Ter Neuzensche Courant
Tweede Blad
Binnenland
Feuilleton-vertellingen
Gemengde Berichten
Maandag 28 October 1935. No. 9368.
BRABANTSCKE BRIEVEN.
VAN
EERSTE RAMER.
Het Sanctie-ontwerp aangenomen.
Nadat Vrijdagavond de Eerste Kamej het
sanctie-onwerp in de afdeelingen had onder-
zocht, heeft in de Zaterdagmorgen gehouden
vergadering de Minister van Buitenlandsche
Zaken, Jhr. Mr. de Graeff namens de Regee-
ring het voorloopig verslag beantwoord.
Minister De Graeff betoogde, dat eerdere
indiening het groote bezwaar zou hebben ge-
had, dat de regeling telkens weer gewijzigd
had moeten worden, waar te Geneve immers
geen afgerond geheel is samengesteld.
Het is geen oogenblik de bedoeling van de
Regeering geweest om Nederland te Geneve
een leidende rol te doen spelen. Hoe wars de
Nederlandsche Regeering daarvan is moge
blijken uit (het feit, dat Minister De Graeff
gelijk hij mededeelde het dringend verzoek
heeft gekregen, niet alleen van den heer
Avenol, maar ook van de heeren Daval en
Benesj, om als voorzitter op te treden van de
coordinatie-commissie en van de commissie
van acht.
Door laatstgenoemde heeren was hij als 't
ware beiegerd. Zij wilden hem niet loslaten
alvorens hij „ja" had gezegd. Doch de Mi
nister had constant geweigerd, juist omdat
het niet op den weg van een kleine mogend-
heid als Nederland ligt zieh op den voorgrond
te stellen.
Spreker betoogt dat het benzine-uitvoerver-
bod niets met de sancties te maken heeft en
eveneens buiten de Rijnvaart-acte staat.
De econioimische schade voor ons land wordt
sterk overdreven en de mededeeling dat
Nederlandsch-Indie voor 77 millioen gulden
naar Italie zou uitvoeren gaat ook daaraan
mank watt het bedrag is 77 millioien lire.
T.a.v. het verleenen van schadevergoeding
verwijst spr. naar zijn verklaringen in de
Tweede Kamer.
Het ligt niet in de bedoeling, t.a.v. den door-
voer verder te gaan dan de coordinatie-com
missie. Te Geneve wordt t.a.v. de sancties
ten behoeve der landen een permanent advies-
bureau gevestigd. De strafbepalingen mogen
niet verzwakt worden.
De heer Van Embden (v.d.) brengt hulde
aan het optreden van Minister te Geneve.
Spr. is tegen uitstel van economische sanc
ties tegen Italie, dat voortdurend gespeouleerd
heeft op de zwakte van den Volkenbond.
Het verbod van import van Italiaansche
goederen met name, zal een geweldig wapen
blijken. Italie heeft gespeculeerd op een her-
haling van een slap optreden van den Volken
bond. Het is goed, dat nu blijkt, dat het
anders is.
De heer Knottenbelt (V.B.) oonstateerde,
dat de gang van het conflict heeft aangetoond,
dat de Volkenbondsmachinerie niet snel werkt.
Dit moge tot waarschuwing strekken van de
ontwapenaars. Een zwakke miogendheid
dient over een bewapening te beschikken, om
niet direct onder den voet te worden geloopen.
Spreker meende, dat de Minister in de
Tweede Kamer de strafbepalingen wat en
bagatelle had behandeld; de opzet van de
wetsovertreding moet vast staan.
Prof, de Savomin Lohman (C.-H.) ver-
klaarde, dat voor Nederland thans geldt: Een
man een man, een woord een woord. Het
moet zijn handteekening onder het Volken-
bondspact gestand doen, al of niet terecht on-
derteekend. Italie heeft een medelid van den
Volkenbond aangevallen. Al staat de bescha-
ving in Abessinie op een niet hoog peil, dat
geeft Italie nog geen recht, om dezen staat
te overvallen. Overigens is de wereldgeschie-
denis vol onreoht.
Het benzineverbod is een misverstand ge-
bleken en het betrof niet dezen Minister doch
zijn ambtgenoot van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart.
De heer Briet (A.-R.) achtte het voor de
Volkenbonds-idealisten wel een emstige waar
schuwing, dat het eigen belang nog zoo'n
groote rol speelt. Frankrijk bijv. is niet z66
enthousiast meer voor den Volkenbond. Neder
land heeft zijn eigen belang.
Zonder enthousiasme en zonder groote ver-
wachtingen zal hij v66r stemmen.
De heer Van Lanschot (R.-K.) merkte op,
dat men zich bij de beschouwing van dit
wetsontwerp moet losmaken van het feit, of
men fascisme sympathiek of antipathiek
vindt. Evenmdn moeten wij thans praten over
eenzrjdige ontwapening. We moeten ook zelfs
den sbhijn vermijden, dat de sancties worden
gebruikt tegen het fascisme. De intemationale
veiligheid mag geen speelbal worden van
natiionale politiek.
Het gaat er om of een eens gegeven be-
lofte gestand moet worden gedaan en wat dat
betreft heeft Nederland een goeden naam te
verliezen. De heeren Briet en de Savornin
Lohman onderschatten de collectieve-veilig-
heidsgedachte. Hun sceptisme ondergraaft
absoluut den waarborg van veiligheid voor
Nederland.
De heer van Oitters (A.-R.) verklaarde dat
Nederland door zijn handteekening verplicht
is aan de sancties mede te werken. Dit geldt
eveneens voor Indie, Suriname en Curasao.
Men moge dit nu en altijd overdenken.
De heer Mendels (S.D.A.P.) stelde vast,
dat hij over het ontwerp zelf geen critiek
heeft vemomen; hetgeen den Minister tot Lof
strekt. Maar toch wordt in de considerans
van het ontwerp Diet gesproken van art. 16
van het Volkenbondspact, waarop de te ne-
men sancties berusten. Dit is te beschouwen
als een leemte. Het is eveneens te betreuren
dat in het ontwerp het betalingsverkeer met
Italie niet is genoemd; er is geen belemme-
ring in het normale geldverkeer. Sommigen
hebben de strekking van het ontwerp dan ook
te vbr gaand voorgesteld.
Het gaat niet aan den Volkenbond te ver-
wijten, dat hij nog geen intemationale orde-
ning heeft tot stand gebracht. Hij consta-
teert, dat Abessinie vrijwel weerloos was.
Daarom heeft hij de sympathie der mensch-
heid; dat zou niet het geval zijn, indden het
zwaar en modem gewapend was geweest!
Prof. Anema (A.-R.) wees* er op, dat er
sceptici en enthosiasten ten aanzien van den
Volkenbond zijn en drong er op aan de feiten
toch nuchter te bezien. Een arm weerlos volk
wordt overvallen door een sterken staat en dat
roept het sentiment op; men wil dat de aan-
valler eens duchtig geraakt wordt. Hoe be-
grijpelijk en hoe gelukkig dit sentiment ook
is, men komt daar niet verder mede. We heb
ben in andere conflicten gezien hoe slap de
Volkenbond is opgetreden. Met oppervlak-
kige geestdrift moeten wij niet verder gaan,
maar met grondige geestdrift, die vertrouwen
stelt in de toekomst.
Minister De Graeff beantwoordde de spre-
kers. Wij hebben onze handteekening gezet
en moeten onze plichten nakomen. Ideeele,
maar ook eigen belangen komen voor ons hier
in 't geding: de collectieve veiligheid is voor
ons land van het hoogste belang en wij zouden
in de toekomst alle aanspraken daarop ver
liezen, indien wij ons terugtrokken.
Hoe groot of hoe gering ook het vertrouwen
in of de sympathie voor den Volkenbond is,
doet thans niets ter zake, het gaat alleen om
het nakomen van het gegeven woord.
De sancties zullen komen vddr de punten
van de coordinatie-commissie. De aanvoer is
vrij en steeukolen vallen buiten de sancties
vanwege de eontrole-verhoudingen. Men heeft
de besliste bedoeling om 31 Oct. als datum
vau inwerkingtreding der sancties vast te
stellen.
De Minister van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart, ir. Gelissen, zette in het kort
het verloop der geschiedenis en het benzine-
iutvoerverbod uiteen. Het verbod staat buiten
de sancties. Wat het verbod zelf betreft, op
7 Oct. deelde de Minister van Defsnsie mede,
dat er voor de vliegtuigen hier te lande nog
slechts 100 ton benzine in voorraad was. Er
was 1500 ton onderweg, doch die was het Suez-
kanaal nog niet gepaseerd. Met het oog op
den onzekeren toestand daar heeft de Regee
ring besloten direct den uitvoer te verbieden,
om intusschen de voorraden na te kunnen
gaan. Het was een maatregel van voorzich-
tigheid. De zaak heeft verder geen dessons.
Dit is in het kort het geheele benzinedrama.
Minister De Graeff antwoordt op een klacht
van den heer De Savomin Dohman over de
wijze waarop de Minister heeft gereageerd op
zakelijke kritiek en zegt dat hij zich voortaan
zal wachten voor ongevoeligheid.
Hierop nam de Kamer z.h.s. het sanctie-
ontwerp aan en werd de vergadering te half
vier uur gesloten.
HET TOERISTENVERKEER NAAR
BELGIe.
Ter vergemakkelijking van het toeristen-
verkeer naar Belgie, met het oog op de Brus-
selscihe tentoonstelling, heeft de Belgische re
geering in den afgeloopen zomer maatregelen
getroffen, o.a. de invoering van maandtrip-
tieken voor motorrijtuigen, de tijdelijke af-
schaffing van douanekaarten voor rijwielen en
de tijdelijke vrijstelling ten aanzien van het
intemationale rij- en wagenbewijs voor hou-
ders van geldige Nederlandsche rijbewijzen.
De A.N.W.B. deelt thans mede, dat de af-
gifte van maandtriptieken ook na afloop van
de tentoonstelling gehandhaafd zal blijven en
handhaving van de beide andere genoemde
vrijstellingen bij de Belgische regeering in
overweging is.
WlANNEER DE OVERHEID KOOPMAN IS.
Het Alg. Hbl. schrijft:
[Wij publiceeren nogmaals een aantal gege-
vens uit het financieele jaarverslag over 1934
van de Ned. Veeihouderijcent'rale, afdeeling
,,Varkensi".
De niet-geexporteerde, zachte bacon werd
door de Cemtrale „overgedaan" aan de fabri-
kanten voor 28.66 cent (gezouten) en 30.98
cent (versch) per kilo, zonder kop en pooten.
Bij den export der hammen en schouders
daartvan werd nog een restitutie gegeven van
gemiddeld 30 cents per kilo; de vrije markt-
prijs van geslachte varkens bedroeg pl.m. 43
cents per kilo. 'Hierdoor is verklaard, hoe het
mogelijk was, dat deze fabrikanten met de
rest van het varken („ribben") zoo scherp
konden eoncurreeren tegen den binnenland-
schen handel.
In 1934 werden deze geslachte varkens zon
der kop en pooten en met verdisconteering
van den accijns door de Centrale „overgedaan"
voor 31 cents bij een inkoopprijs van 43 cents
(dus 12 cents beneden dien prijs)tlhans in
October dank zij de saneering voor 63
cents per kilo bij een inkoop van 55 cents
(dus 8 cents daarboven).
Het verlies op den geheelen bacon-export
heeft bedragen f 2.722.974.
Op 590.503 geexporbeerde baconvarkens
werd verloren f 1.505.259, doch op de slechts
89.272 niet-geexporteerde baconvarkens werd
verloren f 1.217.715.
CONTINGENTEERINGEN.
Bij de hiema te noemen contingenteeringen,
welke op 1 November a.s. zullen worden ver-
lengd, zullen de navolgende autonome percen
tages worden vastgesteld voor de daarachter
vermelde perioden:
1. Tricotgoederen 30 pet. (waarde) 1 jaar;
2. Sloten 25 pet. (gewicht) 1 jaar;
3. Haring 40 pet. (netto-gewicht) 7 mnd.
(a. versche haring, behalve sloe-haring, b.
pekel- en steurlharing( behalve sloeharing, c.
versche sloeharing, d. gezouten sloeharing)
4. Brood 60 pet. (gewicht) 1 jaar;
'5. Kunstzijden garens 80 pet. (netto ge
wicht) 1 jaar.
De tot dusver geldende basisperioden voor
bovenstaande contingenteeringen blijven on-
gewijzigd.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat bo-
vengenoemde percentages alleen betrekking
hebben op de autonome landcontingenten, der-
halve niet op de bij handelsverdrag verleende
contingenten, welke in vele gevallen hooger
zijn.
ARBITRAGE-COMMISSIE
NEDERLANDJAPAN.
Uit Tokio wordt aan het A. N. p. gemeld,
dat de Nederlandsch-Japansche permanente
arbitrage-commissie formeel zal worden sa
mengesteld op 1 November a.s., ingevolge het
onlangs door beide landen geratificeerde arbi-
trageverdrag. In de commissie zullen o.m. zit-
ting hebben jhr. mr. F. Beelaerts van Blok-
land, baron Hiranuma, vice-president van den
Japanschen Raad van State, Max (Huber, de
vroegere president van het Permanente Hof
van Intemationale Justitie, Raoul Fernandez,
oud-gezant van Brazilie te Brussel, J. L. Mo-
wincffel en vele anderen.
ERTSONTGINNING IN ZUID-LIMBURG.
Ertsontginning is het eerste doel van de
onlangs opgerichte N.V. Cavanda Acquiro
waarvan Jhr. Dr. Ir. P. C. J. de Wijkersloot
de Weerdesteyn diricteur is, en die sedert
korten tijd een kantoor te Vaals heeft inge-
richt, met het oog op de onderzoekingen, wel
ke inmiddels begonnen zijn. Volgens de resul-
taten van de studien over de ertsformatie en
afgaand op de rendabele exploitatie in het
naburige buitenland, is het bijna zeker dat de
Geulbreuk rijk is aan ertsen, waarvan het
looderts de deskundigen het meest schijnt te
interesseeren.
Voor ihet oogenblik staat, naar de Limbur-
ger Koerier mededeelt, de ondergrondsche ter-
i reinverkenning in het middelpunt van de be-
langstelling. Van den uitslag zal afhangen
i of het land van Gulpen en Vaals in het Zuid-
Limburgsche indusitriegebied zal worden be-
trokken. Men zoekt natuurlijk naar compacte
ertsmassa's in voldoende hoeveelheden om
oeconomische exploitatie mogelijk te maken.
Men wil beginnen bij Cottessen omdat dit het
dichtst gelegen is bij de vroeger in Belgie ge-
exploiteerde gebieden. De oude schacht ligt
vlak bij de grens in Terbruggen. De onder
zoekingen geschieden langs electrischen weg,
en berusten op de geleidnaa heidstheorie. De
eerste onderzoekingen beoogen de plaatsen te
ontdekken waar looderts geborgen ligt, ter-
wijl daama onderzocht wordt op welke diepte
en in welke hoeveelheid het erts gevonden zal
worden. Men zal zich voorloopig bepalen tot
de grootste Geulbreuk aan de Oostzijde van
de Geul, van de grens tot aan Bommerig,
maar ook elders worden vindplaatsen van
erts vermoed, want er zijn nog verschillende
andere breuken, waarin de afdekking der for-
matie echter minder gunstig is. Daartoe be-
hooren o.a. de Schneeberg langs de Duitsche
grens bij Vaals. Daar een eventueele exploi
tatie niet zoo'n groot terrein verlangt, behoeft
men ^niet voor een verstoring van de prach-
tige natuur in deze streek ta vreezen.
HET SPELLINGVRAAGSTUK.
Het dagelijksch bestuur van de Nationale
Vereenigdng voor Orde en Eenheid in de
Schrijftaal heeft, kennende de belangstelling
van de Koningin voor de Nederlandsche taal,
dezer dagen, ten vervolge op zijn adres van
3 Juni 1935, aan de Koningin een uiteenzetting
aangeboden betreffende de maatregelen, welke
de Regeering zou kunnen nemen om een be-
vredigende oplossing van. het „spelling-vraag-
stuk" te bereiken.
Nu meer en meer blijkt, dat de maatschap-
pij de spelling" Marchant niet opneemt, is
er behoefte aan een volledig plan tot ordening
van den „spelling"-chaos, zonder dat de uit-
gevers en de boekhandel opnieuw schade lrj-
den. Het dagelijksch bestuur heeft zulk een
plan thans opgesteid.
Geen verandering in de spelling.
'Van de meest bevoegde zijde verneemt de
Tel., dat geruchten, als zou minister Slote-
maker de Bruine een groote commissie wil-
len instellen om opnieuw het spellingvraag-
stuk te onderzoeken, volkomen onjuist zijn.
De minister heeft reeds eenige malen te
kennen gegeven, dat de regeering niet voor-
nemens is wijiziging te bevorderen van de tot
stand gekomen voorschriften over de schrijf-
wijze van de Nederlandsche taal bij het on-
derwijs, o.a. in een brief aan het hoofdbestuur
van de Federatie der werkgeversorganisaties
in het Boekdrukkersbedrijf en nog kortgeleden
in antwoord op vragen van het Tweede Ka-
merlid Thijssen. Sindsdien heeft prof. Slote-
maker de Bruine zijn standpunt niet gewij
zigd. Intrekking of ingrijpende wijziging van
de spelling Marchant is dan ook, naar wij met
stelligheid meenen te kunnen zeggen, voors-
hands niet te verwachten.
Wel zou, zijn wij wel ingelicht, de minister
voomemens zijn aan een nieuw in te stellen
commissie op te dragen enkele vraagstukken,
die door de spelling Marchant nog niet zijn
opgelost (o.a. de door de Belgische regeering
gewenschte nadere regeling der pronominale
aanduiding) te onderzoeken. Zooals men weet
bestaat er reeds een gemengde Nederlandsch-
Belgische commissie, die zich bezighoudt met
de samenstelling van een lijst van bastaard-
woorden.
Ulvenhout, 22 October 1935.
Menier,
Da's gisteren 'nen
drukken dag ge
weest!
Om te beginnen
hadden we ver-
lejen week 'n dag-
vaarding ontvan-
gen om „gehoord
te worden i.z. de
tenlaste legging
aan Martinus, Ju-
docus, Simon Bas-
tiaansen (den
Blaauwe, onder ons
gezeed), ter zake
dat hij in den
avond van of op omstreeks 27 September
1935 in de herberg „de Gouden Koe" zich zou
hebben sohuldig gemaakt aan mishandeling
van een ambtenaar in de uitoefening zrjner
bediening, den gemeente- tevens onbezol-
digd rijksveldwachter Adrianus van den Heu-
vel door hem, meergenoemden veldwach-
ter vast te grijpen in den kraag van zijn
uniform en in het achterdeel van zijne broek
en hem, meergenoemden van den Heuvel,
zoo het erf op te smrjten, zijnde een stuk
grond behoorende bij en onmiddellijk gren-
zende aan de achterzijde van bovenvermelde
herberg, waardoor den mishandelde terecht
kwam op zeven, of omtrent zeven, althans
vele stalemmers, althans meer dan eenen
stalemmer, waardoor de veldwachter van den
Heuvel lichamelijk letsel bekwam, althans
een ontwrichten pols en inwendige pijnen on
der aan den rug, geoonstateerd door hem,
veldwachter zelve, bij ambtseedig proces-ver-
baal door hem, veldwachter van den (Heuvel,
opgemaakt den 27en September 1935 en zou
verdachte Bastiaansen deze handelingen heb
ben gepleegd met het kennelijke dOel den
veldwachter meergenoemd wederrechtelijk uit
der herberglocaliteit „de Gouden Koe" te ver-
wijderen, toen hij, veldwachter in dit voor het
publiek toegankelijke locaal zich bevond in
zijne bediening van gemeenteveldwachter te
Ulvenhout; en nadere verklaringen te ver-
strekken als getuige in deze zaak, ten kan-
tore van den E.A. Heer Reohter van Instruc-
tie in het gebouw der Arrondissements-Recht-
bank te Breda, op Maandagmiddag 21 Octo
ber 1935 te twee ure."
En ten tweede, amico, was 't kermis in de
stad!
Onmiddellijk had den bakker toen ie ook
zoo'n pampier had ontvangen, de heele feest-
commissde geconvoceerd, om twee redenen.
„Ten eerste", zei-ie op de vergadering in
de bakkerij,,ten eerste om honze ouding
vast te stellen hij 't stille veroor en ten
tweede: om deus dagvfeSrdiging op te nemen
in de notulgn van de feestcommissie, waant
't zou driewerf zonde en jammer zijn, as deus
onbegrijpelijk maar deftig pampier nie ge-
boekstaafd wier in de hannalen van Hulven-
hout, waarvan deus notulen van den Bult",
toen klopte-n-ie op de schouwers van onzen
seeretaris, maar 't manneke kreeg aanvech-
tingen om er onder te bezwijmen, „waar-
van deus notulen 'n gouwen bladzij, wa zeg
ik? 'n gouwen oofdstuk vurmen!" Pats,
dee z'n hamerke.
,,En 't vonnds mot er later ok bijgeplakt
worren, veurzitter," riep den Blaauwe!
„Daar komt gin vonnis!" maakte den
bakker uit. ,,Van da vertesseltje op dit pam
pier is niks aanders waar as die zeuven stal
emmers en daar zijn ze in Berda waar ze dit
vertesseltje in malkaar hebben gedraaid, nog
gin-eens zeker van! Ze weten hamper hoe-
veel hemmexs of 't waren! Lees die passage
maar 's veur, seeretaris."
Seeretaris de Bie las: waardoor den mis
handelde terecht kwam op zeuven of om
trent zeuven" (den bakker knikte) „althans
vele stalemmers (den bakker knipte z'n oogen
slim toe) „althans meer dan ednen stalemmer,
waardoor den veldw..."
,,'Stop," zeiden den bakker en zijn hamerke
te gelijk,,iStoppoppop, genogt!"
En toen, na 'nen diepzinnigen zucht:
,,'t Zwakke punt zit 'm in den Jaan zijn
bediening! Hij had daar op dieen moment
niks te ,,bedienen" dieen geaktbal! De kwes-
tie is deuze: hij kwam as kameraad bin nen,
uit nuuwsgierigheid! En ik heb 'm deur den
Blaauwe laten buitensalamanderen as kame
raad en nie as veldwachter!"
Hij zweeg. Wij voelden allemaal dat ie
de zaak aan 't goeie end vasthad. En hij gaf
hij is geen Raadslid voor niks! en hij
gaf ons allemaal de gelegenheid, om dat 's
goed te voelen...!
„Wa moois," ging ie toen verder: „neee,
nou brikt m'nen klomp! Ge zou mee 'nen
ouwen kameraad nie meugen doen wa ge
wilt! En as ie vanavond weer binnenkomt,
dan zal ik 'm zelvers buitenstaampen. Is ie
belatafeld? Mee z'n blaauwe plekken op z'n
-eh gewitwel! Jammer dat ie er ging
portretje van hee laten maken as stuk van
hovertuigink!"
Daverend applaus.
,,Ge zij kameraden of ge zij gin kamareden,"
viel ie uit: „en as den Rechter-Commissaris
da nie verstaat, dan za'k 'm op z'n vestje
spouwen, dat ie nooit moeite mot doen om
lid van ons propclub te worren, waant dat
ie dan mee vlag en wimpel gedeeballenteerd
wordt!" Pats!!!
Toen stond den Joost op, ge kent 'm, dat
weduwmanneke, vergeten weareldkampioen-
neke, dat nou op de fiets reist in worsterijen
en aanverwanten. Hij stampt iederen dag
zoo'n kleine honderd kilometers bij malkaar
om zijnen baas van zijnen worst af te helpen!
,,Jongens," zee den Joost: ,,ik vind dat den
Fielp goed gesproken hee! As wij Maandag
allemaal op deuze zelfste manier starten en
we houwen goed vast, dan winnen wij op de
Rechtbank mee twintig koplengtes, 'k heb
gezeed."
En zoo, amico, zijn we Maandagmiddag
met z'n alien naar de stad gebust. Den jubi-
laris was er ook bij. Maar hij sprak niet
veul. den Jaan.
,,Hoe is 't mee de blauwe plekken, Janus?"
vroeg den Joep.
„Die zijn weg", zei den Jaan onverschillig.
„Dus ge kunt van den middag niks bewij-
zen", riep den Joost: ,,as den Rechter-Com
missaris z'n eigen overtuigen wil...!"
Ons bus liep haast 'nen slagerswinkel bin-
nen, zoo zat den chauffeur, die alles wist, te
lachen.
Ge moet weten, we waren met zo'n groot
gezelschap, dat we 'n „eigen" buske hadden
afgehuurd bij van Hooydonk. Van Hooydonk
ree zelvers, want 't was de bedoeling om
er 'n leutig kermisdagske van te maken. En
daar is 'nen Ulvenhouter voor te vinden.
Efkens voor tweeen zaten we in de wacht-
kamer van de Rechtbank. 'Nen geschuurden
vloer, 'n ouwerwetsche, gevemiste tafel in 't
midden, banken langs de kant en stoeltjes om
de tafel en lekker warm was 't er. Wij, in
ons Zondagsch pak, we kregen 'n echte
„Gouwe Koei"-stemming.
,,Kan 't nog laank duren, brigges?"
vroeg den Fielp aan den Marechaussee, die
daar zoo wat de wacht hield.
,,Niksi van te zeggen", gaf ie ten antwoord:
,,ik weet wel, den Rechter-Commissaris is er
nog nie. 't Is laat geworren van den mergen."
Toen haalde den Fielp 'nen stok kaarten
uit zijnen broekzak en na vrjf minuten zat de
propclub om de tafel.
Den Fielp ging piek.
,,Denk er om, me speulen in den pot, man-
nen, sjuust as Zondags."
'k Stak 'n sigaar aan.
,,Ge moogt hier nie rooken", zee de beren-
muts.
,,En as ik jou 'n sdgorke presenteer?"
„Ok nie", toen wees ie op 'n bordje: Ver-
boden te Rooken.
„Zrjn jullie hier nie verzekerd", vroeg
den Blaauwe.
„Vraagt da maar aan den president",
maakte den marechaussee er z'n eigen af.
„Zoo gaauw as ik 'm weer 's spreek", zei
den Tiest.
Toen begost 't spel.
Den Fielp zat er in! „Wel potdorie", vier ie
uit en meteen sloeg ie mee zijn vuistje ter
grootte van 'nen roggemik op 't tafeltje:
,,nou had ik ze zoo sctooon! 'Hedde 't ge
zien, brigges? Is 't nie om, nou nooit meer
'n kaart in oew haanden te nemen?"
Wij plazier, dat verstaat ge! Daar wierd
gelachen, gekwekt, en daar stond opeens
'nen deftigen meneer in 't deurgat, die ons
vroeg wat we hier uitspokten.
Den Fielp stond op, trok 'm bij zijnen rev£r
en zei: „hedde gij verstajum van proppen,
menier? Nou motte toch 's zien. Ik heb
deus kaarten, ik piek begrepte, ik speul
ditte veur, schuppenzeuven, maar de twee en
de vier en de zes heb ik in haanden en
nouw, potdorie, nou zitten daar den Drd en den
Blaauwe zonder schuppen in d'r haanden!
Den Joost gooit de vijf en ik hang! Is 't
nie godgeklaagd, menier? Bij den tweeden
slag? Wlaant 'k had m'nen piek al binnen,
mee deus haas, kek..." hij draaide zijnen
slag.
Daar was geen woord tusschen te brengen.
Als den Fielp in 't vuur van 't kaartspul is,
dan kaart ie mee zijn voile driehonderd pond
lichaamsgewicht en dan zet ie 'n stem op, dat
't allegaar rammelt.
,.Ge had de twee veur motten brengen,"
zee den Jaan. ,,Wie houdt nouw toch de twee
in z'n boerenvlerken, as ie...!"
„Houde gij oewen mond, sufferd," comman-
deerde den Fielp: „mokte gij maar persessen-
vanbaal, kever; reken maar da'k oe helpen
zal in den Raad, bij de algemeene beschou-
wingen, oofdstuk pliesie!"
Toen liet den Fielp dieen menier zijnen jas
los. Nou, ge kost goed zien, waar ie 'm vast
had gebad...!
Kever, sufferd?" zee den Jaan: „al zijde
gij nou honderdduuzend keer lid van den
Raad, ik zet oew op de bon, edelachtbare!
Brigges gij zijt m'nen getuige: beleediging
van 'nen am<bten££r in z'n fungsie!"
Hij was er bij gaan staan, zoo kwaad was
ie! Want wat den Fielp nou gezegd had,
algemeene beschouwingen,hoofdstuk politie,
z'n feest viel in duigen...!
Den Blaauwe schupte Janus z'n stoeltje
zachtjes weg. En als den Jaan weer ging
zitten, ge verstaat...! Hij kwam op z'n ge
witwel op den vloer terecht en hij kon daar
nog weinig hebben, vanwege de pas genezen
blaauwe plekken...!
Hij glom van woede. Wreef over z'n broek.
Schold, tierde. Zeiden hadden wij zo'n leut
g'ad onder 't kaarten. En nou was 't spul
nog pas aan den gang!
Den marechaussee stond sjuust te kijken
of ie kramp in den buik had en daarvan niks
mocht laten merken...!
Fin dieen meneer, die geen woord meer ver-
staanbaar had kunnen maken, die stond te
kijken of de weareld verging en hij 't geen
onaardig schouwspel vond.
(En als ik naar die twee menschen keek,
dan kreeg ik 'n heel eigenaardig voorgevoel.
,,En gij zet dat allegaar in de notulen, de
Bie," commandeerde den Fielp naar onzen
feestsecretaris: ,,ge leest ze veur op onze
eerstvolgende vergadering van de feestcom
missie."
„Wlat voor feestcommissie is dat?" vroeg
dieen meneer.
,,'t Gaat oew eigenlijk gin bal aan," zee den
Fielp: ,,'t is ge-eim, maar daar gij toch nie
op Hulvenout woont, de kwestie is deuze,
die lapswaans" hij wees den Jaan aan
,,die gaat 1 Januari mee pensioen en nou zet-
ten we 'n feest in malkaar veur 'm. Onder-
tussichen doet ie niks aanders as ons dwars
zitten, hij is zoo nuuwsgierig as 'n wijf en
zoodoende heb ik 'm lest, in m'n kwalleteit
van veurzitter, deur den Blaauwe (Martinus,
Judocus, Simon Bastiaansen boog) huit de ge-
eime feestvergadering laten sallemaanderen
en daarom zijn me nouw ier, waant dieen ge
aktbal, onze Sjerlok Holmes, hee verbaal ge-
mokt...! Heb ik er 66n woord om gelogen,
van Ge-aktballum?" zoo keerde den Fielp z'n
eigen nijdig naar den Jaan.
„Neee," zee den Jaan: ,,ge wit genogt da'k
er spijt van heb en da'k nie wist da jullie
daar veur mijn 'n feest aan 't regelen waren!"
Daar was weer geen woord tusschen te
krijgen geweest.
Maar dieen menier, die nog geen tijd had
gekregen om zijnen hoed af te zetten of z'n
parapluie op te bergen, liep plotseling w§g,
of ie of ie nouja, of ie den trein moest
halen.
Toen ging er 'n belleke...!
Daar zouden we 't hebben.
Den Fielp stak zijnen kaartenstok in den
zak. Hij was wit van kwaadheid.
De marechaussee, die op 't belleke was weg-
gegaan, kwam terug om Janus te roepen.
Adrianus van den Heuvel?"
„Ben ik", zee Janus kordaat.
„Voor den Rechter-Commissaris komen."
.jPresent", zei Janus manhaftig en toen
borstelde-n-ie z'n eigen wat proper.
„Weten jullie wie dieen meneer van daar-
sjuust was?" vroeg den marechaussee mee 'n
veulbelovend gezicht.
Wij zwegen van 'n drukkend voorgevoel...!
,,Den Rechter-Commissaris!"
Wij zwegen weer! Keken malkaar is aan.
Toen zuchtte den Fielp„da's dan vanmid-
dag zooveul as mijnen tweeden vuilen piek...
plazierige kermis, Fielp!"
't Was heel stillekes in de getuigenkamer
geworden. Maar maar maar wat was
dat?
Daar wierd aan den anderen kant van den
muur iemand uitgefoeterd..., de spanen spron-
gen er af...! Dat dat was de stem van
dieen Rechter...!
Tien minuten later kwam den Jaan binnen.
Wit as 'nen doek.
,,Mmmmannen", zee-t-ie heesch: „de
zaak gaat nie deur..., ik heb ze ge-
sust
Amico, ik dooht da'k wa kreeg van 't
lachen.
Maar 'n plazier g'ad op de kermis!
Plazier...!
Trui heeft nog geen Woord teugen me ge
sproken. En 't is nou Dinsdagavond.
Kom ik schei er af.
Over 't feest, als 't zoover is!
Toch maar veul groeten van Trui en als altij,
geen haarke minder van oewen
toet a voe
DRe.
HET DUITSCHE S.S. „INSTERBURG" ALS
VERLOREN BESCHOUWD.
Nog steeds is men zonder bericht van het
s.s. „Insterburg" van de Kohlen-Import
Poseidon Schiffahrt A.G. te Koningsbergen.
Het 865 bruto registerton metende sehip was
Donderdag 17 October des middags te half e6n
van Rotterdam vertrokken met een equipage
van 14 man. Het had een lading kolen en
cokes van de cokes ongeveer 125 ton aan
dek en zou door het Kaiser-Wilhelm-kanaal
naar Koningsbergen varen. Het is echter nog
steeds niet te Brunsbuttel-Koog, waar het had
moeten zijn, aangekomen. Geen enkel kust-
station en geen enkele boot heeft tot nog toe
een spoor van de ,,Insterburg" kunnen ont
dekken, zoodat de reederij vreest, dat het sciiip
met man en muis in de zware stormen der
laatste dagen is vergaan. Hiertoe is te meer
aanleiding, doordat te Egmond aan Zee op
Vrijdag 18 October, zooals gemeld, een red-
dingsboot is aangespoeld, terwijl zich in die
boot o.m. een reddingsboei, gemerkt Inster-
burg-Koningsberg, bevond. De aanwezigheid
van deze reddingsboei in de boot doet, volgens
de reederij, vreezen, dat de ,,Insterburg" aan
het zinken was, daar een reddingsboei niet tot
de normale uitrusting der reddingsboot be-
hoort. Na de boot zijn bovendien nog 3 red-
dingsboeien aangespoeld.
Er bestaat dus gegronde vrees, dat nog een
derde schip ter hoogte van Egmond aan Zee
verongelukt is, helaas dan zonder dat men er
iets van gemerkt heeft of eenige reddings-
poging heeft kunnen doen.
SMOK^KEL-TOONEELEN AAN DE
BRABANTSCHE GRENS.
De belasting-ambtenaren, dienstdoende in de
z.g. „Reuver" onder Alphen (N.-Br.) die dage
lijksch handen vol werk hebben met het van-
gen van smokkelaars en het aanhalen van
allerlei goederen bij duizenden kilo's, zagen
Donderdagmiddag een verdachte" auto uit
het Zuiden naderen. Maar de chauffeur, sedert
lang bedreven in het vak, bespeurde het ver-
raad in de verte en draaide rechtsomkeerd.
Maar hij zag zich daarbij verplicht een mullen
zandweg in te slaan. Derhalve konden de be
lasting-ambtenaren hem wel per fiets achter-
na. Het werd een ietwat hobbelige achtervol-
ging, maar de smokkelaar hield moedig het
roer recht en slaagde er in alle obstakels te
overwinnen tot hij eindelijk den verharden weg
RielTilburg bereikte. Dit voorziende had
een der achtervolgers middelerwijl een perso-
nen-auto in gebnuik genomen en daarmede
ging het nu in ijlende vaart op Tilburg toe.
Op het Korvelplein had het eerste treffen
plaats. Met de eene hand sturend, met de an
dere schietend vielen er nu verschillende scho-
ten. Zoo ging het verschillende straten door,
tot panischen schrik der omwoners. Eindelijk
in de Hobbemastraat verliet de smokkelaar,
die later werd gearresteerd, waarbij hij de
Tilburger D. bleek te zijn. met een sprung zijn
auto en sloeg op de vlucht. De auto botste
tegen een huis aan. Bij onderzoek bleek hij 500
K.G. suiker te bevatten.
Alles werd in beslag genomen.
De smokkelaar, die werd gearresteerd, is
later op vrije voeten gesteld.
ONBEWAAiKTE OVERWEGEN.
De 4'3-jarige M. K. Hailing, bouwkundig op-
zichter, wonende aan den Graaf Florisweg te
Gouda, is Vrijdagmiddag tegen vijven op den
onbewaakten overweg aan den Kerkweg te
Waddinxveen met zijn motorrijwiel tegen een
locaaltrein van den dienst GoudaBoskoop
Alphen gebotst, die om 16 u. 44 uit Gouda was
vertrokken.
