Landbouwberichten
Paardenfokkerij
WALSOORDEN.
TERHOLE.
LAMSWAARDE.
KLOOSTERZANDE.
moeten stortingen doen bij de Belgische wet
vereischt.
3°. Om beide renten te genieten moeten zij
verpliehte stortingen doen in bet land waar zij
werkzaam zijn en vrijwillige stortingen in bet
land waar zij verblrjven.
4 De bejaarde lieden die, ibgevolge de
Belgische wet, bi'er gestort bebben als vrij-
willig-verzekerde en in Nederland als ver-
plicht-verzekerden, bebben recbt op beide
renten.
5 De Beligische arbeiders in Belgie ver-
blijvende en die pensioen genieten ingevolge
de Belgische en de Nederlandscbe wetgervin-
gen, miogen op beide aanspraak maken; wat
den ouderdomsrentefoijislag betreft bij de Bel
giscbe wet voorzien, zal de in Nederland ge-
vestigde rente als bestaansmiddel worden
aangerekend.
6°. Zij mogen enkel op de renten en pen-
sioenen door de Rijksverzekerangsibond, te
Amsterdam uitbetaald, aanspraak maken, wat
de Nederlandscbe wetgeving betreft hoeft in
vorig antiwoord bedoelde voorwaande niet ver-
vuid.
7°. Ja, met mgang van 1 April 1933.
8°. Neen, de weduwenrentebijslag en de
weezentoelage, bij de Belgiscbe wetgeving'
voorzien, worden enkel verleend, indien de
wettelijke stortingen in Belgie werden gedaan.
9°. Ten einde in regel te blijven om op den
oudendomsrentebijslag aanspraak te kunnen
maken, is het volstrekt noodizakelijk dat deze
belanghebbenden d© in Belgie voorgescbreven
stortingen als vrij verzekerden verricbten
t. t. z. niet minder dan 60 frank per jaar,
voor de vnouwelijke verzekerden en 120 frank
voor de mannelijke verzekerden.
Wat betreft de werklooze Nederlandscbe
onderdanen, die in Nederland verblijven en in
Belgie werken, zijn deze stortingen vastgesteld
op 4 frank voor de verzekerden van le klasse
en 5 frank voor de verzekerden van 2e, 3e,
4e, 5e, 6e, 7e of 8e klasse.
Deze laatste bepalingen blijven tot 30 Juni
1934 van kracbt.
10°. Zie ook antwoord nr. 9.
11 Indien bedoelde Nederlandscbe onder-
daan na 31 December 1865 is geboren en geen
enkele storting beeft verricht, kan bij geen
pensioen bekomen.
Docb, indien bij v66r 1 Januari 1866 is ge
boren wordt bij op denzelfden voet gesteld
met de Belgiscbe onderdanen en kan bij aan
spraak maken op een kosteloos pensioen,
waarvan bet maximum bedrag 1740 frank be-
loopt indien bij na 31 December 1862 is ge
boren, en 2100 frank indien bij v66r 1 Januari
1863 is geboren.
Het driejarig zoontje van den vracbtrijder
T. alhier reed met zijn broer mee op de kar
naar Kloostenzande,. Het ventje viel aldaar
van de kar en kreeg een der wielen over zijn
been. Bewusteloos werd bet binnengedragen
bij den grossier F., die bet een kiwartier later
per auto naar buiis bracbt. De kar was niet
zwaar geladen en we vernemen, dat bet
ongeluk geen ernstige gevolgen zal bebben.
Toen de landbouwer E. N. albier zicb met
een zijner paarden bevonid op den piwincialen
weg tusscben Terhole en Hoefkensdijk, scbrok
bet dier van een aldaar passeerenden tram
met bet gevolg, dat bet door den tram werd
aangereden. Ofscboon bet paard daarbij een
gapen.de buikwonde bekwam, ziet bet er wel
naar uit, dat bet dier zal berstellen.
De afdeeling Lamswaarde van den R. K.
Dandarbeidersbond bield een ledenvergade-
ring, die druk bezocbt was en ruim 2% uur
duurde.
Nadat op gebruikelijke wijze de Voorzitter
de vergaderinig geopend bad, wepd naast den
voorzitter, de secretaris afgevaardigd om de
buitengewone bondsrverigad'ering in Haarlem
bij te wonen. Daama heild de heer Van Un-
nik, hoofdbestuurder, een rede, waarin bij
eerst uiteenzette het verloop van de naleving
der collectierve contracten, om daama breed-
voerig te bespreken de moderne beweging
van nationaal-sooialisme en fascisme in bin-
nen- en buitenland. Bij de rondvraag, waarbij
bet soms heftig naar toe ging, werd ge-
informeerd naar het zestig-millioenen-plan
der Regeering (wetsontwerp tot wijziging
en verhoqging van hoofdstuk VH B der rijks-
bagrootimg voor bet dienstjaar 1934; werk-
verschaffing)verder werden bij de rond
vraag ernstige klachiten geuit omtrent de
steunregeling; de voorzitter en de spreker
wisten de vragenstellers bevredigend te be-
antwoorden.
In het begin dezer maanid bebben we be-
richt, dat een dozijn vervolgingen waren
ingesteld wegens overtreding van art. Ibis
nieuw van het CrisisJZuivelibesluit H, n.l. het
bebben van een niet aangegeven karn. Daar
naderhand is gebleken, dat deze kams niet
bruikbaar meer waren of voor andere doel-
einden werden gabruikt, zijn de ingestelde
vervolgingen alle ingetrokken.
KAMER VAN KOOPHA VIIF.T. EN
FABRIEKEN VOOR Z.-VLAANDEREN
TE TER NEUZEN.
Het door den voorzitter, der Kamer, de
heer J. A. van Rompu, in de jl. Zaterdag ge-
bouden vergajdering uitgesproken jaarover-
zicbt met de daaraan verbonden beschouwin-
gen, luddt als volgt
Voorts rust op mij de taak een terugblik te
werpen op het, afgeloopen jaar en zooveel
mogelijk een resume te geven van de daarin
bereikte resultaten. Die taak werd de laatste
jaren steeds zwaarder, en zij drukt nu met
alle ziwarte, aangezien er zoo wenig aanleiding
is voor opgewektheid. Er zijn er, die niet al-
leen meenden dat wij bij de algemeene econo
mische inzinking reeds bat laagste peil hadden
bereikt, ja, er klonken reeds stemmen die
lichtpunten meenden te ontdekken, die spra-
ken over teekenen van opleving. Ik heb die
teekenen, voor wat den algemeenen toestand
betreft nog niet kunnen ontdekken. Dit wil
niet zeggen, dat in bepaalde gebieden en in
zekere branches niet eens wat meer levendig-
heic! ontstond, docb ik meen dit nog te moe
ten beschouwen als een gevolg van bijzondere
omstandigheden van tijdelijken aard, die weer
door inzinking worden gevolgd, die dus te be
schouwen zijn als lichtflikkeringen, maar op
verre na nog feen aan/wrjzing zijn voor een
verbetering van den algemeenen toestand.
Trouwens, hoe is dit mogelijk, wanneer wij
nagaan dat de verschillende landen, ondanks
of niettegenstaande de verschillende conferen
ces die zouden moeten leiden tot verbetering
van den algemeenen toestand, tot herstel van
het ruilverkeer tusschen de verschillende lan
den, zonder welke een opleving onmogelijk
moet worden geacht, voortgaan met de gren-
zeu hoe I anger hoe meer dicht te halen, door
bet stelsel van autarchie, waarin meerdere
landen, sindis den wereldoorlog hun beil mee-
nen te kunnen viniden voor bun economiscb
herstel. Vooral op ons kleine land, welks
groote kracbt steeds berustte op uitrvoer en
doorvoer, werken deize maatregelen alzoo
bijzonder deprimeerend. Ook voor het gebied
der Kamer zijn die omstandigheden in het
verioopen jaar drukkender geworden, omdat
daar de landbouw, en in de laatste jaren ook
eenigszins de tuinbouw, een voomamen taik
van bestaan vormen, en juist de land- en tuin-
bouwproducten, met de bijbedrijven zuivel en
veeteelt, door invoerverboden of oontingeh-
teeringen in bet buitenland hoe 1 anger hoe
moeilijker afzet kunnen vinden.
Wil men bet land- en het tuinbouwbedrijf
in stand houden, dan is zulks zonder steun
van de Regeering niet mogelijk, hoe onnatuur-
lijik zoo'n toestand ook moge scbijnen. Dank-
baar moet worden erkend, dat de Regeering
dit, dank zij de daartoe tot haar gerichte
vertoogen, tijdig beeft ingeizien en vrijwel
overal waar dat noodig werd, beeft ingegre-
pen, al waren de betrokkenen ook niet gaheel
voldaan.
De landbouw en de steunmaatregelen.
In verband bienmede moet ik op een ik
zou zoo zeggen zicb openbarend verscbijnsel
wijzen. Wij alien gevoelen -ook wel de ge-
stetmden zelf bet onaangename van dezen
toestand, en feitelijk is alle steunverleening
uit den booze, omdat uit het woord steun"
reeds blijikt, dat er iets hapert, dat er een
hulpbehoevende partij is. Maar daaruit vloeit
ook voort, dat, indien men den hulpbehoevende
niet bijstaat, deze ten onder gaat. Nu toegin-
nen er in toenemende mate stemmen op te
gaan, dat bet met den steun aan den land
bouw niet kan voortgaan en dat de landbouw
zicb aan de op lager niveau gekomen omstan
digheden zal moeten aanpassen. Die stemmen
komen in de eerste plaats uit de groote
steden, en bet komt mij voor, dat men zicb
daar geen juist denkbeeld van den toestand
op bet platteland schept. Ik wil toageven,
dat de steunmaatregelen op landbouwgebied
een precairen toestand doen ontstaan, en acht
mij niet bevoegd om uit te maken of die
regelingen na korter of langer tijd zullen
moeten beeindigd worden. Ik wil echter aan
ben die dit laatste bepleiten de vraag stellen:
wat dan? Hoe denkt men zicb dan, dat het
platteland zicb zonder exploiteerbare land-
bouwbedrijven zal kunnen redden? Hoe denkt
men zicb in dat de landlbouwbedrijven zicb
aan de tegenwoordige economische omstandig
heden en gedaalde markten zouden kunnen
aanpassen
Voor dat aanpassen is bet noodig de pro-
ductiekosten in zooverre in overeenstemming
te brengen met de opbrengst, dat deze voor
den ondernemer ook eenige winst brengt voor
instandhouding van zijn bedrijf en om daaruit
zelf te kunnen leven. Er zou ook een andere
methode van aanpassen zijn door ziob alleen
toe te leggen op de teelt of bet kweeken van
datgene, waarvoor nog loonende prijzen te
maken zijn. Aangezien die ongiunstige prijs-
verbouldingen zicb voor de land- en tuinbouw-
bedrijven ongeveer in alle takken van het
bedrijf voordoen, is verbetering door verande-
ring van teelt niet mogelijk, nog daargelaten
of de onmisbare wisseibouw dit zou veroor-
loven. Blijft dus alleen het eerste midd'el:
bet in evenredigheid brengen van de produc-
tiekosten met den te verkrijgen prijs, die zicb
regelt naar de wereldmarkt. En dan wil ik,
door te wijzen op een tweetal producten die
tegenwoordig veel verbouwd worden, eens be-
lichten boe bet met die mogelijkbeid staat.
Nemen we het veel besproken product
suikerbieten, waarvoor de garantieprijs door
de regeering op 11 per 1000 K.G. is bepaald,
docb waarvoor, in verband met den suiker-
prijs door fabrieken zeer vermoedelijk niet
meer dan 1 zal kunnen worden uitbetaald.
Daarbij kan van aanpassen" in't gebeel geen
aprake zijn. Op bet steunen van die cultuur
is dan ook alleen aangedrongen wegens de
werkgelegenheid die zij biedt voor landbouw
en Industrie.
In de tweede plaats noem ik de veel ver-
bouwde tarwe. Daarvoor geldt, naar gelang
van de kwaliteit tegenwoordig een prijs van
f 3 tot 4 per Hectoliter. Ik neem dus aan
een midldenprijs van f 3,50. Wanneer ik dan
per Hectare reken een opbrengst van 45
Hectoliter, ben ik aan den hoogen kant, en
mag aan de bewerking van bet land, imzon-
derheid aan de bemesting, niets ontbreken.
Wanneer men b.v. geen stalmest zou gebrui-
ken (waarvan de kosten op 84,90 zijn te
stellen) zou mien 100 K.G. stikstof (waarvan
met strooien de kiosten op 13,50 zijn te stel
len) meer moeten gebruiken, doch kan de op
brengst niet hooger gerekend worden dan 34
Hectoliter.
Nu zijn, bij gebruik van stalmest de kosten
voor bet telen van een Hectare tarwe (zonder
rekening te houlden met eenige grondwaarde,
dus ook geen pacht of eenige belasting) wan
neer de landbouwer deze aflevert aan den
handelaar te stellen op rond 265. Dan is
zoowel maaien als dorscben niachinaal ge-
scbied. Volgens den wereldprijs blijft dus de
waarde meer dan f 100 beneden de prodiuctie-
kosten. En voor zoover in die kosten loon
voor de landarfbeiders is begrepen gaat dit de
2 per dag niet te boven. In welk opzdcbt
kan de landbouwer zicb dan aanpassen aan
dien wereldprijs? Op de werkloonen valt
toch waarlijik niet meer te bezuinigen. En dan
boude men ibovendien in het oog dat met de
grondwaarde geen rekening is gehouden.
Op grand van deze voorlbeelden meen iik,
dat wel wat te lichtvaardig gesproken wordt
over de nood'zakelijkbeid, dat de landlbouw
bedrijven zicb aan de nieuwe toestanden zou
den moeten aanpassen, en dat men hier ails
het ware voor een onoplosibaar economiscb
vraagstuk staat. Daarbij komt dat het plat
teland gebeel van het al of niet exploiteeren
van de landlbouwbedrijven afhankelijk is, dat
ongeveer alles en alien door of van den land
bouw bestaan. Indien het dus door het ont
breken van Yoldoenden steun niet meer moge
lijk zou zijn de landlbouwbedrijven te exploi
teeren, zou ook bet bestaansmiddel van het
geheele platteland1 vervallen, zou dit tot
ledigbeid worden gedoemd. Men stare zicb
bij bet bespreken of beschrijven van dit onder-
werp niet blind op steun verleend aan de
,,landbouwbedrijven", doch boude er rekening
mode, dat die maatregelen beteekenen siteun
voor bet bestaan van de plattelanhslbevolking
in baar geheelen onwang, dus zoowel de land-
bouwers als bunne werknemers en den mid-
denstard. Het scbeen mij wel noodzakelijlk,
bierop eens het voile licbt te doen vallen, om
aan te toonen dat dit een profoleem is, dat
minder, gemakkedijk is op te lessen dan som-
migen wel scbijnen te meenen, en dat men
wel degelijk met die plattelands-samenhang
zal rekening hebben te houden, aangezien toch
ten slotte ook de steden het platteland niet
kunnen missen. Hoe zou het er met ons land
tijdens den oorlog 19141918 hebben uitge-
zien, wanneer men niet had beschikt over
een platteland met intensief gedreven akker-
bouwibedrijven, waarvan zeker Zeeuwsch-
Vlaanderen niet een der minst beteekenende
deelen blijkt te zijn?
Werkloosheid en economie.
Zooals ik reeds heb aangestipt, ondervond
ook het gebied der Kamer in toenemende
mate de gevolgen der economische inzinking,
door afneming der werkgelegenheid. Het aan-
tal werkloozen was grooter dan in het voor-
gaande jaar, en dit vorderde weer groote
offers van verschillende gemeentebesturen.
voor ondersteuning van werkloozen of uit-
gaven voor werkverschaffiing, en bracbt ver
schillende gemeenten aan den rand van hun
financieele draagkracbt, omdat zelfs na het
apvoeren van alle belastmgobjecten tot bet
maximum, nog beizwaarlijk een sluiitende
begrooting was te maken.
Voor zoover de amvang van bet geldelijk
verkeer op de kantoren der posterijen in bet
geibied der Kamer eefa beeld geven van bet
bandelsverkeer moet worden geconstateend.
dat dit, zooals uit de later te pulbiiceeren
statistieken zal blijken, over het algemeen
iets is tenuggeloopen.
Bevolking.
De bevolking is weer toegenomen. Zij be-
droeg op 1 Januari 1933 82.702 en op 1 Janu
ari 1934 83.084. De toename was niet zoo
groot als over het jaar te voren, nu 382, tegen
600 in 1932. Voortdiurend blijft waar te
nemen een stijging van bet bevollkingscijfer
der grootste gemeenten, terwijl die met een
reeds gering aantal inwoiTers in dalende lijn
blijven gaan.
De bevolking van Ter Neuzen nam toe met
225, Breskens met 72, Axel met 64, Oostburg
met 39, Westdorpe met 33, Sas van Gent
met 23.
Een afwijking in bet hiervoren aangehaald
verscbijnsel is een daling der bevoliking van
Uzendijke met 43 en Hulst met 21 personen,
terwijl ook Zaamslag met 20 terugliep.
Bepaalde conalusies zijn uit dit verloop der
bevolking niet te oonstateeren, dan dat men
zicb iets meer richt naar de industriecentra.
Docb wat is b.v. de aanleiding dat een bij
uitstek van landbouw bestaande gemeente
ails Zuidzande met 930 zielen er 22 vooruit-
gaat?
Loodsgelden.
Van de kwesties die ik een vorig jaar
aanstipte kan ik tbans aanhalen, dat die der
loodsgelden voor de haven van Ter Neuzen
in de verhouding tot die met de Belgiscbe
havens nog in hetzelfde stadium verkeert en
er ook weinig uitzicht bestaat dat dit binnen
afzienbaren tijd bevredigend zal worden op-
gelost. Door de Regeering is aanbangig ge-
maakt een wetsontwerp tot verlaging der
Nederlandscbe loodsgelden aver de geheele
linie met 20 Het spreekt wel van zelf,
dat dit van weinig invload kan zijn op de
concurrentiemogelijkbeid van de haven te Ter
Neuzen tegenover de Belgische, waarvoor,
zooals bekend, als gevolg der lager gestelde
valuta een met ongeveer 85 verminderd
loodsgeld wordt betaald. En dan valt nog op
te merken, dat, niettegenstaande van Bel
giscbe zijde een dergelijke toepassing van het
Schelde-reglement, weilke geheel in strijd, is
met de bedoeling waarmede dit werd vastge
steld, is bevorderd, de vraag wordt gesteld of
Nederland wel bevoegd zou zijn bet loodsgeld
voor de Nederlandscbe Scheldehavens eenzijdig
te verlagen!
Electrifieatie kanaalbruggen.
Een ander punt dat door mij werd aange-
roerd, de electrifieatie van de bruggen over
het kanaal Ter NeuzenGent te Sluisikil en
Sas van Gent staat nu te worden opgelost.
Nadat vroeger herhaalde pogingen om dit,
zoowel in het beiang der scheepvaart als van
bet landverkeer te verkrijgen, sobipbreuk bad-
den geleden, werd op de staatsbegrooting
voor 1934 een post uitgetrokken om die be-
geerde electrifieatie tot stand te brengen.
Nieuwe slulsbouw te Ter Neuzen.
Onopgelost is gableven de kwestie van het
bouwen eener nieuwe grootere zeesluis te Ter
Neuzen, en die zal dit wel blijven zoolang men
in Belgie niet inziet on juist te bebben gehan-
deld tegenover Nederlandscbe belangen in bet
Zuidwesten en Zuiidoosten van ons land, aan
gezien ook de niefuwe regeering op bet stanid-
punt staat dat zoowel bet onrecht dat tegen
over Ter Neuzen is begaan door initrekiking der
vroeger geldende apeciale fiarieven op de Bel
giscbe spoorwegen als de meer besproken
kwestie der stop van Lanaye voor onis bevre-
digenid daent te worden opgelost, eer Neder
land kan medewerken aan een voorziening of
verruimin/g van den waterweg voor de
Gentsche haven. De Gentscbe belangbelbben-
den die reikhalzend uitzien naar een oplossing
idezer voor bunne haven urgente kwestie,
zoeken die, biijkens de onlangs ruedegedeelde
uitlatinigen van den burgemeester van Gent,
nog steeds aan deze zijde der girens, terwijl
bun toch ook uit de mededeelingen die wij ben
na ingewonnen inlichtingen hebben doen toe-
komen, ten duideflijkste moot gebleken zijn,
d'at zij zicb daarvoor bebben te riehten tot de
Regeering te Brussel, die een initiatief tot op
lossing dezer zaak moet nemen.
Havenuitbreiding te Ter Neuzen.
In bet afgeloopen jaar werd door de Staten-
Generaal aanigenomen bet wetsvoorstel der
Regeering tot verklaring van het algemeen
nut der onteigening van perceelen, erfdiensit-
ibaarbeden en andere zakeiyke recbten, noodig
voor de ui tor eliding van de bavenwerken te
Ter Neuzen. Hoewel over het fedtelijke be-
ginsel dier havenuitoreiidiing reeds bij de
staatsbegrooting voor 1930 was beslist, schonk
de indiening en aanneming van dit wetsont
werp toch voldoening, aangezien dit getuigde,
dat er, ondanks de bescheiiden sommen die
voor de uitvoering op de begrooting waren
geplaatst, toch regelmatig mede voortgegaan
werd. Op de staatsbegrooting voor 1934 werd,
evenals voor 1933, een bedrag van 60.000
uitgetrokken, in verband met de onteigening
der gronden. Er bestaat gegronde verwach-
ting dat nog in den loop van 1934 met de
werkzaamheden zal kunnen worden begonnen.
in verband met bet aangekondigde voomemen
der Regeering, om ten beboeve van werkver-
irudming een geQdleening ten bedrage van 60
millioen gulden te siuiten, waaruit dan ook
de kosten van deze havenuitbreiding zal wor
den bestreden.
Na volitoohng van bet eerste deel der ge-
projeoteerde bavenuitoreiding zal voor zeer
afzienbaren tijd zijn voorzien in de beboefte
aan kaderudmte en opslagtenrein voor de
haven van Ter Neuzen.
Kanaliseering van Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Voor wat betreft kanaliseering in Zeeiuwsdh-
Vlaanderen moet wel worden getuigd, dat die
kwestie op een dood punt is gekomen. In het
westelijk deel van Zeeuwsch-Vlaanderen heeft
bet comite indertijd in verband met de eoono-
mische inzinking zijn werk laten rusten,
terwijl voor wat betreft aanleg van een kanaal
van de Axelsche Sassing naar Hulst bij de
Regeering boe langer boe minder geneigdheid
is gebleken om het indertijd ontworpen rijks-
plan uit te voeren. De vorige Minister van
Waterstaat had reeds verklaard dat daarvoor
van hem geen voorstel te wachten was en van
zijn opvolger is nog geen ander geluid ver-
nomen. Het bestaande comity voor propa-
geering van de uitvoering van dat werk
wenscht daaraan o.m. op grond van bisto-
riscbe recbten nog vast te houden, docb bet
kan niet worden omtkend dat door veranderde
omstandigheden, de zaak van dat kanaal op
een zwakkeren bodem is komen te staan. Dat
er, waar men van regeeringswege geen aan
leiding vindt voor uitvoering van dit kleine
plan, zeker geen uitzicht bestaat op vemvezen-
lijking van verder gaande plannen die door
een ander comito worden gepropageerd, be-
boeft bijna geen betoog.
De land,wegen.
In de verbetering der landwegen is voor-
uitgang. Voltooid werd ook de verbetering
dor aansluiting van den nieuwen verbindinigs-
weg te IJzendijke met den weg naar de grens.
Dit werk is voor de verbinding tusscben
Oostelijk en Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen
van zeer groote beteekenis, die eerst volledig
tot zijn recbt zal komen, wanneer ook de ver
betering van den weg PhilippineDriekwart
zal zijn voltooid, hetgeen naar verwacht
wordt, in 1935 bet geval zal zijn. Het wegvak
aan de vest te Philippine is bereids aanbe-
steed. Voltooid werd ook het wegvak Rapen-
burgsche TolDe Kraai, terwijl thans in be-
banideling zijn de daarop aansluitende weg-
vakken De KraaiTerhole en Rapeniburgsche
TolZaamslag-Veer, terwijl voorts in uitvoe
ring komen verbetering van den weg van de
kom van St. Jansteen-grens Koewacbt en
van de grens te Zuiddorpe naar Koewacbt
Zand, nadat bet vorig jaar was verbeterd
een wegsgedeelte in de ibuurt Heikant onder
de gemeente St. Jansteen.
Voorts is in bebandelieg in den weg van Ter
Neuzen naar Axel bet wegvak Oude Tol-
Magrette.
In Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen werd
voltooid de verbetering van den weg Groede
Nieuwvldet, en ZuidzandeCadzand, terwij!
in vergevorderden stiaat van voorbereiding is
de verbetering van den weg Uzendijke
Belgiscbe grens en de weg Buitenlust-Groede.
De onderbandelingen van Gedeputeerde
Staten en den Minister van Waterstaat met
betrekking tot de verbetering van den weg
HulstKijkuit zijn thans zoover gevorderd
dat de uitvoering van dat werk eerlang ook
zal kunnen worden tegemoetgezden en er na
verloop van een paar jaren zal kunnen ge
sproken worden van een goeden verkeersweg
door Zeeuwsch-Vlaanderen van Walsoorden
Hulst tot de grens bij Sluis of Aardenburg.
De veerdiensten over de Scheld,©.
De nieuwe veerboot voor den dienst Wal
soordenHansweert kwam in de vaart. Zoo
als bekend maakt het aanleggen van aanleg-
bavens voor koplading ten bate van dien
dienst op bet oogenblik nog een onderwerp
van studie uit bij 's Rijks waterstaat, doch
zullen de kosten van uitvoering ook worden
gedekt uit de hiervoren besproken 60 millioen.
De nieuwe aanlegplaats met ponton voor
den 'dienst Ter NeuzenHoedekenskerke werd
in laatstgenoemde plaats in gebruik genomen.
Het bleek een mooi werk, dat ten zeerste te
stade komt aan het verkeer met motorvoer-
tuigen, dat ook werd gadiend door bet in de
vaart komen der voor dien dienst gebouwde
motorboot „Koningin Emma".
De bootdienst Ter NeuzenVlissingen bleek
nog aanleiding te geven tot uiteenLoopend
meeningaverscbil. Zooals bekend werd door
Gedeputeerde Staten in de najaarszitting voor-
gesteld dien dienst, die gebeel voor rekening
der provineie komt, op te heffen wegens bet
idaarop voorzien tekort, doch is, overeenkom-
stig bet verzoek der Kamer dit voorstel door
de Staten verworpen en wordt de dienst, met
eenigszins verhoogde tarieven, voortgezet.
Verwacht mag worden dat de reizigers door
een goed gebruik van dezen dienst zullen blijk
geven op bet behoud daarvan prijs te stellen.
De zeevaart en binnenvaart op het
kanaal Ter NeuzenGent.
De zeevaart op de haven van Ter Neuzen
was iets drukker dan bet vorig jaar, voorna-
melijk door de bedrijvdgheid aan de industrieen
te SluiskiL Grooter was de aanvoer van stuk-
goederen en hout, benevens kunstmest en
ijzer, normaal die van pijpaarde, lager die van
kolen. Met inbegrip van die voor Sluiskil
kwamen binnen 291 zeeschepen, met een in-
houd van 343.202 reg. tonnen, terwyl 328 zee
schepen, met een inboud van 353.382 reg.
tonnen van Ter Neuzen uitvoeren. Biijkens
de igegevens van het Centraal Bureau voor
de Statistiek was bet totaal van bet haven-
verkeer (in- en uitvoer) te Ter Neuzen (waar-
onder Sluiskil en Axel) ter zee 738.492, langs
de rivieren 552.913, samen 1.291.405 tonnen,
welke cijfers over het jaar 1932 waren resp.
596.727, 492.794, samen 1.089.521 tonnen.
Met bestemming voor Gent werden opge-
schu't 1788 zeeschepen, met een inboud van
1.620.687 reg. tonnen, tegen 2128 met
1.758.199 in bet jaar te voren.
Met bestemming voor Sas van Gent kwamen
binnen 32 zeeschepen, met een inboud van
27.870 reg. tonnen; bet jaar te voren 36
schepen met 29.058 reg. tonnen inboud.
Om te lossen kwamen te Ter Neuzen binnen
2809 binnenscbepen met een inboud van
624.763 scheepstonnen (bet jaar tevoren 2776
met 487.527 tonnen) terwijl met lading ver-
trokken 2264 binnenscbepen, metende 524.250
tonnen (bet jaar tevoren 2499, metende
535.049 tonnen). Het aantal binnengekomen
schepen was dus iets grooter, docb de ton-
nenmaat procentsgeiwijze booger. Normaal
was de invoer van stukgoederen, gemengde
ladingen, steentoolen, kalik, cement, aard-
appelen, grant, zand en hooi, stroo en veevoe-
der, booger die van natuursteensoorten, mest-
stoffen, vlas, ijzer, en erts; lager die van ge-
bakken steensoorten, bout, oesters, mosselen
en andere vdschsoorten. Uitgevoerd werden
meer ladingen, kalk, cement ene., meststoffen,
aardappelen, beetworteJen, peulvruahten, licbt
ontvlamibare stoffen en ijzer en erts.
Aan de Axelsdhe Sassing kwamen 543
schepen, metenlde 70.700 tonnen en vertrokken
543 schepen, metende 70.342 tonnen (het jaar
te voren waren die cijfers resp. 575 schepen
metende 73.358 tonnen aangekomen en 575
metende 73.657 tonnen vertrokken). Zoowel
in de total en als in de hoeveelheid der aange-
voerde en ui'tgevoerde soorten der ladingen
was weinig verandering.
PROEVEN MET AARDAPPELRASSEN
IN 1933.
Deze proeven zijn, door den omvang van de
cultuur in ons iand en de waarde van den
aandappel voor consumptie en industrie, van
bijzondere beteekenis. De secretaris der
Regelingsoommissie voor bet proefveldwezen,
ir. Koeslag, heeft de resultaten van de door
rijkslandibouwconsulenten in alle provincden
in 1933 genomen proeven geresumeerd in een
ui'tvoerig verslag, waaraan bet volgende is
ontleend
Men beeft de proeven in 4 series gesplitst,
waarbij men de met een bekend ras overeen-
koanende rassen afzonderlijk beeft vergeleken.
Daarbij heeft men verleden jaar gunstige
weersomstandigheden en betrekk^lijk weinig
ziekten gehad, zoodat men betrouwibare uit-
komsten beeft verkregen.
In de Eigenhedmer-serie van geelvlezige
aardappelrassen met een blanke scbil, bestemd
voor binnenlandsche consumptie werden on-
dergebracbt: Eigenbeimer, Friso, Muntinga
17, Oostermoersdhe, Souvenir en Unicum. In
bijna alle provincien werden in totaal 16 proef-
velden aangelegd. Van elk proefveld wer
den de rassen ook vergeleken op smaak,
uiterlijik op schotel en kruimigheid. Over bet
gebeel werd de Eigenbeimer bet gumstigst be-
oordeeld, dicht gevolgd door Muntinga 17.
Over den smaak en bet uiterlijk van Friso
werd bet minst gunstig geoordeeld; Ooster-
moersche ontbrak vooral kruimigheid, waar-
om dit ras, dat geen andere uitolinkende
eigenscbappen bezit, vermoedelijk weinig in-
gamg zal vinden. De gemiddelde opbrengst
aan consumptie-aardappelen van Eigenbei
mer, Friso, Muntinga 17 en Oostermoersche
was op kleigrond ongeveer gelijk; Souvenir
en vooral Unicum brengen belangrijk min
der op.
Ir. Koeslag komt tot de conclusie, dat geen
der vergeleken rassen den Eigenbeimer als
consumptie-aardappel overtreft of zelfs maar
evenaardt. Het ddchtst wordt bij benaderd
door Muntinga 17, die vermoedelijk vo6r beeft
een geringere vatbaarbeid voor pbytopbtora
in loof en knollen, docb bet is de vraag, of
dit opweegt tegen den in den handel minder
gewilden langwerpigen knolvnrm. Friso beeft
behalve de neiging tot het vormen van kleine
knollen, bet vertoonen van dOorwas en een
mididelmatigen smaak, biijkens de practijk-
ervaring de zeer sobadelijke eigenschap van
bet vertoonen van bruine vlekken en stippen
in bet vleesch; die veel partijen gebeel onge-
scbikt maken voor den handel. In boeverre
Souvenir en Unicum zouden kunnen dienen
als Bravo-vervangers, waarvoor de mindere
productiviteit geen beletsel zou vormen, is
uit deze proeven, waarbij niet met de Bravo
werd vergeleken, moeilijk uit te maken. Het
niet uitblinken van de kwaliteit wijsit echter
niet in die richting.
In de Roode Star-serie: geelvleezige aard
appelen met roode scbil, bestemd voor binnen
landsche consumptie, werden vergeleken
Roode Star, Furore, de I 194 van dr. Dorst
en Robijn. De I 194 stond op 7 proefvelden
waarvan 5 op zand- en 2 op kleigrond, steeds
in opbrengst No. 1 of 2; overigens liep de
rangorde in productiviteit op de verschillende
proefvelden nogai uiteen. Dit geidt ook voor
de resultaten der kookproeven; tiocb was de
algemeene indruk, dat Robijn in dezen nog
bet meest met de Roolle Star overeenkomt,
terwijl bet oordeel over de beide andere ras
sen minder gunstig luidide. Jammer genoeg.
werden geen aanteekeningen over bet optre-
den van kringerigbeid ingezonden, diaar voor
een Roode Star-vervanger vooral ook een
mindere vatbaarbeid hiervoor verlangd wordt.
Ofschoon de andere rassen vermoedelijk pro-
ductiever zijn, is bet toch zeer de vraag, of
ze de Roode Star zullen kunnen vervangen.
In de tndustnie-serie werdien vergeleken
Industrie, Alpha, Erdgtold en Triumf, op 6
proefvelden, gelegen op klei-, zand- of dal-
gronden. De kookproeven van 2 proefvelden
gaven zeer uiteenloopende oordeelvellingen:
van den acbtte men Industrie het beste, van
het andere bet slechtste; daar plaatste men
Alpha bovenaan, terwijl men van beide proef
velden den smaak van Erdgold en Triumf
minder gunstig beoordeelde. Ir. Koeslag
komt tot de conclusie, dat Erdgold buitenge-
woon productief is. Ook Alpha 1 evert een
zeer hooge opbrengst aan groote knollen.
Triumf was op alle proefvelden bet minst
productief.
In de Thorbecke-serde werden op 2 proef
velden op dal- en 2 op bumusacbtigen zand-
grond vergeleken Tborbecke, Concurrent,
Hellema en Atlas, en op 3 proefvelden boven-
dien nog Hercules. Atlas gaf overal de ge-
ringste opbrengst en niettegenstaande bet
hooge zetmeelgehalte de kleinste zetmeel-
opbrengst; dit ras maakte dan ook een minder
gunstigen indruk Hellema, Concurrent en
Hercules maakten echter, vergeleken bij Tbor
becke ,een goed figuur, zoodat verdere proe
ven met rassen wenscbelijk geacbt worden.
STAMBOEKFOKKERS EN DE
TEELTBEPERKIN G.
Het Handelsblad scbrrjft:
Eigenaren van rundveestapels, die op voor-
dracbt van de Gewestelijke Rundveecentrales
hunne veestapels door de Crisis-Rundveecen-
trale wenschen erkend te zien om op grond
van die erkenning bet recbt te kunnen doen
gelden, tegen betaling van 20 per stuk, vaars-
kalveren boven het toegewezen aantal aan te
mogen houden, kunnen reeds thans hunne aan-
vragen am erkenning indienen bij de Geweste
lijke Rundveecentrales.
De eigenaren zullen daarbij de verklaring
moeten overleggen:
I. Voor stamiboekveestapelsdat minstens
drie vierde deel van den geheelen veestapel
bestaat uit in een stamboek geregistreerde
fokdieren;
H. Voor fokvereenigingsveestapels: dat de
geheele veestapel uitsluitend bestaat uit in
eene erkende fokvereeniging geregistreerde
fokdieren
m. Voor tuberculosevrije veestapels: dat
zij lid zijn van een erkende rundertuberculose-
bestrijdingsorganisatie, terwijl in den veesta
pel gedurende twee achtereenvolgende jaren
geen reactiedieren boven den leeftijd van een
jaar zijn voorgekomen, noch eenige andere
vorm van tuberculose is geconstateerd; en bij
voorkomen van een reactiedier beneden dien
leeftijd het desbetreffende dier ten spoedigste
uit bet bedrijf wordt verwijderd.
Voorts dat in de onder I en II bedoelde vee
stapels gedurende tenminste de drie laatstver-
loopen jaren eene geregeld toegepaste alge
meene melkcontrole heeft plaats gehad en ge
durende ten minste de drie laastverloopen
jaren uitsluitend is gewerkt met voorloopig of
definitief ingescbreven stamboekstieren of met
stieren, welke zijn geprimeerd door de desbe
treffende provinciale commissie ter bevorde-
ring van de rundveefokkerij.
De onder I en II bedoelde veestapels op be-
drijven, welke nog geen drie jaren bestaan,
moeten de daar genoemde samenstelling be-
zitten en voorts bestaan uitsluitend uit gecon-
troleerde dieren of dieren, welker moeders ge-
controleerd zijn, terwijl de algemeene melk
controle onmiddellijk bij inrichting zal moeten
zijn of worden ingevoerd.
Aanvragen om boventallige vaarskalveren
in deze rundveestapels te mogen aahhouden,
moeten onder overlegging van 20 per stuk,
eveneens worden gericht tot de Gewestelijke
Rundveec entrales
