U dacht Immen, dot a nog best
v66r die endere outo het kruispunt
Icon pesseerenl Moor longs
den weg moet u dot niet „den-
ken", u moot 't zeker wetenl
De gang van zaken op de cokesfabriek te
Sluiskil is, evenals de voorgaande jaren, sterk
beinvloed door de beperkingen op economiseh
gelbied, die in het algemeen de economische
internationale toestaniden gedrukt hebben. In
de eerste plaats veroorzaakte de contingen
teering van de buitenlandsche kolen groote
moeilijkheden, voor wat betreft de bevoorra-
ding van kolen, die den grondslag van het
bedrijf vormen en in de tweede plaats werk-
ten de beperkingen die andere landen nemen,
zoowel wat betreft contingenteering van den
invoer van de productie der fabriek, als de
verschillende restricties opgelegd bij de beta-
lingen, belemmerend.
De hiemaast bes^iande stikstoffabriek der
Coanpagnie Neerlandaise de 1'Azote bleef,
krachtens de voortgezette vrijwillige contin-
genteeringsovereenkomist dezer faJbrieks-
ondememingen, steeds op beperkte capaciteit
werken. Het blijft voor haar een probleem, hoe
zij den zich steeds meer en meer ophoopende
hoeveelheid pyrietasch moet van de hand zet-
ten, daar de uitvoer naar Duitschland, het
eenige land dat dit product wil koopen, door
de clearingsovereenkomst beperkt is tot een
hoeveelheid, kleiner dan hare jaarlijksche pro
ductie, waarin ook andere fabrieken of han-
delaren nog een aandeel krijgen toegewezen.
Van den toestand der spiegelglasfabriek te
Sas van Gent werd reeds het dooven der giet-
ovens gememoreerd. De afzetmogelijkheid van
haar product ging nog achteruit. Het ver-
bruik is in de meeste landen sterk ingekrom-
pen en het artikel ondervindt in toenemende
mate de coneurrentie van goedikoopere glas-
soorten. De fabriek heeft bovendien te kam-
pen met de bekende belemmeringen in den
exparthandel en is, op enkele onibelangrrjke
opdrachten na, aangewezen op de binnenland-
sche markt, waar het zakemeijfer te gering is,
in verhouding tot den omivarig van het bedrijf.
De afdeeling polijsten en slijpen werkt hoofd-
zakelijk op de bestaande voorraden ruw glas.
Het geregeld in gang houden van deze Indus
trie gaat met de grcotste moeilijkheden ge-
paard.
In de afdeeling Chemische Producten dier
onderneming werkte de Zwavelzuurfabriek
(looden kamerisysteemtot 15 October op
half productieverimogen en werd daama stop-
gezet, voor het verrichten van noodzakelijke
herstellingen en vernieuwingen. De fabriek
van geconcentreerd zwavelzuur (contact-sys-
teern) is sedert 26 Juni van 1935 niet meer in
bedrijf wegens verliesgevende verkoopsprijzen.
De productie van superphosphaat bedroeg
minder dan de helft van de capaciteit der fa
briek wegens gebrek aan afzet. Bovendien wa-
ren de verkoopsprijzen niet lOonend. De con
tingenteering van dit artikel in Nederland
trad eerst in werkinig op 1 April 1935, na de
venzendingscampagne dezer onderneming,
zioodat die op dit bedrijf van weinig invloed
was.
Sinds April 1935 wordt door de werklieden
der faJbriek slechts 1 van de 2 weken ge-
werkt, van welke regeling alleen wordt af-
geweken wanneer bedrijvigheid op de fabriek
dit vordert. Wegens reorganisatie in het be
drijf zijn eenige bedienden en een aantal
werklieden uit den dienst der onderneming
ontslagen.
De te Sas van Gent gevestigde suikerfabrie-
ken hadden, voor wat de verwerking betreft,
weer een voorspoedige campagne; de afleve-
ring der beetwortelen kon zonder onderbre-
king geschieden. Het beeld dat van den gang
van zaken in de Nederlandsche Suikerindustrie
over 1935 kan worden opgehangen, moet ech-
ter nog somJberder gekleurd worden, dan voor
het naaste verleden het geval was. Wanneer
men weet, dat de suikerprijzen zich op de
wereldmarkt ibewegen tusschen f 3,50 en 4
per 100 K.G., zal het duidelijk zijn, dat de
bietencultuur en daardoor de suikerindustrie
slechts met krachtigen steun van de Regee-
ring in stand kunnen worden gehouden. Deze
steun werd weder, zoowel in de aan de oude
telers toegestane hoeveelheid als in de gelde-
lijke bijdrage per 1000 K.G., venminderd. Het
is de vraag, of, wanneer de Regeering op dien
weg zal voortgaan en er waren tcekenen die
daarop wezen, dit niet zal leiden tot eene
noodlottige verarming van den landbouw. het-
geen voor ons gebied als een rajmp zou zijn te
beschouwen, aangezien dit verreweg de voor-
naamste pijler is, waarop de welvaart van
Zeeuwsch-Vlaanderen steunt.
In verband met de van regeeringswege be-
perkten uitizaai kregen de fabrieken weer te
weinig bieten, hetgeen tot een in tijdsduur^be
perkte campagne aanleiding gaf. Dit betee-
kent voor de fabrieken ongunstiger finan
cieele resultaten, aangezien de vaste lasten op
een kleiner kwantum bieten drukken, doch
ook een aanmerkelijke verkorte werkgelegen-
heid voor de honderden werknemers, van wie
zeer velen in den overigen tijd van het jaar
werkloos zijn.
De opbrengst van den bietenoogst en ook het
suikergehalte waren bevredigend.
Voor onze suikerproducenten zoowel als voor
de Nederlandsche Sehatkist is het een groot
nadeel, dat blijkens hetgeen wordt waarge-
ncmen de frauduleuze invoer onveriminderd
voortgang heeft. De beteekenis daarvan
springt in het oog, wanneer m:n weet, dat
elke geamokkelde 100 K.G. suiker voor
's Rijks sehatkist tengevolge heeft het der-
ven van f 33,75 aan accijns en crisisheffing
en voor de Nederlandsche suikerindustrie het
missen van de toeslag die zij als gevolg van
het compenseerend invoerrecht op de in het
binnenland voor de oonsumptie geleverde hoe
veelheid kan behalen.
De Stijfsel- en Glucosefabriek te Sas van
Gent kon hare inrichting normaal exploiteeren.
De textielbedrijven, zoowel te Sas van Gent
als die in het Oosten van het gebied der Ka-
mer, hadden volop wer.k. Enkelen gingen ncg
tot uitbreiding over en met den aanbouw van
nieuwe inrichtingen, o.m. een groote trico-
tagefabriek te Ter Neuzen, werd aangevan-
gen. De vestiging van nieuwe en uitbreiding
van bestaande textielondememingen. is voor
het overgroote deel het gevolg van de contin-
genteeringsimaatregelen, aangezien de betrok-
ken buitenlandsche ondememingen gaarne
hunne Nederlandsche klanten willen blijven
bedienen.
Uit de daaromtrent ingekomen rapporten
valt af te leiden dat de financieele bedrijfs-
resultaten niet evenredig zijn aan de in die
brancbe bestaande bedrijvigheid. Men onder
vindt nog de te sterke coneurrentie uit Bel-
gie, waar de productie als gevolg van ver-
sch'illende omstandigheden, w.o. lagere ar-
beidsloonen en geringeren druk van sociale
wetiten en (belastingen, goedkeoper is.
De vooruitzichten zijn voor de industrieen
die suikerweriken en biscuits produceeren nog
aOerminst gunstig. De te Breskens gevestig
de industrieen wisten zich, al waren de be-
drijfsresultaten ver beneden redelijke verwach-
tingen, in bunne exploitatie te handhaven. De
blisouitfabriek van de N.V. Van Melle's Con-
fectionery Wonka moest nog worden uitge-
breid.
Mosselen.
Met betrekking tot het mosselbedrijf kan
worden meegedeeld, dat de zaadval en het
winnen van mosselzaad voldoende was. De
mosselkweekers konden dit in voldoende hoe
veelheid, tegen lage prijzen, bekomen.
De onhwikkelmg der mossels op de banken
was in het algemeen goed, echter hadden op
bepaalde perceelen de mossels veel te lijden
van pokkenval, waardoor de mossels zoo goed
als onverkoopbaar waren. In het algemeen
waren de mossels minder goed van visch.
Naar Belgie en Frankrijk was veel vraag
en de prijzen izijn in het algemeen loopend ge-
weest. Er werden te Philippine ongeveer
115.000 baien mossels uitgevoerd, aan een ge-
wicht van 85 K.G. per baal. Voorts werden
door visschers van Philippine nog enkele
partijen aangevoerd te Ierseke en te Tholen.
Volgens mij verstrekte inlichtingen zou de
mosselhandel van Philippine door de werking
der Mosselcentrale gedupeerd zijn. Als gevolg
van de door de centrale geniomen maatregelen
is door de visschers van Philippine nog niet
het drie-vierde gedeelte verkocht van het
kwantum mosselen dat op andere jaren werd
afgeleverd. Terwijl het kwantum der verschil
lende mosselkweekers door de sinds 1919 be
staande codpemtie ..Phimos" reeds was be
perkt, is de werking van de Centrale er op
gericht dat kwantum nogmaals te beperken.
Ten opzichte van de kweekers te Philippine is
dus tweemaal een beperking door.gevoerd, ter
wijl volgens de rapporten in andere vissche-
rijen zonder eenige beperking mossels worden
gekweekt.
Vissc.herij.
Omtrent de visscherij, die voornamelijk
wordt uitgeoefend door van Breskens uitva-
rende schepen, moet worden gememoreerd,
dat de slechte toestand, waarvan reeds in het
voriige jaar door mij werd gewaagd, bleef aan-
houden, zoodat de positie van vele bedrijven
en gezinnen allerbedroevendst is. Afgezien
nog van rente en aflossing (of afsichrijving)
zijn de opbrengsten van het garnalenvisschers-
bedrijf albsoluut onvoldoende om een sober
bestaan te waarborgen en bestrijding der ex-
ploitatiekosten mogelijik be maken. Finan
cieele bedrijfssteun bleef uit en de prijsrege-
lende maatregelen der Visecherij-Centrale
hebben alleen een te groote ineinking voor-
komen. Het pellen is van geen beteekenis en
de drogerijen kunnen in Zeeland niet een rol
spelen in de bedrijfsuitkomsten, die ook maar
eeniger mate te vergelijken is met het belang,
dat deze ondememingen in het Noorden des
lands voor de kustvisscherij bezitten.
In de wijze van verhandelen kwam door de
opening eener gemeentelijke vischmijn te
Breskens groote verandering. De voorloopige
resultaten stemmen, naar mij wordt medege-
deeld, bevredigend. Voor visch zijn de prijzen
door de instelling .van den afslag aanmerke-
lijk gestegen.
De groothandel (export) in visch en gar-
nalen, is over het algemeen winstigevend ge-
weest, de kleinhandel had echter ernstig te
kampen met de geringe koopkracht van de
Zeeuwsch-Vlaamsche arbeidersbevolkiing.
Klompen.
Omtrent de klompenindustrie in het gewest
der Kamer valt mede te deelen, dat deze in
't begin van 't jaar slap was. doch, voor wat
den afzet betreft, als gevolg der contingen-
teeringsmaatregelen wel iets venbeterde, doch
niet van invloed was op de lage prijzen. In
het laatst van het jaar werd door de grossiers
geklaagd, dat ze hun klanten niet voldoende
konden bedienen, aangezien hun invoerconsen-
ten waren verlbruikt, zij geen bijzondere toe-
wijzing konden krijgen en het Ibinnenland niet
in voldoende hoeveelheid en de gewenschte
miodellen kon leveren.
Bij onderzoek van dit laatste, hleeik een
verschil van meening te bestaan tusschen den
handel en de Industrie. Laatstgenoemde be-
weerde wel in staat te zijn, aan de bestellin-
gen te voldoen, mits de handel loonende prij
zen wilde toetalen. die iets hooger loopen dan
in dien tijd voor het Beigische fabricaat werd
gevraagd. De handel hield echter vol, dat
ook tegen den gevraagden prijs geen voldoen
de voorraad kon worden geleverd, terwijl ook
speciale modellen die de afnemers wenschen,
in Nederland niet worden gemaakt. Die
schaarschte in klompen zou zoowel bij de in-
dustrie in Zeeuwsch-Vlaanderen als die in
Noord-Brabant hebben bestaan.
Met betrekking tot de Klompembeurs te
Clinge geven de belangihebbenden te kennen,
dat dit toch altijd nag een goede inrichting
blijkt voor het verkrijgen van nieuwe con-
necties. In het afgeloopen jaar zijn evenwel
ap de beurs geen groote zaken gedaan.
De bouwvakken.
Daarvoor verwijs ik voor een deel, naar het
geen reeds met betrekking tot den handel
enz. in Ibouwmaterialen is gememoreerd.
K ruidenierswa re n
De rapporten van de grossiers gewagen
alle van steeds grooter wordende moeilijk
heden en daardoor feitelijke achteruibgang van
dab bedrijf. De conclusie wordt getrokken,
dat de afzet is gedaald tot beneden loonende
prijzen. Als oorzaak daarvan wordt genoemd
gebrek aan collegialiteit en ook al een te veel
aan in dit distrilbutieproces werkzame per-
scnen. Van andere zijde wordt gewezen op
een sterk verminderde afzet, door den gedaal-
den omzet van een aantal arti'kelen bij de
winkehers in de langs de grens gelegen ge-
meenten, als gevolg van het smokkelen van
de veel lager in prijs zijnde artikelen in Bel
gie en ook het leuren met verpakte artikelen
uit Belgie. die ook veel goedkooper verkocht
worden dan in Nederland.
Dat in het gewest der Kamer weinig fail-
lissementen voorkomen, is wel in hoofdzaak
daaraan toe te schrijven, dat in vele gevallen
het winkeltoedrijf als „bijzaak" door de vrouw
wordt uitgeoefend, waardoor men zich ook
als kleine winkel met lagere winst kan tevre-
den stellen. Overigens ondervindt het klein-
winkellbedrijf en daarmede hare leveranciers,
de grossiers, veel nadeel van de groot-bedrij-
vem, die ook buiten de plaats hunner vestiging
hun waren tractoten af te zetten, door die zon
der extra-kosten thuis te bezorgen.
Met betrekking tot het leuren met ver
pakte artikelen uit Belgie, welke in vele ge
vallen niet voldoen aan de eischen der
Wiarenwet, inzake de verpakking, hetgeen al-
zoo ook door een niet ter zake deskundige
kan worden gecontroleerd, vraag ik mij af, of
een verscherpt toezicht op de naleving der
Warenwet niet een gunstigen invloed zou
hebben ten bate onzer bona fide winkeliers.
Het spreekt wel van zelf, dat de controleurs
van den Rijkskeurinigsdienst niet voortdurend
aan de grens kunnen vertoeven, om die 'oui-
tenllandsche leurders te controleeren, doch die
controle zou ook kunnen worden uitgeoefend
door de gemeente- en de rijkspolitiebeamtoten.
Te overwegen is, hunne superieuren daarop te
wijizen.
Mamijacturen en kleeding.
Hierover werden andermaal geen bijzonder-
heden meegedeeld. In het algemeen heeft
deze branche te lijden onder verminderde
koopkracht der bevoLking, terwijl de gedaalde
valuta in Belgie de grens'bevolking voor aan-
koopen weer meer dan in de laatste jaren
het geval was., daarheen trekt. 'Het wekt
wel verwonderdng, dat, hoewel de invoer van
die artikelen gecontingenteerd is, het publiek
dit zonder eenig bezwaar koopt en invoert,
tegen betaling van het verschuldigde invoer
recht.
De handel zelf ondervindt van wege het
crisisinvoerbureau een soapele behandeling,
bij het toekennen der imvoerconsenten.
Meubell>edrijf.
De meulbelindustrie kon door zeer scherpe
coneurrentie de zaken gaande houden, doch
door de daling der koopkracht gaat de om
zet van den handel in dalende lijn terwijl on-
danks de contingenteering nog gevoelige con
eurrentie uit Belgie wordt gerapporteerd.
Hotel- en Restaurantbedrijf.
De gang van zaken was in het algemeen
silecht te noemen, hetgeen een gevolg is van
de werklooshedid in alle bedrijven en de daar
door steeds dalende koopkracht van het
publiek, dat steeds minder kan besteden voor
uitingen van luxe, waaronder toch zeker in
de meeste gevallen het bezoeken van deze in
richtingen behoort. De aldaar verkochte ar
tikelen, zooals bier en gedistilleerd, zijn door
de daarop drukkende accijnzen te hoog in
prijs. De verkoop daarvan loopt dan ook,
wat het aantal liters betreft, nog steeds ont-
stellend achteruit, welke achteruitgang niet
gecompenseerd wordt door den verkoop van
alcoholvrije draniken. De bruto-ontvangsten
loopen daardoor sterk achteruit en de winst-
mange wordt steeds geringer, terwijl men ook
meer en meer met wantoetalers te doen krijgt.
Een en ander geeft sammige ondernemers
in den laatsten tijd aanleiding hunne prijzen
rigoureus te verlagen. Aangezien evenwel de
constante kosten niet zijn verlaagd en uit
niets is komen vast te staan, dat dergelijke
prijgverlaging de vraag zal doen toenemen en
de, prijsverlaging zou compenseeren, is het te
verwachten, dat deize met hun zaak des te
eerder zullen vastloopen,
De belastingen zijn in de laatste jaren sterk
gestegen, vooral de Personeele Belasting, door
de daarop drukkende opcenten voor de ge-
meenten. De venmindering met een derde van
den aanslag die in sommige gemeenten werd
toegestaan, is weer teniet gedaan door de in-
voering der omizetbelastiing.
De hotelhouders klagen algemeen, dat het
pulbliek de hooge prijizen die zij in verband met
den prijs van hunne grondstoffen en de be-
drijfsikosten moeten berekenen, niet meer wil
en ook niet kan betalen. De handelsreizigers
komen dus reeds veelal met hun boterham op
zak en hun vertering bepaalt zich tot een
kopje koffie. De Nederlandsche toeristen die
hierhieen komen, wenden zich meest alle tot
de Beigische badplaatsen en in Belgie gelegen
pensions, die hen veel goedkooper kunnen be
dienen. In tegenstelling met hun Nederland
sche collega's, die voor tal van voedingsmid-
delen hooge prijzen moeten betalen, koopen de
Beligen als gevolg van de Nederlandsche uit-
voerpolitiek die Nederlandsche voedingsmid
delen voor zeer lagen prijs, en beconcurreeren
ook daanmede het Nederlandsche hotelwezen.
Een der rapporteurs vermeldt b.v. dat hij
f 1,80 voor een K.G. boter moet betalen, ter
wijl zijn ten Zuiden der grens wonende col-
lega daar slechts 0,40 voor betaalt. Deze
rapporteur wijst er op, dat deize kwestie voor
hotels niet is op te lessen, met zooals Mi
nister Gelissen zeide veel keppen koffie
voor 15 cent, dan weinig voor 25 cent te ver-
koopen. De zaak zit dieper. De hooge belastin
gen, ook op de gereedschappen der hotels,
zooals b.v. een biljard, e.d. zijn voor die be
drijven funest, terwijl de in Belgie op sommi
ge punten ondervonden meerdere vrijheid de
vacantiegangers aantrek:. Daarentegen wordt
in Belgie veriboden het slapen in tenten langs
de kust of het verfblijven in tijdelijk opgesla-
gen gabouwtjes, hetgeen in ons land allemaal
mag. De Beigische maatregelen hebben echter
tengevolge, zoo schrijft de rapporteur, dat de
hotels alle bezet zijn.
Voor een regelmatig vreemdelingenverkeer
in Nederland wordt als eisch genoemd: een
eensluildende, soepele verordening op Verblijf
en verkeer voor het geheele land en verlaging
der lasten op het hotel- en caf£restaurant-
bedrijf.
V'ee- en varkenshandel.
Evenals het vorig jaar is de klacht van hen,
die met decze branche hun brood moeten ver-
dienen, algemeen, dat de toestand in hun be
drijf zeer slecht is. De teeltlbeperking is oor
zaak dat ze in het binnenland weinig kunnen
leveren, terwijl ze evenmin naar het buiten-
land kunnen uitvoeren. Enkelen spreken als
hun oordeel uit, dat de tofestand voor den vee-
en varkenshandel en de teelt zou verbeteren,
wanneer alles geheel werd vrij gegeven. Een
koopman uit de klacht, dat de kweeker, de
lamdlbouwers, met de belangen der kooplieden
geen rekening houden en dezen onder de toch
reeds omgunstige omstandigheden, nog bena-
deelen door levering van biggen aan particu-
lieren.
Auto- en rijiwielhandel.
In de rijwielbranche is steeds voldoende af
zet; het rijwiel wordt in het gebied der Ka
mer zeer veel gebruikt, dat moet dus als een
artikel van dagelijksche behoefte worden be-
schouwd. Er bestaat daarin echter een sterke
coneurrentie, en de prijzen zijn sterk gedaald,
zelfs van bekende goede merken, zoodat ook
de winstmarge heel wat is ingekrompen. Af
en toe werden partijen z.g. Japansohe produc
ten van buiten het gewest ingevoerd en tegen
zeer lage prijzen publiek verkocht. De plaatse-
lijke handel trachtte door het aanbod van zeer
goedkoope rijwielen, die met garantie werden
geleverd, dergelijke iruvoeren tegen te gaan.
In het autovak wordt de toestand er niet
gunstiger op. Er is wel vraag naar motorrij
tuigen, doch men tracht sterk op de prijzen
te beknibbelen. Naar mijn overtuiging is het
nog een zeldzaamheid wanneer een dealer van
een of ander merk een auto tegen catalogus-
prijs verkoopt. Ook is de vraag naar tweede
hands-auto's wel grooter, dan die naar nieuwe.
Qnid'anks die omstandigheden zijn of worden
in het gebied der Kamer nog steeds groote
nieuwe zaken op dat gebied gesticht of geres-
taureerd. De ondernemers willen met hun tijd
mede, of worden daartoe door de fabrieken
gedwongen.
Het bankwezen.
weinig gelid aan de banken toevertrouwt, dat
de Rijkspostspaarbank een belangrijk deel van
het beschiikbare geld opneemt, en dat voorts
belangrijke bedragen ,,in de kous" worden ge-
stopt of opgepot.
Er iis meer vraag naar polder-obligaties, en
conversies van enkele waterschappen sdaagden
zeer goed. Was het hier vroeger het gewest
van obligaties, thans worden meer aandeelen
gevraagd. Er is ook wel eenigszins geprofi-
teerd van de Amerikaansche hausse, doch voor
speculatie werd toch weiniig gewaagd. Ook
gaat er sterkere drang uit naar het beleggen
van geld in vaste goederen.
Aardappelhandel.
Omtrent den oogst 1935 kan worden mede-
gedeeld, dat de uitpoot nog minder was dan
het jaar te voren. Er waren nl. in Zeeuwsch-
Vlaanderen 1000 H.A. minder met aardappe-
len beplant dan in het jaar 1933, dat als basis
geldt voor de pootvergunning. Het onbevredi-
gend resultaat van het jaar 1934 voor de telers
was daarvan wel de oorzaak, bovendien de be-
zwaren die naar voren kwamen, omdat nu
door den teler een teeltheffing van f 30 per
H.A. moest worden betaald te storten in het
Landlbouwcrisisfonds. Beide vorige jaren
moest de handel een heffing betalen van f 1
per 100 K.G. consumptieaardaippelen voor bin-
nenlandsch verbruik.
De handel was zeer slap, kleine prijzen, met
weinig afzet. Niettegenstaande de lage prij
zen was er geen handel voor het binnenland.
Alleen gingen geringe kleine kwantums naar
het buitenland (over zee) en wel naar die
landen, die in aanmerking kwamen voor een
exportpremie. Ook bleken die maatregelen niet
voldoende te zijn, om een levendigen handel in
het leven te roepen.
Naar Belgie, dat voor Zeeuwsch-Vlaanderen
voor wat aangaat de ligging en de vele han-
delsrelaties het aangewezen afzetgebied is,
kon niet worden verhandeld. Verschillende
maatregelen, zoowel van Nederlandsche als
van Beigische zijde, werkten den handel in
consumptieaardappelen niet in de hand.
Alleen de handel in poters vond nog afzet
naar Belgie en Frankrijk.
Groenten- en fruitveiling.
Voor de groente- en fruitkweekers was de
toestand in 1935 aanmerkelijk minder dan het
jaar 1934. De omstandigheden zijn voor dat
bedrijf hoogst zorgelijk. De opbrengst was al-
lerminst gering door de droogte, waarbij later
aanzienlijke schade als gevolg van den storm,
die enorme hoeveel'heden fruit van de boomen
schudde. De doorsneeprijs was geriniger dan
het jaar te voren. Ook werd hier de klacht
vemomen, dat het grootste deel van de steun-
uitkeeringen blijft in de glashedrijven, waar
onder een zeer onibillijke verhouding ontstaat
tegenover de koudegrond-telers, en de zoo
hard noodiige steun vooral voor Zeeland niets
meer is dan een illusie. Tengevolge van deze
omstandigheden, de moeilijkheden voor de ex
port, de teeltlbeperking enz., hebben de vei-
lingen, vooral die te Ter Neuzen, vooral door
de verplichte veilingen, veel werk en onkos-
ten, die door de daartegenover staande ge
ringe steunuitkeering, niet kunnen worden ge-
dekt.
Onder deze omstandigheden zullen de telers
die met betaalde krachten werken, moeten
verdiwijnen, en is het zelfs de vraag of de
telers die zelf hun bedrijf bewerken het zullen
kunnen houden, aangezien er daardoor ook
zijn, die in hun bedrijf geld moeten bijleggen
of voor niets werken.
Het gevolg voor de veiling is: financieele
zorgen en verdwijnen van exportproducten.
Vlas.
In het begin van 1935 zag de toekomst voor
de vlasindustrie er niet bepaald rooskleurig
uit. De markt vertoonde weinig vertier. Van
den nieuwen oogst was nog weinig te zeggen,
waarlbij kiwam de onzekerheid omtrent de
Rijkssteunregeling voor 1935, welke eerst in
Juni werd bekend gemaakt. Deze was een
teleurstelling, zoowel voor de groote als voor
de kleine fabrdkanten. Uit deze regeling bleek
nX, dat voor hen de steunregeling was terug-
gebracht tat de helft van die geldend voor
het jaar 1934, terwijl bovendien de repelpre-
mie niet meer werd verleend. De vroegere
regeling, die indertijd is verkregen op aan-
drang van een camite bestaande uit telers en
vlasbewerkers, en in welke werkzaamheden
ook onze Kamer een aandeel had, en er op
berekend was het vlasstroo in Nederland te
kunnen houden, ter verruiming van de werk-
geleigenheid, bleek nu sterk te zijn gewijzigd
ten voordeele der telers. Het gevolg is dan
ook niet uitgehleven, daar weer groote hoe-
veelheden naar Belgie zijn verkocht, tegen
prijzen die onze vlasbewerkers nu niet konden
besteden. Van het in het geibied der Kamer
geteelde vlas is ongeveer 40 de grens over
gegaan.
De toestand in de indiustrie werd zoo cri-
tiek, dat bij vele fabrikanten het voomemen
om hun fabrieken stil te leggen of hun vlas
in Beligie te laten bewerken, reeds vasten
vorm had aangenomen. Dit zat hoofdzakelijk
in een loonkwestie. Met het oog op het belang
der werkloozen, dlie, al naar belang hrmner
capaciteiten in dit bedrijf werk en brood
vonden, is het gelukkig zoover niet gekomen.
Later is de toestand in het bedrijf wat beter
geworden, hoewel de prijs voor de vlasvezel
gedrukt bleef als gevolg der daling van de
Beigische valuta, daar de prijsstijging geen
gelijken tred hield met die daling. De bedrijfs-
resultatert waren alzoo, hoewel de kwaliteit
van het vlas viel te roemen, niet schitterend.
De steunregeling voor de vlasbewerkers
moet, zonider de repelpremie, onvoldoende
worden geacht.
Landbouw en veeteelt.
In het gebied der Kamer, behoorende tot de
vruchtbaarste kleigebieden in onze provincie,
waar de landbouw op de meest intensieve wijze
wordt uitgeoefend, was het jaar dat achter
ons ligt, een der jaren waarvan kon worden
gezegd, dat de oogst zonder noemenswaardi-
ge schade kon geborgen worden, hetgeen niet
altijd het geval is. Ook de gunstige weersom-
standigheden in het najaar van 1934 hebben
hiertoe medegewerkt.
De gang van zaken was in 1935 tamelijk
goed te noemen. Er ging veel om in vreemde
valuta, hetgeen verband hield met de deva-
luatie in Belgie en de daaruit ontstane kapi-
taalvlucht. Zonder deze omstandigheid zouden
de uitkomsten van 1935 lager zijn gebleven
dan die van het jaar te voren.
Daar het vertrouwen een groot deel van het
jaar geschokt was, werd ter beurze in beleg-
gingswaarden weinig gedaan. De aanhouden-
de geruchten omtrent de positie van den gul
den gaven echter aanleiding tot vele angst-
verkoopen van prima beleggingswaarden, en
tijdelij'ke vlucht in buitenlandsche valuta. Ar-
tikels in een in dit gewest verschijnend dag-
blad waren volgens een rapporteur voorna
melijk de aanleiding bat die paniekstemming.
Het ziet er uit, dat er thans verbetering is
gekomen, hetgeen zeer gewenscht voorkomt.
Voor pandbrieven bestond weinig belangstel-
ling. De indruk werd gevesbigd, dat goede
credietnemers eenige reserve in acht nemen
en weinig geld oipvragen, zoodat de credieten
die bestaan, eenigszins als bevroren credieten
zouden zijn te beschouwen.
De meening werd ook uibgesproken, dat,
behalve aan de boerenleenbanken, het publiek
uithoofde der gefoeurtenissen der laatste jaren
worden voor slachtprijs naar de abattoirs in
de groote steden verkocht.
De rundveefokkerij is door de Regeering
aan banden gelegd om het groote surplus aan
dieren weg te werken, hetgeen evenwel nog
niet zoo gemakkelijk blijkt te gaan. De prij
zen zijn door de fokkers en meesters zeer on-
bevredigend.
Uit een en ander blijkt, dat de landbouw
ondanks de steunmaatregelen, ook nog zit in
den hoek waar de slagen vallen. Van meer
werkgeleigenheid is in den landbouw ook geen
sprake, daar wordt integendeel op bezuinigd
wat maar bezuinigd kan worden, hetgeen toe-
neming der werkloosheid op het platteland ten
gevolige heeft. Te voorzien is, dat zulks er niet
beter op worden zal, nu de tarweprijs is ver
laagd met f 1 per 100 K.G., de bietengarantie
met 10 is venminderd, de steiun aan het
vlas met 50 is verlaagd en enkele ,,richt-
prijzen" zijn ingetrokken of niet meer vast-
gesteld.
In rapporten deswege wordt als meening
uitgedrukt, dat vbor vele landbouwers de ar-
moede voor de deur staat en de veehouders
in 't geheel geen uitweg meer weten. Die toe
stand is bedenkelijk voor een landbouwstreek
daar de moeilijkheden in het landlbouwbedrijf
ook terugslaan op de bestaansbronnen van
andere daar gevestigde zaken en bedrijven.
Han del s regis te r.
Omtrent de werkzaamheden van het Han-
delsregister kan ik u mede deelen, dat gedu-
rende 1935 werden ingeschreven 24 nieuwe
zaken, tegen 104 in het jaar te voren; voorts
werden ingeschreven 236 wijzigingen en 12
opheffingen.
Er werden verstrekt 160 afschriften en
uitstreksels, 494 inzagen van dossiers, inzage
van adresboeken enz. werd gegeven aan 62
personen.
Aflgegeven werden 715 certif.icaten van oor-
sprong of legalisaties van handteekeningen
of daarmede gelij'k te stellen handelingen.
Contingenteerin g.
De contimgenteeringswerkzaamheden zijn
ter secretarie van de Kamer in het afgeloo
pen jaar zeer toegenamen. Het aantal afge-
kondiigde contingenteeringsbesluiten steeg
met 35 tot 114 en het gebied der Kamer krijgt
van veel der contingenteeringsbesluiten ruim
haar deel, hetgeen ook wel blijkt uit de sta-
tistiek, die vermeldt wat daaromtrent in iedere
Kamer te doen was. Slechts bij 12 contin
genteeringsbesluiten wordt geen gebruik ge
maakt van de medewerking der Kamers.
Voor een goeden gang van zaken kan niet
worden volstaan met het afgeven der invoer-
vergunningexi, maar moet in zeer vele geval
len bijstand worden verleend voor het invullen
der aanvragen, waarbij ter secretarie tegen
over de belanghebbenden een zeer soepele en
tegemoetkomende houding wordt inachtge-
nomen, hetgeen blijkbaar ook wordt gewaar-
deerd. Toch moet in deze ook worden gefwaakt
voor misbruik, bij het beschikken over die
hulp en er de betrokkenen wel eens op worden
gewezen, dat zij verschillende werkzaamheden
en het invullen van enkele formulieren, aan
de hand van vroegere modellcn zelf kunnen
doen.
Hot aantal aflgegeven invoervergunningen
steeg van 1198 in 1934 tot 1645 in 1935. Werd
in 1934 ter afdracht aan het Crisis Invoerbu-
reau aan consentgalden ontvangen f 2581.95,
in 1935 was dit 3200,61.
Meermalen is h§t weer voorgekomen, dat bij
invoering van nieuwe contingenteeringsbeslui
ten, in verband met gewestelijke omstandig
heden, in het belang van de daarbij betrok
kenen cip wijziging der bepalingen of soepele
toepassing moest worden aangedrongen. Over
medewerking daaromtrent van de betrokken
instanties kan de Kamer tevreden zijn.
Ik beeindig hiermede mijn beschouwingen,
doch wil u, mijne heeren, alvorens definitief te
eindigen, mijn dank betuigen over de zeer ge-
waardeerde wijze, waarop gij met mij, als
voorzitter van uw college weer hebt willen
samenwerken en de wijze waarop gij steun
hebt verleend aan de zaken die door het Bu
reau werden voorbereid.
In het bijzonder dank ik de heeren van het
Bureau en den Secretaris, met wien ik uit
den aard der zaak voor het verrichten der
werkzaamheden nauwer in contact kom. En
zeker mag een woord van bijzonderen dank
niet worden onthouden aan den Secretaris,
voor de wijze waarop deze steeds voor de be
trokkenen bij handel en Industrie gereed staat
om hunne belangen te dienen, voor zoover (lit
in zijn vermogen is, wanneer zij zijn hulp in-
roepen. Ook voeg ik daaraan een woord van
waardeering toe voor den klerk, die bij de zoo
toegenoman werkzaamheden ook steeds met
ijver en toewijding zijn werk ten bate van de
Kamer en handel en industrie verricht en tij-
dens de absentie van den secretaris den goe
den gang van zaken wist te bevorderen.
Er wachten ons thans weer nieuwe zaken,
in het trjdperk dat voor ons ligt. Ik dee een
beroep op uw aller medewerking, om die tot
een zoo goed mogelijk eind te brengen.
Moge die arbeid, onder Gods Zegen, goede
vruchten afiwerpen voor het gewest dat aan
onze zorgen is toevertrouwd.
2. Toelating gekozen leden.
Ingekomen is het proces-verbaal der zit ting
van de commissie uit de Kamer tot het on
derzoek van de geloofslbrieven der gekozen
leden. Daaruit blijkt, dat beslbten is tot toe
lating der heeren I. van Melle, G. F. P. van
der Perjl, J. A. van Rompu en R. V. H. Ver-
schaffel, als lid der afdeeling grootlbedrrjf, en
E. P. Fassaert, J. M. Gggel, A. de Vrieze en
A. J. Wijffels, als lid der afdeeling kleinbe-
drijf.
3. Periodieke benoemingen.
Herbenoemid worden tot voorzitter de heer
J. A. van Rompu, tot voorzitter der afd.
groothedrijf de heer P. A. Neeteson (tot zijn
plaatsivervanger de heer H. R. A. de Meijer),
tot voorzitter der afd. kleirabedrijf de heer J.
M. Gggel (tot zijn plaatsvervanger de heer
M. C. F. van Goethem).
De gekozen heeren verklaren onder dank
voor het in hen gestelde vertrouwen de benoe-
mdng aan te nemen.
De heer VAN 't HOFF wenscht als oudste
De graangewassen, zooals tarwe gerst, leden en het personeel
I der Kamer dee Voorzl.ler h.rtel,„
teeren met deze henbenoemmg. Hij hoopt.
ofschoon bij de tarwe vrij wat voetziekte gaat
optreden, vanwege den telkens terugkomenden
uitzaai.
De peulvruchten, zooals erwten en boonen,
waren midldelmatig tot vrij slecht, hetgeen
voornamelijk wel een gevolg zal zijn van het
koude voorjaar.
Het vlas was dit jaar minder goed dan de
oogst 1934, doch prijshoudend. Veel werd ver
kocht tegen /300 tot 400 per H.A.
De knolgewassen, zooals uien, aardappelen
en suikerlbieten, groeiden gunstig op, ofschoon
tenslotte de opbrengst niet haalde bij die van
het voriig jaar. Het uitzaaien dier gewassen
wordt van regeeringswege geregeld, zoodat
alles afhanikelijik is van de oppervlakte die
daarvoor wordt toegewezen.
De cultuur van frjne zaden, uitgezonderd
spinazie op contract, en koolzaad, met een
richtprijs van f 13, kan naar men ons rappor-
teerde geheel als vervallen worden beschouwd,
daar de abnormaal lage prijzen geen ealtuur
meer mogelijk maken.
De paardenfokkerij is bijna gedaald tot die
van gelbruikspaarden. De hooge prijzen zijn
achter den rug eh. de meeste jonige veulens
dat hem de krachten mogen worden geschon-
ken, om ook in deze periode weer op te tre-
den in het belang van den handel en de indus
trie van ons gewest.
Namens alien dankt hij den Voorzitter voor
de goede woorden die hij in zijn rede tot hen
heeft gericht, en biedt wederkeerig zijn beste
wenschen aan voor 1936, zoo voor hem zelf
als voor zijn gezin. Hij kan zich ook met voile
instemmiinig aansluiten aan hetgeen hij gezegd
heeft met betrekking tot den Secretaris, nu
deze weer terug in het midden der Kamer
is. Zijn aanwezigheid wordt door alien op zeer
hoogen prijs gesteld.
Hij spreekt ten slotte de hoop uit, dat we
de moeilijkheden waaronder wij leven zullen te
boven komen, en dat de voorzitter, wanneer
hij een vol'gend jaar den toestand van handel
en nijiverheid beziet, zal mogen zeggen, dat
deze werkelijk verbeterd is.
Hij hoopt, dat het werk der Kamer, ook in
dit jaar vmchtbaar zal mogen zijn voor deze
streak. (Instemming.)
(Wordt vervolgd.)
