Ter Neuzensche Courant
Binnenland
Buitenlaod
Maandag 20 Febr. 1939.
TWEEDE BLAD
DE NOOD DER SPAANSOHE
VLU OHTELFN GEN.
te
DE DOONEN IN DE ANTWERPSCHE
HAVEN.
VAN
CRISISREGELINGEN IN DEN
LANDBOUW.
Bilijkens het Voorloopig Verslag der Eerste
Kamer over het ontwerp van wet tot vaststel-
ling van de begrooting van inkomsten en uit-
gaven van het Landbouwcrisisfonds voor het
dienstjaar 1939, zouden verscheidene leden
gaarne de verzekering ontvangen, dat de door
de regeering meer dan eens ten voorbeeld ge-
stelde conspmptiemelkregelingen het proto
type zouden zijn voor de overneming door de
bedrijfsgenooten van de andere crisisregelin-
gen en dat de regeering, voordat zij zich in
eenigerlei opzicht ten deze vastlegt, eerst
met de telkens daarvoor in aanmerking
komende organisaties uit handel en nijverheid
overleg zal plegen. Langs dezen weg zal kun-
nen worden verkregen, dat, wat de productie
betreft, de landlbouworganisaties op den voor-
grond zullen treden en wat de verwerking en
distributie aangaat, handel en industrie, het-
zij deze codperatief zijn of zuiver particuliere
bedrijven.
Sommige leden meenden, dat de proef van
overneming der crisismaatregelen door de be
drijfsgenooten slechts dan kan worden aan-
vaard, indien vaststaat, dat de boeren rede-
lijke prijzen voor htm producten zullen kun-
nen erlangen.
Enkele leden achtten het tegenwoordige
stelsel van steunverleening aan den landbouw,
met name aan de wijze, waarop de middelen
er voor worden gevonden, zeer schadelijk. On-
juist en voor de economische ontwikkeling des
lands zeer belemmerend is het, naar hun mee-
ning, dat de door den steun veroorzaakte dtuik
op de minst draagkrachtigen en in vele geval-
len ook direct op het bedrijfsleven wordt
gelegd.
Met betrekking tot de voorgenomen over-
dracht van de uitvoering der landbouwcrisis-
maatregelen aan de bedrijfsgenooten, waren
deze leden van meening, dat in geen geval de
prijsregeling in handen van de producenten
mag worden gelegd en dat het plicht der
regeering blijft, in dezen voor het algemeen
belang te waken.
Met bezorgdheid zagen deze leden voorts
de stijging van de pachtprijzen, niet alleen
omdat deze het verzet tegen verhooging van
de richtprijzen der agrarische producten ver-
groot, maar vooral omdat zij een te groot deel
van de bodemopbrengst aan den grondeige-
naar doet toekomen, ten koste van boer en
anbedder.
Gevreesd werd, dat de pachtkamers en/of
-bureaux bij het vaststellen van de pachtprij
zen rekening zullen houden met de sterk ge-
stegen koopprijzen, wat deze leden onjuist en
onbdllijk zouden achten.
Sommige leden waren van oordeel, dat de
herhaalde verhooging van monopolieheffingen
op granen, speciaal om den richtprijs van de
rogge en gerst te steunen, niet altijd tot ge-
wenschte resultaten had geleid. Huns inziens
ware het beter, indien de regeering rogge uit
de markt zou nemen.
Enkele leden achtten overneming van de
crisismaatregelen voor den boerenstand te
eenen male onaanvaardbaar. De normen van
de steunregeling voor de kleine boeren en
tuinders achtten zij te laag. Heeft de veebe-
perking verkeerde en niet verwachte gevol-
gen gehad voor den landbouw, nog funester
blijkt, aldus wijders de aan het woord zijnde
leden, de mislukking van de landbouw-crisis-
politiek ten aanzien van den tuinbouw.
Sommige leden wenschten de vraag te stel-
len, welk gevolg d'e regeering denkt te geven
aan de daar genoemde mogelijkheden ter ver-
betering van de huishoudelijke omstandig-
heden op het kleine landbouwbedrijf.
Voorts waren zij van oordeel, dat het basis-
bedrag van f 9 per week, welk bedrag inclu-
sdef kinderbijslag niet boven f 10.80 kan stij-
gen, wel zeer laag is, vooral voor hen, die dicht
bij een groote stad wonen.
Verscheidene leden zagen in uitbreiding van
de oppervlakte cultuurgrond, gelijk, die, naast
de inpoldering van de Zuiderzee, bij uitvoe
ring van het zoogenaamde rapport-Westhoff
mogelijk zou worden, een groot voordeel ter
bestrijding van de werkloosheid ten platte-
lande en ter tegemoetkoming aan den land-
honger. Het bezwaar, dat als gevolg hier-
van een nog grooter export van zuivelproduc-
ten tegen lage prijzen noodzakelijk zou wor
den, wenschten zij niet te onderschatten. Zij
meenden evenwel, dat aan dit bezwaar voor
een deel zou kunnen worden tegemoet ge-
komen door omzetting van wei- in bouwland.
Eenige leden merkten op, dat zij zich tegen
een al te groote omzetting van wei- in bouw
land zouden moeten verzetten, tenzij dit voor
detfensiedoeleinden noodzakelijk zou zijn.
'Eenige leden drongen er op aan, dat de
regeering nog eenige maanden zou doorgaan
met het uit de markt nemen van vee, welke
maatregel, naar hun meening, te vroeg is ge-
staakt.
Teneinde zoo spoedig mogelijk een verbete-
ring van de prijzen van de schapen in geheel
Nederland te verkrijgen, achtten sommige
leden het gewenscht, dat de regeering een
aantal schapen tegen redelijke prijzen uit de
markt zou nemen.
Voorts, aldus deze ieden, zou de reg'eering
door middel van exportpremies den uitvoer
naar de bestaande exportlanden, als Frank
rijk en Belgie, kunnen stimuleeren.
Vele leden achtten het nadeelige prijsver-
schil tusschen Nederlandsche en Deensche
boter op de Engelsehe markt, dat gewoonlijk
10 ct. en meer per K.G. bedraagt, zeer beden-
kelrjk en vroegen zich af, of er wel voldoende
naar wordt gestreefd, dit verschil door ver-
betering of aanpassing d'er hoedanigheid van
het Nederlandsche product aan de in Enge-
land gestelde eischen op te heffen, hetgeen
ettelrjike millioenen m:inder aan exportuitkee-
ring en kans op vermeerdering van den uit
voer zou beteekenen.
■Gewezen werd op den zeer ongunstig'en
toestand, waarin vele zoogenaamde koude-
grond-tuinders verkeeren. Honderden hun-
ner, zoo merkten sommige leden op1, verkeeren
in groote armoede. Deze leden vroegen zich
af, of de steun aan den tuinbouw niet te on-
gelijk wordt verdeeld of ten heele onvoldoen-
de moet worden geacht. Zij meenden, dat,
terwijl het totale bedrag van den steun aan
tuinders de laatste jaren is verhoogd, de steun
aan de koudegrond-tuinders is verlaagd.
Gaarne zouden zij vernemen of .juist is, dat,
terwijl de steun voor ibedoelde categoric van
producenten in 1985 4 millioen bed'roeg, deze
over 1937 was gadaald tot 2.760.000.
Zij meenden, dat bij. het vaststellen der
prijzen met dit oogstrisioo onvoldoende reke
ning wordt gehouden en vroegen of, met het
ooig op dien nood der hderbedoelde groep pro
ducenten, over 1938 niet een richtprijs van
100 inplaats van 90 zijn plaats zou
zijn. ij!f
Op vragen van het Tweede Kamerlid Al-
barda betreffende medewerking door Neder-
No. 9878. land aan voorziening in den nood der Spaan-
sche vluchtelingen, heeft de heer Colijn, mi
nister van algemeene zaken, voorzitter van
den raad van ministers, geantwoord, dat de
regeering kennas heeft genomen van het op
3 November 1938 aan den Volkenbondsraad
uitgebracht rapport van Sir Denys Bray en
den heer L. Webster, betreffende den nood
der burgerbevolking van Spanje. De Volken
bondsraad heeft zich in zijn zitting van 20
Januari j.l. er toe bepaald kennis te nemen
van het rapport en van de door de Britsche
en Frans-che leden afgelegde verklaringen. Hij
heeft zich onthouden van eenig voorstel tot
verwezenlijiking van het gezamenlijk plan, dat
in het rapport wordt aanbevolen. Onder deze
omstandigheden was er voor de regeering
geen aanleiding zich over dit plan te uiten of
daaromtrent medewerking toe te zeggen.
Het is der regeering bekend, dat° eenige
regeeringen financieelen bijstand hebben ge-
schonken aan het te Geneve gevestigde co-
mite, dat zich ten doel stelt aan de Spaan-
sche bevolking huilp te verleenen. Het is der
regeering niet bekend, dat de regeeringen van
de Vereenigde Staten, Zwitserland, Belgie en
Engeland verklaard zouden hebben aan
Frankrijk bijstand te verleenen inzake de
hulp aan Spaansche vluchtelingen.
De regeering overweegt in hoeverre het na
de jongste gebeurtenissen nog noodzakelijk
moet worden geacht op een of andere wijze
mede te werken ter voorziening in den nood
der vluchtelingen. Het is bekend, dat tusschen
de Fransche regeering en de regeering te Bur
gos onderhandelingen zijn aangeknoopt over
de repatrieerihg dier vluchtelingen en dat
reeds tienduizenden naar Spanje zijn terug-
gekeerd. De noodtoestand, die tot den vluch-
telingenuittocht aanleiding gaf, schijnt een
acuut karakter te dragen en zal sterk in be-
teekenis afnemen, nu voor de vluchtelingen
de mogelijkheid aanwezig is naar hun woon-
plaatsen terug te keeren.
lOnder die omstandigheden wacht de regee
ring het verder verloop der zaken af. Mocht
alsnog blijken, dat hulp geboden is, dan zal
ook Nederland zich van die hulpverleening
niet onthouden.
Gegeven het groot aantal zich reeds hier te
lande bevindende vluchtelingen, waarvan met
stelligheid te voorzien valt, dat zij in hoofd-
zaak hier zullen blijven, bestaan tegen het
toelaten van andere vluchtelingen groote be-
zwaren, welke ook gelden voor het opnemen
van Spaansche kinderen hier te lande.
DE ELECTRIFICATIE BIJ DE
NEDERL. SPOORWEErEN.
Naar vemomen wordt, overwegen de Ne
derlandsche spoorwegen electrificatie van het
baanvak Breukelen1 lainelenwaardoor het
mogelijk zou zijn met electrische treinen
rechtstreeks te rijden van Amsterdam naar
Rotterdam-Maus', zonder Utrecht aan te doen.
Verder zou electrificatie overwogen worden
voor de lijnen UtrechtHilversum en Nijme-
%enAmhem. De lijnen AmsterdamAmers-
foort en UtrechtAmersfoort zullen hoogst-
waarschijnlijk reeds dadelijk na het gereed
komen der s-poorwegwerken te Amsterdam en
Utrecht, geelectrificeerd worden.
DE PRIJZEN VAN SERUM TEGEN
MOND- EN KLAUVVZBER.
Het Tweede Kamerlid Weitkamp heeft aan
den minister van economische zaken de vol-
gende vragen gesteld:
1. Is het juist, dat sedert December 1937
door het serum-instituut in Belgie zijn afge-
leverd 35.000 liter reconvalescenten serum,
als voorbehoedmliddel tegen mond- en klauw-
zeer
2. Is het juist, dat de totale kosten aan
deze afl eve ring verbonden, hebben bedragen
300.000 francs of ongeveer 8.50 francs per
liter, dus circa 51 cent, en dat onder de kos
ten van afrekening ook zijn begrepen die van
het aanschaffen van de voor de bereiding
noodige seperatoren, van de flesschen waarin
het serum afgeleverd wordt, enz.
3. Indien deze vragen bevestigend worden
beantwoord, is d!^n de minister alsnog bereid,
in afwijking van het door hem op 16 Januari
1939 gegeven antwoord1 op de op dit onder-
werp betrekking hebbende vragen van 28
December 1938, te bevorderen, dat de prijs
van het zoogenaamde reconvalescenten serum
tegen het mond- en klauwizeer hier te lande
aanzienlijik wordt verminderd
DE NEDERLANDSCHE UITZENDINGEN
VAN NIEUWSBERICHTEN.
De Times publiceert sedert een paar dagen I
ingezonden stu.kken met critieik op de wijze
waarop de B.B.C. de nieuwsberichten uit-
zendt. Thans schrijft een inzender, dat de
B B C. zich zou kunnen spiegelen aan de uit-
zending van nieuwsbarichten in Nederland,
want de Nederlandsche radiostations, aldus
de inzender, maken alleen melding van de
feiten en niet van geruchten. De berichten
worden met effen stem voorgelezen, zoodat
op geen enkele wijze de nadruk wordt gelegd
op de relatieve waarde der berichten. De om-
roepers verkonidigen b.v. overlijdensberichten
niet met een droef stemgeluid en goede tijdin-
gen niet met jubelende stem. Het is duideiijk,
dat het mannen zijn van rijpen leeftijd, die
hun persoonlijke emoties ondergeschikt ma
ken aan de eenvoudige taak welke hun is toe-
vertrouwd.
EEN
DE
NIEUWE WENDING IN
AFFAIRE-MARTENS
De correspondent van de N. R. Crt.
Brussel meldt:
Donderdagavond verscheen kabinetsforma-
teur Pierlot, in een door hem aan de pers
voorgestelde conferentie, teneinde de journa-
listen op de hoogte te brengen van den stand
der crisis-onderhandelingen. Eenige uren ge-
leden zeide hij, dacht ik er emstig aan mijn
pogingen tot samenstelling van de nieuwe
regeering definitief op te geven. Doch in den
loop van het onderhoud dat ik met de gedele-
geerden van het katholiieke blok mocht heb
ben, drongen deze laatsten aan op herstel van
het contact met de liberalen.
Een nieuw feit zou zich in de zaak Martens
hebben voorgedaan, welk feit een hervatting
van de onderhandelingen voor het samenstel-
len van een regeering steunend op de drie
partijen mogelijk zou maken. In den loop van
Donderdagavond werd bedoeld contact in mijn
woning hersteld. Ik ga Vrijdagochtend de be-
sprekingen voortzetten. Het nieuwe fedt,
waarop de kabinetsformateur zinspeelde, zou
een artikel zijn, verschenen in de courant „La
Nation Beige". Een vrouw uit het Oost-
Vlaamsche stadje Deinze blijkt aan een redac-
teur van dit blad te hebben medegedeeld, dat
zij tijdens den oorlog wegens bet ontvangen
van brieven, die van het IJzerfront kwamen,
door dr. Martens aan de Duitsche autoriteiten
werd venklikt. In de vergadering van het
katholieke blok stelde1 men Donderdagavond
voor een eereraad te benoemen voor een nader
onderzoek van de nieuwe kwestie.
In afwachting van het resultaat van de
werkzaamheden van bedoelden eereraad zou
den de liberalen voorwaardelijk in de regee
ring kunnen treden. De katholieke Vlaam-
sche leiders, namelijk Van Cauwelaert en an
dere leden van de katholieke Vlaamsche frac-
tie, die tot dusver dr. Martens met hand en
tand hebben verdedigd, zouden van hun kant
hebben verklaard, dat indien het feit van de
verklikking juist mocht zijn, het geval Mar
tens natuurlijk een andere wending zou nemen.
Zij weigerden echter voorloopig aan de echt-
heid daarvan te gelooven. Met belangstel-
ling wordt nu gewacht hoe dr. Martens op de
tegen hem uitgebrachte beschuldiging zal
reageeren. Volgens een geruoht dat in jour-
nalistieke kringen te Brussel liep, zou dr.
Martens reeds aan de redactie van de cou
rant Le Peuple hebben medegedeeld, dat het
verhaal van a tot z verzonnen is.
HET SCHAMDAAL BIJ HET
BRUSSELSCHE PARKET.
De correspondent van de N. R. Crt. te Brus
sel meldt:
Donderdag heeft de secretaris van het Brus-
selsche parket-generaal, F. Sweerts, onlangs
gearresteerd in het Casino te Namen, aan
den rechter van instructie bekend niet alleen
geld te hebben ontvangen van de directies van
zekere speelzalen, maar ook vrij hooge geld-
sommen te hebben gestolen uit de kas van
het parket-generaal. Dit geld zou hij vervol-
gens te Namen en elders hebben verspeeld.
Voorts is nog aan het lieht gekomen, dat
Sweerts geld heeft verduisterd ten nadeele
van de afdeeling Schaarbeek van de Federa
tion Nationale des Anciens Oombattants. Als
griffier van een der kamers van appel van
den zgn. „Werkrechtersraad" blijkt Sweerts
eveneeps misbruik van zijn gezag te hebben
gemaakt om twee beambten van het parket-
generaal tot het plegen van vervalsching in
geschrifte te bewegen. De twee beambten zijn
nu eveneens in bechtenis genomen.
Sedert Donderdagochtend zijn het Casino
te Namen en de speelcluto Imperial te Oos-
tende op bevel van de justitie gesloten.
Het collectieve arbeidscontract loopt thans
af en nu er beraadslaagd moet worden over
verlenging zijn de patroons van oordeel dat
de 40-urige werkweek, dat is te zeggen de 7-
urige arbeidsdag, groote schade toebrengt aan
de haven. Zij stellen voor terug te komen op
den 8-urigen werkdag. De arbeidersafgevaar-
digden hebben dit voorstel van de hand ge
wezen en daarna hebben de patroons voorge-
steld de koninklijke tusschenkomst, neerge-
legd in art. 6 van een koninklijk besluit van
28 September 1937 betreffende de veertig-
urige werkweek in te roepen. Ook dit nieuwe
voorstel is door de werknemers verworpen.
Daar de patroons van oordeel zijn, dat een
accoord onmogelijk is hebben zij het collec
tieve contract opgezegd. In afwachting van
een oplossing blijven de bestaande arbeids-
voorwaarden van kracht.
's WERELDS SNELSTE OORLOGS-
VLIEGTUIG.
Het Britsche Ministerie van Luchtvaart is
eindelijk overgegaan tot de pubicatie van de
maximum snelheid van het eertpersoons Super-
marine Spitfire jachtvliegtuig. Het is inder-
daad niet overdreven om te spreken van het
snelste militaire vliegtuig, dat op het oogen-
blik in serieproduetie is, want de ma.ximn.m
snelheid van de Spitfire bedraagt 583 km. per
uur op 5640 m. hoogte. Het toestel is gewa-
pend met aoht machinegeweren, vier in elken
vleugel en klimt 4.8 minuut naar een hoogte
van 3350 m.
Deze cijfers zijn des te merkwaardiger, in
dien men bedenkt, dat -de eerste series Spit
fires, waarop zij betrekking hebben, uitgerust
zijn met een houten luehtschroef met vasten
bladstand. Snelheid en stijgvermogen zullen
nog aanmerkelijk toenemen bij de latere series,
v/elke voorzien zullen worden van een drie-
bladige bestuurbare luehtschroef. De motor is
een met vloeistof gekoelde Rolls-Royce van
1050 pk.
DRINGEND BETOOG VAN EEN
SPANJAARD.
De vroegere vertegenwoordiger van Spanje
bij den Volkenbond, Madariaga, heeft den vol-
genden brief in de Times gepuibliceerd
Er bestaat gevaar, dat de oorlogstoestand
in Spanje verlengd wordt onder den invloed
van het ideologisch getwist, dat zoozeer heeft
bijgedragen tot het uitbreken en verlengen
van dezen allesverwoestenden krijg.
Hierbij denk ik niet slechts aan de ver-
sohillende voorwendsels, die nu te berde ge-
bracbt worden, teneinde de Italiaanscbe tree-
pen in Spanje te houden, maar ook aan het
verzet, dat de socialistische en liberate par
tijen in Europa bieden om het Spaansche ter-
rein te verlaten. In Spanje is er zoowel een
moreele als een fysieke invasie; beide berok-
kenen dit land enorme schade.
De recente gebeurtenissen toonen aan, dat
men er op kan ver'trouwen, dat generaal
Franco in staat is, met het laatste af te reke-
nen. Maar het is heel goed mogelijk, dat de
liberate en socialistische partijen in verschei-
den Europeesche landen niet volledig realisee-
ren, dat ook voor hen de tijd gekomen is, om
Spanje met rust te Jaten. Eenige harde wer-
kelijkheden mogen daarbij behulpzaam zijn.
Te Madrid alleen sterven per week 400 tot
500 personen den hongerdood. Niemand
spreekt voor hen! De toekomst van Spanje is
voor hen een zaak van leven en dood.
Er is geen Spaansche republikeinsche regee
ring meer. Volgens de grondwet van de re-
pubiiek rust de autoriteit van het kabinet op
het vertrouwen van den president en de Cor
tes. De president is te Parijs en hij heeft geen
woord omtrent de situatie gezegd. Indien hij
dacht, dat dte oorlog voortgezet zou kunnen
worden, zou hij thans te Madrid zijn. De Cor
tes van de Spaansche repuhliek omvat 470
leden. Het aantal afgevaardigden, dat bij de
laatste zitting aanwezig was, beliep 62. Ik
wensch dr. Negrin niet te kleineeren, nocb te
prijzen. De tijd daarvoor is nog niet gekomen
en ik ben geen rechter. Doch wanneer dr.
Negrin zegt, dat hij wenscht d66r te vechten,
namens wie spreekt hij dan?
Er wordt gezegd, dat Spanje moet vech'ten,
totdat alle buitenlanders vertrokken zijn. Ik
ben overtuigd, dat de liberale en socialistische
partijen in Europa ervan verzekerd zijn, dat
alle Spanjaarden datzelfde verlangen koeste-
ren. Maar wie kan serieus gelooven, dat de
beste weg, om Spanje van buitenlanders te
zuiveren, het voortzetten van dezen onzinni-
gen oorlog is?
ledere Spanjaard, die op de hoogte van de
feiten is, zal den vrijheid-lievenden in geheel
Europa en in het bijzonder in Engeland dank-
baar zijn voor hetgeen zij voor Spanje tracht-
ten te dben.
Maar mogen wij dezen vrienden thans ver-
zoeken zichizelf de vraag te stellen of door het
aanmoedigen van dr. Negrin en diens collega's
om den oorlog voort te zetten een oorlog,
die telkens nutteloozer en zinloozer is dan
o°it te voren en zeker in geenen deele minder
wreed zij. tevens de ontzettende verande-
ring daarvoor op bun schoudiers willen nemen
Het einde van den oorlog is niet zooals zij dat
wenschen. Het is evenmin naar het genoegen
van velen van ons. Doch laat er vrede zijn en
laat Spanje voor zichzelf en zijn toekomst
zorgen zonder daarbij door fascisten maar
evenmin door anti-faseisten gestoord te
worden.
SCHUILKAMPEN
VOOR SCHOOLKINDEREN.
viervoudige, zoodat het thans bijna de ton-
nagecijfers van het Suez- en Panamakanaal
bereikt. Voornamelijk voor het toenemend
verkeer van groote Oceaanschepen is de ver-
bi eeding noodzakelijk. Door deze werkzaam
heden wordt de breedte van bet kanaal bijna
verdubbeld en zullen de beide sluizen door
nieuwe worden vervangen. Tevens zullen de
over dit kanaal liggende bruggen worden ver-
nieuwd.
RASSENONDERSCHEID.
Een jonige Britsch-Indier, wiens vader en
oom ministerieele posten bekleeden in zijn
geboorteland en die reeds 1400 pond heeft
uitgegeven om zijn vliegbrevetten te halen in
Engeland is door verschillende lucbtvaartclubs
geweigerd als lid. De Daily Express vindt
dit geval beschamend genoeg om er een hoofd-
artikel aan te wijden, waarin het blad er aan
herinnert, dat de mabaradja van Bikaner zijrf
diensten en zijn zwaard aan Engeland aanbood
in de crisis van September. De maharadja
is geen blanke, maar de Engelschen waren
toen blij genoeg met zijn grootsche gebaar.
GEBREK AAN EEN MILLIOEN
WERKKRAOHTEN IN HET DUITSCHE
RIJK.
Ofschoon in den loop van het jaar 1938 ca.
1.150.000 personen werk hebben gekregen,
zoodat thans het aantal werknemers in het
Rijk 19.520.000 bedraagt, zoo schrijft de Berl.
Bdrsen Ztg., is de schaarschte aan werkkrach-
ten in dat jaar nog toegenomen, zoodat er
nog gebrek bestaat aan ongeveer een millioen
personen, vnl. bouwarbeiders, metaalbewer-
kers en mijnwerkers. In den landbouw is voor
de eerste maal gebleken, dat vooral de vee-
teelt ernstig door het gebrek aan personeel
wordt bedreigd.
DE WINSTEN OP „ARISEERING" VAN
ONDERNEMINGEN IN DUITSCHLAND.
Ter uitvoering van de verordening betref
fende het Joodsche vermogen, van 3 Decem
ber 1938, is een verordening uitgevaardigd
Daarin wordt bepaald, dat 70 pet. van de
winst op de „ariseering" moet worden afge
leverd. Bij stukken grond moet zelfs tot 100
pet. van de op die wijze verworven winst
worden afgestaan. De heffing geschiedt ten
gunste van de rijkskas. Het doel der maat
regel is om, voor zoover dat mogelijk is, geen
ongerechtvaardigde en speculatieve vermo-
gensvoordeelen voor den kooper van een ob
ject, dat tot dusverre Joodsch was, te doen
ontstaan, aangezien bij de meeste Joodsche
zaken de verkoopswaarde sterk genaderd is
tot de zuivere materieele waarde van voor-
raden en inrichtingen. Goodwill, een vroeger
misschien voorhanden omzetwaarde en een
winstwaarde zijn vaak voor een groot deel
verdwenen. Wanneer nu na de ariseering
omzet en creddet weer snel de hoogte in gaan
ontstaat een winst, aan het tot stand komen
waarvan de nieuwe eigenaar vaak slechts
voor een deel door eigen prestatie heeft mee-
gewerkt. Derhalve behoort, en dat is, vol
gens dit D. N. B.-bericht, de zin van den
maatregel, een belangrijik deel van deze winst
in de algemeene kas van het volk.
STIJGEND GEBRUIK VAN SIGARETTEN.
;I>e in de Januari-aflevering van het maand-
schrift van het centraal bureau voor de sta-
tistiek gepubliceerde cijfers voor 1938 too
nen opnieuw aan, dat het vehbruiik van tabak
een belangrijke verandering van structureelen
aard ondergaat. Dit spreekt het duidelijkst bij
vergeiijking met 1929, het laatste jaar voor
de crisis.
Ondanks de groote verandering van de
koopikracht der bevolking is het gemiddelde
verbruik van sigaretten per hoofd onder
onderbrekingen van eenig belang gestegen
van 409 in 1929 tot 549 in 1938. Daartegen-
over staat een vermindering van het verbruik
van rook- en pruimtabak e.d. van 1.45 kg
(na een stijging tot 1.59 kg in 1932) tot 1.16
kg. Aangezien het hoofdelijik gebruik van
sigaren slechts geringe schommelingen ver-
toond heeft en per saldo nog eenigszins ge
stegen is (van 1.73 tot 179), is de stijging
van het verbruik van sigaretten dus practisch
geheel gegaan ten koste van dat van rook- en
pruimtabak.
De totale uitgaven voor tabaksfabrikanten
zijn in bedoelde periode belangrijk verminderd,
n.l. van 173 tot 132 millioen gulden of per
hoofd der bevolking van f 22 tot f" 5. Er
heeft dus ook eesn belangrijke daling van de
gemiddelde waarde der verbruikte artikelen
plaats gevonden. Voor sigaren van 69 tot
42 per duizend, voor sigaretten van f 17 tot
10 per duizend en voor rook- en pruimtabak
e.d. van 236 tot 175 per 100 kg.
Het trekt de aandacht, dat de na 1930 be-
gonnen daling van de totale waarde sinds
1936 weer voor eenige stijging heeft plaats
gemaakt. Bediroeg de waarde in 1930 183
millioen, in 1936 was deze f 124 millioen en
in 1938 f 132 millioen.
CHAMBERLAIN'S PARAPLUIE.
Der Angriff schrijft:
,,-Sinds eenigen tijd wordt er in de dagbla-
den veel gesproken van een parapluie, n.l. de
parapluie, welke Chamberlain, de Engelsehe
eerste minister, bij zich zou hebben gehad bij
de bijeen.komst te Miunchen. ,,De zaak begon
met een tentoonstelling van parapluie's,
waarvoor de heer Chamberlain zijn parapluie
zou mzenden. En sinds dit regenscherm hier
opgestoken, of liever niet opgestoken is,
schijnt de parapluie met de vredesduif een
wedvlucht te willen houden.
Wiaarschijnlijk had de heer Chamberlain
te Munchen een parapluie bij zich. Mij en vele
andere journalisten, die Chamberlain van zeer
nabij hebben gezien, is dit iintusschen niet op-
gevallen. Want velen droegen op dien regen-
achtigen dag een parapluie en zullen dat ook
voortaan doen. Hoe komt het dan, dat juist
Chamberlain's „vredesparapluie" de periode
van slecht weer overleeft, zonder dat een
druppel van den algemeenen wapeningsregen,
ook de Britsche, haar zijde doorboort
Binds Munchen maakt de Britsche propa
ganda een handig gebruik van Chamber
lains vredeshandeling. De parapluie leent er
zich uitstekend' voor, daaraan te herinneren,
zonder erover te spreken. Want hij kan niet
opgestoken worden, zonder dat onder zijn
zijde Chamberlain te Munchen zichtbaar
wordt. En, daar er onder een vredesparapluie
voor vier man geen plaats is, alleen Zoo
rukt aan den knop van zijn parapluie Cham
berlain de geschiedenis van dezen tijd binnen
als „de" vredesman van Munchen.
,,Vcor alle Britsche dagbladen een heerlijke
stof. Waarom moeten echter juist Duitsche
bladen blijvend met den knop van deze para
pluie door hun kolommen rinkelen?"
CATALAANSCH ALS OFFICIEELE
TAAL AFGESCHAFT.
Zooals ook met het Baskisch het geval ge-
weest is na de verovering van Noordwest-
Spanje door de rechtschen, is het Catalaansch
als officieele taal door Franco afgesehaft.
REFATRIEERING VAN SPAANSCHE
KINDEREN.
De regeering van Franco zal vertegenwoor-
digers naar Frankrijk zenden om 3000 kinde
ren, welke uit Spanje naar Frankrijk zijn ge-
vlucht en waarvan de ouders verdwenen zijn,
naar Spanje terug te brengen.
In een schriftelijk antwoord op een vraag
van het Lagerhuislid Sir Archibald Southby
heeft Sir John Anderson, de Lord-'Grootzegel-
bewaarder, die tevens minister is voor de be-
schenming van d!e burgerbevolking, meege-
deeld, dat het vraagstuk van de oprichting
van schiuilkampen door de regeering is over
wogen en dat weldra wettelijke maatregelen
te verwachten zijn voor de instelling van open-
bare lichamen een voor Engeland en Wales
en een voor Schotland op een grondslag,
welke geen winst gedoogt, ter oprichting en
tot beheer van kampen. De -minisiter van
financien heeft een bedrag van een millioen
pond beschikbhar gesteld, waarmee, als het
Lagerhuis het goedkeurt, een ibegin zal wor
den gemaakt met den aanleg van 50 kampen,
ieder voor 350 menschen. De bedoeling is de
kampen in vredestijd te gebruiken als vacan-
tiekampen voor sohoolkinderen tegen een ver-
goedimg, welke de exploitatiekosten en de del-
ging van de belft van het erin gestoken kapi-
taal zou dekken. In afwachting van de wet
telijke maatregelen zal de regeering alvast
naar geschikte oorden uitzien.
De Times betreurt het, dat men niet op
grootere schaal begint. De kampen zullen
17.500 menschen kunmen bergen, d.w.z. nog
niet een percent van het aantal schoolkinde-
ren, dat in geval van nood geevacueerd zou
moeten worden, en minder dan 2 pet. van
het aantal kinderen in en om het graafschap
Londen al eenBovendden zal de aanleg van
die 50 kampen slechts enkelen van de twee
millioen werkloozen werk verschaffen.
Het blad vraagt zich ook af waarom de
kampen uit houten barak'ken zullen bestaan.
Als andere gebouwen meer kosten, weegt dat
zeker op tegen de grootere veiligheid. welke
zij bieden.
Ook de News Chronicle (lib.) acht de proef
te beschedden, maar is tevreden, dat er althans
een begin wordt gemaakt met een plan reeds
lang door velen geopperd, waar de regeering
eerst niet aan scheen te willen.
De Daily Express, het blad van Lord Bea-
verbrook, waarschuwt, dat de kampen den
hotel- en pensdonhouders geen concurrence
mcgen aandoen.
HET NOORD-OOSTZEEKANAAL WORDT
VERBREED.
Aan 'het groote Duitsche bouwprogramma
zijn thans nog twee groote werken toegevoegd,
n.l. de verbreeding van het Noord-Oostzee-
kanaal en de verbetering der bemeden-Elbe.
Aan bet Noord-Oostzeekanaal, dat gegraven
werd in de jaren 1887 tot 1895, werd in 1907
met de werkzaamheden voor verbreeding be-
gonnen, welke in 1914 voltooid waren.
In tegenstelling tot de raming is het aan
tal schepen in 1937 tot het drievoudige ge
stegen en steeg de tonnage met meer dan het
TREIN VERVOERDE EEN MUSEUM.
Zelden vervoerde, meldt De Telegraaf, een
trein een zoo kostbaren last als die, welke
de kunstschatten uit het republikeinsche
Spanje van het Zuiden van Frankrijk, waar
zij sedert kort waren opgeslagen, naar Ge
neve heeft gebracht. Niet minder dan 1845
kisten en pakketten zijn met de uiterste zorg
en onder scherp bewaking overgebracht van
het station te Geneve naar de bibliotheek van
het Volkenbondspaleis. Drie en twintig wa
gons van een speciaal Amerikaanseh type
hebben een museum vervoerd.
En eindelijk, na lange omzwervingen, zul
len de Spaansche kunstschatten nu rust krij-
gen, voorloopig althans. 'Hun geschiedenis tij
dens een burgeroorlog is even bewogen als
die van den oorlog zelf. Toen er voor het
eerst gevaar bestond voor een bombardement
der Spaansche hoofdstad, werden de kunst
schatten in het Prado naar de kelders van het
museum overgebracht. Vervolgens achtte men
ze veiliger in de kelders van de Bank van
Spanje en later verhuisden zij nog eens naar
Valencia; doch ook daar ging men bezorgd
heid koesteren en zoo besloot men de groote
partijen kunstwerken in een aantal kleine
paitijen te splitsen. Deze werden op veilige
plaatsen opgeborgen. Op 3 Februari j.l. tee-
kende de Spaansche minister van Buitenland-
sche zaken, del Vayo, een overeenkomst met
Jaujard, den gedelegeerde van het intema-
tionaal comlte, dat voor de bescherming van
de kunstschatten is in,°"esteld. De schatten
zouden eerst naar het Zuiden van Frankrijk
en vervolgens naar Geneve, naar het Volken
bondspaleis, worden overgebracht.
De onderteekening der overeenkomst, zoo
meldt de Paris Soir, vond plaats onder dra-
matisehe omstandigheden. Zij geschiedde te
Figueras, na een bombardement, dat nog
maar nauwelijiks was geeindigd, in de dagem
toen het al bijna zeker was dat Catalonie den
strijd zou moeten opgeven. De stad was vol
vluchtelingen uit het door de nationalisten
bezette gebied. En ergens in een kamer zaten
del Vayo en Jaujard, die bij het licht van een
sigarenaansteker de overeenkomst bestudeer-
den. In geheel Figueras was bijna geen elec
trische leiding meer heel.
Kort na de onderteekening begon de reis
der kunstschatten naar het Noorden. In
kleine zendingen arriveerden de Goya's,
Greco's, Velasquez' en Titiaans aan de Fran
sche Zuidkust, als door een wonder steeds
ontsnappend aan de hevige bombardemen-
ten, waaraan Catalonie blootstond. Een der
kostbaarste wandtapijten werd, zorgvuldig
verpakt, uit een Spaansch kasteel naar den
trein vervoerd. Onmiddellijk daarna werd het
kasteel door een bom getroffen en brandde
geheel af.
EEN MISLUKT ITALIAANSCH
VRI E N D S CH A P SB EZO E K
Uit een particuliere correspondentie aan de
N. R. Crt. uit Buenos Aires:
'Hier werd in de bladen een kort bericht ge-
publiceerd, dat waarschijnlijik want het
was een bericht van een der groote pers-
agentschappen ook de pers in Europa be
reikt zal hebben, maar daar misschien min
der opzien verwekt heeft dan hier.
Het bericht behelsde, dat het Italiaansche
vloot-eskader, dat een vriendschapsbezoek
aan Latijnsch Amerika gebracht heeft en zich
op het oogenblik op de kust van Costa Rica
bevond, bevel heeft gekregen om naar Italie
terug te keeren omdat de ontvangst in de
Latijnsch-Amerikaansche havens niet van
dien aard geweest is, dat voortzetting der reis
raadzaam geacht wordt.
Een feit is het, dat Latijnsch Amerika er
onverholen blijk van heeft gegeven, dat het
bezoek niet welkom was. Natuurlijk niet van
officieele zijde. Regeeringen en autoriteiten
hebben het Italiaansche eskader, zijn com
mandant, offieieren en manschappen ontvan
gen op de gebruikelijke wijze waarop men bui-
tanlandsche missies hier pleegt te ontvangen:
met luister, met groote gastvrijheid. Maar de
bevolking van de Latijnsch-Amerikaansche
havensteden heeft gemeend, zich te moeten
uiten en heeft dat over het algemeen gedaan
op afkeurende wijze.
