Ter Neuzensche Courant
Landbouwberichten
Feuilleton-vertellingen
Buitenland
handelsregister
No. 9760
Maandag 16 Mei 1938
TWEEDE BLAD
Binnenland
DE EERSTE KAMER OVER DEKKING DER
geen helium uit de ver. staten
BRABANTSCHE BRIEYEN.
VAN
DEFENSIE-UITGAVEN.
Verschenen is liet Voorloopig Verslag der
Eerste Kamer over bet ontwerp van wet hou-
dende tijdelijke voorziening tot versterking
van de opbrengst van de inkomstenbelasting
en van de dividend- en tantiemebelasting tot
gedeeltelijke dekking van uitgaven voor de
defensie. Wij lezen er o.a. in:
A1 werden van verschillende zijden beden-
kingen uitgesproken en in verband hiermede
aan een aantal vraagstukken van financieel
beleid uiteenloopende beschouwingen en op-
merkingen gewijd, zoo bleek men toch schier
algemeen van oordeel, dat, waar de Kamer
de maatregelen, ter gedeeltelijke dekking van
welker kosten de thans te treffen voorzienin-
gen zullen strekken, heeft goedgekeurd, aan
aanvaarding van dit ontwerp van wet be-
zwaarlijk zou zijn te ontkomen.
Betreurd werd, dat de regeering naast het
Defensieplan, waarvan de uitvoering naar haar
eigen schatting in de jaren 1938 tot 1942 ach-
tereenvolgens 34.8, 44.8, 52, 60 en 62.1 mil-
lioen zal beloopen, ook thans nog geen meer
omvattend dekkingsplan heeft kunnen stellen.
Verscheidene leden wezen in verband met
dit feit op het standpunt der regeering, dat
het inzake ide defensie gaat om voorzieningen,
welke ongeacht de mogelijkheden van dekking
der kosten, moeten worden getroffen, wijl ons
zelfstandig volkabestaan hierbij nauw is be-
trokken. Zdj achtten de consequenties van
deze zienswijze van verstrekkenden aard. Dit
venband met de handhaving der zelfstandig-
heid van ons volksbestaan is toch, aldus deze
leden, niet alleen aanwezig, wanneer sprake
is van een krachtig militair verdedigings-
apparaat, doch ten minste in gelijke mate,
wanneer van het scheppen van werkgelegen-
heid voor het groote leger van werkloozen de
rede is.
Derhalve mag de regeering worden ge-
vraagd, of zij evenzeer bereid is ten bate van
de werkloosheidsbestrijding te doen hetgeen
noodig is, aonder zich, gelijk ten aamzien van
de defensie-u i tgav e nvoorloopig al te zeer
met de financieele gevolgen beig te houden.
Andere leden merkten op, dat, aangezien er
gedurende de laatste regee ringsperioden een
groote achterstanid is ontstaan ten aanzien van
onize personeele en materieele strijdkrachten,
het herstel van dien achterstand in de tegen-
woordiige tijtdsomstandigheden v66r alles noo
dig is en derhalve de uitgaiven voor de defen
sie boven alle andere uitgaiven moeten prae-
valeeren.
Voorts meenden zij en tal van leden slo-
ten zich hieribrj aan ibereidls te moeten waar-
selhuwen tegen eene, zij het ook matige, ver-
hooging der personeele belasting.
In het algemeen, zoo zeiden deze leden nog,
dient zoo min mogelijlk tot verthooging van op-
centen op bestaande belastingen te worden
overgegaan, aangezien deze leidi tot ver-
sterkte onrechtivaardigheid in den belasting-
diruik.
Wat de omzetlbelastinig betreft, verklaarden
deze leden ook tegen vertiooging hiervan em-
stig bezwaar te helbiben, wij'l zij vreesden, dat
het bedrijfsleven daardoor te zeer zou worden
gesdhaad.
In het algemeen, zoo werd van andere zijde
opgemerkt, moet het vbor de economische op-
leving van ons vol'k in hooge mate onwensche-
lijlk, ja, verdterfelijk worden geacht, verdere
\erlhooging en uitibreiding van de thans reeds
zoo ziwaar drukkende belastingen in te voeren.
Veel meer moet worden gezocht am de noo-
dige middelen voor de defensie te verkrijgen
in de riehting van bezuiniging op andere uit
gaiven van het rijk. Van een emstigen bezui-
ndgingswil der regeering was dezen leden tot
nu toe niet voldoende getaleken.
Deze bezuiniging, zoo zeiden zij, zal alleen
dan mogelijik worden, wanneer de overheid
zicta van versdhillend terrein van het maat-
schiappelijk leven teruigtreikt en aan de maat-
schappij overlaat een deel van de taak, die zij
geleidelijk op hare sctaouders heeft genomen.
Naast deze bezuiniging zou een aanzienlijk
bedrag kiunnen warden verkregen, door de
uitgifte eener rentelooze nationale defensie-
premdeleening, waarlbij oak kleine coupures
van b.v. 10 zouidem moeten worden besdhik-
baar gesteld. Op deze wijze zouden, naar het
dezen leden voorkwaan, op meer sympatlhieke
wijze de uitgaiven voor de defensie worden be-
streden dan door verdere verhooging der be
lastingen.
HSertegen werd door weer andere leden op-
gemertot. dat zulk een leening op een kansspel
zou gelijken, waarbij door minder draagkrach-
tige personen dbligaties zouden worden geno
men met het oog op een te veirwachten premie,
hetgeen hun niet gewenscht sdheen. Sommige
leden zagen als wenschelijk middel tot verdere
dekking van uitgaiven een fiscale verthooging
van het tarief van inkomendte rechten en
gaiven mode in overiweging een radio-thelasting,
een koffietaelasting en een helasting op smoep-
gofed, als gelbaikjes en ijswafelen.
Weliiswaar wordt reedS de suiker, die voor
laatstgenoemde artikelen moet worden ge-
bruiikt, belast, maar, naar het oordeei dezer
leden is er niettemin reden am deze produc-
ten, die inderdaad als luxe-artikelen kunnen
wordten besdhouiwd, door een helasting te tref
fen. Door het mime veribrudik van deze artike
len zou een dusdanige belastinig een niet on-
aaruzienlijke bate voor de schahkist ophrengen.
Met het dtenkibeeld eener koffiebelasting
stemden verscheidene leden in. Uit tal van an
dere landen dan Indie wordt koffie in ons land
ingevoend en vaak ook uit landen, waar sleehts
een geringe inivoer uit Nederland er tegen-
over stiaat. Nu de koffliecultuur in Nederl.-
Indie zich in zullk een kritieken toestand be-
vindt, bestaat er alle reden voor de invoering
van een belasting op koffie en zijn de voor-
waamden voor de wederinivoering van een hef-
fing tot koffiiesteun inderdaad in vol'len om-
vang aanweziig.
Eenige leden zouden gaarne vememen, of
het niet in de bedoeling der regeering ligt de
kosten van den aichterstand in onze bewape-
ning ad f 175.000.000 te vinden door geldlee-
ning en, imdien ja, of die leeninig spoejdig kan
worden. tegemoet gezien.
Andere leden achtten de uitschrijiving ge
wenscht van een rentelooze leening of een
leening tegen zeer lage rente, b.v. iy2 Van
weer andere zijde werd steifk betwijfeld of zoo-
danige leeningen zouden slagen.
DE VLASOOGsST 1938.
Taxatie van het te velde staande gewas.
Zooals bekend is hoeft de Minister van
Economiische Zalken eewigen tijd ge'lcden be-
sloten, voor vlas van den oogst 1938 geen
steamregelSng te treffen.
Naar aanleiidiing van dit besluit is van ver-
1 schdllende zijden het verzOi:k gedaan om toch
de oplbren;gst van. de met vlas Ibeteelde percee-
len dioor taxatie te velde vast te stefflen, opdat
over de noediige geigenrenis beschilkt zou kun
nen worden, wanneer men onveiihoopt toch
noig een regeling zou moeten tpeffen.
Aan dlit verzoek is toen geen gevolig ge-
geven, doch daar er thanis onzeikerhedd be
staat omtrent de wijze waanop de sltuatie op
de vlasmarkit zich zal ontwikkelen, heeft de
minister alsniog goedigevondien, dat het te
velde staande gewas zal wordten gesehat. Uit
dieze goedikeurinig dient edhter niet de conclu-
sde te worden getroklken, dat de minister thans
voomemens is wel een steunregeling te
treffen.
Als igevolg van de hiervoor genoemde be-
slissing hebben de provinciale landbouw-cri-
sisorganisaties dezer dagen aan de haar be-
kende vlastelers een formulier voor de aan-
vraag van taxatie toegezonden.
DE BATEN DER P. T. T.
De opbrenigsten der P.T.T. van Januari tot
en met Miaart 1938 hedroggen: posterijen
f 8 117 081 (f 277.435 minder dlan in 1937);
telegrafie f 870.675 151.831 minder dan in
1937); telefonlie f 6.647.598 (f 286.274 meer
dan in 1937); postchisque- en girodienst
2.034.2119 60.775 meer dan in 1937); de
totaal-aplbremigst was f 17.669.573, of 82.217
minder dan in 1937.
OTD-MINISTER MARCHANT WEER
ADVOCAAT.
De Hiooge Raad heeft Vrijidag oud>-mdndster
H. P. Marohant beeeidliigd alls adtvocaat.i
VERRUIMING VAN
DEN WEERBERICHTENDIENST.
Naar de Radio-iBode' meldt, hebben de bui-
tenianldsche omroepen besHoten de versprei-
dinig van weehberiichten uitivoerager aan de
Nelderlandlsche zenders toe te vertrouwen.
Elkem ochtend om 8.45 wordt een overzicht
van het weer in het buoit:nland uitigezonden,
daarna volgt de weerverwachtdng voor ons
eigen land. Op alle werkdagen omstreeks
12.15 n-jm. wordt de weerverwadhting voor
Nederland uitgesproken, ,,ingaiande 19.00 uur",
djw.z. het weer zooais men verWacht, dat het
den komenldlen ajvond van 7.00 uur af zai zijn.
Daarna volgt wedenom een ihuiitenlandsch
weeroverzicht. Des aivonds Worden de weerbe-
richten op de tot dusverre gefbruikelijke wijze
uiitgesprokien1. Zoo noodig kamt om 15.45 een
nadhtvorstlberichttienwijl alle noodzakelijke
mededeelingen over ijiSgang, aardappelzieikte,
natuurverschijnselen e.ia. extra zullen worden
dioorgegeven.
iDe omroep meent zijn luisteraars een dienst
te bewijizen, door deze mededeelingen van het
Koniinlklijik Nederlondsch Meteorologisch In-
stituut uit de Bildt, te verbreiden.
EEN NIEUW CENTRAAL MILITAIR
HOSPITAAI. TE UTRECHT.
Naar de N. R. Crt. vemeemt, staat het
thans vast, diat te Utrecht een nieuw Centraal
militair hospitaal zal wlOTden gebouiwd. De mi-
niistier van Defensie heeft dezer dagen de defi-
ndtieve beslissing genomen inzake deze kwes-
tie en toesloten. dat de oorspron.kelijke bouw-
plannen van1 een groot nieuw Centraal mili
tair hospitaal voor specialistiische hulp enz., in
de stadswijlk Oog in Al aan de overzijde van
het Merwedefkanaal, die reedls sedert lanigen
tijd op uitvoering wachtitn. dloorgang zullen
vinden. Bdnnenkort zal met den bouiw worden
begonnen.
Reedis long Is de toestand van het tegen-
woordige centrale m i 1 i t.ai r c hospitaal te
Utrecht van dien aard, dat aan een andier ge-
ibouw werd ged&dht. Verlbouwing achtten des-
kunldigen niet wel mogelijk, daar op deze wijze
toch geen inrichting 'vas te verkrijgen. die
aan de modeme eischen van specialistisohe
hulp zullen voldoen. Het'hanUiclijk is er ook in
de Kamer over gesprokicn, doch die minister
van Defensie zeide telkens nog gem beslissing
te helbiben genomen. Deze aangelegenhedd is
oniangs weer actueel geworden door het aan-
bod van de gemeente Amsterdam om het Tes-
selsdhade-ziekenhuis aan het Rijk^ voor dit
dioel te verkoopen, een aanlbod dat bij deskun-
digen evenqens bezwaren ontmoet.
Thans is aan deze langdlurige lijdensge-
sdhiedends een einde geikomen, doordat de
minister den knoop heeft doorgehakt.
DE RADIO-UITZENDINGEN VAN DE
DOOPPLEUHTIGHEID.
Behalve in Ned. Oost Indiie zijn de uitzen-
dingen van den doop van Prinses Beatrix ook
in Zuid-Afrika en in W'est-Indie goed ontvan-
gen. Voor onze landlgenooten in Zuid-Afmka
vond Dondendagaivond een speciale uitzending
piaats en de uitzending voor West-Indie ge-
kort na middemacht, zoodat de luis
teraars aldaar de reportage in den loop van
den avond ontvinigen. In betidie geibieden be-
stond voor de uitzendingen groote belangstel-
ling.
den loop van het geschil tusschen Engeland
I en Mexico met bezorgde belangstelling gade;
in gezaghelblbendis kringen gelooft men, dat de
j Vereenigde Staten in dit stadium elk voorstel
i van de" hand zulien wijzen om de regeering
tusschen beide landen te doen bemiddelen.
CHILI VERLAAT DEN
VOLKENBOND.
Reuter meldt uit Genteive:
De aflgevaairdiigde van Chili heeft instruc-
ties om aan den Volkenlboedsraad mee te diee-
len, dat Chili over twee jaar den Volkenbond
za verlaten, aangezien de Chileensehe regee
ring ontevreden is over de ontvangst van haar
voorstellen voor de hervorming van den Vol-
kenibond.
DE MISLUKTE AUDIeNTIE VAN HITLER
BIJ DEN PAUS.
Louis Gillet, lid van de Academie Frangaise,
schrijft in de „Paris Soir" over zijn audientie
bij den Paus te Castel Gandolfo die gedurende
Hitler's bezoek aan Rome piaats had.
,,Pius XI toonde een diepe droefheid maar
tevens een moedige vastberadenheid tegenover
den huidigen toestand.
Een religieus vriend van Gillet, had kort
voor Hitler's bezoek met den Paus gesproken
en dezen gevraagd of hij Hitler zou wenschen
te ontvangen, waarop de Paus geantwoord
had: ,,Ik heb zijn ambassadeur den tekst ge-
geven en indien hij bereid is om deze voor de
microfoon van het Vaticaan voor de geheele
wereld voor te lezen, dan zal ik hem ontvan
gen. Ik ben heel oud, bet leven is kort. In
mijn jeugd helb ik het Rijk met Bismarck ge
zien en ik heb den tijd gehad het te zien val-
len. Ik zag het tweede Rijk met den keizer,
die door geheel Duitschland werd vergood. En
ik heb ook dat zien vallen. En nu zie ik bet
Derde Rijk opkomenDe Paus had zijn
zin niet beeindigd."
Hitler heeft dus zijn poging om het Vati-(
caan te bezoeken, ondanks lange onderhande-
lingen, niet kunnen verwezenlijken. Gillet
schrijft dit toe aan het feit, dat Hitler de
stichter van een religie is. Voor hem is de
Paus een mededinger, die hem het beheer
over de zielen betwist.
NAAR DUITSCHLAND.
Het Duitscbe Nieuwsbureau meldt uit Was
hington:
Het Witte Huis heeft bekend gemaakt, dat
president Roosevelt niet in staat is macbti-
ging te verleenen voor den verkoop van helium
aan" Duitschland, aangezien de eenstemmige
goedkeuring van alle leden der munitie-com-
missie vereischt is voor een dergelijke ver-
gunning, en daar de minister van binnenland-
sche zaken, Ickes, tegen den export van
helium gekant is.
DE DUITSCHE MAATREGELEN TEGEN
DE JODEN.
Het Amerikaansehe departement van staat
publiceert dien tekst van een op 9 Mei door
Wilson, den ambassadeur der Vereenigde Sta
ten te Berlrjn, overhandigde nota, waarin de
Amerikaansehe regeering protesteert tegen
de toepassing van het door Goring uitgevaar-
digde decreet, dat bepaalt, dat Joodsche eigen-
dommen moeten worden geregistreerd om zoo
noodig te worden aangewend „in overeenstem-
ming met de behoeften van het Duitsche be
drijfsleven".
De nota vestigt de aandacbt der Duitsche
regeering op deze aantasting van de verplich-
tingen door de rijksregeering aangegaan by
het Duitsch-(A|merikaansche verdrag van
vriendschap en de consulaire overeenkomst
van 8 December 1923. .Met het oog op den
inhoud en het doel van dit jongste decreet en
zijn discrimineerende aard", aldus de nota,
protesteert de regeering der Vereenigde Sta
ten tegen zijn toepassing op burgers der Ver
eenigde Staten.
De regeering der Vereenigde Staten geeft
uitdrukking aan de hoop, dat de rijksregee
ring zich na een nieuw onderzoek accoord zal
verklaren met genoemde overwegingen en dat
zii spoedig de verzekering zal geven, dat de
onder oogen geziene maatregelen met zullen
worden toegepast op Amerikaansehe staats-
burgers".
STRIJD TEGEN DEN COLORADOXEVER.
De Bond van oud-leerlingen van landtoouw-
cursussen in Westelijk Zeeuiwsch-Vlaanderen
hield dezer dagen blijkens de Vliss. Crt. een
algemeene vengaJdermg.
De voorzitter, de beer Joh. le Clercq, deel-
de mede, dat deze vergaderinig beidoeld was
om te komen tot ins telling van een bestrij-
dingsldienst van den Coloradokever; niet en-
kel met het oog op het directe gevaar, ver-
nieling van aartdappelvelden, maar ook vioral
tegen het indirecte gevaar: belemmering of
vernietiginig van den export. Sprekor ver-
leende daarna het woord aan den heer Koe-
man, controleur bij den Plantenziektenkundi-
gen Dienst, die wees op het feit, dat in het
vorige jaar hier te lande en wel in de provin
ces Limlbung en Noord-Brabant drie haarden
van dezen hoogst gevaarlijiken kever waren
ontdekt; vaorzoover zijn twee dezer haarden
totaal uitgeroeid, maar de derde werd pas
onfldielkt toen de kevers reeds aan het vliagen
waren; wel zrjn alle mogelijke middelen toen
aangewend, maar er is niet de minste zeker-
heid, dat alle sporen zrjn vemietigd.
De bedoeling is nu om langs de geheele
grensstrook een controledienst in te stellen,
hetgeen voor Limburg en BraJbant reeds ver
voor elikaar is, terwijl ook Oost Zeeuiwsch-
Vlaanderen reeds hiermede beziig is. CHier in
de streek is men al genaderd tot Uzendij'ke
en nu is het de bedoeling om de resit van de
gxens tot aan Cadzand ook onder controle
te krrjgen. De bedoeling is niet am de kevers
op te sporen, maar am straks na te gaan of
er ook vendachte kale plelkken in de aardap-
peivelden voorkomen.
Langs de geheele grens moet in de maan-
den Juni, Juli en Augustus deze controle
piaats vinden, bijv. eenmaal in de 14 dagen
en elke medewerker krijgt dan wellicht een
5 a 6 ha te controleeren; zij, die daar aan mee-
doen krijigen een aanstelling en een kleine ver-
goeding van misschien een paar gulden
per ha.
InleidCr deelde nog een en ander mede over
de ontiwikkeling van het schadelijke insect,
waarna hij rondivraag zich een tiental der
aaniwezigen bereid verklaarde aan de controle
mede te werken.
Met algemeene stemmen werd nog besloten
suibsidie te verleenen voor proefvelden in de
afldeelinig Schoondijke.
Ulvenhout, 12 Mei 1938.
MEXICO VKRBREEKT DE
DIPIXIMATIEKE BETREKKINGEN MET
GROOT-BRITTA NNIfi.
Naar Reutier uit Mexico seinit, heeft Mexico
de diplomat!eke betrekkingen met Groot-Brdt-
tannie verhmken.
De verfbrekdnig der dlplomatieke ibetrekkin-
igen is Vrijdaigiaivonld geschied. nadat de Mexi-
caansche regieerdnig de annulteit van 370.000
pesos had betaald aan de Brdtsdhe eischers
voor de verliezen, welke geleden zijn tijdens
de revolutionaire bewegdngien tusschen 1910
en 1920.
Bij de mededeeldng van dit besiluit aan den
Bri'tschen geizant, zeide de Mexdcaansche
minister van Ibuitenlandsche zakien, dat de
Mexdcaansche regeerdnig tot dezen stap is
overigegaan tenigevolige van de onivriendelijke
houidinig der Brdtsche regeerdnig inzake de ont-
eijgeninig der bezittingien van de budtenland-
sche petroleuimmaatischappijen; dientenjgevolge
heeft president Cardenas het noodig geoor-
deeld den Mexicaanschen gezant uit Dondien
terug te roepen en de legatiie aldaar te sluiten.
De archdeven worden onder de hoedis gelaten
van den consul-generaal.
In een nota, welke aan den Britschen ge
zant is overhandigd, wordt gezegd, dat Groot-
Britannie in zijn jongste verklaring de kwes-
tie van Mjexieo's schulden heeft besproken,
waar toe het niet het recht had. Zelfs de
meest trotsche natdes, aldus de nota, kunnen
er zdeh niet op beroemen dat zij al haar schul
den betalen.
Op het Mexicaansche gezantschap te Lon-
den is het toesludt der Mexicaanisdhe regeering
's morgens ocBficdeel meegedeeld. Het heeft
groote verlbaizing veroorzaakt.
De Britsche gezant te Mexico heeft gewei-
gerd zdeh over de Mexicaansche nota en de
terugroepdnig van den Mexicaanschen gezant
te Londen uit te laten. In regeeringskringen
acht men het natuurLijk, dat hij binnenkort
zijn post zal verlaten, doch tot dusverre heeft
hij nog geen inistructies dienaangaande uit
Londen ontivanigen.
De hoofdaimlbtenaren van het di-partement
van buitenlandsche zaken te Washington slaan
Amdco,
Nou dan
lijk den
einde-
brief van
Hanneke, dien 'k oe
zoo geren wou laten
lezen, maar waar-
veur ik nog gin ge-
legenheid had.
Hanneke Zonne-
veld schreef:
,,Lieve Vrienden
Trui en Dre,
Nooit zal ik U ge-
noeg kunnen danken
voor alles, wat U in
het belanig van ons,
hereenigde ZonneveMjes,
DRIE MILLIARD VOOR
WERKVERSCHAFFING IN AMERIKA.
Het Huis van Afgeivoardiigden heeft met 328
tegen 270 stemmen het wetsontwerp aange-
nomen, waarlbij de regeerdnig gemachtigd
wordt, een som van 3 milliard1 dollar te beste-
den voor de bestrijflinig der economische de-
pressie. Het ontwerp gaat thans naar den
Senaat.
In regeeringskringen is men zeer verheugd
over de groote meeTderheid, iwelke het wets-
voorstel van Roosevelt, 3 milliard dollar be-
schiklboar te stellen voor de uitvoering van
groote openlbare werken in werlkiversclhaffing
en andiere groote projecten in de democrati-
sche partij heeft hehaald.
Deze meeitLerTieid geteft aari, dat het ge-
schil in de democratdsche partij tusschen aan-
hangers en tegenstanders van de New Deal
is bijgelegd.
Het oniderhaiviiige wetsontwerp is een onder-
deel van het program van den president, dat
beooigt 4500 millioen dollar beschiklbaar te
stellen om de algemeene koopkracht te ver-
grooten door het verstrekken van leemngen
en andere uitgaven.
VAN TWEE KEIZERS.
Men vertelt elkaar op het oogenlblik te Ge
neve het volgende grapje:
Keizer Victor Emanuel heeft aan keizer
Haile Selassie het volgendis telegram gezon-
^"Mijn toeste vriend maalk je over dit alles
niet al te beeorgd. Ik ben ook een keizer zon-
der keizerrijk mij heeft Mussolini ook alles
af genomen."
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Zeeuwsche-Vlaanderen te Ter Neuzen.
Nieuiwe inschrijvinigen:
;S. M. Cijsouw, Groede, costuumnaaien, han-
del in manufacturen, kruidenierswaren enz.
Hoefsmederij Eduardius Kindt, Vogelwaarde.
E. Kalle, Westdorpe, winkel in kruideniers
waren en manufacturen.
WSjzigingen:
S. J. de Bruijne, Schoondijke, schilders-
ibedrijf.
Cafte De Zwaan, Zuidzande.
Getor. Calle, Hontenisse, sehildersbedrijf enz.
De Volharding, Westdorpe, biertorouwerij.
J. Frelier, Groede.
p. l. Jonkheijm, Stoppeldijk.
A. Lion, Hulst.
W. Oostdijik, Sluiskil.
IFirma J. VisserKoole, Axel.
Oiph effing:
IP. Apers en Zoon, Zuiddorpe, A 38, timmer-
lieden en aannemers.
heeft gedaan. Dat
was veel, veel meer, dan U misschien zelf wel
vermoed't.
Jaren had1 ik gehoopt en in stilte gelbeden,
dat ons dit nieuwe geluk nog eens ooit gege-
ven zou worden. Maar ik hoopte en bad voor
iets, dat ik, diep-in, toch beschouwde als een
eeuwiig wegtvludhtend fata-morgana, een lucht-
spiegeling tegen den geheimiziinnigen, blau-
wen toemel, die er, ilacht ik, zoo scfaoon uitzag
maar toeh zoo wreed: een droom van snakkend
verlangen weerspiegelen, opwekiken fen
weer vervluehtigen.1 kon. In mijn jarenlang
verdriet haatte ik soms de sdhoonlheid der
Scheppirug, die zoo wreed in tegemsteUing was
vond ik, met de afschuwelijke beproevingen
op de levenide schepselen. En ik helb gedach-
ten gehad, z6o zwart, dat ik me er nu voor
schaam. Geluklkig, dlat ik dan Vader nog had,
naar hem toe kon gaan en hem still bewonde-
ren in zijn mooien, zwaren arlbeid, een ver
heerlijking van Gods schoonie aarde en heme-
len. Oh wat helb ik me dan dikwijls klein
en miseraibel gevoelid tegenover dien sterken,
steeds witter wordend'en Vader, die daar, in
zijn atelier, met den levensgrooten, gemartel-
dee dhristuis aan het Kruis, te zwoegen stond
onder zijn kunstaalbeid, in volmaakte over-
gave aan de sdhoonlheid die ons van alle kan-
ten omringt, dloch die zoo weindig igezien wordt.
Die schoonheid zien1, het is God in Zijn wer
ken zien1. En dat den evenmCnsdhen te leeren.
het is de roeping van Vader. Zelf levende in
de duistemis van zijn verdriet ontstak ie met
zijn sdhilderijen flonkerende ludhters van
stralend licht voor... anderen!
Ik helb eens een geestellijke kOmt. er niets
op aan van weik geloof hooren zeggen, met
een bedlenkelijk gezdcht: ,,tja, het is wel een
van de vele verlborgenheden, waarom juist
vaak zulke rare wezenis uitverkorenen zijn,
om met hun kunst ons nader tot den Hemel
te brengen".
Gij helbt zoo'n lekiker woord je, Dre, dat ik
nu eens gelbruiken wil: Ochferme!
Rare wezens.
Omldat ze hun schoenen vergeten te poet-
sen? Hun baard vaak vergeten te scheren?
Ja, vergeten te eten soms? ,,Rare wezens"??
Omdat ze, begenaddgden als ze zijn, bijna
alles weten en begrijpen uit GoHldelijke intui-
tie? OOk of juist de dingen van God,
waarin anderen, niet-rare wezens dus, jaren
en jaren studeeren, om eindelijk doctor te
worden in ddt tJh^eoloigie wat rare we
zens z66 wel weten!
Rare wezens?
Omdat zij baard en schoenen en alles wat
daar tusschen is natuurlijk, zoo vaak ver
geten te soigneeren, tot him woordten toe?
Kan men een1 mensch, die een brand bluscht
het kwalijk neimen, als ie 'n dhuppel of em-
mer Water morst?
Mag dan zoo'n ,,Raar Wlazen", dat bijna
altijd werkt met den geestdrift van een red1
der, niet morsen1 met 'n wooiddruippel of zoo
iets?
Ja, ik weet 't. 't Is jamimer, dat „de" ver
standige wezens zoo gaame letten op de
natuurlijke onachtzaaimheden van de „raren"
en izioo weiniig op hun enorme kwaliteiten.
ZooaJs ik de ontzagwekkende en schoone
Schepping niet me:r zag, door mijn verdriet.
Maar... ik Ibehoor 60k niet tot de rare
wezens van Vader! Ik behoor bij de verstan-
digen, bij de... massa nietiigheden, die wel 'n
gemorsten druppel water zien, maar geen uit
slaand.n brand. Die wel eigen verdriet of
waardigheid zien, maar geen... God!
Ja, veel gesterkt ben ik dan vaak weer bij
Vader vandaan gegaan. Bij dat witte „rare
wezen", dat zijn roeping onjdter zwaarste be-
proeving venvulde, wiens werken fefen getoed
was. Niet met de lippen, maar met den vol-
Icdig overgegeiven geest en de zwoegende
harden.
Soo zijn... ..rare wizens".
Vandaag ga ik waer verder aan m'n brief
en ik zal nu eens trachten minder te bespie-
gelen en me meer aan de fedten te houden.
Wat wel moeilijk is, alts je zoo veel met Vader
praat en verkeert, zooals ik den laatsten tijd.
Met mijn Mloedlertje, gaat 't naar omstan-
digfhedan, goed. Ik bedoel te zeggen: zij is
zeer, zeer zwak. En veel verouderd. En de
emotdes van den laatsten tijd eerst mijn
overkomist en toen, wat niemand ons had kun
nen doen1 gelooven, de koimst van Vader
helbiben op hoar ziekte wel een gunstigen in-
vloed gehad, maar aan den anderen kant, haar
arme hart, dat al zooveel dooretaan heeft is
voor groote emotoies eigenlijik te ziwak. Moeder
heeft ze weer dJoorstaam, God zij dank!
doch we moeten haar gezondlheid opkweeken
als 'n teer broios kasplantje, dat zoowel ge-
spaard moet worden voor t'e vefel zonlicht, als
voor te wedndg zonnewartnite
Mijn weerzien met Moeder heb ik U reeds
beschreven. Met Vader nog niet. En of ik
't kan...? Maar U beiden, die zooveel ten
goede voor ons deed1, Ge moet het toeh weten!
Al enkele dagen was ik ongerust, do or 't
uitiblijiven1 van eeniig antwoO'rd van U, op m'n
brief. Ik was bevreesd, dat Vader misschien
ook ziek was geworden. In mijn omstandig-
heden, bij 'n zielke Moeder en inwonend in
'n hospitaal... Gij begrijpt. Dat Vader zelf
koimen zou geen haar op m'n hoofd, lieve
menschen! Ik had 't gevraagd, ja...! Maar
ik had de grootste helft van m'n leven zoo-
vefel gevraagd met de wetensohap niet ver-
hoord1 te zullen worden...! Vragen en ver-
hoord worden waren tiwee begrippen, die met
elkaar niets meer te maken hadiden. Ik was
door vergeten, dat Vader tot de ..rare
wezens"' behoorde, van wie je toch mfefer ver-
wachten mag...!
Op 'n mOTgen, Moeder was ver-lbed en ver-
zorgd, zij zou net w«er v/at gaan slapen en
ik weer eens een brief gaan sdhrijtven, had1 ik
me voorgenomen, kiwam de nurse 'n 'beetje ge-
heiimizinnig de ziekenkamer op. Ik begreep,
ze wilde mij iets influisteren, dat Moeder niet
hooren mocht. Ik was... bang! Kneep m'n
nagels in m'n hanldpalimen. 'k Voelde m'n
hart koud' worden. W|at nou weer...? Aan
slecht ndeuws1 was iik te veel gewend. Wat
nou weer...? Er kon niets, niets meer bij!
God, help me dan toch, schreeuwden m'n ge-
dachten.
iEiven had1 ik m'n oogen dicht gedaan, alis
om dCn nieuiwen slag niet te zien aankomen.
Toen hoorde ik de zuster zeggen: „Moeder-
tje ligt weer fijn zoo, hfe? Nou moet ze 'n
uurtje gaan slapen en de juffrouw wel, zij
moet nu eens 'n uurtje gaan wandelen! An
ders wordt zij ook patienbe!"
Moeder lactate toestemmend met haar
zachte, zwakke oogen °n de nurse troonde
mij handig Moeders' kamers uit. Doch de zus
ter bleef ladhen. En als ik met haar op den
ruimen, lichten tegelgang stond, dan viel de
ergste angst van m(e af.
.Juffrouw Zonneveid", zed ze toen nog al
tijd1 fluisterender... is... beizoek... voor... U."
,,Mijn broer, zuster?" vroeg ik gejaagd.
Dat was niet zoo onmogelijk, Gij weet. hij is
op Curacao. Lachend schudde zij het blonde
hoofd en trok me zacht, aan dsn arm mee.
,Wde dan? Wie dan? Wie zal mij hier
in Amerika komen opizoeken?" Heta ik die
woorden ged'acht of gezegd Ik weet 't niet.
Maar als de zuster aan de wachtkamer klopte
en ik hoordle VaderS' stem ,,lbiinnen" roep:en,
dan, lieve menschen, dan schoot er iets in
m'n keel, dat ik geen geluid geven kon. M'n
hart bonkte dat ik taet vast moest houden en
als de deur was opengegooid en ik zag Vader
daar staan, in het zonnelicht dat een goud-
kranis om z'ta witte haren spon, dlan wfefer
Ochferme", Drfe! Ik helb me aangesteld als
'n klein meisje. Al m'n verdriet van vele
jaren, maar vooral van den laatsten tijd
sprong in mp los. En .ik, die dacht geen tra-
nen meer te helbben, ik heb getauild als een
klein widht. Wel 'n kiwartier lang heb ik lig-
'gen snikken in Vadters armen en toen zed hij:
..Hannyke, zoo kan ilk nooit m'n pijp stop-
pen." Nou, U hoeft niets te vragen! Toen
helb ik getauild en gelactaen teged'ij-k! .Hanneke,
zoo kan ik nooit m'h. pijp stoppen". Ik zal
die woorden, zijn eerste in Amerika, nooit ver
geten! 't Was net of Ulvenhout iets wrderop
lag, inplaats1 van op taet andere halfrond1 der
groote wereld...! Heel den dag heb ik ge-
snikt, zonder tranen tocta! Integendeel!
Maar om 't half uur, als ik gewoon even
zuchten moest, danpats! Dan kwam er
n snlik los, dat m'n hoele lictaaam er van
rillde. Wat doet 'n1 mensch, die eindelijk weer
ens gelukkdg is, toch gek, hfe? Je zou er
n ,,raar wezen" van worden!
Vandaag chapitre IU.
Ja, ik heb niet veel uren tijd. Lk moet me
verdeelen tusschen alldbed m'n lieve oudjes!
Moeder oppaisaen en verzorgen als ze wakker
is, zij slaapt heel veel en dat is zoo goed
voor haar, en met Vader gaan wandlelen
en praten. Ik durf haast geen winkelraam
aan te kijken:, want dan denkt hij, dat er iets
ligt wat ik graag bezitten wil. Hij verwent
beste menschen, verwent me..., efen blik
met m'h ooigen en even later ligt er 'n keurig
paklket in m'n harden! Als ie 'n mooien jurk
ziet, ze weten in Amerika heuseta veel van
de modei, hioor! dan moet ik hem aanpas-
sen. Ik heb al drie avondjaponnen gekregen
en tien tegen een, dat ik geen een afdraag.
,Dan dloe je ze maar aan," zegt Vader, „in
't bosehihuls. Ik zal je z66 schilderen!
,.En u schildert nooit figuur, Vader? Al
tijd landschiap!"
,,Ik ga nu menschen schilderen. En ik be
gin 't met jou, Hanneke!"
,,En dan... eh... Moeder..., Vadertje?"
„Tuurlijlk", zei hij.
Dat was midden in Boston. En midden in
Boston heb ik 'm gekust. (Dat vinden ze in
Amerika zeker zoo ,,erg", als in Nederland!)
Want op deze manier pratend over figuur-
schilderen, was eigenlijk het groote woord
eruit, dat Moeder meegaat naar Ulvenhout!
Hoe vindt Ge 't, Trui en Drfe?
Is 't geen sprookje?
Neen, 't is geen sprookje! 't Is verteld
door Vader! Het is dus heerlijke waarheid.
Banketwirlkels, tearooms en zoo, kom ik
niet voorbij met hem. Van de lekkerste din
gen bestelt ie voile schalen en als de winkel-
jufrouw per ongeluk 'n beetje op mij lijkt,
dan moet ze ook gaan zitten en mee-eten
Wat 'n „rare", hfe? Hij spreekt uitstekend
Engelsch, Vader is al vaak in Amerika ge-
weest. Je lacht je naar, als je 'm door dat
Amerika ziet scharrelen met z'n ouwen,
vertrouwden witten krullebol! Niemand be
grijpt iets van 'm!
En hij? Hij heeft er nog geen erg in. want
ze hebben hem nog nooit begrepen en Vader
is daaraan gewend, als 'n visch aan water.
Direct komt ie me weer halen, Vader is
in hotel en ik ben blij Moeder, in 't hospitaal
■gebleven, ik moet dus opschieten met dit
hoofdstuk!
Als ik dan in die wachtkamer zoo wat
uitgegriend en uitgelachen was, ader z n
pijp had gestopt, tegen alle instructies en
gedrukte verzoeken in (maar sdms kent ie
geen Engelsch...!) dan vroeg hij: „hoe is 't
met... je Moeder, Hannekemijn?"
