De burger-ooriog in Spanje
ENGELANDS NOTA AAN JAPAN.
TER NEUZEN, 1 SEPTEMBER 1937.
D. H. ROODHUYZEN 8. Ca kv.
MAKELAARS
RUSSISOH SOHIP IN DE MIDDEL-
LANDSGHE ZEE GETORPEDEERD.
Maandagavond acht uur is op vijf mijl uit
de kust tusschen iDellys en Tigzhart het Rus-
sische schip Timiryaysef ge^orpedeerd. Het
1078 ton metende schip werd door twee tor
pedo's getroffen en i£ gezonken. De uit 29
personen bestaande bemanning, waaronder
drie vrouwen, werd gered. De aanvaller is niet
bekend. De Timiryaysef was van Havre en
Liverpool op weg naar Port Said, geladen met
steenkool.
EEN VERRASSING UIT HET OOSTEN.
Hoewel er de vorige week al eenige geruch-
ten in dien zin hadden geloopen, 'bereikte toch
schrijft de N. R. Crt.nog als een verras-
sing de wereld Zaterdagavond het bericht,
dat China een niet-aarrvalsverdrag heeft ge-
sloten met de Sowjet-Unie. Men verklaart
van Chineeschen kant wel, dat men zich bij
het huidige conflict met Japan door deze
overeenkomst met Rusland in den rug heeft
willen dekken, maar er zal ook in China wel
niemand zijn, die Rusland ervan zal verden-
ken lust te gevoelen om met Japan gemeene
zaak te maken. Rusland en Japan zijn nu een-
maal sinds het laatst van de vorige eeuw de
groote tegenstanders in het Verre Oosten. Hun
strijd om invloed in het Noordelijk deel van
wat eens het Chineesche keizerrijk was, zou
men 'zelfs min of meer als oorzaak kunnen
beschourwen van Japan's huidige penetratie in
China. De strijd om den Chineeschen Ooster-
spoorweg en om economischen invloed in
Mantsjoerije is een van de voomaamste oor-
zaken geweest tot de bezetting van dit land
door Japan en de vorming van den vazaistaat
Mantsjoekwo, met Poeji, den laatsten keizer
van China, als staatshoofd.
Rusland vestigde zijn invloed in Buiten-
Mongolie, wat Japan weer dreef tot penetra
tie in Binnen-Mongolie en de verovering van
Jehol ten behoeve van Mantsjoekwo. Ook de
huidige verdere penetratie in Noord-Ghina en
de daaruit voortvloeiende strijd tegen de
regeering te Nanking geschiedt onder de leuze
van strijd tegen het communisme, dat Volgens
Japan nog altijd te veel invloed in China zou
beizitten.
'Het merkwaardige van het geval is, dat
China, wel verre van zijn heul te zoeken in
het communisme, dit met kracht heeft be-
streden. Het heele streven van de regeering te
Nanking is gericht op een nationaal herstel,
zoowel buiten Japanschen als buiten Russi-
schen invloed.
Door Japan's onbehouwen optreden krijgt
men nu den paradoxalen toestand, dat het
China drijft in de richting, waarvoor het dit
land juist wil behoeden, en dat China, hoewel
het zulks zelf ook niet wil, noodgedwongen
dien kant uit gaat.
iHet is moeilijk zich voor te stellen, wat
China van dit verdrag verwacht. Het zal wel
niet gelooven, dat het hiermee de, laat ons
nu maar zeggen, geestelijke imfiltratie van
het communisme een dam zal opwerpen. Om
steun te verkrijgen van Rusland zal het China
ook wel niet te doen zijn, d.w.z. dat het wel
niet zal verwachten, dat Rusland te zijnen
behoeve Japan den oorlog teal verklaren, ter-
wijl het materieelen steun in den vorni van
oorlogsbehoeften ook zonder dit verdrag wel
zou hebben Verkregen, al bestaat natuurlijk
de mogelijkheid, dat Rusland in dezen juist
een middel tot pressie op China heeft gevon-
den om tot het aongaan van een dergelijke
overeenkomst te geraken.
In strijd met -deze veronderstelling is ech-
ter wat het Duitsche Nieuwsbureau van Chi
neeschen kant verneemt, n.l. dat reeds een
jaar lang met Moskou over een dergelijk ver
drag werd Onderhandeld en dat de huidige ge-
beurtenissen Nanking aanleiding hebben ge-
geven er thans spoed mee te betrachten. Vol
gens dit bericht zou China toch tot zijn be-
sluit zijn gekomen, uit vrees, dat het com
munisme van de huidige moeilijkheden ge-
bruik 'zou maken niet om Chineesch gebied
aan te tasten, maar om van tainnen uit China
voor zijn beginselen te veroveren. De gebrui-
ken van de Russische propaganda kennende,
lijkt het ons naief te veronderstellen, dat een
dergelijk verdrag een dusdanig streven zou
kunnen onderdrukken. Dat Nanking zoo naief
zou zijn, wil er bij ons niet in, evenmin kun
nen wij ons voorstellen, dat het niet zou heb
ben begrepen, dat het sluiten van een derge
lijk verdrag, om het beeld van een Fransch blad
te gebruiken, zou werken als een vurige ban-
derilla in den nek van den Japanschen stier.
Het eenige voordeel dat Nanking misschien
van hetverdrag heeft te verwachten is van
middelijken aard, d.w.z dat hierdoor de eom-
munistische scharen in China tot steun van
ganscher harte aan den strijd tegen Japan
zullen worden bewogen, maar of deze anders
zou zijn uitgebleven is ook nog de vraag.
De aanval op den Engelschen ambassadeur
in China door Japansche vliegtuigen heeft
onlangs scherp het licht laten vallen op de
internationale venwikkelingen, die uit het
huidige conflict kunnen voortVloeien. Enge
land eischt thans van Japan genoegdoening.
Het doet zulks in matige termen en men
geeft van Engelschen kant al te kennen, dat
uit het conflict geen oorlog zal voortvloeien.
Een dergelijke gebeurtenis zou zich echter
kunnen herhalen, zoowel ten opzichte van
Britsche als van Amerikaansche onderdanen.
In ieder geval wekken dergelijke incidenten
bij de groote mogendheden, die belangen in
China hebben, een geprikkelde stemming tegen
Japan. Dit land moge voor het oogenlblik geen
gewapenden aanval van de Europeesche mo
ge,ndheden in het Verre Oosten te vreezen
hebben, maar teal er toch goed aan doen zijn
mededingers daar te ontzien, omdat het hen
in economisch opzicht noodig zal hebben; bij
de huidige verwikkelingen misschien imeer dan
ooit. Het moge erop rekenen, dat Duitschland
en Italie, Frahkrijk en Engeland in Europa
in evenwicht izullen houden, doch het zal wel
niet de illusie koesteren, dat van dien kant
financieelen of economischen steun van be
teekenis te wachten ;is. Daarbij komt nog, dat
ook Duitschland en Italie belangen in China
hebben, dat Duitschlands houding in het hui
dige conflict al izeer gereserveerd is en dit
Italie's houding onzeker blijft, zoolang dit
land streeft naar een vergelijk met het Brit
sche rijk.
Dit zijn factoren, die China ten goede
komen, doch waarin een te nauwe verbinte-
nis met de Sowjet-Unie ten deele wel eens
verandering zou kunnen brengen, zeker wat
Duitschland's reserve en Italie's houding be-
treft, maar ook ten aanzien van de sympa-
thieen van het conservatieve deel der open-
bare meening in Engeland.
Hoe men de zaak ook bekijkt, men komt
steeds iweer tot de conclusie, dat het voor
deel van dit Russisch-Chineesche verdrag ge-
heel aan Russischen kant is en dat China
beter zou hebben gedaan de onderhandelingen
als ztj toch traineerden, nog maar een tijdje
langer te rekken.
BERLIJN ZOU AANSTUREN OP
IONTSPANNING MET R.K. KERK.
Alle bladen te Rome publiceeren artikelen
van hun correspondenten uit Berlijn, waarin
zij de meening uitspreken, dat de reis van de
vertegenwoordigers van het Duitsche episco-
paat naar Rome een ontspanning te weeg zal
brengen in de betrekkingen tusschen Duitsch
land en het Vaticaan, gezien de neiging die
in de bisschoppelijke conferentie te Fulda aan
den dag zou zijn getreden en die zou gaan ,,in
de richting van een beter begrijpen van het
standpunt van den Staat". Deze uitdrukking
wordt in denzelfden vonm door alle bladen ge-
bruikt. Voorts wordt het belang, naar voren
gebracht, dat men hecht aan het onderhoud
dat tusschen den nuntius te Berlijn en den
staatssecretaris voor buitenlandsche zaken
von Mackensen heeft plaats gehad.
In het Vaticaan daarentegen is men van
meening, dat er geen enkele aanwijizing van
belang is om te gelooven aan een spoedige
belangrijke verbetering van de betrekkingen
tusschen Duitschland en het Vaticaan. Men
gelooft gaame, dat Duitschland een ontspan
ning wenscht, maar men helt ertoe over, dezen
wensch te beschouwen als ingegeven door
overwegingen van internationalen aard en
vooral door den ongunstigen indruk, die in het
buitenland gewekt is door de aankondiging,
dat Hitler over de godsdienstkwestie te Neu-
renberg verklaringen zou afleggen. Ook de
mogelijke reis van Mussolini naar Duitsch
land zou een zekeren invloed kunnen uitoefe-
nen op de houding der voor de Duitsche poli
tick verantwoordelijke kringen.
Al deze overwegingen doen echter niet uit
het loog verliezen, dat de kwestie nog in haar
geheel bestaat en dat tenminste voor het
oogenblik elk op zijn standpunt blijft staan,
waanbij het Vaticaan van zijn kant oprecht
geneigd is niets te doen, dat den toestand zou
kunnen verergeren.
De Britsche zaakgelastigde bij de Japansche
regeering heeft Zondagmiddag om twee uur
de reeds aangekondigde nota der Engelsche
regeering betreffende del zaak-Hugessen over-
handigd.
In de nota wordt o.a. het volgende gezegd:
Ofschoon non-combattanten, w.o. begrepen
de buitenlanders, die in het betrokken land
gevestigd zijn, het onvermijdelijke risico moe-
ten aanvaarden van verwonding, Indirect het
gevolg zijnde van een normalen loop van de
vij a.n dslijkhedcn, is het een der oudste en
m jest vaststaande regels van het Internatio
nale recht, dat directe of weloverwogen aan-
vallen op non-combattanten, hebzij binnen of
buiten de zone der vijandelijkheden, beslist
verboden zijn. De luchbmacht valt geenszins
buiten dezen regel. De stelling, dat het hier
een ongeluk betreft, kan evenmin aanvaard
worden, daar de feiten van dien aard zijn,
dat er op zijn zachtst uitgedrukt nalatigheid
en volkomen gebrek aan achting voor de hei-
ligbeid- van het leven der burgers uit blijkt.
De stelling, dat de vlaggen, die op de auto's
waren aangebracht, te klein waren om zicht-
baar te zijn, gaat niet op. Er was niet de min-
ste redhtvaardiging voor een aanval, zelfs in-
dien de auto's geen vlag hadden gevoerd. De
buitenlandsche, zelfs diplomatieke status der
inzittenden doet evenmin ter zake. Waar het
in wezen omgaat is, dat het non-combattan
ten worden. De vliegtuigen hadden ongetwij-
feld niet de bedoeling, den Britschen ambas
sadeur als zoodanig aan te vallen. Blijkbaar
wilden zij non-combattanten aanvallen, en dit
vonmt op zichizelf reeds iets onwettigs. Er
dient bovendien op gewezen te worden, dat de
ambassadeur in dit bijteondere geval reisde
in een streek, waar zich in het geheel geen
Chineesche troepen bevonden en evenmin
vijandelijkheden aan den gang waren. Een
feit is, dat het gezelschap van den ambassa
deur in het geheel geen Chineesche troepen
heeft gezien totdat men aangekomen was op
een punt dat een uur reiizens van de plaats
van den aanval is gelegen.
De Britsche regeering is van meening, dat
zij deze gelegenheid te baat moet nemen om
te wijzen op de diepere beteekenis van deze
gebeurtenis. Het is een tteffend voorbeeld
van de gevolgen, die kunnen ontstaan uit een
willekeurig uitgevoerden luchtaanval. Derge
lijke gebeurtenissen zijn onafscheidelijk ver-
bonden aan de even onwettige als onmensche-
lijke praktijk, na te laten, bij het uitvoeren der
vijandelijkheden een duidelijk onderscheid te
maken tusschen combattanten en non-com
battanten, hetgeen het internationale recht,
evenzeer als het menschelijke geweten, steeds
geeischt heeft. Het feit, dat in het onder-
havige geval door een der partijen in het ge
heel niet den werkelijken istaat van oorlog is
verklaard of uitdrukkelijk erkend, onder-
streept het onvergeeflijke karakter van het
geen is gebeurd.
De eischen.
1. Formeele aanbieding van verontschuldi-
gingen door de Japansche regeering aan de
Britsche regeering.
2. Behoorlijke bestraffing van degenen,
die voor den aanval verantwoordelijk zijn.
3. De verzekering van de Japansche auto-
riteiten, dat de noodige maatregelen genomen
zullen worden, teneinde een herhaling van in
cidenten van dezen aard te voorkomen.
Ip diplomatieke kringen te Londen werd
gewezen op het gematigd karakter van de
eischen, die Groot-Britannie geformuleerd
heeft in de te Tokio overhandigde nota. Uit
dezen eommentaar blijkt voldoende, dat de
Britsche eischen een minimum vormen, en
dat men er wel op rekent, dat de regeering
te Tokio de gematigdheid ervan zal erken-
nen, door ze ten voile in te willigen.
Het is waarschijnlijk, dat de door Enge
land geeischte waarborgen betrekking zullen
hebben op de bescherming van de buitenland
sche burgeibevolking in China en dat de
Britsche zaakgelastigde deze gelegenheid
heeft aangegrepen om nog eens te wijzen op
de noodteakelijkheid, de internationale eonces-
sie te neutraliseeren. Volgens sommige be-
richten, die echter met alle voorbehoud dienen
te worden aanvaard, zou afwijzing door Japan
kunnen leiden tot het terugtrekken van den
Britschen ambassadeur uit Tokio.
Weloverwogen matiging.
■Een weloverwogen matiging is, naar de
diplomatieke correspondent van Reuter ver
klaart, den grondtoon van het Britsche pro
test bij de Japansche regeering. Men kan
zeggen, dat de drie eischen van dien aard zijn,
dat zij zonder nationale vemedering ingewil-
ligd kunnen worden. Het is reeds een vol
doende berisping, dat Japan een nota van dit
soort in ontvangst heeft moeten nemen. Er is
geen enkele aanwijzing omtrent represaille-
maatregelen, en naar men meent te weten,
overweegt de Britsche regeering geen andere
actie, voor het geval Japan in gebreke mocht
blijven, de eischen in te willigen.
In Britsche kringen is men van oordeel, dat
een weigering van Japan eenvoudig aan de
wereld het .bewijs zou leveren, dat Japan een
land is teonder eerbied voor het minste inter-
nationaal fatsoen.
Toen de Britsche zaakgelastigde, Dodds, de
Britsche nota had overhandigd, stelde de mi-
minister van buitenlandsche zaken, Hirota,
hem er van in kennis, dat de zaak thans ge-
zamenlijk wordt ondenzocht door de Engel
sche en Japansche autoriteiten 'te Sjanghai.
Zoodra de feiten opgehelderd zijn, zal hij
nadere mededeelingen doen aan de Britsche
ambassade.
Hirota informeerde voorts met sympathie
naar den toestand van den Britschen gezant
Hugessen.
HET INCIDENT MET DE
..PRESIDENT HOOVER".
De Chineesche regeering biedt
haar verontschuldigingen aan.
De regeering te Nanking heeft den Chinee
schen ambassadeur te Washington opdracht
gegeven, haar leedwezen over te brengen over
het incident met de President Hoover" en
schadevergoeding toe te zeggen.
Ook te Nanking hebben de Chineezen on
derhandelingen aangeknoopt met den Ameri-
kaanschen zaakgelastigde tot regeling van
het ibetreurenswaardig incident.
De Amerikaansche matroos Shaskell, die
tot de bemanning van de .President Hoover"
behoort en Maandag bij het bombardement
wonden opliep, is Dinsdagochtend overleden.
Uit Tokio wordt nog nader gemeld, dat de
drie Chineesche vliegtuigen, die bommen heb
ben laten vallen op de ..President Hoover",
zijn aangevallen door twee Japansche water-
vliegtuigen. Een Chineesch vliegtuig zou
naar beneden geschoten zijn.
,,Het is waarschijnlijk, dat het Amerikaan
sche volk over het algemeen met China zal
sympathiseeren™, a'ldus senator Borah naar
aanleiding van het incident met de President
Hoover". „Wij moeten ons evenwel niet laten
meesleepen in eenigen oorlog of in eenig ge-
schil".
Een hooge ambtenaar van het ministerie
van marine te Tokio heeft zijn sympathie uit-
gesproken met de gewonde zeelieden en ver
klaard, dat men meer dan ooit de noodzaak
inziet ,,dien wilden Chineezen een afstraffing
toe te dienen".
DE BOMBARDEMENTEN.
De bommen die Japansche vliegtuigen op
Nantau (iSjanghaij hebben geworpen, heb
ben meer dan 700 slachtoffers geeischt, waar-
van ruim 200 dooden. De correspondent van
Havas zag onder de tallooze lijken niet een
van een soldaat.
Alle Chineezen zijn uit Nantau gevlucht.
Ook de Chineesche wijk Tsjapei is door
Japansche vliegtuigen bestookt. Volgens een
officieele Chineesche opgave zijn hierbij 300
Chineesche non-combattanten gedood.
De vrouw van maarschalk Tsjang kai sjek,
die op het oogenblik te Sjanghai is voor de
organisatie Van hulpacties ten gunste van de
door de gevechten getroffen Chineesche be-
volking, heeft o.m. verklaard: China heeft
veel deemoedigingen verdragen, maar is
thans, ongeacht de buitengewoon groote of
fers, besloten tot zelfverdediging tot het
uiterste.
BOEDHISTISCHE MONNIKEN RAKEN
SLAAGS.
In het hartje van Rangoon, aldus meldt
Reuter, werd van geimproviseerde bommen,
steenen en stokken gebruik gemaakt in een
gevecht tusschen twee groepen Boeddhistische
monniken, die behoorden tot twee verschil-
lende kloosters. Bij het gevecht werden zeven
monniken gewond. Deze werden naar een
ziekenhuis gebracht. De politie was onmid-
deliijk ter plaatse en herstelde de orde. Zij
constateerde, dat er acht bommen waren ge-
gooid, die bij nader onderzoek buskruit, stuk-
ken glas en steenen bleken te bevatten. De
oorzaak van den strijd was het oprichten van
een schutting tusschen de twee kloosters. De
eene partij beschuldigde de andere ervan, in-
breuk te maken op haar grondgebied. De
hierdoor ontstane woprdenwisseling had een
formeel gevecht ten gevolge.
ALLE WEERBARE CHINEEZEN
WORDEN OPGEROEPEN.
De Chineesche regeering heeft den Uitvoe-
renden Joean opdracht gegeven artikel 3 van
de wet op de mobilisatie in tverking te doen
treden.
Dit artikel voonziet in het onder de wape-
nen roepen van alle weerbare mannen van
achttien tot vijf-en-veertig jaar.
HOLLANDSCHE PATERS DOOR
CHINEEZEN ONTVOERD.
Ongeveer duiizend man ongeregelde Chinee
sche troepen hebben het seminarium van de
Fransche Brooders Maristen te Heisjankau,
ten noordwesten van Peiping geplunderd. De
rector van het seminarium werd emstig ge
wond. Vijfduizend Chineesche vluchtelingen,
die op het terrein van het seminarium een
toevlucht hadden gevonden, werden uitge-
schud.
Drie paters, onder wie twee Nederlanders
en edn Italiaan, 12 broeders, onder wie acht
Franschen, drie Hongaren en 6en Spanjaard
en 12 Chineesche broeders werden ontvoerd.
De bandieten hebben twee broeders naar
het hoofdkwartier der Maristen gezonden om
over den losprijs te onderhandelen.
De Japansche autoriteiten deelen mede, dat
zij een afdeeling naar de plaats van den over-
val hebben gezonden.
HET REGEERINGSOFFENSIEF IN
ARAGON.
Belangrijke gebeurtenissen hebben zich de
laatste dagen niet afgespeeld aan de Spaan-
sche fronten. Aan het front van Santander
zetten de rechtsche troepen den opmarsch in
rustig tempo voort. Nader omschrerven vorde-
ringen worden niet vermeld.
Aan het front van Aragon blijven de regee-
ringstroepen druk oefenen, klaanblijkelijk ook
met het doel generaal Franco's aandacht van
het Noordelijke front af te leiden. Verder
wordt geprofiteerd van de omstandigheid, dat
de rechtsche linies, zoowel bij Madrid als in
Aragon aanzienlijk zijn verzwakt, doordat
groote troepenafdeelingen naar het Noorden
zijn gedirigeerd om aan het offensief op San
tander grootere kracht bij te zetten. Volgens
den correspondent van Reuter te Salamanca,
schijnen zich thans eenige republikeinsche
eenheden, die onlangs deel hebben genomen
aan den aanval op Brunete, aan het front bij
Aragon te bevinden.
Volgens berichten van rechtsche zijde is de
aanval op Almudevar tusschen Zuera en
Huesca met gemak afgeslagen en heeft de
republikeinsche infiltratie slechts geleid tot
een omsingeling van de aanvallers. In Sala
manca is men van oordeel, dat de toestand bij
Saragossa vrijwel overeenkomt met die bij
Brunete, v66r het tegenoffensief van recht
sche zijde van de vorige maan'd. Het denk-
beeld, dat het huidige regeeringsoffensief
Saragossa in gevaar zou kunnen brengen
wordt dan ook te Salamanca met verontwaar-
diglng van de hand gewezen.
Te Madrid geeft men ook nog geen blijk van
moedeloosheid. Tegenover persvertegenwoor-
digens heeft generaal Miaja verklaard, dat de
val van Santander niet van groote beteekenis
is. Volgens Miaja heeft de geografische ge-
steldheid van het terrein ten gevolge gehad,
dat de vijand met groote voordeelen heeft
gestreden. De superioriteit der opstandelingen
op militair gebied is door deze gebeurtenis
allerminst bewezen. „Overal, waar wij met ge-
lijke wapens en in gewone omstandigheden
hebben gestreden, hebben wij blijk gegeven
van onze superioriteit. De gevechten ten N.W.
van Madrid hebben dit bewezen."
VOETBEHANDELING.
Bij het dezer dagen gehouden examen van
de ,,Ecole Professionelle pour pedicures et
masseurs" te Brussel onder. voorzitterschap
van den heer Dr. J. Branckaert, slaagden met
lof onze stadgenooten de heer R. van Gsem-
bengen en mevr. Th. van Grembergende
Doelder, voor pedicure en voetkundige.
WIJDINGSAVOND OHR. ORANJE-
VEREENIGING.
Op Maandagavond, de vooravond van de
verjaardag van H.M. onze Koningin, hield de
Chr. Oranje-Vereeniging een wijdingsavond
in de Ned. Herv. kerk alhier. Gelet op de
korte voorbereiding en de tijd van het jaar,
was de opkomst zeer bevredigend.
Als spreker trad op Ds. J. W. Dippe'l, Ned.
Herv. predikant te Middelburg.
De voorzitter, de heer J. A. Meertens, open-
de deze bijeenkomst op gebruikelijke wijze en
zette in korte woorden het doel van dezen
avond uiteen, n.l. om bij herdenkingsdagen
van leden van ons Vorstenhuis, mannen te
laten optreden die in het licht van Gods
Woord onze rijke vaderlandsche historie in
verfband met het Huis van Oranje belichten
en den rijkdom en genade onzes Gods ten
voeten uit teekenen, die ons Nederlandsche
volk in dat Huis ontvangen hebben. In de
tweede plaats zal de vereeniging daandoor
trachten in onze stad de liefde voor ons
Vorstenhuis meer aan te wakkeren.
Nadat het Mannenkoor onder leiding van
haren directeur, den heer C. van Fraaijen-
hoven, een lied ten beste had gegeven, ver-
kreeg Ds. Dippel het woord. Als uitgangspunt
behandelde spreker drie deugden der Oranjes,
n.l. gezag, trouw en recht. In een gloedvol
uitgesproken rede behandelde spreker elk der
deugden vanaf onze eerste Oranjevorsten tot
de periode, dat een vrouwelijke monarch op
den troon kwam, te weten onze geliefde Ko
ningin Wilheimina. Treffend waren de voor-
beel'den die spreker gaf in verhouding tot
andere landen, n.l. dat wij in ons Vorstenhuis
zooveel vrijheid en rechten genieten, in onder-
scheiding met die landen, waar republikeinslh,
dictoraal of anarchistisch wordt geregeerd.
Aan het einde van zijn rede, die met onver-
deelde aandacht werd beluisterd, wekte spr.
op tot een waardige viering van de jaardag
van H.M. en vooral Haar op te dragen in het
gebed.
Hiema werd door het Mannenkoor nog een
lied gezongen en nadat twee coupletten van
het Wilhelmus waren gezongen, ging spreker
voor in een krachtig diankgebed.
De Chr. Oranje Vereeniging kan met vol-
doening op deze eerste openbare bijeenkomst
terugizien en hoopt dan ook, dat zij hierdoor
een paging gedaan heeft om meerdere leden
tot zich te trekken, waardoor zij in staat zal
gesteld worden meerdere actie te ontwikkelen
op het terrein van waardige Oranje-viering.
EEN BAKKERSTENTOONSTELLING.
Ter gelegenheid dat de Afdeeling Zeeland
van den Nederlandschen Bakkersbond te Ter
Neuzen zijn jaarvergadering hoiudt, is ook een
bakkerswedstrijd en tentoonstelling georgani-
seerd. Hiermede wondt voortgezet het streven
naar een steeds meer en meer volmaakt pro
duct. Er was ruime deelneming onder de
Zeeuwsche bakkers en bakkerszoons en gezel-
len. Toen we van morgen een kijkje namen
in het Concert- en Bioscoopgebouw, vernamen
we, dat er ongeveer 300 monsters van brood
en 'besehpit zijn ingezonden. Voor de heeren
der jury was er dus volop werk aan den win-
kel. De voorzitter daarvan, de heer J. van der
Blom, de secretaris van den Ned. Bakkers
bond, was zoo vriendelijk onder de werkzaam-
heden door een en ander mede te deelen, over
de verschillende soorten brood, gebak en
patisseriewerken die zijn ingezonden. Van de
laatste geven verschillende overtuigend blijk
van de verfijning van het bakkersvak, waar-
bij ook goeden smaak en gevoel voor lijn en
kleur een woord komen meespreken. Ook is er
te zien hoe men wel en hoe men niet etaleeren
moet.
Omtrent de kwaliteit van de inzendingen
verklaarde de heer Van der Blom met alge-
meene instem.ming zijner collega's, dat de
kwaliteit van het brood in Zeeland in de laat
ste 10 tot 15 jaren een groote schrede is
vooruitgegaan. En zeker staan de bakkers in
Zeeiuwsch-Vlaanderen daarbij niet in het ach-
terste gelid. De geconstateerde vooruitgang is
ongetwjjfeld toe te schrijven aan de bakkers-
cursussen die in den loop dier jaren nu hier,
dan daar gegeven zijn.
CONCERT OP DE MARKT.
Naar wij vememen is het miuziekgezelschap
„De vereenigde werklieden" voornemens mor
gen Donderdagavond, concert te geven op de
Markt en daarbij het volgende programma uit
te voeren:
1. Wilhelmus.
2. Zeeuwseh-Vlaamsch Volkslied. Lijsen.
3. En Garnison, fantaisie. J. B. Minne.
4. Suit Orientale. Fr. Popy.
5. Wilt heden nu treden.
6. Aan het bruidspaar. M. Harte.
7. Colonel Bogey, marsch.
Pauze.
8. Fransche amitie, fantaisie. J. Martin.
9. Espagna, suit de valses. E. Waldteufel.
10. Heinzelmannchen Wachtparade Noack.
11. Volksliederen Potpourri.
arr. N. H. Scholten.
12. Clairon Marsch. A. iSchirris.
13. Volkslied.
KONINKLIJK BEZOEK AAN HULST.
Wij vestigen de aandacht der lezers op de
advertentie in dit nummer van de spoorweg-
maatschappij MechelenTer Neuzen, welke,
ter gelegenheid van het Koninklijk bezoek
aan Hulst op Maandag a.s. een bijzondere
trein laat rijden, vertrekkende te Ter Neuzen
te 9.10 uur, voor welken trein goedkoope
retourkaarten zullen worden afgegeven, waar-
mede men op denzelfden dag op iedere wille-
keurige trein de terugreis kan maken.
Die rtisgelegenheid biedt dus bovendien een
goede gelegenheid voor een bezoek aan de
groote landbouwtentoonstellinig, welke daar
wordt gehouden.
HET KONINKLIJK BEZOEK
AAN ZEELAND.
Zooals reeds gemeld, bezoekt H. M. de
Koningin a.s. Maandag Zeeland.
H.M. zal des voormiddags te 8.34 per extra-
trein te Kruiningen aankomen en zich van-
daar per auto naar Hansweert begeven, van
waar Zij met de motorboot Prins Willem I van
SUIKER RUBBER KOFF1E
per contrad Amsterdamsche I IqulflnlWAiii M.V.
—a 8UB8E* KOKB. UCAQ UKXK WiauSIW IB I
«m< lOMOiK uvurga mw iolmow
Agent:
L. Sandee
Nieuwdorp. Tel. 24
(Ingez. Med.)
den Provincialen Stoombootdienst zal over-
varen naar Walsoorden, om zich vervolgens
per auto naar Hulst te begeven voor een be
zoek aan de landbouwtentoonstelling aldaar.
Ook de hofauto's worden met genoemde
motorboot overgezet.
De Koningin zal daar te ongeveer 10 uiur
aankomen.
Na het bezoek aan de tentoonstelling rijdt
H. M. per auto weer terug naar Hulst om per
boot te varen naar Vliisingen, van waar per
auto naar Middelburg wordt gereden, waar
H. M. des namiddags 3 uur wordt verwacht,
Zij zal daar het gedienkteeken onthullen, dat
door het Zeeuwsche comite is opgericht ter
eere van de nagedachtenis van H. M. de
Koningin-Moeder.
H. M. vertrekt uit Middelburg te 4.50 per
extra trein.
BEEINDIGING boteropkoop door de
NEDERLANDSCHE ZUIVELCENTRALE.
Men schrijft ons:
In Zeeland worden door 4500 producenten
per jaar nog ongeveer 1.1 millioen K.G. boe-
renboter bereid. Daarvan gebruikt de boeren-
bevolking zelf 250.000 K.G., terwijl de rest
vroeger vlot aan de Zeeuwsche bevolking kon
worden verkocht. De crisis-omstandigheden
hebben echter ook de afzet van boerenboter
in Zeelan'd zeer bemoeilijkt. Verarming, werk-
loosheid, een toenemend gebruik van mar
garine en een overgaan van het publiek op
fabrieksboter veroonzaakten dit. Geen stijgen-
de productie, deze ging zelfs achteruit.
Om aan deize moeiilijkheden tegemoet te
komen heeft de Nederlandsche Zuivel-Cen-
trale, nu al gedurende bijna 5 jaar, de boeren-
boterproducenten in de gelegenheid gesteld,
de moeilijk verkoopbare boter aan de Zuivel-
Centrale te leveren. In 1935 werd door de
Centrale 80.000 K.G. opgekocht, in het eerste
halfjaar van 1937 zelfs ruim 70.000 K.G. Deze
boteropkoop werd door de boeren zeer ge-
waardeerd. Afname en betaling geschiedden
altijd even vlot. Er werd naar kwaliteit be-
taald. Gevolgen waren: een beteekenende
kwaliteitsverbetering, een ruime markt en be
hoorlijke prijsvorming voor ruim 800.000 K.G.
boter, die langs de normale wegen verkocht
werden.
In verband met het bestaande voorschrift
boter door de margarine te mengen (meng-
gebod) vond de geleverde boter gemakkelijk
een bestemming. Zij ging door de margarine.
Het menggebod is met ingang van daze
week door de Regeering opgeheven. Daardoor
verviel de mogelijkheid de afgenamen boeren
boter te plaatsen.
De Zuivel-Centrale heeft daarom besloten
de opkoop van boerenboter met ingang van
31 Augustus £e beeindigen.
Levering aan de Centrale zal dus niet meer
mogelijk zijn. De vele leveranciers op Schou-
wen en Duiveland, Noord- en Zuid-Beveland
en in Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen zullen
nu weer zelf een afzet voor hun product moe
ten vinden.
Dat zal zeker groote moeilijkheden met zich
brengen. Over maatregelen die ongetwijfeld
noodig zullen zijn om aan deze moeilijkheden
het hoofd te bieden wordt overleg gepleegd.
DE KONINGIN TE MIDDELBURG.
Betreffende het bezoek van H.M. de Ko
ningin aan Middelburg ter onthulling van het
monument voor wijlen H.M. de Koningin-
Moeder, kunnen wij thans enkele nadere me
dedeelingen doen.
De Koningin zal bij aankomst per auto van
de richting Vlissingen aan den Vlissingschen
Singel worden verwelkomd en zet dan den
rit voort langs Blauwendijk, Stationstraat,
Koningsbrug, alle Kaden, Nieuwe Brug, Rot-
terdamsche Kade naar den Dam, waar de
Koningin en Haar gevolg de auto's zullen
verlaten.
Langs deze route zullen de kade-gedeelten
van Blauwendijk en de kaden uitsluitend be-
stemd zijn voor de leden van de vereenigingen
uit heel Zeeland, die later aan het ddfild langs
het onthulde monument deelnemen.
Zoodra de Koninklijke stoet de eerste ver
eeniging op den Blauwendijk is gepasseerd,
vertrekt deze, gevolgd door de andere ver
eenigingen, langs Blauwendijk, Stationstraat,
Kaden, Nieuwe Brug, Rotterdaimsche kade,
Nederstraat, Breestraat en Verwerijstraat
naar Molenwater O.Z. en N.Z., want alle ver
eenigingen sluiten zich achter de eerste aan.
Het terrein achter de boomen, dus van Koe-
poortstraat tot aan het Noordbolwerk is dan
voor de vereenigingen gereserveerd. Het pu
bliek mag dus op Blauwendijk, Kaden en
Molenwater alleen aan de zijde van de huizen
staan en daarvan niet eerder vertrekken dan
nadat de vereenigingen zijn vertrokken. H.M.
zal dus zoowel op de heenroute als na afloop
langs de langs den weg opgestelde vereenigin
gen rij'den. De terugweg van den Koninklijken
stoet gaat door de Molstraat, Koepoortstraat,
Molenwater tot den Watertoren dan door de
Korte en de Lange Noordstraat, rond de
Markt tegen de gebruikelijke richting in naar
de Gortstraat, en door deze straat, Hoog-
straat, Nieuwe Haven, Turfkade, Houtkade,
Stationstraat, naar het station. De vereenigin
gen moeten op de heenroute om 2 uur op hun
plaats staan, terwijl om 2.15 uur alle rrjver-
keer langs de heenroute wordt stopgeizet. Het
van de richting Goes komende verkeer kan
via den Ouden Vlissingschen weg eventueel
naar Vlissingen gaan, terwijl indien moge
lijk het voor Veere, Domburg en Koude-
kerke bastemde verkeer zal worden geleid via
Loskade, Nieuwe Poortstraat, Kinderdijk,
Spijkerbrug, Rotterdamsche Kade, Neder
straat. Dat zal evenwel afhangen van de be-
schikbare ruimte op de Loskade.
Rijwielen en kinderwagens worden tusschen
het pu/bliek op straat niet toegelaten, terwijl
de bruggen, waarover de route loopt, geheel
worden vrijgehouden.
MuziekVereenigingen, welke langs den weg
staan opgesteld, mogen om beurten wel musi-
ceeren, doch niet tijdens het zich verplaatsen
naar het Mtolenwater, immers daarbij is men
te dicht in de buurt van den Dam, dat daar
door hinder zou worden veroorzaakt bij de
onthuilingsplechtigheid.
Parkeerterreinen.
IParkeerterreinen voor touringcars en auto's
zijn:
Loskade en Maisbaai voor touringcars en
personen-auto'is komende van de richtingen
Goes en Vlissingen tot half twee; daama op
