PIuimvee-Rubriek
Laatste Berichten
HARDHANDIGE SCHULDENAAR.
EEN SLAAPWANDELAAR, DIE GEEN
SLAAPWANDELAAR WAS.
DROEVIGE AFLOOP VAN EEN BRUILOFT.
WEERBERICHT.
DE KWESTIE VAN DE
KALKSTEENZANDFABRIEK ARNOUD
VOOR DEN HOOGEN RAAD.
er ook wakker van geworden was, doch dacht,
dat ihet mijnheer was geweest, weshalve hij
bescheiden weer was dngeslapen.
Even later werd bet raadsel opgelost. Het
bleek, dat orugenoode zagers In den achter-
tnin der villa... zes boomen hadden afgezaagd
en de stammen meegenomen!
De dame deed hiervan aangifte bij de politie.
Jonas behoeft zijn bed ndet te verhuizen naar
den anderen vleugel...
Bij de politie te Amsterdam kwam vorlge
week een man binnenloopen, die den wacht-
eommandant het volgende verhaal deed.
Reeds langen tijd moest hij van een kennis
van. hem een bedrag aan geld ontvangen. Her-
haaldeijk had hij er reeds om gevraagd, doch
steeds nul op het request gekregen. Dinsdag
ontmoette hij: den man weer en vroeg opnieuw
om hetgeen hem toekwam. Tot zijn groote
vreugde deelde deze mede hem nu aan het
bedrag te kunnen helpen. Hij moest maar
even meegaan naar Nieuwendam, waar hij het
geld van demand zou ontvangen. De man
zeide, dat ze den kortst mogelijken weg zou-
den loopen en dit was door het IJbosch.
Hidden in het bosch gekomen kreeg hij
plotseling van den man een paar klappen en
stompen in zijn gelaat, welke nogal raak aan-
kwamen, zoodat hij op den grond viel. De
schuldenaar nam hierop de vlucht. Het adres
en de naam van den man zijn bekend en deze
zai zich wel spoedig voor de politie te ver-
antwoonden hebben.
INVAL IN EEN SPEELHOL TE
AMSTERDAM.
Reeds langen tijd had de politie van het
bureau Singel te Amsterdam het vermoeden,
dat er in het perceel Keizersgraeht 639, dingen
gebeurden, die niet geheel in orde waren. Toen
dit vermoeden nog sterker werd, omdat recher-
cheurs waamamen, dat een aantal personen
op geregelde tijden in het bewuste perceel
bijieen kwamen en dit feit ook Donderdagmid-
dag werd geconstateerd, werd besloten een
inval te doen.
Dit gebeurde om 5 uur, toen eenige recher-
cheurs zich bij de woning vervoegden. Nadat
zij hadden aangebeld en de deur op normale
wjjze werd geopend, betraden de rechercheurs
het huis. In een der kamers werden 6 mannen
betrapt, die zich om de roulette hadden ver-
zameld.
Het gezelschap werd meegenomen naar het
bureau Singel en nadat proces-verbaal was
opgemaakt, weer op vrije voeten gesteld. Het
speelmateriaal is in beslag genomen. Uit de
verhooren is gebleken, dat het gezelschap in
het bewuste perceel een kamer had gehuurd
om hazard te kunnen spelen.
DOODEUJKE VAL VAN EEN
DIENSTMEISJE.
Donderdagmiddag omstreeks half 4 is in een
huis aan het Servaasbolwerk te Utrecht een
23-jarige inwonende dienstbode tusschen de
derde en tweede verdieping van de trap geval-
len. Zij gleed naar beneden en schoot door
een ruit, die zich onder aan de trap bevond.
Vandaar viel zij van de tweede verdieping in
dien turn. In ernstigen toestand is zij per auto
van den gemeentelijken geneeskundigen dienst
naar het Stads- en Academisch ziekenhuis
vervoerd, waar zij eenige uren na aankomst
is overleden.
ONGEVVENSCHT SCHOOLBEZOEK.
In Amsterdam is den laatsten tijd iemand op
het pad, die het heeft gemunt op de spaarpot-
tem in diverse scholen. Donderdagnacht is
een ibezoek gebracht aan de Chr. H. B. S. op
het Adema van Scheltemaplein. Een aantal
leasenaars in verschillende kiasselokalen is
opengabroken en de inhoud van een aantal
busjes is geleegd.
Groote geldsbedragen waren er natuurlijk
niet te vergaren. Veertig gulden bedroeg de
buit en daarmede is de man op de fiets van
een scholder verdwenen.
FELLE BRAND TE SAPPEMEER.
Zaterdagmiddag omstreeks vijf uur is brand
uitigebroken in het oude gedeelte van de
stroocarton- en papierfabriek voorheen W. A.
Scholten aan het Winschoterdiep te Sappe-
meer.
Het vuur ontstond op een hakselzolder,
waar het stroo de eerste bewerking onder-
gaat. In de fabriek, die dezen middag op voile
kmcht werkte, bevonden zich op het oogen-
Iblik, dat het vuur door een arbeider werd
onitdekt, pl.m. tachtig man. De werkman, die
den brand het eerst zag, waarschuwde direct
zpn collega's en alien konden zich tijdig in
veiligheid stellen, al kregen enkelen nog lichte
brandwonden. Deze werden door doktoren uit
Sappemeer en Hoogezand, die zich onmiddel-
lijk naar de fabriek hadden begeven, ver-
bonden.
MOTORRIJDER VERONGELUKT.
De 28-jarige ongehuwde P. v. d. Heuvel,
uit Zeelt, reed Vrijdagavond met zijn vriend
P. Dekkers, op de duo per motorfiets over den
aandigen Broekscheweg onder de gemeente
EindhovenPlotseling verloor v. d. H. in het
muUe zand de macht over het stuur. Hij reed
in voile vaart tegen een lichtmast op. De
man botste met het hoofd tegen de paal en
was onmiddelldjk dood. De duorijder bleef on-
gedeerd.
UIT EEN BOOM GEV ALLEN.
'Zaterdagmiddag omstreeks vijf uur is te
Neerkant een twintigjarige tuinknecht van
«-en hoogte van circa 10 meter uit een boom
gevallen. De jongeman viel met het hoofd
op een betonnen slootduiker. Hij is in ernsti
gen toestand naar het ziekenhuis te Helmond
overgebracht.
DOODELIJK ONGEVAL BIJ
ST. OEDENRODE.
Omtrent de botsing bij St. Oedenrode, waar-
'cq een wielrijder doodelijk werd gewond, wordt
trader gemeid, dat de gemeentepoldtie na een
Scapgdurig onderzoek er in geslaagd is, den
man, die de aanrijding heeft veroorzaakt, en
Bonder zich bekend te maken was doorgereden,
op te sporen. Deze bleek te zijn een inwoner
van Son. Op last van den officier van justitie
te Den Bosch zal sectie op het lijk verricht
worden.
MONTEUR TE HAARLEM OM HET EEVEN
GEKOMEN.
In een garage aan den Wagenweg te Haar
lem is Vrijdagmiddag een ongeluk gebeurd,
dat den 37-jarigen monteur L. van B. het
Jeven heeft gekost.
Van B. had een band van een auto gerepa-
reerd en had bij: het opzetten gebruik gemaakt
van z.g. handijzers, die tusschen den hand en
de velg worden geklemd.
Plotseling schoot een der ijzers los en trof
den monteur met groote kracht tegen het
hoofd, waardoor hij een schedelbreuk opliep.
In hoogst ernstigen toestand werd hij naar de
Maria-stichting vervoerd, waar hij Zaterdag-
avond is overleden.
KOEIEN VERWAARLOOSD.
Dezer dagen werd de politie van het bureau
te Chariois te Rotterdam gewaarschuwd, dat
in een weide in den polder Chariois, een aan
tal vaarzen in verwaarloosden toestand rond-
liep. Bij onderzoek bleek, dat de eigenaar,
niet in het mtnst prijs stelde op de dieren en er
ook niet voor voelde pogingen te ondememen
om ze te verkoopen. De dieren werden door
hem niet meer gevoederd. De politie heeft
ingeroepen en tegen den eigenaar proces-ver
baal opgemaakt.
VERDACHTE BRAND TE RIJSOORD.
Vrijdag brak te Rijsoord, gemeente Ridder-
kerk, brand uit in een pand aan den Noldijik.
Deze brand kon spoedig worden gebluscht.
Aangezien een drietal vuurhaarden werd ont-
dekt, werd aan kwaadwilligheid gedacht. De
toewoner werd door en officier van justitie
te Rotterdam aan een streng verhoor onder-
worpen en tenslotte bekende hij., den brand
te hebben gesticht. Hij is daarop in verzekerde
bewaring gesteld.
ERNSTKG ONGELUK TE DELFT.
Zaterdagmiddag heeft te Delft een ernstig
ongeluk plaats gehad, dat twee jongens het
lev en heeft gekost.
lOmstreeks 1 uur reed een trailer van het
Expeditiebedrijf Van Doorn uit Utrecht de
Vrijenbanschebrug op en passeerde daarbij
twee jongens, die daar fietsten. Volgens ge-
tuigen greep een der jongens bij het passee-
ren een scharnier van den oplegger en ver
loor daarbij het stuur. Hij greep zijn kame-
raad, den 16jarigen J. Kruk vast, met het
gevolg, dat beiden onder de wielen van den
trailer terechtkiwamen.
De 16jarige Kampveeg was op slag dood; de
andere jongen werd in zeer ernstigen toe
stand naar het ziekenhuis vervoerd, waar hij
in den loop van den avond eveneens is over
leden. De chauffeur van den trailer werd
door anderen op het gebeurde opmerkzaam
gemaakt; hem treft geen schuld.
DUITSCH LIJNVLIEGTUIG VERLOREN
BESCHOUWD.
lOfficieel wordt medegedeeld, dat een
Duitsch vliegtuig, dat Vrijidag te Genua had
moeten aankomen, doch toen reeds vele uren
over tijd was, thans als verloren wordt be-
schouwd. 'Het to est el had tien personen aan
boord, onder wie zes passagiers. Het vlieg
tuig moet, naar vemomen wordt, op het tra-
jeot BalearenGenua zijn zoekgeraakt.
Zaterdagnacht meende de eigenaar van een
sigarenwinkel aan den Buiksloterweg te Am
sterdam onraad in zijn woning te hooren.
Sleehts ten deele gekleed sloop hij uit huis om
assistentie te halen.
Dndenweg kwam hij een burger tegen, dien
hij; de zaak ui'tlegde en verzocht een agent,
te waarschuiwen. Deze nachtelijke wandelaar
vond de versehijning van den sober gekleeden
winkelier zoo vreemd, dat hij aan zijn ver
haal maar half oor schonk. Hij waarschuwde
inderdaad een agent om dezen mee te deelen,
dat hij een slaapwandelaar was tegen geko
men, die vreemde verhalen deed.
De agent begaf zich naar de sigarenzaak
op den Buiksloterweg en daar stelde hij met
den eigenaar, die goed wakker bleek te zijn
en intusschen nog een jasje over zijn witte
versehijning had aangedaan, een onderzoek in.
In den winkel was alles overhoop gehaald
en in de achterkamer vond men een jonge
man bezig met een zaklantaarn den inventa-
ris te inspecteeren.
De agent hield den man met zijn revolver
in bedwang tot assistentie van het bureau
Adelaarsweg was gearriveerd. In zijn zak
vond men twee horloges en een beurs met
geld, welke hij had gestolen.
De 22-jarige jongeman, die in logementem
zijn onderdak vindt, is opgesloten. Hij zal voor
den officier van justitie worden geleid.
ARBEIDER ONDER ZAND BEDOLVEN.
Vrij dagmiddag is de 19 jarige Meijer uit
's Graveland, die werkzaam was bij een zand-
afgraving tusschen Naarden en Huizen, onder
afvallend zand gekomen en gestikt. Twee
arbeiders, die bij hem in den put stonden,
waren tijdig weggekomen. Toen zij M. niet
zagen, hebben zij met behulp van een arbei
der den jongeman trachten te bevrijden.
Voordat zij de juiste plaats gevonden hadden
en met het ultgraven gevorderd waren, was
een kwartier heengegaan. Een inmiddels ge
komen arts kon sleehts den dood consta
te eren.
EEN GESTRAFTE SPIJBELAAR.
Vrijdagmiddag zijn eenige scholieren, die
van school spijibelden, gaan spelen in de Piek-
straat te Rotterdam. Een van hen, de 13-
jarige W. P., wondende in de De Ruyterstraat,
klom met een paar vriendjes op het dak van
een opslagplaats van hout. Een gedeelte van
dit dak bleek voor het gewicht van P. te zwaar
zoodat hij; er door viel. De jongen maakte een
val van vijf meter en kreeg een hersenschud-
ding. De G.G.D. bracht hem naar het zieken
huis aan den Coolsingel, waar hij is opge
nomen.
De vriendjes zijn van het ongeluk zoo ge-
schrokken, dat de spijbellust hun totaal ver
ging en zij ij'lings naar hun school renden.
DE IDEALE DAGLICHTLAMP
UITGEVONDEN TE ZWOLLE
Het verlichtingsprobleem heeft, schrijft het
Rott. Nbl., in den loop der eeuwen steeds de
algemeene belangstelling gehad. De kunst-
matige verlenging van den dag door middel
van lamplicht is echter tot nu toe steeds een
utopie gebleven, al kwamen enkele lampen
de werkeilijkheid vrij nabij. Zoo wisten b.v. de
Duitsche geleerden Dr. Fischer en Ir. Tell-
man een lamp te construeeren, waarvan het
licht groote gelijkenis met het daglicht ver-
toonde. Ideaal was deze lamp echter nog
steeds niet. Naar aanleiding van de proeven
van de beide Duitsche geleerden is echter een
Zwolenaar, Dr. M. H. Werther, scheikunde-
leeraar aan het Chr. Lyceum te Zwolle, gaan
experimenteeren. Eln met succes!
In het laboratorium van de school werd het
probleem uitgewerkt, avonden achtereen wer
den proeven genomen, nieuwe mengsels gepro-
beerd, oplossingen gezocht enz., totdat de heer
Werther er eindeljjk in slaagde het principe,
dat ook door de beide Duitschers was gebruikt,
zoo uit te werken, dat hij, we mogen welhaast
zeggende ideale daglichtlamp heeft gevonden,
Het genoemde principe komt overeen met
datgene, dat ook bij de vervaardiging van
Neonhuizen gebruikt iwordt. Zooals bekend is
zijn de Geissiersche buizen (waartoe ook de
neonibuizen behooren) gevuld met een ver-
dund gas, echter nog van een zoodanige dicht-
heid, dat een electrische ontlading er gemak-
ikelijk doorheen kan. De gasontlading in een
dergelijke buis is een glimontlading, waarvan
de positieve lichtzuil bijna de geheele lengte
van de buis inneemt. Het hierdoor udtge-
straalde licht veroorzaakt de fraaie lichtver-
schijnselen. Het groote geheim van de nieuwe
lampen zit nu in.de bewerking van de buizen.
Het komt er op aan, zooals dr. Werther, dien
wij in z\jn laboratorium opzochten, mededeelde,
de buis, populair gezegd, heelemaal „schoon"
te maken. Het geheim zit dan ook in de
samensteliting van het glas.
En de uitwerking van de lamp is, zooals iwij
hebben kunnen constateeren, verbluffend. Het
spectrum is vrijwel gelijk aan het zonnespec-
trum.
Een electrische lamp buiten, die ons even
te voren nog helder had geleken, scheen nu
geeil licht uit te stralen in vergelijking met het
intensieve licht van de nieuwe lamp.
Het gi^jote probleem van uitvinders is altijd
„Hoe zal ik mijn uitvinding rendahel maken'',
en het ligt voor de hand, dat wij ook den heer
Werther vroegen naar zrjn toekomstplannen
in. venhand met zijn nieuwe vinding. Wordt
Zwolle middelpunt van een nieuwe Industrie?
Even logisch als onze vraag was echter het
antwoord van dr. Werther, zich daarover nog
liever niet te willen uitlaten. Binnenkort zul-
len echter de lampen op hun practisch nut
getoetst worden. Het teekenlokaal van het
Chr. Lyceum zal met de nieuwe vinding in-
gericht iworden, een experiment, dat feitelijk
reeds geen experiment meer is, daar de lam
pen reeds in de praktijk van een Genemuider
arts, dr. Provo Kluit, bewezen hebben uitste-
kend te voldoen. Bij de tot nu toe in gebruik
zijnde wijze van verlichting zijn de gele stra
len overheerschend, waardoor het voor artsen
ib.v. zeer moeilijk is de huidkileur op de juiste
wijze te toetsen. Ook de stoffenbranche is
zeer gevoelig voor een „daglichtverlichting".
En de kosten? informeerden wij, want
daar draait het tenslotte meestal om.
Valt erg mee, was het antwoord. Bij een
Oichtsterkte van 400 kaars is het gebruik aan
stroom niet duurder dan bij een normale
40 Watt lamp. Bovendien is de brandduur
zeer groot.
Optimistische klanken dus, die gunstige per-
spectieven openen voor Zwolle, dat de primeur
heeft gehad van de eerste werkelijke daglicht
lamp.
DE EERSTE STEEN VAN DE DEUTSCHE
POORT TE ROTTERDAM GESLOOPT.
Zaterdagmorgen heeft men met alle om-
zichtigheid, welke dit karwei vergt, het eer
ste stuk steen van de buitenmuren van de
Delftsche Poort te Rotterdam losgemaakt.
Het is het sluitsteentje van den topgevel, het
hoogste puntje boven de klok; volgens de
sloopteekening, welke de bouwteekening zal
worden als straks de Poort opgebouwd wordt:
steen nummer edn. De afbraak van de
Delftsche Poort is hiermede feitelijk begonnen.
De binnenmuren zijn reeds uit het gebouw
gesloopt, zoodat nog sleehts het skelet, het
eigenlijke bouwwerk, overeind staat. Maar
hierom gaat het. Dit bouwwerk moet voor-
zichtig steen voor steen, uit elkaar worden
gehaald. De zware stukken er zijn er zeer
zware onder: natuursteenen pilaren, beelden,
hoeken en friezen moeten losgemaakt en
zonder heschadiging naar beneden gebracht
worden.
Zooals men weet, zijn op de teekening,
wellke voor dit werk vervaardigd wordt en
die nog niet heelemaal gereed is, alle stukken
genummerd. De stukken zullen op het ter-
rein rondi de Poort worden opgeslagen. Men
kan ze echter niet eenvoudig op elkaar sta-
pelen, omdat ze immers straks voor het grij-
pen moeten liggen en dus is men verplicht
ze naast elkaar op het terrein uit te spreiden.
ODe eerste steen heeft een serie van lastige
transporten ingeluid. Daar zijn vooral de
zware beeldengroepen, welke voor de noodige
moeite zullen zorgen; nu is er deze troost, dat
de beelden niet aan den gevel gehakt zijn en
men redeneert, dat wat de bouwers van wel-
eer er aan konden krijgen, de afforekers van
nu er met hun modeme hulpmiddelen zeker
af moeten kunnen ikrijgen. En hetzelfde
geldt voor de zware pilaren, welke naast den
doorgang staan.
Minder zeker Is men er van, of het zal luk-
ken een oud gemetseld gewelf, dat boven den
doorgang zit, in zijn geheel uit de Poort te
halen en te bewaren. Men wil dit in ieder
geval probee.ren. Het is een stuk, dat met
den bouw van de Poort vervaardigd is en men
is tegenwoordig niet meer in staat een der-
gelijk gewelf te bouwen. Het is een bouw-
kundig meesterstuikje, ieder steentje is spe-
ciaal geslepen. Het zou een verlies zijn, als
men dit gewelf moest opofferen. Maar de
moeilijkbeid is, dat men het in zijn geheel
moet verwijderen en bewaren en daar is het
stuk missehien te groot en te zwaar voor.
De brekers zijn echter vast van plan te doen
wat zij kunnen om de oorspronkelijke poort
te bewaren en men is vol goede hoop. Intus
schen zal het karwei nog wel een half jaartje
minstens duren!
HET GEHEIM DER NIEUWE ROBES VAN
KONINGIN ELIZABETH BLEEF
BEWAARD.
De ontwerpen voor de kostbare toiletten,
die koningin Elizabeth bij haar bezoek aan
Canada en New-York zal dragen en die strikt
geheim worden gehouden, zijn, meldt ,,De
Telegraaf", Zondag voor het eerst gezien door
inbrekers, die zich "toegang hadden verschaft
tot het modehuis van Norman Hartnell, dat
opdracht heeft gekregen de japonnen voor de
koningin te vervaardigen.
De dieven zijn wellieht onkundig geweest
van het feit, dat de modellen die der vorste-
lijke robes waren en dat zij aldus in staat
zouden zijn geweest een tipje van den sluier
op te liehten, die de snit, de kleur en de gar-
neering der japonnen omhult. Honderden
dames uit de hooge Engelsche kringen wach-
ten n.l. met spanning op het resultaat, dat de
bekende Dondensohe mode-ontwerper Norman
Hartnell voor de koningin tot stand zal
brengen.
iDoch onkundig of niet, de dieven hebben
de ontwerpen het medenemen niet waard ge-
aoht.
Een kostbaarder buit trok hen aan. Zij
hebben n.l. voor een waarde van 45.000 gul
den aan bont meegenomen, marter- en sabel-
bont en schitterende zilvervossen.
De dieven hadden zich toegang verschaft
door het uitsnijden van een ruit. Juist tegen-
over het modehuis zijn den geheelen nacht
twee werklieden van de telefoon bezig ge
weest, die echter niets hebben gezien.
Zooals reeds in het kort is gemeid, is op
7 Februari een autobus met 30 personen in de
omgeving van Donggala (Minahasa) in een
di-ep ravijn gestort, waardoor 4 personen
werden gedood, terwijl de overige inzittenden
alien zwaar of licht gewond werden.
Het Bat. Nbl. meldt daarover nog de vol
gende hijizonderheden:
Badoe, de chauffeur, vertrok op den Zon
dag vo6r het ongeluk van Paloe naar Koelawi.
waar hij den volgenden dag in het huwelijk
trad. Dinsdag daarop reed Badoe met de bus
terug naar Paloe.
In de bus bevonden zich 23 passagiers,
onder wie genoodigden op de bruiloft van
Badoe, terwijl voorts nog 8 zakken damar
werden vervoerd. Hierdoor was de bus over-
belast. Badoe schijnt tijdens den rit bergaf-
waarts op den gevaarlijiken rijweg van Koe
lawi naar Paloe te zijn ingeslapen, hetgeen
tot gevolg had, dat de autobus op een gegeven
oogenblik in een 30 a 40 meter diep ravijn
stortte.
De gevolgen waren vreeselij'k; 3 personen
werden gedood, 8, onder wie Badoe, zwaar
gewond en de rest licht gewond. Later over-
leed nog een der zwaar gewonden.
De zwaar gewonde personen werden in het
i ziekenhuis te Paloe op.genomen; de licht ge
wonden, konden, na verbonden te zijn, naar
huis -gaan. De autobus is geheel vernield.
VERDEELT IJSLAND ZICH IN TWEE
I EILANDEN
iReuter meldt uit Reykjavik: De geologen
bier houden zich bezig met de vraag, of de
bodem van IJsland daalt en het eiland zich
langzamerihand in twee stukken verdeelt. Er
zijn namelijik eenige verschijnselen, die erop
schijnen te wijzen, dat er een splitsingsproce-
dure optreedt. Lange spleten, alle liggende in
dezelfde richting, strekken zich uit van het
Noordoosten naar het Zuidwesten. Sommige
dezer scheuren reiken tot diep in het land en
in de nabijheid verheft zich een reeks kraters,
die groote hoeveelheden lava uitspuwen. In
enkele deelen van het land zijn terreinen van
vele vierkante mijlen oppervlakte verscheidene
meters gedaald. Aan de hooge rotsmuren ron-
dom deze gebieden kan men zien, hoe het
vroegere niveau van het land is geweest.
De geologen willen thans nauwkeurige be-
rekeninigen maken door de hoogte aan beide
zijden van de rotsmuren voortdurend te contro-
leeren. Indien men dan tot daling van den
bodem en splitsing van het eiland zou moeten
concludeeren, zou men daarin een ibewijs kun
nen zien voor de theorie van Alfred Wegener,
die heweerd heeft, dat Amerika millioenen
jaren geleden van Europa is ,,weggegleden",
waardoor de Atlantische Oceaan zou zijn ont-
staan. IJsland zou dan een overgebleven deel
van het vroegere vasteland moeten zijn, dat
zou ,,aarzelen" naar welken kant het moet
glijden en zich daardoor zou splitsen.
Vragen, daze rubriek betreffende,
kunnen door onze abonnd's worden
gezonden aan Dr. Te Hennepe,
Heemraadsingel 111 te Rotterdam.
Postzegel voor antwoord insluiten
en blad vermelden.
REINHEID BIJ BROEDEIEREN EN HET
BROEDPROCES.
Nu de kuikentijd snel nadert, is het wel
noodig eenige wenken te geven bij eventueele
sterfte en enkele ziekten der jonge kuikens
nader te ibekijken. De meest voorkomende
ziekte bij kuikens tot 14 dagen oud, zijn long-
ontsteking en pullorum. Longontsteking ont-
staat bij de jonge diertjes gemakkelijk door
kouvatten, onoordeelkundige behandeling in de
kunstmoeders, tochtige hokken, vocht, enz.
Hoewel zfj niet besmettelijk is, kunnen er
toch massa's kuikens tegelijk aan sterven,
doordat ze alien door dezelfde algemeene oor-
zaak ziek worden. We moeten er tevens aan
denken, dat een zwak kuiken of een kuiken
dat door een reis verzwakt is, gevoeliger is
voor tocht en koude, dan een goed geibroed
sterk kuiken uit een goed broedei.
Pullorum is een besmettelijke zie'kte, waar
ik apart op terug kom. Zij wordt van het
eene jaar naar het andere overgebracht, door
dat de oude hennen smetstofdraagsters zijn
en de bacillen met de eieren afgeven. Uit de
besmette eieren komen dan zieke kuikens,
die elkaar besmetten en zoodoende kan de
ziekte zicb snel verspreiden in een koppel
kuikens en heel wat slachtoffers eischen. De
pullommziekte heeft in de laatste jaren veel
van haar bedreiging verloren omdat de fok-
dieren van de fokkers in de vermeerderings-
bedrijven tegenwoordig op pullorum onder-
zocht moeten worden door dierenartsen. Dit
onderzoek is echter niet voor 190 zeker,
dus de kans op pullorum bestaat nog wel.
Overal waar men dus abnormale sterfte
onder de kuikens opmerkt, is het gewenscht
direct een aantal, liefst b.v. vijf, doode kuikens
op te zenden naar de Rijksseruminrichting te
Rotterdam. Ze worden daar gratis onderzocht
en men weet dan wat er aan de hand is en kan
maatregelen nemen.
Ik wil thans over een andere ziekte van
pasgeboren kuikens spreken, die ook nog al
eens schade veroorzaakt, n.l. navel-ontsteking,
die door allerlei bacterien veroorzaakt kan
worden. iBij: dergelijke kuikens droogt de navel
niet normaal snel op, maar er vormt zich een
zwelling en een korstje en neemt men "dit
korstje weg, dan vindt men daaronder etter.
De kuikens zdtten een paar dagen in elkaar,
zijn merkbaar ziek en sterven dan. Bij opening
vindt men dan de ontstoken navel, maar tevens
meestal een .dooierrest in de buikholte, die
niet verteerd is. Bij normale kuikens wordt een
rest van de dooier ter grootte van een hazel-
noot, in den laatsten dag voor het uitkomen
in de buikholte getrokken en wordt daar na
5 fi, 6 dagen verteerd tot een klein geel puntje.
Is echter de navel of de dooier zelf besmet,
dan verloopt het proces heel anders. De bacte
rien ontwikkelen zich n.l. in den dooier en
vormen daar allerlei vergiften. Deze vergiften
komen in het bloed van het kuiken en maken
het diertje ziek. De dooier zelf wordt niet
verder opgenomen en hij' zulke kuikens vindt
men na een week dan nog de geheele dooier
in de buikholte.
Nu kunnen d'e bacterien op verschillende
manieren in den dooier komen, n.l. van de
kip uit, maar ook van buiten uit door de
schaal been. Het is reeds lang bekend, dat
vuile eieren, die gewasschen worden, gauw
bederven als ze bewaard worden, doordat bij
het wasschen een laagje ingedroogd slijm, dat
op de eieren zit, weggewasschen wordt en de
bacterien dan gemakkelijk door de porien der
eischaal kunnen dringen. Bij versche eieren
doen zulke bacterien niet veel; omdat het
eiwit op zichzelf bacteriedoodend is. Is het
eiwit echter oud, dan verliest het die eigen-
schap, dan groeien de bacterien er wel in en
komen zoo in den dooier terecht. Vooral in
de vochtige, warme atmosfeer van een broed-
machine hoopen zich in de lucht massa's
bacterien op en deze kunnen dan bij gelegen-
heid ook door de eischalen dringen.
Mijn meening is, dat door vuile broedeieren
en machines, die niet voortdurend goed gerei-
nigd en ontsmet worden veel eieren tijdens
het broed'en met bacterien van allerlei soort
besmet worden en dan bederven of zieke of
zwakke kuikens opleveren. Mogelijk, dat door
zoo'n besmetten dooier, waarin bacteriever-
giften gevormd worden, het kuiken zeer wordt
verzwakt en daardoor ook weer veel gevoe
liger wordt voor longontsteiking, buikvlies-
ontsteking, enz. Het een werkt dus samen
met het an der.
De bacterien, die men bij dergelijke kuikens
in de dooiers vindt, vindt men ook hij' de
navelontsteking en ze kunnen natuurlijk bij
pasgeboren kuikens ook in den navel komen
door het vuil van de eischalen of vuil uit de
machine. De dierenarts Schmid, die een uit-
voerig onderzoek omtrent navelontsteking bij
kuikens verrichtte, kon dan ook door de pas
geboren kuikens aan den navel met bacterien
uit dooiers enz. gekweekt, te besmetten, de
kuikens navelontsteking bezorgen. Zelfs zag
hij verscheidene kuikens sterven na voeding
met dergelijke bacterien. Ook muizen stierven
na voeding der cultures. Het betreft niet
direct z.g. ziekteverwekkende bacterien, doch
allerlei soorten bacterien, die men overal kan
aantreffen en die alleen, als zij zich onder
gunstige omstandigheden sterk gaan vermenig-
vuldigen, schadelijk kunnen worden.
Het geheele onderzoek van Schmid klopt
met de ervafing, dat men alleen van reine
broedeieren moet broeden en dat ook in de
broedmachine de uiterste reinheid betraciit
moet worden. Het is vaak nog gewoonte, na
gebruik kunstmoeders en broedmachines maar
te laten staan om ze dan later, als bet eens
te. pas komt, te reinigen. Men moet als vaste
gewoonte nemen, de broedmachines en kunst
moeders direct na gebruik grondig te reinigen
en te ontsmetten.
Dr. B. J. C. TE HENNEPE.
(Nadruk verboden.)
De weerstoestand was van morgen te 7,20
uur te Vlissingen: weer licht ihewolkt, wind
matig West, temperatuur 5, minimum heden-
nacht 3,, neerslag afgeloopen etmaal geen.
Verwachting geldig van hedenavond tot
morgenavond ongeveer 19 uur voor het ge
heele land; toenemende bewoLking, met
eenige reigen, later gedeeltelijk opklarend,
matige tot krachtige meest westelijke wind,
weinig verandering van temperatuur.
DANKBETUIGING
VAN H. M. DE KONINGIN.
DEN HAAG. Van officieele zijde meldt
men ons: Waar het H. M. de Koningin niet
mogelijk is, voor de talrijke adressen en brie-
ven welke Haar naar aanleiding van haar
op 27 Januari 1J. gehouden radiorede van
allerwegen hereikten, zoowel uit het moeder-
iand, als van uit Nederland onder de keerkrin-
gen, elk afzonderlijk van Hare erkentelij kheid
te doen hlijken, wenscht H. M. daarvoor op
deze wijze Haar dank te betuigen.
Met ibelangstelling heeft H. M. kennis ge
nomen van de gedachten door zoovelen op
schrift gesteld. H. M. verheugt zich over den
weerklank welke de denkbeelden, in Haar
radiorede neergelegd, in wijden kring hebben
gevonden, en waardeert de hereidwilligheid
tot geestelijike en moreele herbewapening,
welke zich allengs heeft geopenbaard.
DEN HAAG. De Hooge Raad deed heden
uitspraak in de bekende zaak tegen den direc-
teur der kalkzandsteenfabriek Amoud Baron
Van Hardenbroek van Ammerstol. Door de
rechtbank te 's-Gravenhage was deze veroor-
deeld tot 3 geldboeten. van 50 cent wegens
overtreding der Arbeidswet, n.l. het zonder
vergunning laten verrichten van nacht arbeid.
De Hooge Raad heeft o.m. overwogen, dat
de Rechtbank terecht het beroep op overmacht
heeft verworven. De Hooge Raad heeft het
ingestelde cassatieberoep dan ook verworpen.
WETSONTWERPEN INGEDIEND.
DEN HAAG. De Regeeringspersdienst meldt:
Op 24 Fetbr. is een wetsontwenp wrjziging Ta-
riefswet 1934 en de wet op het statistiekrecht
('St.hi. '32 no. 231) ingediend. De in dit wets-
ontwerp venvatte wijzigingen der invoerrech-
ten treden, ingevolge de staatscourant van
heden, op grond van de tariefs-maohtigings-
wet '34 gegrond K. B. van 24 Febr. '39 no. 17,
met ingang van 1 Maart a.s. voorloopig in wor
king. Laatstgenoemd besluit houdt ook in de
voorziening omtrent de teruggave van de in-
voerrechten van die goederen, waarvan het
invoerrecht was verhoogd. Het wetsontwerp
opent mede de mogelijkheid van gedeeltelijke
vrijstelling van de door bensol-kool-water-
stoffen verschuldigde invoerrechten. Inlich-
tingen zijn te verkrijgen hij de inspeeteurs of
ontvange.rs der imoerrechten.
VERLAGING INVOERRECHT VAN
SIGARETTENPAPIER.
iDEN HAAG. De Staatscourant van heden
bevat een beschikking van den Minister van
Financien, waarbij de verplichte zegeling van
sigarettenpapier is opgeheven en waarin voor
dekking van het vervoer en de nederlage van
sigarettenpapier de gewone hepalingen van
vroeger worden hersteld.
Voorts wordt ingevolge het kon. beshiit
■van 24 Febr. j.l., waarop de Tariefsmachti-
gingswet is gegrond het invoerrecht van siga
rettenpapier met ingang van 1 Maart a.s. ver-
laagd en wel in dien zin, dat het invoerrecht
van 1000 stuks van 1,50 wordt -verlaagd tot
12% cent en het invoerrecht per vierkanten
meter van 60 cent tot 5 cent.
LUOHTRESERVOIR VEROORZAAKT
MATERIEELE SCHADE.
MAAjSSLUIS. In den naciht van Zaterdag
op Zondag is van een dieseltrein, die zonder
passagiers van Hoek van Holland naar Rot
terdam reed, een zich onder het laatste trein-
stel bevindend luchtreservoir losgeraakt en bij
den eersten overweg alhier in aanraking ge
komen met de dwarsliggers van dezen over
weg.
Met een hevigen knal werden -vier dwars
liggers en aan aantal steenen uit den weg
gerukt en pl.m. 35 meter verder neergewor-
pen, vlak voor de voeten van een dienstdoen-
den wachter. Doordat de man opzij sprong,
kon hij voorkomen, dat hij door deze -vvx>r-
werpen getroffen werd. De trein zette de reis
voort, zonder dat de bestuurder ook maar iete
van het ongeval had bemerkt. Het ongeval
bleef tot materieele schade beperkt. De
Spoorwegen hebben den overweg direct doen
herstellen.
FELLE BOERDERIJBRAND.
ARNIHIEM. Gisteravond is de kapitale boer-
derij van den heer A. J. Heslrnga alhier door
een felle brand, vermoedeljjk door kortslui-
ting of in de schoorsteen ontstaan, tot den
grond toe afgebrand. Vier paarden kwamen
in de vlammen om. Groote hoeveelheden hooi,
graan en vlas, welke in de schuur waren op
geslagen, werden geheel door het vuur ver-
brand. Verzekering dek't de aa.nzienlijke
schade.
TWEE BOMAANSLAGEN TE HAIFA.
'HAIFA. Vanochtend zijn in de Arabisohe
wijken van Haifa twee bommen ontploft,
waarbij 21 personen werden gedood en 44 ge
wond. Alle slachtoffers van dezen bomaan-
slag zijn Arabieren, behaive dat 2 Joden wer
den gewond en 1 politieman door schoten
werd gewond..
