ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
No 9874.
VRIJDAG 10 FEBRUARI 1939
79e Jaargang
Aanbesteding.
Binnenland
Buitenland
TWEEDE BLAD
Het leveren van de benoodigde stalen
ramen voor de te bouwen school
te Sfuiskil.
DE DEELNEMING VAN NEDERLAND
AAN DE TENTOONSTELLING TE
NEW-YORK.
DE AANKOOP VAN VARKENS DOOR
DE REGEERING.
Welverzorgde handen
DE DUITSCHE PERS OVER HET
SPAANSCHE VRAAGSTUK.
TER NEUZENSCHE COURANT
Burgemeester en Wethouders van de ge-
meente TERNBUZEN zullen op Woensdag
1 Maart 1939, te 3 uur n.m. in het gemeente-
toute aanbesteden:
Voarwaarden en teekemingen hiervan. zijn
verkrijgbaar op het Bureau van Gemeente-
werken, waar ook inlichtingen te bekomen
Termeuzen, 8 Fabruari 1939.
Burgemeester en Wethouders voomoemd,
P. TELLEGEN, Voorzitter.
B. I. ZONNEVTJLLE, Secretaris.
DE EERSTE RAMEK.
Bij de algemeene beschouwingen over de
ftfkkbegrooting in de Eerste Kamer is Don-
deadagmiddag Dr. H. Colijn, voorzitter van
dea Ministerraad, aan het woord gekomen.
Spr. zou zijn antwoord in hoofdzaak con-
cemtreeren op het ibuitenlandsch beleid en de
defensde, de oeconomische en sociale aange-
legenheden, de kabinetsformatie en de ,,salto-
mortale" van den formateur en het sermoen
van den heer Van Vessern, die een pieidooi
voor nieuwe staatkundlge vormen hield.
Tevoren moet ®pr. echter eenige detail-
punten beantwoord'en. Hij moet het verzoek
van den heer Van Embden wien hij finders
graag een pleizier doet inzake voor-publi-
ceering van ontwerpen van algemeene rnaat-
regelen van bestuur afwijzen. De ambtelijke
moien zou op die manier nog langzamer gaan
malen.
Wat ibetreft het tweede punt, door den heer
Van Embden aangestipt, de plaatsing van de
vereeniging Kerk en Vrede op de voor amb-
tenaren verboden lijst, het is voorgekomen,
dat ambtenaren, leden van die vereeniging
amtotshalve mobildsatietelegTammen moesten
verzenden. Een hunner nam toen ontslag als
lid van Kerk en Vrede, een tweede maakte
bezwaar tegen de ambtelijke opdracht, een
derde wilde er nog wel eens over denken. Spr.
staat echter op het standpunt, dat de ambte
naren die bevelen van de overheid behooren
op te volgen. Vandaar de plaatsing van ge-
noemde vereeniging en van enkele andere ver-
eemigingen op de verboden lijst.'
Wat onze zelfstandigheidspoiitiek betreft,
wij doen het uiterste om onze zelfstandigiheid
te handihaven. Nederland en Ned.-Ind'te liggen
beide in stormhoeken van de wereld. Een
verschil .tusschen wat we financieel kunnen
doen en wat we zouifen behooren te doen,
blijft altijd aanwezig. Doch binnen de be-
perkte grenzen van onze finamcien wordt het
mogelij.ke gediaan.
Thans overgaande tot de opmerkingen van
soedaal-oeconomischen aard, zegt spr., dat
mem de leerlingeoschaal als een soort storm-
raan tegen het kabinet heeft gebruikt, Deze
sehaal is niet door het tegenwoordige kabinet
dooh door i het kabinet-Ruys ingesteld. Zij
dateert van 1932. Daama kan spr. niet in-
inzien, dat de actie zuiver zakelijik is. Veeleer
gelooft hij, aan politieken opzet.
Wanneer een minister van onderwijs ver-
klaart, dat hij niet in staat is, in die leerlin-
genschaal wijziginig te brengen wegens finan-
c&eele bezwaren, dan spreekt hijl namens het
kabinet. Wat zou men ervan zaggen indien
in die omstandigheden de minister van onder-
wijs heenging en de andeire leden van het
kabinet rustig bleven zitten? Spr. meent, dat
deze zaak thans voldbende duidelijk is.
Ten opzichte van de arbeidsverzekering is
sprekers standpunt niet veranderd.
Met het verwijzen naar andere landen ten
opzichte van de werkloosheidsbestrijding moet
men nu eindelijk eens ophouden. Amerika
heeft ondanks het gebruik van middielen
met nauwelijks uit te spreken financieele be-
dragen nog tien miliioen werkloozen, d.i.
naar verihouding tweemaal zooveel als Neder-
lanid. Engelamd heeft een even groot percen
tage als wij, Zweden verkeert in bijzondere
anDstandigheden door zdjn ibewapeningsin-
dustrie, welke tegenwoordig overbezet is.
De koopkrachttheorie moet spr. als middtel
tear ibestrijding van de werkloosheid afwijzen.
Uitvoering van openbare werken kan de op-
kwsinig niet brengen, hoewel zooveel mogelijk
op dit gebied wordt verricht.
Het rapport-Westhoff is niet te beschouwen
als een doktersrecept, doch als een opsomming
van mogelijkhedan. De regeering zal daaruit
kiiezen, wat zij het meest gewensoht acht.
In het tweed'e half jaar van 1938 zijn niet
minder dan 9265 werkverschaffingsobjecten
goedgekeurd.
De werkloosheid is op niet-geringe wijze
dalende. In October 1936 waren er 394.400
werkloozen, in October 1938 was <Mt aantal
gedaald tot 315.700, een vermindering derhalve
met pl.m. 80.000 personen. Bovendien heeft
het bedrijfsleven in die twee jaar tweemaal
35.000 nieuwe werkkrachten geabsorbeerd,
zoodat in die twee jaren hier te lamde uitein-
delijk onigeveer 150.000 personen aan den
arbeid zijn gekomen.
Een onderzoek naar de verdere opruiming
wan krotwoningen is gaande.
Voortdurend moeten nieuwe maatregelen
worden afgewogen tegen de financieele moge-
lirjkheden. Dit maakt het besturen zoo uit-
puttend.
De politiek, waarbiji men eenerzijds beweert
dat minister De Wilde en spr. de gevangenen
van1 Rome zijn, en anderzijds, dat de katholie-
ken door hen zijn gekluisterd, noemt spr. niet
sleohts een kleine, doch ook een vieze politiek,
waarbij, spr. wijst op wat hij noemt nationaal-
socialistische verdwazing.
Ten opzichte van de matige beschenming
herhaalt spr. zijn verklaring, dat hij: in 1935
reeds tot de overtuiging was gekomen, dat
het vraagstuk van tarieven of contingentee-
lingen nader onder de oogeni moest worden
igezien. al erkent hij, dat het een fout zijner-
zijds is geweest, dat hij; uit vertrouwelijke
besprekingen, in den raad van Ministers dan
wel in een ministerieele commissie, mededee-
lingen heeft gedaan. Ettelijke malen is er
echter in dien tijd gesproken over de vraag,
1 of contingenteering zou worden vervangen
door tariefswijzigmg.
Spr. leest voorts uit het kabinetsprogram
van 1937 voor, dat zoolanig de intemationale
belemmeringen van de handelsvrijheid niet zijn
opgeheven, alle maatregelen dienen te worden
genomen om het bedrijfsleven, waar noodig, te
beschermen.
Op een interruptie van Prof. Kranenburg
antwoordt spr. dat eeni soortgelijke passage
voorkwam in het program van 1933.
Van sluwe methoden heeft spr. zich steeds
on thou den. Indien hij1 daartoe ooit mocht wor
den gedWongen, dan zou het tevens zijn laat-
ste dag in het politieke leven zijn.
Den heer Van Vessem antwoordt spr. aller-
eerst, dat over de nationaal-socialistische he-
wegimg de opvattingen verdeeld zijn. Blijkens
een persbericht eischt men in Duitschland den
naarn ,,nationaal-sociahstische" politiek voor
zich op en zou dit aan dergelijke bewegingen
in andere landen verboden zijn. De heer Van
Vessem zal dat wel eerdeir hebben vemomen
dan wij uit de kraniten.
De heer Van Vessem (n.is.b.): Dat is een
insinuatie.
De heer Colijn: U noemt het een insinuatie.
Voortgaande, zegt spr. het parlementaire
stelsel niet als feilloos te beschouwen, doch
tevens overtuigd te zijn, dat Nederland daar-
voor nooit het nationaal-isocialistisch stelsel in
de plaats wenscht te zien, omdat dit in strijd
is met den aard en den vrijheidszim van het
Nederlandische volk.
DS. W. L. WELTER 65 JAAR PREDIKANT.
Woensdag herdacht de oud-hofpredikant Ds.
W. L. Welter den dag waarop hij' voor 65 jaar
het predlkantsambt aanvaardde. In verband
met den hoogen leeftijd van den jubilaris werd
deze dag niet officieel gevderd. Vele ambtge-
nooten echter brachten Ds. Welter in den
loop van den dag een foezoek te zijnen huize
aan de Jan van Nassaustraat te Den 'Haag.
Een groot aantal bloemstukken en tdlegram-
men werd bezorgd.
MINISTER PATIJN NAAR LONDEN.
In de Engelsche pens is een bericht ver-
schenen, dat onze Minister van Buitenlandsche
Zaken, de heer Patijm in de aanstaande week
naar Londen zou gaan ter bijwoning van de
onthuiling van een Grotius-monument aldaar.
Hieraan werd vastgekmoopit de mededeeling,
d'at onze Minister zijn Britschen ambtgenoot
zou ontmoeten en met Lord Halifax eenige be
sprekingen zou voeren.
Naar aaimlei'ding van bovenstaande berich-
ten kunnen wij1 medledeelen, dat Minister
Patijn inderdaad gevolg zal geven aan een uit-
noodiging om de onthiullinig van' een gedenk-
steen te Londen ter eere van die nagedachte-
nis van onzen grooten landgenoot Hugo de
Groot bij te women.
Eenigerlei politiek doel heeft het bezoek van
den Minister echter niet.
MOREELE EN GEESTELIJKE
HERBEWAPENING.
Ontkend kan met worden, schrijft d'e Avond-
post (ohr.-liib.), dat de laus der moreele en
geesteldjke herbewapening inislaat.
,,En dit wel op schier alle teirreimen van het
volksleven.
Dit zou niet het gevai geweest zijn, indien
niet werd gevoeld dat zij. noodig is.
Twee voorbeelden.
In het orgaan van een onzer grootste voet-
bal-vereenigingen wordt uitdrukkelijk op de
noodzakelijkheid dezer herbewapening ge-
wezen. ,,Het leven" aldus de schrijver
„zal moeten staan in het teeken van, het offer,
van de zelfverloochening, van het zich willen
geven ten behoeve van den ander. Ook wij ge-
looven, dat moreel herbewapend'e sportleiders
een invloed zullen krunnen uitoefeneni, die ver
buiten de grenzen van ons land kan uitgaan."
Nu, het iis noodig. Want op een enkel voet-
balveld werd er Zondag naar de verslagen
weer flink „gehaakt": een van de leelijiksite
dingen die men in deze sport kan doen. Ook
liepeni enkele spelers nijdig het veld uit, als
protest itegen den scheidsrechter, gelukkig vin-
gen eenige herhewapenaiars hen op en over-
reedden hen om terug te keeren.
Het Evangeiisch Zondagsblad citeert uit het
vakblad van den handel in ijzerwaren. Hierin
wordt er op gewezen, „dat voor het nieuwe
jaar het voor alles noodig is om te letten op
den inmerlijken motor. Deze moet gereinigd
worden."
Inderdaad hoort men aan alie kanten de
echo van den oproep, die zoo sterk doet den
ken aan wat ook Oxford wil, namelijk: ,prac-
tisch Christendom.
Het is nu alleen maar te hopen, dat die be-
weging niet vervlakt, niet een tijdelijke op-
vlamming is. Wij- vreezen er voor, wanneer
de diepere worteLs ervan niet worden getzien,
de wortels, waaruit zij haar levenssappen
ontvangen moet.
Maar dat de noodzakelijkheid van deze heir-
orienteering, van deze wedergeboorte in zoo
breeden kring en op zoo verschillend levens-
terrein wordt gevoeld, sbemt tot vreugde."
DE VERDW r-INING VAN DEN HEER
DE RAAD.
Er is nog steed® gee® licht gekomen in het
mysterie-De iRaad, die sedert 14 Januari
spoorloos verdwenen is.
Wel bleek uit het onderzoek, dat de heer
De Raad simids eenigen tijd moeilijikheden had,
doch de familie heeft in1 een oproep doen
weten: „Hem kan namens de familie mede-
gedeeld worden. dat de geldzaken geregeld
zijn, en ook alie andere moeilijkheden zijn
overwonnen."
In tusschen is het hoofdbestuur van de
Christ. Staatk. partij in Indie, waarvan de
heer De Raad voorzitter was en welke hij in
den nieuwen Volksraad zou vertegenwoordi-
gen, door de verdwijnimg in een impasse ge-
raakt. Want in het gunstigste geval, als de
heer De Raad weer mocht opduiken, zal hij
ongetwijfeld toch voor zijn verkiezing als lid
van den Volksraad en ook als voorzitter be-
danken.
Verschillende der op den heer tie Raad vol-
genae candidaten wenschten niet no. 1 ge-
plaatst te worden op de candidateniijist voor
het vertegenwoordigend college, omdat zij een
verkiezing naar alle waarschijnlijkheid niet
zouden kunnen aanvaarden in verband met
hun werkzaamhedem.
Aan het verslag over het ontwerp van wet
tot wijziging en verhooging van het tiende
hoofdstuk der rijksbegrooting voor het dienst-
jaar 1938 is het volgende ontleend:
Bij den tegemwoordigen stand van 's lands
financien, aohtten enkele leden het niet ver-
antwoord een bedrag van f 1.490.000, waar
van 1 millioen ten laste van Nederland en
490.000 voor rekening van de overzeesche
gewesten beschikbaar te stellen voor den op-
bouw in een vreemd land van iets, dat huns
inziens uitsluitend als een aangelegenheid van
volksvermaa'k moet worden beschouiwd. Nog
nimmer, aldus deze leden, is kunnen worden
aangetoond, dat iNederlands deelneming aidn
een tentoonstelling, als dit jaar in New-York
zal worden gehouden, de daarvoor gemaakte
kosten heeft opgebraoht.
Verscheidene leden, die met den .-minister
van oordeel waren, dat Nederland op de ten
toonstelling te New-York, op passende wijze
moet zijn vertegenwoordigd, maakten juist op
dezen grond bezwaar tegen den gang van
zaken bij de voorbereiding van deze tentoon
stelling. Het conflict, gerezen tusschen den
tentoonsitellingsraad voor bouwkunst en ver-
wante vakken en tje commissie, welke de
Nederlandsche deelneming aan de wereldten-
toonsteliling van dit jaar venzorgt, zal toch
naar het oordeel van deze leden tot gevolg
hebben, dat de cuitureele vertegenwoordiging
van ons land niet voldoende zal kunnen wor
den geacht.
Aan het gebeurde moge thans weinig meer
zijn te veranderen, de leden, hier aan het
woord, achtten het vraagstuk niettemin de
voile aandacht waard. Uit den gang van
zaken bij deze tentoonstelling kan immers
voor de toekomst leering warden getrokken.
Is de minister bereid mede te deelen of hij,
eventueel in overleg met zijn ambtgenooten,
reeds tot een omschreven plan voor de orga-
nisatie van de Nederlandsche deelneming aan
tentoonsteldingen in de toekomst is gekomen?
Deze leden zouden de voorkeur geven aan de
stichting van een centraal lichaam, voor dit
doel gevormd uit de groepen van direct be-
trokkenen. In dit liichaam zouden de deskun-
dige kunstenaars deskundig ook in de
kunst van het ten toon stellen zich in vol
doende mate moeten kunnen laten gelden.
LANDBOUWOPLEIDING VOOR
VLUCHTELINGETJES.
Mevr. Hintzen te Mijnsheerenland heeft haar
landgoed afgestaan aan het neutrale kinder-
comite van vervolgden van ras of geloof. !Het
li'gt in de hedoeling, op dit landgoed een kin-
dertehuis op te richten, waar aan Duitsche
Joodsche kinderen een tweejarige landbouw-
opieiding zal gegeven worden ten behoeve van
hun emigratie naar Palestina.
Het aantal kinderen, dat in deze hachsjara
(Hebreeuwsch woord voor: voorbereidings-
instituut) zal worden opgenomen, staat nog
niet vast. De definitieve goedkeuring van het
plan door de regeering is nog niet verkregen.
De Nederlandsche bond van varkenshande-
laren heeft een telegram gezonden aan den
Minister van Economische Zaken, waarin het
hoofdbestuur verklaart met bijzondere prjn-
lijfcheid te ontwaren. dat iedere nieuwe maat-
regel voor ondersteuning van de varkensprij-
zen via regeeringsaankoopen telkens gepaard
gaat met verdere aantasting van het bedrijf
der varkenshandelaren.
Evenals de regeeringsaankoopen van rund-
vee, welke toch ook vaak bij dezelfde boeren
geschieden, kimnen de zware vankens volgens
een zelfde methode zonder benadeeling van
den handel of eenzijdige bevoorrechting van
bepaalde andere kringen worden aangekocht.
Eventueele afschrijving van en controle op
den voorraad kan zonder bezwaar geschieden
met inschakeling van de handelaren; de var-
kensmarkten blijven daardoor intact. Het kan
nog temeer, omdat de varkens naar gewicht
en niet naar kwaliteit worden uitbetaald. Bij
varkenshouders, die tevens handelaar zijn,
wordt nauwikeurige opgave verlangd van oor-
merken en wordt strengere controle toege-
past op den vooraad dan bij iboeren in het
algemeen.
In het telegram wordt bepleit het aankoo-
pen van zware varkens door de regeering op
de markten, waardoor zonder onderscheid
iedere heizitter van varkens in de gelegenheid
wordt gesteld te leveren, zonder sdhadeberok-
keninig van de algemeene handelsbelarLgen en
zonder verdere vernietiging van het koop-
miansbedrijf.
KABINETSCRISIS IN RELGlE.
Hetgeen te verwachten stond is nu ge
komen: het kabinet-Spaak is afgetreden. Het
is in verschillende landen al moeilijk om onder
de huidige economische omstandigheden en
ook omdat. bijna overal eombinaties uit groe
pen moeten gevormd worden, moeilijk om een
regeering te vormen, maar in Belgie komt bij
de reeds moeilijke omstandigheden, die zich
vrxjwel overal voordoen, ook nog de taalkwes-
tie voegen, en die heeft tenslotte ook hier den
doorslag gegeven.
Donderdagochtend heeft het kabinet-Spaak
zijn ontslag ingediend.
IHet verzet der liberalen tegen de benoeming
van Dr. Martens, den vroegeren activist",
tot lid der Kon. Vlaamsche Academie, heeft
schrijft het Handelsblad spoediger dan
zelfs de ergste pessimisten hadden verwacht
tot een regeeringscrisis geleid. Donderdag
ochtend. deelden de liherale ministers den
heer Spaak mede, dat zij zich niet konden ver-
eenigen met zijn houding inzake het geval-
Martens. Indiien de heer Martens geen ont
slag nam als lid van de Academie voor
Geneeskunde zou het hun onmogelijk zijn ver-
der hun medewerkinsr in de regeering te ver-
leenen.
De heer Spaak riep onmiddellijk een bui-
tengewonen kabinetsraad bijeen, die van
kwart voor twaalf tot half drie duurde. Na
afloop deelde de minister-president aan de
journalisten mede, dat de door de liberalen
aangenomen houding het hem onmogelijk
maakt te regeeren. Onmiddellijk daarop be-
gaf Spaak zich naar het Paleis om den Koning
het ontslag van de regeering aan te bieden.
Aanvankelijk bestond er nog twijfel of de
Koning het ontslag zou aanvaarden, doch dit
schijnt geschied en heden zal hij zich bezig
houden met het raadplegen van staatslieden
over de oplossing der crisis.
Dat de Koning het ontslag van het mini-
sterie niet heeft geweigerd en den minister-
president heeft gemachtigd tot ontbinding der
Kamer, wordt nader toegeschreven aan den
wensch tot elken prijs te vermijden, dat de
Vlaamsche kwestie tot inzet zou, worden van
den verkiezingsstrijd.
Om te beginnen zal hij de voorzitters- van
Kamer en Senaat ontvangen. Het staat nog
niet vast, aan wien de Koning de kabinets
formatie zal opdragen. In politieke kringen
hoort men den naam van den oud-minister
Pierlot noemen.
lOndertusschen reageerde ook de beurs reeds
op het bericht van het ontslag van het kabi
net-Spaak de Belga was te Londen zeer flauw
en daalde.
DE STRIJD IN SPANJE.
Met Purol blijven
ze zacht en mooi.
Doos 30 en 60 ct.
(Ingez. Med.)
Onderhandelingen tusschen Miaja
en Franco?
De Daily Mail publiceert, volgens de N. R.
Crt, zonder bronvermeldang het volgende
telegram
Laat in den nacht is medegedeeld, dat
Franco met Miaja ondenhandelt over de voor-
waarden voor een wapenstilstand. Men meent
dat de vijandelijkheden over eenige dagen
zullen worden gestaakt.
Ook van andere zijde komen herichten be-
treffende overleg.
De Petit Parisien gelooft, dat de tegen-
stand in den sector MadridValencia, on
danks tegengestelde verklaringen der repu-
blikeinsche leiders, ook schijnt te moeten
worden opgegeven. 'Het blad meent te weten,
dat generaal Miaja in ieder geval een pas-
poort voor Frankrijk heeft aangevraagd, en
dat de republikeinen zich met de rechtschjen
in verhinding hebben gesteld om den strijd
te staken, waarbij zij alleen als voorwaarde
stelden, dat het Spaansche volk over den toe-
komstigen regeeringsvorm geraadpleegd zal
worden. Het valt te betwijfelen, of generaal
Franco, die thans de overwinning in handen
heeft, dit voorstel zal aanvaarden. De mili-
taire en politieke ineenstorting van het repu-
blikeinsche Spanje wordt meedoogenloos vol-
tooid.
De Spaansche ambassade te Parijs spreekt
de geruchten omtrent onderhandelingen over
een wapenstilstand, die gevoerd zouden wor
den tusschen vertegenwoordigers van Franco
en generaal Miaja, tegen.
Een ajgezant van Franco op Minorca.
De Times meldt, dat de Engelsche kruiser
.Devonshire" Woensdag een vertegenwoordi-
ger van Franco naar Minorca heeft gebracht,
teneinde besprekingen te voeren over de over-
gave van Minorca.
De diplomatieke correspondent van de
Times schrijft, dat er goede kans is, dat
Minorca zich zonder bloedvergieten aan
Franco zal overgeven. De afgezant van
Franco is na te Port Mahon aan wal te zijn
gegaan, zijn besprekingen onmiddeliijk be-
gonnen.
Naar het schijnt is bij deze besprekingen
voortgang gemaakt, aldus de Times, want de
commandant van de Devonshire heeft beslo-
ten tot D'onderdagmorgen met zijn schip in de
haven van Minorca voor anker te blijven
liggen.
De Britsche regeering heeft Franco op dit
stuk haar diensten aangeboden. De regeering
strecft er naar, dat de bezetting van Minorca
zuiver Spaansch zal zijn. Franco is vermoe-
delijk bereid dit te ibeloven. Evenzeer hoopt
Londen, dat de nationalisten geen maatrege
len van onderdrukking zullen nemen. Ook
wat dit aangaat schijnt Franco tot garanties
bereid; in ieder geval is de Devonshire groot
genoeg om die republikeinsche leiders mee te
nemen, die daartoe den wensch te kennen
geven.
[Het zou te veel gezegd zijn, te beweren
dat de actie van de Britsche regeering inzake
Minorca, waartoe na overleg met Parijs is be-
sloten, een precedent is voor andere deelen
van Spanje. Overigens blijft de houding van
de Britsche regeering ten aanzien van Spanje
onveranderd. Zij' kan geen druk oefenen,
noch op de rechtschen, noch op de linkschen
teneinde tot een wapenstilstand te komen. In
dien echter een van beide partijen geneigd-
heid toont over vrede te onderhandelen, dan
zal Londen doen wat het kan om een samen-
komst te bewerksbslligen.
De diplomatieke redacteur van de Times
besluit: De overwinning van Franco doet
natuurlijk de kwestie van volledige diploma
tieke erkenning van zijn regeering rijzen.
Doch 'berichten over spoedige erkenning hou
den geen rekening met het feit, dat Madrid,
sterk verdedigd, nog in handen der republi-
keinen is en dat buitenlandsche strijders in
grooten getale Franco nog steunen.
De afgezant van Franco, die met de
Devonshire naar Minorca is gegaan, is, naar
van andere zijde wordt gemeld, kolonel San
Luis, militai,r gouvemeur van Majorca.
Donderdagmiddag meldde Reuter uit Lon
den:
Die Devonshire heeft Port Mahon verlaten
met 450 vluchtelingen aan boord.
iW)at het resultant der besprekingen van
San Luis is, aldus Reuter uit Londen, weet
men nog niet. (Het feit, dat de Devonshire
450 vluchtelingen aan boord heeft genomen,
schijnt er op te wijzen, dat zij politieke per
sonen zijn, wier positie door het resuitaat van
onderhandelingen bedreigd zou kunnen wor
den. Het is niet bekend of ook San Luis op
de Devonshire terugkeert.
De aftocht der Republikeinsche troepen.
Donderdagnacht zijn gemotoriseerde Spaan
sche troepen van het tweede en twaalfde
legercorps bij Le Perthus over de Fransche
grens gekomen, terwijl codonnes infanterie
over andere passen Frankrijk zijn binnenge-
komen. Onder de infanteristen bevonden zich
deelen van het leger van generaal Perea uit
Olot.
Vrachtauto's met enorme hoeveelheden oor-
logsmateriaal reden naar Le Bouiou. Voorts
zijn op Fransch gebied, deels op eigen kracht,
deeds op auto's geladen, 15 maohinegeiweren
en zes tanks aangekomen.
Volgens inlichtingen van de Spaansche offi-
cieren, die met hun troepen over de grens zijn
gekomen, voltrekt de aftocht zich in Noord-
Oostelijke richting langs den weg Figueras-
Le Perthus.
De evacuatie van materiaal geschiedt on
der bescherming van troepen van het 18de
legercorps onder kolonel de Barrio, die zich
langzaam en strijd leverend, terugtrekken.
Tusschen Figueras en de kust wordt het front
in stand gehouden door de troepen van gene
raal Modesto en generaal Lister.
In Le Perthus begint men zich reeds voor
te bereiden op den nieuwen toestand, welke
zal ontstaan zoodra de troepen van Franco
aan de grens komen. Negrin, die den nacht
heeft d'oorgebracht in een o,p Spaansch ge
bied gelegen huis in Le Perthus, verscheen
Donderdagmorgen op het balcon van zrjn
kamer en bleef daar langdurig op den weg
staan kijken.
Reeds 80.000 uitgewekenen passeerden
Toulouse.
Volgens te Toulouse verstrekte cijfers zijn
sedert den uittocht uit Spanje ruim 80.000
uitgewekenen, miliciens en gewonden het
station Matabiau (Toulouse) gepasseerd, mee-
rendeels vrouwen, kinderen en grijsaards, die
een onderdak hebben gekregen.
22.000 gewonden en zieken zijn in hospi-
talen opgenomen, en 10.000 miliciens die zich
voor Franco hebben uitgesproken, zijn naar
Hendaye gezonden om naar hun vaderland
terug te keeren.
Rechtschen landen op Minorca.
De rechtschen zijn overgegaan tot een ,,offi-
cieele ontscheping" op Minorca. Donderdag
ochtend zijn troepen igeland te Ciud'adela aan
de Westkust van Minorca. Eenheden van het
plaatselijke gamizoen, die tegen de republi
keinsche autoriteiten in opstand zijn gekomen,
sloten zich bij de rechtschen aan.
De meeste republikeinsche leiders van Mi
norca zijn gevlucht.
Toen de troepen aan land gingen, was een
groot deel van de plaatselijke troepen reeds in
opstand. Zij hadden zich onder bevel van kolo
nel Rodrigeuz, reeds meester gemaakt van het
grootste deel van' het eiland.
Woensdagavond is een rechtsche divisie on
der bevel van kolonel Lopez Bravo uit Barce
lona naar Minorca vertrokken ter versterking
der troepen, die daar onder bevel van kolonel
Rovira aan land zijn igegaan.
De landingstroepen bestonden uit twee ba-
taljons infanterie, twee batterijen artillerie.
een afdeeling genieitroepen en hulpdiensten.
In de omgeving van Mahon ontwikkelde zich
een gevecht tusschen de landingstroepen en
militietroepen, die de republiek trouw zijn ge-
bleven. De rechtschen werden volgens bench-
ten uit Burgos bij dezen sitrijd gesteiund door
de bevolking.
De Britsche kruiser Devonshire" werd met
de vierhonderd vluchtelingen, die hij op Minoi-
ca heeft opgehaald, Donderdagavond te Mar
seille verwacht.
Te Londen wordt er de aandacht op geves-
tigd, dat de Devonshire" op verzoek van de
rechtsche autoriiteiten naar Minorca is ge-
varen, met geen ander doel dan om bloedver
gieten zooveel mogelijk te vermijden.
Havas meldt uit Rome, dat de Italiaansche
bladen met verontwaardiging kermis hebben
genomen van het feit, dat de regeering van
Franco zich in het bezit zou stellen van het
eiland1 Minorca, zonder de medewerking van
de Italiaansche legionnairs en met beh/ulp van
een Britsch oorlogsschip. Ze spreken van een
Britsche manoeuvre om den legionnairs te
beletten aan' de bezetting deel te nemen".
Het D.N.B. meldt uit Berlijn: Over het
streven der Fransche en Engelsche diplomatic
naar beeindiging van den burgeroorlog in
Spanje schrijft de „Volkischer Beobachter":
„Londen en Parijs handelen daarbij op grond
van overwegingen van zuivere machtspolitiek.
die beru'Sten op de beteekenis van Spanje voor
him eigen positie in de Middtellandsche Zee.
Nu de min of meer verhorgen inmenging ten
gunste der linkschen geen resuitaat heeft ge-
had, probeert men het thans met een onge-
vraagde vredesbemiddieling, om de rooden in
de toekomst te behouden als bondgenooten
tegen 'n opnieuw machtig worden van Spanje.
Ongetwijfeld stelt men zich in Frankrijk en
Engeland aan groote teleurstellingen bloot,
wanneer men denkt door eenige vriendelijke
woorden aan het adres van Franco een oplos
sing te bewerken, die niet de Spaansche, maar
wel de Britsche en Fransche belangen waar-
borgt. Men schijnt geneigt het politieke in-
zicht, de diplomatieke capaciteiten en het ge-
heugen -der nationale Spaansche leiding in
zelfs beleedigende mate te onderschatten, De
westelijke mogen'dheden zullen zichzelf een
slechten dienst bewijzen, als zij na haar groote
fouten thans nog zaken trachten te doen. daar
waar door de tallooze offers van den bur-
gerloorlog van historischen omvang ondubbel-
zinniige feiten tot stand zijn „gekomen".
De Berliner Boersenseitung" scbriift: ,,Met
de liquideering van het roode Spanje komen
minstens 40 tot 50.000 leden der z.g. intern,
hrigades vrij voor een nieuwe ..bijzondere
taak". Zij zullen in het vervolg den besten
bolsjewistisohen zuurdesem vormen in alle lan
den, waarheen zij zich zullen begeven. Miliitaii-
en politiek geschoold zullen in de communisiti-
sche, •marxistische en in de volksfrontien aan-
eengeslotein partijen der democratieen tot
stoottroepen van het bolsjewisme worden.
O
