Buitenland
De burgeroorlog in Spanje
LERIDA DOOR FRANCO'S TROEPEN
GENOMEN.
TER NEUZEN, 6 APRIL 1938.
D£ WERELDTENTOONSTELLING
TE NEW YOBK.
De regeering heeft in beginscl besloten aan
d<! Staten-Generaal voor te stellen, het subsi-
die voor de Nederlandsche en de Nederlandsch-
Indische deelneming aan de wereldtentoonstel-
ling te New York te verduhbelen><(zoodat zal
worden voorgesteld, dit subsidie nader vast te
stellen op anderhalf millioen gulden.
DE PBIJZEN VAN BOGGE, HAVEB
EN GEBST.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
Dieters betreffende het nemen van maatrege-
len ter verbetering van de prijzen van rogge,
haver en gerst, heeft de Minister van Econo-
mische Zaken nog het volgende geantwoord:
Het is den Minister bekend, dat de prijzen
van rogge, haver en gerst gedurende de laatste
weken lager zijn dan hij door de bestaande
maatregelen heeft beoogd te bewerkstelligen.
Hij moge evenwel opmerken, dat zich gedu
rende dit seizoen ook een tijdvak heeft voor-
gedaan, waarin de prijzen hooger waren.
Het is den Minister niet bekend, dat de ver-
koop van hoogergenoemde producten onmoge-
lijk is. Wei is het hem bekend, dat de telers,
die bedoelde granen nog in voorraad hebben,
in venband met de minder goede prijzen, aar-
zelen tot verkoop over te gaan.
De uitvoer van mais staat, daar deze het
rfbrmale transitoverkeer betreft, in geen ver-
band met de onderhavige aangelegenheid.
Ten slotte herinnert de Minister er aan, dat
hij de heffingen op den invoer van granen op
3 April 1938 heeft verhoogd met een bedrag
van 0,50 per 100 Kg.
INKOMENS EN VEBMOGENS
IN NEDERLAND.
Van de jaarlijks door het Centraal Bureau
voor de Statist; ek bewerkte statistiek der in-
komens en vermogens in Nederland, is zoo
juist die betreffende het jaar 1036/1937 ver-
schenen.
Naast de cijfers voor elk der ruim 1000
gemeenten van het aantal aangeslagenen in
de inkomsten- en vermogens'belasting, het
bedrag hunner inkomens en vermogens en het
gemiddeld inkomen en vermogen per aange-
slagene, komen hierin voor de eerste maal
ook voor elke gemeente de gemiddelde be-
dragen dezer inkomens en vermogens per
inwoner voor.
Dezelfde gegevens zijn in deze statistiek
ook opgenomen voor de elf provincien, de 42
economisch-geografische groepen en zeven
groepen van gemeenten naar het zielental.
Door onderlinge vergelijking dezer cijfers
verkrijgt men een globalen indruk van de
grootere of mindere welvaart der bevolking
in de verschillende deelen van ons land.
Hoe sterk deze cijfers wel afwijken, moge
onder meer hieruit blijken, dat 4.77 van
de aangeslagenen in alle gemeenten tezamen
een inkomen heeft van 5000 of meer. Te
Kerkrade is dit cijfer slechts 1.06 terwijl
dit voor Bussum 13.84 bedraagt. Ook
folijkt, dat 11.90 van de aangeslagenen in
alle gemeenten een vermogen heeft van
f 100.000 of meer, terwijl dit voor Emmen het
geval is met 6.02 en voor Rheden met
24.09 De hoogste en laagste gemiddelde
bedragen der in de belasting vallende inko
mens per inwoner worden voor de afzonder-
lijke gemeenten aangetroffen in Bloemendaal
en Nistelrode (resp. f 1593 en 46). Het
hoogste gemiddelde bedrag der in de belasting
vallende vermogens heeft eveneems Bloemen
daal en wel 17.380, terwijl voor het laagste
bedrag f 33 wordt gevonden.
Tusschen deze uitersten bevinden zich de
overeenkomstige bedragen van alle andere
gemeenten en die van de in de statistiek
voorkomende territoriale onderdeelen des
lands.
Voor deze nadere bijzonderheden zij naar
de publicatie zelve verwezen. Zij zal een wel-
kom bezit zijn voor ieder, die aanwijzingen
behoeft omtrent den economischen toestand
der bevolking in de verschillende deelen van
ons land.
TWEE ROOMSCHE KAMEBLEDEN
NAAB NED.-INDIE.
Naar gemeld wordt, heeft het bestuur der
R.K. Staatspartij besloten tot de uitzending
van ©en delegatie der partij naar Nederlandlsch
Oast-Indie. Tot leden van daze delegatie,
welike in de maaniden Mei, Juni en Juli wordt
uitgezonden tot het maken van een studiereis,
zijin aangeiwezen de heeren M. J. M. van Poll,
lid van1 de Tweede Kamer der Staten-Generaal
en voorzitter van de commissde uit de Katho-
lieke Kamerfractie voor aangelegenheden be
treffende de gefoiedsdeelen overzee, en Mr. Fr.
Teulings, le secnetaris van het bestuur der
R.K. Staatspartij' en lid van de Tweede Kamer.
De dielegatie zal begin Mei haar uitreis met
het mn. „Dempo" aanvaarden, om begin
Augustus weer in het moederland terug te
keeren. Dit tijdistip van de reis is zoo ge-
kozen en de indeeling ervan is zoodanig opge-
steld, dat ziji de delegatie met name de ge-
legenlheid biedt om het bestuur der R.K.
Staatsipartij te vertegenwoordigen bij de offi-
cieele viering van het j-uhileum der Indische
Katholieke Partij bij gelegenheid van het 20-
jarig bestaan dezer partij, op Pinksteren-1938.
'De st/udiereis zal omvatten een bezoek aan
belamgrijke iplaatsen en centra op Sumatra en
Java, terwijl zoo eenigszins mogelijk, ook een
bezoek zal worden getoracht aan de toloeiiende
missle op enkele der kleine Soenda-eilanden,
met name Flores en Timor.
De delegatie wordt opgedragen aan het
partijbestuur uitvoerig be rapporteeren over
ervaring en indrukken, welike zij tijdens deze
studiereis zal opdoen.
HONDERDDUIZEND GULDEN AAN
VBIJWTLLIGE BIJDRAGEN.
[De Vereeniging voor National© Veiligheid
deelt mede, dat Maandag aan vrijwilliige bij-
dtragen sedert de oprichting der vereeniging
het 'bedrag van een ton werd gepasseerd.
Het totaalbedrag dat bij de vereeniging is
ibimnengetkomen is thans 100.620,73, waaron-
der circa f 6500 aan jaarlijksche bijdragen.
Voor de volgende f 100.000 worden de foijdra-
gen gaarne verwacht op gironummer 287177
van de Vereeniging voor National© Veiligheid,
Den 'Haag.
DE LEEBLINGENSCHAAL BIJ HET
LAGER ONDERWIJS
Het Tweede Kamerlid Suring heeift den
Minister van Onderwijis, Kunsten en Weten-
schaippen een aantal schriftelijike vragen ge-
steld in veriband met diens besluit om in de
moeilijikste gevallen, als gevolgen der gelden-
de leerlingenschaal, een voorzienang te treffen
door met toepassing van het tweede lid van
artikel 56 der Lageronderwijiswet 1920 een
extra-onderwijizer voor Rijksrekening toe te
staan.
Gevraagd wordt o.m. of de Minister bereid
is, indien het niet mogelijk blijlkt, met een
judste toepassing van het tweede lid van arti
kel 56 der Lager-onderwijswet 1920 de moei-
lrjkheden te ondervangen, alsnog verbetering
dier schaal te bevordieren.
YBOU WEN - VREDESGAN G 1938.
Men verzoekt ons plaatsing van het vol
gende
De Vrouwen Vreidesgang 1938 belooft een
groot succes te worden. In1 tal van plaatsen
zijn oomite's van voorbereiding gevormd, ter
wijl ook het Oentraal Comite van vele kanten,
ook uit het buitenland, bewijizen van instem-
ming met den Vrouwen Vredesgang ontvangt.
Verwacht kan idtus worden, dat het aantal
deelneemsters aan deze stille demonstratie,
die een uiting is van der vrouwen ernstigen
vredeswil, igroot zal zijn. De spoorwegien ver-
leenen alle medewerking, om het vervoer der
vrouwen uit alle deelen des lands naar Den
Haag zoo vlot en gemakkelijk mogelijk te
maken, waarover de plaatselijke comity's alle
gewenschte inlichtingen kunnen verschajffien,
evenals de admiinistratie, het Centraal Vredes
Bureau in Den Haag.
STILZWIJGEN EN VEBWABBING.
Verwarring is schrijft de N. R. Crt.
een typisch kenmerk van de nederlaag. Ver-
deeldheid in eigen gelederen verzwakt ook het
grootste lichaam en ontneemt het de weer-
standskracht. Dit zijn de twee factoren, welke
op het oogenblik typeerend zijn voor de be-
trekkingen tusschen de Roomsch-Katholieke
kerk en het nationaal-socialisme.
De uiterlijke teekenen van de verwarring,
welke in de Roomsch-katholieke kerkeltjke
kringen heerscht, zijn elkaar de laatste dagen
snel opgevolgd. Uiterlijke teekenen, welke te
meer verbazing wekken, omdat naar buiten de
Roomsch-katholieke kerk altijd en ook onder
de moeilijkste omstandigheden als een geslo-
ten geheel heeft gestaan en steeds met de
discipline, een autoritair stelsel eigen, een be-
paald standpunt heeft verdedigd. Dat zulks
in de laatste week niet gebeurd is, dat ook
naar buiten heel duidelijk bleek, dat er ver-
schil van meening heerscht, maakt de ge-
beurtenissen dus nog belangwekkender.
Herhalen wij in het kort den gang van
zaken.
Het begon met den oproep van Innitzer,
waarin bepaalde dingen, door het nationaal-
socialisme op maatschappelijk terrein vol-
bracht, werden geprezen en de geloovigen
werden opgewekt zich voor de aansluiting bij
het Duitsche rijk uit te spreken. Gezien de
vroegere houding van den kardinaal-aarts-
bisschop Innitzer, gezien ook de nauwe ver-
bindingen van de hooge kerkelijke autoriteiten
met de leiders van het vroegere Oostenrijk-
sche regime, was deze verklaring een verras-
sing. Een groote verrassing weliswaar, maar
toch nog geen verwarring.
De verwarring begon echter, toen door het
officieele blad van het Vaticaan werd medege-
deeld, dat de verklaring van het Oostenrijk-
sohe episcopaat was opgesteld zonder vooraf-
gaand overleg met den Heiligen Stoel en on
der uitsluitende verantwoordelijkheid van het
Oostenrijksche episcopaat. Krachtiger kon
men Innitzer al niet desavoueeren. Nochtans
was dit eerst het begin van de verwarring,
welke nog zou toenemen door een rede over
politiek katbolicisme, welke het radio-station
van het Vaticaan Vrijdagavond uibzond. Daar-
in werd o.m. gezegd: „Het ligt niet op den
weg der kerkelijke autoriteiten uitspraken te
doen, waarin het succes van een regeering
wordt atfgemeten en gewaardeerd. Geen ge-
loovige behoeft zich in zijn geweten verplicht
te gevoelen zich ibij dit oordeel (d.i. van In
nitzer) aan te sluiten en er zich naar te rich-
ten bij het uitoefenen van zijn politieke rech-
ten. Deze adhaesie van de zieleherders aan
de machthebbers van den dag moet beschouwd
worden als* een gebrek aan trouw en waardig-
heid".
In deze, overigens voor het Vaticaan buiten-
gewoon merkwaardige toespraak, werd dus op
wel zeer scherpe wijze te kennen gegeven, dat
de Oostenrijksche geloovigen niet gedwongen
waren de zienswijze van hun aartsbisschop te
volgen.
De verwarring, welke hierdoor gesticht was,
nam nog toe, toen bekend werd, dat in krin
gen van het Vaticaan deze radiorede werd
afgekeurd.
Men deelde mede, dat de uitzending was ge-
schied buiten medeweten van den kardinaal-
staatssecretaris. Ondershands werd echter
vernomen, dat de rede toch vrijwel de meening
van den staatssecretaris weergaf, terwijl de
spreker bekend kon zijn met het misnoegen
van den Paus en van diens adviseurs over de
gebeurtenissen in Oostenrijk.
Het behoeft geen verwondering te wekken,
dat Berlijn aan den gang van zaken groot
gewicht hechtte. De keten van gebeurtenis
sen was daarmede echter nog niet afgesloten,
Immers de dag van gisteren was hierbij van
bijzonder belang, met name voor de vraag
of nu ook van de Duitsche kansels af een
opwekking voor het ja-stemmen zou worden
uitgebracht. Bij voorgaande gelegenheden,
met name voor het plebisciet in het Saar-
gebied in 1935 en naar aanleiding van de
herbezetting van het Rijnland in 1936, was dit
wel gebeurd. Zwijgen beteekende onder deze
omstandigheden dus niet alleen het aannemen
van een andere houding dan het Oostenrijk
sche episcopaat, maar daarnevens het afwij
ken van een tot dusverre gevol'gde gedrags-
lijn. Het was begrijpelijk, dat men in staats-
kringen te Berlijm aan deze geste een
bijzondere beteekenis zou hechten.
Teekenend voor de verwarring en verdeeld-
heid, welke op bet oogenblik in R.-Kath. Duit
sche kringen herschen, is het feit, dat de con
ference der Duitsche bisschoppen in deze
aangelegenheid niet tot een eenstemmig
besluit is kunnen komen. In edn kwestie,
welke van zoo fundamenteele beteekenis is,
kon de kerk de eenheid, welk juist nu van de
grootste waarde zou zijn geweest, niet hand-
haven. Den bisschoppen moest individueel de
vrijheid worden gelaten om te beslissen over
de geschiktheid en den vorm van een even-
tueelen oproep ten 'gunste der volksstemming.
Lang niet alle bisschoppen hebben van de
geboden vrijheid gsbruik gemaakt om de ge
loovigen op te wekken voor te stemmen. Op
het moment, dat wij dit schrijven, is nog
slechts de oproep van he diocees Fulda be
kend, terwijl over verklaringen in andere
diocesen nog niets is vernomen.
De beslissing, waarvoor de bisschoppen
geplaatst waren, was zonder twijfel moeilijk.
Als Duitscher zullen zij. zich in hun hart ver-
heugen over de vereeniging van twee Duitsche
volken, als geestelijke moet het hun in hun
ziel zwaar vallen een oproep te doen ten
gunste van het nationaal-socialisme, waax-
mede zij. zich meer dan ooit in strijd achtien.
De moeilijkheid van het vraagstuk kan ech
ter het gebrek aan leiding bij de geloovigen
daarom niet goedpraten. De geloovigen, die
steeds geneigd zijn op bet kompas van hun
geestelijke herders te varen, weten niet wat
zij van deze tegenstrijdige verklaringen moe-
ten aanvaarden.
Het nationaal-socialisme heeft het grootste
succes op de kerk behaald, waarvan het heeft
kunnen droomen. Waartoe zal medewerken,
dat de raidorede van het Vaticaan noch in
Duitschland noch in Oostenrijk door de pers
bekend is mogen worden gemaakt. Hij heeft
de kerk, althans in deze kwestie en voor dit
oogenblik, van haar leiding beroofd; de reeds
lang aanwezig zijnde weifeling is nu ook naar
buiten te voorschijn getreden.
Berlijn is ongetwijfeld ontstemd over het
stilzwijgen van het Duitsche R.-K. episcopaat,
in tegenstel'ling ook met de evangelische kerk,
welke zich voor het ja-stemmen heeft uitge-
sproken.. Daarom laat het zich nog niet
overzien langs welken weg het zijn succes zal
willen consolideeren, door welke gevoelens
ook het zich daarbij zal laten leiden. Maar
wel kan men zeggen, dat de kerkelijke kwes
tie ih een nieuw stadium is getreden, een
stadium, waarin de positie der R.-K. kerk
verzwakt en die van den staat versterkt is.
DE RETREKKIN GEN TUSSCHEN
NEDERLAND EN BELGIe.
In den Belgischen Senaat hebben twee spre-
kers de BelgischNederlandsche betrekkingen
aamgeroerd. Vos (soc.) constateerde, dat
Nederland met fair play de beslissing van het
Int. Gerechtshof te Den Haag in de kwestie
van het Albertkanaal heeft aanvaard en spr,
hoopte, dat de minister van deze uitstekende
atmosfeer tusschen beide lamden zal profitee-
ren om onderhandelinigen te beginnen over de
vraagstukken, die tusschen beide landen han-
gende zijn.
De tweede spreker, Orban (VI. katholiek)
sprak in denzelfden geest en uitte den wensch
dat de regeering van Belgie zich met de
Nederlandsche in verbinding zal stellen om
de kwestie van de verhouding tusschen Ant-
werpen en Rotterdam en Antwerpen en den
Rijn te regelen. Hij zou een Nederlandsch-
Belgische commissie de besprekingen tusschen
beide landen willen zien beginnen.
Minister Spaak antwoordt heden.
MGR. INNITZER NAAR ROME.
Kardinaal Innitzer is uit Weenen op weg
naar Rome, waarheen hij door het Vaticaan
is ontboden.
HITLER TE GRAZ.
Graz was Zondag in feesttooi. Hitler zou er
spreken. Er waren meer menschen in de stad
dan men ooit gezien heeftc,De wegen van het
station naar het Parkhotel waren omgeven
door een opeengepakte menigte.
De groote locomotievenloods achter het
station, welke 20.000 menschen kan herbergen,
was ingericht voor Hitler's spreekbeurt, doch
daar de loods nog veel te klein was om de
samengestroomde menigte te bevatten, werd
de rede door luidsprekers in alle hoofdstraten
en pleinen weergegeven.
Hitler's rede werd voortdurend door toe-
juichingen onderbroken, Hij zeide o.a., dat de
nood in Oostenrijk overal door de eensgezinde
energie en de materieele beteekenis van een
volk van 75 millioen voor goed zal worden
overwonnen. Het vraagstuk van de z.g. Oos
tenrijksche onafhankelijkheid, waarover in het
buitenland zooveel is gesproken, heeft bij de
bevolking van het land Oostenrijk slechts
lachen veroorzaakt. Het is de natuurlijke
meening, niet alleen van elken volksgenoot
in Oostenrijk, doch van elk lid van het Duit
sche volk, dat er slechts een zelfstandigheid
bestaat, n.l. de zelfstandigheid van het Duit
sche volk. In de Oostenrijksche provincies
weet men uit eigen nood en smaad te goed,
dat zelfstandigheid niet door het buitenland
kan worden gewaarborgd.
Tenslotte gewaagde Hitler van zijn buiten-
landsche politiek van den vrede, van de vreed-
zame samenwerking met Italie en over het
onvoorwaardelijk vasthouden van het Duitsche
volks, zinsneden, waarbij er aan het gejubel
gecu einde scheen te komen.
Van Maandagochtend vroeg af werd het
Parkhotel belegerd door een menigte, die
Hitler wilde zien en toejuichen hij zijn ver-
trek. Ook langs den weg naar het station
stond weer een dichte haag menschen.
Hitler is per extra-trein naar Klagenfurt
vertrokken, waar hij Dinsdagavond spreken
zou.
Na een strijd, welke langer duurde dan
eerst verwacht werd, hebben Franco's troepen
Zondag de stad Lerida geheel bezet.
Zondagmiddag hebben de rechtschen het
kasteel, in het Noorden der stad gelegen en
het spoorwegstation in het oosten, ingenomen.
Hun vechtwagens reden de stad binnen en
bestookten de regeeringstroepen, die zich
nog in de stad bevonden. Acbter de binnen-
rukkende rechtsche troepen volgde onmiddel-
lijk politie en civiele garde, ter handhaving
van orde en rust na de bezetting der stad.
In bet Noorden hielden de regeeringstroepen
nog langer stand tegen de rechtsche ruiterij,
welke den weg voor de vluchtelingen poogde
af te snijden. In het Zuidoosten houden de
regeeringstroepen de stellingen bij de dorpen
Albatarrech en Montollu bezet, zonder echter
tegenaanvallen te doen. De troepen van
generaal Moscardo hadden reeds eerder ten
Nogrdwesten van Lerida het dorp Almacellas
bezet, waardoor de verbindingen met Bar-
bastro, zoowel langs de straatweg als langs
den spoorweg waren verbroken. Na de be
zetting van Lerida veroverden de rechtschen
in dit gebied nog verscheidene dorpen.
Met den val van Lerida is een belangrijke
fase afgesloten in het, naar alle waarschijn-
lijkheid, laatste stadium van den Spaanschen
burgeroorlog. Deze fase is eigenlijk begon-
nen op 23 Maart, toen Franco, na eerst in den
sector van Huesca te zijn opgerukt, zijn troe
pen de Ebro liet overschrijden, die direct
daarna de vijandelijke linies binnendrongen.
De regeeringstroepen hadden ibij. Alcaniz
sterke verdedigingslinies aangelegd en hadden
daar reeds dagenlang stand kunnen houden.
Door deze manoeuvre echter stortte hun front
ineen. Op 26 Maart werd Bujaraloz ibezet.
Hierna volgde de snelle opmarsch naar het
Catalaansche gebied. Op 29 Maart kregen
de colonnes, die bij Barbastro opereerden,
contact met den rechtervleugel welke uit
Sarinean oprukte. Op 1 April kregen de
colonnes die uit Zuid-Aragon, via Mequinenza
waren, opgerukt, eveneens contact met de
andere legercorpsen, zoodat de frontlijn hier
thans, behalve bij den z.g. zak ten noorden
van Fraga, ongeveer een gesloten geheel
vormt.
De correspondent van de Times meldt uit
Madrid, d.d. 3 April;
Zoowel aan het front van de republikem-
sche troepen bij Guadalajara als in Madrid
beeft bet Maandag projectielen gehageld.
Aan het front woedde een heftig artillerieduel
en Madrid is anderhalf uur lang onderworpen
aan een bombardement met granaten van een
zwaarder kaliber dan deze gemartelde stad
ooit te voren hebben getroffen. Om half
zeven zomertijd, welke Dinsdag voor het
republikeinsche deel van Spanje is ingegaan,
toen de straten vol menschen waren, die na
hun werk genoten van den prachtigen zonne-
schijn, begonnen de granaten in het centrum
van de stad te vallen en later in bijna alle
deelen van de stad. Totale cijfers van het
aantal dooden en gewonden worden niet op-
gegeven.
Havas deelt mee, dat de rechtsche artillerie
tweeduizend granaten op de stad heeft doen
neerkomen, waaronder projectielen van 15.5
cm. en zwaarder. Vooral rond het paleis van
de Cortes, op het Prado, in de Granvia en in
de Alcalastraat vielen de granaten neer. Een
groot aantal personen werd getroffen. Tot nu
toe heeft men vijftig dooden en gewonden ge-
teld.
Ook hebben de rechtschen Zaterdagavond,
Portebou, aan de Spaansch-Fransche grens,
gebomibardeerd.
De toestand in Barcelona.
Volgens verhalen van reizigers, die de laat
ste dagen uit Barcelona zijn vertrokken,
hebben zich ondanks de door de regeering
gepubliceerde oproepen tot weerstand slechts
30 pet. der opgeroepen lichtingen aangemeld.
De F.A.I, heeft de propaganda uitgebreid en
spoort het publiek aan verraders aan te bren-
gen en verdachten te ontmaskeren. Talrijke
arrestaties zijn verricht.
Te Barcelona vreest men, dat de rechtschen
zich meester zullen maken van de electrische
centrales te Tremp, die bijna 50 pet. der
energie voor Barcelona leveren. Indalecio
Prieto heeft .Donderdag een nota gezonden
aan de vakvereenigingen, waarin hij haar
vraagt de fabrieken in geval van een recht
schen ajanval door de arbeiders te doen ver-
dedigen.
De Temps publiceert een telegram van zijn
correspondent te Perpignan, waarin wordt
gezegd, dat in Catalonie talrijke personen zijen
gearresteerd. Onder de arrestanten zouden
zich ongeveer tachtig Franschen bevinden,
o.a. de Fransche consul te Tarragona, Merelo.
De Fransche ambassadeur te Barcelona stelt
alles in bet werk om zijn vrijlating te ver-
krijgen.
Het offensief der regeering in de
provincie Guadalajara.
Generaal Miaja, die een krachtig afleidings-
offensief aan bet Guadalajara-front is begon
nen, meldde, dat daar Maandagochtend fel
werd gestreden. De rechtsche troepen waren
gedwongen versterkingen -aan te voeren in de
sectoren Ribarredonda en Saelices. Bij Moca-
sillas, een sterke strategische positie, werden
bloedige gevechten geleverd, waaraan door
vechtwagens en ruiterij werd deelgenomen.
De rechtsche luchtmacht poogde vergeefs de
nadering van convooien der regeeringstroepen
naar het front te verhinderen.
Generaal Miaja heeft Maandagavond medie-
gedeeld, dat de operaties aan het Guadalajara-
front door de regeeringstroepen methodisch
worden voortgezet. Hij leidt daar persoonlijk
de krijgsverrichtingen. In Madrid worden de
weerbare mannen door vrouwen vervangen.
Bij de metro zijn tbans vele vrouwen in
dienst.
Volgens de correspondent van de Times
levert dit offensief voor de nationalisten geen
gevaar op en men verwacht niet, dat het
noodig zal zijn, dat zij troepen van belangrijker
fronten in de richting van Madrid zenden.
Terug naar Catalonie.
Uit Toulouse meldt Havas:
Reeds zijn 1600 Spaansche vluchtelingen in
twee treinen naar Oenbere vertrokken, terwijl
reeds eerder 5440 manschappen van de link-
sche troepen werden teruggezonden.
Van de 6000 vluchtelingen, die in Luchon
zijn aangekomen, hebben 254 gevraagd naar
Hendaye te worden gezonden. Van de burgers
werden 1200 opgenomen in de kampen in
Midden-Frankrijk; te Luchon bevinden zich
thans nog 220 burgers en 60 soldaten.
Omtrent het lot van de 43ste divisie, die in
de bergen bij Lentea omsingeld is, is niets
bekend.
De autoriteiten van Hendaye hebben den
Spaanschen rechtschen autoriteiten te Irun
gevraagd of zij de vluchtelingen en soldaten,
die uit het door de linkschen bezette deel zijn
gevlucht, willen ontvangen. Hierop is geant
woord, dat geen bezwaar bestaat voor ben,
die geen ernstige misdrrjven op hun geweten
hebben.
De Spaansche autoriteiten te San Sebastian
hebben den Franschen consul aldaar toege-
staan Ducoureau, den consulairen agent te
Irun, die reeds sedert den len Januari j.l. ge-
vangen zit, te bezoeken.
Een speciale verslaggever van de Times"
telefoneerde uit Luchon:
Tijdens het weekeinde zijn nog eenige
groepen vluchtelingen uit Arragon, meest
soldaten die terugtrokken voor den nationa-
listischen opmarsch, hier aangekomen. De
militairen zagen er na den vreeselijken tocht
over de Pyreneeen nog vrij. goed uit, maar de
burgers, onder wie veel vrouwen met babies
op den arm of kinderen geklemd aan haar
rokken, boden een deemiswekkend schouw-
spe'. Velen vielen van uitputting en honger
neer. Uw correspondent heeft simds het be
gin van den oorlog veel vluchtelingen over de
Fransche grens 'zien komen, maar geen van
alien zag er zoo uitgemergeld uit als dezen.
Daar Frankrijk geen belligerentenrechten
heeft toegekend aan de partijen in Spanje,
konden de 5000 soldaten niet beschouwd wor
den sis een leger, dat geinterneerd moest
worden. Voor het eerst echter hebben de
soldaten de vrije keus gekregen naar welk
deel van Spanje zij terug wilden. Onder toe-
zieht van een groote macht Fransche gen-
darmen werd de stemming gehouden, vooraf-
gegaan door een toespraak van een Spaan
schen majoor, die de mannen aanspoorde naar
het republikeinsche gebied terug te keeren.
De stemming, welke man voor man geschied-
de, duurde vijf uur. Van de 5000 soldaten
bleken er slechts 200 over te willen gaan naar
nationalist; sch grondgebied.
Geen uur later vertrokken de eerste treinen
van Luchon naar Cerbere, vanwaar de troe
pen verder naar Catalonie zullen gaan. De
200 neen-stemmers bevinden zich nog te
Luchon in afwachting van hun reis naar
Hendaye.
Uit Rome wordt gemeld, dat Gayda in de
„Girnale d'ltalia" een hoofdartikel aan de
naar Frankrijk uitgeweken troepen der regee
ring van Barcelona wijdt. Hij. schrijft o.a.:
,.jHet betreft een nieuwe ongeoorloofde
flagrante overtreding door Frankrijk van de
niet-inmengingsverplichting. Men heeft reeds
de eerste bewijzen dat deze actie tusschen den
Franschen minister van buitenlandsche zaken,
Paul-Boncour, en den Sowjet-Spanjaard
Negrin werd overeengekomen.
Dit systeem vormt een directe oorlogs-
gemeenscliap tusschen het Sowjet-Spaansche
gebied en het Fransche gebied, dat een etappe
wordt van het front; een etappe, waarin de
strijders zich reorganiseeren, versterken en
nieuwen moed kunnen scheppen.
Het is in overeenstemming met de intema-
tionale gabruiken, dat overloopefs naar het
gebied van een neutralen staat daar direct
worden» ontwapend en geinterneerd. Het is
thans dus duidelijk en ondubbelzinnig bewe-
zen, dat Frankrijk niet neutraal is, doch de
Sowjet-iSpanjaarden achter het strijdfront
steunt en aldus bijdraagt tot hun tegenstand.
Men zal thans wel duidelijk begrijpen waar-
om de zittinig van de Londensche niet-inmen-
gingscommissie zoo rustig en stil is ver-
loopen. Zij zou zich anders al te zeer moeten
bezig houden met een dergelijke inmenging,
welke in verschillende deelen van Europa met
aandacht wordt gadegeslagen.
Wedloop naar de zee.
In een radiorede voor Radio Sevilla heeft
generaal Queipo de Llano, naar Renter uit
Saragossa meldt, medegedeeld, dat Tortiosa
door de rechtsche troepen was ingenomen,
terwijl de rivier Noguera in het Noorden van
de provincie Lerida met succes was overge-
stoken, doch blijkens een later door Reuter
uit Saragossa ontvangen bericht zou dit voor-
barig zijn. In het laatste bericht wordt n.l
gezegd dat, hoewel de legioensoldaten, die
thans near Tortosa oprukken, een kleineren
afstand hebben af te leggen dan de troepen
onder Aranda, zij waarschijnlijk op krachtigen
tegenstand zullen stuiten. De troepen van
Aranda, die Morella hebben ingenomen, zul
len dan ook wellicht nog den wedloop naar
de zee winnen.
In het officieele rechtsche communique
wordt gemeld, dat de rechtsche troepen, de
samenvloeiing van de Noguera, de Begre en
de Riva Gorzola bereikt hebben, Zij ver-
meesterden daar een artilleriepark met een
enorme hoeveelheid materiaal, terwijl zij 160
krijgsgevangenen maakten.
De strijdkrachten op den linkervleugel, die
langs den weg naar Boltona oprukken, heb
ben verscheidene dorpen bezet, o.a. Boltana.
De troepen in Aragon zijn de Noguera over-
getrokken en hebben zich van het dorp Aldesa
meester gemaakt. De legioensoldaten achter-
volgden den vijand tot Morella. Zij maakten
300 krijgsgevangenen.
Aan het front van Guadalajara werden de
tegenaanvallen van den vijand afgeslagen.
Het lin/ksche ministerie van landsverdedi-
ging heeft in een communique medegedeeld,
dat Lerida is ontruimd door de linksche troe
pen; zij hebben zich teruggetrokken in stel
lingen buiten de stad. Meer naar bet noorden
hebben zij Cofibins, Albesa, Algerri en Alfar-
ras bezet. Ten zuiden van de Ebro is de vijand
opgerukt tot Mora de Ebro. In den sector
Morella heeft de vijand nieuwe stellinigen
bezet.
In den sector Guadalajara is een aantal
hoogten door de linkschen vermeesterd, de
vijandelijke troepen vluchtten in wanorde. Uit
wraak hebben de rechtschen meer dan duizend
granaten op de stad afgeschoten.
Uit Rome wordt gemeld, dat de zegevieren-
de, snelle opmarsch der rechtsche troepen en
Italiaansche legioensoldaten in geheel Italie
groote geestdrift heeft gewekt onder volk en
Zwarthemden. Zoodra het bericht werd ver
nomen, dat de leigoenisoldaten, die opereeren
in den sector van de Ebro, zich tezamen met
de Spaansche troepen in het zicht van de
Middellandsche Zee bevonden, werden te Rome
en in de andere centra des lands door volk en
Zwarthemden optochten geimproviseerd, die
met muziek en vlaggen door de straten trok-
ken en juichten voor Italie en het rechtsche
Spanje, den Duoe, Franco en de legioensolda
ten, die aldus meldt het Ag. Stefani op
Spaanschen grond ,,de hoogste rechten der
beschaving van Rome handhaven."
BELASTING NAAR INKOMEN EN
VERMOGEN.
De Rijksomtvangier verzoekt ons te bench-
ten, dat eind dezer week wordt begonnen met
het vervolgem der aanslatgen Inkomstenbelas-
ting 1937-38, igedateerd in Januari 1938, waar-
op nog niet twee-vijfde deel is aangezuiverd.
OMHOOGGE V AREN.
Tijdens de vaart op d Wester-iScbeide is het
op weg naar Dordrecht zijnde m.s. ,,Verande-
ring" op de plaat van Baarland omhooggeva-
ren en blijven zitten. Eerst den volgenden mor-
gen is het schip met behulp van de sleeplboot
,,Holliand" weer vlot getrokfeen.
De „Veranderinig" heeft oogensohijnlijk geen
schade ibeikomen en heeft dan ook de reis
voortgezet.
BENOEMD.
Met ingang van 4 April is benoemd tot op-
zichter bij den Provincialen Waterstaat van
Noord-Hollanld, met stamdplaats Haarlem, de
heer M. E. Padmos.
EXAMEN VOOR HET MIDDENSTANDS-
DIPLOMA HANDELSKENNIS.
In antwoord op het tot den Minister van
Economische Zaken gericht verzoek, ontving
de Kamer van Koophandel en Fabrieken van
den Minister bericht, dat, bij voldoende deel-
neming, gelegenheid zal worden gegeven om
in Zeeuwseh-Vlaanderen aan het examen deel
te nemen.
Zooals wij reeds in ons nummer van Vrijdag
j.l. mededeelden, zal dit examen te Ter Neuzen
worden gehouden.
GEMEENTERAAD VAN AXEL.
Beroep op de Kroon inzake begrootiiig.
In de gisteren gehouden vergadering waren
alle leden aanwezig.
Ingekomen was een bericht van Ged. Staten
dat de bouw van het gemeentehuis aan de
laagste inschrijvers kan worden gegund, mits
het toezicht tijdens den bouw zoo goed moge
lijk zij, en het verschil tusschen de raming en
de aannemingssom althans gedeeltelijk zal
worden aangewend voor verschillende ver-
beteringen, zooals het gebruik van een goede
kwaliteit gevelsteen, een betere behand«ling
van de balklaag en vloeren en een minder
sober© afwerking van de raadszaal, en overleg
gepleegd wordt ter zake van den aankoop van
het materiaal met de Provinciale Zeeuwsche
Schoonheidscommissie. Burg, en Wetb. be-
richten, dat de gunning inmiddels bad plaats
gevonden, en voor het overige rekening zal
worden gehouden met de wenken van Ged.
Staten
Ged. Staten van Zeeland, gaven in over-
weging, dat getracht zou worden, enkele lee-
ningen die geeombineerd waren, geplaatst
te krijgen met een looptijd van 5 a 10 jaar,
tegen een rentevoet van 2% a 3
Ten aanzien van dit schrijven bleek er een
misverstand te bestaan, aangezien de heer
C van Bendegem meende, dat de bedoelde
leening, dan ook in den tijd van 5 a 10 jaar
zou moeten warden afgelost, hetgeen juist
tegenovergesteld was aan de bedoeling, waar-
mede het besluit tot het combineeren van
deze leeningen was genomen. Nadat hij was
ingelicht, dat zulks niet het geval was, aan
gezien na afloop van deizen termijn nader
overleg zou moeten worden gepleegd omtrent
het opnieuw sluiten, dan wel voortzetten der
bestaande leening, hetgeen thans voor de
gemeente een direct voordeel beteekent, doch
wat in de toekomst, bij stijgimg van den
rentestand, even goed op nadeel kan uit-
loopen, werd dit schrijven aangenomen voor
kennisgeving. Burg, en Weth. zullen omtrent
de mogelijkheid van het leenen der gelden
tegen een der genoemde percentages een on-
derzoek instellen en te zijner tijd met voor-
stellen bij den raad komen.
