De burgeroorlog in Spanje
D. H. ROODHUYZEN Co. n.v.
MAKELAARS
(A
TER NEUZEN, 27 OCTOBER 1937.
kwestie, die hem in conflict bracht met de
liberale partij al was haar onderlinge ver-
deeldheid meer daaraan schuld had ver-
meden kunnen worden.
In zijn radiorede, die Van Zealand, nadat hij
zijn besluit aan den Koning had medegedeeld,
heeft gehouden, heeft hij een en ander over
deze politieke moeilijkheid onthui'd. ,,In de
jongste maanden", aldus de afgetreden
minster-president, „werd de atmosfeer van
eenheid en verstandhouding gestoord. Een
vage ontevredeniheid heeft elementen aange-
tast, waarop ik steeds had gerekend en zonder
welke de nationale eenheid mij niet denkbaar
voorkwam. Zoo ontstond geleidelijk een ver-
warde politieke toestand
Iniderdaad, een vage onitevredenheid. Een
onbestemde oppositie in eigen kringen, een
oppositie, die ten deele niet wist wat zij wilde,
ten deele niet voldoende de gevolgen van haar
obstructie overwoog, heeft Van Zeeland's val
bevorderd. Een oppositie uit dezelfde kringen,
die hem nog kortgeleden in den verkiezings-
strijd tegen Degrelle aanvuurde zij het niet
overal even enthousiast die hem tegen zijn
wil op het politieke terrein sleepte.
Naast de politieke moeilijkheden, kwamen
voor Van Zeeland ook persoonlijke kwesties.
De herhaalde aanvallen, die op hem in ver-
band met de bankschandalen werden gericht,
hebben zijn persoonlijk prestige verzwakt.
Menigmaal kreeg men den indruk, dat de
regeering niet alles deed om klaarheid in deze
kwestie te brengen. Nauwelijks was het eene
gerucht voorbij, of nieuwe geruchten doken op.
De laatste gebeurtenissen bij de Nationale
Bank waren de meest emstige. Want terwijl
tevoren deze actie werd opgezet door de poli
tieke tegenstanders van den eersten minister,
is ditmaal het parket eigener beweging er toe
overgegaan een voorloopig onderzoek in een
onderzoek om te zetten, berekking hebbende
op een periode, waarin de heer Van Zeeland
nog lid van het directorium van deze bank-
instelling was. Dit Was een omstanidigheid te
meer, die Van Zeeland tot zijn aftreden heeft
doen besluiten.
Hier ook ligt misschien de eenige winst die
Belgie uit het aftreden van zijn minster-
presidenit kan halen, de mogelijkheid, dat er
eindelijk eens klaarheid wordt gebracht in de
fait et gestes van het Belgische bankwezen.
Er moet een einde -komen aan het wantrou-
wen, dat vele kringen in Belgie jegens de
financieele instellingen koesteren. De schul-
digen zullen voor het voetlicht moeten tredien
en zij, die onschuldig zqn moeten hun naam
gezuiverd zien van de smet, die in de oogen
van het groote publiek door de vele geruchten
daarop geworpen is. Het vertrouwen in de
leiding der grootste financieele instellingen
moet hersteld worden. Of deze winst door het
verlies van een man, die in internationale
krihgen groot vertrouwen genoot, niet te duur
betaald is, zal de tijd moeten leeren.
Belgie gaat moeilijke weken tegemoet. Wij
zeggen dit niet, omdat wij gelooven, gelijk de
Fransche bladen, dat de regeeringscrisis de
buitenlandsche positie van het land zal ver-
zwakken. Want Van Zeeland moge zijn heen-
gegaan, Koning Leopold, aan wiens vast-
beraden houding de buitenlandsche politiek
voor een groot deel te danken is, blijft op zijn
post en zal het roer in deze dagen steviger
omklemmen dan te voren. Maar wel zullen
de binnenlandsche tegenstellingen, waartus-
schen Van Zeeland voortdurend bemiddelde,
krachtiger naar voren treden dan tevoren.
Reeds verzetten zekere katholieke kringen
izich tegen een verder afglijden naar links,
klinken uit de kampen der katholieken en
liberalen protesten tegen een socialistische
premier. Dus weer terug naar een kabinet
van nationale eenheid? Waar is de man, die
met zooveel gezag en geduld als Van Zeeland
zal trachten de moeilijkheden in die samen-
werking te overbruggen
HET KABINET-VAN ZEELAND
AEGETREDEN.
Maandagavond half 6 is het Kabinet-Van
Zeeland gevallen. Het was de minister van
onderrwijs, die den buitengewoon talrijken Bel-
gischen journalisten en correspondenten van
buitenlandsche bladen, welke zich in de
wachtkamer en de gangen van de ambts-
woning van den minister-president verdron-
gen, het ophefmakende nieuws kiwam mede-
deel'en. De heer Van Zeeland, zeide, bracht
reeds bij den aanvang van den kabinetsraad
zijn ambtgeno-oten op de hoogte van zijn voor-
SUIKER - RUBBER - KOFFIE - CACAO
per contract Amsterdamsche Liquidatiekas N.V.
SUIKER. RUBBER. KOFFIE. CACAO. KATOEN. ALLE GRANEN ENZ. TER BEURZE
VAN LONDEN, LIVERPOOL. NEW YORK. CHICAGO. WINNIPEG. ENZ.
DAM 2a Telefoon No. 30012-31012 AMSTERDAM-C.
Beur* Ni» 2. Telef. 30012 - Telegramadres: CARLOS-AMSTERDAM
Agent:
L. Sandee
Nieuwdorp. Tel. 24
had de eerste minister het voomemen te ken-
nen gegeven af t© treden. Toen reeds oor-
deelde hij, dat het politieke klimaat van het
land niet van dien aard was om hem toe te
laten zijn taak voort te zetten. Op het uit-
drukkelijke verlangen van zijn collega's in de
regeering aanvaardde hij nochtans aan het he-
wind te blijven. Sedertdien hebben zich ech-
ter nieuwe incidenten voorgedaan. Het Brus-
selsche parket heeft het voorloopig onderzoek
inizake de incidenten hij de Nationale Bank in
een onderzoek omgezet. Dit onderzoek houdt
verband met feiten, waarvan enkele zich zou
den hebben voorgedaan, toen de heer Van
Zeeland deel uitmaakte van den raad van
direeteuren van deze hank. Aangezien er on-
getwijfeld niemand is, noch in Belgie no-ch in
het buitenland, om er den heer Paul van
Zeeland, al ware het maar een oogenblik, van
te verdenken zich schuldig te hebben gemaakt
aan om het even welk misdrijf, had het nie
mand moeten verwonlderen, indien de eerste
minister aan het bewind was gebleven tot
wanneer de justitie met het onderzoek klaar
was. Maar de heer Van Zeeland is er den
man niet naar om zdch aan zijn verantwoor-
delijkheid te onttre'kken, van iwelken aard deze
ook moge wezen. Hij is er ook de man niet
naar om de solidariteit te verbreken met zijn
gewezen collega's uit de Nationale Bank, wel,
■wat trouwens ver van bewezen is, indien de
een of de ander dezer collega's onder zijn be-
heer onvoorzichtigheden zou hebben begaan.
De heer Van Zeeland hemeemt thans zijn vrij
heid. Deze vrijheid zal het hem mogelijk
m-aken na 30 maanden lang alleen aan het
welzijn van de natie te hebben gedacht, ook
eindelijk een weindg aan zichzelf te denken.
Hioeiwel hij ten voile moeht slagen in zijn
menkwaardige economische, financieele en
sociale poliitek, heeft men nimmer opgehou-
den den eersten minister op de laagste manier
te beleedlgen en aan te vallen. Eindelijk zal
de heer Van Zeeland in het voile lidht van de
gerechtszaal zijn eer kunnen verdedigen,
welke aangevallen is door perssdhuimers, in
dien het woord pers hier wel kan worden ge-
bruikt. De een na den ander zullen de laste-
raars tot him nadeel ondenvinden, dat er nog
rechters zijn in Belgie en de atmosfeer zal
eindelijk gezuiverd worden.
"Van Zeeland voor de radio.
Maandagavond 8 uur heeft de heer Van
Zeeland voor de microfoon van den Belgischen
radio-omroep achtereeiwolgens in de Neder-
landsohe en in de Fransche talen een rede ge
houden, waarin hij o.m. het volgende ver-
klaarde:
,,Waarde landgenooten, Pas enkele uren
geleden heb ik aan den Koning het collec
tive ontslag van het kabinet overhandigd. Ik
stel er prijs op een laatste maal met U in voe-
imig te treden om U bondig de redenen aan
te geVen, die ons tot dit besluit hebben ge
bracht. De twee regeeringen, welke ik de eer
had voor te zitten, waren samengesteld in het
teeken van de ruimst opgewatte nationale
unie. Dit was de eenige moigelijkheid om het
werk van economisch herstel en nationale
verheffing, die het land voor zijn redding noo-
dig had, te doen gedijen. In de jongste maan
den werd deze atmosfeer van eenheid en ver
standhouding gestoord. Een vage ontevreden-
heid heeft elementen aangetast, waarop ik
steed's had gerekend en zonder welke de natio
nale unie mij niet denkbaar voorkwam. Zoo
ontstond geleidelijk een verwarde politieke
toestand, die met den dag zwaarder ging
drukken op het initiatief en het beleid van de
regeering. De oppositie, die niet bij machte
was het kabinet in zijn werk en in zijn poli
tiek te treffen, naim haar toervlucht tot metho-
i den welke niet waardig zijn van een land, dat
zich eerbiedigt. Zij richtte haar aanvallen op
i personen en had het veelal gemunt op het
hoofd van de regeering. Maanden achter
STAKING BI.J HET
SLEEPBOOTBEDRIJF TE ANTV^EBPEN.
Maandagochtend heeft het sleepbootperso-
neel van de Soei6t6 de Remorquage te Ant-
werpen geheel onverwachts het werk neer-
gelegd. Het bedrijf stond grootendeels stil. In
den loop van den dag breidde de beweging zich
uit en sloot 't personeel van den binnensleep-
vaartdienst zich uit solidariteit bij de stakings-
actie aan. Het aantal stakers bedroeg toen
350.
De commissie voor de binnenscheepvaart
kwam nog in den loop van den avond bijeen
en redigeerde een compromis-voorstel, dat
Dinsdag aan de stakers zou worden voor-
gelegd.
Het personeel eischt 200 francs loonsver-
hooging per maand, De patroons zouden ge-
neigd zijn de helft toe te staan. Het is moge
lijk, dat een accoord zou worden bereikt waar-
na het werk onmiddellijik zou kunnen worden
hervat.
Volgens de Antwefpsche bladen komen de
eischen van het personeel op het volgende
neer:
Dat eindelijk de beloften gedaan in 1936
inzake de loonen zouden uitgevoerd worden;
dat er een degelijke regeling zou worden ge-
troffen voor wat den werktijd betreft en dat
de toepassing zou worden verwezenlijkt van
het K. B., dat een knecht eischt aan boord
der sleepbooten.
I ITSTEL VAN DE OONFERENTIE VAN
NEGEN.
Reuter verneemt, dat de Belgische regee
ring zich tot de Britsche heeft gewend met het
verzoek de conferentie van de negen mogend-
heden uit te stellen tot 3 November..
De Britsche regeering, hoewel zij de voor-
keur zou hebben gegeven aan 30 October,
willigde zulks in, teneinde de Belgische regee
ring niet voor moeilijkheden te plaatsen.
Het officieele besluit wacht nog op de in-
stemming van de overige betrokken mogend-
heden.
JOODSOHE WINKELS GEPLUNDERD.
Zaterdag hebben zich te Danzig ernstige
anti-semietische onlusten voorgedaan. Groe-
pen S.S.-lieden en leden van de Hitlerjeugd
trokken door Warschau en vernielden, naar
Havas uit Warschau meldt, stelselmatig de
£talages en vensterruiten van Joodsehe win-
kels. Verscheidene dezer winkels werden ge-
plunderd. De Joodsehe winkeliers sloten
onmiddellijk hun zaken en lieten de rolluiken
zakken, Talrijke Joodsehe voorbijgangers
werden uitgescholden en geslagen. De Dan-
zigsche politie schijnt tegenover deze uitspat-
tingen een passieve houding te hebben
aangenomen.
Zaterdagmorgen werd voor het eerst markt
gehouden zonder de aanwezigheid van Jood
sehe kooplieden. Hun standplaatsen waren
versierd met hakenkruisvlaggen.
Men meldt voorts, dat in de komende dagen
overal in het gebied van de vrije stad een
boycot van alle Joodsehe advocaten en genees-
heeren zal worden georganiseerd.
Het nationaal-socialistische orgaan „Vor-
posten" verklaart, dat de partij deze actie
emstig veroordeelt.
Een delegatie van Poolsche Joden te War
schau, heeft zich in verband met de anti-
gemietische onlusten te Danzig, waarbij twin-
tig Joodsehe winkels gepluniderd zouden zijn
en 30 personen gewond, gewend tot den Pool-
schen commissaris-generaal te Danzig. Deze
beloofde stappen te zullen doen bij den Senaat
Van Danizig.
dljil Oiuiuvftviwi/.V- -rO -
tiAmfn den Koninig: te tverzoeken hem uit zijn f nuuiu van o-
functie van minister-president te widen ont- elkaar heb ik mij moeten verdedigen tegen
slaan. Daarop besloten al de aanwezige allebhanden laster, tot ik gedwongen was het
ministers als bewijs van solidariteit met het debat voor het parlement te brengen.
AtifciQcr iXn een iderigelijke atmosfeer kan geen
i vruehtbaar werk worden volbracht. Reeds
eenige weken geleden achtte ik het oogen-
hoofd van de regeering eveneens ontslag te
nemen. Onmiddellijk na den ministerraad is
de heer Van Zeeland naar het Koninklijk
paleis te Laken gereden. De andere leden
van het kabinet stelden vervolgens een brief
op, waarin zij uiting geven aan bun gevoelens
van vertrouwen en sympathie voor den minis
ter-president. De tekst van dezen brief luidt:
Wlaarde eerste minister,
U hebt besloten den Koning te verzoeken
uw ontslag te aanivaarden. Wij hebben ons
neergelegd bij de redenen, die u ertoe brach-
ten aldus te handelen en ook bij uw recht-
matig verlangen uw voile vrijheid terug te
nemen Op het oogenblik, waarop u de regee
ring verlaat, hebben wij echter een plicht te
uwen opzichte te vervullen. Wij wenschen u
onze achting, onze vriendschap en ons ver-
iblik gekomen om het puhlieke leven te ver
lat-en. Nooit heb ik erin toegestemd een poli
tiek te vol'gen, die in het teeken zou staan
van de partij-twisten. Wij hebben onize krach-
ten -gewijd aan een groot nationaal werk. Maar
van bet oogenblik af, dat de voortizetting van
dit werk niet meer mogelijk bleek, was onze
rol teneinde. Ik heb nochtans gehoor gegeven
aan het 'dringemde verzoek, dat mij werd ge
daan, mijn ontslag uit te stellen en voort te
werken aan het verwezenlijken van het regee-
ringsprogram. Helaas tijdens een korte af-
wazigheid, waartoe ik door mrjn gezondheids-
toestand werd gedwongen, verergerden de
zaken inplaats van te verbeteren. Openlijk
nrvvp arhtinff on'ze vrionascnap en ons v^j. zaK-en uipiaai,o v«.n -,0
trouwen te betuigen. 30 Maanden lang waren werd gewag gemaaJkt van een meerderhe -
wb getui°-e van uw arbeid, van uw toewijding crisis, persoonlijke aanvallen werden met her-
- i, „nn ;i„- (-mrr-rhl.e t miw.'!,-. kracht inefezet. Tenslotte deden
aan de openbare zaak, van uw oprechte
vaderlandsche iiefde. Het werk, dat u v-er--
ricbt hebt aan het hoof-d van de regeering, zal
eenmaal door alien beoordeeld worden, zooals
het hoort. Wat ons betreft, wij blijw-en er fier
op uw medewerkers te zijn geweest.
Hoewel het nieuws van het ontslag der
Wnpiwel het nieuws van net ontsiag uei 10 jaar ueci h-q"
oci
het in de hoafidstaid, waar het vrij spoedig door
de radio en de avondedities van de bladen
werd verspreid, groote sensatie te weeg. Deze
sensatie groeide nog aan, toen men vemam,
dat de minister van staat, mr. L. I ranck,
president van de Nationale Bank van Belgie,
Maandagochtend een brief had gericht aan
den Koning, teneinde zijn ontslag als presi
dent van de Belgische Etmissiebank te willen
aanivaarden. Een andere mogelijkheid was
nog, dat hem in afwachting van zijn op 1
Januari a.s. ingaand pensioen, een drie-
maandsch verlof zou worden toegestaan. Mr.
Franck motiveerde het verzoek met den
wensch het prestige van de Nationale Bank
en ook zijn persoonlijke eer niet langer in het
gedrang te zien blijven en door het h-erwinnen
van zijn Vrijheid zich volledig te kunnen
wij den aan het weerleggen van alles wat hem
ten laste wordt gelegd. De Koning heeft in
den loop van Maandagmiddag aan den heer
Francik laten weten, dat hem een extra-verlof
van drie maan'den is toegestaan
WEEK
EEN BRITSCHJATANSCH
INCIDENT.
nieuwde kracht ingezet. Tenslotte deden zich
ook nog 'de jongste incidenten voor bij de
Nationale Bank.
Ik meen, dat deze incidenten mij persoon-
i liik geenstzins 'direct rak-en, maar ik kan er
niet vreemd voor blijven, want zij betreffen
een igroote instelling, waarvan ik gedurende
15 jaar deel heb uitgemaakt. Zij moeten
'Het zijn onlgeveer dezelfde redenen als door
mr. Franek waren aangevoerd, die het ont-
- g van den minister-president moeten moti-
De Independance Beige", vaak d-oor den
premier als offieieuse spreekbuis gebruikt,
schrijft in dit verbandEenige weken geleden
Lllaais ten
is noodig voor de bank, dit is ook noodig voor
mii zelf. Kortom, onider dergelijke voorwaar-
den en in de verwarrinig, welke was ontstaan,
kan ik de verantwoordelijkherd niet langer
meer aanvaarden de leiding van het land in
handen te houden. Ik betreur het ten zeerste,
ons werk is nog niet voltooid, wat nog op ons
progamma stond, wees werkelijk een krachts-
inspanninlg waard, maar toch kan ik zeggen,
dat het grootste deel van onze taak is vol
bracht, de economische en financieele toestand
van Belgie is kemgezond. De schatikist be-
schikt over rutme reserves.
Ten slotte deed de heer Van Zeeland een
beroep op alle Bel'gen, opdat zij hun nationale
leuze .Eendracht maakt macht" niet zouden
vergeten. Wil Belgie haar sterke positie be-
houden, wellke dit land door de krachtige^ in-
spanning van de regeering op financieel,
sociaal en militair gebied heeft veroverd, dan
mag de nationale unie niet teloor gaan. Ten
slotte zeide de minister-president nog niet ver
trouwen te wachten op het oordeel, dat het
en is toegestaan. trouiweii ic w -l.^
Van Zeeland's beweegredenen. ..land oiver hem zal uitbrengen en spo J
van ^ia!,U3 rvrvleivms- van de
lctuu UIVCI HODI
alle Belgen aan een spoediige oplevmg van de
crisis door hun waardige houdinig in de hand
te werken. iHij dankte ook nog alien, die door
hun hulp en sympathie en hun vertrouwen
direct of indirect hem en de regeering hebben
geholpen bij het vervullen van hun zware
taak."
Een Japansch vliegtuig, dat de aan dp inter
nationale concessie grenzende Chineesche wijk
bombardeerde, daalde tot geringe hoogte en
opende machin egewe ervu u r op een detache-
menit Britsche soldaten. Een dezer soldaten
werd gedood.
In een officieel communique betuigen de
Japansche vlootautoriteiten hun groote spijt,
dat een Britsch soldaat is gewond door het
vuur ud-t Japansche viiegtuigen, die Zondag-
middag per vergissing het vuur openden op
den Britschen bewakingspost bij den Keswick-
weg, in dd meening een ahin-eesche stelling te
bestoken.
De Britsche aximiraal Little heeft bij den
Japanschen admiraal Hasegawa een protest
inigediend in verband me't het incident aan den
Keswick-weg, waar een Britsch soldaat door
schoten uit een Japansch vliegtuig was ge
wond. Een soortgelijk protest is door d'en
Britschen consul-generaal ingediend bij den
Japanschen consul-generaal. De Japansche
woordvoerder verklaarde, -dat de -zaak ver-
wezen zal worden naar Tokio.
De betrokken Japansche vlieger zal voor
een krijgsraad komen.
De woordvoerder van het -departement van
buitenlandsche zaken heeft al van het incident
verlklaard, dat het uiterst betreurenswaardig
id ite achten en uit Sjanghai komt de verdui-
delijking, dat de Japansche marinevliegtuigen
op het oogenblik, dat het incident voorviel, een
aanval deden op de Chineesche troepen, die
terugtrekken.
'Uit Sjanghai wordt gemeld, dat de gritsche
troepen het bevel hebben gekregen om telkens
indien het noodig mocht b-lijken, in zelfver-
dediging te schieten op viiegtuigen. De Brit
sche troepen hebben geen anti-luchtvaarbge-
schut, maar zij beschikken over Lewis-kanon-
nen, die in korten tijd als anti-luchtvaartge-
sehut kunnen worden geschikt gemaakt.
HET AANTAL ITALIAANSOHE
VRIJWILLEGEBS.
In een commemtaar op den stap der
Italiaansche aJmbassa-deurs te Parijs en Lon-
den, waarbij officieel mededeeling werd ge
daan Van het aantal Italiaansche „vrijwilli-
gers" in Spanje (40.000 man, volgens Rome),
schrijft de 'Giomale d'ltalia, dat deze mede-
d'eel'ing geen repliek toelaat. Italie heeft zich
bereid getoohd zijn medewerking te verleenen,
doch het Verbindt daaraan zekere voorwaar-
den. De eerste, en moreele voorwaarde is, dat
aan zijn bewerinigen niet wordt geitiwijfeld en
dat er niet over gedebatteerd wordt. De tweede
voorwaarde is, dat op voet van volkomen, ge-
lijkheid met de andere mog-endh-eden wordt
ondertiarideld. Nu Italie cijfers beeft genoemd,
zullen oolk andere regeeringen daartoe moeten
overgaan.
ZWITSERLAND STEMT DONDERDAG
OVER DE VRIJMETSELARIJ
Het1 ZWitsersche volk zal op 28 October
moeten stemmen over een van recbtsradicale
zijide ingediend voorstel, volgens heitwelk de
vrijmetS'elaarsloges verboden moeten worden.
De bonds raad en het parlement hebben zich
tegen het voorstel uitgesproken. In de bood-
schap van d'en Bondsraad wordt er op gewe-
zen, dat de Vrijmetselaarsloges in Zwitser-
land, waar zij in totaal 500 leden tellen, geen
gevaar voor den sta-at vormen.
Eondag is, volgens ,,De Telagraaf', te Bern
een congres gehouden van de sterkste burger-
lijke partij, de vrijzinnigen, waar men ook over
dit voorstel heeft gesproken. Verscheiden
sprekers venklaard-en, dat er geen spraike van
is, dat de vrijmetselaarsloges in Zwitserland
een gevaar vormen. Met 'bijna algemeene
stemmen werd besloten tegen het voorstel te
stemmen.
In de desbe'treffende resolutie wordt gezegd,
dat he-t voorstel is geinspireerd door buiten
landsche methodes, dat het den godsdienst-
vrede zou kunnen verstoren en aftoreuk zou
doen aan de vrijheid Van vergadering, welke
bij de grondwe't gewaarborgd wordt. De vrij-
zinnig-e partij wensch-t de geloofs- en gewe-
tensvrijheid te behouden. Er zijn geen gemo-
tiveerd'e klachiten over onwetti'ge of staatsge-
vaariijke actie der vrijmetselaarsloges, aldus
genoemde resolutie.
Er bestaat geen twijfel aan, of het verbod
zal bij de volksstemming met groote meerder-
heid worden van de hand gewezen.
GENERAAL ETIENNE PLEEGT
ZELFMOORD.
Zondag heeft de Belgische gepensionneerde
generaal Etienne, gewezen commandant van
het regiment -grenadiers te Brusse-1, in zijn
woning te Elsene zelfmoord gepleegd.
Deze zelfmoord wordt in verband gebracht
met de zaak-Barmat. Generaal Etienne- was
van 1929 t-o't 1932 directeur van de bank Gold-
zieher en Penso. Hij nam nadeihand ontslag
omdat hij geen vertrouwen had in Barmat.
Tijdens hetgerechtelij-ke onderzoek was gene
raal Etienne een paar maal door den rechter
van inktructie on-tlboden. Hij werd vervolgens
echter geheel buiten deze zaak gelaten.
DE WEERBARE SPANJAARDEN MOETEN
FRANKRIJK VERLATEN.
Overeenkomstig de instructies van den
Franschen minister van buitenlandsche zaken
heeft de poM'tie den in Frankrijk wonende
Spanjaarden medeigedeeld, dat zij het Fran
sche gebied moeten verlaten, in welke mate-
rieele positie zij ook verkeeren.
'Deze maatrege'l is nie-t van toepassing op
vrouwen en kinderen, doch op alle mannen
tus'schen 18 en 48 jaar.
DE IN HOPEI ONTVOERDE
MISSION ARISSEN.
Men heeft sedert 9 October niets meer ge-
hoord van 8 katholieke missionarissen, die op
dien dag door bandieten in de omgeving van
Tsjenting-foe in de provincie Hopei zijn ont-
voerd, een dag nadat de stad door Japansche
troepen was bezet.
Het zijn de Nederlander mgr. Schraven,
apostolische vicaris van Tsjenting-foe, zes
Lazeristen, n.l. twee Nederlanders, twee Fran
schen, een Tsjech en een Pool, en een Fransch
Trappist.
Honderden vluchtten uit Gijon
naar Frankrijk.
In de havens aan de Westkust van Frank
rijk komen voortdurend schepen aan met
vluchtelingen uit Gijon. Tot hen behooren vele
autoriteiten en militairen.
Te Douarnenez zijn met den stoomtreiler
,,-Abascal" veertien leden van de Asturische
regeering gearriveerd, o.w. de president,
Tomas. Hij verklaarde overtuigd te zijn van
de overwinning der regeeringstroepen. Had-
den de buitenlanders zich afzijdig gehouden,
dan zou de strijd al lang zijn geeindigd met
een regeeringszege. (De leden der Asturische
regeering zullen naar Valencia of Barcelona
gaan. ,,Wij willen ons ter beschikking stellen
van de werkelijke Spaansche regeering, ten
einde met baar te streven naar de eindover-
winning", aldus Tomas.
Te St. Nazair liepen drie treilers binnen met
500 soldaten, officieren, den communistischen
afgevaardigde Mancho, den socialistischen af-
gevaardigde Amilitia en den opperbevelhebber
der Noordelijke legers, Laranoga. Te Royan
bevonden zich onder de 200 soldaten en officie
ren vele gewonden, te La Rochelle arriveer-
den 800 soldaten. Deze vertelden, dat bij Gijon
veel scheepjes, die overladen waren, zijn ge-
zonken en dat andere werden gebombardeerd
-door nationalistische viiegtuigen en schepen.
Na den val van Gijon.
Het ministerie van defensie te Valencia pu-
bliceert een nota, waarin hulde wordt gebracht
aan den moed en de offervaardigheid van de
troepen in Biskaje, Santander en ^.sturie.
Medegedeeld wordt, dat kolonel Prada, de
commandant aan het noordelijk front, 12.000
man troepen heeft kunnen evacueeren door
gebruik te maken van alle scheepsruimte te
Gijon en Aviles. De torpedojager Ciscar en de
duikboot C 6 zijn aan den ingang van de haven
van Gijon tot zinken gebracht. De bemannin-
gen hebben deze schepen op het laatste oogen
blik verlaten.
De commandanten van de strijdkrachten te
land, ter zee en in de lucht zijn te Valencia
bijeengeroepen. Zoodra zij zullen zijn aange-
komen, zal de minister van defensie mededee
ling. doen van de gebeurtenissen aan het noor
delijk front en van de oorzaken der nederlaag.
De troepen van Franco hebben in Asturie
zeer grooten buit gemaakt. Het inventarisee-
ren hiervan zal enkele weken in beslag nemen,
o.a. werden buit gemaakt dertig stukken ge-
schut, vijftien viiegtuigen, waarvan twaalf in
staat onmiddellijk op te stijgen, een trein met
genie-materiaal, twaalf tanks van Russisch
fabrikaat en verscheidene munitie-depots.
Nog steeds komen afdeelingen regeerings
troepen hun onderwerping aanbieden bij de
troepen van Franco. Zij worden ondergebracht
in concentratiekampen, welke de rechtsche
autoriteiten in allerijl hebben opgeric'ht bij
Gijon, Oviedo- en Avila.
Hiervandaan worden zij verder naar het
achterland gebracht, waar zij te werk worden
gesteld aan het verbeteren van wegen en brug-
gen. Zaterdagavond hadden 20.000 man zich
overgegeven en men vermoedt, dat nog twee
maal dit aantal in het mijngebied verblijven.
Het rechtsche hoofdkwartier meldt verder
nog, dat er Zondag bij de verdere zuivering
van Asturie 3000 krijgsgevangenen zijn ge
maakt. Franco heeft thans 66 pet. van het
Spaansche gebied onder zich met 72 pet. van
de bevolking.
In de Cantabrische wateren hebben de recht
sche autoriteiten twintig schepen, waarmede
5000 personen trachtten te vluchten, aange-
h-ouden.
De Spaansche treiler San Jose uit Gijon, aan
boord waarvan zeventig miliciens van het re-
geeringsleger en drie vrouwen de vlucht had
den genomen, is nabij het eiland Oleron, aan
de Fransche -kust bij den vuurtoren Chassiron,
vergaan. Tijdens het reddingswerk zijn een
der miliciens en een vrouw verdronken. De
overigen werden ondergebracht in de Abdij
Ormeau. Zij zullen naar Da Rochelle worden
gebracht om naar hun vaderland terug te wor
den geleid.
Van de andere fronten.
Blijikens een mededeeling van het groote
rechtsche hoofdkwartier te Salamanca hebben
de rechtschen zioh in Arragon in den sector
van Sabinanigo meester geihaakt van een heu-
vel ten Oosten van de hermitage van San
Pedro en zijn zij opgerukt tot aan het bosch
van Osan. De linksche berichten geven toe,
dat zij onder druk vsfn den vijand in dezen
sector op hun stellingen van uitgang moesten
terugtrekken.
Voorts meldden de linkschen Zaterdagavond
van het front van Madrid:
„Ongeveer 100 kleine huis^es werden een
voor 66n door de regeeringstroepen vorigen
nacht in den sector Usera veroverd. De huizen
zijn gelegen op de helling van de Serro Blanco,
een der meest bedreigde posities der rebellen
op het Centrumfront. De regeeringstroepen
maakten bij hun verovering gebruik van hand-
granaten, terwijl het bezette gebied onmid
dellijik door de genie in staat van verdediging
werd gebracht."'
HET LIGHTEN VAN DE „PENSHURST"
EINDELIJK GESLAAGD.
Vanmorgen izijn de bergers er in geslaagd
het wrak van het tengevolge aanvaring nabij
iSluiskil geizonken stoomschip .fenshurst"
leeg te pompen en drijvende te ikrrj'gen. Het
achterschip ligt nog diep in het water ten
gevolge van de daarin nog aanwezige lading,
doch toen de voorruimen leeg gepompt waren
ikwam het voorschip z6<5 hoog te liggen, dat
het toegebrachte lek geheel boven water
kwam.
Men is thans bezig met het opruimen der
gelbruikte materialen, terwijl het voomemen
bestaat morgen het schip naar Gent op te
sleepen. Is dit geschied, dan is de toestand
voor de vaart op het kanaal na 17 dagen weer
normaal.
ONGELUKKIGE VAL.
Maand'agavond is te Hansweert de 60jarige
Belgische schipper Carron bij het van boord
gaan -van izijn schip Penl-and, op de reeling van
de sleepboot Riviere gevallen en te water ge-
raalkt. iSleepb-ootpersoneel gelukte het den
schipper direct uit hat water te halen, maar
hij (bleek reeds- aan een schedelbreuk te zijn
overleden.
BELGISCHE MOTORSPITS OVERVAREN.
In den afgeloopen nacht is nabij Hoedekens-
kerke de Belgische motorspits ,,Irma", geladen
met afval van ijzer en blik, overvaren door het
Poolsche s.s. „Slak", komende van Gdynia.
Onmiddellijk na het bekend worden zijn de
sleepbooten „Gharles" en „Hoogezand" ter
assistentie uitgevaren, doch toen zij ter plaatse
kwamen was het reeds te laat en was het
schip gezonken. De schipper met zijn knecht
waren terstond in de boot gegaan en zijn door
het Poolsche schip met boot en al aan boord
genomen. Later zijn zij aan boord van de
,,Hoogezand" overgegaan en alhier aan wal
gezet. De ,,Slak" zette daarna zijn reis naar
Antwerpen voort.
OMHOOG GEVAREN.
Dinsdagmorgen is het Belgische motortank-
schip ,,Luctor" (het vroegere waterschip der
Z.V.T.M.) nabij Hansweert omhoog gevaren en
blijven zitten. Door de sleepboot „Enavant"
werden- direct poginigen in het werk gesteld
om het schip vlot te brengen, doch dit had
geen resultaat. Met het volgende getij is het
schip door de sleepbooten ,,Hoogezand" en
„Enavant X" vlot gebracht.
MIDDENSTANDS-
ONTWIKKELIN GS-CURSUSSEN.
In verband met de eischen der Vestigings-
wet waarover wij ons voorstellen te begin-
nen met het volgend nummer een serie
artikelen te publiceeren moeten degenen, die
ini de toekomst een zaak wenschen over te
nemen, te openen of voort te zetten, bemevens
aan eischen van vakbekwaamheid, beschikken
over een „middenstands"-diploma, een soort
ontwikkelings-examen.
De Ned. R. K. Middenstandsbond, was reeds
op 1 Juli 1.1. gereed om aan hare over het
geheele land verspreide afdeelingen een
schema toe te zenden voor het inrichten van
ontwikkelingscursussen, waarop de betrok-
kenen zich de noodige kennis voor het behalen
van het midden-stands-diploma, dat zoowel
voor de aanstaande winkeliers als voor de
Vaklieden noodig kan worden, te verwerven.
Ingevolge die gunstige omstandigheid,
konden de afdeelingen der R. K. midden-
standsvereenigpngen „De Hanze" tijdig v66r
het winterseizoen cursussen inrichten.
Deze werden, voor wat Zeeuwsch-Vlaanderen
betreft, gevestigd te Hulst, Kloosterzande,
Sas van Gent en Oostburg, terwijl dezer dagen
ook besloten werd tot bet inrichten van een
cursus te (Middeiburg.
Dat de cursussen in Zeeuwsch-Vlaan'deren
succes hebben, blijkt wel uit de cijfers die j.l.
Zondag ter gelegenheid van een bij-eenkomst
der Contactcommissie der Hanze te IJzendijke
werden meegedeeld.
Te Oostburg bedraagt het aantal cursisten
niet minder dan 76, te Hulst 61, te Klooster
zande 42 en te Sas van Gent 31. Dit zijn
beteekenisvolle cijfers.
Begrijpelijk werd met voldoening op deze
resultaten gewezen en ook op het feit, dat van
de zijide van verschillende vakbonden beweerd
was, dat die handelscursussen niet noodig
zouden zijn, doch dat ze nu beter weten.
Voorts is te Oostburg nog een comitC ge-
vormd, dat (le bedoeling heeft de belangheb-
ben'den, die als aanstaand ambachtsman of
winkelier een eigen bestaan willen verkrijgen,
een en ander bij te brengen, dat voor hen
noodig is, willen ze voldoen aan hetgeen de
Vestigingswet kleinbedrijf hen voorschrijft.
Dit comity hield daartoe Zaterdagavond een
openbare bijeenkomst onder leiding van den
heer J. Mijs, notaris, die het doel van het
comity uiteenzette en nevens wien nog het
woord voerden de heeren M. A. Aalbregtse,
gemeente-secretaris, en de heer E. van der
Werf, leeraar aan de Rijiks.H. B. S.
De kosten van de genoemde cursussen
komen op f 30 per jaar, terwijl voor hen die
alleen de lagere school hebben gevolgd de
tijdsduur op 3 jaar wordt gesteld.
Met betrekking tot dit onderwerp blijkt ons
uit de Ax. Crt., dat ook te Axel een afdeeling
van het Instituut voor Middenstandsontwik-
keling is opgericht, bestaande uit de heeren
J. Visser-Koole, A. van Maale, J. Fanoy, J.
Esselbrugge, A. J. Schieman en J. Buma.
Ter Neuzen.
Ten slotte kunnen wij mededeelen, dat deze
kwestie ook een onderwerp van studie uit-
maakt van het bestuur der Winkeliersvereeni-
ging Ter Neuzen Klimop, dat daarvoor ook
contact tracht te verkrijgen met de vakbon
den, terwijl de secretaris der Kamer van Koop-
handel en Fabrieken, de heer N. J. Harte, zich
bereid heeft verklaard de Vestigingswet en
hare gevolgen in den loop der volgende maand
in een algemeene vergadering voor belang-
h-ebbenden uiteen te zetten.