ASPIRIN
Voedt Uw huid 'snachts met Purol
Buitenland
HET OPSLAAN VAN LEVENSMIDDELEN
DOOR PARTICULIEREN.
SOUDAN HOOPT TE SLAGEN.
g5*i
Uitsluitend verkrijgbaar in buisjes met oranje-band
van 20 tabl. 75 ct. en oranje-zakjes van 2 tabl. 10 ct.
(Ingez. Med.)
lei beslissing is genomen. Het Koninklijk
Zoologisch Botanisch Genootschap is hiertoe
nog in overleg met bet gemeentebestuur.
(De Haagsche dierentuin zal derhalve, indien
de verkoop van de onroerende bezittingen
doorgaat, met word en opgeheven, doch met
zrjn levende have zoo mogelijk naar een ander
terrein in de residentie worden verplaatst.
CENTRALE LANDBOUWORGANIS ATIES
VERZOEKEN AUDIENTIE BIJ DEN
MINISTER VAN ECON. ZAKEN.
De drie centrale landbouworganisaties, te
weten den Chr. boeren- en tuindersbond in
Nederland, den R.K. boeren en tuindersbond
en het Kon. Ned. Landbouw-Comite, hebben
een audientie aangevraagd bij den Minister
van Economische Zaken, teneinde verschillen-
de zaken met den Minister te bespreken, o.a.
de lage varkensprijzen.
HET RESULTAAT VAN STATISTIEKEN.
Blijkens een statistic k van de woningen te
Amsterdam over het jaar 1938 heeft ,,De
Telegraaf" uitgerekend, dat er elke 40 minu-
ten een nieuwe woning wordt gebouwd, doch
dat er elk uur een woning werd afgebroken,
zoodat de feitelrjke toename kon gesteld wor
den op 1 woning per 2 uur, hetgeen toch nog
een snel tempo van groei mag worden ge-
noemd.
DE INDIRECTE BELASTINGEN EN
LANDBOUWCRISISHEFFINGEN.
Drukken verreweg het zwaarst
op de lagere inkomens.
Onder bovenstaanden titel is bij de Alge-
meene Lands drukkerij een publicatie van het
Centraal Bureau voor de Statistiek versche-
nen, waarin de bedragen berekend zijn, die
uit de gezinsuitgaven aan de overheid toe-
vloeien uithoofde van indirecte belastingen en
landlbouwcrisisheffingen, die op de verbruikte
artikelen rusten.
De berekeningen zijn gebaseerd op de ge-
gevens omtrent de besteding van het inkomen,
verkregen door 't onderzoek dat hieromtrent
door het Centraal Bureau in de jaren 1935
en 1936 bij 598 gezinnen, gevestigd in ver-
schillende deelen des lands is ingesteld en zij
zrjn voor de verschillende welstandsklassen, bij
bedoeld onderzoek ondercheiden, afzonderlijk
uitgevoerd. t
Naiast het totaal bedrag der heffingen is
ook berekend het bedrag, dat uitsluitend
uit de uitgaven voor voeding voortvloeit,
terwijl de aan directe belastingen betaalde
bedragen mede zijn opgenomen.
Uit de uitkomsten blijkt, dat bij toeneming
van den welstand, met de stijiging van de uit
gaven voor verbruik de bedragen der indirecte
belastingen wel belangrijk toenemen, doch in
veel mindere mate dan de toeneming der uit
gaven. Eenzelfde degressie doet zich, zelfs in
sterkere mate voor bij de landbouwcrisishef-
fimgen. Een en ander is begrijpelijk als men
bedenkt, dat de indirecte belastingen voor
een groot doed, en de landbouwcrisisheffingen
vrijwel uitsluitend, op de uitgaven voor voe
ding betrekking hebben. Op de onontbeerlijke
voedingsmiddelen brood en vetten drukt in alle
welstandsklassen meer dan 75 pet. van het
totaal der crisisheffingen, dat in de gezins
uitgaven berekend is. Uitgedrukt in procen-
ten van het inkomen varieeren de indirecte
belastingen van de laagste inkomensklasse
(beneden f 1400) tot de hoogste klasse (boven
.f 6000) van 5,4 pet. tot 3,2 pet., de landbouw
crisisheffingen van 3,6 pet. tot 1,2 pet. Een
geheel ander beeld vertoonen uiteraard de
directe belastingen. De overeenkomstige per
centages zijn hier 1,5 en 13,5. De totale druk
van indirecte beastingen, landbouwcrisisheffin
gen en directe belastingen gezamenlijk loopt
in de inkomensklassen beneden 3000, van
10,5 tot 11,9 pet. van het inkomen en bedraagt
in de klasse 4000—6000 14,9 pet, in die
boven 6000 17,6 pet.
Interessant is ook de vergelijking van de
bedragen aan indirecte belastingen, landbouw
crisisheffingen en directe belastingen, bere
kend in de uitgaven van enkele kleine en
enkele groote gezinnen binnen iedere wel-
st9-ndskl3rSS6
Bij eenzelfde inkomen moeten de groote
gezinnen 1,6 tot 2,3 maal zooveel op hun uit
gaven voor voeding in de belastimgen en hef
fingen bijdragen als de kleine. i
Als gevol.g van den kinderaftrek is het be
drag der directe belastingen voor de groote
gezinnen aanmerkelijk geringer dan voor de
kleine. Het totaal van indirecte belastingen.
directe belastingen en crisisheffingen blijft
echter steeds voor de groote gezinnen het
hoogst.
VERBETERING DER DERDE KLASSE-
RUTUIGEN OP DE SFOORLIJN
VLISSINGENLEEUWARDEN
De houten banken krijgen leeren
bekleedingen.
Naar gemeldt wordt, ligt het in de bedoe-
ling van de directie der Nederlandsche Spoor-
wegen de accomodatie der derde klasse-
rrjtuigen aanmerkelijk te verbeteren. De houten
banken zullen vervangen worden door banken
met leeren bekleedingen. In de centrale
werkplaatsen der Nederlandsche Spoorwegen
te Utrecht wordt hieraan momenteel intensief
gewerkt.
Zoo zal v6<5r 15 Mei a.s. reeds een tiental
rijtuigen gereed' zijn, die van eerste en tweede
klasse tot derde klasse zijn verbouwd. Het zijn
vierassige rijtuigen, die 54 ruime plaatsen
zullen bevatten, onderverdeeld in zes coupe's
voor acht en 66n coupe voor zes personen. De
banken en rugleuningen zullen met leder be-
kleed zijn, terwijl in de hoeken armleuningen
worden aangebracht. Ook de derde klasse-
toiletten zullen belangrijke verbeteringen on-
dergaan.
Tot 15 Mei a.s. doen eenige dezer rijtuigen
dienst in de bootsneltreinen tusschen Amster
dam en Enkhuizen.
Paiama zullen zij gebruikt worden voor den
sneltreindienst Vlissingen—Leeuwarden v. v.
over Amhem.
Naast de verbetering der derde klasse-
accomodatie is de behoefte aan meer vier
assige rijtuigen derde klasse aanleiding tot
deze verbouwingen. Na aflevering der tien
rijtuigen zullen er nog veertig worden veran-
derd in denzelfden geest als hierboven om-
schreven.
De Vereeniging voor nationale veiligheid
heeft een brochure het licht doen zien, ge-
titeld: Hamsteren en hamsteren, een raad aan
de Nederlandsche huisvrouw. De bedoeling is,
deze brochure in elk Nederlandsch gezin te
brengen.
Ter toelichting heeft prof. J. E. de Quay,
voorzitter van de vereeniging, dezer da-gen
uiteengezet wat men van plan is en waarom
voorraadsvorming zin heeft.
Iedereen zal het er over eens zijn, dat men
in de meeste woningen niet over een grooten
voorraad levensmiddelen ibesohikt. Vroeger
hield de huisvrouw voor haar gezin een ruime
en goed gevulde provisiekast aan, net zoo
goed als zij een linnenkast had met een gewel-
dige hoeveeliheid linnengoed. Dit is in dezen
tijd niet meer gewenscht en wegens de geringe
ruimte waarover men beschikt, meestal ook
niet mogelijk. Waarom zou men ook zooveel
in huis halen: de grootste en ook de kleinste
boodschappen worden onmiddellijk thuis-
bezorgd.
Het gevolg hiervan is, dat er maar een klei-
nigheid hoeft te gebeuren of de regelmatige
voedselvoorziening stokt, omdat immers ook
de winkelier, die zijn goederen doorloopend
en snel kan aanvullen, niet over een grooten
voorraad beschikt. Welnu, een toekomstige
oorlog zal geen kleinigheid zijn: de grenzen
worden geblokkeerd, de aanvoer stagneert en
in een minimum van tijd zullen de steeds zoo
klein mogelijk gehouden voorraden zijn uitge-
put. Er ontstaat een run op de winkels, de
prijizen stijgen tot een abnormaal hoog peil,
het hoogst noodige is bijna niet meer te krij
gen; weldra wordt er gebrek geleden.
Het is dus noodig een plaatsje in zijn
woning vrij te maken om een voorraad op te
slaan. Het is alleen de vraag: in welke mate
en welke levensmiddelen? Men heeft reeds
overwogen of het nut heeft voor 10 a f 15
of meer zoogenaamde hamsterpakken samen
te stellen. De behoefte van de gezinnen is
echter zoo versohillend, dat het beter is de
keuze aan de huisvrouw over te laten. In
aanmerking komen in de eerste plaats de
levensmiddelen die niet in het eigen land ver
vaardigd worden. De Nationale vereeniging
voor veiligheid heeft een aantal deskundiger.
geraadpleegd en die hebben toen de onder-
staande lijst samengesteld:
Het is in het minst niet noodig dezen vol-
ledigen voorraad ineens in te slaan. In vele
huishoudens moet men zuinig te werk gaan.
Men schaffe bij de wekelijksche inkoopen dus
steeds iets meer aan dan strikt noodig is en
zoodoende zal men binnen niet al te langen
tijd over een voldoende hoeveeliheid reserve-
voedsel beschikken om de toekomst veiliger
onder oogen te kunnen zien.
Het is niet gewenscht dezen reservevoor-
raad achter slot en grendel te sluiten. Men
moet zorgen voor een regelmatige ver-
versching. Dit kan gebeuren wanneer men
steeds alles wat in het huishouden noodig is
van de reserve afneemt, terwijl men den
voorraad natuurlijk weer met een zelfde
versche en nieuwe hoeveelheid aanvult. Zoo
krijgt men een prachtig rouleersysteem en
men is er verzekerd van dat de reservevoor-
raad uitstekend geconserveerd blijft.
Wat nu de bezwaren betreft, het belang-
rijkste is wel: hamsteren zou niet sociaal zijn,
omdat de armsten der bevolking wegens hun
geringe koopkraoht niet in staat zijn voor
raad te maken.
Men vergeet daarbij, aldus prof, de Quay,
dat wanneer de voorraadsvorming geschiedt
door degenen die het kunnen betalen, de lands-
voorraad wordt vergroot. In geval van oor
log zal een baal rijst bijvoorbeeld niet in Indie
zijn, waar niemand in Nederland er iets aan
heeft, maar in het huis van den particulier.
Deze particulier zal dus niet plotseling gaan
kooipen. Het echte, verderfelijke hamsteren
zal uitblijven, de prijzen zullen niet noemens-
waard verhoogd worden en de arme landge-
nooten worden juist niet het kind van de
reijcening.
Een groote voorraad in een land dat in oor
logstoestand verkeert is immers altijd voor-
deelig. De particuliere liefdadigheid zal boven-
dien niet uitgeschakeld behoeven te worden
omdat ook de liefdadigheidsinstellingen van
te voren voor een voorraad kunnen zorgen ten
behoeve van de armsten in den lande. De
minder koopkrachtigen ondervinden dus in
het geheel geen nadeel bij deze voorraad-
vorming. En van een a-sociale handeling kan
men zoodoende zdker niet spreken.
Er zijn immers, als men de zaak goed over-
weegt, ook voor de arbeidersgezinnen moge-
lijkheden om een voorraad te vormen. Zij
kunnen overleg plegen met hun vrienden, met
hun vereeniging, en zij' kunnen iedere week een
of twee kwartjes overileggen. Gezamenlijk
o-aan zij vervolgens over tot aankoop van
levensmiddelen en getracht wordt, een systeem
uit te denken, waardoor het mogelijk is den
voorraad steeds weer te ververschen en gelei-
delijk ook uit te breiden. Liefdadige instel-
lingen zullen, wanneer het de werkloozen
betreft, daarbij hulp kunnen verleenen. Het
voornaamste is toch, dat dient iedere Nedei-
lander in te zien, dat onze landsvoorraad groo-
ter wordt. Nu krijgen de woorden: versterking
van de oeconomische weerkracht van onze
bevolking, plotseling voor iedereen zin.
Nog een bezwaar dient uit den weg geruimd
te worden. Men gelooft soma dat het niet
noodig is een voorraad in te slaan, omdat die
in geval van nood toch door de regeering in
beslag zal worden genomen. zoodat men beter
rustig kan wachten op de distributiekaarten.
Dit is onjuist.
De regeering zal de voorraden die van
tevoren zijn gekooht niet in beslag nemen en
zij kan via de winkelbedrijven controleeren
wanneer de levensmiddelen werden aange-
schaft. De particulieren worden niet lastig
gevallen, behoeven ook niet lastig te worden
gevallen, omdat de nood wegens den grooteren
landsvoorraad en tengevolge van de minder
groote vraag immers niet zoo groot is en ook
niet zoo groot zal worden, aangezien de regee
ring den tijd wordt gelaten een goed werkend
distributiesysteem uit te denken.
De particuliere voorraadsvorming heeft dus
zin en is een dringende noodzakelijkheid. Zij
is voor niemand onmogelijk, ook niet vooi hen
I die kleine huizen hebben. Een groote berg-
want zij wordt er zoo zacht en mooi, zuiver en gezond door. Doe dit 1 of 2 X per week.
Ook vetwormpjes, vlekjes, pukkels en uitslag verdwijnen er door. Tube 45, Doos60—30 ct.
i Lngez. Med.
ruimte kent men niet meer in de modeme
woningen. Een plank in een kast echter is al
voldoende om een normalen voorraad op te
bergen. En wie niet sterk is moet slim zrjn.
Prof, de Quay dacht reeds aan pakken rrjst,
die men op zou kunnen hangen. In dergelijke
zaken behoeven de huisvrouwen echter zekei
geen raad te hebben.
LECTOR ET EMERGO.
Inzending van den Rijkswaterstaat
voor de wereldtentoonstelling te
New-York.
Op de wereldtentoonstelling te New-York
zal de Rijkswaterstaat een maquette exposee-
ren, waardoor de strijd van ons lage land
tegen de oveirheersching van de zee wordt uit-
gebeeld.
Deze maquette, welke thans bij de machine-
fabriek A. Fonteyne te Schiedam is opgesteld,
vertoont de plattegrond van Nederland met
een gedeelte van de ons omringende landen.
De plattegrond is geheel van koper en heeft
een lengte van acht meter bij een breedte van
vijf en een halven meter.
Het vervaardigen van de maquette is uit-
besteed aan de jongere werkloozen te Rot
terdam en gemaakt door den beer J. J. Schell.
Het geheel is geplaatst in een bassin met
water, zoodat, behalve de begrenzing door de
Noordzee, ook de diverse plassen en rivieren
zijn aangegeven.
Langs den wand van het bassin bevindt zich
een mechanisme, dat auitomatisch om de vier
minuten in werking treedt. De Noordzee ver
toont dan den golfslag, zooals die door een
hevigen storm wordt veroorzaakt. Het water-
niveau stijgt en het grootste gedeelte van het
land komt onder water. Een bordje, auto
matised verlicht, kondigt aan: storm en hoog-
water veroorzaken catastrophe.
Dan houdt de golfslag op, een gedeelte van
het water stroomt weg en men leest: droog-
legging van land beneden den zeespiegel. Nog
meer water vloeit af en men weet, dat de
tegenwoordige toestand is bereikt. Tenslotte
ziet men de drooglegging van de Zuiderzee.
Zoo krijgt de Amerikaan een juisten in-
druk van de gesteldheid van Nederland en
men twijfelt er dan ook niet aan of de ont-
werper, Ir. J. van Veen, zal met deze maquette
veel sue'ees hebben.
Als devies voor het geheel is gekozen, de
Zeeuwsche spreuk: „Luctor et Emerge" (ik
worstel en kom boven).
Op 11 Maart a.s. zal de maquette naar New-
York worden verscheept, om daar gedurende
zes maanden de Nederlandsche waterbouw-
kunde te demonstreeren.
EEUWFEEST VAN DEN RIJKSDAALDER.
De Utrechtsche corr. van ,,De Telegraaf
schrijft
De rijksdaalder wordt in Maart 100 jaar.
Den 22sten Maart 1839 werd de Wet tot
regeling van het Muntwezen (van 1816) ge-
wijzigd. Art. 2 van deze nieuwe muntwet
luidde
,In plaats van den driegulden zullen voort-
aan als veelvoud van den gulden worden
gemunt zilveren standpenningen ter waarde
van twee en een halven gulden, welke behalve
de hieruit voortvloeiende verandering in de
aanduiding der geldswaarde (/2,50) overi-
gens voor zooveel den beeldenaar betreft,
zullen worden geslagen naar de bepalingen
ten aanzien van den driegulden bestaande".
Van den 22sten Maart 1839 af is de ronde
riks dus aan het rollen gegaan, en al staat het
Nederlandsche muntwezen nu bekend om zijn
conservatisme, het feit dat het „achterwier'
het honderd jaar heeft uitgehouden, kan men
moeilijk alleen aan conservatisme toeschrijven.
Hebt u er wel eens over nagedacht, dat de
rijksdaalder een voordeelige munt is? Wij
zeggen dit niet omdat uw rijwielplaatje een
riks kost, of omdat de contributie voor uw
vereeniging bepaald werd op 2,50, maar om
dat het voor de hand ligt, dat er veel dingen
drie guldens" gekost zouden hebben wanneer
de ,,riks" niet bestond. Dit is geen bewijs uit
het ongerijmde, maar een teruggrij.pen naar
de historic.
Hoeveel werden er gemaakt? Het was deze
vraag, die ons bezighield, en wie kon deze
beter beantwoorden dan de rijksmuntmeester
Dr. W. J. van Heteren, dien wij toereid vender,
ons een opsomming te geven van het aantal
rijksdaalders, dat sinds 1839 werd vervaardigd.
In de jaren 1870 tot 1874 werden er zeer
veel rijksdaailders geslagen, veel meer dan
voor de circulatie noodig was. In de kelders
van de Nederl. Bank hebben langen tijd
enorme hoeveelheden rijksdaalders opgeslagen
gelegen. Bepaald werd, dat wanneer nieuwe
zilveren pasmunt noodig was, deze verkregen
kon worden door versmelting van rijksdaal
ders. Tot 1912 zijn er in totaal voor
f 346.318.225 rijksdaalders geslagen. In 1902
werden er 100.000 gestagen met het jaartal
1898 en met de beeltenis van H. M. Koningin
Wilhelmina. Dat waren dus gelegenheidsrijlks-
daalders.
Na de wetgeving van 1919, waarbij het zil-
vergehalte werd verlaagd, zijn er nog tot op
heden 36.400.000 stuks vervaardigd, in totaal
dus voor f 91.000.000.
In 1912 werd de voorraad rijksdaalders aan
zienlijk minder. Men had op de Rijksmunt
voordien, zooals de bedragen hierboven duide-
lljk aange,geven, 'ontzaglijk veel rijksdaalders
vervaardigd. Millioenen verhuisden dan ook
naar de Munt om tot andere speciesoorten te
worden vermunt.
Het was een formeele rijksdaalder-overvloed,
Maar het vermunten ging zoo snel, dat men
spoedig begon in te zien, dat voorzichtigheid
geboden was. In 1912 kwam dan ook de wij-
ziging in de Muntwet, dat munten ook uit
ander zilver dan uit rijksdaalders vervaardigd
mochten worden.
Momenteel zijn in ons land nog alleen de
rijksdaalders in circulatie welke geslagen zijn
na 1912. De rijksdaalders met de jonge beelte
nis van de Koningin (1902) en die met de beel
tenis van de koningen Wilem I, II en ni, zijn
alle uit de circulatie genomen.
In de oorlogsjaren 19141918 hebben wij
nog de zilverbons gehad. Deze papieren rijks
daalder was slechts een noodibetaalmiddel en
kon nooit zulk een groote waardeering vinden
als de zilveren rijksdaalder, die toen reeds
meer dan 80 jaar bestond.
Het randschrift ,,God zij met ons" is ouder
dan honderd jaar. Het is er niet alleen op
aangebracht omdat het Nederlandsche volk
een godsdienstig volk genoemd wordt en het
deze godsdienstigheidl ook tot uitdrukking
wilde brengen in zijn gebruik van „het slijk
der aarde" er waren practische redenen voor.
Randschriften werden aangebracht om het
snoeien van de munten tegen te gaan.
In vroeger jaren werd van de generaliteits-
munten en de provinciale munten veel ge-
snoeid. Men verwonderde er zich niets over,
wanneer men een munt in handen kreeg die
meer overeenkomst vertoonde met een ,,minia-
tuur-rad van avontuur" dan met een ronde
munt.
Het aanibrengen van randschriften is van
veel ouderen datum dan de rijksdaalder. Een
bijzonderheid is ook, dat het ingedrukte rand
schrift, zooals wij dat kennen, zeer weinig ge-
vonden wordt. Meestal treft men in het bui-
teniand munten aan met opgedrukte rand
schriften.
De rijksdaalder, de eenige munt in ons land
welke met het praedicaat „rijks" gesierd is
en door het volk met den meest huiselijken
naam ,,riks" wordt bestempeld, is dus een
eeuw aan het rollen, en we zullen een fictieve
hulde brengen aan die ronde, ongesnoeide
munt.
SLECHT BELOONDE GASTVRIJHEID.
De bevolking van Zuid-Frankrijk is steeds
slechter te spreken over het gedrag der Spaan-
sche vluchtelingen. In sommige plaatsen
wordt de atmosfeer tamelijk troebel. De
Spanjaarden zijn zeer ondankbaar; zij laten
het eten, dat men him geeft, slingeren en de
kleeren smijten ze liever op straat dan dat
zij ze wasschen, als ze vuil zijn. De hotel-
houders van het badplaatsje Lamalou klagen
steen en been, want hun hotels die zoo lang-
-^amerhand in gereedheid moeten worden
gebracht voor het a.s. seizoen zijn stamp-
vol zieken. Wel is hun officieel meegedeeld,
dat de hotels eind Maart a.s. ontruimd zul
len zijn, maar het verblijf van de Spanjaarden
maakt een grondigen schoonmaak noodig;
verscheiden hotels zullen totaal gedesinfec-
teerd moeten worden. Het meest wordt echter
geklaagd in de stad Beziers, waar ongeveer
900 jonge milioiens zijn ondergebracht. Deze
jongemannen verblijven in een kazeme, waar
zij niets doen dan klagen over het eten (het-
zelfde eten, waarmee de Fransche soldaten te-
vreden zijn) en rebellie plegen. Toen onlangs
bij een hunner een besmettelijke ziekte werd
ontdekt, moesten alle anderen van top tot teen
gewasschen en ontsmet worden, hetgeen heel
wat voeten in de aarde had. Enkele jongens
ontsnapten en moesten worden opgespoord.
Thans heeft zich in de kazerne de gevreesde
,,cafard" voorgedaan, een gemeenschappelijke
aanval van woestheid, die men ook wel eens
woestijnziekte" noemt. De miliciens gingen
elkander en anderen te lijf. De burgemeester
van Beziers, Albertini, heeft dezer dagen ver-
klaard
- Ik heb er niets op tegen, wanneer Spaan-
sche vrouwen en kinderen in onze stad verblijf
houden, maar van die ge'interneerde soldaten
moet ik niets hebben. Zij vormen een groot
gevaar en ik zal blij wezen, wanneer die Span-
jolen eenmaal vertrokken zijn. Op het oogen-
blik heeft zich nog geen ernstig incident voor
gedaan en evehmin een kwaadaardig ziekte-
geval, maar wat niet is kan nog komen. Ik
houd mijn hart vast. Autoriteiten kunnen de
kazeme niet bezoeken, want zij worden met
scheldwoorden ontvangen. Deze Spanjaarden
zijn lui en driftig. Maar er is een nog grooter
gevaar. Beziers herbergt n.l. een aantal vluch
telingen, die bij particulieren zijn onderge
bracht. Hun aantal schat ik op ongeveer 400.
Het zijn voor het meerendeel extremisten,
vooral anarehisten, die bij relletjes enz. altijd
haantje de voorste zijn en een zeker deel van
de bevolking ophitsen. Nog eens: wij alien hier
zullen een zucht van verlichting slaken, als de
Spanjaarden eindelijk weggaan, we hebben er
dubbel en dwars genoeg van!
IN HET HEDENDAAGSCH MADRID.
Dagelijks luidt het officieele communique
van het ministerie van oorlog te Madrid een-
der: ,,Geen nieuws van de verschillende fron-
ten". De inwoners hooren echter iederen nacht
het gerikketik van de machinegeweren in de
in puin geschoten universiteitswijk. De hoofd-
stad -is er veel erger aan toe dan Barcelona
ooit geweest is. Volgens ooggetuigen zijn in
de binnenstad zoowel als in de buitenwijken
veel gebouwen door het granaatvuur van
Franco's artillerie totaal vernield of zwaar
beschadigd.
Een correspondent van de News Chronicle,
die thans in de oude Spaansche hoofdstad ver-
toeft, schrijft, dat het leven er echter zijn ge-
wonen gang gaat. Tramrails worden hersteld,
schoenpoetsers doen hun werk aan den zon-
kant van de Puerta del Sol en de bar van het
deftige Ritz-hotel is stampvol officieren van
het republdkeinsche leger, die ,,eventjes" van
het front zijn weggesnapt om „weer mensch"
te worden. Het front ligt op tien minuten af-
stand van de binnenstad. Er zijn soldaten, die
van het front bpbellen om plaatsen te bespre
ken voor de avondvoorstelling in een Madri-
leensch theater. In het theater Zarzuela bijv.
treedt de beroemde „star" Pastora Imperio op
in de „Ten-girls revue". Er verschijnen nog
kranten een viertal, in klein formaat - en
in de advertentiekolommen leest men doodge-
wone dingen: Iemand is zijn dashond kwijt.
die luistert naar den naam Mauseen schrrjver
heeft zijn getypt manuscript verloren, enz. enz.
Er is echter geen eten meer in het Ritz-
hotel. In enkele andere hotels is soms nog
wel een bord soap te krijgen. Het brood-
rantsoen wordt iederen dag kleiner.
De Engelsche correspondent ruilde op
weg van Valencia naar Madrid, in een klein
dorp -vier boterhammen en een paar aard-
appelen in tegen een handvol sigaretten en
een plak chocolade. In een ander dorp ver-
kocht een boerin twee kuikens en eenige eieren
voor een stukje zeep, maar te Madrid had de
Engelschman er spijt van, want de wasscherij
weigerde zijn vuilgoed te wasschen als hij ei
niet een stuk zeep bij gaf. Een boer, die last
van zijn maag had, gaf een zakvol groenten
weg voor een fleschje dubbelkoolzure soda.
Te Madrid ontmoette de journalist mevr.
Dolores Ibarruri genaamd La Pasionaria
een van de meest bekende figuren uit den bur-
geroorlog. Zij is thans vice-presidente van het
parlement. Zij was op weg naar een vergade-
ring, doch zij wilde den correspondent enkele
oogenblikken te woord staan.
U kunt Engeland zeggen, aldus mevr.
Ibarruri, dat wij in weerwil van alle moei-
lijkheden zullen doorgaan met vechten. Wij
zullen strijden net zoo lang tot er nog een
vderkante meter vrije grond te verdedigen valt.
We hebben vertrouwen in het Spaansche volk.
En we hebben ook nog vertfouwen in de de-
mocratieen; zij zullen ons niet in den steek
laten.
In een Madrileensohe krant kon men dezer
dagen lezen: „De rageeringen van Frankrijk
en Engeland denken, dat wij op het punt
staan, het hoofd door de strop te steken. Maar
wat zullen zij zeggen als wij het niet doen?
WEKENLANG BEDLEGERIG MET ISCIHAK
Toen hij 76 was overwon Kruschen
zjjn pijnen.
Op 86-jarigen leeftijd geniet deze' man nog
een uitstekende gezondheid en toch was hij
10 jaar geleden wekenlang bedlegerig door een
aanval van ischias. Lees hoe hij ,,fit" blijft.
ondanks zajn hoogen leeftfld: „Tien jaar ge
leden was ik een maand bedlegerig door een
hevigen aanval van ischias. Ik kon onmogelijk
slapen en leed hevige pijn. Ik probeerde ver
schillende middelen, maar vond geen baat.
Eindelijk besloot ik, Kruschen ook eens te pro-
beeren en langzamerhand raakte ik mijn pijn
kwijt. Vorige maand ben ik 86 geworden
gezond als een visch en ik zeg altijd, dat het
allemaal door Kruschen komt". C. T. L.
Of U jong of oud bent, het is nooit te vroeg
of te laat om met ,,de kleine dagelijksche
dosis" te beginnen. Alleen maar een klein
beetje in Uw eersten kop thee 's morgens
dat is de Kruschen-wet voor volmaakte ge
zondheid. Want Kruschen lost het urinezuur
de oorzaak van die pijnen op en helpt
het liohaam, dit iangs den natuurlijken weg te
verwijderen. Kruschen Salts is uitsluitend ver
krijgbaar Ibij alle apothekers en erkende diro-
gisten. Adv.
Wat zal er gebeuren, als wjj ons leven en onze
vrijheid toch willen verdedigen als mannen?'
In de stad heerscht in weerwil van voed-
selgebrek een geest van onverzettelijkheid.
Enorm groot is de verantwoordelijkheid, die
rust op de schouders van hen, die beslist heb
ben, dat de oorlog moet worden voortgezet
maar wie zal het aundunven, het volk van
Madrid tot overgave te bewegen?
Opnieuw zijn hoogst dramatische uren voor
de hoofdstad aangebroken.
Belga meldt uit Brussel:
Soudan, de socialistische kabinetsformateur,
heeft Donderdagochtend den joumalisten
medegedeeld, dat hij geloofde des avonds of
op zijn laatst Vrijdagmorgen te kunnen zeg
gen, of hij in zijn pogingen tot het vormen
eener regeering geslaagd zal zijn. Hij is opti-
mistisch en gelooft, dat een oplossing, die
voor de kwesbie-Martens gevonden zal worden
tegelijkertijd den liberale en den Vlamingen
voldoening zal schenken.
Met Janssen heeft hij het financieele pro-
gramma reeds bestudeerd en Janssen zal deel
van de regeering uitmaken, indien die uit ver-
tegenwoordigers van de drie partijen zal be-
staan.
AAN SLAG OP EEN AQUADUCT.
Donderdagochtend vroeg is het aquaduct
van het Grand Union Canal over den North
Circular Road, een van de voornaamste wegen
ten Noordwesten van Londen, door een ont-
ploffing ernstig beschadigd.
De ontploffing was op een afstand van ruim
15 K.M. nog te hooren. In den muur van het
aquaduct is een groot gat geslagen. doch de
stalen bedding is vrijwel niet beschadigd, zoo
dat slechts een klein straaltje water ontsnapt.
Een ramp is derhalve voorkomen. Niemand
werd bij de ontploffing gewond.
Men veronderstelt, dat hier sprake is van
een nieuwen aanslag der Iersche terroristen.
EEN PLEIDOOI VOOR DEN OPSLAG VAN
VOORRADEN.
Johnson, onderminister van oorlog heeft te
Chicago een rede gehouden, waarin hij pleitte
voor het opslaan van een hoeveelheid mate-
rdalen voor oorlogsdoeleinden, welke voor ten
minste een jaar voldoende zou zijn. Hij zelde
voorstander te zijn van den invoer van mate-
rialen, welke in de Vereenigde Staten niet ver
krijgbaar zijn.
VLOEIBARE ZUURSTOFBOMMEN.
Generaal-majoor Arnold, de leider van-de
Amerikaansche luchtmacht, heeft in een ge-
heime vergadering van de Senaatscommissie
voor de militaire zaken meegedeeld, dat de
Duitschers beschikten over de een of andere
soort bom, geladen met samengedrukte lucht,
koolstof en de een of andere olie. Deze com-
binatie werd geacht een ontzagwekkende bri-
sante werking te hebben, wanneer zoo'n bom
op den bodem terechtkwarh. Het heette, dat
met deize bom proeven waren genomen te
Barcelona, waar iedereen binnen den kring
van 400 meter erdoor gedood was. Maar, had
Arnod nog gezegd: „Wij krijgen zooveel in-
lichtingen uit het buitenland, dat het heel
moeilijk is om uit te maken, welke wel en
welke geen geloof verdienen".
De verklaringen, in de geheime zitting af-
gelegd, zijn thans gepubliceerd.
Naiar aanleiding van een ibericht, dat in
Duitschland „vloeibare zuurstof-bommen" in
gebruik zijn, heeft de expert Lester Balow,
die verbonden is aan de Glenn Martin Air
Craft Co., meegedeeld, dat hij en zijn mede-
werkers al twintig jaar lang proeven hebben
genomen met vloeibare zuurstof als explosiel
middel. De Amerikaansche regeering had er
niet aangewild, omdat het middel te gevaai -
lijik was, en er trouwens geen noodzaak was
voor zulke strijdmiddelen. Volgens Lester
Balow zou het mogelijk zijn om met behulp
van dit soort bommen de zeeen volkomen
schoon te vegen.
Lester Balow wil nu aan de militaire com-
missie films laten zien van berghellingen, die
met dit middel werden verbrijzeld tot een
waterval van steen.
HET M EXICAANSCHE PETROLEUM-
CONFLICT.
Reuter meldt uit Mexico Stad:
De Mexicaansche ambassadeur te Washing
ton, Najera, heeft verklaard, dat in beginsel
geen sprake kan zijn van het teruggeven van
de onteigende petroleumvelden. Hij voegde
hieraan toe, dat dit een zaak is, welke Mexico
en de particuliere belangen aangaat en geen
internationale kwestie.
In welingelichte kringen te Washington
wordt medegedeeld, aldus Reuter, dat de ver-
tegenwoordigers van de petroleummaatschap-
pijen, welker bezittingen zijn onteigend, aan
de Mexicaansche regeering een nieuw plan
zullen voorieggen tot regeling van het geacfail
over de onteigening.
Volgens een telegram uit Mexico aan de
New York Times bieden de maatschappjjen
Mexico 150 millioen in baar of in credieten
voor het recht, de onteigende bronnen te ex-
ploiteeren voor 50 jaar, na afloop waarvan de
eigendommen weder aan Mexico zouden
komen. In een intemationaal verdrag zouden
doeltreffende waarborgen moeten worden
vastgelegd ten aanzien van belastingen en
arbeidsvoorwaarden.
BOMVRIJE SCHUILPLAATSEN VOOR
HITLER EN ZIJN OMGEVING.
Onder de nieuwe Rijkskanselarij te Berlijn
is men momenteel bez'ig met het bouwen van
bomvrije schuilplaatsen -voor Hitler, zijn om-
geving en zijn personeel. Onder het midden-
gedeelte van het reusachtige gebouw en onder
den tuin heeft men een aantal garages aan-
