SCHUDT UW LEVER WAKKER Sport Burgerlijke Stand TERNEUZEN, 16 SEPTEMBER 1938. Officieele opening der Coop. Vlasroterij te Koewacht. en U zult 's morgens „kiplekker" uit bed springen. VOETBAL. LOOP DER BEVOLKING. NEVILLE CHAMBERLAIN IN OPGEWEKTE STEMMING VERTROKKEN. Gm tien minuten over achten is Chamberlain lain Donderdagochtend uit Do wningstreet vertrokken. Een geweldige menigte juichte hem toe toen de auto op Whitehall kwam. Chamberlain was vergezelfl van Sir Horace Wilson en Strang, den directeur der afdeeling Midden-Europa van het ministerie van buiten- landsche zaken. Aangezien Chamberlain geen Duitsch verstaat en Hitler geen Engelsch kent, zal Strang van Britsche zijde als tolk optre- den. Toen Chamberlain uit Downingstreet wegreed, lag er, naar Reuter meldt, een ge- lukkige glimlach op zijn gelaat. Lord Halifax, de minister van buitenland- sche zaken, Sir Alexander Cadogan, de per- manente onder-staatssecretaris, Lord Brocket, Lord Londonderry en vertegenwoordigers der Duitsche ambassade te Londen waren aan- wezig bij het vertrek van Chamberlain van het vliegveld Heston. Chamberlain nam plaats in een der modemste vliegtuigen van de Bri tish Airways, dat om 8.35 vertrok. Het toe- stel wordt bestuurd door C. N. Pelly met Kling als tweeden vlieger. Voor zijn vertrek verklaarde Chamberlain: Ik ga om den Duitschen rijkskanselier te ontmoeten, daar de toestand mij zoodanig voorkomt, dat persoonlijke besprekingen tus- schen hem en mij nuttige resultaten kunnen hebben. Mijn politiek is steeds geweest te probeeren den vrede te verzekeren en de ge- reede aanvaarding door den Fiihrer van mijn voorstel moedigt mij aan te hopen, dat mijn bezoek aan hem niet zonder resultaat zal zijn. De Duitsche zaakgelastigde wenschte Cham berlain geluk met zijn grootmoedig initiatief. Toen Chamberlain in het vliegtuig plaats nam, ontving hij uit handen van Lord Lon donderry, die toen juist aankwam, een bood- schap, waarvan hq glimlachend kennis nam. (Het publiek werd door de politie op een af- stand gehouden. Het juichte den premier toe en riep: ,,Leve Tsjechoslowakije". Neville Chamberlain is om half een per vliegtuig te Miinchen aangekomen. Bij zijn aankomst op het vliegveld Ober Wiesenfeld werd Chamberlain ontvangen door Sir Neville Henderson, de Engelsche ambas- sadeur, minister von Ribbentrop, staatssecre- taris Von Weiszacker, Von Domberg, de chef van het protocol en Von Dirksen, de Duitsche ambassadeur te Londen, en de Engelsche con sul-generaal uit Mtinchen. EEN BEDENKELIJK COMMUNIQUE VAN DE SUDETENDUITSCHERS. Naar het Duitsche nieuwsbureau meldt, hebben de leiders van de Sudetenduitsche party, die te Asch vereenigd zijn, het volgende communique verspreid. „(De Tsjechische democratie laat thans haar huichelachtig masker vallen. Weerlooze vrouwen en kinderen, bonder den dooden en zwaar gewonden klagen aan. Onder den dek- mantel van humanitaire frazen wordt ge- moord en geplunderd. Wat thans in het hart van Europa gebeurt, kan slechts vergeleken worden met de bolsjewistische gruwelen in Spanje. De Sudetenduitschers stellen tegen- over de geheele wereld door middel van den Leider van hun volk vast, dat men tot het laatste oogenblik uit is geweest op een vreed- zame oplossing. De Tsjechische regeering ech- ter heeft alle eischen van Konrad Henlein af- gewezen. Bij deze toestanden in het Tsjechi sche staatsgebied is het vanzelfsprekend, dat iedere Sudetenduitscher zijn leven en dat zijner familie met alle middelen tegen de moordende en plunderende horden verdedigt. GEWELDIGE BELANGSTELLING TE BERXJJN. (De dagbladverkoopers te Berlijn kwamen Donderdagochtend, naar Reuter meldt, handen te kort, omdat iedereen popelde van verlan- g-en het nieuws te lezen van Chamberlain's be zoek aan Hitler. Voor den gewonen burger scheen de groote ongerustheid van de laatste dagen uitgewischt door het welkome nieuws, dat in de middagbladen met nog grootere let ters op de frontpagina werd vermeld dan in ide ochtendbladen. De dagbladen geven ook een voomame plaats aan de verklaring, waarin Von Ribben trop uiting geeft aan zijn voldoening en de overtuiging, dat de ontmoeting tusschen de twee regeeringshoofden van beteekenis zal zqn zoowel voor het bereiken van een oplos sing van het Sudetenduitsche vraagstuk als voor de vorming van de Engelsch-Duitsche betrekkingen. HELEIN PROCLAMEERT DE AFSCHEIDING. Het Duitsche nieuwsbureau meldt uit Eger: Konrad Henlein, de leider der Sudetenduit sche partjj, vaardigt de volgende proclamatie uit: Mijne volksgenooten. Als drager van uw vertrouwen en in het bewustzijn van mijn verantwoordelijkheid, stel ik voor de geheele openbare meening der wereld vast, dat het onderdrukkingssysteem van het Tsjechische volk met het inzetten van machinegeweren, pantserwagens en tanks tegen het weerlooze Sudetenduitsche volk zijn hoogtepunt bereikt. Daardoor heeft het Tsjechische volk voor de oogen der geheele wereld getoond, dat een samenleving in 6en staat definitief onmogelijk is geworden. De ondervindingen van een twintigjarige heerschappij van geweld en vooral de zware bloedige offers der laatste dagen verplichten mg te verklaren: 1. In 1-919 werden wij met onthouding van het ons plechtig toegezegde recht op zelfbe- schikking tegen onzen wil in den Tsjechischen staat gedwongen; 2. Zonder ooit te hebben afgezien van het recht op zelfbeschikking, hebben wij onder de zwaarste offers alles geprobeerd om in den Tsjechischen staat ons bestaan te verzekeren: 3. Alle bemoeiingen het Tsjechische volk en de dragers van zijn verantwoordelijkheid te bewegen tot een eerlijk en rechtvaardig vergeiyk zijn mislukt door een onverzoenlijken wil tot vemietiging. In dit uur van Sudetenduitschen nood wend ik my tot u, het (Duitsche volk en de geheele geclviliseerde wereld en verklaar: Wij willen als vrqe Duitsche menschen leven. Wij willen weer rede en arbeid in ons vader- land. Wy willen in het Rijk opgenomen wor den. God zegene ons en onzen gerechtvaar- digden strijd. HET GROOTE MOMENT. Een feit van ongekende beteekenis vestig- de gisteren, schrijft de N. R. Crt., de -aandacht van de geheele wereld op zich. Donderdag- morgen heeft Chamberlain, Engelands eerste minister, zich naar Berchtesgaden begeven, om daar in eigen persoon met Hitler naar een oplossing voor de huidige situatie te zoeken. Het is niet noodig de geweldige beteekenis van dit bezoek te onderstrepen. Wij staan hier voor een gebeurtenis, welke vrijwel zon der precedent is, iets zoo ongewoons, dat velen, die Woensdagavond het nieuws ver- namen, het niet konden gelooven. Aller oogen 20 WEKEN THUIS MET RHEUMATIEK. Vrouw (lacht, dat haar man nooit meer zou kunnen werken. Toen haar man 20 weken thuis was geweest met rheumatische pijn in zijn rug, be-gon deze vrouw te vreezen, dat hij nooit meer zou kun nen werken. Ten einde raad probeerde hij Kruschen en de /verandering was „als een wonder"*. Dees haar brief: ,,Mij:n man heeft rheumatiek en leed vreeselijke pijnen in zijn rug. Eenigen 'tqd geleden was hij 20 weken thuis. Ik dacht werkelijk, dat hij nooit meer zou kunnen werken. We probeerden alles, wat we maar bedenken konden en niets hielp. Toen nam hij Kruschen en sindsdien weten we, dat Kruschen zijn gewicht in goud waard is. De verandering die het teweeg bracht is als een wonder." Mevr. B. Twee bestanddeelen in Kruschen zijn de meest werkzame oplossingsmiddelen van urinezuur, die de wetenschap kent. H-et urine- zuur en andere schadelijke afvalstoffen wor den door Kruschen Salts langs de natuurlijke kanalen uit het lichaam verwijderd, waardoor de pijnen spoedig zullen afnemen om tenslotte geheel te verdwijnen. Kruschen Salts is uit- sluitend verkrijgbaar bij alle apothekers en erkende drogisten. (Adv.) zijn op Berchtesgaden gericht. Komen de bei- de staatslieden tot overeenstemming, dan is het gevaar voor een wereldconflict geweken. Zal het onderhoud eohter ongunstig verloopen, dan is de oorlog onvermijdelijk. Op den Ober- salzberg wordt over het lot van miljoenen menschenlevens beslist. Zij, die nog twijfelden aan de grootheid van Chamberlains staatsmanschap, zullen Donder- dag daarvan overtuigd zijn. Ziende, dat de toestand meer en meer kritiek werd, heeft hij begrepen, dat hier nog slechts een buitenge- wone stap zou kunnen helpen. Wat wellicht het meest zal bijdragen tot de verhooging van Chamberlains prestige, is het feit, dat hij zelf alle prestige-kwesties ter zqde heeft gescho- ven. Hij heeft niet gevraagd wat uit prestige- overwegingen al dan niet mogelijk zou zijn, hij heeft slechts geoordeeld overeenkomstig den emst der omstandigheden. Zoo kan alleen een waarlijk groot staatsman handelen. Hitler van zijn zijde heeft niet geaarzeld. Duitsch- land weet welk een groote eer hiermee zijn leider is bewezen en deze heeft zich gaame bereid verklaard den Engelschen minister- president te ontvangen, zoodat men mag ver trouwen, dat beide staatslieden bezield zijn met een gemeenschappeiyke gedachte: EUropa te redden voor een dreigenden ramp, een oor log, welke niet slechts. geheel Europa zou ver- nietigen, maar bovendien een einde zou maken aan Europa's positie in de wereld. Met overdonderende snelheid hebben de fei- ten elkaar de laatste dagen opgevolgd: Eerst Hitlers rede, welke nog mogeiykheden open- liet, maar een opzweependen invloed op de Sudetenduitscher heeft gehad, daama vecht- partijen en het afbreken van de onderhande- lingen in Tsjechoslowakije, nieuwe eischen van de Sudetenduitschers, waardoor het on- weer met de minuut naderde en ieder oogen blik dreigde los te -barsten: een geheel nieuwe constellatie, waardoor de vooruitzichten ge heel zqn veranderd. Men kan Engeland voor dit nieuwe initiatief niet dankbaar genoeg zyn. DE MOEILIJKHEDEN MET DE „MARID" OPGELOST. Zooals wij reeds eerder hebben medegedeeld is het Noorsche stoomschip ,,Marid" te Vlis- singen onder politiebewaking gesteld, omdat de Chineesche bemanning van boord wilde in verband met het feit, dat -de reederij de ,,Marid" wenschte op te leggen en het schip daartoe met een Noorsche bemanning naar het vaderland wil doen terugkeeren. Woensdagmiddag kwam het Noorsche s.s. „Bust" op de reede van Vlissingen, welk schip 16 man van de 28 koppen tellende Chineesche bemanning van de „Marid" heeft overgeno- men. De menschen zijn per sleepboot naar de ,,Bust" gebracht en -de sleepboot heeft van laatstgenoemd schip een Noorsche bemanning meegenomen die aan boord van de ,,Marid" is gegaan. Voor de overgebleven 12 Ohineezen heeft de vertegenwoordiger van de reederij een vol- doende cautie gestort. De menschen zijn Woensdagmiddag per autobus onder politie bewaking naar Rotterdam gegaan en daar ter beschikking van de politie gesteld, die voor het verder noodige zal zorg dragen. Nu de moeilijkheden met de bemanning zijn apgelost, is de politiebewaking van -de ,,Marid" natuurlijk opgeheven. (Vliss. Crt.) DE ROOFMOORD TE VLISSINGEN. Bij de Keersluistorug (in welks nabijheid zich het cafe bevin-dt waar indertijd het be- jaarde echtpaar Lauwereins op zoo gruwe- lyke wijze om het leven werd gebracht) is de Rijkswaterstaat bezig met schoonmaakwerk- zaamheden aan de sluisdeuren enz. Nu men toc-h bezig is om verschillende voorwerpen van den bodem van het kanaal omhoog te halen, is op last van den rechter- commissaris te Mididelburg een politiebeambte bij de werkzaamheden aanwezig. Deze heeft opdracht om nauwkeurig toe te zien, of soms voorwerpen worden opgehaald die verband kunnen houden met bovengenoemd misdrijf. Tot dusjver is dit echter nog niet het geval geweest. (Viss. Crt.) NIEUWE VOORSOHRIFTEN VOOR DE UITGIFTE VAN BELGISCHE TOERISTEN - KAARTEN. Het consulaat-generaal van Belgie te Am sterdam deelt mede, dat volgens de nieuwste voorschriften, ingaande op 15 September, toeristenkaarten allddn zullen worden afge- geven aan Nederlanders, die in het foezit zijn van een verloopen paspoort of van een ver loopen bewijs van Nederlanderschap. Voor echtgenoote en kinderen gelden bovengenoem- de papieren ten name van den man, verge- zel-d van het trouwboekje. Aanvragers van toeristenkaarten beneden de 21 jaar moeten tevens overleggen een schrifteiyke toestemming van vader of voogd. De handteekening op deze toestemming moet worden gelegaliseerd. WATERBOUWKUNDIG OPZIOHTER. Geslaagd voor waterbouwkundig op-zichter aan het Zeeuwsch Technisch Instituut te Goes: de heeren D. van Poelje te Vlissingen, J. A. Brakman te Nieuwland, C. van Splunder te Scharendijke, J. Butijn te Rilland, C. J. Goeree te Driewegen en J. C. Maas te Temeuzen. Afgewezen 2. LUXOR THEATER. „De tijger van Esohnapoer." Een film van typisch Oostersche schoon- heid draait deze week in het Luxor-theater, een film, waarin monumientale scenes sterk -de aandacht der bezoekers trekken. ,,De tijger van Eschnapoer" is een rolprent, welke onder de meesterlqke regie van Richard Eichberg is samengesteld, Kosten noch moei- ten zijn gespaard om een imponeerend geheel tot stand te brengen. Temidden van Oostersche pracht troont de vooruitstrevende Maharadja, die zijn land met behulp van Westersche technici tot ontwikke- linig poogt te brengen. In het geheim voert zijn beste vriend tegen dit streven de krachten van het verleden aan. Doch meer nog wordt deze vriend bewogen door zijn liefde voor de Maharina, die den Maharadja wel zeer genegen is, doch geen ware liefde voor hem koestert. Haar liefde heeft ze bewaard voor een man, dien ze' in Parqs heeft ontmoet en die in zyn eentje door de wildemis trekt om haar terug te zien. Een avontuurlijke ontvluchting brengt de twee geliefden in Parijs, doch de Maharadja rust niet voor hij haar gevonden heeft. Een onbvoering volgt en er 'behoeft niet aan -ge- twijfeld te worden, dat in het tweede gedeelte van de film een hoogtepunt aan spanning en sensatie zal worden ibereikt. Van zeldzame schoonheid is de entourage, waarin -de strijd om de liefde van de Maharina "wordt gevoerd. De prachtige residentie van den Maharadja, de jungle, waarin op den tijger van Eschna poer wordt gejaagd, het Oostersche feest in het paleis, waarin het beroemde inlandsche ballet optreedt en tenslotte de scenes in Parijs, eindigend met de schitterend geregisseerde brand van het KriStal Palace, het is alles met zoo'n groot meesterschap verfilmd, dat men reeds nu verlangt naar het tweede deel van de rolprent, dat de ontknooping zal brengen. Frits van Dongen speelt de Maharadja met groot talent, van de overige aut-eurs en actri- ces noemen wij vooral La Jaux, Kitty Jantzen, Gustav Diessl Alexander Goling, terwijl Theo Lingen zelfs in de meest adembenememde sce nes voor de humor weet te zorgen. J.l. Maan-dagmiddag werd de Cooperatieve vlasroterij te Koewacht, gesticht door de Vereemiging tot verbetering van de Vlasteelt en Vlasbewerkinig in Zeeuwsch-Vlaanderen, officieel geopend door de Comimissaris der Koningin, Jhr. Mr. J. W. Quarles van Ufford. Daiartoe was het bestuur der vereeniging met genoodigden saamgekomen in het R.K. Patronaat. On-der de aianwezigen waren ook het lid van Ged. Staten, de heer J. A. van Rompu, verschillende burgemeesters uit omliggende gemeenten, de secretaris der Kamer van Koophandel, vertegenwoordigers van het be stuur van d-en N.C.B. en der vlassersver- eeniging in West -Noord-Brabant eniz. De burgemeester van Koewacht, de heer A. Dieriek verwelkomde de gasten, verkla- rende dat bet hem een voldoening was, dat de vlasroterij in zyn gemeente is tot stand gekomen. -De vlasindustrie is v-oor zijn ge meente -van veel beteekenis. Er zijn geen werkloozen. (Er is in teigendeel thans be- hoefte aan werkkrachten. Vervolgens nam het woord de heer C. L. Martinet, voonzitter der vereeniging, die zqn dank uitsprak, dat de Commissaris der Koningin hier had willen komen om de vlas roterij te openen en daardoor getuigt van zijn1 belangstelling in de vlasteelt en -In dustrie. Ook richtte hij een bijzonder woord van welkom tot den heer 'Harte, secretaris der Kamer van Koophandel, die in 1931 als secretaris van het comitd voor het verkrij- gen van steun voor de vlasteelt en -Industrie omvermoeid werkiz-aam was tot het doel was bereikt en verder tot den burgemeester van Axel', den heer F. Blok, die als voorzitter genoemid comitd heeft geleid. Ook was hem aangenaam de tegeruwoordigh-eid van den heer Mloors, voorzitter van den N.C.B., de organisatie door wiens initiatief de vlasro terij tot stand kwam. (Hiji gaf daarop het woord aan den heer A. E. Langenhorst, technisch adviseur der vereeniging. Deze deed enkele interessante mededee- lingen omtrent de beteekenis der vlasteelt in Zeeuwsch-Vl-aanderen. Hij zou dit niet doen door een statistiek van cijfers, doch door vergelijkingen. Cijfers zeggen feitelijk niets. Een getal kan pas beteekenis krijgen, wan- neer men dat met een ander cijfer kan ver- gelijiken. Er wordt in Oostelijk Zeeuwsch- Vlaanderen alleen tweemaal meer vlas ver- bouwd dan in Noord-Brabant, of meer dan in -Noord-Brabant en Friesland te samen. Tot Groningen, de groote vlasprovincie ver- houdt d-e teelt in Oostelqk Zeeuwsch-Vlaan- deren zich tot 86 In Nederland wordt 2 i% van de cultuurgronden beteelt met vlas. In Groningen is dat 2,7 in Friesland 4,3 in -Noord-Brabant met zijn zandgronden 0,10 doch in Oost. Zeeuwsch-Vlaanderen 10,7 Dat zij-n verhoudingscijfers die de beteekenis der cultuur in Oostelijk Zeeuwsch- Vlaianderen in het voile lioht plaatsen. Tevens -bestaat hier ook een uitgebreide vlasindustrie. De capaciteit der zwingel- molens komt overeen met de helft van die in geheel Nederland. Deze zijn geconcentreerd in de gemeenten Clinge, St. Jansteen en Koewacht. Om met het vlas te kunnen con- curreeren komt het aan op kwaliteit. Daar- om moest gestreefd worden naar verbete ring der cultuur en der vlasbewerking, die ook in Kortrijk meer en meer geperfectio- neerd wordt. Men heeft daar de oude methode van roten verlaten en moderne warm- waterroterijen ingericht. Voor de vele kleine vlassers die deze streek telt, was het inrichten eemer zoodanige roterij onm-ogelijk. Ten slotte is dit opgelost door d-en N.C.B., die een instelling heeft gevormd, om een warmwaterroterij op cooperatieven grond slag te exploiteeren. De bestuursleden zijn garant voor het daarvoor benoodigd kapitaal van- meer dan 25.000, terwijl de aandeelen ter beschikking zijn gesteld voor de vlassers, die van deze warmwaterrotery gebruik wen- schen te maken. Deze hebben die aandeelen ook alle genom-en. Zooals het zich laat aan- zien, zal de gestichte roterij spoedig uitbrei- ding moeten ondergaan. De N.C.B. heeft die roterij ingericht op de zakelijke overwe- ging, dat, indien het door het betere product dat nu zal verkregen worden by de industrie regent, daarvan ook druppels zullen terecht komen ibij den teler. iSpr. stipte ook nog aan, dat er naar ge- s-treeft wordt ook een school te krijgen voor opleiding van vlasbewerkers op grond van het nfjverheidsonderwijs, zooals die opleiding voor andere vakken bestaat. Hij deed voorts enkele mededeelingen om trent de oprichting der Toterij, hoe men aan- vankelij-k had aangeklopt bij de Mlaatsohap- pij voor Industrie-financiering, doch al spoe dig had begrepen), dat men er langs dien weg niet zou komen, doch trachten op andere wijze kapitaal te verkrijgen. -Dit is door de persoonlijke -garantie der bestuursleden ge- lukt. Alsnu verzoch-t de voorzitter den Com missaris der Koningin de opening te willen verrichten. Z.Exc. deed dit met de volgende toespraak: De uitnoodiging om deze warmwaterroterij te komen openen heb ik ten zeerste op prijs gesteld en dankbaar aanvaard, omdat ik daar voor blij-k zou kunnen geven van mijne warme sympathie voor tene belangrijke tak van nijverheid in Zeeuwsch-Vlaanderen, de vlas industrie, die voor velen in deze lan-dstreek een middel van bestaan vormt. De vlasindustrie in de grensstreek van Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen is reeds van ouden datum en hangt samen met die in het land van Waes in Belgie. Perioden van bloei en tijidperken van groot verval hebben elkander in vorige eeuwen voortdurend afgewiskeld. Na 1870 kwam er eene periode van nieuwe opleving en breidde de industrie zich van uit de grensgemeenten uit naar andere streken als Axel, Hontenisse, Zaamslag, Graauw en -Stoppeldijk. Hare levenavatbaarheid in die gemeenten was slechts van korten duur. Dit- zelfde was het geval tijdens den wereldoorlog, toen in 1916 en 1917 in vele dorpen vlas- industrieen werden opgericht, waarvan de meeste wederom in 1-920 en 1921 zijn ver- dwenen. Onkundigheid zoowel van de leiders als van de arbeiders alsmede de te hooge las- ten, welke op deze in dure tijden gebouwde fabrieken rustten, maakten het onmogeiyk om bq de lagere prijzen aan de concurrentie het hoofd te bieden. Alleen in het grensgebied met name vooral in iClinge, St. Jansteen met Heikant, Koe wacht en Zuiddorpe en hier en daar langs de grens in West-Zeeuwsch-Vlaanderen heeft de Zeeuwsch-Vlaamsche vlasnijverheid zich kun nen handhaven. Naar mij is medegedeeld worden er in Oost- Zeeuwsch-Vlaanderen thans ruim 260 zwinge- larijen aangetroffen, waarvan in St. Jansteen 140, in Koewacht ©2 en in Clinge 25. Him totale capaciteit ligt tusschen de 3000 en 4000 H.A. vlas of gemiddeld 22.000.000 Kg. gerepeld vlas, leverde een gemiddelde lint- opbrengst van 45.000 ibaal lint. Op deze zwingelarijen werken 210 loon- arbeiders en ruim 450 man eigen volk, terwijl men er 494 molens en 2 ziwingelmachines aantreft. Neemt men hierbij in aanmerking, dat de vlasteelt en de vlasindustrie in deze landstreek vrijwel geheel gescheiden zijn en voorts dat de geheele Nederlandsche vlasindustrie een zwingelcapaciteit van 60008000 H.A. vlas heeft, dan blijikt uit deze cijfers duidelijk het groote belang, hetwelk aan de Zeeuwsch- Vlaamsrihe vlasindustrie moet worden toe- gekend. De zwingelarijen maken gebruik van mecha- nische kracht. Het behoeft geen betoog, dat sinds de P.Z.E.M. in Zeeuwsch-Vlaanderen haar intrede deed, een groot aantal zwingela- rqen op het net dier maatschappij zijn ajange- sloten. Het trappen van den zwingelmolen komt niet meer voor, terwijl de ouderwetsche zwingelspaan reeds meer dan 70 jaar geleden vervangen is door den Vlaamschen sterre- molen. Wat het roten betreft, aanvankelijk kende men in Zeeuwsch-Vlaanderen alleen de z.g. ,putroot en wel uitsluitend in zoet water, in tegenstelling met b.v. Dreischor. Het dauwroten werd in deze streek inge- voerd in 18961897, in navolging van hetgeen te Kortrijk in het Leyewater geschiedde. Bij voorkeur spreidt men het vlas uit over niet al te vruchtbare gronden, zulks met het oog d"e pachtkosten dier gronden, alsmede met het oog op beschadiging door slakken en-z. Bij deze roting is men'zeer afhankehjk van weer en wind, het risico is vrij groot, terwijl de kwaliteit van het product ook veel geringer is dan bij) het w"aterroot. In verschillende streken is men dan ook langzamerhand tot de oprichting van warm- waterroterijen overgegaan, zooals bv. in Klun- dert en in Friesland. Ook in de Leyestreek met het beroemde Leyewater „de gouden revren" heeft men de warmwaterroterij vrij algemeen in toepassing gebracht. Tot dusverre werd in Zeeuwsch-Vlaanderen de warmwaterroterij toegepast op een bedrijf in St. Jansteen met een capaciteit per week van 7000 Kg. en op edn bedrijf te Koewacht, dat ook twee rootputten heeft in Axel, met eene totale capaciteit per week van 14.000 Kg. Verder is er nog gebouiwd eeni warmwater rotery) onder Koewacht en is er edn in aan- bouw in Zaamslag. Thans heb ik het voorrecht te mogen openen een roterij- met een jaarcapaciteit van ±1% millioen Kg. vlas. Deze roterij, waar van de kosten ruim f 25.000 bedragen en welke zonder Rijkssteun is tot stand gekomen, gaat uit van de vlassersbondsen in -deze landsstreek in samenwerking met den N. C. B. Opgericht is eene cooperatieve warmwaterroterij, waar- bij de kleine vlassers hun vlas zullen kunnen roten. De warmwatervlassers besommen een aan- zienlijk hoogeren prijs dan het dauwgeroote vlas. Thans verschilt dat wel 15 en meer per baal. Met Kortrijk verschilt het nog meer. Toch zal men, zelfs als deze roterij in werking is, nog niet de hooge prijzen, welke men in Kortrijk maakt, kunnen besommen. De oor- zaak daarvan ligt niet uitsluitend in de betere kwaliteit van het vlas te Kortrijk, maar ook in meerdere vakkennis en betere vlasbewer king aldaar. Men zwingelt daar tegenwoordig algemeen machinaal en zwingelt v6<5r het opmaken even met den sterremolen na. De kwaliteit van aid us behan-deld vlas blijikt beter dan van geheel met den molen bewerkt vlas. Dat nazwingelen vereischt groote vakkennis. Met het oog op de concurrentie met het buitenland is het voor de vlassers in deze lan'dstreek een eerste eisch om zorg te dragen voor een prima product en daarvoor zal het noodzakelijk zyn, dat de voordeelen, welke eene warmwaterroterij opleveren boven het dauwroten, nog worden aangevuld door uit- breiding van vakkennis. Minderwaardig pro duct zal door landen met lager cultuurpeil wel altijd- goedkooper -kunnen worden gepro- duceerd dan door ons, maar daarom moeten wij zorgdragen om die kwaliteit van het pro duct zoo hoog mogeiyk op te voeren. Welnu, mijne heeren, in de overtuiging, dat deze warmwaterroterij een groot belang voor de vlassers in deze landstreek beteekent, moge ik alien, die hunne medewerking aan de op richting daarvan hebben verleend, van harte mijne gelukwenschen aanbieden en daarby de hoop udtsprekem," dat deze inrichting eene krachtige ontwikkeling onzer vlasindustrie met zich zal medebrengen en het levenspeil van velen in deze landstreek in ruime mate ten goede zal komen. Met den wensch bovenal, dat God's Zegen op deze industrie en deze inrichting zal rus- ten, verklaar ik deze roterij voor geopend. Vervolgens werd nog het woord gevoerd door -den heer Moors, namens de -N.C.B. en door den heer Sweere namens den vlas-sers- bond in Westelijk Noord-Brabant. Nadat een aangeboden verversching was gebruikt, werd de bijeenkoms-t door den voor zitter gesloten en noodigde hij hen uit tot het bezichtigen der roterij, die nabij het dorp is gesticht. Dit bleek een warmwaterroterij geheel volgens de moderne inrichtingen die men ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN Iederen dag moet Uw lever minstens een liter gal in Uw ingewanden doen stroomen. Wanneer deze st room Ian gal onvoldoende is, verteert Uw voedsel niet, het ederft. U voelt U opgeblazen, U raakt verstopt. Uw lichaam is vergittigd en U bent humeurig, voelt U el- iendig en ziet alles somber in. De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmiddelen. U poet CARTER'S LEVERPILLETJES nemen om een iter ga! vrij te doen stroomen en U zult weer geheel !it zijn. Onschadelijk, plantaardig. zacht, onovertroffen >m de gal te doen stroomen. Eischt Carter's Lever- pilletjes bij apothekers en drogisten. f. 0.75. (Ingez. Med. ook te Kortrqk vindt geibou-wd en ingericht en daarom geheel aflwy-kend van de warm- waterroterijen die eertijds in deze omgeving zijn gesticht. Er behoort ook een ruim ter- rein bij voor het uitzetten van het gerote vlas, doch zoowel roterij als terrein blqken nu reeds te beperkt voor de ter roting aan geboden hoev-eelheid. Na het bezichtigen der inrichting ging het gezelscihap uiteen. Het voetbalseizoen 1938/1939 wordt thans volledig ingezet en zullen de elftallen moeten toonen dat de in hen gestelde verwachtingen niet beschaamd worden. 'Het spreekt vanzelf, dat er nog geen enkele voorspelling met eenige grond kian gedaan worden want het zal nog moeten blijken of de samenstelling van de vertegenwoordigende elftallen juist is gezien en of niet enkele spelers zullen moeten vervangen worden. In de Zuideiyke Eerste Klasse ontvangt Juliana de club van de Brabantsche hoofd- stad BW, terwyi LONGA als tegenstander op bezoek krijigt Bleqerheide. Van eenig krachtsverschil zal in beide wedstrijden nog moeten blijken en het kan evengoed kruis als munt voor hen zqn. NAiC ontvangt -op haar terrein NOAD, waarbij de beste kansen wel aan NAC mogen worden toegekend, terwijl Eindhoven bq Willem II op bezoek komt. De verwach- ting is dat Eindhoven zich de meerdere zal toonen. Roermond krqgt het direct op te nemen tegen de kampioensclub van vorig seizoen PSV en ook hier moet men de beste kansen wel aan het bezoekend elftal toe- denken. De behaal-de resultaten van deze week zul len wellicht eenige meerdere zekerh-eid bie den voor de daarop volgende week te spelen wedstrijden. In de Tweede Klasse is het programma van dien aard, dat wij aan alle er op uit trek- kende clubs de meerderheid zouden geven, ware het niet dat ook hier nog moet blqken hoe de elftallen zijn geformeerd. Aan de hand van de resultaten van vorig seizoen gelooven wqt niet al te ver te zullen mis- tasten zoo wij de veronderstelling uiten, dat de meeste nederlagen zullen geleden worden door de clubs die op eigen terrein zullen uit- komen. In de Derde Klasse verwachten wij een overwinming van Sluiskil op de Com Boys. (Hulst en Breskens zullen elkander niet veel toegeven, wellicht komt het hierbq tot een puntenverdeeling. De Temeuizensche Boys krijgen al direct een sterke tegenstander op bezoek want Axel heeft al eenige jaren ach- tereen getoond tot de sterkste ploegen in deze afdeeling te behooren. Van haar te verliezen behoeft dus voor de Boys geens- zins een teleurstelling te zijn. Het komt er slechts op aan op welke wijze zij party zal weten te geven. Tusschen verliezen en ver liezen is nog een groot verschil. Hoofdplaat krijgt eveneens een harde noot te verwerken want, al zal d-it nog bewezen dienen te wor den, met Temeuzen krijgt zij wel de sterkste ploeg in deze afdeeling tegenover zich. Vorig seizoen was het echter juist Hoofdplaat die haar een punt wist afhandig te maken, ten- gevolge waarvan Temeuzen langen tqd in de onzekerheid verkeerde of zij dan wel Bres kens de kampioenstitel zou behalen. Oost- burg ontvangt Biervliet, twee clubs die het vorig seizoen zich met een zeer bescheiden plaatsje in de ranglijst moesten tevreden stellen. Wellicht dat het ook hier tot een gelijk spel zal komen. Het tweede elftal van Terneuzen krqgt Burgh op bezoek. Al vertrouwen wij, dat de Terneuzensche reservisten geen slecht figuur zullen maken, wij weten niets van de kracht van de bezoekende club, zoodat wq maar zullen hopen, dat wanneer de strijd zal gestre- den zijn, dit een succes voor onze stad- genooten zal opleveren. ZEEUWSCHE VOETBALBOND. De reserves van de Com Boys moeten slag leveren tegen Ria en vermoedeiyk zal de overwinning wel naar Westdorpe gaan. Het derde elftal van Temeuzen komt ook al voor een zware partij te staan want BKW zal ook dit jaar wel tot de kampioenscandidaten gerekend kunnen worden. Axel 2 deelt ver- moedelijik het lot van Temeuzen 3, nu zij Hontenisse als eerste tegenstander te ver werken krijgt. SVO(Philippine is niet zoo makkelijk te voorspellen- want deze clubs zullen wel het heele seizoen dicht in elkaars gezelschap blijven, tenzij een van beiden een versterking mocht hebben gekregen. In de tiweede klasse van den ZVB komen tegen elkaar uit Axel 3Hontenisse 2, waar- over wij niets vermogen te voorspellen, BKW 2 ontvangt een nieuweling in deze Afdeeling, n.l. Hoek, dat voor de eerste maal zich bij den ZVB heeft doen inschrqven. Rla 2 ontvangt op haar terrein het vierde elftal van Terneuzen. Ook deze kamp be hoort tot die waar nog een achter ge- plaats moet worden, Hiermede is het geheele programma ten einde. De bal gaat aan het rollen. SAS VAN GENT. iHuwelijkis-aangiften. 7 Sept. Josephus Jo hannes Claessens, oud 29 j. en Johanna Hen- drica Nelen, oud 25 j. SA-S VAN GENT. In de week van 4 tot en met 10 Sept. j.l. heeft zich in deze gemeente gevestigd: G. Derks, cirous-directeur, van Heerlen. Vertrokken: I. I. Wauters, zonder, naar St. Nicolaas.

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1938 | | pagina 3