ZWANENBERG
De burgeroorlog in Spanje
IN**®"
TER NEUZEN, 4 OCTOBER 1937.
AXEL.
MIDDELBURG.
SELZAETE.
RECHTSZAKEN.
Doperwtjes
maakt wat smaakt!
HOEK.
KANTONGEREOHT TE MIDDELBURG.
dat Engeland zijn gezag als mandaatmogend-
heid 'bij deze gelegenheden zoo weinig gelden
liet. In de reeks van aansPgen en overvallen,
waarmee de Arabische stakingsbeweging van
verleden jaar gepaard gegaan is, heeft heel
wat Joodsch bloed gevloeid, zonder dat de
Joden hun zelfbeheersching verloren bebben
en tot daden van weerwraak gekomen zijn. Die
houding werd hun zeker niet vergemakkelijkt
door het klaarblijkelijke besluit van Engeland,
ona de opnieuw acuut geworden kwestie zoo-
veel mogelijk door overleg en met zoo min mo-
gelijk machtsvertoon tot 'n goed eind te bren-
gen. En zelfs de Koninklijke commissie, welke
de Engelsche regeering heeft ingesteld om
een hernieuwd onderzoek naar de gegrond'neid
van de klachten der Arabieren in te stellen,
heeft in haar rapport moeten constateeren, dat
de lankmoedigheid van het bestuur wel wat
erg groot geweest is. Gedurende de geheele
stakingsbeweging van het vorige jaar is het
bestuur niet zoover gegaan, dat het de hand
naar de eigenlijke leiders van het verzet, den
groot-moefti van Jeruzalem en het om hen
vereenigde Hooge comitd, heeft willen uit-
strekken. Allerlei figuren van het tweede plan
werden voor korter of langer tijd naar concen-
tratiekampen gezonden; soms hoorde men, dat
aan een Arabische gemeente een hooge boete
was opgelegd; er werd weleens een Arabier
terdoodveroordeeld maar ook dan werd met
de uitvoering van deze besluiten zoo de hand
gelicht, dat van een werkelijk krachtdadig op-
treden geen oogenblik sprake geweest is.
Het krachtige optreden, dat toen zelfs als
dreigement nog maar aarzelend werd gebruikt,
komt eerst nu, nadat de Palestijnsche kwestie
in een nieuwe faze gekomen is, waarvan Enge
land gehoopt had, dat zij het einde van de
heele geschiedenis zou hebben beteekend, maar
die haar allang van alle kanten heeft kunnen
overtuigen, dat zoo gemakkelijk niet af te
komen is van de moeilijkheden, welke het zich-
zelf berokkend heeft door in den tijd van den
wereldoorlog de Joden te paaien met de Bal-
four-verklaring en de Arabieren te vriend te
houden met de brieven van MacMahon, waar-
bij den eenen een verschiet geopend werd, zon
der dat aan de anderen het uitzicht daarop
met zooveel woorden ontnomen werd. Dat
krachtdadige optreden komt nu, nu de Pale
stijnsche kwestie niet meer in de eerste plaats
een strijd tusschen Arabieren en Joden is,
waarbij Engeland kon trachten buiten spel te
blijven, maar nu het veeleer een strijd van de
Arabieren tegen Engeland geworden is en
tegen de verdeelingsplannen, waarin het ten-
slotte zijn Salomo's oordeel uitgesproken
heeft.
Engeland heeft zich weleens voorgesteld, dat
onder zijn mandaat geleidelijk zooveel Joden
Palestina zouden binnenkomen, dat over vijf-
tig of missehien over honderd jaar daar een
Joodsche regeering zou kunnen worden geves-
tigd. Daarbij werd nog altijd van de over-
wegingen van de vredesconferentie uitgegaan,
dat het Arabische volk als vrucht van den
oorlog toch al een reeks onafhankelijke staten
op een voor dit volk zeer uitgestrekt grond-
gebied zag ontstaan, zoodat het er geen be-
zwaar tegen mocht maken, dat een klein
stukje van dit gebied gereserveerd zou worden
voor de inrichting van een Joodsch Tehuis.
Maar zoo eenvoudig klaart men het met
nationalistische aspiraties niet. De Arabieren
hebben, gelijk de geschiedenis geleerd heeft,
een dergelijke oplossing nimmer als recht-
vaardig kunnen beschouwen. En de ontwik-
keling van de wereld gedurende de laatste
jaren heeft hun strijdlust alleen maar kunnen
aanwakkeren. Het hand over hand toenemen-
de antisemietisme en de vorm, die dat in het
bijzonder in Duitschland aangenomen heeft,
heeft den toevloed van Joden naar Palestina
zeer doen toenemen, hetgeen de mogelijkheid
van een Joodsche overheersching opeens veel
naderbij bracht in een zelfden tijd, waarin de
Arabieren zich in hun nationalisme aange-
moedigd voelden door dezelfde verandering
van internationale omstandigheden, die de
Joden uiteen groot deel van Europa verdreef.
Hoe gaarne Engeland de Palestijnsche kwes
tie, die het al zooveel hoofdbrekens bezorgd
had, nog langer had willen laten gaarkoken,
het moest iets doen. En in zijn onwil, de on-
mogelijkheid ook, om aan een van beide kan
ten te komen staan, aan den Arabischen uit-
teraard niet, omdat de Arabieren zich verzet-
ten tegen een Volkenbondsregeling, waarvan
Engeland de uitvoering had, maar ook aan den
kant van de Joden niet, omdat het dan de
Arabieren van de geheele wereld tegen zich
gekregen had, trachtte het zich met het be-
kende verdeelingsplan aan het geschil te ont-
trekken, beide partijen een deel van het om-
streden geheel te geven en voor zichzelf slechts
zooveel te behouden als de behartiging van
zijn imperiale belangen noodzakelijk schijnen
liet
De Joden hebben tot op zekere hoogte bonne
mine au mauvais jeu moeten maken. Het Zio-
nistische congres heeft een besluit genomen,
dat in elk geval niet als een hfwijzmg kon
worden opgevat. De Volkenbond heeft Enge
land eveneens gemachtigd om zijn besprekm-
o-en voort te zetten. Maar de Arabieren
zegsren: neen. Zelfs een man als de emir van
Transjordanie, die aanvankelijk verlokt wer"
door het vooruitzicht, dat hij van de uitvoe-
rin°- van het verdeelingsplan geibiedsuitbrei-
ding te verwachten had, is neen moeten gaan
En de strijd, dien de Arabieren aldus tegen
het Engelsche verdeelingsplan en tegen Enge
land zelf begonnen zijn, voeren zij over de
hoofden van hun eigen rasgenooten heen, die
een gematigder standpunt innemen en met
wie missehien te praten zou zijn. De terreur,
welke men gedurende de laatste weken m
Palestina heeft zien toenemen, heeft enkele
Joden het slachtoffer gemaakt, maar vooral
Arabieren Een man als de burgemeester van
Haifa heeft men het land zien verlaten uit
vrees om hetzelfde lot te deelen. Nog altijd
foleef Engeland afwachten. Opnieuw hoorde
men de klacht over de werkloosheid van het
Palestijnsche bestuur. Maar toen de terreur
zich tenslotte ook tot Engelsche bestuursamb-
tenaren ging uitstrekken, toen het met b.eel
bii een mislukten aanslag op den inspecteur-
generaal van de Palestijnsche politie, reeds
eenige maanden geleden, maar dezer dagen
een van de Engelsche districtscommissanssen
geveld werd, kon de Engelsche regeering
haar afwachtende houding niet langer hand-
haven.
Zij heeft, ondanks de betuigmgen van de
Arabische pers, die het tegendeel hadden kun
nen laten hooren, klaarblijkelijk voldoende
grond gehad, om aan te nemen, dat achter
deze terreur tenslotte dezelfde kracht werkt,
die nu al sedert zooveel jaren het Arabische
verzet in Palestina leid, de groot-moefti van
Jeruzalem en nadat eenigen tijd geleden aleens
een poging gedaan was om hem te arrestee-
ren, die geen erg vastbesloten indruk maakte,
wordt er nu eensklaps doorgetast: arrestaties,
deportaties, het Arabische hooge comitd on-
wettig verklaard en ontbonden, de groot-
moefti zelfs voor de toekomst van de vervul-
ling van politieke ambten uitgesloten.
Wat zal daarop het antwoord der Arabieren
ziin9 De berichten van den laatsten tijd
wekten den indruk, dat zijn ipvloed, die een
oogenblik had lijken te tanen, opnieuw geste-
gen was, ook al door het prestige, dat hij door
het pan-Arabische congres te Bloedan gewon-
nen had, dat als een protest tegen het verdee
lingsplan van de- geheele Arabische wereld
kon worden beschouwd, ook al hielden de
regeeringen van de Arabische landen zich
daarbij afzijdig. De eerstvolgende dagen zul-
len nu moeten leeren, of hij dien invloed zal
gebruiken om nieuwe onlusten uit te lokken
of dat het inderdaad voldoende is, dat Enge
land optreedt, om hem en de zijnen in de
schulp te laten kruipen, waaruit zij, naar
veler meening, nooit te voorschijn gekomen
zouden zijn, als Engeland het niet door eigen
tolerantie in de hand gewerkt had.
DINAMITEROS IN DE KLEM BIJ
COVADONGA.
'De United Press-correspondent meldt van
het Asturische front:
De Navarre-colonnes, die in den Oostelijken
sector van Asturie opereeren, zijn thans bij
Covadonga (ten Zuiden van Ribadesella)
aangektamen en hebben het stadje zoo goed
als om'singel'd. Volgens de laatste berichten,
fl'ie ik Vrijdagmorgen van de nationalistische
Voorhoede ontVing, waren de witte troepen
toen nog slechts twee kilometer van de kerk
verwijderd.
De beide torens van deze in ,1897 in Ro-
maanschen stijl ge'bouwde kerk, welke is ge-
wijd aan de Virgen de las Batallas, zijn in
tact gebleven. Men <weet echter nog niet, Wat
er geworden is van de beroemde kapel in de
historische iPelayogrot, waar Pelayo, de stich-
ter van het |Asturische rijk, begraven werd en
later ook koning Alfonso I werd bijgezet.
Ook in den gector van het boven Covadonga
gelegen stadje Cangas de Onis hebben de wit-
ten nieuwe Vorderingen gemaakt, met het ge
volg, dat de dinamiteros, die zich in de Picos
de Europa verschanst hadden, thans definitief
van het roode leger 'zijn afgesneden. De Iman-
nen bieden nog Wanhopigen tegenstand, doch
er blijft voor hen geen .andere keuze over, dan
te 'sterven of zich over te geven.
IHonderden soldaten van de roode militia
zijn in de verschillende sectoren van het front
naar de nationalisten oVergeloopen. Zij beves-
tigen, dat er bij de roode legerleiding verdeeld-
heid heerscht. Velen verklaarden, dat zij,
slechts door geweld gedwongen, aan den strijd
hadden deelgenomen. De mannen vertelden,
dat het aantal ,dooden bij de dinamiteros zeer
groot is, een bataljon verlbor op edn dag meer
dan tweehonderd man.
Toen de witten Donderdag verscheiden dor-
pen in de omgeving van Covadonga bezetten,
bleek het wel, hoe haasti'g de dinamiteros de
vlucht (hebben genomen. Zoo vond men bij de
bezetting van het dorpje Nestas geen enkelen
inWoner meer, alien waren naar de bergen
geVTucht; de totaal verlaten huizen Waren
echter albsoluut niet beschadigd, want de di
namiteros hadden op hun overhaaste vlucht
niet meer den tijd gehad om, zooals elders, de
voomaamste gebouwen in brand te steken.
Een ,halfuur nadat de witte troepen hier
waren binnengetrokken, kwamen de bewoners
weer van alle kanten opdagen.
Van der andere Spaansche fronten wordt van
linksche zijde vemomen, dat de roo'de troe
pen in het. Noorden van Aragon eenige dor-
pen bezet hebben. Ook aan het centrale front,
o.a. bij Cuesta de las Perdices, is de strijd
weer opgelaald, daar de nationalisten er "tot
den aanval (Overgingen, die, naar Valencia be-
richt, echter geen succes heeft gehad.
Uit Salamanca wordt nog door 'Havas ver-
nomen, dat de generaals Canovas, Guerra en
Valderrana resp. benoemd zijn tot hoofdeom-
mandant op de Balearen, chef van het Weste-
lijk district an iSpaansch-Marokko en hoofd-
cohihiandant van de Canarische eilanden.
BARCELONA GEBOMBARDEERD.
Barcelona is Vrijdag door vliegtuigen ge-
bombardeerd. (Het bombardement werd uit-
gevoerd door drie escadrilles, die na bommen
te hebben uitgeworpen, de voetgangers met
(machinegeweren beschoten. Eenige school-
kinderen zijn hiervan het slachtoffer gewor
den, 'verder wandelaars in de stad. Tot dus-
ver (zijn er 45 dooden en 87 gewonden geVallen.
34 Huizen zijn vernield of beschadigd.
ESPERANTO-TENTOONSTELLING.
De j.l. Vrijdag en Zaterdag in de zaal van
het hotel „"s Lands Welvaren" vanWege de
afdeeling Ter Neuzen van F.L.E. gehouden
Elsperanto-tentoonstelling mocht zich in een
druk bezoek Verheugen. Bij een bezichtiging
der tentoonstelling bleek ons, dat er reeds
een uitgebreide collectie drukwerken in Espe
ranto bestaan, zoowel boeken als tijdschriften,
brochures en couranten. De tentoonstelling
bevatte afdeelingen voor handel, toerisme,
correspondentie, religie, sociologi, stenografie,
Wetenschap, blindenschrift en tevens 'verschil
lende boekwerken van bekende Esperantisten.
Wij troffen er o.m. een exemplaar aan van
den bijbel, vertaal'd door Dr. Zamenhof zelf.
Ten slotte de afdeeling der leermiddelen.
Hier kon men zien welk een belangrijke plaats
FjLJE. inneemt, in de uitgave van Esperanto-
Werken. Tevens werd hier een schema ver-
toond, Van de vorderingen die Esperanto ook
in ons land maakte.
(Op een wereldkaart was aangegeven met
hoeVeel landen de leden der afdeeling in cor
respondentie staan. Dit beliep als we goed
hebben geteld binnen en buiten Europa totaal
een 30.
De afdeeling telt 19 leden, er bestaat hier
nog een vereeniging met zoo'n ledental, doch
men schatte het aantal beoefenaars van
Esperanto alhier op een 60-tal.
Het mag een tentoonstelling genoemd wor
den, die in alle opzichten is geslaagd.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN.
•verluidt zou het schip op eigen kracht Vlot
gekomen zijn. Het schip is door een drietal
sleepbooten naar Antwerpen gesleept, daar
het vermoedelijk een defect aan het roer
heeft.
LEZING NED. PROTESTANTEN BOND.
Vrijdag j.l. was ,,Ons Huis" geheel gevuld
met leden en verdere belangstellenden voor de
lezing van Ds. Westmijse over het onderwerp:
,,Een scheut olie bij kwijnende zielelampen".
Nadat de voorzitter de bijeenkomst had ge
opend met het lezen van ,,Roeping-', een woord
ter overdenking van den V.P.R.O.-kalender, en
had medegedeeld, dat op 31 Oct. Ds. Faber
van Oostburg een godsdienstoefening hoopt te
leiden, was het woord aan den spreker.
Het thema van zijn betoog was de verhou-
ding van den mensch tot den naaste. Spr.
constateerde, dat er in beperkte kring dikwijis
hoopvolle samenwerking is van mensch tot
mensch. Hij dacht hierbij aan spontane
uitingen van medeleven in gevallen van over-
stroomingen en andere rampen, doch tot da
zoo zeer gewenschte samenwerking in grooter
verband komt men nog niet (oorlogstroebelen,
tariefmuren).
Volgens spr. zal het humanisme niet in
staat zijn de wonden te heelen, die gedurende
de laatste decennia zijn geslagen. Velen voe-
len zich in deze tijden a.h.w. losgeslagen van
hun ankers. Ze zijn als de dwarrelende herfst-
bladeren, die door den storm her en derwaarts
worden gevoerd. Ze zijn de kwijnende lampen,
die vragen om olie. Het blijde optimlsme der
19de eeuw, dat voor elk verschijnsel een ge-
reede verklaring vond, is verdwenen. ,,Als
gevolg van de lugubere dingen dezer aagen
heeft onze tijd het begrip evolutie op iosse
schroeven gesteld".
Het athe'isme, zegt spr., wordt ook in de
kring der geleerden naar den geestelijken
rommelzolder verwezen. Immers, men beseft
steeds meer, dat „de dans der atomen" niets
verklaart. De brug tot den naaste loopt in
hoogste instantie over God. Destijds trachtte
men alle verschijnselen te verklaren van uit
den mensch. ,,De natuur" was een slagwoord.
Ook volgens de afleiding zegt het woord na
tuur niets. Het is de stelselmatige ontkenning
van den oorsprong aller dingen, God en het
Goddelrjke.
In deze gedachtensfeer paste de bespreking
van drie gelijkenissen, te weten de Barmhar-
tige Samaritaan, de Wijze en Dwaze Maagden
en de Verloren Zoon. Zij vormen een triptiek
(drieluik), zooals men ze aantreft van de
hand van oude schilders. De drie gelijkenissen
symboliseeren alle de verhouding van den
mensch tot den naaste. In elk van de drie
blijft als ondergrond de Liefde, echter op ver
schillende wijee ibetoond. Vooral onze tijd
heeft behoefte aan den barmhartigen Samari
taan! De gelijkenis der Maagden, die den
bruidegom opwachten, toont ons, dat het niet
onder alle omstandigheden mogelijk is te hel-
pen. De wijzen konden geen olie afstaan, om
dat in ieder geval enkele lampen brandende
moesten blijven. De gelijkenis echter gaat die-
per. Zij geeft de dwazen den raad olie te halen
bij den verkooper. Zij wijst hiermee heen naar
de Bron der dingen, Waar „de kwijnende
lampen" tot nieuw leven kunnen worden ge-
bracht. De Verloren Zoon tenslotte demon-
streert ten duidelijkste, dt bet helpen van den
naaste niet iets plichtmatigs behoort te zijn,
doch dat het uiteindelijk moet worden een
vreugdevol geven. Een aardsche vader had
wellicht zijn zoon met verwijten overstelpt. In
het rijke van den geest is er vreugde over de
terugkeer.
Daar zij geen plaats voor duister gemak,
zoodra het schip weer in de haven is, doch
de levensvreugde moge het deel zijn der be-
manning, die ontkomen is aan de gevaren der
reis. Zoo toegerust ga de Christen humanist
zijn weg door onze verscheurde wereld.
Lamtote o pe n 1 u dh tamcie rt
Begunstigd door fraai herfstweder gaf de
Chr. Harmonie ,,Hosanna" onder leiding van
foaren ijverigen en kundigen directeur, de
heer P. C. Br akin an, haar laatste concert in
de openlucht voor 1937. Dit concert mag be
schouwd worden als een waardig slot en
lefverde het beWijs, dat ook dit gezelschap er
in edelen wedijver met „Concordia"' het ,,Voor-
uitgang zij ons streven" eveneens tot devies
heeft gekozen.
Zondagmorgen reed de 20-jarige K. M. uit
Middelburg om 10 uur op zijn wedstrijd-
rijwiel in de richting Goes achter een vriend.
Toen deze onder de gemeente 's Heer Arends-
kerke plotseling vaart verminderde, kon M.
dit niet doen en kwam hij tegen zijn vriend
aan en viel met een groote vaart op den grond.
Bewusteloos met een zware hersenschud-
ding is de jongeman, na voorloopige medische
hulp, per ziekenauto naar het Gasthuis te
Middelburg overgebracht. Zijn toestand was
levensgevaarlijk.
Inhaling nieuwen pastoor.
Zondagnamiddag 3 uur is in de St. Lauren-
tiuskerk op de Groote Markt alhier de nieuw
benoemde pastoor, de Z. Eerw. heer Herman
van Damme, voor dezen kapelaan te St. Gilles
Waesop plechtige wijze ingehaald. Z. Eerw.
was per auto naar hier gekomen en werd aan
den ingang der kerk, die voor deze gelegenheid
keurig versierd was, ontvangen door de gees-
telijkheid en vooraanstaanden. Kajotsters, jon-
gens en meisjes, vormden de eerewacht. Ver
schillende toespraken werden gehouden, waar-
na een Lof werd gecelebreerd. Onder de
,,Marche Triomphale" van Saint Saens, ge-
speeld op het orgel, deed de nieuwe pastoor
zijn intrede in de kerk, waarvan hij voortaan
de hoeder zal zijn.
Arronsdissements-Rechtbank Middelburg.
Zitting van 1 October 1937.
In de Zaterdag gehouden vergadering is her-
ibenoemd tot lid der Bevrachtingscommissie te
Ter Neuzen de heer P. A. van Bouchaute en
tot zijn plaatsvervanger de heer A. Leunis,
de laatste in de vacature als zoodanig, ont
staan door het voor een herbenoeming bedan-
ken van den heer C. Hamelink.
Het Bureau werd opgedragen bij den
Directeur^Generaal der P. T. T. conferentie
aan te vragen, in verband met de bedreigde
omzetting van het P. T. T.-kantoor te Sas
van Gent in een bijkantoor.
OMHOOG GEVAREN.
Bij dikken mist is bet Fransche s.s. „Belle
Isle" in het nauw van Bats omhoog gevaren
en blijven :zitten. Sleepbooten voeren uit voor
het eventueel verleenen van assistentie. Naar
NEDERLAND EN VLAANDEREN.
Wij lezen in „Neerlandia"
,,De afdeeling Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen
van het Algemeen Nederlandsch Verbond heeft
van haar gunstige aardrijkskundige ligging op
de grens van Noord- en Zuid-Nederland,
gebruik gemaakt om een bijeenkomst in te
richten, waar Rijks-Nederlanders en Vlamin-
gen van gedachten zouden kunnen wisselen
over vraagstukken, die met de algemeen
Nederlandsche gedachte samenhangen. Er
was opzettelijk geen nauwkeurig omschreven
dagorde vastgesteld, zoodat alle gelegenheid
kon worden gevonden tot een vrije gedachten-
wisseling. Aanwezig waren leden uit Utrecht,
Den Haag, Middelburg, Oost-Zeeuwsch-Vlaan-
deren, Lokeren, Antwerpen, Brussel en nog
meer plaatsen, terwijl verscheidene telegram-
men en brieven getuigden van de spijt van
afwezigen, o.a. uit Leiden. Zeer op prijs werd
gesteld de aanwezigheid van den voorzitter
van Groep Nederland, den heer Pattist, die er
was namens het groepsbestuur en het hoofd-
bestuur, terwijl Groep Vlaanderen zich ook had
doen vertegenwoordigen.
De tjesprekingen (er staat „discussies",
maar'dat zal de schr. zoo kwaad niet bedoeld
hebben. Red.) die zeer geestdriftig waren,
werden volgens goede Nederlandsche gewoon-
te samengevat in een motie luidende: Afdee
lingen en leden van het Algemeen Neder
landsch Verbond op ,4 Sept. 1937 te Hulst in
Zeeuwsch-Vlaanderen in vergadering bijeen,
van oordeel zijnde, dat de onderlinge toe-
nadering van de Dietsche bevolking, wonende
aan beide zijden der Nederlandsche rijksgrens,
op de grondslag van het gemeenschappelijk
volkswezen met kracht behoort te worden
bevorderd in het belang van alien, daarbij uit-
drukkelijk elke staatkundige doelomschrijving
of richting uitsluitende,
spreken als hun wensch uit:
dat het Hoofdbestuur en beide Groeps-
besturen alle pogingen zullen aanwenden om
in die richting werkzaam te zijn;
dat zooveel mogelijk alle verbondsuitingen
in Noord en Zuid een gemeenschappelijk
karakter zullen dragen;
dat een voortdurende wisselwerking ver-
kregen wcjrde door het over en weer optreden
van sprekers die gemeenschappelijke volks-
belangen behandelen;
dat onverpoosd getracht worde alle voor-
komende wettelijke belemmeringen, die de
cultureele toenadering van Noord en Zuid in
den weg staan, uit den weg te ruimen;
achten het voorts van uitnemend belang,
dat het Hoofdbestuur en (of de besturen van
de groepen Nederland en Vlaanderen tijdig
maatregelen neme(n) opdat telken jare om
beurte in Noord-Nederland en Vlaanderen
samenkomsten van verbondsleden en geest-
verwanten, als thans in Hulst, tot besprekin-
gen van dezen aard zulleh worden gehouden".
Een gezellige maaltijd, gevolgd door een
rondgang door de stad Hulst en een bezoek
aan de voorstelling van het spel Reinsert de
Vos, geschreven door Everaerd en Lockefeer,
besloot den dag".
van Zwanenberg munten
uit door de natuurlijke versche
smaak, die behouden blijft door
de bijzondere wijze van con-
serveeren.
33
Ingez. Med.
Voor het op 16 Sept. j.l. gehouden examen
voor Esperanto slaagde voor examen A, de
heer P. de Blaeij alhier.
Op Zaterdag 28 Augustus 1.1. ontstond in
een zich in de gemeente Ter Neuzen bevindend
woonwagenkamp, ruzie tusschen een tweetal
woonwagenbewoners.
Men wist aanvankelijk de ruzie te beslech-
ten zonder dat deze tot handtastelijkheden
was overgegaan. Blijkbaar was het kamp
eenigszins rumoerig, omdat ook reeds een
vechtpartij had plaats gehad tusschen twee
vrouwen uit het kamp. Plotseling laaide de
ruzie tusschen de twee mannen, die zwagers
van elkaar waren, weder op, omdat een hun-
ner door den ander naar een weegwerktuig
waarmede vodden worden gewogen, een z.g.n.
unster gevraagd, beweerde dat de ander dit
destijds had vernield en had weggeworpen. Al
spoedig gingen de twee vechtersbazen elkan-
der te lijf. De 40-jarige koopman G. H. zag
kans een stok te grijpen, die onder een der
woonwagens lag en bracht daarmede zijn
tegenstonder en zwager H. F. met een zich
aan den stok bevestigde zeis, een slag toe,
tengevolge waarvan de zeis den man in het
rechterbeen onder de lies drong en een zoo-
danige verwonding toebracht dat ernstig
bloedverlies volgde. Het slachtoffer zag nog
kans naar een graSberm van den kanaalkant
te loopen alwaar het ineen zeeg. Bewoners
van het kamp en kort daarop een dokter,
trachtten nog door het afbinden van een ge-
troffen slagader den man te redden, doch het
mocht niet baten.
Korten tijd daarna gaf het slachtoffer den
geest.
Als verdacht van deze mishandeling met
doodelijk gevolg, had zich, blijkens het verslag
der Vliss. Crt., thans voor de rechtbank te
verantwoorden G. H., 40 j., koopman, wonen
de te Ter Neuzen, thans in voorloopige hech-
tenis in het huis van bewaring.
Blijkens de dagvaarding wordt aan ver-
dachte tenlaste gelegd, dat hij op 28 Augus
tus j.l. te Ter Neuzen zekeren H. v. M. opzet
telijk van het leven heeft beroofd door dezen
met een zeis verschillende slagen toe te
brengen en met dat voorwerp in het lichaam
van het slachtoffer te hakken en het in de
dijibeen van dezen tedrijven, waardoor onder-
meer de groote beenslagader, een beenader in
de rechterdij van het slachtoffer zijn door-
stoken, tengevolge van welke verwondingen
het slachtoffer door verbloeding spoedig daar
op is overleden.
Verdachte werd rechtskundig bijgestaan
door mr. A. H. Kuipers, advocaat te Middel
burg.
De getuige Van Pamel, koopman te Aarden-
burg, blijft bij zijn verklaringen. Hij hoorde
verdachte roepen: ,,Wat heb ik nou gedaan?"
Van Meurs (de verslagene) riep: ,,Ik
sterf".
Op een vraag van den rechter, mr. Muller
zegt get., dat de verslagene ook wel een
eenigszins opvliegend karakter heeft, hij was
een ziekelijk magere lange jongeman.
De getuige Van Faassen, koopman te
Schoondijke, verklaarde dat de ruzie was ont
staan over een unster die de dader van het
slachtoffer wilde hebben om vodden te wegen
die men aan een voddenkoopman wilde ver-
koopen. Get. was met de vorige get. bezig in
het kamp om een onderstel van een woon-
wagen af te schroeven. Plotseling zag hij den
verslagene wegloopen, zonder iets te zeggen.
Later riep de verslagene om hulp. Hij lag
toen tegen den kanaalberm. De ter terecht-
zitting aanwezige zeis, herkende getuige als
toebehoorende aan verdachte. Voor het ge
bruik lag de zeis onder den wagen van getuige
Verdachte door den president ondervraagd,
erkende met het slachtoffer ruzie te hebben
gekregen en er mede aan het vechten was
gegaan. Ook de vrouw van verdachte en de
vrouw van den verslagene hadden ruzie ge
kregon. Verdachte verweert zich door te zeg
gen, dat hij niet wist dat er een ,,zeisje" aan
den stok zat waarmede hij zijn slachtoffer was
te lrjf gegaan, hetgeen den president deed
opmerken, dat het niet een „ze;sje", doch een
normale zeis was die aan den stok zit.
P>e getuige Van Overdulve, chauffeur te
Ter Neuzen, woont recht tegenover het woon
wagenkamp. Ten tijde van het gebemde stond
het raam open in zijn woonkamer en hij hoorde
schreeuwen. Hij keek door het raam en zag
dat twee mannen aan het vechten waren in
het woonwagenkamp. Hij zag iets blinken en
vervolgens den langste van de twee mannen in
een grasberm neervallen terwijl de kortste een
woonwagen binnengmg. Get. is er heen ge-
reden en trof den man, die niet meer slikken
kon en niets meer zeide, hevig bloedende aan
Getuige kreeg den indruk, dat de man ster-
vende was. De president leest vervolgens een
gedeelte van het sectierapport voor, verd. er
tevens op wijzende, op de vele verwondingen
die op het lijk van het slachtoffer zijn gevon
den en die zoodanig waren, dat het er in kor
ten tijd eenvoudig aan is doodgebloed.
De Officier van Justitie requisitoir nemen-
de, gaat allereerst nog in het kort na wat er
op den bewusten dag is voorgevallen. Volgens
den officier gaan alle aanwezigen in de rich
ting, dat verdachte telkens de aanvaller is
geweest. Er is eenig verschil over de juiste
plaats waar het voorgevallene is geschied.
Volgens den Officier moet de doodelijke klap
zijn toegebracht toen de man reeds op den
grond lag. De lange man, het slachtoffer, was
altijd degene die weg liep en de kleinste man,
de dader, was steeds de aanvaller. Uitgesloten
acht de Officier het, dat verdachte niet zou
hebben bemerkt dat er aan den stok waarmede
verdachte sloeg, een zeis zat. Volgens het
O.M. betreft het hier een geval van doodslag
en wegens dat feit zal verdachte dus moeten
worden veroordeeld.
Daarop staat 15 jaar gevangenisstraf als
maximum. Mocht de rechtbank met deze op-
vatting niet meegaan, dan komt het subsidiair
tenlaste gelegde aan de orde, zijnde zware mis
handeling den dood tengevolge hebbende.
De Officier eischt op dien grond een ge
vangenisstraf van 10 jaar.
De verdediger van verdachte is van mee
ning, dat het requisitoir geheel gespeend was
van menschelijkheid en humaniteit, welke toch
ook mag worden verwacht en zelfs geeischt
bij het Openbaar Ministerie aanwezig te zijn.
Pleiter zal de zaak meer speciaal menschelijk
behandelen en het juridisch gedeelte weinig
of niet aanraken. In het bijzonder vestigt
pleiter de aandacht op den persoon van ver
dachte, iemand van 40 jaar en een gelegen-
heidsmisdadiger. Al is hij woonwagenbewoner
daarom is het toch evengoed een mensch als
bijv. iemand die op een Ministerie in Den Haag
zit. Verdachte heeft een bianco strafregister,
uitgezonderd een kleine overtreding wegens
strooperij. Hij is een rustig en vredig huis-
vader die voor vrouw en acht kinderen heeft
te zorgen. Of verdachte nu wordt veroordeeld
wegens dcodslag of zware mishandeling, iaat
pleiter onverschillig. Verdachte moet men-
schelijk en met christelijke barmhartigheid
worden behandeld. Pleiter is van den" eisch van
10 jaar, stil geworden. Hij wijst op een pas
voor de Maastrichtsche Rechtbank behandelde
strafzaak, waarin 2 zoons terechtstonden
wegens doelbewusten doodslag van hun eigen
vader. De eisch was hier, naar spr. meent,
2% jaar en de uitspraak 2 jaar. Pleiter wijst
er nogmaals op, dat ook woonwagenbewoners
menschen zijn. Zij leven ge'isoleerd en het
heeft spr. wel eens leed gedaan te moeten zien,
dat die menschen soms met den wagen naar
de onmiddellijke nabijheid van een vuilnisbelt
worden gedirigeerd.
Toen het drama zich voltrok liep verdachte
op zijn sokken en volgens pleiter is het waar-
schjjnlijk dat niet verdachte, maar de ver
slagene de aanvaller was. Daarop wijzen de
omstandigheden. Toen verdachte op zijn sok
ken uit den wagen kwam, werd hij, nog voor-
dat hij zijn voornemens om zijn klompen aan
te schieten, ten uitvoer had kunnen brengen,
aangevallen. Verdachte doet er een beroep op,
dat hij niet wist, dat er aan den stok waar
mede hij sloeg, een zeis zat, hetgeen ook plei
ter heel goed mogelijk acht. Pleiter hoopt dan
ook dat door zijn betoog de Rechtbank een
menschelijker, humaner en sympathieker kijk
op den verdachte en diens zaak zal krijgen.
Ook heeft het pleiter buitengewoon gehinderd,
dat in deze zaak waarin hij toch als verdediger
optrad, zonder hem erin te kennen, een be
langrijke vreemde getuige werd gehoord. Plei
ter acht zulks niet ad rem. Het gebeurde is
geen unicum, maar wel acht spreker de straf-
maat van iedere redelijkheid gespeend.
Na re- en dupliek werd de uitspraak dezer
zaak, waarvan de behandeling om half vijf
eindigde, op 15 dezer bepaald.
De Kantonrechter te Middelburg veroordeel-
de H. L. te Hoek tot f3 boete subs. 3 dagen
hechtenis, wegens overtreding van een der be-
palingen van het reglement voor rivieren en
Rijks kanalen.
DE DREUMELSCHE ORANJEBOOM.
De Hooge Raad heeft ihet beroep in cassatie
van den Dreumelschen wethouder C. A. Mol-
lenberg tegen het vonnis van den Tielschen
kantonrechter van 14 Juni j.l. verworpen.
(Zooals men zich herinneren 'zal betrof dit
vonnis het geval van het overplanten Van den
Oranjeboom naar den tuin bij het gemeente-
huis, welke tuin in gebruik was bij den ge-
meenteveldwachter Leenders.
Dit overplanten was geschied op order van
wethouder Mollenberg en deze moest daarom
op 14 Juni in Tiel terechtstaan, le ter zake
van bet doen plegen van straatschenderij en
2e. ter zake van het zonder daartoe gerech-
tigd te zijn loopen op eenigen grond, die be-
zaai'd, bepoot of beplant is of die ter be-
zaaiing, bepoting of beplanting is gereedge-
maakt. De kantonrechter, Mr. Dr. C. H.
Baale verklaarde den wethouder schuldig en
veroordeelde hem tot twee geldboeten elk Van
15, ibij gebreke van betaling en Verhaal te
vervangen door een hechtenis van vijf dagen
voor elke boete.
Tegen dit vonni's is wethouder Mollenberg
toen in cassatie gegaan, maar de Hooge Raad
heeft de straf gehandhaafd.