waarborgt
Buitenland
Alleen de naam
"op een koker
dat men U geen waardelooze
of schadelijke namaak verkoopt.
TER NEUZEN, 17 MEI 1935.
STOPPELDIJK.
■verscherpen, dat hij zich met de grootste be-
aorgdbeid zal hebben afgevraagd, wat de
naaste toekomst ons zal brengen. Wei zijn de
tijden veranderd! Men herinnere zich de
jaren 19251926, toen de intemationaal-
ipolitieke liemel zoozeer scheen op te klaren,
het vredestoeginsel z6<3 algemeen aanvaard
werd, dat de vredssvrienden zich tevreden
konden stellen met de overtuiging, dat ..men"
den oorlog niet wilde, dat ,,men" Hecht boven
„Geweld" stelde, dat iets van de hoogzedelijke
plichtenleer van Hugo de Groot tot werkelijk-
heid was geworden in de werelti der inter-
nationale betrekkingen niet alleen, maar ook
in de harten en hoofden der massa.
Die tijden zijn voorbij: de bereidheid tot
den oorlog neemt hier en daar betreurens-
waardiga vormen aan; de geladen internatio-
nale atmosfeer wekt stemmingen, die den
Vrede bedenkelijk bedreigen. En al is die
atmosfeer nog niet z66, dat de waarschuwing
zou moeten luiden: wordt verwacht storm,
een: weest op Uw hoede is geen overbodig
attentiesein.
ZENUW-TABLETTEN
(ingez. Med.)
)rEen „Weest op Uw hoede"Nog is het
niet te laat, nog is het tijd, om, door de hand
aan het werk te slaan, het zijne bij te dragen
(tot de organisatie van den Vrede.
Nog is het tijd, om te beseffen, dat men,
met een simpele verklaring, dat men den oor
log niet wil, den vrede maar matig client; om
te beseffen, dat de vrede ons niet als rijpe
vrucht in den schoot valt, maar moeizaam
veroverd dient te worden.
Man voor man, vrouw voor vrouw, zou op
dezen herdenkingsdag de vraag moeten wor
den gesteld: wat deedt ge voor den vrede,
welk offer bracht ge om het onvoorstelbare
onheii van een nieuwen oorlog te voorkomen?
Beschikt ge waarlyk over voldoende fantasie
en moed om zich onverbloemd voor oogen te
etellen, wdt een nieuwe wereldkrijg zou be-
teekenen?
U verzekert zich en de Uwen tegen onge-
vallen, tegen brand, tegen invaliditeit, tegen
storm, ziekte en wat niet al; U heeft levens-
verzekeringen afgesloten ten behoeve van de
UwenU getroostte zich daarvoor allerlei
offersMaar welk offer bracht ge tegen
het grootste gevaar, de vreeselijkste bedrei-
ging van ons alien: tegen den oorlog? Steun -
de U altijd en overal moreel den Volkenbond?
Of heeft U meegezongen in het koor der
klagers, meegehoond met de massa der spot
ters, die niets ongedaan hebben gelaten, om
ihet gezag van den Volkenbond te onder-
mrjnen
Hoe verzwakt de Volkenbond ook moge zijn,
hoezeer hij in menig geval ook in gebreke
moge zijn gebleven, hij is en blijft de eenige
vrucht van vier jaren volkerenstrijd, hij is en
blijft het eenige bolwerk tegen een herhaling
van een wereldoorlog, die in veler herinnering
helaas te zeer verflauwd is.
Er zijn er, die er een bijna boosaardig ver-
maak in hebben geschept, om de fouten van
den Volkenbond met rood te onderstreepen, als-
of het erom ging, hem den genadestoot toe te
brengen; er zijn er, die de resultaten van den
Volkenbond (men denke aan het Saar-
plebisciet, aan de spannende dagen van
den koningsmoord in Marseille) hebben ge-
kleineerd, voorbijgezien.
Teleurgestelden waren het, die van het nog
zoo jonge instituut wonderen ve: vachtten; die
vergaten, dat het onmogelijk is, om, na eeuwen
van volslagen ongebondenheid der staten in
de volkerengemeenschap, als met een toover-
slag de staten te onderwerpen aan een vol-
maakten rechtsgemeenschap, geschraagd door
een even volmaakten geest van samenwerking.
Vergeten werd ook, dat men het onmogelijke
verlangt, als men met den daad een streep
denkt te kunnen halen door de geschiedenis
der eeuwen.
Een eerste stap op den weg der vredes-
organisatie der vclkeren, een eerste steen aan
bet gebouw der Internationale samenwerking
wie den Volkenbond z66 ziet, stelt hem in
het licht der werkelijkheid, ziet hem gebouwd
op het terrein, waarop enkel voor de mensch-
heid duurzaam-nuttige arbeid valt te ver-
•richten: op het terrein van het menschelijk-
mogelijke.
Wat onder gunstige omstandigheden gebo-
ren wordt en opgroeit, zie, het is sterk ge-
noeg, het heeft onzen steun, onze zorg, onze
.tcewijdmg niet zoozeer van noode: het groeit
en bloeit als van zelf. Maar het goede en
vruchtbare, dat onder een niet bemoedigend
gestemte geboren, schuchter en wat bloedarm
en daardoor onvast zijn levensweg gaat, moe
ten wij schragen met onzen voortdurenden
steun, met onze warmte en toewijbing, opdat
het groot en sterk wordt.
Men wijst op de onvolmaaktheid van den
Volkenbond: welnu, men beschouwe het als
voorname roeping, aan zijn vervolmaking
mede te werken opdat hij uitgroeie tot het
hechte, nimmer falende bolwerk tegen den
jammerlijksten gruwel en geesel der mensch-
heid: den oorlog.
Zeker heeft het zin op dezen Volkenbonds-
dag de woorden in herinnering te brengen
van Prof. C. van Vollenhoven, geschreven in
1918: ,,Voor een Volkenbond moet de oorlogs-
vrijheid worden tenietgedaan; voor een Vol
kenbond moet de organisatie worden getrof-
fen, die tegen den oorlogsmisdaad waakt. Wat
dan verdwijnt is niet alle oorlog de misdaad
laat zich nu eenmaal niet afschaffen maar
wel de eeuwenlang als normaal beschouwde,
vechterij-oorlog tussohen de statenEn
voorzienend voegde hij daaraan toe: .Een
nieuwe politiek zal meer bespoedigd worden
door een nog onvolmaakten Volkenbond, maar
die er is, dan door gedroomde plannen. Het
is waarlijk zoo al arbeids genoeg."
[Beter een onvolmaakte Volkenbond, dan
geen!
Ondanks alien tegenspoed, ondanks alle
weinig bemoedigende teekenen, die het heden
ons laat zien, is de toekomst aan den Volken
bond. Een verre toekomst zoolang net
woora is aan lauwen en spotters, een nabije
zoodra men de hand aan het werk slaat en
bereid is, het zijne te doen en zijn offer te
brengen, ter afwering van een onheii, zoo
groot, dat onze humaniteit ons belet, het ons
in heel zijn afschuwelijkheid voor te stellen.
De Vrede vraagt een offeris hij niet waard,
dat men het brengt?
TEJGEN HET BEZUINIGINGSONTWERP.
Op Zaterdag 1 Juni houden, naar het Volk
meldt, de besturen van het Nederlandsch Ver
band van Vakvereenigingen en de Sociaal-
Demiocratische Arbeiderspartij een demon-
stratief oongres naar aanleiding van het wets-
ontwerp tot verlaging van de openbare uit-
gaven.
Sprekers zijn de heeren J. W. Albarda, S. de
la Bella Jr., F. van Meurs en Th. Thijssen.
Het congres wordt gehouden in het N.V.-
huis te Utrecht en begint des morgans om
10 uur.
MECHANISEEBING IN DE
SIGABENLNDUSTRIE.
Naar gemeld woirdt, hebben de betrokken
ministers besloten te bevorderen aan de Sta-
ten-Generaal maatregelen voor te stellen
tegen een mogelijke te snelle verdere uitbrei-
ding van de mechandseering in de, sigaren-
industrie. Het ligt niet in het voornemen het
gebruik van bestaande machines te verbie-
den, doch wel om het in dienst stellen van
nieuwe compleet- en bosjesmachines afhanke-
lijk te stellen van de toestemming van de
regeering.
In verband hiermede zal de Arbeiosinspec-
tie dezer dagen beginnen met een inventa-
risatie van het aantal machines, dat op 15 Mei
bij de versohillende fabrieken in gebruik was.
Intusschen is opdracbt gegeven om met
spoed een wetsontwerp voor te bereiden,
waarbij het in gebruik stellen van compleet-
en bosjesmachines na 15 Mei 1935 aan een
toestemming wordt gebonden. Deze wet zal
dan slechts voor een bepaalden tijd gelden;
in welke periode de Regeering de gelegenheid
zal hebben het vraagstuk grondig te onder-
zoeken en overleg te plegen met belangheb-
benden, zonder dat intusschen emstige ver-
storingen van het technisch productie-appa-
raat en daarmede van de arbeidsmarkt
kunnen optreden.
DISCONTOVERLAGING
BIJ DE NEDERLANDSCH1E BANK.
De Nederlandsche Bank heeft met ingang
van Donderdag haar rentetarieven met een
half percent verlaagd, waardoor het disconto
4 pet. wordt.
Het Handelsblad schrijft daarombrent:
Nadat de val van de Belga een golf van
wantrouwen in de andere gouavaluta's had
doen ontstaan, was o.a. de gulden gedurende
eenigen tijd aan een dusdanigen druk blootge-
steld, dat de Nederlandsche Bank in de eerste
helft van April teneinde zich te verdedigen
tegen de kapitaalsafvloeiing naar het buiten-
land tot tweemaal toe er toe overging het
disconto met een vol procent te verhoogen,
waardoor dit op 4% kwam te staan.
Inmiddels is echter weder een ontspanning
ten aanzien van den gulden ingetreden, die
duidelijk tot uitdrukking kwam in het terug-
loopen van de geldkoersen op de open markt.
Onder deze omstandigheden zal de disconto-
verlaging, waartoe de Nederlandsche Bank
thans is overgegaan, weinig verwondering
wekken en ten hoogste worden opgevat als
een bewijs, dat onze circulatiebank den aan-
val op den gulden met succes heeft afgesla-
gen.
SCHIETPARTIJ AAN DE DUITSOH-
NEDERLANDSCHE GRENS.
Het Tweede Kamerlid Vliegen heeft aan de
ministers van justitie en van Buitenlandsche
Zaken de volgende vragen gesteld:
1. Hebben de heeren minister kennis ge-
nomen van het feit dat op 6 Mei j.l. in den
vroegen morgen, bij de gemeente Vlagtwedde
door Duitsche politie op ontvluchte gevange-
nen is geschoten, derwijze dat vele kogels op
Nederlandsch gebied terecht kwamen en dat
vender Duitsche politiemannen eenige dier
vluchtelingen over de grens zijn gevolgd en
een van hen op Nederlandsch gebied hebben
gepakt en vastgehouden
2. Zoo ja, hebben de ministers naar aan
leiding van deze feiten de noodige stappen
gedaan die er toe kunnen leiden dat van
Duitsche zijde in het vervolg de Nederland
sche grens strikt wordt geeerbiedigd en voor-
al dat in de nabijheid van die grens met vuur-
wapens z66 wordt omgegaan dat de uitwer-
king beperkt blijft tot het eigen grondgebied
en dat politioneele handelingen van niet-Ne-
deslandsch politie-personeel op Nederlandsch
gebied achterwege blijven?
8. Indien dit nog niet is geschied, zijn de
heeren ministers dan bereid alsnog zulke stap
pen te doen?
HET AFTREDEN VAN MINISTER
MARCHANT.
„Vooruit" heeft aan den directeur-generaal
van het onderwijs, prof. dr. G. A. van Poelje,
de vraag voorgelegd, of naar zijn oordeel de
besluiiten, die minister Marchant ten opzichte
van zijn persoon en zijn functie heeft geno-
men, van eenigen invloed zouden blijken te
zijn op de verdere doorwerking van de nieuwe
spelling.
Prof, van Poelje beantwoordde deze vraag
als volgt:
„Het lijkt mij volkomen uitgesloten, dat de
beslissingen van den heer Marchant op den
verderen gang van zaken met de nieuwe spel
ling van invloed zouden zijn. Deze aangele-
genbeid is geheel in staat van wijzen gegaan.
Het uitgeversbedrijf en alle verdere betrokke-
nen hebben zich op de invoering van de gewij-
zigde spelling ingesteld. Zelfs als de heer
Taveme hier zou komen te zitten, zou hij.
naar mijn meening, niet te niet kunnen doen,
wat is tot stand gekomen!"
DE HUIZER ZENDER WORDT OP
1 JULI BUITEN GEBRUIK GESTEED.
Verschenen is de memorie van antwoord
op het voorloopig verslag der Tweede Kamer
nopens het wetsontwerp tot het in het leven
roepen vad een Nederlandsche Omroep Zen-
der Maatschappij.
Daarin wordt o.a. medegedeeld, dat op
grand van eenstemmig advies van de com-
missie voor het zendervraagstuk besloten is,
den zender te Huizen (1875 M.) met ingang
van 1 Juli definitief buiten gebruik te stellen.
De omroep-organisaties krijgen totdat een
nieuwe zender zal zijn gebouwd, onder bepaal-
de voonwaarden, de beschikking over den
krachtigen zender te Kootwijk.*
De kerkzender te Bloemendaal blijft met
het oog op het historisch gewordene als uit-
zonderling naast de zendters der Nozema be-
Het ligt in de bedoeling het definitieve zen-
dercomplex voor groot vermogen in te rich-
ten (max. 150 K.W.), terwijl ook reeds ge
durende den overgangstoestand met den Koot-
wijk-zender met groote energie zal kunnen
worden uitgezonden.
VERVROEGDE INSCHRIJVING VOOR DEN
DIENSTPLJOHT.
De Minister van Defensie heeft aan de bur-
gemeesters in den lande medegedeeld dat het
plan be staat om het getal keuringsraden be-
langrijk te verminderen. Indien dit plan wordt
verwezenlijkt, zal de zitting van elk der ovei-
blijvende raden langer moeten duren dan
thans Deze zitting later te laten eindigen
dan ongeveer half Mei, is om verschillende
redenen niet mogelijk, zoodat de langere duur
van de zitting slechts te bereiken is door de
keuring vraeger te doen beginnen. Dit maakt
het noodzakelijk, ook de inschrijving voor den
dienstplicht te vervroegen. Om daartoe te
kunnen geraken, is wijziging van de Dienst-
plichtwet noodig. Een zoodanige wijziging is
voorgesteld bij een wetsontwerp, dat bij
Koninklijke Boodschap van 26 April j.l. bij de
Tweede Kamer is ingediend (het Bezuinigings-
ontiwerp).
Met het oog op het voorbereidend werk, dat
ingevolge art. 6, tweede lid van het Dienst-
pliohtbesluit aan de inschrijving moet vooraf-
gaan, zal het good zijn, reeds nu rekening
te houden met de mogelijkheid, dat deze wets-
wijziging spoedig tot stand komt, in welk ge
val de algemeene inschrijving voor de lichting
1937, welke naar de bestaande bepalingen in
Januari 1936 zou plaats hebben, waarschynlijk j
wordt vervraegd tot October 1935 en de ken-
nisgevingen, bedoeld in art. 7, eerste en vierde
lid van genoemd besluit, in September a.s. j
zullen moeten plaats hebben.
De Minister voorncemd verzoekt den bur- i
gemeesters maatregelen te willen treffen, op-
dat voor lichting 1937 het voorbereidend werk,
bedoeld in het aangehaalde tweede lid van
art. 6 uiterlijk begin September a.s. zijn be-
slag zal hebben verkiiegen.
MUSSOLINI DULDT GEEN INMENGING.
In een rede in den Sanaat heeft Mussolini
formeel tegengesproken dat Frankrijk en En-
geland een stap te Rome zouden hebben ge
daan met betrekking tot het Italiaansch
Abessijnsch conflict. Hij zeide:
Het is de waarheid, dat geen enkele stap
werd ondernomen en dat zeer waarschijnlijk
ook geen enkele stap zal worden gedaan, ge
geven de Italiaansch-Britsch-Fransche betrek
kingen.
Er zyn geen diplomatieke maatregelen toe
noodig, vervolgde Mussolini, om van ons, als
men dit wenscht, op een basis van wederzijd-
sche hartelijkheid een uiteenzetting te krijgen
van ons ruimschoots gedocumenteerd stand-
punt. Men kan den zoo actieven en belangloo-
zen raadgevers, die onze tegenwoordigheid in
Eurapa onmisbaar achten, antwoorden dat wij,
juist om rust in Eurapa te hebben, volkomen
rustig in Afrika willen zjjn. Wij zullen alle
soldaten zenden, die noodig zijn en niemand
kan zich het onduldbare recht aanmatigen ons
naar onze voorzorgsmaatregelen te vragen.
Het is duidelijk, dat wij niet hebben gewei-
gerd met Abessynie in overleg te treden.
Wij hebben Italiaansche vertegenwoordigers
in de verzoeningscommissie benoemd. Wat
Eurapa en mogelijke betreurenswaardige en
plotselinge eventualiteiten betreft, bevestig ik
dat wij drie lichtingen onder de wapenen en
de lichting 1912 (1932) in reserve zullen
houden.
De onderstaatssecretaris van kolonien, Les-
sona, zette aan de hand van cijfers en ge-
gevens de gevolgen uiteen van een heerschap-
py van Addis Abeba over de niet-Abessijnsche
stammen in het Zuidelijk en Westelijk grens
gebied. De Eurapeesche mogendheden hebben
een zware verantwoordelijkheid op zich ge
laden, aldus Lessona, door toe te staan, dat
de niet-Abessijnsche stammen door Abessynie
worden onderworpen, aangezien dit een per
manent gevaar oplevert voor de aangrenzende
kolonien. Hierin moet verandering worden
gebracht door Italie, dat de grootste belangen
by Abessynie heeft en tevens in het belang
van Eurapa de beschaving moet verdedigen.
Door de vijandige houding van Abessynie
en de incidenten is gevaar ontstaan aan de
grenzen van Eritrea en Somaliland. Tenslotte
deelde Lessona mede, dat werken zijn uitge-
voerd, waardoor bevolking en troepen helder
drinkwater kunnen krijgen. De gezondheids-
toestand in de kolonien is zeer bevredigend.
Uit Londen wordt gemeld, dat de ontevre-
denheid onder de conservatieven over Simons
buitenlandsche politiek eveneens een gevolg is
van de Abessijnsche kwestie. Men acht minis
ter Simon verantwoordelyk voor de vererge-
ring van de Italiaansch-Abessijnsche verhou-
ding, omdat hij zich heeft verzet tegen een
Fransch-Britsche demarche bij den keizer van
Abessynie, die waarschijnlijk tot diens capi-
tulatie zou hebben geleid.
Te Londen acht men het mogelijk, dat En-
geland in geval van vijandelijkheid Addis
Abeba zou steunen. Mocht tot grenswijzigin-
gen worden overgegaan, dan zullen de Britsche
belangen by het Tanameer, als reservoir voor
den Nijl worden besohermd.
Naar verluidt wisselt de Engalsche regee
ring langs diplomatieken weg van gedachten
met Parys en Rome, ten einde spanning te be
reiken in de Italiaansch-Abessijnsche betrek
kingen en de bijeenkomst van den Volken-
bondsraad voor te bereiden, die zich zal heb
ben uit te sprekien over het verzoek van Abes
synie tot behandeling van het geschil.
Engeland streeft emaar, dat spoedig de
commissie haar werkzaamheden zal beginnen,
welke belast is met de regeling van het Oeal-
incident. Het is mogelijk, dat Engeland
een demarche doet te Addis Abeba, ten einde
de regeering van Abessynie tot gematigdbeid
te adviseeren.
De speciale correspondent van de Evening
Standard, die te Addis Abeba is aangekomen,
meldt aan zijn blad, dat de gansche bevolking
van Abessynie in groote opgewondenheid is
geraakt over het dispuut met Italie. De
vre-amdelingen zijn ongerust over hun veilig-
heid in de naaste toekomst. In officieele krm-
g-en wordt de toestand kritiek geacht en bet
afbreken van de diplomatieke betrekkingen
tusschen Abessynie en Italie wordt elk oogen-
blik verwacht.
GED WON GEN UITBREIDING DER
BRITSCHE LUCHTMACHT.
Voigens den luchtvaartmedewerker van de
Daily Telegraph zijn de plannen voor de un-
breiding van de Britsche luchtmacht, waarvan
de bijzonderheden heden in het Lagerhuis
zullen worden medegedeeld, thans uitgewerkt.
Deze voorstellen komen neer op een verdrie-
voudiging van de defensieve luchtvaartstryd-
krachten van Groot-Brittannie binnen twee
jaar en een verdubbeling van de totale lucht-
vaartstrijdkrachten van het Britsche ryk.
De luchtmacht van Groot-Brittannie zal
worden uitgebreid van 43 eskaders met 498
.eerste linie-machines tot 128 eskaders met
1460 eerste-linie-machines. Hierdoor zal de
luchtmacht van Groot-Brittannie gelyk wor
den aan de Franschs luchtmacht in Europa en
Noord-Afrika. Bekend is, dat Duitschland m
de toekomst een gelijke sterkte zal hebben,
indion het hierover thans niet reeds bsschikt.
Voorts zal de overzeesche luchtmacht wor
den uitgebreid, evenals de vliegboot-eskaders
en de vliegtuigen, die bij de vloot zijn inge-
deeld.
Het resultaat van al deze uitbreidingsn za.
zijn, dat het aantal eerste-linie-vliegtuigen
van' alle klassen binnen twee jaar zal worden
verdubbeld, waardoor Groot-Brittannie m
totaal meer dan 2000 vliegtuigen zal bezrtten.
tegen thans 1020.
TUNNEL VAN 10 K.M. ONDER ZEE.
Het constructiewerk aan den onderzeeschen
tunnel van ongeveer 10 kilometer, die het
eigenlijke Japan zal verbinden met Noord-
Kyoesjoe zal het volgende jaar worden aan-
gevangen voigens een beslissing van het
ministerie der spoorwegen. Het werk zal in
vier jaar worden uitgevoerd en 18 millioen
ven kosten. De minister der spoorwegen,
Oesjida, zal voor dit doel een bezoek brengen
aan Sjimonoseki en Moji, begeleid door een
staf van deskundigen. De ontworpen tunnel
zal beginnen bij Sjimonoseki en eindigen bij
Moji.
EINDEXAMENS H. B. S.
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen heeft bepaald, dat de eind-
examens zullen gehouden worden:
Voor de B-afdeelingenR.H.B.S. te Zierik-
zee op 20, 21 en 22 Juni; R.H.B.S. te Goes op
24, 2o en 26 Juni; R.H.B.S. te Vlissingen op
1, 2, 3, 4 en 5 Juli; R.H.B.S. te Middelburg op
6, 8, 9, 10 en 11 Juli; R.H.BjS. te Oostburg
op 12, 13, 15 en 16 Juli; R.H.B.S. te Ter Neu-
zen op 17, 18 en 19 Juli.
[Tot deskundigen bij deze examens zijn aan-
gewezen: Dr. J. G. Rutgers te 's Gravenhage;
Dr. H. W. Woudstra te Utrecht; Dr. O. Noord-
mans te Laren (Gld.).
Voor de A-afdeelingen: R.H.B.S. te Zierik-
zee op 2 en 3 Juli; R.H.B.S. te Middelburg op
4 en 5 Juli; R.H.BjS. te Oostburg op 6 en 8
Juli; R.H.B.S. te Vlissingen op 9, 10, 11 en 12
Juli; gecommitteerdenJ. L. van der Pauw,
te Hillegersberg (voor Zierikzee), en Prof. H.
A. Kaag te Tilburg (voor de laatste drie
scholen); mr. A. de Stoppelaar Fz. te 's Gra
venhage; Dr. E. E J. Messing te Rotterdam.
DLEFSTAL VAN VEE UIT EEN WEIDE.
In den morgen van een dezer dagen kwam
de landbouwer J. te Koewacht tot de ontdek-
king, dat een zwart bonte kalfvaars uit zijn
weide, gelegen onder de gemeente Koewacht,
waarin nog drie stuks vee liepen, was ont-
vreemd.
Aangezien de weide slechts eenige meters
van de Nederlandsch-Belgische grens is ver-
wijderd en het hek dat tot de weide toegang
geeft niet met slot en sleutel was gesloten,
zoodat het gemakkelijk was te openen, wordt
vermoed, dat het dier is gestolen en fraudu-
leus Belgie is binnengevoerd. Voor den be-
stolene is dit een schadepost van f 130.
LUXOR-THEATER.
De Big van het Regiment.
De Tel. schrijft:
Er is bij iedere Nederlandsche film lang en
breed over de toekomst gesproken, ter wille
waarvan men het heden eenigszins verwaar-
loosde. M.a.w. men juichte, meer ter aanmoe-
diging dan omdat er te juichen viel. Men was
al blij wanneer men op de mooie foto kon wij
zen en slikte derhalve de onmiskenbare vul-
gariteit van sommige producten die nooit hoo-
ger dan een meter van den bodem kwamen.
Men roemde de spelers, doch hechtte zich te-
veel aan hun reputatie van het tooneel of van
de revue. Het was bitter en wanhopig.
En men zag met eenigen angst dit nieuwe
product tegemoet. Men had van deze film ge-
boord en vreesde wederom voor de suprema-
tie van den revuekomiek. Doch men kan nu
wel zeggen, dat deze Monopole-film een film
is die met veel begrip van onzen Nederland-
schen aard gemaakt is, met groote genegen-
heid voor het onderwerp en met discipline. Er
heeft een regisseur gestaan die volkomen on-
bevangen met zijn materiaal aan het werk
gegaan is en geen „sterren" gevleid heeft of
aan hun lust om de scene in beslag te nemen
heeft toegegeven. De regie gevoerd door
Max Nosseck en G. J. Teunissen heeft de
beschikking gehad over twee camera-artisten
die him arbeid zoo perfect hebben gedaan
(Schlasy en Alsem) dat men in voortdurende
bewondering is over de atmosfeer en het licht
hunner fotografie.
Wanneer ik bij het zien van deze film aan
de „Groote Parade" heb gedacht, dan is dit
niet alleen om het doel dat hier een militair
onderwerp behandeld wordt, doch voorai om
de wijze waarop hier, in het Nederlandsche
karakter getransporteerd, die merkwaardige
vermenging van civiel en militair leven getee-
kend is zooals die in de mobilisatie tot stand
kwam.
Want deze film is- de film geworden die het
bewogen tijdperk van onze mobilisatie verhaalt
en niet met dat domme en soms misdadige
anti-militairistische accent, dat nooit reke
ning houdt met ons nationale belang en ons
nationale fatsoen, doch ook niet met die ver-
heerlijking van het soldatenbestaan die men
by sommige van onze buren kan vinden. Deze
film heeft de medewerking gehad van onze
militaire autoriteiten en zij hebben er goed
aan gedaan> want wij zien hier soldaten en
officieren en burgers bij elkander, in niet al te
pleizierige omstandigheden en het zijn geen
engelen, maar iedereen probeert van de si-
tuatie te maken wat er van te maken is en
dat is precies ons volk. Wij kankeren graag,
maar geef een kankeraar een chef die hem
verstaat en hij loopt door het vuur.
Mr. Roothaert heeft met zijn boek „Spion-
nage in het Veldleger" het motief gegeven
voor deze film en Herman Bouber heeft op de
hem eigen talentvolle wijze den dialoog ge
schreven die u twintig of dertig maal een
schaterlach ontlokt. Deze twee humoristen
hebben elkander gevonden uit een meer dan
middelmatigen reman in een meer dan middel-
matige film ontstaan een film die van be
gin tot eind niveau houdt, nergens benaai
wordt, hier en daar prachtige en spannende
passages bevat, door Max Tak en zijn mede-
werkers op bewonderenswaardig vlotte wijze
muzikaal verzorgd is enfin, een product
waar we nu eens echt tratsch op kunnen zijn
en dat ons moed geeft voor de toekomst van
de Nederlandsche film.
Alles wat op filmgebied reeds naam had,
staat er in Fientje de la Mar, Henriette
Davids, Poons, Kaart, Van Eysden, Van Ees,
Van Dommelen enzoovoort. En we hebben
dan het Nederlandsche wonderkind, dat hoop
ik gauw naar zyn moeder teruggestuurd
wordt, de lieve 'Hansje Anderiessen, die me
een k'neep in het hart gaf al reeds toen ik
hem uit dien trein met Belgische vluchtelin
gen zag stijgen en vervolgens even zoekend
en verlaten op dat leege perron zag staan.
Kaart, Poons en Van Eysden doen zien wat
zij onder een goede regie op filmgebied ver
mogen wij hebben de stuff en het is
slechts de kwestie wie er mee werkt. Het
zijn niet de eerste successen die het doen
het komt er op aan dat zij menschen blijven,
karakters en geen grapjassen. Fietje de la
Mar en Henriette Davids hebben zich iets ge-
effaoeerd evenals de anderen en het ensemble
is er sterker door geworden, waar het op aan
komt. Men weet van al deze film-gerouti-
neerde artisten wat zij presteeren, zooals men
dat ook van Adolphe Engers weet, via de bui
tenlandsche film.
Hij is echter de verrassing van deze Neder
landsche film, want er ligt in zijn creatie zoo-
iets van geraffineerde slimmigheid en toch
zoo iets go e digs, dat men aan hem denkt als
den idealen Schwejk. En daar is verder Jopie
Koopman in haar eerste groote rol, die haar
laatste niet zijn zal, tenzij zij aoor het succes
van „De Big" zich ster gaat voelen. Nu is zij
nog bescheiden, charmant, gevoelig... en
heeft een mooie stem. En ziet ge in buiten
landsche films zooveel aangenamer jonge rol-
len dan Frits van Dongen, zooveel mensche-
lijker menschen dan Piet te Nuyl
Het is moeilijk om hier iedere heilige zijn
kaarsje te geven, doch men kan dat alles rus
tig laten opgaan in de verheugenis om een
I iiim die ean mensch plezier doet en laat
lachen die hem ook af en toe treft om het
tikje gepaste sentiment dat er in gemengd is.
En ook zonder lof zal deze ,,Big" wel zijn
zegetocht maken wy zien er iets terug, dat
wij alien op verschillende wijzen beleefd heb-
1 ben: onze mobilisatie.
Hemelbestormers.
Wat Righelli, de regisseur van deze Ita
liaansche luchtvaai'tfilm, beieikt heeft, is de
uitdrukking van de macht en de solidariteit,
van de handelbaarheid en bewegelijkheid eener
luchtvlcot als de Italiaansche een ver-
schrikkelijk wapen ter afweer en tot aanval.
De filmlens noteert het machtige mouve-
ment dezer luchteskaders en ziet details, die
het menschelyk oog ontsnappen zy ziet
evenzeer een breedte en hooigte, die den toe-
schouwer ontgaan, want een menschelijke
hals bezit geen kogellagers - zij ziet de
luchtvloot van alle zijden, van uit de lucht en
van de aarde zij observeert de pijnlijke
regelmaat van opstelling en gevechtsorde en
wanneer ge nu de liefdesgeschiedenis cadeau
geeft, die als voorwendsel dient voor deze ont-
zaggelijke en trotsche demonstratie van het
machtigste Italiaansche oorlogswapen, dan
blijft de krijgszuchtige lofzang over op het
gevaarlijkste oorlogsinstrument van een volk
in wapens Italie exporteert een lief vlle-
gersdrama en bereikt er mede, wat andere
naties met een duur vlagvertoon bereiken.
De wereld moet zien, hoe de laars van
Europa overdekt is met groote landingster-
reinen en hoe op die landingsterreinen een
paar duizend vliegtuigen in slagorde staan
een enkel bevel zendt deze vogels de lucht in
en als ge er aan twijfelt of deze haviks hoogte-
vrees hebben, zie dan de stunts, die de afzon-
derlijke eskaders maken en die u het hart in
het lichaam doen bonzen zie het perfecte
en gedurfde van iedere manoeuvre en hoor
hoe de vliegers van dit leger zingend aan het
werk tijgea trotsch als zij zijn deel uit te
maken van dit jongste en meest fantastische
wapen.
Allen jonge haviken aangevoerd door
jonge adelaars. Honderd of duizend keer zijn
zij zdd naar hun machines gesneld hebben
in de stramste houding het bevel tot opstijgen
afgewacht steeds is het nog oefening in
groot verband gebleven en ieder van hen
waoht slechts op het oogenblik, dat dit wapen,
tot meerdere glorie van den Duce en van
Italie, af zal gaan.
Dan zijn de rookschermen boven Milaan, nu
nog getrokken om te „probeeren" emst ge
worden en al het andere is dan emst emst
de aanval op de vijandelijke vliegkampen,
boven de vijandelijke steden, boven vijandelyke
vloten. En alles is jeugd en durf er wan-
delt geen enkele aanvoerder rond met ader-
verkalking of een kaal hoofd.
De meesten van deze lieden hebben de vlucht
van Bldriot over het Kanaal uit de „geschie-
denis van de luchtvaart" geleerd en zij ver-
langen slechts, dat hun naam eenmaal op een
der bladzijden van die geschiedenis zal staan
roem en eer...
En bij het aanscbouwen van dit apparaat
kan men slechts zuchtend verlangen dat nooit
iemand om de een of andere reden op den
knop zal drukken, die het in werking stelt...
J A ARVERG ADERIN G VAN DE
ZEEUWSCHE VEREENIGING VOOR
DIALECTONDERZOEK.
Op 11 Mei j.l. had te Middelburg de jaar-
vergadering plaats van bovengenoemde ver-
eeniging. Na voorlezing en goedkeuring der
notulen werd rekening en verantwoording ge
daan van de geldmiddelen, welke door een
commissie van twee leden werd gecontroleerd.
Er bleek een overschot te zijn van f 8,80; in
tegenstellimg met het vorig jaar is thans ook
de in Maart verschenen oplaag van het Ver-
eenigingsnieuws met dialectlijst betaald, zoo
dat alle schuld is aangezuiverd. Echter is de
achteruitgang der financien groot: het batig
saldo der vorige jaren 98) is bijna geheel
verbruikt; men zal dus emstig op bezuiniging
bedacht moeten zijn, terwijl het bestuur voor-
nemens is een krachtige poging te doen tot
het werven van nieuwe leden. De lage oontri-
butie 1,50 per jaar) maakt de hoop gewet-
tigd, dat zulk een poging, zelfs in deze tijden
slagen zal.
Uit het jaarverslag der secretaresse bleek
o.m., dat 18 leden bedankten, terwijl 4 nieuwe
leden toetraden; de vereeniging verloor 4
leden-begunstigers, zonder dat dit verldee
werd gecompenseerd.
Het aantal medewerkers, waaronder leer-
lingen van de R. H. B. S. te Middelburg, Goes.
Zierikzee en Middelhamis bedraagt 47.
Uitgegeven werden dit jaar 6 dialectlysten,
waarin gecontroleerd werden 800 woorden en
uitdrukkingen (het vorig jaar 759). In 't ge
heel zijn thans gecontroleerd: 3656 woorden
en zegswijzen.
De letters dit jaar bewerkt waren, behalve
een naleizing van A tot F, de G en H.
Het aantal tnvullers was bevredigend: ge-
middeld 70. Alle deelen van Zeeland zijn vol
doende vertegenwoordigd.
In kaart gebracht werden 778 woorden en
uitdrukkingen, welke echter gedeeltelijk nog
door de woordenboekcommissie moeten worden
nagezien.
Het secretariaat hoopt dit jaar sneller
voortgang te kunnen maken. De inzending
van nieuwe dialectwoorden door leden en mede
werkers bleef dit jaar overvloedig. Van de
rubriek Vragen en Wenschen werd weer door
verschillende belangstellenden gebruik ge
maakt. Er werd met vrucht contact gezocht
met verwante instellingen in Nederland en
Belgie. Het archief werd met eenige werken
vermeerderd.
Met de systematische verzameling van am-
bachtstennen werd een mooi begin gemaakt
door inzendingen van de heeren J. Kreune
(Heinkenszand)Zuid-Bevelandsche Boeren-
schuur en molen, en C. Vreeke (Domburg)
Walcbersche Boerenschuur.
De voorzitter brengt de 2e secretaresse dank
voor de voorlezing van het verslag en ver
zoekt zijn dank over te brengen aan de le
secretaresse, die door familieomstandigheden
verhinderd is de vergadering bij te wonen.
Bij de bestuursverkiezing worden als dis-
trictsbestuursleden herkozen rnej. C. de Vey
(Yerseke) en de heeren J. Hubregtse (BuTgh)
J M. de Nooyer (Renesse)voor Groede werd
gekozen de heer F. den Herzamen; voor
West-Zeeuwsch-Vlaanderen de heer P. C. de
Gcllftkc
Een ontwerp-circulaire tot aanwerving van
nieuwe leden wordt na eenige aanvulling goed-
gekeurd.
Een voorstel van den heer L. A. Dieleman
uit Hoek om het volgend jaar de jaarverga-
dering te Goes te houden, dat ook voor de
I leden uit Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen gemak
kelijk bereikbaar is, zal het bestuur gaame
in overweging nemen.
I Hiermede was het zakelijk gedeelte der ver-
gadering afgeloopen. Na een korte pauze
nam de heer L. A. Dieleman het woord voor
zijn, helaas door tijdsgebrek verkorte voor-
dracht in Axelsch dialect, die met veel be-
langstelling werd aangehoord.
Voor de Commissie, bedoeld in art. 158 Ge-
meentewet werd slechts 6dn lijst ingeleverd
met de candidaten A. Man gnus, Th. P. Cap
ri endiick, A. Herman, E. van Goethem, J. de
Poorter, Fr. v. d. Velde en A. Hermans.
