Ter Neuzensche Courant
Binnenland
Buitenland.
Gemengde Berichten
Feuilleton-vertellingen
Maandag 12 Oct. 1936
No. 9515
TWEEDE BLAD
DE DEVALUATIE EN DE LANDBOUW.
OP ZOEK NAAR VERLOREN
GOEDERENWAGENS.
DOOR EEN GLAZEN LANTAARN
GEVALLEN.
BRABANTSCHE BRIEVEN.
VAN
De Chr.-Hist. Nederlander wijst er op, dat
over het algemeen de stemming van de leiders
over het Nederlandsche bedrijfsleven gematigd
optimistisch is.
„Nieuwe mogelijkheden, die aan den ge-
zichtseinder rijzen, doen de ondernemersener-
gie weer opveeren.
Vooralsnog geldt dit eeht-er niet voor de
stemming in landbouwkringen. Daar ligt de
situatie dan ook wel anlders.
Eenerzijds is daar van stonde af aan een
prijs-stijging ingetreden van de gron-dstoffen
welke de veehouderij en de gemengde bedrij-
ven (met varkens- en kippenhouderij als
hoofdbronnen van bestaan) noodi-g hebben.
Terwijl anderzijds de regeering krachtige
maatregelen neemt om een overeenkomstige
stijging van de eindprodueten te verhinderen.
Melk, eieren, spek en consumptie-vetten staan
op de lijst van artikelen, die niet duurder
mogen worden. De stijging, die de boterprijs
in guldens ten gevolge van de monetaire ver-
anderingen heeft ondergaan is vrijwel geheel
gecompenseerd door de verlaging van den toe-
slag. Wanneer men daarbij in oogenschouw
neemt, dat een ongunstige verhouding is ge-
weest tusschen de graanprijzen en die van de
veredelingsproducten van onze veebouderij en
gemengde bedrijven, dan is het duidelijk, dat
deze nu in een moeilijke positie geraken, om
dat het gevaar dreigt, dat de landbouw in het
bijzonder de schokken zou moeten opvangen,
hetgeen uiteraard niet de bedoeling kan zrjn.
Het moet dan ook wel zeer gewenscht wor
den geacht, dat de plannen omtrent de te
nemen maatregelen betreffende den landbouw
spoedig vasten vorm zullen hebben aangeno-
men, daar de toestand, zooals die thans is
stijgende uitgaven tegenover op een bepaald
niveau gehouden inkomsten om voorziening
vraagt. Men kan niet verlangen dat de na-
deelen der devaluatie in het bijzonder gedra-
gen zullen worden door de landbouwende be-
volking, wier productieprijzen reeds waren
aangetast belangrijk beneden het voor-oorlog-
sche niveau.
Er zrjn uiteraard verschillende wegen van
compensatie aan den landbouw mogelijk. Wij
denken b.v. in het bijzonder aan maatregelen
ten aanzien van het artikel consumptiemelk,
waarop" in heel veel plaatsen een marge drukt
van 100 pet. van den grondprijs. En wij heb
ben met erkentelijkheid vernomen, dat de
crisiSheffing op varkensvleesch is vervallen,
waardoor de stijging van de prijzen bij den
producent weer wordt opgevangen.
Het is echter noodzakelijk, dat deze inciden-
teele maatregelen als het ware samengevat
worden in een complex, dat ten doel moet
heb'ben den landbouw zoo veel mogelijk in zijn
huidige moeilijkheden tegemoet te komen.
DUITSCHE VLUCHTELINGEN.
De gastvrijheid van het Fransche volk
heeft tengevolge gehad, dat een groat aantal
vluchtelingen uit Duitschland in Frankrijk
een toevlucht hebben gezocht. Het is lang
het streven van Frankrijk geweest het groote
getal dergenen, die uit Duitschland zijn ver-
dreven, voor materieelen en moreelen onder-
gang te bewaran. Na lange en moeilijke voor-
bereiding is thans een wettelijke regeling tot
stand gekomen, die in September in werking
is getreden en aan het lot van de Duitsche
vluchtelingen een einde zal maken. De be-
langrijkste verbetering bestaat in de invoe-
ring van een „certificat de voyage", een
vluchtelingenpaspoort, dat den houder het
recht geeft, vrij te reizen. De houders van
deze passen zullen bovendien bij de uitreiking
van werkvergunningen voorrang hebben.
Volgens de nieuwe regeling zullen in de
toekomst geen vluchtelingen meer over de
grens worden gezet. Reeds genomen beslui-
ten tot uitzetting worden opgeschort. Boven
dien wordt amnestie gegev-en aan die vluch
telingen, die hebben verzuimd hun verblijf-
papieren in orde te maken.
Behalve dit paspoort blijven de volgende
papieren van kracht: de „carte d'identite", een
verblijfsvergunning voor alle buitenlanders, de
oude ,,titre d'identite et de voyage", die voor
de statenloozen, die niet uit Duitschland
komen en willen reizen, geldig blijft en het
bekende „certificat d'identitb" of „Nansen-
pas", welke voor bepaalde statenloozen uit
Rusland, Armenie of het Saargebied van
kracht blijft.
AOOOORD TUSSCHEN REXISTEN EN
VEAAMSCH-NATIONALISTEN
De Vlaamsche Nationalisten van Kamer en
Semaat hebben een vergadering gehouden, tij-
dens welke een voorstel werd besproken, uit-
gaande van de Vlaamsche Rexisiten, dat ten
doel had, een coalitie tusschen deze twee oppo-
sitiegroepen tot stand be brengen. Dit voorstel
werd gedaan in het Vlaamsch-Rexistisch or-
gaan „De Nieuwe Staat" door den directeur
van dit blad, Paul de Mont. Deze is senator en
wordt beschouwd als de leider der Vlaamsche
Rexisten. Hij is de neef van den bekenden 1-et-
terkundige en dichter Pol de Mont en heeft
zelf verschillende tooneelwerken geschreven.
BEWAPENING, WAARHEEN IS UW
VEUOHT?
De 2500 vliegofficieren, die de Britsche
luchtmacht noodig had voor haar uitbreiding,
zijn reeds op 100 na in dienst. Van de 20.000
manschappen, die tot het-zelfde uitbreidings-
plan behooren, zijn er reeds 17.000 in dienst
getreden. Hierin ziet men een aanwijzing van
de snelheid, waarmede het uitbreidingsprogram
van de luchtmacht wordt uitgevoerd.
Reuter verneemt, dat het ministerie van
luchtvaart wederom bestellingen heeft ge-
plaatst voor den bouw van een groot aantal
zware en middelzware bommenwerpers met
grocten actieradius.
Deze bestellingen zijn het resultaat der be-
slissing de verhouding van het aantal zware
en middelzware bommenwerpers tegenover dat
der lichte bommenwerpers te vergrooten. Het
aantal bommenwerpers staalt tot dat der ge-
vech-tsvliegtuigen nog steeds in een verhou
ding van twee tot een em deze verhouding
hlijft in het uitbreidingsprogram gehandhaafd.
STAATSAIONOPOLIE VOOR 'DEN
BUITENLANDSCHEN HANDEL IN
LEVENSMIDDELEN.
In Duitschland is een staatsmonopolie voor
den buitenlandschen handel in zekere levens-
middelem. Een door de rijksregeering uitge-
vaardigde noodverordeming stelt een staats-
bureau in, dat groenten, planten, zaden, fruit
en wijn voor invoer zal aankoopen en deze vol
gens de behoeften zal verdeelen. De maatregel
heeft ten doel te verhinderen, dat de invoer
dezer artikelen een madeeligem invloed zal uif-
oefenen op de prijzen van dergelijke Duitsche
producten.
Volgens deze wet zal iemand, die in
Duitschland deze productem zou willen invoe-
ren, ze moeten aanbiedem aan het bureau in
kwestie. In geval van goedkeuring zou het bu
reau het artikel koopen van den importeur en
het hem onder zekere voorwaarden terugver-
koopen. Indien het bureau zulks weigert, zal
het betreffende artikel niet kunnen worden
ingeklaard.
Voor het oogenblik zijn slechts eenige soor-
ten groenten en fruit aan deze bepalingen on-
derworpen, doch zij zullen geleidelijk aan op
andere soortem groenten, fruit en wijn worden
toegepast.
De nieuwe wet doet de bezorgdheid blijken
der regeering de ccntrole te behouden c-p alle
factoren, welke van invloed op de prijzen kun
nen zijn, om, wat ook gebeure, het evenwicht
tusschen de prijzen en de loonen tie hand
haven.
EEN NAKLANK VAN DE ABESSIJNSCHE
KWESTIE.
Naar wij in de Evening Standard lezem,
heeft Leo Chertok, de Amerikaansche finan
cier, die bij het uitbreken van het Abessijn-
sche conflict de wereld verbaasde met de ont-
hulling van een belangrijke concessie in Abes-
sinie, aan den negus en aan Grandi, den Ita-
liaanschen ambassadeur te Londen, elk een
brief geschreven, waarim hij afstand doet van
zijn concessie. Aan Grandi schrijft hij, dat hij
na rijp beraad tot dezen stap is overgegaan,
in de hoop, daarmee de vriendschap en ver-
zoe-ning onder de naties te bevorderen.
In een interview zei Chertok blij te zijn, dat
hij van de concessie af is. Laten zij het nu
maar onder elkaar uitvechten; dat zal onge
veer tietn jaar tijds kosten. Intusschen komt
het opgevem van de concessie Chertok met
zijn deeigenooten, een Amerikaan en twee
Engelschen, op aanzienlijk verlies te staan.
Dit bedraagt voor Chertok ongeveer 50.000
pond sterling. Hij had o.a. wapens aan Abes-
sinie geleverd ter betaling van de concessie.
°P ©en vraag, of Chertok op h^t oogen
blik nog andere bezigheden had van soort-
gelijken aard, antwoordde hij, dat zulks met
dit geval niets te maken had.
JONGETJE ONTVOERD.
Gistermiddag, ruim 12 uur, is op de Z.O.
Ruitensingel in Den Haag, de 8-jarige M. V.,
toen hij uit school kwam, ontvoerd. Vader en
moeder van het jongetje leefden gescheiden
van tafel en bed en men vermoedt, dat het
kind door of op last van de moeder ontvoerd
is. Toen men ten minste bij de moeder huis-
zoeking deed, was er niemand aanwezig, zoo-
dat belt vermoeden bestaat, dat de moeder met
haar zoontje, dat aan den vader was toege-
wezen, voortvluchtig is.
BABY IN EEN TAXI VERGETEN.
Een zeldzaam geval van „vergeetachtigheid'
zoo daarachter geen andere motieven ge
zocht moeten worden werd Domderdag-
ochtend ontdekt -door een blokbandtaxi. Deze
chauffeur stond Donderdagochtend met zijn
auto aan de standplaats Emmastraat te Am
sterdam, toen uit de richting van het Luther-
scbe Diaconessenhuis een vrouw op hem kwam
toeloopen met een goed „ingepakte" baby van
naar sohatting vijf maanden op haar^arm. Zij
stapt-e in den auto en verzocht den chauffeur,
die den indruk kreeg, dat zij nogal geagiteerd
was, haar naar het R.A.I.-gebouw te brengen.
Daar aangekomen stapte zij uit, betaalde den
ritprijs en verwijderde zich. De chauffeur
keek haar even na en ontd-ekte daarbij, dat
zij zonder baby was. Gnmiddellijk stelde hij
in de passagiersruimte een onderzoek in en
trof daar het kind rustig op de kussens lig-
gend aan.
Aangezien de vrouw nog niet uit het gezicht
was, liep hij haar achtema en wees haar op
hetgeen zij vergeten had. De vrouw kwam
naar den auto terug en nam onder veel dank-
betuigingen de vergeten baby weer in ont-
vamgst
SPOORWEGARBEIDER DOOR EEN TREIN
OVERREDEN EN GEDOOD.
Donderdagochtend is even voorbij het station
Ede de arbeider, C. van Nieuwamerongen
werkzaam aan de eleCtrificatie van den spoor-
weg, door den locaaltrein van Arnhem naar
Barneveld die ongeveer elf uur in Ede aan-
komt, aangereden en gedood. 11ij is ongeveer
5 a 600 M. meegesl-eurd. De machinist had de
aanrijding niet bemerkt, en werd er door een
verder op werkenden arbeider op attent ge-
majakt.
De man was ongeveer 30 jaar en vader van
een groot gezim.
DRONKEN AUTOMOBILIST
GEARRESTEERD.
Op <^n Franschen kampweg bij Hilversum
is Woensdagavond laat de beer G. S. uit Bus-
sum, die daar fietste, door een auto overreden.
Hij kreeg een schedelbasisbreuk en is in zor-
gelijken toestand naar de Majellastichting te
Bussum vervoerd.
De automobilist de J. eveneens uit Bussum,
die onder den invloed van sterken drank ver-
keerde, had den van rechts komenden wiel-
rijder geen voorrang verleend en was na de
aanrijding doorgereden. Later is hij in zijn
woning gearresteerd en naar Hilversum ge-
brachlt.
EEN GEFINGEERDE INBRAAK
In een perceel aan de Rechterboomsloot te
Amsterdam is eenige maanden geleden een in-
braak gepleegd, waarbij voo^ eenige duizen-
den guldens aan stoffen is gestolen. De eige-
naar was tegen diefstal verzekerd.
Eenigen tijd geleden zijn in verband met
deze inbraak drie helers aangehouden, en
Woensdag is de politie opnieuw overgegaan
tot de arrestati-e van twee personen, o.w. een
drukker, de ervan wordt verdacht, dat hij de
stoffen uit zijn drukkerij heeft doen vervoe-
ren. De politie van. het bureau Warmoes-
straat, die het onderzoek in deze zaak leidt,
had reeds geruimen tijd vermoeden, dat hier
niet van een diefstal sprake is geweest, doch
dat deze zaak, in verband met de verzekering
van de stoffen, door de belanghebbenden op
touw was gezet.
De politie bracht thans dien eigenaar van de
partij, die een zwager is van den drukker, op
te sporen, teneinde een en ander tot klaarheid
te brengen.
Eenige weken- na den inbraak werden de ge
stolen goederen in beslag genomen, waarna de
arrestatie van de helers is gevolgd.
DRADEN DOORGEKNIPT VAN MILTTAIRE
TELEFOON-VERBINDING.
Bij het gebruik van de militaire telefoon-
verbinding tusschen de Hembrug en den mili-
tairen centraalpost te Amsterdam, werd
Woensdag een emstige storing ontdekt. Toen
technici op onderzoek uitgingen bemerkten zij,
dat aan den Hemweg de telefoondraad over
eenige honderden meters was verdwenen.
De onbekende daders hadden den draad door-
geknipt en over grooten afstand verwijd-erd.
Onmiddellijk werd de politie van het bureau
Admiral de Ruyterwag van het gebeurde in
kennis gesteld. Een uitgebreid onderzoek
wordt thans door de recherche van dit bureau
en door de militaire autoriteiten ingesteld.
Of hier van kwaadwilligheid of van diefstal
sprake is, is nog niet bekend.
PLATTELANDSBESTELLERS IN
AUSTRALIe.
Dat het bero-ep van postbesteller in het al
gemeen geen sinecure is weet vrijwel iedereen.
Wie het nog niet weten mocht moet maar
eens een bestelling meemaken, b.v. 's winters
op het vlakke land in een sneeuwstorm, of in
de stad in wijken met portiekwoningentrap
op, trap af eindeloos.
Er zijn echter landen, waar dit beroep nog
honderdmaal moeilijker, gevaarlijker en ver-
antwoordelijker is, met name b.v. in de bin-
nenlanden en het Noorden van het vasteland
van Australie: In The Empire Review", een
te Londen verschijnend blad, troffen we daar-
omtrent een belangwekkehde beschouwing aan
waarvan we hier eenige gedeelten laten vol-
gen.
De mannen, wien de overbrenging en uit
reiking van de post in deze verlaten oorden
is toevertrouwd, zijn echte, in het Australische
achterland geboren en getogen ,,verkenners".
(Wie denkt hierbij niet onmiddellijk aan de
boeken van Karl May Alleen deze geharde
menschen kunnen het inspannende werk vol-
houden en bezitten de ijzeren wilskracht om
de eenzaamheid, de eentonigheid en het toeh
zoo avontuurlijke van de honderden kilometers
lange tochten door de wildste, eenzaamste en
onherbergzaamste gebieden ter wereld te over-
winnen. Er zijn daar geen op kaart gebrachte
wegen, integendeel, er zijn feitelijk in het ge
heel geen Wegen; de eenige mogelijke wijze
van transport is die met paarden of kameelen.
De taak van deze postboden is, niettegen-
staande de groote eenzaamheid, rrjk aan be-
levenissen engevaren. Nog niet zoo 1 ang
geleden beet een krokedil een postbode in den
rechtervoet, terwijl het te paard een poel
doorwaadde. De man wikkelde zijn leelijk ge-
havenden voet in eenkranten reed
zoo nog 300 K.M. verder naar den „dichtsbij"
woneden dokter in Derby, een rit van 1%
dag! Na verbonden te zijn zette hij reeds den
volgenden morgen zijn bestelling voort.
Ongeveer tezelfder tijd ontrukte een reuzen-
krokodil een postbode bij het oversteken van
een rivier, ergens in het Noorden van Queens
land, zijn paard. De man zwom naast zijn
trouwen viervoeter, toen deze plotseling aan
een der pooten onder water werd getrokken.
De postbode bereikte gelukkig veilig en wel
den overkant, maar hij was zjjn paard kwijt en
moest nu een meer dan 30 K.M. lang, woest
en tevoet vrijwel onbegaanbaar gebied door-
worstelen .alvorens hij zich een ander rijdier
verschaffen en zijn bestelling beeindigen kon.
Eten van de langste en eenzaamste postver-
bindingen is die tusschen Alice Springs, een
uit golfijzeren hutten bestaand dorpje in Mid-
den-Australie, aan het eindpunt van de spoor-
lijn van Adelaide, en Birdum, een anderen af-
g-elegen voorpost in het noordelijke territo-
rium. Tusschen beide plaatsjes ligt een groot
nog vrijwel onbekend gebied. Tienmaal per
jaar maakt een onverschrokken postbode met
een wagen de meer dan 1100 K.M. lange reis
en brengt den op grooten afstand van elkaar
wonenden veefokkers, bergbewoners en erts-
gravers de voor hen bestemde brieven, kran-
ten en paketten.
Een draadtelegraafverbinding voert 2900
KiM. over het vasteland, van Adelaide naar
Darwin.
Op strategische punten bevindt zich een hut
welke tevens dienst doet als tusschenstation.
In deze eenzame hutten leven mannen soms
met vrouw en kinderen die voor doorzen-
ding c.q. afgifte van de telegrammen moeten
zorgen en tevens belast zijn met het in stand
houden van de geleidingen. Voor deze een
zame menschen is de postbode de eenige leven-
de verbinding met de wereld.
Zooals reeds -opgemerkt, bestaan er in deze
verlaten gebieden geen gebaande wegen. Vaak
moeten de postboden door woestijnen rijden,
welker zandheuvels zich telkens verplaatsen,
zoodat zij den weg moeten zoeken met behulp
van een kompas. Menigeen vergist zich daar
bijpenige maanden later wordt zijn ver-
bleekt gebeente misschien gevonden.
In het droge seizoen zijn de beken en rivie-
ren niet meer dan enkele meters breede, on-
diepe plassen, maar gedurende den regentijd
worden ze tot machtige stroomen, welke met
geen mogelijkheid zijn over te steken. Dikwijls
zijn postboden tusschen twee gezwollen rivie-
ren ingesloten geworden en genoodzaakt ge
weest zich in het leven te houden met levens-
middelen uit postpaketten, welke voor een
eenzamen kolonist bestemd waren
Wanneer wegens den doorweekten bodem
pakpaarden moeten worden gebruikt, zinken
de dieren soms tot den hals in het zuigende
slik en moeten noodgedwongen doodgeschoten
worden. Er zijn echter streken, waar paarden
en andere middelen van vervoer absoluut on-
bruikbaar zijn. Hier is de kameel alleenheer-
scher. Deze ,,schepen der woestijn" worden
ook door de postboden veelvuldig gebruikt.
Maar een blanke raakt moeilijk op kameel-
rijden ingesteld en geen postbode zal een ka
meel lang berijden zonder hem tenslotte gion-
dig te verwensohen. Het voortdurend heen en
weer schommelen, het hots-en en hobbelen op
een kameelrug is zelfs voor de sterkste maag
funest. Mannen, die maandenlang dagelijks
op een kameel moeten rijden, beginnen op den
duur met hun gezondheid te sukkelen.
Het is een merkwaardig gezicht een rij
postkam-eelen door de woestijn te zien trek-
ken, waarbij de op zijn rij kameel gezeten post
bode de neuslrjn houdt van het tweede dier,
welks staart weer met een lijn aan den neus
van het derde is gebonden en zoo vervolgens.
De postbode in deze verlaten streken is de
vriend en vertrouwde van alien. Het komt
slechts sporadisch voor, dat hij niet op tijd is,
want hij weet, dat zijn veel vrienden hem zul
len gaan zoeken, wanneer hij te lang weg-
blijft. Maar dikwijls komen ze te laat! En-
dan heeft ver in de binnenlanden van Austra
lie 6dn van die prachtkerels zijn leven voor
den postdienst gelaten
(P.T.T.-nieuws.)
De Engelsche Zuidspoorweg heeft aan al
haar stations, een oproep gezonden om mee
te deelen, of zich daar vijftien betrekkelijk
nieuwe goederenwagens bevinden, die voorzien
zijn van Engelsche en Fransche opschriften,
met het verzoek deze onmiddellijk terug te
zenden naar het depot te Battersea, daar zij
bestemd zijn voor den pontveerdienst tusschen
Engeland en Frankrijk, die gisteren is inge-
gaan.
Toen verleden jaar de totstandkoming van
het veer verzekerd was, hebben de Engelsche
spoorwegen 1500 wagons laten maken, zoo in-
gericht, dat zij zoowel op de Europeesche lijnen
als in Engeland dienst kunnen doen, ondanks
het feit, dat er een klein verschil in spoor-
breedte is tusschen Engeland en het continent.
Deze wagens zijn eenst gewoon in dienst ge
steld om te worden ingereden. Thans, nu de
veerdienst geopend is, blijken er vijftien te
kort te zijn. Dit zal natuurlijk voorloopig de
normale functie van den veerdienst in het
minst niet belemmeren, maar voor de goede
orde van zaken is het toch wenschelijk dat men
althans weet, waar de vijftien wagens geble-
ven zijn. Erg druk maakt men zich op het
hoofdkantoor van dien Zuidspoorweg niet over
het verlies, wegloopen kunnen ze niet, dus van-
daag of morgen komen ze toch wel weer te-
recht.
In pand 80 in de Rontgenstraat te Rotter
dam, bewoond door de familie Verbeek, is
Woensdagmiddag het zesjarig dochtertje,
samen met een vriendinnetje, de zev-enjarige
FHostink, een buurmeisje, dat op no. 78 in
die straat woont, bij het spelen op een platje
achter het huis, dat uitkomt op een pakhuis,
door een glazen lantaam gevallen en op een
4% a 5 meter lager gelegen steenen vloertje
terecht gekomen. Beide meisjes zijn met snij-
wonden aan -hoofd en handen in vrij emstigen
toestand per particuliere auto naar den hulp-
post Maashaven gebracht, vanwaar zij per
auto van den geneeskundigen dienst naar het
ziekehhuis aan den Coolsingel zijn vervoerd.
DE III.IKS KM DOODT VOETRALSPELERS.
Uit Kanton in Ohio wordt gemeld, dat de
bliksem een onderwijzer en zeven leerlingen
heeft gedood van een school, die aan het voet-
balspelen waren.
VLIEGONGELUK IN ENGELAND.
Twee Engelsche legervliegtuigen van een
vliegbasis in Lincolnshire zijn Donderdag bij
een oefening in botsing gekomen. Beide vlie-
gers maakten een prachtigen en geslaagden
parachutesprong, maar luitenant Bartlett had
het ongeluk in de baan van het vallend vlieg-
tuig van z(jn collega te geraken en hij werd
verpletterd. Luitenant Burton kwam onzacht
met zijn parachute neer en heeft enkele ver-
wondingen opgeloopen.
EEN AUTOBUSSTAKING IN LONDEN.
Woensdagmorgen is te Londen een autobus-
staking afgekondigd. Er hebben zich 1400
man bij de beweging aangesloten, 548 auto-
bussen zijn in de verschillende remises blijven
staan. 'De stakers protesteeren tegen de in-
voering van nieuwe reglementen, die Woens
dag ten uitvoer zouden hebben moeten worden
gelegd. Men vreest, dat de staking nog ver
der om zich heen zal grijpen.
DE ETNA IN DE SNEEUW.
Binds enkele dagen is de Etna geheel met
sneeuw bedekt. Dit zeldzame schouwspel
trekt tal van toeristen.
MELAATSOHEN PROTESTEEREN
TEGEN ISOLATIE.
Dinsdag zijn eenige honderden melaatschen
ontsnapt uit het leprozenhuis San Lazaro te
Manilla (Philippijnen)Zij trokken door de
straten naar het paleis van den president, hoe-
wel de politie hen trachtte tegen te houden.
De secretaris van den president stond hen te
woord.
De melaatschen protesteerden er tegen, dat
zij geisoleerd werden gehouden en verklaar-
den, dat tuberculose gevaarlijker is dan
melaatschheid. Tuberculeu-zen mogen vrij
rondloopen en de melaatschen worden geiso
leerd gehouden.
Hiema werden de melaatschen door de poli
tie naar het ziekehhuis teruggevoerd. De
secretaris van den president beloofde hun pro
test voor te leggen aan den president.
Ulvenhout, 6 October 1936.
Amico,
De avonden zijn
weer lang. Te lang
bekans veur oew
krant. Ik wil daar
mee zeggener
blijft nog tijd over,
waarin ge, bij oew
warm plattebuiske
en onder de sui-
zende lamp, 'n
uurke kunt nakij-
ken de blaauwe
krinkels van oew
pijp, die daar slie-
ren uit den kring
van 't lamplicht,
naar de hoeken van de kamer, waar den duis-
ter te wemelen staat in muggendans.
't Is dan stillekes hier. 't Is of de stilte van
den buiten, die daar te fosforeseeren ligt on
der den groenen glans der maan, 't is of die
stilte van den buiten dan deur de muren
in oew huiske dringt.
Kostelijk uur van den dag, dat teste!
Uur, waarin den mensch z'n ziel vrij komt
van de beslommering van alien dag, van zor
gen dikwijls, van alderhanden rompslomp-
veur-niks.
Uur, waarin ie z'n eigen onttrekt aan de
eischen van de brute en brutale weareld, -die
doet of den mensch veur haar en ni-e veur
z'n eigen is!
Weareld, brutale salamander!
Maatschappij zakkenrolster, die den
mensch z'n ziel ontfutselt!
Samenlevipg die den mensch vendort!
Een uurke kunt ge 'r oe aan onttrekken.
En... 't is. 'n gelukkig, 't is 'n weerdevol uurke!
t Is 'n vrijgevochten uur, waarin ge efkens los
zijt van die weareld-matnone, .die op den
mensch beslag legt als 'n alles-eischend wijf,
dat nooit, nooit dankbaar is, maar altij onte-
vrejen over alles, alles wat ge geeft! Wat
ge soms losscheurt van oew ziel.
Zij is, d-euze weareld-matrone, als. een, in
heur hammen schommelend wijf, dat knor-
rende lijk 'n varken vet wierd; knorrende op
't „voedsel" op... den man, dien zij al onte-
vrejen oppeuzelde. Qntevrejen knorrende
want, ze zou zoo geren al etende slank
blijven
Z6o is de weareld; die '.r eigen ongelukkig
schanst aan 's menschen geluk!
Ik zeg: zoo 's avonds, veur 't .rozenhoeike en
den avondpap, als den Herfst nou en dan ef
kens ritselt deur den groenglan-zenden Octo-
beravond, die daa'r stilleken-s te mijmeren
hangt om den leeggevallen notenleer, in dat
uurke dat ge't lest ndeuws van Madame Wea
reld vernomen hebt uit de krant, 'n bietje
verdraaid, 'n bi-etje langs de waarheid henen,
hier wat overdreven, daar wat mooier v-eur-
gesteld, hier wat verzwegen, daar wat ver-
zonnen, kortom zo'n bietje leugenachtig als
vette, egoistische matronen nou eenmaal zijn
als ze't over heur eigen hebben, als ik dan
zoo 't ,,Nieuws" vernomen heb van Madame
van Eerdklotum, dan flieren m'n gedachten
lijk losgevallen herfstbl-aren om m'n hoofd.
Dan zie ik ze gaan, zichtbaar, alsof ze waren
van 'nen anderen kwiebus, die veur 't oog
zoo netjes en zoo gelukkig getrouwd is, mee
Madame van Eerdballum de Eetzak tot Hart-
vervettum
En als ik dan gisteravond zoo aan m'n pijpje
te zu-igen zat, in dat gouwen vrije uurke, dan
kreeg ik 't gedacht, dat die eeuwig-eischende
dame toch in de gaten begint te loopen.
Want dat de devaluatie van alle munten ter
weareld 'n begin van 't ehd is, van heur men-
schengeluk-verslindenid bestaan!
Devaluatie!
W]at is er al te doen geweest, om deus on-
vermijdelijkheid in 't groote weareldproces, dat
heel de maatschappij aan 't veranderen is.
,,Muntvervalsching" noemd'e 't den een!
..Rechtveerdigheid" den ander! Jan noem-de
't „bedrog". Piet noemde 't „recht".
Den een ging er aan ten onder, den ander
kwam er mee bovenop, dus: den een noemde
't „misdaad", den ander „zegen".
Z66 is den mf-nsch, hij praat naar z'n porte-
monnaie. En zoo kwam 't geweten van den
mensch te hui-zen tusschen de microben op de
rijksdaalders, in plek van in 'n rein hart.
Geld!
Daar is 'nen tijd geweest en wij hebben 'm
toevallig allemaal gekend, dat iedereen er-
over beschik'te. 't Waren maar weinige jaren.
Maar nog zitten we mee de stukken!
Wat hebben we 'r veur gekocht, amico
Op z.g. cultureel gebied schaften we ons
eigen aan: de muziek uit de negerkroegkes
uit de achterbuurten van Amerikaansche
stejen.
'n Schilder,ikunst'van kleine kinders, die
mee verfpotten knoeiden.
'n Beeldhouwkunst van wangedrochten.
'n Bouw,,kunst", die de menschen arm en
belachelijk maakte!
Dat hebben we allemaal veur ons geld aan-
geschaft tot ,,cultuveering", tot verheffing,
tot groei van den menscheldjken geest.
Wat hebben we veur dat geld allemaal ge
kocht, amico?
Op maatschappelijk gebied schaften we ons
eigen aan: auto's en we rejen de wegen,
onzen rust, en 'n ander z'n lichaam aan puin.
Dancings en we „stepten" bovenop onze
ziel.
'Nen anderen echtgenoot en we spleten ons
leven als brandhout.
Veul meer is er veur 't overdadig geld nie
gekocht.
-En wat hebben we veur al dat geld overge-
hcuwen, amico?
Radio-lawijt na elven 's avonds, dat we mee
'nen vloek afzetten. Beelden, die plat ter eerde
liggen onder afgevallen blaren in de parken.
Schilderijen waar schilder en bezitter d'r
eigen veur schame-n, dus den rommel op
zolder.
-Gefailleerde bouwers en bouwwerken, die
op den inslag van den bliksem wachten.
En veur de rest bleef over: eenen bonk
ongeluk!
Dat is er mee 't geld gekocht!
-Onvrede. Ongeluk. En toch... den mensch
doc-ht z'n eigen sjuust 'n bietje, als 't kon
veul, geluk te koopen.
Wat mee geld nie kan!-
Ongeloof in 't Menschdorh, ongeloof in z'n
eigen, ongeloof in God, dat is den mensch
overgebleven, -die z'n ziel verkwanselde aan
de dingen die veur geld te koop waren.
Stilaan is wetenschap en techniek veuruit
gegaan.
En minder en minder spult gel-d 'nen rol.
Den man die vijftlg gulden in de week te
verteren heeft, besc-hikt over dezelfste din
gen, als den man, die tien keer zooveul be-
stejen kan!
Ze rijen allebei auto (en vroeger ree alleen
den baron).
Ze hebben altebei radio (en vroeger had
alleen den rijke muziek in huis).
Ze hebben allebei 'n badkamer, stroomend
werm water, tuin veur en achter 't huis, met
garage.
Ze hebben, kortom, allebei 't zelfde com
fort in 't leven, al rijdt den eene dan in 'nen
duren en den andere in 'nen goeikoopen
wagen. Al flee den eene dan 'n radlotoestel
van duuzend gulden en den andere distributie,
ze kunnen in de studio's maar een program-
ma tegelijk uitzenden.
Al is den eene z'n bad van tegels en den
andere z'n bad van zink of emaille, ze heb
ben 't zelfste water van een waterleiding.
Veur een kwartje hebben ze allebei 'nen
tros druiven om d'r eigen ziek te snoepen,
want zelfs de natuur wordt technisch gefor-
ceerd tot overproductie.
Ik kan 'n krant vol overeenkomstige din
ger opsommen, maar ge verstaat me z66
wel!
En 't is alles t resultaat van de teste
twin-tig jaren.
't Geld devalueerde over heel de weareld.
't Geld verminderde in weerde, want: ge
kunt mee geld nie veul meer doen!
'k 'Heb lest gelezen, van 'nen Engelschen
.financier", laat ik zeggen: den Engelschen
Trip, dat de wetenschap de groote fout
maakt, van nooit te denken aan den over-
gang, aan d-e veranderingskes, aan de omme-
keeren die de deffrente uitvindingen in de
maatschappen te-weeg brengen
Da's klagen om 't feit dat 't water nat is!
Da's de klacht ook van 'nen mensch, die
altij nog denkt, dat de maatschappij om 'nen
gouwen as van 't geld draait! Da's nie meer
waar.
De maatschappij draait om den as van
menschelijk-kunnen
Te lang is de bij-zaak hoofdzaak geweest.
Te lang was de arbeid bijzaak, en 't geld,
waarveur ge 'm kocht, hoofdzaak!
Te lang was den m-enschelijken geest on-
derg-eschikt aan dood, gee 1 m-etaal, dat onder
d'eerde uitgewroet wierd!
Te lang was den levenden geest onderge-
schikt aan doo-d metaal. 't Levende onder-
geschikt aan 't levenloo-ze.
Ten langen leste win-t natuurlijk 't leven'de.
Wint den levenden geest op alle machten ter
weareld, die saamverbon-den waren mee 'nen
gouwen ketting, wat ,,financieele politiek" ge-
noemd wordt.
Da's naar mijn gedacht, de diepste'oorzaak
van de devaluatie over alle mogendhed-en.
-Want den levenden geest brocht ook de
sociale gedachte, dat den werkloozen mensch
toch... eten mot!
En zoo zien we 't grootste deel van 't
menschdom lev-en, zonder te pr-oduceeren.
De techniek produceert.
De devaluatie is 't begin van 't end van
den grooten ongeluksfactor „geld", die de
mens-c-hheid eeuw-en tiraniseerde.
Die de verkeerde prikkel-s in den mensch
