TERNEUZEN, 2 NOVEMBER 1938.
HOEK.
AXEL.
GROEDE.
KLOOSTERZANDE.
HANDELSREGISTER
wikkelipg- van het verstand en van het eigen
oordeel, vorming van den wil en ontplooiing
van de gansche ziel. De modeme gemeen-
schaps- of rasphilosofie wil dat alles grondig
veranderen. Volgens een redevoering die een
der hoogste nat.-soc. leiders verleden Dinsdag
te Weenen heeft uitgesproken, moet het indi-
vidualistische denken vervangen worden door
het „gemeenschapeibewuste denken"volgens
hem is de persoonlgkheid geen individueel
doch een gemeenschapshegrip, omdat de per-
soonlijkheid sechts op den bodem der gemeen-
schap kan groeien. In dien gedachtengang
bestaiat er geen vrijheid der individuen, maar
alleen vrijheid der volken, aan welker vrijheid
de enkelingen dan zouden deel hebben.
Zulke droombeelden, die helaas niet bij lou-
ter theorie blijven, aldus vervolgde de spreker,
ataan regelrecht tegenover onze katiholieke
beginselen. Volgens onize principes, die met de
gegevens van de gezonde rede en van de men-
sohelijke ervaring overeenstemmen, moeten de
denkvermogenis van elken leerling, zijn ge-
heuigen, zijn oordeel, gevormd worden door
oefening, studie en wetenschap, zoodat hij be-
kwaam wordt door eigen nadenken en opapo-
ring het ware van het valsche te onderschei-
den en den schat zijner kennds voortdurend te
verrijfken. Voor zijn zedelijke ontwikkeling
zal men ten voile rekening houden met de
eigen persooniijikheid; deze persoonlijkheid,
die met vrijheid en wil is begaafd1, moet den
grondslag vormen van de opvoedinig. Zulk een
opvoeding i® geen opleiding tot het geweld,
maar tot eigen heerschappij, geen ophemeling
van de macht boven het recht, maar erkenning
van onverbreekbare door God gestelde zeden-
wetten, die den mensch zelf en de a ruder en
en de gemeenschap beheerschen.
DE ARRESTATIE EN UITZETTING VAN
BUITENLANDSCHE JODEN IN
DUrrSCHLAND.
Reuter meldt uit Berlijn, dat er nog geen
officieele mededeeling is verstrekt over de
razzia, die Maandag in Duitschland, voorna-
melijk onder Poolsche Joden, is gehouden. Ter-
wijl algemeen gemeld wordt, dat tusschen de
200 en 300 Joden werden gearresteerd, ver-
onderstellen verscheiden bewoners van de
Joodsche buurt, dat dit aantal dichter bij' de
1000 zal zijn. Het veriuidt, dat bij de razzia
alien buitenlandsche Joden werden gearres
teerd. De razzia geschiedde Maandagocbtend
om 5 uur. Zij wordt toegescbreven aan een
decreet van 8 October, waarfbij van Joden ge-
eischt wordt bun paspoorten binnen veertien
dagen in te leveren.
De verblijfsontzeggingen, welke Maandag
zijn afgekondigd, betreffen alleen mannen.
Weenende vrouwen stonden buiten het Schle-
siscbe Bahnhof, om te tracbten een glimp op
te vangen van hun man, vader of zoons, doch
de politie maakte dit echter door een afzetting
onmogelijk. Het is niet bekend, wanneer de
vrouwen hun marunelijke betrekkingen zullen
volgen.
Uit Weenen meldt Reuter nog, dat van de
2000 te Weenen gearresteerde buitenlandsche
Joden, 1000 weer zijn vrijgelaten. De overige,
bestaande uit 800 Polen en 200 Tsjecho-Slo-
waken, zijn tijdelijk naar een concentratiekamp
overgebracht.
Een oplossing in zicht?
De onderhandelingen, welke op initiatief
van de Poolsche regeering geopend zijn in ver-
toand met het besluit der Duitsohe autoritei-
ten om binnen 24 uur ruim 70.000 Polen, voor
het meerendeel Joden, uit Duitschland te zet-
ten, worden voortgezet. Volgens welingeliebte
kringen zouden deze onderhandelingen Maan-
dagavond een gunstige wending hebben geno-
men, welike de mogelijkheid van een oplossing
in zicht brengen. Men acht bet volgens Havas
waarschijmlijk, dat een aanmerkelijke verzach-
ting zal worden aangebracht in de toepassing
der maatragelen, waartoe was besloten, totdat
een definitieve overeenstemming tot stand zal
zijn igekomen.
Ook Dinsdagmorgen duurden de onderhan
delingen tusschen Polen en Duitschland voort.
Intusschen, aldus Reuter uit Berlijn, gaan
echter de uitzettingen nog steeds door.
Er loopen echter geruchten, dat Duitsch
land zich bereid zou hebben verklaard de uit-
voerinig van de maatregel'en stop te zetten,
nadat Polen zich bereid verklaard heeft den
termijn voor de controle op de paspoorten
stop te zetten.
Te middemacht werd te Warschau met
stelligheid verklaard, dat de Duitsche auto
riteiten nog geen Poolsche Joden over de grens
hadden gezet.
De Polen te Berlijn zijn verwonderd, dat de
Duitsche autoriteiten plotseling dulzenden
Poolsche Joden, owgeacht hun beroep, sociale
positie of inkomen, wegzenden. De Poolsche
autoriteiten verklaren, dat rijke Joodsche in-
dustrieelen uit Saksen vrijwel op staanden
voet moeten vertrekken, terwijl de kinderen
uit school werden gehaald.
Uit Frankfort a/d Main wordt gemeld, dat
Maandag sedert den vroegen morgen legertrei-
nen, vol mannen, vrouwen en kinderen naar
de Poolsche grens zijn vertrokken.
Op weg naar dp Poolsche grens.
Reuter meldde Maandagavond:
Bewaakt door gewapende politiebeambten
en met slechts het allemoodigste bij zich, zijn
thans uit alle deelen van Duitschland duizen-
den Polen, voor het meerendeel Joden, per
trein, velen zelfs in veewagens, onderweg
naar 'de Poolsche grens.
Terwijl te Berlijn slechts mannelijke vol-
wassenen schijnen te zijn aangehouden,
wordt in berichten uit de provincie ook mel
ding gemaakt van optreden tegen vrouwen
en kinderen.
DIRECTE BELASTINGEN.
De Rijksontvanger verzoekt ons te berich
ten, dat deze week wordt begonnen met het
vervolgen van de aanslagen:
a. Personeele Belasting 1938, gedateerd in
Mei 1938, waarop nog niet s/7 deel is aange-
zuiverd.
b. Inkomstenbelasting 1938/39, gedateerd in
Augustus 1938, waarop nog niet deel is
betaald.
GESLAAGD.
Bij het op 29 Oct. te Rotterdam gehouden
examen door de Vereenigde Leeraren in Han-
delscorr. enz., slaagde mej. Nellie Dekker te
Temeuzen met lof voor stenografie in de
Franscbe taal.
AANVARING OP HET KANAAL.
Tijdens de vaart op het kanaal van Temeu
zen is het Duitsche stoomschip ,,Frielinghaus"
in ajanvaring gekomen met het van Sluiskil
komende Italiaansche stoomschip ,,Mirella".
Beide schepen bekwamen lichte averiji, terwijl
de ,,Mirella" bovendien in aanraking kwam
met de beschoeiing van den kanaaloever,
welke echter niet beschadigd werd.
EEN VRUOHTBARE VOEDSTER.
Als een bijzonderheid kan gemeld worden,
dat bij den werkman M. van de Voorde op het
Zoute-iSpui, een konijn vorige maal 17 jongen
ter wereld bracht, terwijl nu dezelfde voedster
dit aantal nog vergrootte door thans 23 jongen
ter wereld te brengen. Zeker een groote zeld-
zaamheid.
GEVONDEN VOORWERPEN.
De inspecteux van politie alhier. maakt be
kend, dat omtrent on'dervolgende gevonden
voorwerpen inlichtingen zijn te bekomen aan
de daarachter vermelde adressen:
Rijwieltoelastingmerk, E. L. Uauret, Dekker-
straat 32.
Idem (in dtui), J. de Doelder. Lange Kerk-
straat 49.
Mem (kosteloosj, W. Elve, Donze-Visser-
straat 62.
Idem en portemonnaie met inhoud, J. van
der Bilt, Nieuwediepstraat 104.
Een paar glace dameshandschoenen, D.
ElVe, Beatrixstraat 5.
Idem, J. de Krijger, Rusthuis Schelde-oord.
Zwarte jonge kat, J. 't Gilde-van Staveren,
Zandstraat 9.
Autowieldop, J. Kaan, Kortestraat 6.
Rijwielhandpomp, B. Bos, Kerkhoflaaai 27.
SchroeVensleutel, Wed. M. van de Wege,
Steen kampdaan 40.
Blauwe veldkruik, W. de Jonge, Hoogendijk
8, Driewegen.
Padvindersriem en twee tollen, J. de Vos,
Othene D 59.
Knipmes, A. van Nieuwenhuizen, Van Steen-
bergenlaan 14.
Een haas, Directeur Rotterdamsche Bank,
Nieuwstraat 2.
Gouiden ring, A. A. Kavelaars, Noordstr. 41.
Vulpotlood en blauwe muts, J. Tollenaar,
Axelschestraat 123.
Grijize kiel, J. Hamelink, Hoogendijk 24,
Driewegen.
Huissleutel, A. van de Welle, Nieuwediep
straat 56.
Parapluie, L. van der Hooft, Kerkhoflaan 33
Collier, I. van Driel, Baandijk 81.
(Hondje (geel), Wed. Machielsen, Walraven-
straat 9.
Bruine damesschoen, K. Hamelink. Beatrix
straat 7.
Rijwielhandbeschermer, L. van den Hemel,
Burg. Geillstraat 10.
Deurbel, J. van de Ree, Noordstraat 25.
Glac£ heerenhandschoen, J. de Rijke, Lange
Kerkstraat 80.
Mes in schede, Rozenkrans (zilver), rijwiel-
slot en oliejas, bureau van politie.
OPRUIMEN STEENEN SAS VAN GENT.
Aan den Hoofdingenieur-Directeur van den
Rijkswaterstaat, directie Zeeland, werd, blij-
kens ,,iSchuttevaef", verzonden bet volgende
adres:
Door schippers, leden van de Konin'klijke
Schippersvereeniging Schuttevaer, werd op de
voor kort gehouden 73e Algemeene Jaarver-
gadering der Vereeniging geklaagd, dat bij
den aanlegsteiger voor „klarende" schepen te
Sas van Gent in het kanaal TemeuzenGent
steenen onder den oever worden gevonden, die
het tijdelijk vertoeven aan de oeverzijde met
gevaar voor de schepen gepaard doen gaan.
Aan dit euvel zou, naar het oordeel der be-
langhebbenden gemakkelijk kunnen worden
tegekomet gekomen, door het opruimen van
bedoelde steenen en achter het klaringstation.
lHandelend in opdracht van beddelde verga-
dering brengen ondergeteekenden een en an-
der onder uw welwillende aandacht in de hoop,
dat dit zal kunnen leiden tot het beoogde doel
en daardoor tot meerdere veilige ligplaats
voor de kleinere schepen.
(Hierop werd bericht ontvangen, dat bij het
nemen van de maatregelen tot opruiming van
de steen is geble'ken, dat daartoe wegens de
groote hoeveelheid niet kon worden overge-
gaan. Nader zal worden nagegaan, wat aan
het euvel zal kunnen worden gedaan.)
PROV. ZEEUWSCHE VEREENIGING VOOR
VREEMDELJNGENVERKEER.
Zat'erdag vergaderde onder voorzitterschap
van Mr. J. Moolenburgh het bijna voltallige
hestuur der Prov. Zeeuwsche Vereeniging
voor Vreemdeiingenverkeer in hotel Centraal
te Goes.
'Door den secretaris werd aan de hand van
talrijke ingekomen stukken een overzicht ge-
geven van de resultaten der gevoerde propa
ganda in het afgeloopen seizoen. Over die re
sultaten viel zeker niet te klagen.
Uit talrijke brieven van toeristen hleek, hoe
het werk der Vereeniging op prijs werd ge-
steld. Erkend werd, dat men door de wijze van
samenstelling van het propagandamateriaal
veel van het mooie in Zeeland had gezien, dat
anders verborgen was gebleven. De folders
noemden niet alleen de vele bezienswaardig-
heden uit de geheele provincie maar gaven ook
duidelijk aan, hoe men ze kon bereiken. Uit
alles hleek duidelijk, dat de Prov. V.V.V. aar-
dig op weg is de centrale vraagbaak voor Zee-
land te worden, waardoor velen van die actie
zullen kunnen profiteeren.
Breedvoerig werden nieuwe plannen voor
het volgend seizoen besproken. Het dag. he
stuur werd opgedragen deze plannen nader
uit te werken en met de Provinciale en andere
verkeersorganisaties nader overleg te plegen.
Wjaar de in het afgeloopen seizoen gevoer
de propaganda zeer zware eischen aan de kas
heeft gesteld, hoopt het bestuur op flinken
financieelen steun.
EEN DUUR UITSTAPJE.
Twee Middelbungsche meisjes kwamen
Zaterdagavond eens naar Vlissingen kijken.
In de St. Jacoibstraat geraakten zij aan het
stoeien enkwamen in de winkelruit van
de bakkerij van den heer Bosselaar terecht.
Deze ruit bleek tegen dezen druk niet bestand
en begaf het. Natuurlijk trok een en ander
de publieke belangstelling. Het zal voor de
jongedames een vrij duur uitstapje naar Vlis
singen zijn geworden. (VI. Crt.)
SABOTEERING VAN DE LUCHT-
BESCHERMIN GSOEFENIN G.
Nauar uit Ierseke wordt gemeld, waren daar
onbevoegden 1.1. Donderdag ter gelegenheid
van de verduisteringsproef ter verstoring daar-
van begonnen de klok te luiden, toen een
controleur hen opmerkte en verjoeg. Een der
daders is bekend. Door pie politie is een onder-
zoek ingesteld.
Gevonden voorwerpen.
Bij den gemeente-veldwachter alhier, zijn
inlichtingen te bekomen omtrent een schaap
dat is komen aanloopen.
Rechthebbende vervoege zich aldaar.
De feestelijlke inwijdingsvergadering
van het Jeugd- en Vereenigings-
gebouw te Spni.
Reeds vanuit verren omtrek viel gisteren
te constateeren, dat het voor ons gehucht
,,het Zuite Spui" een dag van hijzondere be-
teekenis was, want de nationale driekleur
was hoog geheschen en wapperde stati'g en
fier van den hoogen standaard aan het nieuw-
gebouWde Jeugdtehuis, dat als modem inge-
richte vergadergelegenheid straks ook onder-
dak zal bieden aan het gansche vereenigings-
leven, dat hier van zulke groote beteekenis
blijken geeft.
Den geheelen dag werden toebereidselen
getroffen, om des avonds te 6.30 uur de vele
uitgenoodiigden een waardige ontvangst in
het inwendig feestelijk veraierde gebouw te
kunnen bieden en, man van de klok als hij is,
opende de volijverige praeses, de heer J. W.
B&kker, dan ook kort nadien de feestverga-
dering met het verzoek tot het gemeenschap-
pelijk zingen van Pe. 68 10. Na het lezen
van een Schriftgedeelte, n.l. Jesaja 51 7 tot
en met het einde, ging de heer Bakker voor
in getoed, om vervolgens zijn voldoening uit
te spreken over de aanwezigheid van het col
lege van Burg, en Weth. der „goede" stad
Axel, de afgevaardigden der Ger. kerken van
Axel en Zaamslag, van de jeugdvereenigingen,
de scholen, etc.
Spreker wenschte niet vooruit te loo
pen op de rede van den feestredenaan,
Ds. De Ruijter, maar kon toch niet nalaten,
dank uit te spreken vOor de vele en velerlei
offers, die voor ,,Ons Huis" gebracht zijn. God
de 'Heere heeft het in zijn souvereine wil, de
laatste 3 jaren sinds de plannen meer en meer
rijpten, wel met ons gemaakt. Kortelings
memoreert hij het resultaat van de eerste
rondgang, die de kapitale som van /600 aan
stamkapitaal opbracht en die ons den hemel
te rijk maakte. De eerste gunstige resultaten
verhoogden de energie,, die haar bekroning
vond in de Bazar, die .een netto bedrag op-
leverde van... niet weinig, maar zooveel, dat
connectie gezocht kon worden met den archi
tect, den heer Deij uit Terneuzen. Waartoe
dit verder geleid heeft, is thans hier aanschou-
welijk, wij worden er klein onder, zegt spre
ker. De bepaling van den datum van deze
feestvergadering is overigens niet willekeurig
geschiedt, doch diende tevens tot herdenking
van het feit, dat 45 jaren geleden besloten
werd op dezen zelfden lsten November tot
stichting van een Chr. school aan deze plaats,
welke de rijkste zegen heeft afgeworpen. Spr.
richtte zich daarhij tot den nestor, in het mid
den van het bestuur gezeten, oud-bungemees-
ter Johs de Feijter, wien hij dank bracht voor
het vele pionierswerk door hem verricht.
Daarop volgde de overdracht van het ge
bouw door den architect, den heer Deij, die
stof tot dank vond voor de groote mate van
vertrouwen, waarmede hij met de aannemers,
het bestuur en de bouwcommissie elkaar tege-
moet konden treden.
De heer Bakker onderstreepte nogmaals de
reeds aan den heer Deij gebrachte hulde en
gaf te kennen, indien het ooit noodzakelijk
zou blijken, het hestuur hem andermaal om
adVies zou vragen. Wijders betrok hij in zijn
dank de bouwcommissie, de aannemers, de
dames schoonmaaksters en wat dies meer zij,
waaronder nota bene een 70-jarige, de schenk-
ster van de pas tot aller verrassing gelegde
looper, den schenker van de geheele modeme
pracht-lichtinstallatie, van de foto's van Dr.
Kuijper en Dr. Colijn, van de pompeuze vlag-
standaard en nog veel meer, dat in den ver-
deren loop van den avond nog wel zou, blijken
te zijn gegeven.
Mej. A. van Wijck vroeg daama het woord
namens de Meisjesvereeniging en bood onder
welgekozen woorden aan het bestuur een
prachtig groen tafellaken aan, hetwelk met-
een aan zijn doel werd dienstbaar gemaakt en
in dank werd aanvaard.
Namens de Geref. Jongehngsvereeniging
werden daarop de begte wenschen geuit door
de heer C. Verschelling, die Gods onmisbaren
zegen vroeg op bet stoffelijke werk van het
bestuur.
Ds. De Ruijter sprak daama de feestrede
uit, die bestond uit een schets van de voor-
gesehiedenis van de stichting van dit gebouw
hier ter plaatse, waar hij. zelf nog slechts
6 maanden gevestigd zijnde, toch reeds eenigs-
zins met de ,,ups" en .downs" was vertrouwd
geraakt. De Chr. „iSchoolkring" Spui en al
wat daartoe behoort, vinden thans in dit ge
bouw een nieuw ..centrum" van jeugd-actie
en vereenigingsleven en -arheid. De school,
hoe gastvrij steeds, was altijd een gdbrekkige
plaats voor dit doel en dit probleem moest
een oplossing vinden voor roeping en taak.
Spr. heziet deze zaak van den ideeelen kant,
zonder dat men hem af behoort te vragen:
,,Waarom zoo gewichtig, het is hier toch geen
kerkgebouw Hoeze,er hij daar zelf van
overtuigd is, maar daamaast verblijding over
kleine dingen past, moeten wij ons in dit ge
bouw gebonden voelen aan Christus Jezus.
Immers, wij snakken naar een tehuis, naar
een voorhof, een heilige plaats, naar het hof
der hoven!
Den emstigen grondtoon in zijn rede wijst
verder op de omstandigheid, dat zoo weinig
plaats voor God meer gelaten wordt in het
tegenwoordige, terwijl de levensversombering
hand over hand toeneemt. Dit leidt tot een
breken met het heiliigdom. Spreker heeft het
vervolgens over de wereldgelijkvormigheid en
de ten doode wankelende jeugd die den Sab-
hath misbruikt en vraagt dian: „Waarom nu
toch klachten en somberheid bij deze feeste-
lij'ke inwijding? doch zet dan duidelijk uiteen,
hoe wij dit gebouw als een geschenk uit des
Heeren hand dienen te beschouwen. Het is als
een nieuw middelpunt dat wij den Heere te
wijden hebben tot een heiligdom. Zoo zal de
jeugd zich moeten bezielen tot enthousiasme.
Een nieuwe taak brengt iedere gave Gods en
ook deze dus in het bijzonder voor jongeren
en ouderen, mannen en vrouwen. Dat er nog
tegenstanders gevonden werden heeft spreker
bevreemd, laten zij zich niet scharen hij de-
genen die den Tepipelbouw tegenstonden.
Veel kan dit gebouw nog schenken voor het
geestelijk leven van dezen kring en dus leve
het lanig tot heil der kerk en van het Spui.
Burgemeester Blok gaf daarop namens het
college van Burg, en Weth. van Axel uiting
aan het groot genoegen waarmede zij de uit-
noodiging tot bijwoning van deze officieele
plechtigheid hebben aanvaard. Spreker heeft
zich na de inwendige bescbouwing verbaasd
over de keurige en aan de hoogste eischen
voldoende inrichting die hulde verdienen en
een felicitatie aan het bestuur ten voile recht-
vaardigen. Hij spreekt de hoop uit, dat er een
zeer nuttig ge'bruik van dit gebouw gemaakt
zal worden en dat God daaraan tot heil van
Spui, Zijn onmisbaren zegen moge verbinden.
'Hierna volgde een pauze, waarin de enkele
honderden belangstellenden een kopje thee
met versnapering, alsmede een sigaartje voor
de heeren werd: aangeboden en gelegenheid
geschonken het gebouw '(ook voor wat het be-
nedengedeelte betreft) te bezichtigen. Door
de meeste aanwezigen werd van dit laatste
gebruik gemaakt en met groote voldoening
werden ook de lokaliteiten onder de groote
vergaderzaal gelegen, opgenomen. Naast ver-
gaderzalen, toiletten, een zeer groote rijwiel-
bergplaats, etc., vindt men hier al datgene
wat als eisch van modern comfort verwacht
mag worden. En daar de groote vergader
zaal aan een auditorium van pl.m. 300 perso-
nen ruim gehoor kan waarborgen, is daar-
mede genoegzaam aangetoond, dat dit ge
bouw in een bestaande behoefte in allerlei op-
zicht voorziet. Toen de pauze verstreken was,
listen weer enkele jeugdige buurtbewoners
van hun declamatorische eigenschappen blij
ken en werd vervolgens allereerst het woord
verleend aan den heer Joh. van Driel, als af-
gevaardigde van den Raad der Geref. kerk te
Axel. Hij uitte den wensch, dat het Geref.
jeugd- en vereenigingsgebouw op dit gehucht
door dit gebouw bervorderd moge worden.
Een afgevaardigde van de Geref. kerk van
Zaamslag sprak in dezelfden geest als die
van Axel. Van Ds. Kok zelf was bericht van
verhindaring ingekomen.
De C. B. T. B. had geen vertegenwoordi-
ging gezon'den, doch namens het bestuur der
Z. L. M. werd wel het woord geVoerd, bij
monde van den heer J. den Hamer en de hoop
uitgesproken, dat de naam ,,Qns Huis" geen
etiket zal blijken zonder meer, opdat Gods
onmisbaren zegen ook verwacht mag worden.
Een afgevaardigde van de hulpver. voor
Geref. schoolonderwijs te Spui, de heer Dees,
sprak den wensch uit, dat het bestuur van het
vereenigingsgebouw op denzelfden grondslag
tot Gods eer zal mogen voortbouwen, opdat
Gods beloften die in Christus verwerkelijkt
ja en amen zullen zijn.
De voorzitter verzoekt den heer Dees wel
den dank aan zijn bestuur over te brengen
voor de 25jarige genoten gastvrijheid. Het was
wel eens op primitieve wijze, dat wij ons
moesten helpen, doch ook daaraan wordt men
gewoon.
In gelijken geest als de voorgangers sprak
namens de jongste Spuische vereeniging, de
Geref. Mannenvereeniging, de heer Jan de
Visser, die een dichterlijk woord van da Costa
van toepassing meende te moeten brengen
van ,,een hoop zielen op een stuk grond". Als
jongste telg uit het gezin der Spuische ge
meenschap, werd door den voorzitter een keu-
rigen nieuwen bijbel aangeboden aan deze
jongste vereeniging.
Namens de Axelsche Geref. Jeugdcentrale
sprak de heer FOndse den wensch uit, dat hier
in dit ideale nieuwe vergadergebouw geen 2,
maar spoedig 4 jeugdvereenigingen zullen ge-
vestigd zijn. Aan een knapen- en daamaast
een meisjesvereeniging is naar Zijne meening
te Spui reeds behoefte. Spreker eindigt zijn
betoog met de dichterlijke ontboezeming,tO
Heere, bouw Gijzelf dit huis!"
Het woord werd hierna verleend aan den
ruim 80jarigen Zaamslagschen ex-burgemees-
ter, de heer Joh. de Feijter, die bij schier
iedere gebeurtenis op onderwijs- of vereeni-
gingsgebied van zijn innige verknochtheid aan
de Spuienaren wenscht blijk te geven. Spreker
gaat in zijn eigen leven 50 jaren teru'g, naar
den tijd toen hij met vrouw en vier kinderen
de naburige Kraaghoeve bewoonde. Zijn kin
deren moesten zomer en winter door weer en
wind te voet naar de school te Zaamslag.
Zelf was spreker ook op de toenmaals nog
eenige Chr. school in Zeeuwsch-Vlaanderen's
OoStelijk deel te Terneuzen geweest en men
kan begrijpen, dat er plannen rijpten ook Spui
met een Chr. school te zegenen. Spreker
schetst de toestanden uit dien tijd verder. Het
geestelijk leven stond op lagen trap. Kaart-
spelend langs de dijken bracht men veelal zijn
Zondagen door. Wat een verandering is daarin
ten goede gekomen. Spreker heeft aan den
voorzitter dezer verga'dering zelf nog Zon-
dagschool-onderwijs gegeven en is naar hij
weet met Ds. Wolf (thans te Vrouwenpolder,
doch te oud om hier aanwezig te kunnen zijn)
de eenigen der nog in leven zijnde pioniers.
W'at een rijke zegen is gelegen in het geloof en
hoe treffend kan dat tot uiting komen onder
de kleine luiden", die het op Spui toch alle-
maal waren. Spreker bid't God en dankt Hem,
dat dit gedane werk niet voor niets was en
nog meerdere vruchten zal mogen afwerpen
tot heil van Spui.
Eenigszins bewogen dankte de voorzitter
den achtbaren nestor en ofschoon hem hoog-
stens nog slechts jaren van de doodsjordaan
kunnen scheiden, hoopt hij, dat hij met veel
van het goede hier zal blijven medeleven.
Een persoonlijk woord uit het hart werd
gesproken door Ds. Post, die sinds eenige
jaren ook hepaaldelijk de meening was toege-
daan persoonlijk dait Spui zelfstandig en af-
zonderlijk zou kunnen staan. Dit gebouw, dat
in een behoefte voorziet, is daar het bewijs
van. Spreker sch'etst hoe hij jarenlang cate-
chesatie-onderwijs gaf en op welke wijze. Ge-
moedelijk vertelt hij van de ,,onopzettelijkheid"
van het feit, dat er wel eens een te kleine
bank omviel en zoo meer. Hij verklaart Van
de jeugd van Spui te houden en hoopt, dat de
Spuienaren even soliede zullen zijn en blijven
als dit sterk gebouwde nieuwe tehuis, opdat
dit tot een zegen zij, tot in lengte van dagen.
Een kort woord werd, door den heer Joh.
van Driel namens de Axelsche Chr. Besturen-
bond gesproken, welke als tin dezen kring hare
meeste leden tellende, wel eens van het ge
bouw gebruik zal moeten maken.
De voorzitter las vervolgens een entbousiast
gestelde brief voor, hem heden geworden van
een zoon van een oud-schoolhoofd, den heer
Arie van Esch, uit Rotterdam.
Op uitdrukkelijk Verzoek van het bestuur
werd daama door den heer S. van Harn,
hoofd dei" Chr. school op het Spui, een slot-
woord gesproken.
Het oratorisch talent van den heer Van
Ham gaf aanlefding tot ademlooze aandacht
toen hij aanstonds te kennen gaf, dat een slot-
woord op een avond van feestelijke stemming
en blijde dankbaarheid zijn uitdrukking moest
vinden in een daad, een slot-,,daad"! Geen
menschen van de kermis op straat, noch
voorstanders van een kermis van woorden
zijnde, kunnen wij dan ook geen betere daad
stellen dan een klinkende en weigeslaagde
collecte aan het slot dezer vergadering, op
dat straks de pers niet enkel maar al de ge
sproken mooie woorden zal kunnen vermelden.
Op treffende wijze schetst hij beeldsprakig den
verrichten anbeid aan't nieuwe tehuis en wat
dit straks voor ons te beteekenen zal hebben.
Hij, zeide spreker, op Dr. Kuijpers portret
wij'zende, heeft ons gewezen op onze levens-
roeping en hij (op Dr. Colijn wijzende) op
onzen levensplicht, die gesymboliseerd worden
door Haar personificatie van waarborg onzer
vrijheid (Koningin Wilhelmina). Met koper is
dit gebouw bijeengebracht en gebedeld. Men
mag gerust een bedetoak aan het uiterlijk toe-
voegen, maar het gebouw heeft een zilver dak
(de hypotheek). Een hartstochtelijk beroep
doende op de Spuische gemeensc'hapsgeest en
familiale gevoelens van broederschap, beval
hij de collecte aan, die hij hoopte te zien als
een bewijs van niet beschaamd vertrouwen.
Gezonen werd daarop het lste vers van den
Avondzang en de schitterend geslaagde hij-
eenkomst werd daarop door de hulpprediker
Ds. de Ruijter met dankgebed heeindigd.
Spui heeft alzoo haar nieuw vereenigings
gebouw op waardige wijze in gebruik ge-
nomen.
Mej. P. C. J. Brakman alhier is benoemd
tot onderwijzeres aan de Chr. school voor bui-
tengewoon lager onderwijs te Middelburg.
In den nacht van 31 Oct. op 1 Nov. werden
door de jachtopzieners Neeteson, Hamerlinck
en Van Kampen, in samenwerking met de
Brigade der Kon. Marechaussee te Klooster-
zande, in den Burgpolder twee personen uit
Osseni^se op heeterdaad betrapt, terwijl zij
bezig waren met behulp van een lichtbak wild
te stroopen.
Wild en wapenen werden in beslag genomen
en proces-verbaal opgemaakt.
MORBELE EN GEESTELIJKE
HERBEWAFENING IN ZEIEEAND.
De heer H. C. J. Gunning te Ierseke schrijft
ons:
Gevolggevend aan den oproep van Hare
Majesteit onze Koningin, hebben een dertig-
tal Zeeuwen en enkele Hollanders met elkan-
der nagedacbt over moreele en geestelijke her-
bewapening: ,,dien innerlijken drang, welke
ook uitwendigen ommekeer teweeg brengt en
tot gevolg heeft, dat eerlijkheid, vertrouwen
en liefde richtsnoer worden tusschen personen
e?n volken", en zich afgevraagd welke ,,<iaad
van vertrouwen, van zelfopoffering en zede-
lijken moed en van geloof" thans van hen
wordt gevraagd.
Het antwoord was soms zeer eenvoudig en
voor de hand liggend, soms zeer ingrijpend,
doGh bij nader inzien steeds ver strekkend, en
ten slotte amimeerend voor anderen om caee
te doen.
1. Een Zeeuwsche boerin die steeds op
haar waschdag de sfeer voor haarzelf en haar
omgeving door drukkende gejaagdheid ver-
galde, heeft gezien, dat het resultaat van haar
moreele hefbewapening beteekent dien dag
met een opgeruimd gezicht te werken, waar
door in de verhoudingen in haar gezin een
anderen geest wordt gebracht.
2. Een Zeeuwsche boekhoudster heeft door
haar moreele heilbewapening de relatie beseft.
tusschen de leveranciers en haar administra-
tie en gezien, dat zij eerstgenoemden kan die
nen door directe en accurate afwerking.
3. Een Zeeuwsche timmerman, die vroeger
met naijver jegens zijn medearbeiders en met
vijandschap jegens zijn werkgevers vervuld
was, ziet nu, dat hij door hulpvaardigheid en
welwillende samenwerking met zijn kameraden
hien moreele herbewapening kan brengen.
waardoor het werk prettiger en beter gaat en
hij zijn baas steunt.
4. Een arlbeider in een Zeeuwsch zaad-
bedrijf beseft dat moreele herbewapening voor
hem wil zeggen, dat de aan zijn zorgen ter
ontsmetting toevertrouwde zaaitarwe zoo
wordt behandeld, dat de boeren hierover te-
vreden zijn, zoodat hun knechts geen onver-
diend stanidje krijgen over slecht zaaien en de
zaadhandelaar geen klachten krijgt.
5. Een Zeeuwsche landbouwer ziet ten ge-
volge van zijn moreele herbewapening, dat hij
zijm gezin meer geduld moet toonen en zich
geheel moet instellen op de belangen van zijn
werkvolk, door niet te heerschen maar te die
nen, door niet steeds te willen handelen naar
eigen inzicht veelal meer ingegeven door zelf-
handhaving dan door zakelijkheid en door met
zijn volk een werkgemeenschap en een levens-
gemeenschap te vormen.
6. Een Zeeuwsche huisvrouw wil meewer-
ken aan moreele herbewapening door zich bij
alles te laten leiden door de gedachte dat zij
niet door God, maar God door haar moet wor
den gediend.
7. Een Zeeuwsche onderwijzer wil zich,
moreel herbewapend, niet laten leiden door
eigen interesse voor een vak, maar zich m-
denken in de belangstellingssfeer van de kin
deren en zich hiervan iederen morgen bewust
maken. Bovendien wil hij door de ouders te
leeren kennen en te spreken de kinderen leeren
kennen.
8. Een Zeeuwsch fabrikant ziet door mo
reele herbewapening de noodzaak in zijn zaak
een zuivere prrjs calculatie te maken en deze
evenals de kwaliteit vast te houden. Hij voelt
zijn verantwoordelijkheid voor zijn personeel
en hun gezinnen en wil door samenwerking
met hen een eenheid vormen.
9. Een andere onderwijzer weigert privaat-
lessen, om daarvan. werklooze collega's te laten
profiteeren en wil door deze moreele herbe
wapening meewerken tot bestrijding van
werkloosheid.
10. Een directeur van een Zeeuwsche hout-
zagerij ziet door dezelfde moreele herbewa
pening tegen werkloosheid dat hij moet afzien
van zijn reorganisatieplan, waarlbiji arbeiders
zouden worden ontslagen, en moet streven
naar vemieuwde inrichting van zijn bedrijf,
waardoor meer werkgelegenheid ontstaat en
dat hiji hierover met zijn personeel moet spre
ken.
11. Een huismoeder die niet kon aarden in
het dorpsleven, ziet door moreele herbewape
ning, dat zij zicbzelf aan haar dorpsgenooten
moet geven, door haar hooghartigheid te over-
winnen, en heeft met ieder die iets tegen haar
had, vrede gesloten.
12. Een Zeeuwsch kantoormeisje ziet door
moreele herbewapening, dat gebrek aan accu-
ratesse in haar eenvoudig werk emstige on-
aangenaiamheden voor boven haar geplaatsten
kan hebben en denkt zich nu in, in de omstan-
digheden van de personen, die de verantwoor
delijkheid voor haar werk dragen, en van hen
aan wie dit werk wordt toegezonden. Zij heeft
ontdekt, dat het zelfs reeds van groot belang
is de eijfers netjes onder elkaar te zetten op
dat de kassier ze dan gemakkelijker kan op-
tellen, daardoor met een opgewekt humeur
thuiskomt en een vroolijken geest brengt on
der vrouw en kinderen.
13. Een Zeeuwsche burgemeester ziet als
gevolg van moreele herbewapening, dat hij
niet door valschen schijm moet streven naar
handhaving van eigen prestige, maar zich
moet verplaatsen in de omstandigheden van
zijn burgers en met hen de voorkomende
vraagstukken open en eerlijk moet bespreken
in wederzijdsche liefde en wederzijdscb begrij
pen en dat het niet voldoende is zijn gemeente
alleen te beschertnen door luchtverdediging,
maar dat hij zijn gemeente moreel moet be-
schermen en geestelijk herbewapenen.
14. Een Zeeuwsch journalist ziet als ge
volg van zijn moreele herbewapening, dat hij
indien hij in zijn artikelen 'n tendens van haat
en verdeeld'heid legt, een toekomstigen oorlog
bevordert, terwijl hij zijn lezers daarentegen
de groote persoonlijke beteekenis van moreele
herbewapening kan bijbrengen door hen te
wyzen op de noodzakelijke eenheid en goeden
wil tot wederzijdsch begrijpen en onderlingen
ophouw waardoor vrede wordt gesticht.
Om iets te bereiken moet men eerst een
plan hebben. Een plan voor het leven, een
plan voor den dag. Daarna gaat men uitvin-
den hoe men het plan volvoert. Wil de lezer
daar vast eens over nadenken Er is een weg.
Kapler van Koophandel en Fabrieken voor
Zeeuwsch-Vlaanderen te Temeuzen.
Nieuwe inschrijvingen
Levinus Bakker, Axel, haridel in zaaigra-
nen en pootaardappelen.
Wijzigingen
G. P. Lootens, Philippine, Oudekerkstraat
A 27 hoef-, grof- en kachelsmederij. Het be
drijf is verplaatst naar Nieuwe weg Philip
pine.
P. A. Man gnus, Hontenisse. De zaak is om-
gezet in ifennootschap onder firma Gebr.
Mangnus, Hontenisse, Kruispol'der D 54. Be
drijf: Handel in kolen en andere brandetoffen.
Comm. Venn. C. V. de Waele en Co., Sas
van Gent, cate. De zaak in de Zandstraat te
Sas van Gent is opgeheven. Nieuwe zaak ge-
vestigd te Sas van Gent, Noordstraat 9. Be-
heerend venn. A. le Coq. GedelegeerdeC. M.
van Heusden, Oversc'hie.
