Hoe word ik bruin?
Predikbeurte n
ZAAMSLAG.
TER NEUZEN, 18 MEI 1936
SLUISKIL.
HOEK.
De middagoefening te Ter Neuzen.
mrk'ng
land op dit gebied uitstekend georganiseerd
is. zoodat zijn luchtaanvallen daar materieel
zoowel als moreel, slechts een geringe ver-
nietigende werking zullen hebben, dan zal hij
er ook niet zoo spoedig toe overgaan omdat
dan zijn verlies aan rn.ateria.al en menschen-
levens nooit zal opwegen tegen door hem be-
reikte resultaten.
In een communique, dat ons verstrekt werd,
wordt opgemerkt, dat het een verheugend ver-
schijnsel is, dat in een overgroot deel van de
109 gemeenten van de provincie Zeeland aan
den luchtbeschermingsdienst thans heel veel
aandacht wordt besteed.
Thans worden plannen beraamd, de verschil-
lende plaatselijke luchtbeschermin-gsvereeni-
gingen te combineeren tot gewestelijke bonden
(b.v voor W. Zeeuwsch-Vlaanderen, Oost
Zeeuwsch-Vlaanderen, Walcheren, floord- en
Zuid-Beveland, Schouwen en Duiveland en
Tholenterwijl het uiteindelijke doel zal zijn,
te komen tot een grooten provincialen lucht-
beschermingsbond voor geheel Zeeland.
Door AMILDA-CRHME (Zonnebruin) krijgt
Uw gelaat, armen en hals direct een gezond,
sportief bruine teint, die tevens volkomen
beschermt tegen zonnebrand.
Flacon 90 ct. Tube 60 ct. Doos 50 en 25 ct.
(Ingez. Med.)
De ontvangst te Goes.
Op het Stationsplein te Goes was het Zater-
dagmorgen een heele drukte toen zich daar de
vele autcriteiten verzamelden, die deel zouden
nemen aan een tocht door Zeeland ter con-
trole van de luchtbeschermingsoefeningen. Wij
merkten daar o.m. op: den Commissaris der
Koningin, de leden van Gedeputeerde Staten:
J. A. van Rompu, Mr. P. Dieleman, Mr. J. H.
M. Stieger, J. M. van Bommel van Vloten, C.
P. Vogelaar, den chef van den Generalen Staf
Lt.-Gen. I. H. Reijnders, Lt.-Gen. P. H. A. de
Ridder (met ingang van Maandag 18 Mei be-
noemd tot inspecteur voor de luehtbescher-
ming) den Procureur-Generaal van het Ge-
rechtshof te 's Gravenhage, tevens fungeerend
directeur der Rijkspolitie, den Commandant
der Marine Schout-bij-nacht T. L. Kruijs, den
aangewezen Commandant in Zeeland, Schout-
bij-nacht tit. J. J, Dikkers, den onder-com-
mandant der Marine Kap. t. zee H. J. van der
Stad, Lt. t. zee le kl. G. Mante, den gami-
zoenscommandant van Vlissingen Mr. P. W.
M. J. van der Slikke, den heer Bensink, dir.
St. Mij Zeeland", den Districts-Com. der
Kon. Marechaussde Kap. H. A. J. C. Kaas-
jager en vele andere hooggeplaatste civiele en
militaire autoriteiten.
Te twaalf uur had op het stadhuis de ont
vangst plaats der genoemde autoriteiten.
De Commissaris der Koningin in deze pro
vincie, Jhr. Mr. J. W. Quarles van Ufford, uitte
een woord van hartelijk welkom en sprak er
zijn vreugde over uit, dat zoovelen blijk van
belangstelling in deze oefening gaven. In het
bijzonder richtte spr. daarbij het woord tot
luitenant-generaal I. H. Reijnders, chef van
den Generalen staf, luitenant-generaal P. H.
A. de Ridder, inspecteur van de luchtbescher-
ming, Schout-bij-nacht J. J. Dikkers en Mr.
A. Brants, procureur-generaal bij het Hof te
's Gravenhage.
Spr. zeide, dat hij wel niet hoefde te wijzen
op de emstige gevolgen, die een luchtaanval
zouden hebben en God verhoede, aldus spr.,
dat de thans genomen maatregelen ooit in toe-
passing moeten worden gebracht. Spr. bracht
alien dank, die aan de voorbereiding mede-
werkten en in het bijzonder ook alle Zeeuw-
sche burgemeesters en de hoofden van den
luchtbeschermingsdienst. Spr. is ook over-
tuigd, op de medewerking der bevolking te
kunnen rekenen. Deze twee factoren, die van
zoo groot belang zijn voor het slagen van een
oefening als deze. Spr. heeft de burgemees
ters en hoofden der luchtbescherming over-
stroomd met circulaires, vergaderingen, e.d.,
doch hun activiteit is er ook zeer door opge-
voerd. Hij dankt alien nogmaals hartelijk.
Spr. verschaft dan eenige inlichtingen en
zeide, dat het gezelschap zich in groepen zou
splitsen. Bij de groep A, VlissingenBres-
kens was als orde-oommissaris ingedeeld de
heer v. d. Harst; bij groep B, Sluiskil, de heer
Pilaar, en bij groep C, Hulst, de heer Persant
Snoep. Spr. besloot met de hoop uit te druk-
ken, dat de oefening zou slagen.
De burgemeester van Goes, Mr. R. M. van
Dusseldorp, hierna het woord nemende, dankt
den Commissaris der Koningin voor zijn harte-
lijke woorden, gesproken tot de Burgemees
ters en de hoofden van den luchtbeschermings
dienst. U gaf het stuwende voorbeel-d, aldus
spr., en dat hadden we te volgen. Spr. wees
er voorts op, dat een vergelijking van Goes
met steden als Middelburg, Vlissingen e.a. nog
niet op zal gaan, omdat men hier laat met de
voorbereidingen begon, maar alle werkten
flink mede. Spr. dankte deze alien en ook in
het bijzonder Ir. van Poelgeest, den directeur
der waterleiding en den heer v. d. Velde, die
den kelder van zijn huis beschikbaar stelde als
model schuilplaats tegen luchtaanvallen. Spr.
besloot met de verzekering te geven, dat het
Goes een eer was dit gezelschap te ontvangen.
Jhr. Quarles van Ufford betuigde hiema
zijn dank voor de gesproken woorden en bracht
een dronk uit op het welzijn van het bestuur
van Goes (instemming).
Het gezelschap ging hierna den genoemden
schuilkelder onder het huis van den heer
v. d. Velde aan de Groote Kade bezichtigen.
Deze bleek met gassluis, verbandmiddelen,
noodverlichting, draagbaar, enz., inderdaad
zeer goed ingericht te zijn.
Nadat een deel van het gezelschap hierna
vertrokken was naar de boot, gingen de an
dere gasten de loopgraven in bouwplan III be
zichtigen. Een dezer loopgraven de open
was gedacht als bescherming tegen de uitwer-
king van brisant bommen, de andere was
scherf- en gasvrij. Ook hier werd de prak-
tische en degelijke inrichting geroemd door de
hoogste autoriteiten.
Vervolgens trok het gezelschap Zeeland ver-
der in, terwijl hier ter stede lt. Riedel achter-
bleef om de oefeningen te Goes brj te wonen.
Ook burgemeester Van Dusseldorp, als kring-
commandant van het Roode Kruis, ging met
de andere autoriteiten mede.
De oefening te Goes.
Te Goes was daama de leiding van de lucht
bescherming in handen van het w.n. hoofd, den
inspecteur van politie, den heer Reneman.
Bij een bezoek op de kamer van den heer
Reneman, bleek ons, dat hier alles perfect was
ingericht. Radio, telefoon, ordonnansen, zorg-
den er voor, dat de heer Reneman precies wist,
wat er in Zeeland en ook in Goes gebeurde en
met enkele woorden commandeerde hij Roode
Kruis, brandweer, gemeente-werklieden, enz.
enz. naar de plaatsen, waar ze noodig waren.
Des middags te 4.16 vloog het escadrille
vijandelijke vliegtuigen boven Goes, dat de
sirenes tevoren gewaarschuwd hadden en wer-
den bommen geworpen, die een huisje op de
markt, een waterleidingbuis in de Zaagmolen-
straat en de gasbuis op den Stationsweg trof-
fen. Onmiddellrjk kwamen alle diensten in
actie en reeds 5 minuten, nadat op de markt
brand was ontstaan, gaf de brandweer er
water en waren ook op de andere getroffen
plaatsen alle diensten in actie. Dadelijk wer-
den gewonden verbonden en weggevoerd, een
plaats, waar mosterdgas was gevallen werd
ontsmet, personeel van waterleiding en gas-
fabriek zorgden voor reparaties en toen ruim
minuten later de klokken vertelden, dat
het luchtgevaar geweken was, toen was ook
nergens meer te zien, dat er bommen op Goes
waren gevallen. Alle diensten hadden schitte-
rend gefunctionneerd.
Des avonds moest de vijand te half elf boven
Goes verschijnen, maar hoe men ook wachtte,
er verscheen niets. Toen werd toch het vallen
van bommen geimmiteerd en evenals 's mid
dags had ook nu alles een vlot verloop. Toen
we bij den heer Reneman gingen informeeren,
waar de vijand bleef, vernamen we, dat deze
Goes blijkbaar niet had kunnen vinden. Het
vliegtuig was wel in de omgeving gesigna-
leerd, vandaar dat de sirenes geloeid hadden;
alle diensten paraat waren gemaakt, maar
daama was het vliegtuig weer afgedwaald. De
verduistering van Goes en omliggende dorpen
was dan ook volkomen geweest.
Onze slot-indruk was, dat voor Goes en om
geving deze oefening buitengewoon goed ver-
loopen was. En toen we in Goes den deskun-
di§;e, lt. Riedel er naar informeerden, bevestig-
de deze onze leekenindruk volkomen. Hij had
niets dan den hoogsten lof voor den geheelen
gang van zaken en, wat de verduistering be-
treft, ook voor de medewerking der bevolking.
Ongetwijfeld een groot succes voor de hoof
den van onze luchtbeschermingsdienst, burge
meester Van Dusseldorp en in het bijzonder
voor den heer Reneman, op wiens schouders
praktisch de geheele verantwoordelijkheid
rustte!
be
longs de glorieuze kerk, om onder het
boomte voor het oer-cud? stadhuis en nog
weer wat later in de koffiezaaj van „de Graan-
beurs te wachten op de dingen, die komen
zouden.
Dat bij alle oefeningen de belangstelling der
bevolking buitengewoon groot was, behoeft
welhaast niet opgemerkt te worden!
De tocht van groep A.
Een deel van de autoriteiten begaf zich te
ongeveer den uur per auto naar Vlissingen,
waar ze aan boord van de Prov. boot gingen.
Daar werd, terwijl de boot naar Breskens
voer, een koffiemaaltijd alle eer aangedaan.
Direct werd per auto doorgereden naar
Oostiburg, waar de burgemeester, de heer
Erasmus, de gasten ont-ving.
Op het gemeentehuis, waar het hoofd-
bureau van den luchtbeschermingsdienst was
gevestigd, werden de noodige inlichtingen ver
strekt.
Intusschen kwamen de verschillende radio-
berichten omitrent de nadering der vliegtuigen
binnen en zagen we, hoe het hoofd van den
luchtbeschermingsdienst met behulp van een
kaart, vlaggetjes en gekleurde draden wol de
bewegingen der vliegtuigen op keurige wijze
in beeld bracht.
Uit de mededeelingendie gedaan werden,
bleek ons, dat men te Oostburg verschillende
schuilplaatsen tot zijn beschikking heeft (kel
der van H.B.S., veiling, in kweekschool en
zelfs een ruimte onder de muiziektent). In
die deelen van de gemeente, waar men niet
over schuilplaatsen beschikt, zijn loopgraven
geprojecteerd.
Terwijl dit alles werd venteld, kwam het
eene bericht na het andere binnen en gaf het
hoofd van den luchtbeschermingsdienst, pre
cies op de voorgeschreven wijze, zijn orders
aan de diverse ploegen.
Het bleek, dat hij zijn taak geheel volgens
voorschrift uitvoerde. De Commissaris der
Koningin en de militaire autoriteiten gaven
dan ook hierover hun tevredenheid te kennen.
Te 3 u. 28 verschenen zeven vliegtuigen
boven Oostburg en wierpen er enkele ,,-bom-
men". Aangenomen werd, dat op den hoek
WeststraatGratemastraat een mosterdgas-
bom was gevallen, zoodat de ontsmettings-
Ploeg moest aanrukken en een gasgewonde
moest worden weggedragen. In een ander
deel der gemeente was een brandbom neerge-
komen, zoodat de brandweer uitrukte.
Natuurlijk ontbrak aan het in scene zetten
van de ongelukken nog wel het een en ander.
De vliegtuigen waren al lang vertrokken, toen
pas de „gasbom" neerviel en de brand werd
geconstateerd.
In werkelijkheid zal men veel vlugger moeten
optreden. Ook zagen we de mannen, die op
de plaats van de gasbom kwamen om den
gewonde te venvoeren, zonder gasmasker ver
schijnen. Maar ook hier moeten we bedenken,
dat de luchtbeschermingsdienst te Oostburg
nog slechts een maand aan het oefenen is en
dat voor een betrekkelijk kleine gemeente
als hier reeds aardig wat is bereikt.
Men zal zelf wel van het nut van voort-
durende oefening zijn doordrongen.
Nadat nog een bezoek aan de schuilplaatsen
in het veilingslokaal en de H.B.S. was ge
bracht, werd weer via Breskens de terugreis
naar Vlissingen aanvaard.
Om 15.02 was de vlieg-aan-val op Hulst
als eerste doel der middagvlucht verordend
en men begrijpt het enthousiasme van Rit-
meester v. d. Kloel, die als lid van den gene
ralen staf de oefening in scene had helpen
zetten, toen, op de mniuut af, de „esquadrille
van zeven aan kwam brommen en haar
proefpatronen afschoot. Zegevierend toonde
mj ons het schema en ons compliment met dit
resultant was even spontaan als welgemeend
Nauwelijks waren de lichtend blauwe vuur-
werkkogels in damp vervaagd of de kreet
klonk dat de gasfabriek getroffen was. Pad-
vmders schoten te voorschijn; E.H.B.O.-ers
eveneens en gehelmd en gelaarsd beenden de
brandweerlieden er achterheen. Wii voladen
per auto. iHet bleek, dat de fictieve bom een
gat m den grond had geslagen, waarmee de
opruimingsploeg zich occupeefde, terwijl de
gewonde, die gevallen was, meer belangstel
ling genoot van helpers en toeschouwers
dan hij waarschijnlijk ooit meer beleven zal.
(Burgemeester Truffino deelde nog mede,
dat er voor de stad drie' wijkdiensten waren
gevormd, die alle drie opdrachten hadden
Wij kregen den indruk, dat alles goed func-
tionneerde. Alle oefeningen konden door ons
natuurlijk niet gevolgd worden; de burge
meester voerde ons echter nog mede naar de
Vischmarkt, waar de bedrijfsleider der gas
fabriek, een door hem gefabriceerde brand
bom tot exploisie zou brengen. Belangstelling
ook hier te over; zoowel voor de „bom" in
een busje, als voor de slachtoffers, die reeds
welgemoed opgesteld stonden en een kaartje
droegen, waarop vermeld stond aan welk
defect zij sukkelden. In eerbiedige vrees werd
een wijden kring geformeerd om het gevaar-
lijke geval, dat volgens ingewijden een hitte
van ruim 3000 graden zou ontwikkelen. Het
viel eohter na een vrij fel begin nogal mee
met gevaar en hitte en de vervaardiger ani-
meerde de ontbranding zelf af en toe door een
beetje tegen het obstakel te schoppen, doch op
het laatst hielp die aanmoediging ook al niet
meer en liep alles met 'n sisser af. E.H.B.O.
werkte er niet minder actief om!
Toen de vliegmachines boven Hulst zig-
zagden, was er critisch opgemerkt, dat er niet
eens luchtalarm was geslagen. V66r wij
Hulst verlieten, wilden wij hier het rechte
van weten. Ritmeester v. d. Kloet toonde
aan, dat hier geen sprake was van eenig ver-
zuim. De luchtaanval was bedoeld als komend
uit een vlakbij liggend vijandelijk land, dat
natuurlijk niet zoo hoffelijk is zijn booze plan
nen aan te kondigen. Wel was de komst van
het eskader boven 'Hulst aanleiding om de
verder het land in gelegen plaatsen te alar-
meeren en dit is zonder mankeeren getaeurd.
Ook dit onderdeel van de oefening te Hulst
is dus verloopen zooals het behoorde te ge-
schieden.
Na het experiment op de Vischmarkt was
het tijd om afscheid te nemen; 'n paar harte-
lijke handdrukken en weer schoten we dsn
weelderigen Zaamslagschen polder in. Te
Zamslag stietten we op brandweer in actie
en ook elders „rook" het naar afweer en be
scherming. Via Sluiskil, met zijn machtige
fabriekscomplexen, gleden we langs Philip
pine tusschen Braakman en Belgische grens
door. Naar IJzendijke was het toen nog maar
'n snapje; Schoondijke doemde ook al ras uit
de vette klei op en in minder dan geen tijd
stonden we bij de Breskenschs pont te wach
ten op de Koningin Wilhelmina", heel wat I
wijzer geworden over het vraagstuk der pro-
vinciale wegen en wat daar aan vastzit, dank I
zij onze mededeelzame toehtgenooten.
Groep A en C vervoegden zich na een korte
spanne tijds bij ons om gezamenlijk de fris-
sche, vroolijke Scheldevaart naar Vlissingen
te ondememen.
dat dit de laatste oefening is, door spr. in ziin
oude kwahteit bijgewoond. Nadat de militai-
ren baanbrekend werk hebben verricht - sDe-
ciaal overste Schimmel hebben nu de bur-
gerlijke autoriteiten voortaan de leiding
Tot inspecteur van den luchtbeschermings
dienst Dc Ridd°^d 1Uitenant-g€neraal bu'r--
De Commissaris der Koningin was aan vele
personen dank verschuldigd. Aan kolonel Van
der Stadt en luitenant ter zee le klas Mante
van wier voorlichting we in Zeeland veel heb
ben mogen genieten, aan den heer Mr Brants
procureur-generaal by het Hof te Den Haajr
en den districts-commandant der marechaussee
voor de hulp resp. van rijkspolitie en ma
rechaussee aan K.N.A.C. en A.N.W.B aan
spoorwegen, tram- en busdiensten, aan den
heer Bierman, vertegenwoordiger van den
Prov. Brandweerbond, die verschillende lezin-
gen hield, aan automobilisten voor het be
schikbaar stellen van hun auto's aan de pers
voor haar voorlichting van het publiek, aan
de orde-commissarissen, enz.
De heer Mr. Brants, procureur-generaal bij
het Gerechtshof te Den Haag, verzekerde, dat
de rijkspolitie van harte medewerkte. God
verhoede, dat de luchtbescherming in ernst
moet worden toegepast, maar regeeren is
vooruitzien. We moeten ons wapenen tegen
net luchtgevaar.
Nadat de heer Bon te Den Haag, namens
be J3®1"*, en Jhr- van Vredenburch namens de
K.N.A.C. het woord hadden gevoerd, gaf de
heer Van Woelderen, burgemeester van Vlis
singen, een overzicht van de te houden avond-
oefening aldaar.
In samenwerking met Souburg zou worden
aangenomen, dat een bomaanslag op de han
gar op het vliegveld, op een hofstede en cp
den weg was ondernomen, zoodat brandweer,
opruimingsploeg en geneeskundige dienst zou
den uitrukken.
Verder deed hij uitvoerige mededeelingen
over de radio-zendstations op korte golf van
de vereeniging van radio-amateurs, die naast
de officieele waarschuwingsdiensten werken
en uitstekende diensten bewijzen in het mei-
den van luchtgevaar. Voor de gemeentebestu-
ren en de burgerlijke waarschuwingsdiensten
zijn ze dan ook van groote beteekenis.
De tocht van groep B.
De tocht van groep C.
Groep C vertrok uit Goes per auto en boot
naar Ter Neuzen.
Hier werd het gezelschap verwelkomd door
den waarnemend burgemeester, de heer L. J.
Geelhoedt, terwijl het hoofd van den luchtbe
schermingsdienst M. C. Hack vertelde hoe
zijn dienst in elkaar zat. Het Roode Kruis,
dat uitstekend is geoutilleerd en een goeden
indruk maakte, werd ge'inspecteerd en voort
ging het weer. Nu naar Sluiskil, waar de
openbare school als hulpziekenhuis was inge
richt en waarvoor zooals dit ook in andere
gemeenten, die wij Zaterdag bezochten het
geval was het Roode Kruis personeel stond
aangetreden. Bij dit belangrijke onderdeel
van den luchitbeschermingsdienst toont men
over het algemeen uitstekend begrip te heb
ben van waar het om gaat; vrij wel overal
vonden wij afzonderlijke ziekenzalen voor ge
wonden en voor mosterdgaspatienten, terwijl
Na den rnaaltijd.
Op het strand voor Brittannia werd een ge-
slaagde demonstratie bijgewoond, waarbij twee
houten huisjes (waarvan den geprepareerd met
een speciale verfsoort) door een thermietbom
in brand werden gestoken. De brandweer
oogste veel bekijks met haar van houten klos-
sen voorziene spuit, die zich blijkbaar gemak-
kelijk over het mulle zand bewoog. Het ama
teur radio-station van den heer Hekelaar werd
bezichtigd, evenals de goed ingerichte kelder
voor mosterdgaspatienten in het oude Gast-
huis en de schuilloopgraaf achter het Post-
kantoor..
Maar de tijd drong alweer en in snelle vaart
vertrokken de automobielen naar Middelburg,
waar burgemeester M. Fernhout in de fraaie
raadszaal een welkomstwoord sprak, waarna
majoor G. Berghuijs een uiteenzetting gaf van
den luchtbeschermingsdienst Middelburg.
De nachtoefening te Middelburg werd bij
gewoond en toen ging de reis weer verder
naar Souburg, waar op het vliegveld de lan
ding werd afgewacht van het toestel, dat de
verduistering had gecontroleerd, om ten slotte
nog een kijkje te nemen bij de hulpverleening
door de Vlissingsche ploegen. In Brittannia
werd 's nachts nog nagepraat over deze w£l-
geslaagde oefeningen, die afdoende hebben
aangetoond, dat Zeeland op zedr bevredigqnde
wijze kan worden beschermd tegen de gevaren
uit de lucht.
per draagbaar werden vertransporteerd naar
de als zaekenhal ingerichte O. L. S. Ook de
brand, die zich in 't begin ernstig liet aan-
zien was, mede dank zij de toewijding der
pompiers en de kwaliteit van het materiee'
spoedig gebluscht. Als gevolg van het blus-
schmgswerk werden vele toeschouwers door
een waterstraal getroffen wat hun een druip-
nat pak bezorgde.*
's Avonds herhaalde zich het zelfde tafereel
tenzij dan nu in 't donker doch ongelukken en
bianden vonden ditmaal niet plaats. De vlie-
gers hadden zich, als gevolg van de stipte na-
levmg van de voorschriften der luchtbescher-
mmgs-autoriteiten, dan ook zeer moeilijk kun
nen orienteeren wat voor de plaatselijke leiders
wel een groot sucqes mag worden genoemd.
Vrijdagnamiddag, bij het stallen van de
paarden, op de hofstede van den landbouwer
A. D., kreeg de 41-jarige werkman J. S van
een der dieren onverwachts een slag, waar-
door hij tegen den grond viel. Met spoedig
lngeroepen geneeskundige hulp werd hij per
ziekenauto vervoerd naar het ziekenhuis te
Ter Neuzen, waar werd geconstateerd dat ziin
heupbeen was afgeslagen. Na verbonden te
zijn is hij naar zijn woning alhier terugge-
bracht. Gelukkig had het paard geen hoefbe-
slag onder, anders waren de gevolgen nog
ernstiger geweest.
Muzikale wandeling.
J.l. Vrijdagavond maakte het plaatseliik
muziekgeeelschap „De Volharding" onder lei
ding van haren directeur, den heer H. Wisse
een muzikale wandeling door ons dorp. Dank
zij het schitterend weer, lokte het, „uittreden"
van het gezelschap, dat onder het spelen van
eenige vroolijke marschen een opgewekb-
stemming teweeg bracht, velen naar buiten
waardoor de belangstelling algemeen was In
verband met het op Zaterdag 15 Augustus
a s. te houden festival ter gelegenheid van het
50-jang bestaan van „De Volharding" meen-
de het volijverig bestuur thans reeds haar
beste beentje te moeten voorzetten om ter
algemeene opwekking dezer dagen een in-
teekenlijst bij de ingezetenen aan te bieden
tenemde van het welslagen der voorgenomen
feestelijkheden verzekerd te kunnen zijn
Mage het „uittrekken" der muzikanten als
zoodamg aan het gestelde doel beantwoorden
Veel aninio.
Voor de per 1 Juli a.s. vacant komende be-
trekkmg van klerk-bode-concierge ten ge-
™em"ldhU1Ze hebben Zioh 65 soUicitanten aan-
TTii i ook door bet inrichten van gassluizen besmet-
Uit de knocht van den Goeschen model-gas- I ting der hospitalen wordt voorkomen. Bij de
oefeningen te Sluiskil maakte het Roode Kruis
kelder vandaan, werd groep B, die onder lei
ding stond van Mr. Pilaar, geloodst in een
groote autobus om tegelijk met groep C te
koersen door het lachende Zuid-Beveland naar
Hoedekenskerke.
De Prov. boot nam ons gastvrij op, zod
gastvrij, dat een kostelijke lunch ons geduren
de den geheelen overtocht in beslag nam. Pas
in Ter Neuizen hadden we tijd even van het
Schelde-panorama te genieten.
De twee groepen gingen hier uiteen. Voor
groep B stonden er vijf auto's gereed, die
weldra bezet waren door de aangewezen per
sonen. Enkelen van hen willen we U voor-
stellen. Dat zijn de leden van Ged. Staten,
Mr. J. H. M. Stieger en de heer van Bommel
van Vloten, de officier van Justitie, baron
v. d. Feltz, overste Woltering, majoor Graaf-
huis, de districtscmmandanten van Rijksveld-
wacht en marechaussee, v. d. Lely en Kaas-
jager. Ons reisgezelschap, in de door den
heer Bostelaar uit Kapelle 'beschikbaar ge
stelde en gechauffeurde auto, bestond uit den
hoordingenieur van den Prov. Wlaterstaat van
Leeuiwen en Jhr. J. van Vredenburgh, verte
genwoordiger van de K.N.A.C., die gedurende
de reis twee gidsen bleken, hun gewicht in
goud waard.
De organisatie van den tocht was zoo per
fect, dat in minder dan geen tijd de motoren
aangeslagen konden worden en daar stoven
we via Zaamslag en Axel naar het land van
Hulst; het rijkgeschakeerde lente-land, waar
de akkers met het jonge opkomende graan
afgewisseld werden door citroengeele kooi-
zaadstukken, smaragdgroene vlasvakken en
zwaarder-getinde hoeken klaver, alles over-
straald door overvloeddg zonlicht.
Voor we er eigenlijk erg in hadden, stonden
we bij Tivoli op dq grens tusschen Hontenisse
en Hulst en daar stond ook ter verwelkoming
de burgemeester van Hulst, de heer Truffino,
die ons linea recta voerde naar het Landhuis!
waarvan de onderaardsche gewelven inge
richt waren tot gaskelder. Deze nacht-donkere
spelonk, die contrasteerend vloekte met de
heerlijkheid van Gods vrije natuur, welke we
juist genoten hadden, herinnerde ons meteen
aan de lugubere strekking van onze reis, die
tot dan toe meer feestelijk dan naargeestig
was geweest.
(Slechts zoo kont als de beleefdheid vergde,
werd er belangstelling getoond voor het cata-
combe-achtig toevluchtsoord. Na enkele mi
nuten koesterden de zonnestralen ons weer
en ging het naar het Hulster marktplein,
uit Ter Neuzen onder leiding van den heer
Polderman een uitstekenden indruk. Hetgeen
jammer genoeg niet gezegd kan worden van
verschillende andere hulpdiensten.
Het verslag van de nachtoefening alhier
vindt men elders in dit nummer.
Kanaal Ter NeuzenGent gebombardeerd.
Veronderstsld was, dat de bruggen over
het kanaal Ter NeuzenGent door bommen
vernield zijn; het spoorwegstation is inge-
stort en ten deele in brand geraakt; voor de
bruggen is een mosterdgastoom gevallen; er
zijn gewonden en gaszieken. Verschillende
diensten maakten fouten; dit is op zioh zelf
niet erg, als maar niet gebleken was, dat men
in een zoo dicht bij de grens en dus in een ge-
vaarlijke zone als Sluiskil gelegen is, op menig
onderdeel begrip schijnl te missen van meest
elementaire eischen van lucht'besch6^^ling■. De
geneeskundige dienst was af. Maar de brand
weer stond met de slangen te stuntelen en de
spuit weigerde, zoodat geen water kon wor
den gegeven. De ontsmettingsploeg wist aan-
vankelijk niet wat zij te doen had en wandel-
de in een door mosterdgas besmet gebied rus-
tig rond met gasmaskers, maar zonder be-
schermende kleeding en handschoenen. Ook
straalpijpvoerders van de brandweer stonden
zonder handschoenen in het besmette gebied
en als men met elkaar praten wilde, zagen
wij menigeenhet masker even een eindje
van het gelaat lichten. Voorts werd te laat
gealarmeerd. Toen de vliegtuigen gesignaleerd
werden, heeft de cokesfabriek op verdienste-
lijke wijze gepoogd de bruggen door een
dicht rookgordijn aan het gezicht te ont-
trekken.
De rnaaltijd te Vlissingen.
In Hotel Britannia vereenigden alle groe
pen autoriteiten zich aan een rnaaltijd, aan-
geboden door de Mij. Zeeland (Hotel Brittan
nia), waarvoor de Commissaris der Koningin
zijn hartelijken dank betuigde. Deze vrijgevige
daad van de directie van een hotel, dat in bin
nen- en buitenland zulk een uitstekende repu-
tatie geniet, verdient bijzondere waardeering.
Aan tafel werden verschillende toespraken
gehouden.
Generaal Reijnders, wees er op, dat de lucht
beschermingsdienst een civiele zaak is. Maar
zooals het wel meer gebeurt, de leiding is van
militaire zijde, van den generalen staf uitge-
gaan. Deze dienst is nu overgegaan naar het
departement van binnenlandsche zaken, zoo-
ZANGCONCOURS.
Het 22ste Zangersfeest tevens Concours
der Ohr. Zangvereenigingen, aangesloten bij
den Ring ..Zeeland" (afd. van den Kon. Bond
van Chr. Zang- en Oratorium-vereenigingen
zal gehouden worden op Donderdag 21 Mei
a.s. (Hemelvaartsdag) te Biezelinge.
Hieraan zullen 35 vereenigingen deelnemen,
t.w.: 1 in afd. uitmuntendheid B; 3 in afd.
uitmuntendheid A; 6 in de eerste; 14 in de
2de; 7 in de 3de; 3 in de 4de afd. en 1 man-
nenkoor.
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen nemen hieraan
de volgende vereenigingen deel; ,,Asaf" van
Axel; ..Halleluja" van Groede; ,,Chr. Neuzens
Mannenkoor" van Ter Neuzen en „Zingt den
Heer een nieuw lied" van Zaamslag.
..Excelsior" van Ter Neuizen zal er evenwel
dit jaar niet aan deel nemen.
MOTORSCHIF „IDEAAL".
Het Nederlandsche motorschip ,,Ideaal",
schipper van Denderen uit Hansweert is op
den Oostdam te Hansweert omhooggevaren en
blijven zitten. Een toevallig passeerende sleep-
boot vertoeft in de nabijheid voor het verlee-
nen van assistentie.
EXAMENS HOOFDACTE.
In de commissien welke in 1935 belast is
met het afnemen van de hoofdakte-examens
is o.m. benoemd te Rotterdam I tat lid en
voorzitter de heer A. Smit Jz., en tot plaats-
vervangend lid de heer Dr. J. Gielen te Hulst.
INLOOPHAVENS VOOR HET VEER
WALSOOROEN—HANSWEERT.
Naar het Dagbl. van Z. meldt, heeft het
Comitg tot behoud van de aanlegplaatsen te
Hansweert en Walsoorden" van den Minister
van Waterstaat bericht ontvangen, dat het
voornemen bestaat om de bestaande aanleg
plaatsen voor den provincialen stoomboot
dienst te Walsoorden en te Hansweert te
doen vervangen door inloophavens, resp. ge
legen aan den dijkshoek van den Perkpolder
en ten Zuiden van Kruiningen.
Daaruit blijkt, dat het oorspronkelijk plan
van den rijks waterstaat zal worden uitge-
voerd en geen gevolg zal worden gegeven aan
den wensch van het comite om die havens te
maken aan den Noorddijkpolder en -ten
Westen der haven te Hansweert.
Bij de te Amsterdam gehouden examens
door de Nederl. Vereeniging van Krachtwerk-
tuigen slaagde voor machinist Stoombedrijf A
de heer A. J. Wullems alhier.
Zaterdag 16 Mei j.l. had op deze gemeente
een luchtaanval plaats. Om half drie 's mid
dags werd de bevolking door hoornsignalen
geprepareerd op de komst der vijandelijke
machines die dan ook zeer spoedig daama aan
de horizon verscheen, bestaande uit een
zevental vliegtuigen vliegende in V-formatie.
Direct hierop had de aanval plaats tengevolge
waarvan het centrum en meerdere plaatsen
der gemeente in brand geraakten, terwijl ook
eenige inwoners werden getroffen en bewuste-
loos ineen zegen. In ijltempo arriveerde hier
op de dorpsbrandweer met een der motorspui-
ten, terwijl de medische dienst bestaande uit
haar leider Dr. I. P. Leenhouts, alsmede uit
talrijke leden der plaatselijke E.H.B.O. zich
over de gevallenen ontfermden die dan ook
spoedig hierop geheel gezwachteld en gespalkt
DONDERDAG 21 MEI 1936.
Ned. Hervormde Kerk.
930 u" Dr" L' J" Cazemier.
SLUTSKIl. 9.30 u., de heer W. J. Founder
6n 2 3° U" Ds' E' Raams
ZAAMSLAG. 9.30 u., Ds. G. van Dis.
Gereformeerde Kerk.
TER NEUZEN. 9.30 u., leesdienst.
ZAAMSLAG. 9.30 u., Ds. Kok.
Gereformeerde Gemeente.
TER NEUZEN. 9.30 u., leesdienst.
Gereformeerde Gemeente.
TER NEUZEN. 9.30 u., leesdienst.
tre1^1 hee aJg'emeen verslag deelen we om-
trent de oefening mede, dat te 3.02 werd on-
gevangen het radiobericht van Schevenmgm
meldende dat er luchtgevaar Zeeland be
stond en werd -terstond luchtalarm gemaak;
in de stad aanwezige sirenes. Dit was ook
™m Sem J001" de verschiUe°de hulpdiensten
Poll tie en brandweer, om uit te rukken naar
de verschillende wijken, die hen te v-oren waren
opgegeven.
Te 3.09 werd radiobericht ontvangen dat
Hulst werd gebombardeerd door 7 vliegtuigen
te 3.15 een zelfde bericht om-trent Sas van
m oon UUT een omtrent Sluiskil
Te 3.20 vloog het eskader over Ter Neuzen
en van den uitkijkpost op den ouden molen
kwam te zelfder tijd bericht, dat Ter Neuzen
werd gebombardeerd. Er was en brandbom
geworpen op het tramstation en een gasibom
voor het gebouw, benevens een brisantbom
be achterzjjde van het gemeentehuis.
erichten daaromtrent kwamen binnen in het
litiebureain luchtbeschermingsdienst (po-
De actieve politie en brandweer rukten
daama naar de gebombardeerde plaatsen uit.
De brandweer begon ter plaatse onmiddellijk
met blusschen van het in brand staande tram-
station. De gasverkenner constateerde, dat
er een mostertig'as'bom werd geworpen. De
ontruiming en besmettingsdienst trad in
werking. Na de ontsmetting van het terrein
waar de gasbom was geworpen, bleef dit nog
1 uur onder bewaking, voor z,g. nabesmetting.
De brand was spoedig gebluscht. Bij het
station waren twee gewonden gevonden, be-
dwelmd door mosterdgas. Deze werden 10
minuten na het uitwerpen der bommen op-
genomen door leden van het Roode Kruis en
met autoforancards overgebracht naar het
hulpziekenhuis in de vroegere school A, waar
ze verder door een deskun-dige werden behan-
d'eld.
Op de Markt was aan de achterzijde van
het gemeentehuis een muur ingestort en
werden 2 gewonden gevonden, die eveneens
door leden van het Roode Kruis werden opge-
haald en behand-eld.
Om 4.43 meldde
.luchtgevaar Zeeland"
een radiobericht, dat,
was geweken.
Te Sluiskil
is ongeveer eenzelfde program-ma uitgevoerd.
Toen het bericht Hulst gebombardeerd" werd
ontvangen, wer-d met sirenes en stoomfluiten
voor luchtgevaar gewaarschuwd. Spoedig
daarop kwamen d-e 7 vliegtuigen boven Sluis
kil en gaven deze door vuurpijlen aan, dat zij
bommen wierpen, op de daar liggende brug
gen en op het spoorwegstation. Daar lagen
4 gewonden en 2 gaszieken, terwijl een muur
van het station instortte en dit werd aange
nomen in brand te staan, aangegeven door
het doen ontbrand-en van een brandstapel.
Het instorten van den muur werd uitgebeeld
door het uitstorten van een kar met steenen
en de brandbom door het werpen van een
flesch met rood vocht.
De hulpdiensten kwamen toen ook hier ter
stond in het geweer.
De brandweer had echter pech. De motor
der brandspuit, die een kwartier ,te voren nog
goed werkte, weigerde op dit beslissende
oogenblik. 't Zal je overkomen, juist op zoo'n
moment, als alle oogen, en vooral die van
hoogere autoriteiten op je gevestigd zijn, en
men zich heeft voorgenomen eens z'n beste
ben v66r te zetten, dat dan het materieel je
in de steek laat! Het spreekt wel van zelf,
dat onder zulke omstandigh-eden de bewegin
gen wat minder elegant aandoet en het per
soneel zich op zoo'n tijdstip liever overal
elders, dan daar had gewenscht.
Laten de manschappen er zich echter mee
troosten, dat ook niet overal elders de oefening
(en het was dan toch ook een oefening) van
