Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Zeeuwsch-Vlaanderen te Ter Neuzen.
Artikel 4.
Voor de toepassing van artikel 137 der
Gemeentewet wordt aangewezen het ge-
meentebestuur van Ter Neuzen.
Artikel 5.
1. Deze regeling geldt voor de eerste maal
over het kalenderjaar 1938.
2. Zij wordt aangegaan voor den tijd. van
vjf jaren en wordt geacht telkens voor een
gelijk tijdvak te zijn verlengd, tenzij, dezelfde
tenminste zes maanden voor het einde van
het loopend tijdvak schriftelijk is opgezegd.
3. Voor de op het tijdstip der opzegging
krachtens deze regeling toegelaten kinderen
blijft deize van kracht, zoolang die kinderen
de school, waarop zij1 zijn geplaatst bezoeken.
4. Behoudens het daaromtrent in de
gemeentewet bepaalde, kan tusschentijdscbe
wijziging der regeling slechts gesehieden met
goedvinden van beide partijen.
Met algemeene stemmen wordt aldus
besloten.
7. Toekennen vergoeding ingevolge art. 13
der Lager Onderwijswet 1920.
Bungemeester en Wethoudters van Ter Neu
zen stellen den raaJd dier giemeente voor, het
navolgenide Ibesluit te nemen:
De gemeenteraad van Ter Nenzen;
Igezien een op 5 Januari 1938 ingekomen
sckrijven van Krijn Hametunk, wonende te Ter
Neuzen, Wijk P 15€, houfdende verzoek om
steun uit de gemeentekas ter begemoetkoming
in de kosten veribomden aan het bezoeken van
de Christelijfce school voior geiwoon lager on-
derwijs te Sluiskil door zijn kinderen
overwegemde, dat van adnessant vijf leer-
pliehtiige kinderen de Christoilijke school voor
geiwoon lager oniderwijs te Sluiskil bezoeken;
dat het perceel wijk P 156 meer dan 4 K.M.
van genoemde school is verwijderd;
(dat het in verband miet de flinanoieele draag-
kracht van verzoeker billijk is te achlten, de
gevraagde tegemoetkominig, ingevolge artikel
13 der Lager Onderwijswet 1920 te verleenen;
dat een bedrag van 16 per kind en per
jaar billijk wordt geacht;
b e 1 u i t
aan Krijn HameOink, wonende te Ter Neu
zen, wijk P 156, een steun uit te gemeentekas
toe te kennen, berekend naar zestden gulden
per jaar en per leerplichtig kind, over het
trjldvalk dat elk leeirpliichtig kind in 1988 de
Christelijke school voor gewoon lager onder-
iwijs te Sluiskil zal bezoeken.
Met algemeene stemmen wordt aldus be
sloten.
8. Wijziging begrooting 1937.
Burgeimeester en Wetbouiders stellen voor,
de begrooting der inkomsten en uitgaven dezer
giemeente voor den dienist 1937, te wijzigen
ate voliglt:
Gewone dienst.
IQnder de inkomsten te vermeerderen de
volgende posten
Batiig slot f 2900; Verrekening art. 2 wet
4-3-35 S. 74 over 1936/36 3295; pensioenbij-
dragen f 500; heffinig golden art. 13 W'aren-
wet J120; vergoeding inndngiskosten Wiaren-
wet 30; restitutie ibetaalde recognlities 2,50;
vergoeding aansluiting school C waterleiiding
5; idem opembare U.L.O. school 5 pemsioen-
Ibijidragen amlbt. commisisie wering schoolver-
zudm f 4; bijdrage extra hulp werkloozen
f 700; restitutie teveel bebaalde sulbsddie werk-
loosheadsbesluit /620; opcenten dividend- en
tantiemebelasting f 2000; 38 opcenten venmo-
genisbelasting /1000; terugigaiaf van voor-
schotten aan amlbtenaren verstreikt 450; 75
opcenten op de hoofdsom der gemeentefoud'S-
IbeJastinig /1000; totaal 12631,50;
onlder de uitgaven te vermeerderen de vol-
gende posten:
Onderhoud en aankoop meubelen gemeente-
huis /100; abonnement op de telefoon /80;
kiezerslijsten en udltoefeninig kiesverriclhtingen
f 160; vertaringen stemibureaux ;f 25bevol-
kdngsregistens en huisniummerSng f 160; kos
ten aansluiten registratuuxibureau Ver. Ned.
gemeenten 10; kosten onderhoud woonwa-
genkamip f 15; verrekening udtkeering art. 3
sub c fin. verh. f 3665belooning dienaren
van politie 110; kleeding en uitrusting poli-
tieddenaars /40; ohderhioud brandiweerkazer-
nen f 10; bijidrage aan hoofdstuk XVI van den
toapitaaldienst tot d'ekkdn'g van de kosten van
geidleeningen /18; keuring van trekhonden
5; kosten terzake van verzefcering f 500;
betaling gelden art. 13 warenwet 120; teruig-
gaaf aan het Rijk van teveel bij voorschot ont-
vangen bijdragen art. 56 Wtoningwet 65bij
drage aan hoofdstuk XVI van den kapitaal-
dienst tot dekking van de fcosten van geldlee-
ningen f 1425; jaanwedden van het personeel
bii opembare iwerken f 150; onderhoud wegen
en voetpaden 210; onderhoud wandelplaatsen
en plantsoenen /500; onderhoud van pompen
en riolen 1900; onderhoud havens /50O; bij
drage aan hoofdstuk XVI van dten kapitaal-
dienst tot delkkinig van de kosten van geid-
leeninigen /320; ohdertooud en adminlistratie
van bezittinigen, hiet voor den publieken dienst
besteanid f 300; kosten instandhouding school-
gebouwen /400; aanlschaffing schioolmeubelen
3125; onderhoud' sdhiooLmeubelen 75; aan-
schaffen en onderhoud schoollboeken 450;
betaling wegens teveel genoten vergoeding
warn het Rijk krachtens art. 56 der L. O. web
1920 1365onderhoud seihoolmeulbelen /50;
kosten ouderavnmdem .10uitkeering aan ge
meenten krachtens art. 86 L. O. wet 1920 f 75;
idem art. 205 50; bijklrage aan hoofdstuk XVI
■van den kapitaalddenst tot dekking van de
kosten van geldleenimgen 132idem ,f 5te-
gemoetkomiing artikel 13 L. O. wet 1920 10;
Ibelooning doctoren enz. f 100; kosten van
overlbrenging, iplaatsing en verpileging van
arme krankzdnn-iigen 550; suhsidie Burgerlijk
Anmlbestuur 4500; kosten iverzCkeringen 15;
kosten conitrotle werklioozen f 300bijdrage
voor bijzonidere hulp aan werkloozen 11430;
tenuggaaf toelasitdngen 100restitutie aan het
rijk van te veel genoten hoofdsom en opcen
ten directe belastimgen f 175; bijdrage aan
hoofdstuk XVI van den kapitaalddenst tot dek
king van de 'kosten van geldleenimgen f 320
vDorsdhoften ambtemaren 450; bijdrage aan
den kapitaaldienst voor aanleg waterleiding
openlbare scholen voor gewoon lager onder-
wijs /550; idem aflossimg geldleening /10;
totaal 21835;
onder de uitgaven te verminderen de volgen-
de posten:
Isubisildie aan we rk loozenk assen f 1400;
rente kasgelden 1600; onvoorziene uitgaven
j 6203,50; totaal 9203,60.
Kapitaaldienst.
Onder de inkomsten te vermeerderen de
volgende posten:
bijdrage van hoofdstuk VII van den kapi
taalddenst f 18012,11; waarborgisom wielerbaan
500; batig slot 1936 57,16,49; bijdrage van
hoofdistuk VTH-9 van den kapitaaldienst 645;
odlem van hoofdstuk V111-7 van den1 kapitaal
dienst 1340 opbrengst verkoop grond 5350;
opbrengst verkoop effecten 25500; bijidrage
van hoofdstuk VIII-2 geiw. dienst f 550geld
leening overgetoracht van hoofdstuk XVI
/9100; bijdrage van hoofdstuk VHII-7 gew.
dienst 10; waarborgsommen gestort door be-
■sturen van bijzondere lagere scholen f 1340;
geldlleening civerigebracht van hoofdstuk XVI
,f4i255; waaiborgsomlmen gestort door bestu-
ren van bijzondere lagere scholen ,f645; bij
drage van hoofdstuk I van den kapitaaldienst
f 37200; idem van' hoofdstuk V van den kapi
taaldienst f 19960,84bijidrage gewone dienst
tot ddkkdng van de kosten van slulting ver-
vroeigde aflossimg en coruversie van geldleemin-
gen 2220;
onder de uitgaven te vermeerderen de vol
gende posten:
bijdrage aan hoofdistuk XV van den kapi
taaldienst 37200; buiitemgewone afiossing van
geldleeningen 18012,11; nadeelig saldo kapi-
taaidien'st hoofdistuk VI f 1350; overlboekimg
waaiborgsotmmen /500; bijdrage aan hoofd
stuk V van den kapitaaldienst 18012,11; bij
idrage aan 'hoofdstuk XIII-3 van den kapitaal
dienst 19960,84aankoop grond 810kosten
st'icbtdng 550; buitengewome afiossing f 10;
kosten sitiehtdmg Jozinajstraat en N.H. school
9100; bijidrage aan hoofdstuk VII /1340;
sti'chtinig U.LjO. Grenulaan 4255; Ibijdlrage
aan hoofdistuk VII /645; buitengewone afios
sing geldilieendnigen 19960,84kosten conver-
sie geldleening 2220.
De heer RIEMENS wil omtrent een post een
opmerking maken. Dat betreft de riolen, en
wel de pompinstallatie daarvoor. Spreker is
er over verwonderd, dat dit, nademaal de
installatie betrekkelijk nieuw is, zooveel ge-
kost heeft.
De VOORZITTER antwoordt, dat bet
noodig.was.
De heer iSOHEEDE deelt mode, dat deze
kosten het gevolg waren van een ongeluk. Er
is gebleken, dat het rioolgemaal defect was
en doorsloeg. En dan draaide het nu eens
vooruit en dan achteruit.
De heer RIEMENS meent, dat dit gemaal
automatisch is, en dus geen toezicht behoeft.
De heer SC5HEEDE geeft te kennen, dat er
wel toezicht op noodig is.
De heer CODSEN verzoekt inlichtingen om
trent den post voor overuren voor het politie-
personeel. Wat wordt per uur hiervoor
betaald.
De VOORZITTER vraagt, wat de heer Col-
sen weten wil.
De heer OODSEN vindt deze post nogal
hoog. Worden er overuren betaald, als een
politie-agent eens een half uur over tijd in
dienst moet blijven?
De VOORZITTER: Neen, zoo zijn we niet.
Met algemeene stemmen wordt het voorstel
van Burgemeester en Wethouders aamvaard.
(Wordt vervolgd.)
(Vervolg.)
De zeevaart op het kanaal van
Ter Neuzen.
iHet verkeer op de haven van Ter Neuzen
is in vergelijking met het vorig jaar achter-
uiitgegaan, hetgeen niet moet verwonderen,
daar dit het vorig jaar hooger was als gevolg
van de staking te Antwerpen, welke drukte
in deze haven had gebracht. Ook was de
uitvoer per zeeschiip kleiner in verhand met
een anderen weg dien een groot deel van de
productie der cokesfabriek te Sluiskil neemt,
welke in plaats van over zee, per spoor over
land wordt verzonden.
Gering was het vervoer van stukgoederen,
grooter de aanvoer van steenkolen en ijzer,
terwijl ongeveer gelijk toleef die van hout,
kunstmest en pijpaarde, terwijl de uitvoer van
hijna alle producten die hier verwerkt worden,
cokes, kunstmest, steensoorten en ijzer lager
was.
Met imbegrip van die, bestemd voor Sluiskil,
kwamen binnen 245 zeeschepen, met een in-
houd van 264.605 reg. tonnen, terwijl 292 zee
schepen, met een inhoud van 275.858 rag. ton
nen uitvoeren.
Blijikens de gegevens van het Centraal
Bureau voor de Statistiek was het totaal van
het havenjverkeer (in- en uitvoer) te Ter
Neuzen (waaronder Sluiskil en Axel) ter zee
622.149, langs de riVieren 686.634, totaal
1.308.783 tonnen, welke cijfers over het jaar
1936 waren resp. 729.977, 691.532, totaal
1.421.509; ook in deze cijfers teekent zich dus
een teruggang af.
In de Nederlandsche havens wordt dit ver
keer slechts overtroffen door dat van Amster
dam, Rotterdam, IJmuiden en Vlaardingen,
terwijl Vlissingen dit benadert met 1.133.929
tonnen.
Met bestemming voor Gent werden opge-
schut 2240 zeeschepen, met een inhoud van
1.887.246 reg. tonnen, te'gen 2075 met
1.780.507 reg. tonnen in het jaar tevoren.
Bestemd voor Sas van Gent kwamen binnen
23 zeeschepen, met een inhoud van 22.165 reg.
tonnen; het jaar tevoren 22 zeeschepen met
20.540 reg. tonnen, een stationnair verkeer
alzoo.
De binnenvaart.
Om te lossen kwamen te Ter Neuzen binnen
1721 binnens'chepen met een inhoud van
349.328 scheepstonnen (het jaar tevoren 2243
met 470.510 scheepstonnen), terwijl met lading
vertrokken 2783 binnenschepen, metende
472.449 scheepstonnen (het jaar tevoren 2101,
metende 460.491 scheepstonnen). Er was dus
een teruggang in dten import, doch een bedui-
dende vooruitgang in den export.
Op het lagere cijfer der te Ter Neuzen gelost
hehbende schepen was van beduidenden invloed
dat het water voor de Zeeuwsch-Vlaamsche
Tramwegmaatschappij niet meer per schip uit
Zuid-Beveland wordt aangervoerd, doch ook de
aanvoer van stukgoederen, gemen'gde lading,
hout, gebakken steen, kalk, cement enz. was
minder, stationnair was de aanvoer van steen
kolen, aardappelen, vlas, ijzer en erts, veld-
vruchten, grind en zand, terwijl de aanvoer
van natuursteen aanzienlijk hooger was.
De uitvoer van natuursteen was ook van
invloed op het zoo sterk gestegen aantal met
lading vertrokken schepen, aangezien dit aan
tal niet minder dan 1424 bedroeg. Hooger was
ook de uitvoer van steenkolen, water en pijp
aarde, stationnair die van gebakken steen,
hooi, stroo en veevoeder, doch lager die van
stukgoederen, gemengde ladingen, hout, kalk
en cement, meststoffen, aardappelen, ijzer en
erts en vel'dvruchten, alsook beetwortelen.
Aan de Axelsche Sassing kwamen binnen
631 schepen, metende 84.217 scheepstonnen,
en vertrokken 663 binnenschepen, metende
84.453 scheepstonnen (het jaar te voren waren
die cijfers resp. 662 schepen, metende 86.933
scheepstonnen aangekomen en 660 schepen,
metende 86.773 scheepstonnen, vertrokken).
Er was dus eenige teruggang in het aantal
schepen, met een vrijwel gelijken totaal-inhoud.
Gestegen was de aanvoer van hout en graan,
stationnair die van hooi, stroo en vlas en
grind, terwijl gedaald was die van bouwmate-
rialen, steen, stukgoederen en zand, terwijl
als nieuwe lading vermeld kunnen worden 47
scheepsla'dingen met kisten, welke laatste we
ongetwijfeld terugvinden in den sterk gestegen
uitvoer van aardappelen, welke het vorig jaar
in groote kwantums per kist voor overzeesche
gewesten werden geexporteerd, ook was hoo
ger de uitvoer van graan, doch lager die van
stukgoederen, beetwortelen en ate verder van
hier verzonden producten of waren.
Het scheepvaartbedrijf.
De stijging der vrachtprijzen die in het laat
ste kwartaal van 1936 was ingetreden, heeft
zich nog wel het geheele jaar 1937 doen ge-
voelen, zoowel voor de zee- als voor de binnen
vaart. Er kwamen momenten voor, dat het
moeilijk was zich van scheepsruimte te voor-
sden, waardoor begrijpelijk de vrachtprijzen
stegen. Toch moet geconstateerd worden, dat
de toestand voor schepen beneden d'e 200 ton
slecht bleef. In verband met economischer
vervoer worden zooveel mogelijk groote sche
pen gevraagd.
Na hetgeen ik het vorig jaar over de Even-
redige Vrachtverdeeling heb gezegd, en de
afwijzing van de beschul'digingen die men ter
zake tot de Kamers van Koophandel en Fa
brieken heeft gericht, omdat die wet, zooals de
Kamers ook hetaben voorspeld1, den schippers
geen voldoening schonk, d.w.z. hen niet uit den
nood hielp, kan ik ter zake kort zijn.
De wet, die met 1 Januari 1938 moest af-
loopen, is nog tot 1 Jul! d.a.v. verlengd en
door den Minister van Waterstaat, dje de uit-
voering daarvan inmiddels aan zijn Departe-
ment zag toegewezen, is een gewijzigde rege
ling aangekondigd. Ik wil de hoop uitspreken
dat het d^zen bewindsman en zijn raadslieden
gelukken moge, een nieuwe regeling te ont-
werpen, die meer dan de bestaande het econo-
misch belang van het schippersbedrijf in al
zijn schakeeringen zal kunnen bevorderen,
zonder andere belangen meer dan tot nu toe
te schaden. Maar ik vrees, dat hierbij altijd
eenig voorbehoud noodig zal blijven, omdat
het een uiterst moeilijk vraagstuk is, en er
groote strijd van ibelangen is tusschen ver-
schillende categorieen.
Het zijn ondertusschen niet alleen d'e vrije
schippers, vooral die der kleinere scheepjes,
die over de wet klagen. Onze Kamer berei-
ken ook ieder jaar rapporten met klachten
van toeurtschippers die zich door de crisiswet-
geving in zake vervoer en aankoop van graan
e.d. en ook door de beperking die hen op grond
van de Evenredige Vrachtverdeeling worden
opgelegd benad'eeld achten, en evenzeer ook
door de voortschrijdende concurrentie van
cooperatieve aan- en verkoopvereenigingen,
die het den beurtschippers die gewoon zijn ook
eigen handel te drijiven, zeer moeilijk maken.
Met groote belangstelling wordt in elk geval
ook door de schippers uitgezien naar de aan-
gekondigde regeling der coordinatie van het
vervoerwezen.
Spoor- en tramwezen.
Het passagiersvenkeer van den spoorweg
MechelenTer Neuzen toont behalve voor
Axel en Sluiskil, dat stationnair bleef, voor
alle oiverige stations op het Nederlandsch ge-
deelte een daling van het verkeer aan.
Het goederenvervoer geeft lagere cijfers aan
voor de stations Hulst en Kijkuit, een ongeveer
gelijk blijven van den import en export te
Sas van Gent, doch een aanzienlijke stijging
van den aanvoer en uitvoer voor het station
te Ter Neuzen en van den uitvoer over het
station Axel.
Het personenvervoer over de tramwegen
liep ook nog eenigszins terug, doch het goede
renvervoer en dat van beetwortelen bleef
stationnair.
Veerdiensten.
Over de cijfers betreffende de provinciale
veerdiensten over het jaar 1937 kan voor het
oogenblik nog niet beschikt woraten.
Bedrijven.
Voor de scheepswerven in het gebied der
Kamer was er in den aanvang van het jaar
opleving te bemerken, 'doch in de laatste maan
den werd het voor de kleine werven slecht,
bij gebreke van nieuwbouw van visschers-
scheepjes. Voor den ijizenbouw was het beter.
De werf te Ter Neuzen was behoorlijk voor-
zien van orders en behaalde bevredigende
resultaten. Over de vooruitzichten valt niet
veel te zeggen maar de verwachtlngen zijn op
reparatiewerk gericht.
In het afgeloopen jaar werden 137 repara-
ties uitgevoerd, waarvoor in 83 gevallen van
het droogdok gebruik werd gemaakt.
Ook werden 4 schepen tot tankschepen
omgetoouwd, terwijl 1 tankschip werd ver
lengd. Het maximum-aantal arbei'ders liep op
tot 70.
Uit de bouwbedrijven zijn de rapporten in
bet algemeen niet gunstig. Groote werken
kwamen zoo goed als niet voor en het bouwen
van woningen is sterk achteruitgeloopen. Het
gevolg van een en ander is, dat wanneer een
werk wordt aanbesteed, een aantal aannemers
opkomt voor den wedloop om het werk te be-
machtigen, tenein'de in vele gevallen voor zich-
zelf werk te hehben, en ze zichzelf als het
ware pijnigen bij hunne berekeningen hoe laag
ze kunnen gaan, om bij het werken in een
lange dagtaak tenslotte toch nog een drogen
boterham te kunnen verdienen. Het is mis-
schien iets hard gezegd, maar toch moet ik
afgaande op hetgeen ik af en toe hoorde en
wat uit de ingekomen rapporten te lezen is,
tot de conclusie komen, dat de toestand daar-
mede juist gescbetst wordt. Er wordt over
het algemeen door de aannemers weinig of
niets meer verdiend. Zij die nog reserves
hadden van vroegere jaren zien die verdwijnen
en het aantal dergenen die hunnen verplich-
tingen aan de leveranciers niet meer behoor
lijk kunnen nakomen, stijgt
Voor de cokesproductie -was er een opleving
gedurende het geheele jaar, wegens de geste
gen aanvragen voor metallurgische cokes,
terwijl de behoeften van de afnemers van
cokes voor huislbrand vrijwel gelijk bleven.
Ondertusschen zijn alle moeilijkheden nog
niet verdwenen, en wordt met name voor
export naar het buitenland den invloed van
contingenteeringen of andere maatregelen op
dit gebied nog maar al te zeer ondervon'den.
De internationale verhoudingen maken de
vooruitzichten voor de toekomst onzeker.
Ingevolge de Internationale Conventie van
Stikstof-producenten bleef de productie van
het hoofdproduct der Compagnie Neerlandaise
de 1'Azote te Sluiskil, de zwavelzure ammo-
niak, op dtezelfde hoogte als het jaar te voren.
In verband met wijziging der vraag, zijn nieuwe
installaties aangebracht voor het leveren van
nitraten en ammonium, aluin en aluminium-
sulfaat. Het proefdraaien van deze instal
laties tot vervaardiging van nieuwe producten
had het gewensehte verloop, zoodat deze
bedrijfsklaar zijn. De verkoop van ammonium-
aluin is langzaam stijgiende. Tengevolge van
bijzondere omstandigheden in Spanje stond de
aanvoer van een der voornaamste grondstof-
fen voor deze ond'ememing, de pyriet, enkele
maanden stil. Later kon deze weer aange-
voerd worden, zonder dat eohter garantie
bestaat, dat deze aanvoer in de toekomst on-
gehinderd zal blijven plaats vinden.
In de spiegelglasindustrie in het algemeen
was eenige verbetering waar te nemen, doch
aan het eind van het jaar werd het weer
slapper. Daar'door is dte toestand over het
algemeen nog weinig gunstig.
Export gaat nog met groote moeilijkheden
gepaard en daardoor blijft de omzet ver
beneden het gewone peil.
De te Sas van Gent gevestigde fabriek
kon thans voor het binnenland een groot quan
tum leveren en boekte daardoor eenigszins
betere uitslagen, doch voor export bleven de
zaken onbeduidend. De productie en omzet
zijn nog steeds niet in verhouaing tot den
omvang van het bedrijf.
Van de afdeeling cbemische producten dier
onderneming werd de zwavelzuurfaibriek
(looden kamersysteem) begin Februari weer
in bedrijf gebracht en werkte deze op onge
veer halfproductievermogen.
De fabriek van geconcentreerd zwavelzuur
(contact systeem) was het geheele jaar in
bedrijf, doch nu en dan moest de productie
worden geremd.
Die van superphosphaat werd, evenals vorige
jaren laag gehouden. Door allerlei helemme-
ringen wordt de export van dit artikel zeer
bemoeilijkt.
De contingenteering van superphosphaat in
Nederfand maakte het mogelijk de binnen-
landsche prijzen op redelijk peil te houden.
De resultaten waren gunstiger dan die van
de laatste voorgaande jaren, maar konden toch
niiet bevredigend worden genoemd1.
De toestand van de Nederlandsche suiker-
industrie was in 1937 in zooverre bemoedigend
dat de suikerprijizen, die als gevolg van de
depreciatie van den gulden eenige verhooging
hadden ond'ergaaji, zich wat konden verbete-
ren, dank zij de in 1937 tot stand gekomen
Londensche Suikerconventie, waarin de meeste
belanghebbende land en deelnemen, en die ten
doel heeft, de voordien bestaande voortdurende
dreiging van overstelpend aanbod op de
wereldmarkt weg te nemen.
Ook de prijzen van de overige producten der
suikerindustrie waren iets beter dan in het
jaar daarvoor.
Intusschen kan de totale productie-opbrengst
nog altijd niet den kostprijs der bieten dekken,
zoodat de nu reed's sedert 1931 ingevoerde
rijkssteun voor de bietenteelt nog steeds nood-
zakelijk was, al kon deze in vergelijking met
vorige jaren belangrijk verminderd worden.
Als gevolg van dien steun, blijft de bieten
teelt nog steeds beperkt tot 70 procent van
dien vodr 1931, zoodat de eampagne der fabrie
ken te Sas van Gent slechts een paar maan
den heeft kunnen duren.
Niet alleen is zulks voor 'de ondernemingen,
in verband met de daarop drukkende vaste'
lasten niet economisch, doch ook in verhand
met de werkgelegenheid die door de eampagne
wordt geschapen, is die korte duur wel zeer te
betreuren.
De opbrengst van den oogst was geringer
dan dte beide voorafgaande jaren, maar toch
nog vrij normaal, terwijl het suikergehalte
zeer bevredigend was.
De afzetmogelijkheid van de producten liet
niets te wenschen over, doch de fabrieken
moeten zich nog steeds aan de lage prijzen
aanpassen. Het ware te wenschen, dat hierin
spoedig een zoodanige verbetering intrad, dat
de steun kon vervallen. De landlbouwers zou-
den d'an weer meer ibieten kunnen telen, de
fabrieken zouden een langere eampagne kun
nen maken en dus hare capaciteit meer uit-
buiten en ook daardoor reeds betere uit'kom-
sten kunnen iboeken. Terwijl ook zou verval
len het dooden van elk initiatief, dat van het
verleenen van den steun het gevolg is.
Het ziet er thans evenwel al niet meer naar
uit, dat deze wensch in vervulling zal gaan,
daar de werel'dp'rijs der suiker in de eerste
maand van 1938 reed's met 12 procent is ach-
teruitgegaan.
De Stijfsel- en Glucosefabriek te Sas van
Gent kende ups en downs. Terwijl men zich
reeds opmaakte voor een feestelijke herden-
king van het 25-jarig bestaan der onder
neming, waartoe alle aanleiding bestond in
verhand met de gunstige resultaten die zij kon
boeken, werd juist met Pinksterdag de fabriek
geteister'd door een felle brand, die men geluk-
kig betrekkelijk kon localiseeren, waardoor
ook de productie geen noemenswaardige stag
nate ondenvond.
Het zilveren feest is onder groote belang
stelling, ook van Regeeringsautoriteiten ge-
vierd. In het najaar verduisterde de alge
meen waargenomen inzinking, ook de voor
uitzichten van deze onderneming en de pro
ductie moest worden beperkt met als gevolg
ontslag van personeel en inkrimping van werk-
tijd. De vooruitzichten zijn thans nog niet
veelibelovend.
De bloem- en meelfabricage werd door de
aanvankelijk algemeene verbetering van den
economischen toestand niet gunstig be'invloed.
De prijsverhoogende factoren van de verhoo
ging der prijzen van grondstoffen, als daar
zijn de monetaire maatregelen van 1936, en
de oploopende tarweprijzen, konden slechts
ten deele door verlaging van crisislasten wor
den opgevangen. De in den loop van het jaar
toegenomen import van buitenlandsche bloem,
als gevolg van het handelsverdrag met de
Vereenigd'e Staten van Noord-Amerika, heb-
ben druk uitgeoefend op den omvang der
fabricage.
Van de textielbrandhe's werden slechts
mededeelingen omtrent onhevredigenid'en gang
van zaken ontvangen. Daarvoor werden ver-
schillende redenen aanigegeven. Zij stemmen
wel daarin overeem, dat op het korte fcijdperk
van opleving, met goede orders, een terugslag
is gevolgd in de tweede helft van het jaar.
De voorraden werden niet afgenomen niet
alleen, doch ook nieuwe orders bleven uit.
Daar sommige fabrieken toch trachtten hunne
voorraden op te ruimen, ontstond een sterke
prijsd'aling. Enkele fabrikanten van betere
tricotagegoederen kregen den indru'k, dat het
pulbliek door de daling der koopkracht die
betere goederen niet meer kan aanschaffen
en het in de artikelen van mindere kwaliteit
moet zoeken. Voor die branche was ook de
schommeling in de wolprij'zen in het najaar
een helemmering. De vooruitzichten zijn over
het algemeen niet hoopvol. Ook wordt nog
de klacht vernomen over gebrek aan geschoold
Nederlandsch personeel.
In dit verband kan gememoreerd worden
het oprichten van de textielsChool te St. Jan-
steen in, het jaar 1936. Deze kon in Septem
ber 1937 aan 13 jongiens een getuigscbrift
uitreiken. Deze cursus legt een grondslag
van vakkennis en geeft een inzicht in de we-
verij, doch de jongens verlaten de school na-
tuurlijk als leerlingen.
De mededeeiing omtrent de industrieen voor
suikerwerken en bisquits zijn ook over 1937
niet gunstig. De devaluatie had over de
geheele linie een prijsverhoogende werking.
Niet alleen grondstoffen, maar ook verpak-
kingen, gereedschappen, onderdeelen en alles
wat verder voor het bedrijf noodig is, zijn
meer of minder in prijs gestegen.
Van regeeringszijde werden alleen de crisis-
heffingen van de voornaamste grondstoffen
verlaagd, maar van alle andere zaken moest
de fabrikant de prijsverhooging voor zijn reke-
ning nemen. Daarbij komt, dat de stijging
der wereldmarktprijzen niet evenredig was
aan de verlaging der heffingen. Het vermoe-
den werd uitgesproken, dat de oorzaak hier-
van is, dat uit het landbouwcrisisfonds van
alles en nog wat wordt gesteund en de heffin
gen slechts op enkele producten worden gelegd
welke juist zijn de grondstoffen van het
bedrijf, n.l. suiker, bloem en vetten. Wat dit
laatste betreft is deze industrie er ook de
dupe van gewordem, dat de olie met een duto-
bele heffing werd belast, tot het tegengaan
van ongeoorloofde margarinefabricage door de
huisvrouwen. Tegenover die geschetste prijs
verhooging der grondstoffen verkeert de fabri
kant' vrijwel in de onmogelijkheid den prijs
van zijn product te verhoogen.
Toch was, voor wat de industrie in het
gebied der Kamer betreft, tegenover die
moeilijkheden, de omzet bevredigend te hand-
haven.
Mosselen.
In het seizoen 1937, was de zaadval bijnia
nihil in de Zeeuwsehe- en Zuid-Hollandsche
stroomen. Aan de zeeweringen der Nederland
sche en Belgische kusten was d'e aanslag nor
maal. Er was dan ook geen voldoende
Zeeuwsch mosselzaad aanwezig, en in verhand
hieimede, is gunstig beschikt op een verzoek
der mosselvisschers, tot het openstellen van
de mosselzaadbanken der Waddenzee tot 16
Februari 1937.
iHet aangevoerde mosselzaad was prachtig,
en door de schaarste was het mosselzaad
prijzig. De ontwikkeling op de perceelen was
in alle opziehten gunstig. De prijzen van het
Gentraal Verkoopkantoor te Bergen op Zoom
betaald waren loonend.
Er was zeer goed vraag naar mosselen door
Frank rijk en Belgie. Bij de leveranties voor
Parijs, voor de z.g. Parijsche combinatie, was
een prijs bedongen, die goed loonend was.
Buitenstaanders, dus niet gerechtigden,
hebben steeds vanuit Belgie mosselen aan zeer
lagen prijs op deze markt aangeboden, zoodat
een gedeelte der Parijsche kooplui zich tot
deze buitenstaanders hebben gewen'd. Alhoe-
wel onderzoeken zijn ingesteld, en een enkele
der buitenstaanders voor enkele weken uitge-
sloten is geweest van mosselleveranties aan
het Centraal Verkoop Kantoor te Bergen op
Zoom, konden zij ondanks de regeeringsmaat-
regelen door blijven leveren aan de Parijsche
kooplui, zoodat de Parijsche combinatie in
Felbruari gedwongen is geweest hun verzen-
diingen stop te zetten. Na Fetbruari zijn de
prijzen op de Parijsche markt dermate terug-
geloopen, dat de verzending niet meer loonend
was.
De hoeveelheid mosselen door de Philippien-
sche mosselkweekers aan het Centraal Ver
koop Kantoor te Bergen op Zoom geleverd,
zal ongeveer hetzelfde quantum bedragen als
het vorig jaar n.l. pl.m. 58.000 balen k 100 K.G.
Wat de regeling der consumabele mosselen
betreft, kan er op gewezen worden, dat de
Fhilippiensche mosselvisschers voor de oprich-
ting van het Centraal Verkoop Kantoor steeds
pl.m. 22 van den geheelen Zeeuwschen om
zet leverjden, terwijl door de huidige regeling,
die volgens de productie naar schatting door
het Centraal Verkoop Kantoor wordt gere-
geld de levering voor Philippine terug is ge
vallen tot pl.m. 13 dit is ongeveer 45 a
50 van de productie.
iDat die regeling voor velen funest is, blijkt
wel hieruit, dat vele mosselvisschers reeds
100 hehben geleverd, omdat de op hunne
banken aanwezige hoeveelheid mosselen 30
tot 100 te hoog zijn geschat.
Visscherij.
De uitkom'sten der kustvisscherij, welke in
het gebied der Kamer hoofdzakelijk van uit
Bresikems wordt uitgeoetfenld, bleven ook in
het vertslagjaar en vooral gediuirende de win-
tenmaamden, ver beneden hetgeen noodig is,
om de viiss'chers het geheele jaar dOor een
kanig stuk brood te verscbaffenDe zomer-
maanden zijn, in verband met de vangsten
van1 gamalen "voor de drogerijen te Breskens
Weil wat beter geweest, maar ook deze aan
voer bleef beneden die van 1936. Dat deze
toestand ook het overige Breskemsdhe bedrijfs-
leven in omgiunstiiigan zin beinvloedde, spreekt
vanzelf.
Nu Belgie en Frankrijk als afzetgelbded
'gnaotendeeils verloren zijn gegaan en de En-
gelsche markt niet vergroot en de steun in
gevolge de Landbouwcrisiswet 1933 niet toe-
reikenid is, was Breiskens'' gemeentetoestuur
weder verpliicht het grootste gedeelte van het
■verslagjaar de visschers geldelij'k te steunien.
De gamalenviS'Sicherij is, wegens de excen-
trisohe ligging van ons geweSt, hoofdzakelijk
oip het 'buitenland aangewezen. Alleen met
steun van de Regeering zu'llen de vele moei-
lijikheden, die den export omrdnigen, opgeheven
kunnen worden.
De plaatiselijke viisdhhandel, zoowel voor
versohe als 'Voor geconsenveerde, werd1 ook
door versdhiHende omstanddlg|heden gedrukt,
eenerizijfis door scheripe concurrentie, ander-
zijldis door stijigende kosten voor export naar
het buitenland.
Klompenindustrie.
De beriidhten uit de klompenindusltrie lui-
den, in tegenstelling met die van het jaar te
voren ongunsti'g. De devaluatie had tenge
volge stijging van loonen en stijiging der hout-
prijlzen. Verschillende overeengekomen verkoo-
pen werden van de zijde der verkoopers zonder
meer geanniuleeTd'. Aanlgezien die ongunsti-ge
factoren ook niet door boogere prijzen voor
hiet afgewerkte prodU'Ct konden worden opge
vangen, in verband met de prijzen waarvoor
van andere zijlde werd aanigelboden, wordt de
toestand voor de exploitanten moeilijk. Er
bleven verschillende voorraden onverkocht.
De syrruptomien die het voriig jaar de jaar-
lijksdhe klompenbeuns to Clinge ongunstig
selhienen te beinvloed'en, hebben naar het
sdhijlnt nog vender doorgewerkt, daar die in
1937 gehouden met gesiaagd mOet worden ge
noemd1. De vrees' wordt uitgesproken, dat in-
dien hierin geen verandering ten goede komt,
men deze voor ophefiftag van de induistrie in
dit gewest in het leven geroepen onidememing,
zal moeten opgeven.
De Bouwvakken.
'Hetgeen hiervoren oimltrent de bouwvakken
in het algemeen reeds is aanigestipt, kan ook
voor den handel in bouwimaterialen gelden. Er
was een teruiggang over d'e geheele linie.
Kruideniers waren.
De udt'komsten van deze branche, zoowel
voor de groissiers als voor de winikelieris, zou
den een heihaling kunnen zijn van de ver
schillende bezwaren die reeds het vori'g jaar
zijn meegedeeid en die den handiel ongunstig
beimvtloeden. In dit valk ondervindt de particu-
lier een zwaren druk, zoowel van de zijde van
de grootfbedrtjiven, als van de codperaties, zoo
wel van die der arbedders- als die der land-
bouwerscodperaties, die ten slotte ook met
groottoedrrjven met fldiaJen zijn te vergelijken.
In een der rapporten wordt ten deze een ver-
gelijfkiing gemaakt met den strijd1 tusschen de
vDlikeren, dat het er ten slotte om gaat, dat
het groote het kleine tracht te verdrukken en
weg te werken. VOor de ondernemers is het
een geluk, dat een groot deel van het pubMek
toch nog den partdcuiieren ondememer, die
met hard werken tracht het hoofld boven
water te hioulden, met zijn klanddizie steunit.
Het grossiersvak wordt zeer benadeeld1 door
de orisiis-zuivelvoorschriften, daar thans den
omzet van speik en vet is vervallen, die vroe-
ger belangrijk was en ook die van margarine
tot een ontoeduidehden omzet is geslonken.
Ook de omlzetbelasting dnukt het bedrijf van
den grossier, daar in vele gevallen om geen
klanten te verliezen, -van het verhalen op den
kooper niets teredht komt. En dat die belas-