De plechtige officieele bijeenkomst in de Ned. Herv. Kerk
De Nationale Vreugde-dag
TER NEUZEN, 2 FEBRUARI 1938.
HOEK.
AXEL.
't Was te voorziem, dat de belangstelliing
voor deze bijeenkomst groot zou zijn. A1 ge-
ruimen tijd voor den aanvang stond een tal-
rijke menigte gereed, om een plaatsje te ver-
krijgen. Dank zij de goede maatregelen der
politic kon het betreden van het kerkgebouw
ordelijk plaats hebben. De menigte werd n.l.
van twee zijde n in rijen opgesteld en boewel
men dat hier niet igewoon is, begreep men
took spoedig bet nuit van dezen maatregel. De
erakelingen die tegen den regel in nog een
plaatsje vooraian traehtten te verkrijgen, zat
het niet glad, en die wenden naar de achter-
ste rijen verwezen.
Spoedig was het ruime kerkgebouw, waarin
nog veel sitoelen voor extra izitplaatsen wa
re® aangebracht, geheel gevuld. En zij die
geen zitplaats meer hadiden, vergenoegden
zidh met een staanplaats in de gangen. Daar-
door was het ten sl'otte ook een genoegen te
vermemen, dat alien die zieh voor toegang
hadden geposteerd, ook toegang tot bet ge-
boujw Ihetotoen verkregen. Het aantal toehoor-
ders benaderde de 1500. Er waren dus geen
t eleur gesitelden
Op bet bestemde tijdstip betrad de Ed.
Aehtlb. Heer Mr. P. 'H. W. F. Tellegen, om-
hangen met zijn amtotsketen, het spreekge-
stoelte.
Hij riep de burgers van Ter Neuzen een
woord van welkom toe. Herinnerde aan de
blijde gebeurtenis die alien hier samentoracht.
Vervolgens bracht hij een woord van dank
aan bet toestuur der Ned. Herv. Kerk, dat
wetwillend dit ruime kerkgebouw voor het
houden dazer bijeenkomst heeft willen be-
sdhilkfbaar stellen.
Het uit ongeveer 150 zangeressen en zan-
giers geivormde koor, waarin opgenomen het
Ned. Herv. kerkkoor. de gem. zangvereeniging
..Scbeldekoor". de CJhr. gem. zangvereeniging
van zijn stamhouder doen vermoeden, dat
deze op zou groeien om met vier van zijn
broederen door hun leven en sterven tot
stand te brengen de onafhankelijkheid van een
staat, die het zich sindsdien tot op dezen dag
tot roem en tot zegen rekent met bet Huis
van Oranje-Nassau door zoo innige banden
verbonden te zijn.
Hoe kon ook die jonge Moeder weten, dat
deze, baar eerste zoon zijn gesiacht zou op-
heffen tot wereldfaam Hoe, dat zij de stam-
moeder zou worden der vorsten, die tot in
lengte van dagen zouden, en, bidden wij, zul-
len, regeeren over de lage landen bij de zee?
tHaar diep religieuze natuur bindt het
steeds grooter gezin tot na haar dood dicht
aaneen. Hoe nauw die band haar bond aan
den oudsten zoon, blijkt uit diens vele brieven,
tot in zijn iaatste levensjaren, waarin de
grijze staatsman en veldbeer nog op even
vertrouwelijken toon zijn zorgen bloot legt als
bij in zijn jonge jaren haar deelgenoote
rnaakte van een zorgeloozer leven.
De nagedachtenis aan deze Juliana van
Stolberg eerde onze Koningin en bond die ons
volk op het hart door haar naam te geven
aan 't liefste Kind van 't Land.
Met Prins Willem vangt dan de lange reeks
aan, die thans weer naar de toekomst wijst,
van Oranje en Nederland. Vangt ook aan
het spel van vaak zoo dramatische spanning,
wanneer het gevaar dreigt, dat die keten ver-
broken wordt.
'En het is wel merkwaardig, dat deze Wil
lem, eerst sinds 1544 als universeel erfge-
naam van een neef Prins van Oranje, als
eerste van deze tak Nassau den naam Oranje
naar de Nederlanden brengt en dien voor goed
aan onze historie verbindt, met den zin-
spreuk ,,Je Maintiendrai".
Hoe verleidelijk deze heroische figuur ook
voor iederen Nederlander is, wij moeten ons,
naar den opzet van deze rede, beperken.
lEn reeds dadelijk is er bij den dood van
den eersten Willem die spanning van bet
drama. Niet alleen om dit sterven; ook
over den voortduur van den band met Oranje.
Een knaap van nog geen zeventien jaren zal
de jonge natie in den bij lange na nog niet
volstreden strijd moeten leiden. De eenige
oudere broeder is door den Spaanschen tyran
ontvoerd en vervreemdt van zijn Vader en
van diens streven. De eenige jongere broeder
is nog slecbts een zuigeling van enkele
maanden.
De geboorte van Maurits geschiedde op den
Dillenburg, waarheen Prins Willem zich met
zijn gezin had teruggetrokken, nadat zijn
aanvankelijke politiek van verzoening hem
verdacht had gemaakt zoowel bij den Koning
als bij de Calvinisten, wier zijde hij eerst later
geheel zou kiezen. Niet lang zou dat meer
duren; bemiddelend optreden bleek niet moge-
lijk en voorgoed en met alle middelen, die
hem ten dienste staan, wijdt Willem zich aan
den strijd om gewetensvrijheid. Zijn woon-
plaats wordt Delft en daar juicht reeds op
29 Januari van het jaar 1584 bet volk bij de
geboorte in den avond tusschen acht en negen
uur van Frederik Hendrik. Tot laat in den
nacht werden de klokken geluid.
Het was in die dagen getoruikelijk en wij
vinden die gewoonte bij iedere volgende ge
boorte herhaald, dat de plaatselijke en gewes-
telijke overheden den gelukkigen vader een
zoogenaamde ,,pillegift" toekenden. En nu
moet gij niet denken, dat de Staten van Hol
land en Zeeland, die in dit geval de milde
gevers waren, zich toen of later bezig bid
den met min of meer geheime artsenijbereid-
kunde, tot welke gedachte deze benaming U
allicht zou verleiden. Het waren pupille gif-
ten, door de overheid als buldeblijk verstrekt
pn waarvan dan de oorkonde meestal daarbij
in een kostbare gouden doos werd aangeboden.
Het zijn zeer belangrijke bedragen in geld
of als lijfrente bedoeld.
'Bij den dood van Maurits was de zorg om
Oranje nog niet weggenomen. Frederik
Hiendrik, weinig trouwlustig, had ten slotte
op aandrang van den zeer door hem vereer-
den ouderen broeder een keuze gedaan, maar
het duurde nog tot 26 Mel 1626 voordat
kanonschoten den volke kond deden, dat een
tweede Willem van Oranje bet levenslicht had
aanschouwd. Allerwegen brandden de vreug-
devuren den ganschen nacht en talloos zijn de
uitingen in beeld en versmaat, die de gevoe-
lens der bevolking moesten vertolken. Wij
zijn in den bloeitijd der Republiek; kunsten
en wetenscbappen staan op bet hoogtepunt
en veel van hetgeen geboden werd, is ook
thans nog genietbaar; hetgeen niet gezegd
kan worden van wat in later eeuwen op dit
gebied verschijnt. Boven alles uit verheft
zich echter de ,,Geboortk!ock" van Joost van
den Vondel; die helaas te lang is om hier ge
heel te worden voorgedragen, doch van welks
schoonheid ik wil trachten U met enkele
strofen te doen meegenieten.
Reeds bij den aanhef:
Vergunme dat ick dael
op eeuwigh groenen telgh; en lentsche
[naghtegael,
In 't quicxste van den May, aenhef te
[quinckeleren
herinneren wij ons, dat Willem II geboren
werd in de voile lente. In, zelfs voor Vondel
wonderschoone regels, beschrijft de dichter
dan de Meimaand:
A1 't aerdrijck zweld tot kruyd. Men siet
[door veld en bosch
Uitpuylen 't nieuwe groen, en knoppen, bot
[en bios.
De bloemgodin ging prat op haer kleynoodjen
[treden.
Violen loken op bestipt met lieflyckheden.
De dichter, verbaasd over deze lenteweelde,
vraagt de bloemgodin naar den reden dezer
uitbundigheid. Zij wijst beta op het wiegje
met den jongen Oranjetelg en dan spreekt
Vondel den jongen Willem als volgt toe:
Het wichtje lacht, en sy word nimmer
[lachens moe.
Soo kleene soete knaep, soo Willem, ga
[vrij toe,
Versacht met lacb op laeh de sorgen uwer
[moeder;
Terwijl uw vader leyd te velde, als 's lands
[behoeder.
Het roemrijk toekomstbeeld, dat tot besluit
de dichter voor den Prins ontvouwt, kwam
niet tot werkelrjkheid. De tijden hadden zich
gewij'zlgd. De strijd om gewetensvrijheid
was volstreden, maar dan wenschten de
machtige regenten ook geen dreiging van
nieuwe overheersching van andere zijde. De
macht der Oranjes werd te groot. Het stad-
houderschap was slecbts een naam, hun in-
vloed ging die eens konings te boven. De J
dood van ^illem II was eerder een oplossing
dan een ramp nu rouwkamer en kraambed
onder een dak stonden. Slechts met uiterlijke
praal werden geboorte en doop gevierd van
den derden Willem, die toch eens, zooals zoo
|U!!illllini!lllllltililllll!illllllllllllll!l!llll!llllll!IIU^
M In heerlijke spontaniteit,
M heeft Nederland gefeest! g
g in ,,dwaze" uitgelatenlheid,
is 't uit den plooi geweest!
J wij toonden ons, 't zij arm of rijk, g
g van weiken rang of stand,
§1 en mnerlijk en uiterlijk:
g een stuk Oranjeklant! g
g De bladen en de radio, M
s noem de N.C.R.V.,
de A.V.R.O., V.A.R.A., K.R.O.,
m de heele ,,izaalk" deed mee!
g geen richting of verdeeldheid meer,
g maar alles eensgezindg
g dat wonder wrocht Oranje weer, m
en... 't Prinselijke Kind! g
g Wat worden kleine dingen groot,
en groote dingen klein!
g als we hebzij in vreugd' of nood,
g dioht toij Oranje zijn! g
g als 't volk 't aloud Wilhe'lmus zingt, g
g hier of m Oost of West, g
g en om Oranje zich verdringt, g
dan is het op z'n best! §j
's Gr. G. NIEUWENH'UIJSEN.
ii'liillllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllflllllllllllllllllllllllllllllllllllllllig
vaak zijn voorvaderen reeds, de zelfstandig-
heid van den staat zou redden en bevestigen.
Zelfs hier in Zeeland, waar de Oranjes als
eerste edele en belangrijke en verknoehte
aanhang bezaten, keerde het tij en voegde
men zich naar de inzichten der machtige Hol-
landsche regenten.
Het hart van Holland vierde niet mee, al
was er altijd nog volk genoeg om al die
pracht en praal te bewonderen. Dit kan blij-
ken uit een beschrijving van de doopplechtig-
heid op 15 Januari 1651 in de Groot'e Kerk te
's Gravenhage. De kerk was met een zoo
groote menigte gevuld, dat er zelfs menschen
bovenop het orgel waren geklomtaen om toch
maar goed te kunnen zien, want van hooren
kwam niet veel. Het overtalrijke publiek hield
zich verre van rustig en de kronieksehrijver
deelt daaromtrent mede: ,,er wierdt soo wey-
nigh gehoordt, dat de predicant etlyck mael
moest kloppen met de handt om audientie te
maecken, maer 't was om niet." Het was zoo
zeer om niet, dat de predikant er aanleiding
in vond om zijn predicatie in druk aan de
Heeren Hoogmogenden aan te bieden, of-
schoon hij volgens zijn zeggen in de 34 jaren
dat hij de Kerk gediend had nooit iets dat ,,van
syn eygen herssenen voort-gekomen is, op
de Persse gehracht ende in openharen Druck
heeft laten komen".
Wiij weten hoe deze Willem aanvankelijk
als Kind van Staat op den achtergrond ge-
houden, ten slotte met zijn uitmuntende gaven
niet alleen ons- land maar ook het trotsch
Brit'tanje gered heeft.
Wij weten ook hoe met zijn dood deze tak
der Oranjes uitstierf en hoe Nederland
gemeend heeft gedurende een halve eeuw het
zonder Oranje te kunnen stellen.
En met den terugkeer, thans uit Friesland,
waar een jongere broeder van Prins Willem
voor Nederland een nieuwe tak aan den
Oranjestam had doen ultgroeien, is er dade
lijk ook weer de spanning van het drama.
De latere Willem TV wordt geboren een
maand nadat zijn vader bij de Moerdrjk is
verdronken.
Deze tragischen samenloop van omstandig-
beden verleidt menig dichter of iwat daarvoor
door wil gaan tot ellenlange verzen, waaruit
wel de rijmkunst der makers blijkt maar
tevens dat de fut uit on® volk verd'wenen is.
Niets is voor dien rijmzucht veilig. Zelfs
de pillegiften krijgen een beurt en de kleine
Willem IV hoort zich toegezongen:
Den Vorst, om vorstelijk te leven,
Is van de Staaten mild gegeven
Een jaarlijks Vorstelijk onderhoud;
De Staaten, die onze Eendracht binden,
Bataafsche Staaten, onze vrinden,
Vergroten bet geschenk, door Goud:
Een dankbaar hart zal staag vergroten
De diensten, die het heeft genoten:
De Staaten scihenken hier den Loon,
Voor 's Vaders dienst, aan Zijnen Zoon.
Willem IV was reeds veertien jaren gehuwd
voordat hem na vier dochters een zoon ge-
schoniken werd in den vroegen morgen van
den achtsten Maart 1748.
Ook thans weer een vloed van verzen en
prenten.
Grandioos waren de volksfeesten, met name
in Den Haag waar op de dichtgevroren Hof-
vijver een formidabel vuurwerk werd ver-
toond met talrijke flambouwen en pekton-
nen, die op het sein van klokgalui alle tegelijk
werden aangestoken.
Ook de doopplechtigheid geschiedde met
veel pracht en statie. Op den weg naar de
Groote Kerk in Den Haag was de Erfprins
in een karos gezeten bespannen met acht
paarden. Hij was geklec-d in licht hemels-
blauw gebloemd fluweel, waarvan de naden
bezet waren met goud geborduurde Spaan-
sohe kant. Nadrukkelijk wordt vermeld:
„al wat zijne Hoogheit aan het lijf had, was
van hinnenlanids maekzeJ." Een voor ons hier
niet onbekend geluid.
Na dezen vijfden Willem zouden nog twee
naamgenooten binnen de grenzen van het
vrijgevochten vaderland het levenslicht zien.
Dan is het spel, Gode zij dank slechts tijdelijk,
ten einde. Ben vreem.de overheerscher over-
schrijdt de grenzen; de erfprinselijke familie
moet uitwijken naar Engeland, maar het zal
terugkeeren naar een herboren Nederland.
Wanneer wij lezen wat bij de geboorte van
den lateren koning Willem I in 1772 den
volke is voorgezet dan verbazen wij ons over
de holle rethoriek: men ging met gesloten
oogen dan afgrond tegemoet. De schoenmaker
Anthony Spatsier laat zelfs zijn leest in den
steek om den erfprins te begroeten met het
volgend maaksel:
Dierbre Prins en Groote Vorst!
Welkers ziel, dit volk ter eeren,
Altoos zuiver, onbemorst,
Is geboren tot regeeren!
Leef! Tot heil van't Vaderland!
Met Uw Zoon nog jong en teder!
Dat hij opgroei in dien stand!
Als een Libanonsehe ceder!
Tot zijn roem in goud geprent
Ok den Naneef zij bekend!
Men struikelt over de hoofdletters en de
uitroepteekens en zoo gaat het maar einde-
ioos door.
Dan is er bij het naderen van het Fransche
onheil eensklaps een andere klank die door
de muffe vaderlandsche dichtkunst vaart als
het sonoor geluid van een machtig kerkorgel.
Hoort hoe Bilderdijk op 6 December 1792 den
lateren Koning Willem II begroet:
Gij dierbre Vorstentelg, aan ons gebed
[gesohonken,
In't midden van d'orkaan dien we om ons
[hooren ronken,
Gij blijft ons 't onderpand, dat God
[ons niet begeeft:
Want Neerland kent geen nood, zoo lang
[Oranje leeft!
Glansrijk mocht deze profetie in vervulling
gaan toen de Oranjes in een nieuwe eeuw
opnieuw voet op onzen bodem konden zetten.
De terugkeer werd als het ware in 1817 be-
zegeld met de geboorte van Willem HI te
Brussel. Een koerier bracht de blijde tijding
naar Den Haag en naar het hof van den
Zsaar der Russen, een zwager immers van
den gelukkigen vader. Het is misschien in
dezen tijd van luiermanden wel aardig te ver-
nemen, dat de Prinses van Oranje van haar
broeder een kostbare luiermand ten geschenke
had ontvangen, waarvan alle stukken in Rus-
land Vervaardigd waren en gehorduurd en,
let wel Dames, genummerd tot voor den leef-
tijd van tien jaren!
Deze gebeurtenis was natuurlijk voor onzen
nationalen dichter Tollens een gereede aan
leiding de lier ter hand te nemen om de
vreugde van het Nedenlandsche volk te schil-
deren waarbij zelfs de stad van Zsaar Peter
en haar Newastroomen van blijdschap brui-
sen. Ik bespaar U den inhoud. Scheen het
alsof met de nieuwe eeuw een nieuw leven
in het nieuwe Koninkrijk was gevaren; de
dichtkunst bleef nog lang in de watten uit
den pruikentijd gewikkeld. Het zal nog, wel-
haast een eeuw duren voordat een dichter de
woorden kan vinden waarmede op natuurlijke
wijze het volk zijn gevoelens ziet geuit.
Intusschen zijn wij genaderd tot den Wil
lem die ons het laatst bleef. Wel werden
hem nog vele zonen geboren; maar met de
jaren scheen de Oranjeboom ineen te schrom-
pelen, blad na blad, twijg na twijg ontviel
den ouden eens zoo krachtigen stam.
Wel waren de tijden veranderd. Het Neder-
landsciie volk had den diepen zin der Histot ie
verstaan; met diepe verslagenheid zag men
de toekomst zonder Oranje tegemoet. Wat
baatten welvaart en voorspocd, wat gaf men
om de ongekende vlucht van kunsten en
wetenschappen wanneer niet de natie zich
scharen kon om den geliefden naam?
Een jonge bruid uit Waldeck Pyrmont
doet de hoop herleven en in den avond van 31
Augustus 1880 wordt onze Koningin geboren.
Den volgenden dag deed de Koning zelf aan-
gifte van de geboorte Zijner Dochter bij den
burgerlijken stand. Op uitdrukkelijk verlan-
gen van den Koning werd het Prinsesje aan
den ambtenaar en de getuigen vertoond.
Z. M. zeide sohertsend, dat de heeren zich
moesten overtuigen, dat zij geen onjuiste
verklaring aflegden en konden zich dan tevens
verzekeren van den welvarenden toestand der
jonggeborene. Voorzeker zwol het oude
vaderhart van trots! En een diahteres mocht
zingen
De klokken spelen
Een blij hoezee
Eh vlaggen deelen
De mare ons mee...
Aan alle ooren
Vermeldt de wind:
Daar is geboren
Ben vorstelijk kind!
En wel klinkt het als een verzuchting, na
al die zorg, van een anderen dichter:
Oranje groeie! Oranje bloeie!
Oranje boven blijv' de leus!
Behoed ons, Heer! wat storm er loeie;
Bewaar ons bij de goede keus!
Het volk der Nederlanden kon gerust zijn.
Hoe gerust zal eerst een latere geschied-
schrijver kunnen boekstaven. De persoonlijk-
heid van onze geeeirbiedigde Koningin staat
t£ nabij en is van te grootsche allure dan dat
de tijdgenoot zich zou vermeten daaraan
eenige beschouwing te wrjden.
En zoo zijn wij weer tot het heden ge
naderd.
Ik mocht U in den aanvang reeds herinne
ren aan den jubel die alom in den lande op-
steeg op den 30sten April van het jaar 1909.
Ik beschreef U hoe toen als nu een ieder in
spanning was voor de blijde gebeurtenis, hoe
toen als nu hij het bekend worden der blijde
mare de kerken zich vulden voor dankzegging
en zegenbede.
Andere tijden, andere zeden. In 1909 geen
kostbare pillegiften" voor den Vorst; geen
uitgebreide plechtigheden. Integendeel, even-
als thans, een verzoek der Vorstinne om de
gel'den verzameld voor geschenken liever een
bestemming te geven ten behoeve van lief-
dadige instellingen. Hoe teekent deze wensch
de persoon die bij het aanvaarden der Regee-
ring uit haar voile hart kon spreken van
,,Mijn dierhaar volk".
IZoo leefde dat gezin al die jaren bij ons en
temidden van ons; leefden wij mee met de
slagen die het troffen tot weer al onze liefde,
al onze trouw, al onze vereering zich concen-
treerde op die beide hooge Vrouwen daar
eenzaam in de leeggestorven paleizen.
Met blijdschap, misschien vooral om de
Moeder die ons land door zoo zware tijden
veilig had heengestuurd naar de haven van
vrede en welvaart, begroetten wij toen de
komst van den Prins, die kwam als de Prins
uit het sprookje: leven bracht in de verlaten
zalen, vreugde en vroolijkheid bij die ons zoo
lief zijn. Wij mochten mee getuige zijn boe
onze Koningin ook een echt Hollandsche zorg-
zame Moeder is. Wij doorleefden weer dagen
van ellendige spanning bij het ongeval den
Prins overkomen en nu staan wij bij deze
laaste zoo blijde gebeurtenis.
'En zooals de Koningin bij de geboorte van
Haar die nu Moeder werd dacht aan die Moe
der van den eersten Willemzoo gaan onze
gedachten op dit uur ook terug naar den ouden
Dillenburg, waar Juliana van Stolberg de
zonnige Moeder was in het groote gezin. Van-
uit dat stamslot van onze Oranjes gingen de
zonen uit om dezen staat der Nederlanden te
stichten en wat hun in dien strijd om gewe
tensvrijheid zeker bovenal zal hebben ge-
sterkt, dat was het beeld van die Moeder, dat
hun in het heetst van den strijd en in de
bangste ure van twijfel voor oogen stond,
die Moeder met haar voortdurende zorgende
liefde, die Moeder bovenal met haar diep
Godsvertrouwen, dat zij haar kinderen heeft
mgeprent.
Ziet, dan kunnen wij op dezen dag met
beter wenschen dan dat dit jonge nieuwe ge
zin van Oranje Nassau moge groeien en
bloeien in datzelfde Godsvertrouwen tot ge-
luk van zichzelve; tot zegen van ons Vader
land.
Ik heh gezegd!
Na deze rede, die met applaus werd be
groet, zong het koor „Wilt heden nu treden",
,,Dankt nu alien God" en het eerste couplet
van het Volkslied, terwijl met alle aanwezi-
gen werd gezongen het tweede couplet.
De burgameester deelde hiema mede, dat
bij had gemeend uit aller naam te handelen,
door de volgende telegrammen te verzenden
Aan Hare Majesteit de Koningin,
Paleis Soestdijk.
Burgerij Ter Neuzen in plechtige samen-
komst bijeen brengt Uwe Majesteit eerbie-
dig hulde en geluk'wensehen geboorte Prin
ses Oranje Nassau, bidt God dat band
OranjeNederland tot zegen Vaderland be-
stendigd blijve.
Burgemeester Tellegen.
Aan Koninklijike Hoogheid Prinses Juliana,
Zijne Konmklijke Hoogheid Prins Bemhard,
Paleis Soestdijk.
Burgerij Ter Neuzen in plechtige bijeen
komst bijeen, toiedit Uwe Koninklijike Hoog-
heden eerbiedig gelukwenschen geboorte
Prinses, bidt God U Zijn orumisbaren zegen
toe.
Burgemeester Tellegen.
Ook hierop volgden algameen teekenen van
instemtaing.
De Ed. Aiehtto. spreker sloot vervolgens met
betu'igingen van dank voor de overgroote op-
komst deze samenkomst.
Het orgel zette daarop het Wilhelmus in,
dat door de menigte werd meegezonigen.
Deze indrukweklkende plechtigheid was
daanmede gesloten.
BLIJDE GEBEURTENISSEN.
Evenals te Sluiskil, waar zooals wij nog in
een gedeelte van ons vorig nummer konden
melden, bij het echtpaar De Gijselvan Hoom
op 31 Januari een zoon werd geboren, werd
te Kloosterzande aangifte gedaan van de ge
boorte van een dochter hij de familie P. A.
Herrewegh, die de namen ontving van onze
jonge Prinses Beatrix Wilhelmma Armgard.
De burgemeester ging het echtpaar geluk
wenschen.
Axel spande echter de kroon, want een
tweetal gelukkige vaders vervoegde zich ter
secretarie om aangifte te doen van de geboor
te van een kind op den geboortedag van Prin
ses Beatrix, n.l. de heer J. Veriinde, wiens
echtgenoote het leven schonk aan een zoon,
genaamd Bernhardus Frans en de heer P. J.
van Drielvan Langevelde, wiens gezin met
een welgeschapen dochter vermeerderde, ge
naamd Beatrix Johanna Tanneke. Aan beide
vaders werd de door den gemeenteraad be-
paalde som van 25 uitgekeerd, hetgeen na
tuurlijk de vreugde nog vergrootte.
R.K. VROUWENBOND.
Zondagavond hield de afdeelmg Ter Neuzen
van den R.K. Vrouwenbond haar jaarlijksche
feestvergadering in het Patronaatsgebouw.
Er was voor deze vergadering zeer groote
belanigstellmg. Na de opening op de gebruike-
lijke wijze door de presidente, mevr. Van
Rompu, hield de Zeereerw. heer Pastoor een
toespraak, waarin hij Ikrachtig aanspoorde de
christelijike liefde in het huisgezin te beoefe-
nen, maar daamaast ook naar touiten uit te
dragen.
Daarna trad de tooneelclub van den R.K.
Vrouwenbond voor het voetlicht met het too-
neelspel ,,In hooger sferen". Het stuk bleek
met groote toeiwijding ingestudeerd te zijn.
Het geheel stond onder leiding van mevr.
Scihreuder, tot wde dan ook een hartelijk
woord van dank gesproken werd. Mevr.
Schreuder overhandigde daarna een pracihtig
bouquet bloemen aan mej. M. van Hauwe,
door wier krachtige medewerking dit mooie
resultaat werd bereikt. De vele aanwezigen
keerden dankbaar en voldaan huiswaarts.
PLECHTIGE ZITTING VAN DE
RECHTRANK TE MIDDELBURG.
Dinsdag j.l. werd ter gelegenheid van de
Blijde Gebeurtenis een plechtige operibare te-
reohtzittmg der Arrondissements-Rechtlbank
te Middelburg gehouden. Zeer veel leden der
rechterlijke macht, der balie, dames van auto-
riteiten, bureelamlbtenaren en manschappen
van de Middellburgsdhe brigade der rijksveld-
waoht gaven door hun tegenwoordigheid blijk
van hun belangstelldng.
Nam ens de rechtbank is het woord gevoerd
door den president mr. W. M. G. Jolles, na-
mens het openlbaar ministerie door den offi-
cier van justitie mr. W. F. E. baron van der
Feltiz, en namens de balie door den deken,
mr. p. Dieleman, advocaat te Middelburg.
De sprekers hefbben uitdrukking gegeven
van hun gevoelens van vreugde en dankfbaar-
heid top de getooorte van een Prinses uit het
Huis van Oranje Nassau.
Nadat de president de aanwezigen had dank
gezegd voor hun tegemwoordigtoeid, werd de
plechtige terechtzitting gesloten.
HET ZWIN GEHEEL OVERSTROOMD.
Gedurende den storm van Zaterdagnamid-
dag is het Zwin geheel overstroomd. Honder-
den konijnen van het Zwimsche natuurreser-
vaat hebben den dood gevonden. Aan de zee-
Weringen en het strand is groote schade toe-
getoracht. Te Knocke en Duintoergen is de
stormschade aan de villa's zeer groot.
Geslaagd.
Bij het te Utrecht gehouden Ensaid-examen
slaagden voor c-ostumiere de dames M. de
Fouiw en N. Scheele alhier.
Ongeval.
Tijdens de muzikale omwandeling Maandag-
avond kwam de 16jarige mej. N. N. zoodanig
te vallen, dat doktershulp moest worden in-
geroepen. De arts deed de patdente naar zijn
woning vervoeren, alwaar na onderzoek een
verawikte voet en een toloeduitstortmg daarin
geconstateerd werd. Na bebandeling kon de
gevallene weder naar huis gebracht worden.
Geslaagd.
Aan de mode-vaiksehool Ensaid te Utrecht
slaagde voor het diploma costuaniere onze
stadgenoote mej. A. de Ruijter.
Jaarvergadering.
Op 28 Jan. j.l. hield de Vereeniging van
Oud-Leeriingen der C!hr. Lagere Landlbouw-
school alhier haar jaarvergadering.
De voorzitter opende de vergadermg met
gebed en het lezen van Psalm 1. Hij sprak
een korte welkomstgroet tot de opgekomenen
en inzonderheid tot de familie Lefetoer, op
wiens verzoek Psalm 89 gezongen werd.
'Daarna was het woord aan den secretaris,
ter voorlezmg van notulen, ingekomen stuk
ken en het jaarverslag. De secretaris las uit
het jaarverslag o.a. het volgende: Het aantal
leden der vereeniging steeg sinds de jaarver
gadering van '37 met 20, 2 leden bedankten,
terwijl 1 lid door overiijden uit ons midden
werd weggerukt. Een zware slag trof de ver
eeniging door het overiijden van onzen bemin-
den eere-voorzdtter Meester Lefeber.
Thans telt onze vereeniging 90 leden, ter
wijl verschillende donateurs hun steun ver-
leenen.
In Fetoruari werd voor de vereeniging een
lezdng gehouden door den heer Ten Cate Hoe-
demaker uit Den Haag, over emiigratie naar
Zuid-Afrika.
Een proefveld werd aangelegd bij den heer
L. van Hbeve te Axel, waar verschillende ras-
sen haver, gerst, tarwe, aardappelen ien bie-
ten beproefd werden.
Excelsior", de Chr. gem. zangvereeniging
,,De Lofstem" en het Chr. Neuzens Mannen-
koor, zette alsnu onder leidmg van den heer
C. A. van Fraaijenhoven, het eerste couplet
van het Wilhelmus" in, dat, keurig gezon
gen, in deze groote ruimte bijzonder plechtig
klonk. Met de aanwezigen samen werd het
tweede couplet gezongen.
Daarop werd gezongen Valerius Gedenc-
klank en hierna een speciaal Feestlied.
Rede van den Burgemeester.
DDe Burgemeester, Mr. Tellegen, sprak hier
na als volgt:
Geachte toehoorders!
Zachtjes, zachtjes, zachtjes
Rijzen de gedachtjes
Van de eene kant naar de andere
kant.
Voor wie zou het wezen,
Dat die gedachtjes rezen?
Voor het liefste kind, voor
't Koningskind,
Voor het liefste kind van 't Land.
(Met deze woorden zijn zoo wonder juist
weergegeven d'e gevoelens, die ons ook nu
weer gedurende de Iaatste maanden hebben
bewogen, maar die toen, 29 jaren geleden,
uitgingen naar de getooorte van Haar, die
thans de gelukkige Moeder is.
Zooals wij hier tezamen zijn, weten wij
alien nog die dagen van spanning, van ge-
ruchten, van steeds groeiende zekerheid1. Tot
■eindelijk de dag aanbrak en wij het wisten
Oranje blijft voor Nederland behouden!
Van dien af zijn onze gedachten met heel
dat jonge leven meegegaan. In lief en in leed.
Bp de vreugden der onbezorgde jeugd, op den
zoomigen weg der eerste schooljaren, langs
de lommerrijke alleeen der hoogere opleiding,
op het diep donkere pad van staarte om ver-
lies van die Haar lief waren.
Hoe hebben wij Haar, Juliana, steeds in ons
hart gedragen! Hoe juichte heel ons volk
toen, zoo geheel onverwacht, Zij zelve ons-
kwam zeggen, dat een uitverkorene haars
h&rten voortaan naast Haar door het leven
zou gaan! Hoe hebben wij met al de warmte,
die wrj koele Nederlanders diep in ons plegen
weg te toergen, den Prins ontvangen, mee
opgenomen in dien kleinen kring, waaruit wij
zoo noOde de Grootmoeder en den Vader
moesten loslaten!
Het liefste Kind van 't Land was vtrouw
geworden.
Geen Juliaantje meer.
En het ging ons, zooals het wel een moeder
gaat, die trotsch is op haar grooten zoon,
maar toch soms o zoo terug kan veriangen
naar zijn eerste jonge jaren, toen hij nog zoo
geheel haar eigen kind was, veilig voor an
deren, nog niet van anderen.
Juliana was nu niet meer van ons alleen.
Zrj is haar vrouwelijke bestemming gevolgd
en wrj weten, dat wij Haar moesten afstaan
aan wien Haar het liefste op deze aarde was
geworden.
Maar met de 'Haar eigen gulheid, zooals die
'van jongsaf Haar liefste beeld in ons hart
heeft gegrifd, deelde Zij telkens weer van
Haar groot intiem geluk aan ons mee, z66
dat wij ons soms onbescheiden gingen voelen.
Juliana weet ook daarin Haar hooge taak:
dat een Koningskind ook zijn eigen groot
menschengeluk moet meedeelen aan het volk,
waarmede het door de Historie verbonden is.
En zoo deelen wij ook op dezen dag in den
rjjfedom van haar grootste gewone-menschen-
geluk: het Moederschap.
Slechts even is daar in dat vertrek, ginds
in het paleis te Soestdijk, de groote gebeur-
tenis alleen nog voor het ouderpaar een
schoon en stil geheim, dan bruist het reeds
de poorten uit het land door en juicht heel
Nederland:: ,,Een Prinses is geboren!"
Het is goed, dat wij daarom hier in plech
tige bijeenkomst tezamen zijn om in de rust
van dit kerkgebouw ons te bezinnen op het
groote geluk van ons geliefd Vorstenkind; op
het voorrecht, dat met deze nieuwe Oranje
telg ons volk geschonken is.
En yanzelf gaan dan onze gedachten naar
het verieden en wanneer ik de vertolker mag
zijn van Uw gevoelens in dit uur, dan wil ik
trier met U nagaan hoe en onder welke om-
atrndigheden in vroeger tijden ons volk de
geboorte van zijn Oranjevorsten begroette en
hoe wij dus op dezen dag een traditie voort-
zetten, waarop wij Nederlanders, als eenig in
de tegenwoordige wereld, trotsch mogen zijn;
maar bovenal dankbaar, dat God ons dit
iaatste blijk van Zijn blijvenden gunst heeft
geschonken; Zijn gunst waardoor ons Vader-
Sand in een verscheurde wereld ligt als een
edland van rust en vrede temidden van
kokende zeeen.
(Het mag een wonder beeten, dat bewaard
is gebleven het eigenhandig manuscript, waar
in Graaf Willem den Ouden van Nassau heeft
opgeteekend de geboorte op het slot Dillen
burg van zijn eersten zoon Willem, op Dins
dag den 24sten April 1533, tusschen twee en
drie uur, maar meer tegen drie uur in den
morgen zooals de trotsche Vader er bij
sehrijft.
Niets kon dien Vader bij de beschouwing
