ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
\$£e.we£jes
MKERTJES"
Nieuwjaars-advertentien
a 60 cent
No. 9855
WOENSDAG 28 DECEMBER 1938
78e Jaargang
Binnenland
Buitenland
EERSTE BLAD
voor de oogen, zoo moe en
overspannen is ze. En dan die
ellendige migraine! Geef haar een
"AKKERTJE" en over vijf minulen
is zij weer volkomen in orde!
Bmnswww- ■ffBz&wx
«sr-r:.iSJ!K«
NEUZENSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Ter Neuzen 1,25 per 3 maanden Buiten Ter Neuzen
fr. per post 1,55 per 3 maaaden Bij vooruitbetaling fr. per post 5,60 per jaar
<-ji Beig e en Amerika f 2,averige landea 2,35 per 3 maaaden fr. per post
••vine.i., men voor het buitenland alleen b£j vooruitbetaling.
Uttgeefster: Firms P. ,1. VAN DE 8ANDE
GIRO 38150 TELEFOON No. 25.
ADVERTENTIeNVan 1 tot 4 regels 0,80 Voor elken regel meer 0,20.
KLEINE ADVERTENTIeNper 5 regels 50 cent bij vooruibbetaling.
Grootere letters en cliches worden naar plaatsruimte berekend
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief, hetwelk op aanvraag
verkrijgtaar is. Inzending van advertentien liefst fien dag voor de nitgave.
DIT BLAD VERS-JUMNT IEDEREN MAANDAG-, WOENSDAG- EN VRI.ID AGA V ON I
voor bet Nieuwjaarsnummer dat Maandag-
morgen 2 Januari in plaats van Maandag-
avond zal verschijnen en in de kom dezer ge
meente huis aan huis wordt bezorgd, worden
weder geplaatst
Voor Nieuwjaarswenschen of gedictoten
gTOoter dan 20 regels, zal 60 cents meer
worden gerekend voor elke 20 regels of ge-
deelte daarvan.
De inzendingen kunnen geschieden tot
uiterlijk Zaterdagmorgen 31 December 10 uur.
Temeuzen, 19 Dec. 1938.
Flrma P. J. VAN DE SANDE.
ONZE LEZERS,
die bun abonnememtsgeld voor 1939 weer
vooruit wenschen te betalen, verzoeken we
beleefd dit voor 1 Januari a.s. te willen doen
door storting van bet bedrag ad 5,60 op onze
glroTekening no. 38150 of toezending van
postiwissel.
DE UITGEEPSTER.
DE A BONNE'S VAN HET
GEILLUSTREERD ZONDAGSBLAD
die bet blad per post ontvangen, worden ver-
zocht, hun abonnementsgeld v66r 1 Jan. a.s.
in te zenden, daar er anders over bescbikt
wordt met verhooging van 15 cent.
DE UITGEEFSTER.
Il.H. KANTOORHOUDERS
worden verzocht het abormementsgeld over
het 4e kwartaal 1938 van de Ter Neuzensche
Oourant v66r 1 Jan. in te zenden.
Wij vestigen er de aandacht van onze
abonnds op, dat wij bij terug-ontvangst van
eene onbetaalde kwitantie, onmiddellijk de
toezending van bet blad zullen staken.
DE UITGEEFSTER.
ONZE ABONNfc'S IN HET
BUITENIa^ND
worden dringend verzocht, het verschuldigde
abonnementsgeld v66r 15 Jan. a.s. in te
zenden.
Abonnementen voor het buitenland worden
slechts aangenomen bij vooruitbetaling.
DE UITGEEFSTER.
DIEN STPIJCIIT.
Uitspraak inzake vrystelling.
De Burgemeester van TERNEUZEN, brengt
ter algemieene kennis, dat een uitspraak op
aan vrage om vrijstelling van den Dienst-
plicht ter Secretarie dezer gemeente, voor
een ieder ter inizage is nedergelegd.
Tegen deze uitspraak kan binnen tien dagen
na den dag van deze bekendmaking in beroep
worden gekomen.
a. door den ingeschrevene wien de uitspraak
geldt of door diens wettelijke vertegen-
woordiger.
b. door elk der overige voor deze ge
meente voor dezelfde lichting ingeschre-
ven personen of door bun wettelijke ver-
tegenwoordigers.
Het venzoeksehrift moet met redenen om-
kleed zijn. Het behoeft niet gezegeld te zijn.
Het moet worden gericht aan de Koningin,
doch worden ingediend bij den Burgemeester,
ter secretarie dezer gemeente.
De Burgemeester zorgt voor de doorzending.
Terneuzen, den 28 December 1938.
De Burgemeester voornoemd,
P. TELLEGEN.
KONINKLIJKE GIFT AAN HET
LEGER DES HEILS.
Van officieele zijde meldt men, dat door
HM. de Koningin een gift van 5000 is ge-
sdhonken aan het hoofdkwartier van het Le-
ger des Heiis, welke uitsluitend moet worden
besteed aan dekking c.q. kleeding van de
meest behoeftige gezinnen in ons land.
AFSCHAFFING PRIJSVERSOHIL BIJ
INVOER VAN BRUINE BOONEN.
Naar van bevoegde zijde vernomen wordt,
heeft de minister van Economische Zaken be-
sloten, met ingang van Dinsdag 27 December
bet prijsverschil bij invoer van bruine boonen
voor menschelijke consumptie af te schaffen,
in verband met de omstandigheid, dat o.m.
tengevolge van de geringe oplbrengst van den
bdnnenlandschen oogst de prijs der bruine boo
nen voor consumptie hoog is.
IHoewel de buitenlandsche boonen dus niet
meer met een heffing van f 2,50 per 100 kg
zjjn belast, is het onwaarschijnlijk, dat de prijs
bier te lande veel zal dalen, daar de oogst
ook elders gering is.
BELANGRIJKE FRANSCHE EMISSIE.
Gemeldt wordt dat de Fransche regeering
met een Nederlandsche en Zwitsersche ,bank-
groep een 4 pet. leening van den Franschen
etaat heeft gesloten, aflosbaar in 30 jaar en
ult te geven tegen 95 pet.
Van de leening, welke f 175 millioen be-
draagt, wordt 100 millioen in Nederland en
75 millioen in Zwitserland geplaatst. De
uitgifte in Nederland beloopt slechts f 70 mil
lioen, daar 30 millioen reeds vooraf is ge
plaatst.
HET VOORSTEL DER N.S.B.-ERS INZAKE
DE VERKEEItSBELA STING.
Verschenen is bet voorloopig verslag der
Tweede Kamer over bet voorstel van wet van
den beer De Marchant et d'Ansembourg c.s.
tot vermindering en vereenvoudiging van de
belasting op het motorrijtuig- en rijwielver-
keer. Daaraan wordt het volgende ontleend.
Het had sommige leden verheugd, dat uit
het voorliggend initiatief-ontwerp blijkt dat de
nat.-soc. Kamerleden op actieve en construc-
tieve wijze willen gaan medewerken aan het
huidige staatsbesbel. Intusschen betreurden
deze leden, dat de voorstellers bij deze paging
tot medewerking him krachten beproeven op
een vraagstuk, dat niet geschikt is om langs
den weg van het parlementair initiatief te
worden opgelost.
De indiening van dit wetsontwerp had zeer
vele and ere leden in het geheel niet verheugd.
Naar hun meening is bier geen sprake van
een poging tot actieve of constructieve mede
werking. De voorstellers heblben, aldus deze
leden, een onjuist gebruik gemaakt van het
recht van initiatief, dat slechts spaarzaam en
dan met den grootsten emst en werkelijk-
heidszin mag worden aangewend.
iHier wordt een belastingwijziging voorge-
steld, waarv'an bet geval zal zijn, dat de baten
voor de schatkist dalen van ongeveer 69 tot
ongeveer 30 millioen gulden, zonder dat het
verscbil wordt averbrugd of gedekt. Reeds
hieruit blijkt, dat dit voorstel niet voldoende
is voorbereid en dat aan de voorstellers zin
voor werkelijkheid moet worden ontzegd. Naar
het oordeel der leden, hier aan het woord, is
dit voorstel niet meer dan een leeg gebaar.
Vrij algemeen njeende men, dat als dit wets
ontwerp steunt op niets anders dan de hoop,
dat de resultaten, wellicht bereikt in een
ander land met een van het onze geheel ver-
schillende geografiscbe, sociale en economi
sche structuur, om van den financieelen toe-
stand en het belastingsteLsel te zwijgen, dit
wetsontwerp blijklbaar geen anderen grondslag
heeft dan de ongemotiveerde verwacbtingen
van de voorstellers. Het leidt tot een ont-
wrichting van de gemeentelijke huishoudingen,
tot een jaarlijksch tekort in de schatkist en
tot een verlamiming van hetqjverkeersfonds.
Algemeen was men van meening, dat de in
diening van dit wetsontwerp ook daarom beter
achterwege had kunnen blijven, omdat de re
geering verlaging van de op bet autoverkeer
drukkende belastingen overweegt: verminde
ring, welbcht afschaffing van den grondslag
motorrijtuigen in de personeeie belasting en
van bet compenseerend invoerrecbt op ben
zine.
Zeer vele leden vestigden er de aandacht op,
dat de gedachte om een benzinebelasting als
bestemmingsbelasting ten behoeive van het
wegverkeer in te voeren, indertijd is afgewe-
zen op grond van de overweging, dat deze be
lasting in tegenstelling tot de motorrrjtui-
genbelasting en de personeeie belasting het
niet mogelijk maakt, de luxe auto's en de be-
drijfsauto's verschillend te belasten.
Door het stelsel van betaling naar gelang
van verbruik wordt bet bedrijfsverkeer zwaar-
der belast dan het luxeverkeer.
Als een overwegend bezwaar tegen het
voorgedragen belastingstelsel werd door deze
leden nog aange/voerd, dat het vrijwel alles op
edn kaart zet. Een scherpe stijging van den
benzineprijs zou zeer nadeelige gevolgen heb-
ben voor het wegverkeer.
DE POSTCHEQUE- EN GIRO DIEN ST EN
DE JAARSWISSELING.
De directeur van den postcheque- en giro-
dienst doet, evenals verleden jaar, weder een
beroep op de medewerking van de rekendng-
houders om de werkzaamheden ten girokan-
tore bij den jaarovengang zooveel mogelijk bin
nen normale grenzen te houden.
Blijkens de ervaring worden in de laatste
dagen van het oude en de eerste dagen van
het nieuwe jaar steeds zeer groote hoeveel-
heden betalingsorpdracbten aan het girokan-
toor geizonden, waardoor de dienstuitvoering
op die dagen buitengewoon wordt verzwaard.
Aangezien het tijdelijk in dienst nemen van
hulppersoneel geen verlichting kan brengen,
omdat dit de voor het verrichten van de werk
zaamheden vereischte geoefendheid mist, zou
het op hoogen prijs worden gesteld, als op-
drachten tot betalingen, welke niet aan ebn
der dagen van het tijdvak, liggende tussehen
29 December en 4 Jan. a.s. gebonden zijn en
zonder kosten of ongerief voor de belangheb-
benden een weinig kunnen worden verschoven,
enkele dagen v66r of na dat tijdvak zouden
worden inigezonden.
NOODWETJE OP DE WILDE BUSSEN
AANVAARD.
De Tweede Kamer heeft met 645 stemmen
het noodwetje op de wilde"' busd'iensten aan
genomen.
Tegen stemden de N. S. B. en de heer Kers-
ten (Staatk. Ger.).
Tervoren waren twee amendementen op dit
ontwerp goedigekeurd
le. een amendement, strekikende om te
voorkomen dat naamlooze vennootschappen
zich aan de werkimg der wet zouden weten
te onttrekken met 53 tegen 16 steimmen
(tegen de N.S.B. en van de R.-Katholieken de
heeren Van Poll, Hermans, Van Maarseveen,
Kuiper, Mes, Sweens, Groen, Ruys de Beeren-
brouck, Teulings, Beaufort, Bachg en
Bajetto)
2e. een amendement om de werking der
noodwet tot 16 Augustus 1939 te doen gelden
en niet gedurende twee jaren, n.l. tot 1 Jan.
1941, zooals de Minister het voorstelt.^ Dit
werd z. h. s. goedgekeurd.
DE NIEUWE VEILIGHEIDSWET.
Gp 1 Januari treedt de wet van 5 Juli 1934,
staatshlacj 352 (Veiligheidswet 1934) in wer
king, waardoor de eerste Veiligheidswet, van
1895, komt te vervallen. Hier volgen de be-
langrijkste wijizigimgen, welke de nieuwe wet
brengt.
Ocnvang der wet.
Bebalve voor de fabrieken of werkplaatsen,
die reeds onder de eerste Veiligheidswet waren
gebracht, geldt de nieuwe wet tevens voor de
(thans onder fabrieken of werkplaatsen" ge-
rangschikte) radioizend- en distributiestations,
projecteer-ceMen van bioscopen, bouwwerken,
grind- en zandzuigers, baggermolens en pomp-
stations. Voorts kunnen thans ook voor-
schriften bij algemeenen maatregel van be-
stuur worden vastgesteld met betrekking tot:
a. landbouw-, tuinbouw, (boschbouw-, veebou-
derif- en veenderij-ondememingen (de veen-
derijen behoorden in de oude wet tot de fa
brieken of werkplaatsen), b. vervoer te water
met (en bij het laden en lossen van) schepen,
niet zijnde zeeschepen, c. andere bedrijven dan
de bovengenoemde.
Voorts houdt de wet in: d. een verbod van
het gebruik van loodhoudende stoffen bij scbil-
deren van binnenwerk, e. een verbod tot ver-
vaardiging, verkoop, verbuur, e.d. van nader
aan te wijzen gervaarlijke werktuigen, toestel-
len, gereedschappen en vaten, f. de mogelijk-
beid voorschriften te geven voor constructie,
beproeving en berbeproeving van toestellen
en vaten, welke gevaar voor ontploffing op-
leveren, g. bepalingen omtrent veiligbeids-
commissies.
Nog niet in werking getreden is dat deel der
wet, hierboven vermeld onder a, b, c, d, e, en
f, bebalve voor veenderijen.
Bedrijven zonder personeel.
De wet definieert het begrip ,,arbeid" zoo-
danig, dat de werkzaamheden van het boofd
der ondememing en diens echtgenoote hier-
onder niet vallen. Dit heeft in de practdjik tot
gevolg, dat dat deel der wettelijke voorschrif
ten, welke met betrekking tot ,,arbeid" ge-
geven zijn, niet meer zal gelden voor bedrij
ven, waarin enkel de patroon (al of niet te-
zamen met zijn vrouw) werkt. Eigen kinderen
zijn evenwel alspersoneel te beschouwen. De
voorsichriften met betrekking tot de inrich-
ting, waarin gewerkt wordt (bijiv. hoogte
werklokalen, vrije luchtruimte, daigrveriichting,
electrische installatie, privaten, kleedkamers,
e.d.), gelden echter ook voor bedrijiven zonder
personeel.
Inlioud der regeling.
De inhoud der regebng voor fabrieken of
werkplaatsen en veenderijen is practisch onge
veer deizelfde gebleven. De voorschriften zijn
vervat in bet ,,veiligheidsbesluit voor falbrie-
ken of werkplaatsen 1938", in het veiligheids-
besluit voor veenderijen 1938" en in het „elec-
trotechnisch veiligheidsbesluit 1938", welke
besluiten de verschillende veiligheidsvoor-
scbriften uitvoerig aangeven.
Evenals onder de oude veiligheidswet kun
nen ook thans de districtshoofden nadere
eischen stellen hetreffende de wijze van uit-
voering van de verschillende beveiligingen en
van de andere veiligheidsrvoorschriften. Boven-
dien komt deze bevoegdheid thans oOk toe
aan andere, door den Minister van Sociale
Zaken aangewezen ambtenaren.
Het recht van beroep is ongewljzigd ge-
handhaafd.
De wet opent thans de mogelijkheid, veilig-
heidscommissies in te stellen of te erkennen
voor een bepaalde ondememing of een groep
van ondememingen.
Toezicht.
Het toezicht is, voor wat betreft de thans
geldende bepalingen, gelijk gebleven. Voor
zooveel de z.g. binnenvaart betreft zal dit toe
zicht t.z.t. kunnen worden opgedragen aan de
ambtenaren der havenarbeidsinspectie en voor
zooveel betreft nader aan te wijzen soorten
van arbeid of werktuigen, toestellen, vaten of
gereedschappen aan andere dan de voomoem-
de amlbtenaren.
Aansprakelijkheid.
Vroeger was den werkgever niet het z.g.
recht van verscbooning toegekend. Thans is
dit wel het geval. Hij wordt, evenals het op-
zichthoudende personeel, geacht aan zijn ver-
plichting te hebben voldaan, indien hij aan-
toont, dat hij de noodige bevelen heeft ge-
geven, de noodige maatregelen heeft genomen,
de noodige middelen heeft verschaft en het
redelijkerwijze te vorderen toezicht heeft ge-
houden om de naleving van de wet te verzeke-
ren. Overigens is de aansprakelijkheid van
den werkgever geheel dezelfde gebleven.
Als noodzakelijk gevolg van dit recht van
verschooning heeft de wet moeten inrvoeren de
aansprakelijkheid van het opzichthoudende
personeel (werkmeesters, bazen, e.d.), welke
geheel gelijk is aan die van den werkgever.
Geheel nieuw is de aansprakelijkheid van
den arbeider. De arbeider is thans verplicht,
voor zoover hij redelijkerwijs kan worden ge
acht met dat voorschrift of den eisch bekend
te zijn, dit voorschrift of dien eisch na te
leven of de op grond daarvan verstrekte en
voor hem bestemde beveiligingsmiddelen aan
te wenden.
Dit treedt reeds 1 Januari 1939 in werking
voor zooveel betreft verschillende veiligheids-
voorschriften in fabrieken of werkplaatsen,
bijv. voor het gebruik van veiligheidsbrillen,
g^s- en stofmasker, bedrijfskleeding en diverse
beveiligingsmiddelen. Artikel 217 .veilig
heidsbesluit voor fabrieken of werkplaatsen
1938" en artikel 26 „iveiligheidsbesluit voor
veenderijen 1938" sommen in gevallen op,
waarin de arbeider aansprakelijk is.
Straf bepalingen.
De strafmaxima zijn verhoogd. Thans kan
geldiboete van ten boogste 300 of hechtenis
van ten hoogste drie maanden worden opge-
legd, en in geval van herhaling binnen twee
jaren na de vorige veroordeeling kunnen de
vermelde maxima zelfs worden verdubbeld.
Vrijstellingen.
De mogelijkheid van vrijstelling van ver
schillende maatregelen is geopend. Deze wordt
door den Minister van Sociale Zaken verleend.
De wet is voorts niet van toepassing op
militairen dienst, op werkzaamheden van ge-
vangenen en verpleegden en personeel in ge-
vangenissen, tuchtscholen, rijksopvoedings-
gestichten en -werkinrichtingen, steenhouw-
werk, caissonaibeid, bavenarbeid (voor zoo
veel de sturwadoorswet van toepassing is),
mijnen en zeeschepen.
DE BEPALINGEN BETREFFENDE DE
GEBOORTE-ACTEN.
De vorm waarin de laatste jaren versohei-
dene ambtenaren van den burgerldjken stand
de geboorte-aeten opmaakten voldoet volgens
de rechtbank te Roermond niet aan de ver-
eischten, welke het Burgerlijk Wetboek hier-
aan stelt. De thans gebruikelijke vereenvou-
digde vorm van geboorte-acten e.a. van den
burgerlijken stand is het eerst gebeizigd door
den burgerlijken stand te Amsterdam. Ver-
scheidene gemeenten hebben dit Amsterdam-
sche model als voorbeeld genomen. De amb-
tenaar van den burgerlijken stand te Neer, die
dit model ook toepaste, moest echter ervaren,
dat de officier van justitie te Roermond zich
met die acten niet kon vereenigen en deze
strrjidig acbtte met de betreffende bepalingen,
daar toch bet Burgerlijk Wetboek nauwkeurig
omscbrijft welke de gegevens zijn, die derge-
lijke acten moeten bevatten. De betreffende
amibtenaar was gedagvaard wegens overtre-
ding van de voorschriften betreffende de re
gisters van den burgerlijken stand. De recht
bank heeft thans bij vonnis beslist, dat de
door dezen ambtenaar naar het vorengenoem-
de voorbeeld opgemaakte geboorte-acte op
vier punten niet voldoet aan de wettelijke be
palingen en hem veroordeeld tot vier maal f 1
boete.
VLEESCH IN BLIK.
Bq de samenstelling der oorspronkelijke be-
grooting voor het dienstjaar 1938 is geen be
drag geraamd voor de distributie van vl'eesch
in blik, daar gezien de gemiddelde afname
de toen aanwezige voorraad gehakt in blik,
afkomstig van de productie 1936, toereikend
werd geacht voor distributie ook gedurende
het gebeele jaar 1938.
Aangezien echter die voorraad, tegen de
oorspronkelijke verwachting in, tengevolge
van grootere afname van dit product, welke
mede baar oorzaak vindt in de stijging der
prrjzen van het vleesch in den vrijen handel,
reeds in Juli 1938 was uitgeput, moest, ten
einde de distributie van vleesch in blik te kun
nen voortzetten, reeds in 1938 tot het doen
vervaardigen van een nieuwen voorraad wor
den overgegaan.
De noodige gelden ter bestrijlding van de
daaraan verbonden kosten zijn thans bij de
Tweede Kamer aangevraagd. Deze verhooging
van uitgaven zal nagenoeg geheel worden ge
dekt door hoogere ontvangsten ten bate van
de middelen.
Zoo zullen, naar het zich laat aanzien, de
uitgaven wegens bijdragen in de kosten der
warenkeuringsdiensten voor 1938 niet meer
bedragen dan 270.000. Het artikel kan nu
met 27.000 worden verminderd.
ONRUST IN DE N .S. B.
Er zijn, zegt het Alg. Hbl. de laatste jaren
al heel wat ontevredenen en gedesillusioneer-
den uit de N.S.B. weggeloopen. Wat kan een
lid, dat het met de leiding van een partij die
geen oppositie kan dulden, niet eens is, trou-
wens anders doen dan heengaan, zoolang hij
tenminste dat laatste nog straffeioos kan doen
en niet,' zooals elders, in rail voor zijn weige-
ring om eigen oordeel te laten gelijkschakelen,
in een concentratiekamp of erger terecht
komt.
Ook nu komt ons weer een circulaire in
handen van een geheim comite, dat zich ,,Door
verzet tot zuiv'ering" noemt en dat wel nat.-
socialistisch wil zijn, maar ongezouten bezwa-
ren tegen den tegenwoordigen leider, ir. Mus-
sert, opsomt.
,,Wij hebben schrijft het comite meer
en meer de overtuiging, dat de *N.S.B. onder
deze leiding nimmer haar doel zal bereiken.
(Dat is wat anders dan: .zonder dezen man
heeft Nederland geen toekomst".)
Bewijzen van onkunde, van wantoestanden,
ja, van ergerlijke misleidingen tegenover de
leden zijn er in overvloed... De leider, zonder
eenige poiitieke kennis. zonder eenigen vasten
wil, wordt door personen geleid die willens en
wetens de gezonde ontwikkeling van de idea-
len der Beweging verhinderen... Wij willen
trachten een zocdanige actie te voeren, dat
ir. Mussert en zijn trawanten gedwongen zul
len worden, te verdwijnen, ook al zijn alle be-
zittingen der N.S.B. van ir. Mussert persoon-
iijk."
En dan volgt een aantal argumenten waar-
om het comitd de nam en van zijn leden nog
niet wil noemen: vrees voor royement met
,,een lading modder achterna". De wensch om
in de partij te blijiven teneinde op het ge-
schikte moment de leiding omver te werpen.
Enz. Het interesseert ons maar matig. Wat
wel merkwaardig is, is de noodzaak voor zul-
ke zuivere conspiratie-politiek, maar dat is
onvermijdelijk. Iedere beweging, die openlijk
oppositie smoort en verlbiedt en geen mee-
ningsvrijheid kan velen, dwingt andersdenken-
den tot ondergrondsche kuiperij en dus in
zekeren zin tot revolutie. Vandaar de angst
van alle dictatoren voor hun willens en wetens
in de onzichtbaarheid gedreven tegjenstanders.
Vandaar de extra-bewaking voor het lijfsbe-
houd*van hen die absoluut willen heerschen.
Het zonderlinge is, dat het comite ,,Door
verzet tot zuivering" in die leuze eigenlijk een
zuiver... democratisch beginsel poneett, zon
der het blijkbaar te beseffen. Want het is juist
bet kenmerk van een vrijen staatsvorm, waar
vrije controle op het regeerbeleid een der
meest fundamenteele beginselen uitmaakt, dat
zuivering voortdurend door vrije oppositie
tegen onzu.iverheden bereikt kan en moet wor
den. Vrije oppositie binnen ordelijke en legale
si&m
13 fluks 12 stuivers - 2 stuks 2 stuivers
Let op het AKKER-merk
Ingez. Med.
perken, m.a.w. ,,!His Majesty's loyal opposi
tion", is het onmisbaar correctief in elken ge-
zonden bestuursvorm. Wie dit uitschakelt.
noopt per se tot ondergrondsche praktijken.
die dan het aanzijn geiven tot geheime actie
zooals de hierboven genoemde".
EMILE VANDERVELDE f.
Minister van Staat Emile Vandervelde, lei
der van de Belgische socialistische arbeiders-
partij, is Dinsdagochtend om 5 uur te Brussel
overieden. Vandervelde was te Brassel ge-
boren op 25 Januari 1866, en had dus den leef-
tijd van bijna 73 jaar bereikt. Zijn overlijden
blijkt van plotsehngen aard te zijn geweest.
Hij was niet ziek en legde den laatsten tijd
nog een groote bedrijvigheid aan den dag.
IHij studeerde, schrijft de N. R. Crt., eerst
in de rechten te Brassel en werd reeds in
1885 ingeschreven als lid van de advocaten-
balie. Samen met eenige andere jonge man-
nen uit kringen der gegoede burgerij werd hij
gewonnen voor de gedachte van de sociaal-
democratie. Dank zij zijn helder verstand,
groote welsprekendheid en machtige en wel-
luidende stem, trad hij spoedig op den voor-
grond.
In 1894 kwam hij voor de eerste maal in
de Kamer van afgev'aardigden, waarvan hij
tot aan zijn dood.een onwrikbaar deel heeft
uitgemaakt. Vandervelde werd nog voor den
wereldocrlog benoemd tot hoogleeraar aan de
Vrije Universiteit te Bruspel. In Augustus
1914 nam koning Albert, die veel vertrouwen
had in den socialistischen politicus, Vander
velde op in den raad van de kroon met den
titel van minister van staat. Vandervelde
volgde de Belgische regeering naar Le Havre,
waar hij in 1916 belast werd met de voedsel-
voorziening der militairen qan het front.
In November 1918 bij het sluiten van den
wapenstilstand trad Vandervelde in het te
Lophem nog voor de intrede van de konink-
lijke familie te Brassel door koning Albert
gevormde concentratiekabinet-Delacroix. Ver-
der was hij nog herhaaidelijk minister, o.a.
van justitie (19181921), buitenlandsche
zaken in het katholiek-soclalistische kabinet
PoulletVandervelde (1915—1927van volks-
gezondheid van 19361937. Tot 1935 was hij
ook president van de tweede socialistische In
ternationale. Hij werd in deze functie ver-
vangen door senator De Brouckere.
Den laatsten tijd had hij weer een groote
bedrijvigheid betoond in den schoot van de
partij. Op het voorlaatste socialistische con-
gres nam Vandervelde, naar men weet, ont-
slag, dit als protest tegen de politiek door zijn
partijgenoot, minister-president Spaak, inzake
Burgos gevolgd. Ook op andere punten van
de algemeene politiek van den jongen premier,
die het marxisme heeft afgezworen en neo-
socialist is geworden, kon hij zich niet meer
vereenigen. Later, toen de meerderheid in de
partij op een tweede congres tegen de erken-
ning van Burgos positie nam, trok hij zijn ont-
slag weer in.
Hogwel veel last hebbende van een steeds
toenemends doofheid, was Vandervelde toch
nog altijd de zeer populaire leider van het
partijblad. De WaaJsche arbeiders en de in
het Fransch verschijnende socialistische kran-
ten noemden hem vertrouwelijk „le patron".
Zijn prestige in alle poiitieke kringen was
zeer groot. Vandervelde heeft talrijke wer-
ken geschreven over het socialisme en den
strijd van de arbeiders en andere vraagstuk-
ken van algemeenen socialen aard. Bekend
zijn vooral van hem zijn werk over het socia
lisme in Belgie, geschreven in samenwerking
met den voor eenigen tijd gestorven socialis
tischen minister F3tr6e, een ander werk ever
het socialistisch regime, te Brussel versche
nen, in 1906, zijn werk over hst socialisme
tegen den staat, verschenen te Parijs in 1918,
en zijn laatste boek, getiteid de Belgische ar-
beiderspartij, dat hij te Brassel publiceerde
in 1925.
