Ter Neuzensche Courant
Goud-uitvoer-verbod en Egalisatiefonds
Binnenland
Buitenland.
Woensdag 30 Sept. 1936 No. 9510
TWEEDE BLAD
De maatregelen tegen
prijsopdrijving
VAN
TIJDELIJKE STOFZETTING VAN EENIGE
P.T.T.-DIENSTEN.
In verband met de omstandigheid, dat voor
het oogenblik geen wisselkoers voor den gul
den aanwezig is, worden de diensten der post-
wissels naar het buitenland, der kwitantie- en
verrekenzendingen, der verrekenpakketten,
der vrij uit te reiken zendingen en pakketten
naar en uit het buitenland tot nader order ge-
staakt.
Uit het buitenland aankomende zendingen
en pakketten met verrekeningen zullen om
dezelfde redenen voorloopig worden aange-
houden.
OONFERENTIE INZAKE l>E
GOEFEENGTEN.
Onze 1815 M.-golf.
Naar vernomen wordt is de intemationale
conferentie te 's-Gravenhage inzake een
nieuwe regeling van de „hooge" omroepgol-
ven en den scheepsband, geeindigd. De be-
sprekingen hebben allerminst een vlot verloop
gehad, want er waren tal van moeilijkheden
te overwinnen. Men weet, dat de bedoeling
was, den scheepsband (voor radio-scheepsbe-
richten) omhoog te brengen tot 1900 a 2000
M. teneinde de mogelijkheid te scheppen een
nieuwe, hoogere golflengte voor Kootwijk of
Bod (Roemenie) te kiezen. Beide omroep-
stations werken thans. naar men weet, op de
1875 M.-golf, met het gevolg een onhoudbare
onderlinge storing. De ibedoeling zou nu zijn
den van beide stations naar een der golfleng-
ten van den huidigen scheepsband te doen
verhuiizen, maar daartoe was een wijziging
van dien scheepsband noodiig, waartoe alle
landen, die daarbij belang hebben (Engeland,
Duitschland, de Skandinavische landen, enz.)
dienen mede te werken.
Op verzoek van onzen P.T.T.-dienst zijn de
vertegenwoordigers van die landen nu in Den
Haag bijeen geweest onderd presidium van
den hoofdingenieur-directeur der P.T.T., ir. H.
J. Boetje.
Na eindelooze discussies is, overeenstem-
ming bereikt omtrent het principe van de op-
schuiving van den scheepsband, waarbij voor-
al de bereidwilligheid van Engeland den door-
sLag hpeft gegeven.
De gedelegeerden zullen thans omtrent de
fiaagsche besprekingen verslag aan hun
P.T.T.-administraties uit'brengen, waama de
beslissing bij die administraties, c.q. regeerin-
gen berust. Gaan deze met de Haagsche plan-
nen accoord, dan zal men over 2 a 3 weken
opnieuiw in Den Haag bijeenkomen, teneinde
tot definitieVe resultaten te geraken. Men
mag verwachten, dat alsdan een goede op-
lossing voor de kwestie KootwijkBod zal
worden gevonden!
ABBESS EN.
Het bestuur van den Bond van Nederland-
sche graan- en zaad-importeurs heeft in een
adres aan den minister-president gewezen op
de sterke prijsverhooging voor buitenlandsche
tarwe en voedergranen tengevolge van de nu
blijkende lagere waardeering van den gulden
op de Londensche en de New-Yorksche wissel-
markt. Hierdoor is buitenlandsche tarwe onge-
veer 1,25, rogge 1,20, gerst 1, mais 1 per
100 kg gestegen, terwijl onafhankelijk daarvan
de graanprijzen reeds aanmerkelijk gestegen
waren. Derihalve gelooft adressant, dat een
overeenkomstige verlaging van de monopolie-
rechten op deze artikelen in het algemeen
landsbelang noodzakelijk te stellen is, welke
verlaging zoo spoedig mogelijk ingaand in
overweging wordt gegeven.
Het college van importeurs van versche
zuidvruchten enz. verzoekt den ministerraad
thans „nu de primaire oorzaak van crisis-
heffingen, namelijk devaluatie van pond en
dollar ten deele te niet gedaan is, onverwijld
de crisisiheffing op versch fruit te doen ver-
vallen, daar anders bij handhaving het levens-
peil onnoodig en onvermijdelijk voor deze de
volksgezondheid ten goede komende artikelen
aanmerkelijk verhoogd moet worden".
De dagelijksche besturen van den Neder-
landschen slagersbond en den R. K. Hanzebond
van slagerspatroons hebben in een onderhoud
met den regeeringscommissaris dr. Groene-
veld Meijer een emstig beroep op de regeering
gedaan om tot afschaffing of opschorting van
de crisis'.ieffingen over te gaan. Zij meenen
dat hiertoe gereede aanleiding kan bestaan,
nu de regeering de bijslagen op vleesch- en
vee-export heeft opgeschort en bij de nieuwe
oeconomische toestanden aan afslachting van
vee niet meer behoeft te worden gedacht, zoo-
dat de gronden waarop crisisheffingen op var-
kensvleesch en rundvleesch werden ingesteld,
voor de naaste toekomst kunnen worden ge-
acht te zijn vervalien.
HOEVEEL IS DE GULDEN GEZAKT
De wisselmarkt was Dinsdag weder geopend
en zoo kon men, schrijft de N. R. Crt., beter
dan Maandag, toen alleen in z.g. ,,straathan-
del" zaken werden gedaan, er een beeld van
krijgen, waar de gulden nu op gewaardeerd
wordt. In het beursoverzicht van Dinsdag-
avond iheeft men kunnen lezen, dat de gulden
in den loop van den dag gestegen is. De ten-
slotte te Amsterdam tot stand gekomen koers
van het pond was 8,91 tegen 7,46 Zaterdag,
terwijl de dollar 1,80 noteerde, tegen 1,48.
Afgaande op deze prijzen heeft derhalve de
gulden tegenover het pond 16.3 pet. van zijn
oude waarde verloren en tegenover den dollar
17.8 pet. Dat de daling in vergelijking met
het pond kleiner is dan tegenover den dollar,
komt, doordat de dollar sedert Zaterdag
tegenover het pond is gestegen.
NATIONAAL HERSTEL VRAAGT
ONTBINDING DEB
COMMUNISTISCHE PARTIJ.
Het hoofdbestuur van het Verbond voor
Nationaal Herstel heeft een adres gezonden
aan den voorzitter van den ministerraad, waar-
in dit verbond zijn leedwezen te kennen geeft
over het voortschrijdend kwaad, dat door het
communisme (Marxisme) en de revolution-
naire groepen in ons volk wordt aangericht,
wat o.a. zou blij'ken uit de vele pamfletten met
suggestieve ophitserij, welke onder ons volk
worden verspreid en waarvan een tweetal
exemplaren bij het adres zijn gevoegd.
Genoemd hoofdbestuur dringt er bij den
minister ten krachtigste op aan, scherpere
maatregelen tegen dit kwaad te treffen en
allereerst, doch onmiddellijk, tot de ontbinding
van de-communistische partij Holland over te
gaan, opdat ons volk wete, dat ook de regee
ring het communisme veroordeelt.
Ingediend is het wetsontwerp tot verbod
van uitvoer van gouden munt en goud-munt-
materiaal.
Ter toelichtirrg merkt de regeering op:
De Regeering heeft zich, teneinde den goud-
voorraad in Nederland tegen verdere afvloeiing
te beschermen, verplicht gezien bij Koninklijk
Besluit van 26 September 1936 den uitvoer
van gouden munt en goud-muntmateriaal te
verbieden. Zij heeft dit verbod moeten uitvaar-
digen zonder daartoe wettelijk bevoegd te zijn,
daar, ingeval zij gewacht zou hebben op de
totstandkoming eener wettelijke machtiging,
inmiddels zonder twijfel een afvloeiing van
grooten omvang zou hebben plaats gehad.
Reeds vroeger heeft een dergelijk geval zich
voorgedaan met het Koninklijk Besluit van 31
Juli 1914 (Staats'blad" no. 333), dat ook onder
buitengewene omstandigheden zij het an-
dere dan thans dezelfde materie regelde en
achtema kracht van wet gekregen heeft door
de wet van 3 Augustus 1914 (Staatsblad no.
344).
Deze sedert meermalen gewijzigde wet kon
hoezeer zij bevoegdheden geeft tot het uitvaar-
digen van uitvoerverboden, niet tot grondslag
strekken van het in den aanhef dezer genoem-
de besluit, daar de omstandigheden welke
thans tot het tot stand brengen van een goud-
uitvoerverbod noopten, niet gerekend konden
worden tot de gevallen, bedoeld in artikel 1,
lid 1, der wet.
De regeering heeft reeds geruimen tijd ge-
leden overwogen in gemeld artikel wijzigingen
aan te brengen, waardoor het ook op omstan
digheden als zich thans hebben voorgedaan,
van toepassing zou zijn, doch zij heeft ge-
meend van het indienen van zoodanig voor-
stel te moeten afzien, uit hoofde van de on-
rust, die daardoor in het land zou zijn gewekt.
Het verdient thans aanbeveling, het bedoelde
Kon. Besluit nader te gronden op de meerge-
noemde wet van 1914, waardoor de strafbepa-
lingen en de daarmede verband'houdende voor-
schriften dier wet, voor zoover hiervan in het
besluit niet is afgeweken, ook met betrekking
tot dit verbod van toepassing zullen zijn.
Te alien overvloede moge er hier op worden
gewezen, dat de belangrijkste afwijking, in
het gemelde besluit opgenomen, is, dat de ont-
heffingen van het uitvoerverbod, omdat het
hier uitsluitend een monetaire aangelegenheid
betreft, zullen moeten worden verleend door
of vanwege den Minister van Financien.
De toelichting is onderteekend door den
raad van Ministers, Dr. H. Colijn, en den Mi
nister van Financien, Mr. Oud.
Voorts is ingediend een wetsontwerp, hou-
dende eenige voorzieningem in verband met
de buitengewone omstandigheden ten aanzien
van de wisselkoersen op het buitenland.
De regeering zegt ter toelichting:
De loop der omstandigheden heeft ten slotte
ook Nederland gedwongen, den gouden stan-
daard tijdelijk los te laten. De regeering heeft
een verbod van den uitvoer van goud moeten
afkondigen.
Het zal wel overbodig zijn hierbij aan te
teekenen, dat de regeering onverzwakt hare
meening handhaaft, dat het welbegrepen en
duurzaam belang van bet land het best door
het systeem van den internationglen gouden
standaard gediend wordt, zoodat zij zich bij
voorbaat bereid verklaart, tot het herstel van
dat systeem hare voile medewerking te ver-
leenen. Het ware intusschen praematuur hier-
omtrent thans in nadere beschouwingen te
treden. Op dit oogenblik kan slechts rekening
gehouden worden met den feitelijken toestand.
Te dezer zake wenscht de regeering voorop
te stellen, dat zij het, zoolang de intemationale
monetaire verhoudingen zoo onzeker zijn als
thans het geval is, ongewenscht zou achten,
zich aanstonds aan een bepaalde goudpariteit
te binden.
Zoolang niet de voornaamste wereldvaluta's
aan een internationaal monetair systeem, ge-
baseerd op het goud, gabondem zijn, ware een
dergelijke band ook voor Nederland niet aan
te leggen. Dit beteekent geenszins, dat de re
geering belangrijke schommelingen in de goud-
waarde der zooeven bedoelde valuta's verwacht
of waarschijnlijk acht.
Het beteekent slechts, dat, naar de meening
der regeering, Nederland, onder de huidige
omstandigheden, zich zijn vrijheid van hande-
len dient voor te behouden.
Deze gedachtengang zou er toe kunnen lei-
den, geenerlei voorziening te treffen en den
gulden, volgens de gebruikelijke terminologie,
zijn eigen waarde te laten vinden. De practijk
der laatste jaren heeft intusschen boven twij
fel gesteld, dat het beoogde doel op de aange-
geven wijze niet zou worden bereikt. Verplaat-
singen van de nog steeds belangrijke kapita-
len, welke op korten termijn worden aange-
houden en speculatieve overwegingen kunnen
een ongewemschten invloed oefenen en schom
melingen in het leven roepen, die, in het belang
van het bwdrijfsleven, voor zoover mogelijk,
dienen voorkomen, althans beperkt te worden.
Het hierbij aangeboden wetsontwerp strekt tot
het scheppen van het instrument, hetwelk,
naar het oordeel der regeering, niet zal kunnen
worden gemist.
Volgens artikel 1 zal een fonds worden in
gesteld met het doel buitenlandsche valuta's
en goud te koopen en te verkoopen, teneinde
langs dien weg invloed uit te oefenen op den
loop der buitenlandsche wisselkoersen. Om
trent de prijzen, waartegen deze aan- en ver
koopen zullen geschieden, kunnen uit den
aard der zaak, op grond van de in het alge
meen deel dezer memorie gegeven beschou
wingen, geen definitieve gegevens a priori
worden verstrekt. Zij zullen met de marktont-
wikkeling en in het algemeen met de mone
taire verhoudingen op internationaal gebied
samenhangen.
Wel stelt de Regeering er prijs op de verze-
kering te geven, dat met behoedzaamheid zal
worden te werk gegaan, zoodat zoowel een
onnoodige benadeeling van de z.g. vaste inkom-
sten als het verwijt van valuta-dumping zal
vermeden worden.
Artikel 2 regelt de beschikbaarstelling van
de middelen, waar over het fonds ter uitvoering
van zijn taak zal moeten beschikken. Met een
maximum van 300 millioen zal, naar aan te
nemen is, kunnen volstaan worden.
In verband met den aard der voorschotten
ligt het voor de hand, de benoodigde gelden
door de uitgifte van schatkistpapier te verkrij-
gen.
Het schatkistpapier zal geplaatst kunnen
worden in de open markt dan wel in onder-
pand aan de Nederlandsche Bank kunnen ge
geven worden.
De rente zal ten laste van het fonds ge-
bracht worden. In verband daarmede kan ver-
evening van rente op de rijksbegrooting ach-
terwege blijven.
Artikel 3 opent voor de Bank de mogelijk
heid, tot dit laatste haar medewerking te ver-
leenen. In hoever het wensehelijk of noodig
zal blijken is, in overleg met de Nederlandsche
Bank, voor het hier besproken doel van haar
crediethulp gebruik te maken, zal van de om
standigheden, in het bijzonder van den stand
der geldmarkt, afhangen. Waar het hier
transacties betreft, welke in normale omstan
digheden rechtstreeks door de Bank zelve ple-
gen verricht te worden, kan tegen het verlee-
nen van de zooeven bedoelde crediethulp voor
die transacties ook in beginsel geen bezwaar
bestaan.
In verband met het zooeven bedoelde karak-
ter der transacties ligt het voor de hand, het
beheer van het fonds te doen geschiedendoor
de Nederl. Bank. De boekhouding zal ge-
heel afgescheiden van die der bank gevoerd
worden. Waar het hier een Rijksfonds betreft,
zal de minister van Financien het beheer moe
ten regelen en het toezicht op dat beheer en
de boekhouding moeten oefenen. Publicatie
van de gegevens omtrent het fonds -zou het be-
reiken van het beoogde doel in ernstig gevaar
brengen. Zulks is in alle landen waar derge
lijke fondsen bestaan, erkend.
Een en ander is geregeld in artikel 4.
Artikel 5 beoogt de bank tijdens de opschor
ting van den gouden standaard tegen overi-
gens niet waarschijnlijk massale aamvragen tot
inwisseling harer biljetten te waarborgen.
Dit artikel luidt: De verplichting van de Ne
derlandsche Bank tot betaling van hare bil
jetten is opgeschort totdat daaromtrent nader
bij de wet zal zijn beslist.
Zooals vanzelf spreekt, zal de Bank voor de
verwisseling van hare biljetten in zilveren
munten ten behoeve van een goede verzorging
van den geldsomloop op denzelfden voet als
tot dusver het noodige blijven verrichten.
Ten slotte zij aangeteekend, dat de Neder
landsche Bank zich met de in de wetsvoor-
dracht gedane voorstellen heeft vereenigd.
Ingediend is een wetsontwerp, houdende tij-
delijke maatregelen tot het tegemgaan van
prijsopdrijving.
In de toelichting wordt gezegd:
In verband met het door de regeering geno-
men besluit, den uitvoer van goud te verbie
den, zal zijn rekening te houden met een be-
weging in de wisselkoersen, die voor den gul
den in nederwaartsche richting zal gaan. In
hoeverre het prijsniveau daardoor zal worden
ge'influenceerd, is van te voren niet vast te
stellen. Echter moet men bedacht zijn op de
mogelijkheid, dat dientengevolge minder scru-
puleuze lieden van de onwetendheid van het
publiek zouden gebruik maken, en, door het
opzetten van de prijzen of het achterhouden
van voorraden, een normaal verloop van zaken
zouden bemoeilijken.
In het bijzonder dient er voor te worden ge-
waakt, dat niet de eerste levensbehoeften en
noodzakelijke gebruiksartikelen aan een on-
evenredige prijsstijging zouden worden bloot-
gesteld. Daamevens is het wensehelijk ook de
vergoeding, bedongen voor het verrichten van
diensten en de huur van onroerend goed, waar
het algemeen belang een prijsopdrijving niet
gedoogt, tijdelijk onder controle te stellen.
Het onderhavige wetsontwerp beoogt dit
doel te bereiken door het in het leven roepen
van enkele bepalingen, welke zich tegen ge-
dragingen als hierboven geschetst, richten.
Bevoegdheden voor de ministers.
Art. 1 geeft den ministers van handel, nij-
verheid en scheepvaart en van landbouw en
visscherij de bevoegdheid, regelend op te tre
den met betrekking tot de prijzen, welke, het-
zij landelijk, hetzij plaatselijk, maximaal in den
handel zullen gelden. Deze bevoegdheid omvat
zoowel het in concreto vaststellen van alge
meen geldende maximumprijzen als bijv. het
bedrag of percentage, waarmede de prijs den
in een vroeger tijdvak of op een vroeger tijd-
stip in rekening gebrachten ten hoogste mag
overschrijden.
De artikelen 2 en 3 geven overeenkomstige
voorschriften ten aanzien van het verrichten
van diensten en het verhuren van onroerende
goederen, met dien verstande, dat in het geval
van artikel 2 aan de ministers van handel, nij-
verheid en scheepvaart en van sociale zaken,
in dat van artikel 3 aan den minister van so
ciale zaken de bevoegdheid wordt toegekend.
Voor die gevallen, waarin voor toepassing
van de artikelen 1, 2 en 3 geen aanleiding be-
staat, houdt art. 4 een algemeen verbod van
prijsopdrijving in. Het artikel bedoelt uiteraard
niet el'ke verhooging van prijzen tegen te gaan,
doch wel de zoodanige, welke niet kan worden
aangemerkt als een noodzakelijk uitvloeisel
van den geschapen toestand.
Bevoegdheden voor de burgemeesters.
Artikel 5 luidt aldus:
1. In de gevallen, waarin bjj den burge-
meester van een gemeente gegronde verden-
king bestaat, dat het bepaalde krachtens art.
1 of bij art. 4 wordt overtreden, kan hij de in
zijn gemeente aanwezige, tot den voorraad der
betreffende onderneming behoorende goederen
van de soort, ten aanzien waarvan de verden-
king van overtreding bestaat, zonder eenige
formaliteit in bezit nemen.
2. Het bepaalde in het vorig lid vindt over
eenkomstige toepassing ingeval geweigerd
wordt, tot den voorraad eener onderneming
behoorende goederen te verkoopen, indien
naar het oordeel van den burgemeester, hetzij
voor de weigering geen gegronde redenen be
staan, hetzij de weigering in strijd is met het
door deze wet beoogde doel.
3. Op grond van de beide voorgaande leden
in bezit genomen goederen worden door den
burgemeester zonder verwijl op door hem te
bepalen wijze ter beschikking gesteld ten be
hoeve van de bevolking of bepaalde groepen
der bevolking van zijn gemeente tegen prijzen,
welke onderscheidenlijk de krachtens art. 1
geldende en voorzoover dit artikel geen toe
passing heeft gevonden de normale prijzen,
niet te boven gaan.
4. De schadeloosstelling voor de in bezit
genomen goederen door de gemeente te beta-
len, wordt door een door den gemeenteraad
aan te wijzen schatter geschat; zij bedraagt
in geen geval meer dan 90 pet. van den hoog-
sten prijs, waarvoor de goederen ingevolge het
vorig lid ter beschikking kunnen worden ge
steld.
5. De burgemeester en de door hem aan te
wijzen ambtenaren zijn te alien tijde bevoegd,
de uitlevering te vorderen van de in bezit te
nemen goederen. Zij, alsmede de hen op hun
laste vergezellende personen, hebben te alien
tijde vrij en toegang tot alle plaatsen, waar
redelij'kerwijze vermoed kan worden, dat zich
de goederen bevinden. Wordt hun den toe-
gang geweigerd of belemmerd, of wordt hun
op aanmelding tot toegang niet ge*ntwoord,
dan verschaffen zij zich dien desnoods met
inroeping van den sterken arm.
6. In woningen treden de ambtenaren en
de hen vergezellende personen tegen den wil
van den bewoner niet binnen dan op bijzonde-
ren of algemeenen schriftelrjken last van den
burgemeester, dan wel vergezeld van dezen.
Van dit binnentreden wordt door hen proces-
verbaal opgemaakt, dat binnen vier en twintig
uren aan hem, wiens woning is ibinnengetre-
den, in afschrift wordt medegedeeld.
7. Tot een inbezitneming, als bedoeld in dit
artikel, wordt niet overgegaan, tenzij, volgens
door ons nader vast te stellen regelen, de in
lid 4 bedoelde schadeloosstelling vooraf is ver-
zekerd.
Het bepaalde in dit artikel is ten deele
ontleend aan de wet van 3 Augustus 1914
(Staatsblad no. 351) tot aanvulling der ont-
eigeuingswet ter voorkoming van vasthouding
en prijsopdrijving van waren.
Bij het tweede lid kan worden opgemerkt,
dat naar de meening van de regeering een
ernstige poging van de zijde van het koopende
publiek om goederen te hamsteren, in voor-
komend geval als gegronde reden zou kunnen
worden beschouwd om den verkoop dier goe
deren te weigeren.
Art. 6 luidt: Hij, die goederen, ten aanzien
waarvan artikel 1 toepassing heeft gevonden,
in het klein te koop aanbiedt of verkoopt, is
verplicht, bij die goederen op voor het publiek
duidelijk zichtbare wijze den prijs dier goede
ren te vermelden.
Dit artikel bedoelt de noodige apenbaarheid
te geven aan de prijzen, welke voor de te ver
koopen goederen in rekening worden gebracht.
1. Hij die handelt in strijd met het bepaal
de bij of krachtens de artikelen 1, 2, 3 of 4,
wordt gestraft met hechtenis van ten hoog
ste zes maanden of geldboete van ten hoogste
zesduizend gulden.
2. Overtreding van het bepaalde bij arti
kel 6 wordt gestraft met hechtenis van ten
hoogste een maand of geldboete van ten hoog
ste duizend gulden.
3. De feiten worden beschouwd als over-
tredingen.
De overige artikelen behoeven geen toelich
ting. Het spreekt vanzelf, dat, gelijk artikel
10 bepaalt, de wet slechts een tijdelijk karak-
ter draagt.
LONDEN JUBELT OVER DE AANPASS-ING
VAN HET GOUDBLOK.
De correspondent te Londen der N. R. Crt.
telefoneerde Maandagochtend:
De heele Londensche pers jubelt vanochtend
over den nieuwen toestand, die geschapen is
door het besluit tot aanpassing van het goud-
blok. Verstrekkende gevolgen worden ver
wacht op oeconomisch zoowel als politiek ge
bied. Merkwaardig genoeg is er van leed-
vermaak, dat het goudblok nu ten langen leste
toch gedwongen is geworden het Engelsche
voorbeeld te volgen, weinig of niets te be-
speuren. De meeningsverschillen van het ver-
leden zqn geheel vergeten in de algemeene
verheugenis over de vooruitzichten voor de
toekomst.
Deze stemming spruit niet zoozeer voort
uit het oeconomische feit van de aanpassing
dan wel uit de manier, waarop zij tot stand is
gekomen. De Engelsch-Franseh-Amerikaan-
sche overeenkomst wordt als het begin van een
nieuw tijdperk van intemationale samenwer-
king beschouwd. Men acht het van groot be
lang, dat Roosevelt het heeft aangedurfd, nog
gedurende de verkiezingscampagne aan deze
overeenkomst zijn fiat te geven en ziet hierin
een teeken, dat het Amerikaansche volk be-
gint terug te komen van zijn oeconomische en
politieke isolatie-neigingen.
In de City werd verleden week nog ver-
klaard, dat een Amerikaansche medewerking
aan een intemationale valutaregeling voor het
einde van de verkiezingen nauwelijks denkbaar
was. Een goed ingelichte waarnemer wees er
Zondagavond voorts op, dat de samenwer-
king van de drie groote demoeratieen op dit
punt een groote waarde heeft als een herin-
nering aan de dictaturen, dat de demoera
tieen nog niet hebben verleerd krachtig te han-
delen en dat zij, wanneer noodig, hun mee
ningsverschillen kunnen bijleggen in het be
lang van het gemeenebest.
Over de binnenlandsche politieke gevolgen
voor Frankrijk toont men zich niet al te be-
zorgd. Kenners van de Fransche politiek zijn
van meening, dat de groote spanning in Frank
rijk sinds eenige weken voorbij is en dat het
gevaar van een binnenlandseh conflict op het
oogenblik niet zeer groot is. Of Blum het er
zonder kleerscheuren af zal brengen, wordt
minder zeker geacht.
Wat Duitschland betreft, wordt opgemerkt,
dat de uitdrukkelijke verklaring van officieele
zijde, dat Duitschland aan de huidige mark-
pariteit zal vasthouden, een verdere bevesti-
ging inhoudt van de geruchten over de groeien-
de spanning tusschen Schacht en de leiders
van het regime. De meening werd hier n.l. den
laatsten tijd aanzienlijk sterker, dat Schacht
sinds zijn bezoek aan Parijs aandringt op een
meer internationaal gerichte politiek, die ook
nauwere oeconomische en financieele aanslui-
ting bij het buitenland in zou sluiten. Daar
Schacht geacht wordt den steun van het leger
te hebben, ziet men in deze hernieuwde span
ning tusschen Duitschland's oeconomische en
politieke leiders een factor van de grootste be-
teekenis voor de politieke ontwikkeling van
Duitschland en van Europa als een geheel.
FRANKRIJK KOMT TE HUEP.
Paris Soir" publiceert het volgende tele
gram uit Pepignan:
Daar de Katalaansche anarchisten hun be-
dreiging tegen Andorra hebben hernieuwd,
heeft de algemeene raad dezer kleine republiek
met meerderheid van stemmen besloten on
verwijld de hulp en de bescherming der
Fransche regeering te vragen. Deze kwam
aan deze wensch tegemoet en Zondagochtend
betrad een detachement der mobiele garde het
grondgebied van Andorra om de Spaansch-
Andoreesche grens te bewaken.
DE ZWITSERSCHE FRANC.
Een devaluatie van ca. 30 pet.
De Zwitsersche federale raad heeft Zondag
avond, naar Reuter uit Bern meldt, twee be-
sluiten gepubliceerd. Het eene betreft de mo
netaire maatregelen, het tweede de kosten van
levensonderthoud. De voornaamste bepaling
van het eerste besluit luidt als volgt: ,,Aan de
Nationale Bank van Zwitserland wordt opge-
dragen, de goudwaarde van den franc te
fixeeren tusschen 190 en 215 milligram fijn
goud". Dit komt overeen met een devaluatie
van ca. 30 pet.
Ter toepassing van het tweede besluit heeft
het federale departement van oeconomische
zaken een verordening afgekondigd, waarin
o.m. wordt bepaald, dat het van 28 September
af verboden is de groot- en kleinhandelsprijzen
van eenig artikel, de tarieven der hotels van
gas, electriciteit, de huren en pachten te ver-
hoogen zonder machtiging van het federale
departement van oeconomische zaken of van
een daardoor aangewezen organisatie.
Bondspresident Meyer motiveert de
„aanpassing" van den franc.
In een tot het Zwitsersche volk gerichte rede
heeft bondspresident Meyer het besluit van
den bondsraad betreffende de aanpassing"
van den Zwitserschen franc gemotiveerd. Hij
zeide o.a.:
Nadat in den loop der laatste 5 jaren reeds
vier groote grondstoffen produceerende lan
den den gouden standaard hadden losgelaten
en thans ook het buurland Frankrijk als ge
volg van de depreciatie van den franc als koo-
per voor Zwitsersche exportgoederen dreigt uit
te vallen, daarentegen echter als gevolg van
de devaluatie als concurrent op de wereld-
markt des te actiever kan optreden, is de
bondsraad tot de slotsom gekomen, dat de toe
stand nauwelijks langer houdbaar was.
Het uitvallen van den grootsten staat van
het goudblok heeft daarnevens het gevaar met
zich mede gebracht, dat naast alle andere na-
deelen ook een nieuwe speculatieve actie Zwit
serland gevoelige schade zou kunnen berok-
kenen.
Echter ook deze overwegingen zouden den
bondsraad nog niet er toe hebben kunnen bren
gen, tot devaluatie van den Zwitserschen franc
over te gaan, wanneer de toepassing van
munt-ontwaarding door Frankrijk niet ge-
schied was in het kader van een breed opge-
zette poging tot international consolideering
van de valutaverhoudingen.
Onder deze omstandigheden meent de bonds
raad de gelegenheid niet ongebruikt voorbij te
moeten laten gaan om de ,,inschakeling in een
vemieuwing van de intemationale valutaver
houdingen" mede te maken, en zich daarmede'
te ontlasten van een druk, die zich de laatste
jaren door de latente tegenstelling der groote
wereldhandelsmogendheden ten opzichte van
Zwitserland op dit land heeft doen gevoelen.
PREDIKANT MET GEWELD UIT ZIJN
KERK VERWIJDERD.
Zondag is het eerste geval bekend geworden
van een Berlijnsohen predikant, die met geweld
uit zijn kerk is verwijderd. De tot de oppositie
behoorende predikanten der belijdeniskerk
hebben van den kansel medegedeeld, dat de
nationaal socialistische kerkelrjike autoriteiten
den populairen predikant Bucholtz van de
voorstad Tempelhof verleden week Zondag
verboden hebben te preeken. Honderden leden
zijner gemeente begaven zich naar een in de
nabijheid te houden bijeenkomst om zijn zegen
te ontvangen, doch de politie verhinderde, dat
de dienst daar werd gehouden. Zondagavond
werd meegedeeld, dat Bucholtz was gearres-
teerd.
Een ontzaglijke menigte, waaronder lieden,
die de uniform van de luchtmacht droegen,
zijn naar de preek van dominee Niemoeller in
de voorstad Dahlem gaan luisteren. Verschei-
dene vrouwen konden hun tranen niet bedwin-
gen toen deze de lange lijst van predikanten
uit geheel Duitschland voorlas, die thans uit
hun kerken zijn gezet.
EEN TEVEEL AAN GROENTE.
De groenteboeren van het departement
Seine-et-Oise hebben besloten de groentehal-
len van Parijs niet meer van hun waren te
voorzien, om te protesteeren tegen het feit,
dat ze hun producten met verlies verkoopen.
Dit besluit heeft op de verschillende Parrjsche
markten geen verandering teweeggebracht, in
de hallen evenmin. Aangezien het aantal land-
bouwproducten dit jaar bijzonder groot is, kon
den de Parijsche huisvrouwen en de opkoopers
naar hartelust zich van groente voorzien. Inci-
denten hadden niet plaats.
DE BEEGISCHE WAPENLEVERINGEN
AAN SPANJE.
Een reeks nieuwe arrestaties.
De corr. der N. R. Crt te Brussel meldt:
Er gaat, sedert een week, geen dag voorbij,
of nieuwe arrestaties, verband houdende met
den smokkelhandel in wapenen ten bate van
de Spaansche regeering, worden aangekondigd.
Na den secretaris van den Belgischen Trans-
portarbeidersbond, Dewitte, is nu, eveneens te
Antwerpen, de algemeene secretaris van het
Verbond van Officieren bij de Koopvaardij-
vloot, de heer Becu, in hechtenis genomen.
Verscheidene huiszoekingen werden aan den
havenkant gedaan. Zij leverden echter niets
op.
Te Oostende is een der administrateuren
van de socialistische reederij, Arsene Blonde,
op bevel van den rechter van instructie te
Brugge, gearresteerd.
Een tweede smokkelzaak, van denzelfden
aard als het geval met het stoomschip Ray
mond", is te Oostende ontdekt. Het kleine
stoomschip „Alice", welks thuishaven Antwer
pen is, blijkt 300 kisten met wapenen en mu-
nitie, op slechts enkele mijlen van de Belgische
kust, op een Spaansch schip te hebben over-
geladen. De reeder van de Alice", zekere G.
Pasmans, wonende in de Brusselsche voorsta4
Sint-Gilles, en de kapitein M. Couvreur, woon-
achtig te Antwerpen, zijn gearresteerd en in
de gevangenis te Brussel opgesloten.
In verband met de zaak van de verboden
wapenleveringen aan Spanje, zijn Maandag te
Antwerpen nog twee wapenhandelaren in hech
tenis gegnomen. De Witte en Becu, resp.
secretaris van den Belgischen Transpo rtarbei-
dersbond en seer, van de Vereeniging van offi
cieren van de Belgische koopvaardijvloot, zijn
Maandag nogmaals door den rechter van in
structie ondervraagd. Naar aanleiding van de
arrestatie van De Witte is aan de haven door
extremistische elementen onder de arbeiders
een manifest verspreid, waarbij deze laatsten
worden aangespoord tot het inzetten van een
24 uur-staking, indien De Witte niet onmid
dellijk wordt losgelaten. Maandagmiddag
heeft de politie een bezoek gebracht aan een
fabriek te Hoei en aldaar 1600 handgranaten
in beslag genomen. De directie verklaarde,
dat deze munitie haar door een Belgische
firma was besteld en, naar zij meende te
weten, bestemd was voor Mexico.
DE INTERNATIONALE VALUTA'S.
De houding der Ver. Staten.
Morgenthau heeft in een persconferentie
verklaard, dat het monetaire accoord tusschen
Frankrijk, Engeland en de Vereenigde Staten
vergeleken kan worden met een kind, dat be-
gint te loopen. Vandaag doet het twee passen,
morgen weer twee en weldra zal het alleen
kunnen gaan, op voorwaarde, dat niemand het
een beentje licht.
De Amerikaansche minister van financien
voegde hier de veelbeteekenende woorden aan
toe: „dit kindje heeft drie heel sterke oppas-
sers". Verder stelde hij vast, dat Belgie nu ook
tot de familie behoort.
Met betrekking tot de speculatie wees Mor
genthau er op, dat de effectenbeurs Maandag
volkomen gezond functionneerde. ,,Ons kind
liep al alleen. Laten we hopen, dat het een
sterke man wordt."
Morgenthau zeide verder, dat de drielanden-
overeenkomst geen definitieve afspraak be
treffende de koersverhouding tusschen dollar
en pond sterling bevat.
Verder sprekende over de betrekkingen tus
schen franc, dollar en pond, verklaarde Mor
genthau, dat het land vrijelijk zal kunnen han-
delen wanneer koersschommelingen intreden.
Het accoord bestaat hierin, dat de drie stabi-
lisatiefondsen gemeenschappelijk en in gelijken
zin zullen werken. De drie landen zuPen
