ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
No. 9824
VRIJDAG 14 OCTOBER 1938
78e Jaargang
Binnenland
Buitenland
TWEEDE BLAD
TERNEUZEN, 14 OCTOBER 1938.
Griep, Kou, Pijn.
,oP,„ in nn,»„e»n a ^S^SSS
HOEK.
AXEL.
vtrmusmwiiiiiiiw i ii
W HI I II 11 i is»-ds«s» «K9f
BaaBiaaao«wwwiaMa>rOT
gaHHMBOMMUaiaMMK - 2»5SSW««WB>HWN**
qw—- -... .i
NEUZENSCHE COURANT
HR. MS. PIET HEIN BESOHADIGD.
Aneta meldt uit Batavia:
Tijdens de oefeningen in Straat Soenda is
de torpedobootjager ,,Piet Hein" emstig aan
den voorsteven beschadigd. Het schip vaart
op eigen kracht naar Soerabaja.
DE AFSLUITDIJK WORDT
VERSTERKT.
De storm van de vorige week heeft een
niet onbelangrijke schade aangericht aan den
afsluitdijk van het XJselmeer. Hoe groot die
schade precies is, kon nog niet worden vast-
gestetd, maar wel is het zeker, dat ze vrij
aanzienlijk is. Onder den berm aan de Zuid-
zrfde is de dijk, vrijwel over de geheele
lengte, 'emstig aangetast.
De oorzaak hiervan is, dat men hier met
een voor ons land zeer bijzonderen storm te
maken heeft gehad, waarbij de krachtigste
windstooten uit pal Zuidelijke richting kwa-
men, iets wat in ons land nagenoeg nooit
voorkomt, en dat dan ook in de tien jaar, dat
de dijk er nu ongeveer ligt, nooit is voorge-
komen.
Zoo groot was de kracht van den wind, dat
het water, dat zich op dien dag op een peil
van enkele centimeters boven het normale
van 13 A.P. bevond, anderhalven meter
werd opgestuwd. Meestentijds komt de storm
in ons land uiit het Zuidwesten opzetten om
vervolgens naar het Noordwesten te draaien.
In dat geval heeft de Afsluitdijk er nagenoeg
geen hinder van.
Hloewel op tal van plaatsen de steenglooiing
is weggeslagen en de dijkvoet door het water
aangetast, heeft er geen moment gevaar be-
staan voor den dijk, of zelfs maar voor den
weg.
Wel heeft de Zuiderstorm echter geleerd,
dat de dijk aan de Zuidzijde op verschillende
plaatsen moet worden versterkt, teneinde in
de toekomst een herhaling van het gebeurde
te voorkomen. Die versterking betreft dan
voomamelijk de steenglooiing.
Het vermoeden, dat het water zou zijn op-
gezet in verband met eventueel te nemen mili-
taire inundatien en dat daardoor de schade
aan den dijk zou zijn veroorzaakt, werd per
tinent tegengesproken. Trouwens, wat heb-
ben enkele centimeters waterverhooging. voor
invloed, als de storm het water anderhalven
meter opstuwt?
WAT GEREURT ER MET
DR. SOHUSCHNIGG?
Het proces tegen Dr. Schuschnigg zal, naar
de correspondent van de .Daily Telegraph"
meldt, waarschijnlijk wel lang worden uitge-
steld. Onlangs werd, naar men zich herin-
nert, van officieele zijde gemeld, dat hij uiter-
lijk in November zou voorkomen.
'Hij is onlangs aan een voorloopige onder-
vraging onderworpen en moet daarbij ant-
woorden hebben gegeven, die geen gelegen-
heid bidden een beschuldiging te formuleeren
wegens wanbeheer van staats- of particuliere
financien. Het is heel moeilijk hem iets ten
laste te leggen, dat wettig kan worden be-
wezen.
Zijn vrouw, de vroegere gravin Vera Fug-
ger-Czernin, bezoekt hem eens in de week,
des Vrijdags, gedurende 10 minuten en mag
hem ook schrijven. Zij is vrij doch staat on
der voortdurend toezicht.
GEEN VOLKSSTEMMINGEN IN
SUDETEN-DUITSCHLAND.
In een officieel communique van de Interna
tionale commissie van ambassadeurs gevormd
tot regeling van het Sudetendiuitsche vraag-
stuk, wordt medegedeeld, dat in het Sudeten-
duitsche gebied geen volksstemming zal wor
den gehouden. De commissie is in de Don-
derdiagmiddag gehouden bijeenkomst eenstem-
mig tot dit besluit gekomen, daar zij bericht
had ontvangen, dat de 'Duitsche en de Tsjechi-
sche regeering tot overeenstemming warem
gekomen.
De Duitsche minister van buitenlandsche
zakien, von Ribbentrop, heeft om twaalf uur
den Tsjecho-Slowaakschen minister van bui
tenlandsche zaken ontvangen voor een bespre-
king. Het onderhoud -was om den uur
geeindigd.
GOEBBELS OVER DE JONGSTE CRISIS.
Minister Goebbels heeft Dinsdagavond voor
de arbeiders van een Berlijnsohe fabriek een
rede gehouden, waarin hjj hulde bracht aan
de geestkracht, waarvan het Duitsche volk
tijdens de jongste crisis blijk heeft gegeven
Hii stelde deze houding tegenover die van
,,sommige intellectueelen die al te goed op de
hoogte meenden te zijn en wier verstand min
der groot bleek dan hun kennis". Ook gispte
hij degenen, ,,die verklaarden dat Duitschland
te hard van stapel liep en te agressief optrad''.
,.Tot hen," zoo ging Goebbels voort, „wil ik
zeggen, dat een avontuurlijke onderneming te
voren altijd gevaarlijker lijkt dan wanneer zij
volbracht is. Thans bijvoorbeeld lijken al de
groote dingen, welke wij in de vijf afgeloopen
jaren aangediirfd hebben, kleinigheden zonder
belang.
'Niemand kan een prij.s in de loterij winnen
wanneer hij geen lot genomen heeft. Niemand
heeft zwaarder zorgen en meer slapelooze
nachten gekend dan de leiders van het rijk
gedurende de afgeloopen dagen."
Ten slotte verklaarde de minister: Duitsch
land dient er voor te zorgen, dat, wanneer er
moeilijke tijden aanbreken, geen vreemdeling
de hoop kan koesteren, een oppositie tegen de
rest van het volk te kunnen uiitspelen. Wij
weten niet, welke taak de komende maanden
of jaren van ons zullen vergen. Niemand kan
dat voorspellen. Maar ik weet, dat het volk,
versterkt door het Staalbad der jongste span
ning, onder alle omstandigheden achter den
Fiitorer zal staan, zooals dat in de afgeloopen
weken het geval is geweest."
PRIJ S WIN STER.
Bij een door een zeepfabriek uitgeschreven
z.g. voissenjacht werd de tweede prijs, een
Burgers Rijwiel, gewonnen door mej. Annie
Sbrookman, alhier.
AANVARING.
Het Zwitsersche motortankschip „Eider"
dat in aanvaring is geweest met het weste-
lijke gedeelte der torug over de Westsluis al
hier, kon nadat door den Rijkswaterstaat een
onderzoek was ingesteld en gebleken was dat
de brug geen schade had bekomen, haar reis
naar Riemen (Belgie) voortzetten.
WERKGELEGENHEID VOOR BOUWVAK-
ARBEIDERS IN DUITSCHLAND.
De Directeur der Arbeidsbeurs deelt ons
mede, dat volgende week en waarsehijnlijk na-
dien een 400-tal opperlieden en grondwerkers
in Duitschland kunnen worden geplaatst door
bemiddeling dier arbeidsbeurs.
In de eerste plaats komen hiervoor in aan-
merking arbeiders die geen of ten hoogste
42% van hun loonoverschot via de clearing
naar Nederland willen overmaken, in de twee
de plaats arbeiders die 88 van hun loon
overschot wensohen over te maken. De plaat-
sing van de eerste groep is vooral gesdhikt
voor ongehuwden.
Het uurloon bedraagt 60 Pfg. met een
werkweek van 60 uur. Voor kostgeld moet
RM. 1,per dag worden betaald. Gehuwden
ontvangen per dag RM 1,toeslag. Overwerk
en eventueel Zondagswerk wordt extra be
taald. (De koers van de clearingmark is thans
ongeveer 73).
Verder worden nog gevraagd beton-ijzer-
vleohters, 70 Pfg. per uur.
In de laatste maanden werden door bemid
deling der arbeidsbeurzen en agentschappen
uit Zeeuwsch-Vlaan'deren een 400-tal land-
arbeiders in Duitschland geplaatst benevens
een 80-tal timmerlieden en metselaars. De
loonen die verdiend worden zijn zeer behoor-
lijk.
De loonen voor grondwerkers en opperlie
den zijn lager dan voor metselaars en tim
merlieden. Toch zijn de arbeidsvoorwaarden
zoodanig, dat zich reeds, ook uit Terneuzen,
een aantal voor plaatsing hebben opgegeven.
Dinsdag 11 October is de eerste groep
grondwerkers en opperlieden via Oldenzaal
naar Duitschland vertrokken. Ddt waren
hoofdzakelijk arbeiders uit Rotterdam, Gouda,
Sohiedam, Dordrecht, Leeuwarden en Bergen
op Zoom.
De Directeur der Arbeidsbeurs is gaame
bereid alle gewenschte inlichtingen betreffen-
de deze plaatsing te verstrekken.
DISTRICTS-ARBEIDSBEURS VOOR
ZEEUW SCH-VLAANDEREN
'Het aantal ingeschreven werkzoekenden bij
de organen der arbeidsbemiddeling in Z.-
Vlaanderen gedurende de maand September
was als volgt:
Aardenburg Axel 40, Biervliet 3, Bres-
kens 14, Cadzand Clinge 11, Ee'de
Graauw 14, Groede Hoek 55, Hontenisse
27, Hoofdplaat 3, Hulst 27, Koewacht
Nieuwvliet Oostburg 1, Overslag Phi
lippine 10, Retranchement Sas van Gent
70, Schoondijke St. Jansteen 3, St. Kruis
1, Sluis 1, Vogelwaarde 41, Waterlandkerkje
Westdorpe 36, IJzertdijke 5, Zaamslag 10,
Zu'id'dorpe 2, Zuidzande Terneuzen
404, totaal 778, waaronder 169 landarheiders.
DE SOCIALE VERZEKERING IN
NEDERLAND IN KLANK EN BEELD.
Wij vestigen de bijzondere aandacht onzer
lezers op de advertentie in dit nummer, be-
treffende de vertooning van de geluidsfilm
,,Sociale Verzekering in Nederland" die a.s.
Dinsdag zal plaats hebben. Deze behoort tot
de reeks van 11 vertooningen die in Zeeland
worden gehouden.
Omtrent de te Goes gehouden vertooning
schrijft „De Z." dat het daar een goed bezoch-
te en leerzame avond was. Dit laatste in ver
band met een uiteenzetting van den heer De
Bruin, ambtenaar van den Raad van Arbeid,
die ook verschillende gestelide vragen beant-
woordde.
In de film klinkt het lied van den arbeid
in velerlei vormen, terwijl vervolgens in beeld
worden gehracht de verschillende verricbtin-
gen die noodiig zijn voor het vervullen der for-
maliteiten in verband met .de sociale verzeke-
ringswetten, van af de aangifte bij den Raad
van Arbeid, de indeeling door de rijksvenzeke-
ringsbank in een gevaren'klasse, invullen van
loonlijsten, aangifte bij ongevallen enz. enz.
Op Dinsdagavond zal daar een en ander te
zien en te hooren zijn, dat voor tal van perso-
nen .in onze huidige maatschappij van groote
beteekenis is.
OPENING CHRISTELIJKE LANDBOUW-
HUISHOUDSCHOOL.
Het was, schrijft De Z., Dinsdag een hlijde
dag voor de afdeeling Zeeland van den Chr.
Boeren- en Tuindersbond.
De eerste Ohristelijke landbouwhuishoud-
cursus, van die provinciate afdeeling uit-
gaande, kon te Axel worden igeopend.
In de daarvoor belegde samenkomst merk-
ten we onder de aanwezigen o.m. op: Burge-
meester en Wetbouders, alsmede de gemeente-
secretaris van Axel, "t bestuur van de Chr.
Plattelandsvrouwen en Meisjes en de leer-
krachten, aan dien oursus verhonden.
In zijn openingswoord heette de voorzitter,
de heer C. de Putter, de aanwezigen welkom
en zeide, dat thans de eerste Chr, landbouw-
huishoudcursus in Zeeland geopend werd.
De weg om daartoe te geraken was niet
voorspoedig; veel tegenkanting werd onder-
vonden, talrijke moeilijikheden moesten opge-
lost worden.
De CjB.T.B. heeft op .dit terrem nog heel
wat schade in te halen, alle Brot.-Christelijke
:boeren en tuinders moeten mede hun schou-
ders onder dit werk zetten.
Dank bracht spr. aan de gewestelijke afdee
ling, die bereid was zich garant te verklaren
voor een deel van de kosten.
De erkentelijkheid werd uitgesproken voor
de aanwezighedd van Burg, en Weth.we
trice van het Nijverheidsondorwijs, mej. Srnit
en den burgemeester Bosselaar.
De burgemeester van Axel het woord ver-
krijgende, zeide net zeer op prijs te stellen de
opening van deze Chr. landbouwhuishoud-
school te kunnen bijwonen. Spr. wenschte de
afdeeling van harte geluk namens de ge-
meente en hoopte, dat deze oursus ten zegen
van het Land van Axel zal zijn.
De leerares, mej. Vermeulen, -uit Boskoop,
verklaarde met plezier hierheen te zijn geko
men en bracht het bestuur dank voor al de
moeite, die het zich getroost had1 om dezen
Chr. landbouwhuishoudcursus hier te krijgen.
De heer Booy, hoofd van de Chr. Lagere
Land'bouwschool, feliciteerde de provinciale
afdeeling met het behaalde succes en bracht
dank voor zijn benoeming aan dezen cursus.
In de pauze, die hierop volgde, werden het
leslokaal en de inrichting daarvan bezichtigd.
De beide leeraressen mej. Venmeulen en mej.
v. d. Staal gaven een korte uiteenzetting over
de wijze waarop les zou gegeven worden in de
verschillende vakken, de heer Booy lichtte een
en ander nog toe.
Den genoodigden werd een kopje thee aan-
geboden, waarna de voorzitter de bijeenkomst
heropende.
De heer Dominicus, seer, der prov. afd.,
hield namens het bestuur een korte rede. Het
deed ons goed, aldus spr., dat nu eindelrjk
(hierop legde spr. nadruk) besloten kon wor
den deze Chr. landbouwhuishoudcursus te
openen.
Er is veel over geconfereerd en gediscus-
sieerd, gecorrespondeerd en gerequestreerd en
met aanvankelijk succes.
Spr. bracht hulde aan de gewestelijke afd.
Zeeuwsch-Vlaanderen Oostelijk Deel van den
C.B.T.B., die aan vele plaatsen ten voorbeeld
gesteld mag worden.
Spr. feliciteerde verder de leerkrachten en
begroette tenslotte de leerlingen, aan wier
vorming hier gewerkt zal worden onder de
tucht van het Ohristelijk levensbeginsel.
De presidente van de Chr. Plattelandsvrou
wen en Meisjes, mej. de Feijter, zeide, dat
onze tijd meer ontwikkeling vraagt en dat
deze Chr. landbouwhuishoudcursus ook daarin
wil voorzien.
Het bestuur ontving dank voor alle moeite,
die het zich getroost had dezen cursus te ver-
krijgen en hoopte op mooie resultaten.
Het bestuur wil gaarne op verzoek der pro
vinciale afdeeling als commissie van toezicht
optreden.
De heer De Putter dankte de genoodigden
voor hun aanwezigheid en sloot daarna deze
vergadering op de gebruikelijke wijze.
TIVAALFDE KATHOLIEKE
ONDERMTJZERSDAG.
Woensdag werd te Hulst 'de 12de Katholieke
Oraderwijzersdag voor Zeeuwsch-Vlaanderen
gehouden, ingericht door de afdeelingen Hulst
en Oostburg van den Katholieken Onder-
wijzersbond in het Bisdom Breda.
De dag begon met een gelezen H. Mis in
de kapel van het R.K. Liefdehuis, opgedragen
door den Zeereerw. heer Rector Brouwers,
bisschoppelijk inspecteur in Zeeuwsch-Vlaan
deren, voor de levende en overleden leden der
beide afdeelingen. Onder de H. Mis werd de
predikatie gehouden door den Zeereerw. heer
Pastoor Preijers van St. Jansteen over de
Katholieke actie, 't leekenapostolaat. Alle
Katholieken, de onderwijzers en onderwijzeres-
sen in 't bizonder, moeten meewerken om de
leer van Christus te helpen verbreiden.
Na afloop der H. Mis trok men naar 't
St. Joseph-patronaat, waar de bijeenkomst
deze keer werd gehouden.
De voorzitter van de Commissie der Onder-
wijzersdagen, de heer Cornells, sprak een kort
welkomstwoord tot de talrijke aanwezigen en
hoopte dat deze 12ide Onderwijzersdag zou
mogen slagen, al waren er verschillende tegen-
werkende omstandigheden. De sipreker van de
morgenvergadering Prof. Dr. Feron was nog
niet aanwezig, de H. Mis in de Basiliek kon
niet doorgaan. de zangclub kon zijn medewer-
king niet verleenen, omdat de onderwijzers
uit °Axel geen verlof van hun bestuur kregen.
Ondertusschen kwam Prof. Dr. Feron ter ver
gadering, die met gejuich werd begroet en
onmiddellijk zijn lezing over: „De Katholieke
Missie op de lagere school" kon aanvangen.
In een gloedvolle rede wees de Eerw. spreker
op 't belang van't missiewerk. Na 19 eeuwen
zijn er nog 1750 millioen menschen, die niet
Katholiek zijn en elke dag komen er zoowat
40.000 niet-Katholieken bij. Daar moet dus
met alle kracht worden gewerkt, om ',t aantal
niet-Katholieken te verminderen. De onder
wijzers en onderwijzeressen moeten liefde heb
ben voor de missie en liefde voor de missie
aankwee'ken bij de hinderen en zoo door de
kinderen ook in de huisgezinnen. De Eerw.
spreker wees op Limburg, waar onder leiding
van Z. H. Exc. Mgr. Lemmens zooveel voor
■de missie wordt gedaan, waar de onderwijzers
en onderwijzeressen, die daar niet beter zijn,
ook niet slecbter dan hier, zoo goed meewer
ken voor de uitbreiding van Christus' rljk op
aarde. Het gebed der kinderen vermag zoo
veel. Men moet niet denken: het zijn maar
kinderen. Want Christus zelf zei: Als gij niet
wordt als deze kinderen, 'dan zult -gij het rijk
der hemelen niet binnengaan. De Eerw. spre
ker hoopt, dat met Gods genade zijn woord
eenige vnucht mag dragen. Een langdurig
applaus bewees, dat de boeiende lezing bizon
der in den smaak was gevallen.
De heer Cornells dankte den spreker namens
de aanwezigen.
In de namiddagvergadering werd eerst de
heer Drs. L. Lockefeer, als ex-voorzitter der
Onderwijzersdagen en ex-secretaris der afdee
ling Hulst gehuldigd. De heeren Schelfhout
en Cornells zetten hem eens aardig in 't zon-
netje, waarna Drs. Lockefeer .dankte voor de
attentie.
Daarna begon de vertooning van de missie-
film: ,,De Zwarte Zuster", door den Zeereerw.
Pater Van Rijn O. P. De film speelt in Natal,
Eerw. Zusters op school is geweest, wordt
beschuldigd haar gemaal vergiftigd te hebben
op den huwelijksdag. Dat is het werk van
Kinghill, meent haar vader, de koning. Hij
zal door vergif omgebracht worden. Met be-
hulp van haar moeder weet zij echter te ont-
vluchten en komt behouden te Kinghill aan,
waar zij later gedoopt wordt en zelfs zuster
wordt. Als later onder haar volk een besmet-
telij'ke ziekte heerscht, wordt haar hulp inge-
roepen en zij gaat. Door bovenmenschelijke
krachtsinspanning wordt de ziekte tot staan
gebracht, maar haar krachten zijn gesloopt en
zij Sterft. De koning vraagt aan de Eerw.
Zusters om onder zijn volk de leer van Chris
tus te komen onderwijzen.
Na een kort slotwoord van den heer Corne
lls is deze 12de Onderwijzersdag weer voorbij.
GOUDEN JUBILEUM
VAN DE NED. LOODSENSOCIeTEIT
TE VLISSINGEN.
Woensdag vierde de Nederlandsche Loodsen-
societeit te Vlissingen haar 50-jarig bestaan.
Des namiddags werd door het bestuur een
druk bezochte receptie gehoudlen, waarbij ver
schillende autoriteiten en vele vooraanstaande
personen in scheepvaartkringen van him be-
langstelling blijk gaven. Daaronder waren
o.m. de burgemeester, de heer C. A. van Woel-
deren, kapiteim ter zee R. H. Arntzenius,
directeur van het loodswezen, kapitein ter zee
H. J. van der Stad, commandant der mari-
tieme middelen te Vlissingen en zijn adjudant,
den heer G. Bakker, commissaris van het Ned.
Loodswezen te Vlissingen, den heer R. Zwols-
man, secretaris van de Loodsenvereeniging
Nederland, den inspecteur van het Belgische
Loodswezen, den heer E. L. M. J. Stroobants
en den heer K. van Everdingen, directeur der
Steenkolenhandelsvereeniging. De heeren Van
Woelderen, A.mtizenius en Zwolsman hebben
het woord gevoerd en gewezen op het nut van
het bestaan der societeit. De voorzitter van
het bestuur, de heer S. Groot, heeft alien met
een en'kel woord bedankt.
Er waren voorts bloemen en telegrafische
gelukwenschen ontvangen. Des middags is
den kinderen der leden een feestje bereid en
des avonds is een feestelijke bijeenkomst voor
de leden en hun familie gehouden, waarbij o.m
met groot succes optrad de bekende zanger en
conferencier Albert de Booy.
Snel en goed
LOU) run. helpen hierbi)
altijd een poeder of cachet van MijnhardL
Mijnhardt's Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 ct..
Cachets,genaamd,,Mijnhardtjes"2st. lOct Doos50cft
Ingez. Med.
film behandelt een ware gebeurtems en
F6k611^Il
Voorts richtte spr. zich tot mej. Vermeulen
en mej. v. d. 'Staal en den heer Booy, leerares
sen en leeraar aan den oursus en tenslotte
tot de leerlingen, waarna de cursus voor ge
opend werd' verklaard.
De voorzitter deelde mede, dat bericht van
verhindering was ingekomen van de Inspec-
en
werd een ispannend spel van list en tooverij,
heidensche haat en christelijke naastenliefde,
waarin de tegenstellingen van het huidige
Zuid-Afrikaansohe leven op een hoogst drama-
tische wijze tot uiting komt. Tokosili, de doch-
ter van den koning, die te Kinghill bij de
DE KOMENDE
LUCHTBESCHERMIN GSOEFENIN G
IN ZEELAND.
Woensdag waren vertegenwoordigers cler
pers opgeroepen tot een bijeenkomst in een
der lokalen van het gebouiw van het Provin-
ciaal Bestuur onder voorzitterschap, van den
Commissaris der Koningin, Jhr. Mr. J. W.
Quarles van Ufford, en wel voor een perscon-
ferentie in verband met de luchtbeschermings-
oefening in Zeeland op Donderdag 27 October.
De voorzitter wees er in zijn openingswoord
op, dat bij de eerste algemeene oefening in
deze provincie, op 26 Mei 1936, kleine fouten
zijn gemaakt. Nadien heeft men niet stii
gezetenen spr. heeft de leiding genomen op
verschillende bijeenkomsten ter zake. De ge-
meenten zonden hunne plannen inzake lucht-
bescherming voor 1 Mei in en deze plannen
zijn reeds grootendeels goedgekeurd. In de
plaatselijke oefeningen van strijd tegen de
gassen, Roode Kruis-werkzaamheden enz.,
worden overdag alle gemeenten betrokken,
doch bij de avondoefening alleen die der eerste
en tweede gevarenklasse.
Aan de burgemeesters is in een samenkomst
van Donderdag 6 October medegedeeld, dat
iedere gemeente of gemeentelijke lucbtbescher-
mingsdienst zelf de oefeningen kan uitkiezen
en uitvoeren.
Volgens spr. is het den laatsten tijd weer
meer naar voren gekomen, dat men in deder
geval paraat moet zijn.
Mede op grond van de luchtbeschermings-
wet hebben de burgemeesters het recht bepa-
lingen voor de houding tijdens oefeningen
voor te schrijven en spr. deed een voorbeeld
van een publicatie ter zake uitreiken, welke
de minimum-bepalingen bevat, de gemeenten
mogen er nog anderen aan toevoegen. Men
vergete niet, dat bij de oefening in 1936 de
wet pas juist in werking was, nu is men zoo
veel verder en zal zij in alle bare gestrengheid
v/orden nageleefd.
De verduistering zal niet geliden voor de
Ooster- en Wester-Schelde, doch wel voor
kanalen, vaarten en havens, dit laatste met
uitzondering van enkele met name genoemde
iichtpunten.
Men vergete niet, dat overtreding van deze
wet als misdrijf wordt beschouwd en dat voor
dien eenen dag vele personen tot onbezoldigd i
veldwachter zijn benoemd om de politie vol-
doende te kunnen uitbreiden.
Hlema hield de heer J. H. van Riesen,
adjunct-inspecteur van den rij.ksluchtbescher-
mingsdienst, een inleiding, waarin hij er op
wees, dat practische oefeningen noodig zijn en
bevorderlijk zijn aan het onmisbaar vertrou-
wen bij de burgerij in de leiding van hooger
band.
Aan de oefening op 27 October, die onder
leiding van den Commissaris der Koningin
zai staan, verleenen medewerking die directie
der P.T.T., die radio Scheveningen ter be-
schikbaar Stelt en de Luchtvaart-Afdeeling
te Soesterberg. Verder helpen vooral hij
de avondoefeningen verkeersmiddelen en rijks-
en provinciale waterstaat mede. Het Roode
Kruis zal als altijd op haar post zijn.
De middagoefening zal duren van kwart
voor drie tot kwart over vler. Vanaf kwart
voor drie zal de radio uit Scheveningen de
komst van vijandelijke luchtstrijidkrachten
(vliegtuigen uit Soesterberg) aankondigen en
zullen de plaatselijke hoofden van den lueht-
beschermdngsdienst als zij den tijd er voor
gekomen achten het signaal ,,luchtalarm'
laten geven door middel van sirenes, stoom-
fluiten, claxonneerende auto's of motorrijwie-
len e.d., wat alles hij een werkelijken luchtaan-
val beteekent, dat de bevolking zich in veilig-
heid moet stellen in de openbare en de parti
culiere schuilplaatsen.
Als met uitwerpen van seinpatronen een
bomaanval is nagebootst, komen de verschil
lende humanitaire hulpdiensten in werking
voor het vervoeren en behandelen van gewon-
dlen en gaszieken, het verrichten van oprui-
mingen en herstellingen, het blusschen van
branden enz. Dit alles zal ook bij de bevol
king der verschillende gemeenten het vertrou-
wen doen toenemen. Als de veiligheid is
teruggekeerd kondigen de klokken aan, dat
den aanval geeindigd is en blrjven de hulpdien
sten hun taak afwerken.
Des avonds moet voor 8 uur in alle ge
meenten de verduistering" zijn imgetreden en
waarschijnijk zal men in verschillende plaat
sen dien dag ook voor dat uur de straatver-
lichting niet ontsteken wat nog meer het idee
geeft van oorlogstoestand. Enkele lantaarns,
die voor het verkeer van groot belang zijn,
blijven branden, doch afgeschermd. Nu is het
op den weg van de bevolking om de overheid
terzijde te staan en op ieder denkbare wijze
aan het welslagen van de verduistering mede
te werken. Men zorge, dat op geen enkele
wijze licht uit de woningen naar buiten kan
stralen en dit o.a. ook niet bij het plotseling
openen van een deur, waar achter wel licht
brandt. Van auto's, motorrijwielen, e.a. rij-
of voertuigen moeten de lampen met donker-
blauw papier of doek afschermen en rijwielen
of bakfietsen mogen geen enkel licht versprei-
den. Dit alles wordt o.a. uit de lucht gecon-
troleerd en de bevoiking moge goed begrijpen
dat alles gedaan wordt in haar eigen belang.
Men moet meer dan tot nu toe gaan be
grijpen, dat men zelf moet mede aanpakken
en in dit geval niet alles op de overheid moet
willen laten aankomen.
Van de gelegenheid om vragen te stellen
hebben enkele der aanwezigen nog gehruik
gemaakt en de daarbij gegeven antwoorden
deden -uitkomen, dat het mogelijk is, dat reeds
voor officieel oorlog bestaat.
Verduisteringsorders worden gegeven, daar
toe is het ditmaal niet gekomen, maar wel
was men zeer zeer paraat ter zake.
Het idee, dat ieder een gasmasker dient te
bezitten en niet alleen zij, wier werk buiten
roept, wint al meer en meer veld, nu volksgas-
maskers het mogelijk maken dit principe meer
en meer werkelijkheid te doen worden. Men
vergete ook niet, dat de uitwerking van gas-
bommen en gasaanvallen minder ernstig en
althans minder uitgestrekt is dan men aan
vankelijk wel eens had verwacht.
De uitwerknig van brand- en van brysant-
bommen is daarentegen bij zonder erg.
Opmerkingen en bezwaren tegen het houden
van de oefening op een anderen dag der week,
dat Zaterdag, zulks omdat dit voor velen, die
bij de diensten zijn ingedeeld, verlet kan mede
brengen, werden niet ontkend, doch er werd
tegenover gesteld, dat middenstanders groot
bezwaar hebben tegen den Zaterdag.
Dit is voor de regeering een der redenen om
de oefeningen op een anderen dag te doen
plaats hebben. Of er nog meer redenen zijn
zal de voorzitter alsnog informeeren en zoo
mogelijk doen publiceeren.
Na nog enkele opmerkingen en daarop ge
geven antwoorden, sloot de Commissaris der
Koningin de conference.
HET ZEEUWSCHE GESCIIENK AAN
CHAMBERLAIN.
Dinsdagmiddag is te Mi'ddelburg een ver
gadering gehouden van de commissie van toe
zicht op en beheer van de gelden bestemd voor
een Zeeuwsch huldeblij'k aan den heer Neville
Chamberlain.
Na ampele beraadslaging beeft de commis
sie besloten:
Het netto bedrag der inzameling in haar
geheel te schenken aan het z.g. ,,aanvullings-
verpleegfonds van de Provinciale Zeeuwsche
Vereeniging tot Bestrijding der Tuberculose,
onder beding evenwel, dat dit geld uitsluitend
besteed zal mogen worden tot bulp van in
Zeeland wonende patienten of voorbescbikte
patienteri, die op andere wijze niet ten voile
geholpen kunnen worden.
Een dankbetuiging voor de
Chamberlain-gift.
De commissie van toezicht op het beheer
van de gelden, bestemd voor het Zeeuwsch
huldeblijk aan den heer Neville Chamberlain,
heeft de volgende mededeeling ontvangen:
.Namens de Provinciale Zeeuwsche Vereeni
ging tot bestrijding der Tuiberculose, betuig ik
Uwe commissie onzen oprechten dank, voor
Uw besluit om het netto-bedrag der inzame
ling in zijn geheel te schenken aan het aanvul-
lingsverpleegfonds onzer vereeniging. Wij ko
men telke jaren belangrijke bedragen tekort
om talrijke Zeeuwsche patienten de noodzake-
lijke verpleging te verstrekken. Uwe Com
missie heeft ons daarom een blijde verrassing
bereid door de gelden, die met zooveel dank-
baarheid en geestdrift gegeven werden, om
den Britschen eersten minister te eeren voor
zijn belangrijken vredesarbeid, te bestemmen
voor het werk onzer vereeniging. De weldaad,
die U, door Uwe beslissing aan de Zeeuwschen
tuberculosepatienten verrichtte, zal zeker de
instemming hebben van den edelmoedigen heer
Chamberlain; zij verplicht onze vereeniging
tot groote dankbaarheid.
Namens het 'bestuur der vereeniging is deze
mededeeling geteekend door den heer C. A.
van Woel'deren, voorzitter.
Filjmvertooning.
Naar wij vememen heeft het vertooneri al
hier van de film der feestelijkheden voor de
Oranjevereeniging een batig saldo opgeleverd.
Het ligt in de bedoeling deze film met
Kerstmis nogmaals te draaien.
Het Centrujn.
Juist nu de spanning in Europa geweken is,
vraagt de strijd in het Oosten weer meer de
aandacht, waar het nog sluimeren'd China
wordt aangevallem door het op uitbreiding van
haar gebieid heluste Japan. Wie weet of het
militair beter uitgeruste Japan uiteindelijk
in staat zal zijn om het enorme Chineesche
Rijk tot gebiedsafstand te dwingen en of
Japan's ondergang niet ligt in China, evenals
Napoleon's val door zijn Russische veldtocht
