DOUWE EGBERTS
AKKER-CACHETS ("AKKERTJES")
Weer onprettig?
MERCURIUS
HAVERMOUT
25 cen( per pondspak
iff llfe£&JL iXtt&Gx&aJi,
I ~?0 e&>tojc *frsvi
PAARSMERK
OTbJl Lf*> uZZOJLOlCUIOC
Z oUi&Msl tvaaJioC?
Vele vrouwen zijn op gezetle tijden het slachtoffer
van pijnen. Denk niet, dat tegen dit lijden weinig
te doen is, want de vele vrouwen die geleerd heb
ben "AKKERTJES" te gebruiken, weten wel beter.
AKKER-CACHETS bestrijden vrouwenpijnen en zijn
een uilkomsl in de donkere dagen der vrouw. In plaals
van neerslachtig zull Ge U opgewekl en rustig voelen.
Het 40-jarig bestaan der Bijzondere
Lagere School op het Zoute Spui
(Gemeente Axel).
- r
v.
50 ct. p. Vi pd.
20 ct. per oni
10 ct. p. '/2 on»
ECHTE FRIESCHE HEEREN-BAAI
VERSCHAFT U WOLKEN VAN GENOI
(Ingez. Med.)
DE BEGROOTING VAN HET
WEGENFONDS
A an het voorloopig verslag wordt het vol-
gende ontleend.
In verband met hetgeen in bet voorloopig
verslag over boofdistuk IX werd opgemerkt
ten aanzien van de verminderde uitkeering
aan bet Wegenfonds, werd door verscheidene
leden de vraag gesteld of bet in de bedoeling
ligt, voorgoed van de verplicbting van die uit
keering te worden ontbeven of dat dit alleen
gescbied met het oog op de crisis. Mocht dit
laatste bet geval zijn, dan konden deze leden
zich er mede vereenigen. Indien het echter in
de bedoeling iigt, het Wegenfonds self-sup
porting te maken, dan achtten zij het ook
gewenscbt, dat deze dienst tot een gebeel zelf-
standigen werd gemaakt.
Zij zagen niet in, dat bet in dat geval niet
mogelijk zou zijn, met bet oog op dezen dienst
leeningen te sluiten. Gedacbt werd bijv. aan
een premieleening op langen termijn, met een
laag rentetype, waardoor de mogelijkheid ge-
opend zou worden, om tot veel sneller wegen-
aanleg over te gaan dan thans mogelijk is.
Tbans is voor wegenaanleg en wegenverbete-
ring een bedrag van 7 millioen uitgetrokken
tegen 9 milboen in bet vorige jaar. Daarbij
is dan nog 3 y2 millioen minder op den kapi-
taaldienst uitgetrokken. Dit beteekent een
drastische temporiseering tot bijna de helft.
Des te sterker klemt de wenschelijkheid tot
het aangaan van leeningen ten behoeve van
een zelfstandig gemaakten dienst der wegen,
welks inkomsten als waarborg voor een aan-
gegane leening kunnen#strekken.
Van meer dan een zijde werd bezwaar ge
maakt tegen de financieering van de voor-
schotten aan bet Wegenfonds. In totaal werd
48 millioen toegestaan. Daarvan is 9 milboen
verwerkt. Van het niet verwerkte bedrag
moet nu door het Wegenfonds 4 procent rente
worden vergoed aan den kapitaaldienst van
de begrooting van Waterstaat. Men achtte
dit diefstal ten nadeele van het Wegenfonds.
Eenige leden wezen op bet verschil in hou-
ding bij de regeering ten aanzien van de voort-
zetting van de gedeeltelijke drooglegging der
Zuiderzee en de uitvoering van bet Rijks-
wegenplan en de provinciale wegenplannen,
terwijl bet tertiaire wegennet hoe langer hoe
hoe meer in bet gedrang komt. Zij meenden
te moeten vaststeben, dat tbans reeds juist
blijkt de opvatting, dat het ondememen van de
voortzetting van de Zuiderzeeiwerken het
Staatsbudget zeer aanzienbjk zou verzwaren
en daardoor verderen voortgang van open-
bare werken zou belemmeren. Dit werd te
meer van beteekenis geacht, nu moet worden
gevreesd, dat een deel van de weggebruikers
belast zal worden met een deel van het tekort
op de exploitatie der spoorwegen, zoodat het
toekomstbeeld is, meer betalen in verband met
de exploitatie der spoorwegen en minder krij-
gen in verband met de Zuiderzeewerken.
Andere leden konden met het denkbeeld der
temporiseering instemmen. Door thans te veel
aan het wegennet te doen, ontneemt men werk
voor de toekomst, en ook in de toekomst is
werkverschaffing noodig.
Verscheidene leden hebben aangedrongen op
steun uit het Wegenfonds voor de verbetering
van het tertiaire wegennet.
COMMUNISTISCHE PROPAGANDA DOOR
EEN ONDERWIJZER OP WACHTGEED.
Bij Kan. besluit is ongegrond verklaard het
iberoep van A. J. Groenestein te Krommenie
gewezen onderwijzer aan de bijzondere lagere
school te 'Huizen. tegen de beschikking van
den Minister van Onderwijs, waarbij zijn
wachtgeld is vervallen verklaard uit overwe-
ging dat de heer G. communistische propa
ganda voert onder sehoolkinderen te Kromme
nie als leider van de pioniersgroep Carl Lieb-
knecht en daarom zijn herplaatsing bij het
onderwijs niet wenschebjk is.
DE BEGROOTING VAN HET ZUIDERZEE-
FONDS.
Voigens het voorloopig verslag werd alge-
meen aangedrongen op een stellige verklaring
van de regeering betreffende haar plannen in
zake de voortzetting der inpolderingen. Men
meende, dat er geen overeenstemming bestond
tusschen de mededeebng van de regeering in
de Troonrede en in de Memorie van Toelichting
eenerzijds en de mededeebng van den Minister
van Waterstaat, bij gelegenheid van de offi-
cieele openstelldng voor het verkeer over den
afsluitdijk andertzijds.
Een aantal leden bepleitte de voortzetting
der inpoldering ook in de huidige omstandig-
heden, met het oog op de behoefte bij jonge
boeren aan voor cultuur geschikten grond en
vooral met het oog op de werkverruiming, die
er het gevolg van zal zijn.
Andere leden zouden zich niet bereid kun-
nen verklaren aan voortzetting der polderings-
wierkzaamheden medewerking te verleenen,
indien zou worden vastgehouden aan de tern
poriseeringsplannen ten aanzien van de wegen
verbetering.
Eenige leden waren van oordeel, dat, moch-
ten de werkzaamheden inzake de inpoldering
voortgang vinden, inpoldering van den Zuid-
westpolder de voorkeur verdient boven die
van den Noordoostpolder, aangezien in het aan-
gelegen land van Noord-Holland meer behoefte
aan cultuurgrond bestaat dan aan den Erie-
schen of Gelderschen wal.
Andere leden konden zich hiermede niet ver
eenigen. Zij wezen op de voorbereidende
werkzaamheden, welke ten aanzien van den
Noordoostpolder reeds zijn uitgevoerd. Het
zou naar het oordeel dezer leden slechts tot
vertraging der inpoldering kunnen leiden.
"AKKERTJES"
v»rdrijvem
Hoofdpijn
Migraine
Ki es pij n
Spierpijn
Influenza
AKKER-CACHETS zijn een nieuwe zeer werkzame vinding van
Apotheker Dumont. Ze hebben geen enkele nadeelige werking.
De cachet-vorm is de meest ideale manier van innemen. "AKKERTJES"
hebben in korlen tijd bewezen een geneesmiddel bij uitnemend-
heid te zijn. Haal nog heden een doosje. Ook U zult levreden zijnl
Voigens recept van Apotheker Dumont. Slechts 50 cent per 12 stuks.
(Ingez. Med.)
Product
Tegenover die leden, die op spoed bij de
verdere inpolderingen aandrongen, merkten
eenige leden op, dat naar hun meening het
geld beter besbeed kon worden door het be-
vorderen van kolonisatie op de dalgronden in
de N.O. provincies.
Wieringermeer. Eenige leden hadden be-
zwaren tegen de groote bedragen, welke nog
steeds voor proefnemingen worden uitgetrok
ken.
Verscheidene leden verklaarden zich tegen-
standers van staatsexploitatie der gronden.
Andere leden waren van oordeel, dat, gezien
de tegenwoordige oeconomische verhoudingen,
staatsexploitatie de meest gewensehte vorm
van exploitatie is.
Aan het verslag is toegevoegd een nota van
den heer Van der Waerden, waarin het vraag-
stuk van de uifgifte der gronden en van den
beheersvorm nader wordt uiteengezet.
VERBOD VAN EEN OPTOCHT VAN DE
GRAAL.
Men schrijft uit Hoom aan de N. R. Crt.:
In de gehouden raadsvergadering stelde de
heer van Boxmeer (rjk.) de vraag, waarom
de burgemeester den Allerheiligenoptocht van
de Graal had verboden. De burgemeester, mr.
H. C. Leehorst, verzocht den raad deze inter-
pellatie niet toe te staan; daartegen rees, voor
al van de zijde -der s.d., hevig verzet.
De heer Plomper (s.d.) zeide, in de 14 jaar
dat hij raadslid dezer gemeente is, nog nooit
zooiets te hebben beleefd. Wethouder Stum
per (r.k.) zeide, dat dit in zijn 17jarige loop-
baan nooit was voorgekomen.
De voorzitter bracht de vraag of de inter
pellate toegestaan zou worden in stemming
en met algemeene stemmen werd beslote-n dat
recht te verleenen. Daarop zijn de vragen aan
de orde gekomen, maar de voorzitter zeide, dat
deze zaak hem persoonlijk als hoofd der poli-
tie trof en dat hij daarom de vragen niet
wenschte te beantwoorden. Niettemin liet hij
debat over de zaak toe en er ontstond veel
rumoer toen de heer Zijp (s.d.) veronderstelde
dat deze beslissing zou zijn genomen op grond
van instructies uit Den Haag. De voorzitter
bestreed dit krachtig en verbood den heer Zijp
hem ervan te beschuidigen, dat hij niet naar
eigen eer en geweten zou hebben gehandeld.
De heer Stumpel uitte de klacht dat in deze
met den roomschen wethouder geen overleg
was gepleegd.
De voorzitter merkte echter op, dat het hier
louter een burgemeesterszaak betreft.
De burgemeester zou het verbod hebben ge-
grond op het feit, dat hij geen toespitsing van
de godsdienstige toestanden in de stad
wenscht. Men is er n.l. over het algemeen zeer
tegen gekant, dat bij het uniformverbod in-
stellingen als de Graal en de A.J.C. zijn toe-
gelaten.
HEN GEM.EENTE-ONTVA.NGER KAN
GEEN KASSIER ZIJN.
(Bij Kon. besluit is ongegrond verklaard het
beroep van den raad der gemeente Den Hel-
der, tegen het besluit van Ged. Staten van
Noord-Holland, waarbij goedkeuring is ont-
houden aan een nieuwe verordening betreffen
de het beheer der gemeenteibedrijven.
Het bezwaar van Ged. Staten was, dat blij-
kens art. 9 dier verordening de gemeente-
ontvanger zou optreden als kassier van ge-
meentebedrijven. De werkzaamheden, aan den
gemeente-ontvanger opgeoragen, acht de
Kroon in strijd met de gemeentewet.
MR. DR. J. P. FOCKEMA ANDREA!'.
OOMMISSARIS IN GRONINGEN.
Naar gemeld wordt is zeer binnenkort de
benoeming te verwachten, met ingang van 1
December a.s., van mr. dr. J. P. Fockema
Andreae, thans burgemeester van Utrecht, tot
oommissaris van de Koningin in de provincie
Groningen.
DE EVENREDIGE VRACHTVERDEELING
IN DE BINNENSCHEEPVAART.
In een rondschrijven van den minister van
justitie aan de prociureurs-generaal bij de ge-
rechtshoven, opgenomen in het Alg. Politie-
blad van 5 October j.l. deelde deze minister
ingevolge een desbetreffende opmerking van
den minister van Eoonomische Zaken mede,
dat de vaart op den Rijn (w.o. in dezen mede
te verstaan: Waal, Boven- en Beneden-Mer-
wede, Noord, Lek, N. Maas en N. Waterweg
zoowel met vreemde sohepen als met schepen
onder Nederlandsche vlag voorshands onge-
moeid zal zijn te laten.
Daar omtrent dit punt eenig misverstarfd
schijnt te zijn gerezen, wijst de minister van
Justitie er in het Algem. Politieblad nader op,
dat het de bedoeling is, dat de schepen tijdens
de vaart op bovenbedoelde wateren niet aan
controle worden onderworpen, doch dat zij
zich ook op die wateren wat het inladen of
in lading nemen betreft, aan de wet van 5 Mei
193(5, St.tol. 251 zullen moeten houden.
VERNIETIGING VAN EEN RAADSBESLUIT
DAT TEN DOEE HAD, CAFEBEZOEK
TE BEVORDEREN.
Bij Kon. besluit is vernietigd het besluit van
den raad der gemeente Weert van 22 Decem
ber 1932 strekkende tot aanvulling van arti-
kel 15 der algemeene politieverordening van
die gemeente.
Bij dat besluit werd artikel 15 aangevuld
met een bepaling, voigens welke het verboden
is, bioscopen op Zondagen en daarmede gelijk-
gestelde feestdagen langer geopend te houden
dan tot 10 uur des namiddags. Deze bepaling
werd door den raad vastgesteld ter voldoe-
ning aan een verzoek van den Weerter ver-
gunning- en verlofhoudersbond, om op Zon-
en feestdagen het sluitingsuur der bioscopen te
bepalen op 9 uur, ten einde het den bezoekers
van bioscopen mogelijk te maken, na het bij-
wonen van de bioscoopvoorstelling nog een be-
zoek aan de vergunnings- en verlofzaken te
brengen.
De Kroon overwoog, dat het raadsbesluit
mitsdien ten doel heeft en geen ander doel
heeft dan door het vaststellen van een
vroeg sluitingsuur voor de bioscopen het be-
zoek van vergunnings- en verlofzaken op Zon-
en feestdagen te bevorderen, zoodat het be
sluit niet strekt in het belang der openbare
orde, zedelijkheid en gezondheid en op zoo-
danige wijze het dienen van de belangen van
een groep particulieren beoogt, dat het niet
kan worden geacht de huishouding der ge
meente te betreffen.
Uit overweging, dat het besluit derhalve in
strijd is met artikel 168 der gemeentewet, heeft
de Kroon het raadsbesluit vernietigd.
I.
De officieele herdenking van het 40jarig be
staan van de Christelijke School op het ge-
hucht „Spui" vordert deze week niet minder
dan een drietal avonden op.
Fedtelijk, zoo mogen wij aan de hand van
hetgeen wij, dank ook de vriendelijke invitatie,
van nabij zagen en hoorden, wel z.eggen, staat
deze geheele week in de sfeer van deze heuge-
lijke gebeurtenis. En voor hen wier werkkring
ligt om, en wier sympathie uitgaat naar dit
culminatiepunt waarin zij leven en verkeeren
door de voorbereiding van dit alles, is het nog
heel wat meer geweest dan deze korte spanne
tijds van een week die deze gebeurtenis als een
lichtende stip heeft geplaatst op den dagelijk-
schen weg.
't ,,Spui" in het teeken van de feestviering!
Niet van uiterlijk vertoon voorwaar. doch
van een zeer waardige herdenking in den in-
tiemen kring van de vele tientallen vrienden
en medestanders, van de ouders en de leden,
de oud-leerlingen en de hedendaagsche
schooljeugd.
Het ijverige bestuur met den volijverigen
voorzitter en den niet minder ijverigen secre-
taris aan het hoofd, mogen de voldoening
smaken, dat hun werk en streven is bekroond
en geslaagd. Dit bestuur had met het oog op
den emst der tijden zich op het standpunt ge
plaatst dat aan de eigenlijke feestviering een
meer als een wijdingsure bedoelde bijeenkomst
diende vooraf te gaan.
En de keuze was niet moeilijk, toen men te
rade ging wien men de taak het best zou
toevertrouwen op een dergelijke bijeenkomst
leiding te geven. Eenparig was het oordeel,
dat niemand beter deze taak kon vervullen dan
Mr. P. Dieleman, het lid van Ged. Staten van
Zeeland. Hij, die zelf ook een der pioniers was
in den strijd, een matador, ja zelfs een kam-
pioen, hij, die ook de dagen van den meest
verbitterden schoolstrijd mede heeft doorwor-
steld en zelfs zoon is van dat onderwijs en in
de onmiddellijke omgeving der school geboren,
hij zou ook gewis op dezen gedenkwaardigen
avond de juiste snaren van het met dank ver-
vulde gemoed weten te raken.
Zooals steeds klopte men niet tevergeefsch
bij hem aan en werd hij bereid gevonden tot
het houden van een redevoering en zoo was
j.l. Woensdagavond de school gevuld met een
belangstellende schare toen de heer J. W.
Bakker, in zijn kwaliteit van voorzitter, te
6 ure de openbare herdenkingsbijeenkomst
opende met het laten zingen van Psalm
138 1 en het voorlezen van den onberijmden
65sten psalm.
In zijn volgend openingswoord wees de heer
Bakker op het bijzondere feit dat men niet
voorbij meende te mogen laten gaan zonder
daaraan een eenigszins feestelijk karakter te
geven, door de ontvangst van de ouders, de
oud-leerlingen etc. Hij wees op het werk van
de commissie van voorbereiding, die hij dank
bracht voor het in een korte spanne tijds tot
stand gebrachte werk. Maar ook meende hij
en daarbij was hij de talk van het bestuur, dat,
ofschoon er reden is voor feestelijke stem
ming, bij de trouw aan onzen God, toch zeker
de wijdinigsgedachte niet ontbreken mocht.
Spreker zou niets zeggen over de geschiedenis,
maar laat dit over aan den Secretaris en het
deed hem genoegen Mr. P. Dieleman te mogen
verwelkomen, wiens naam op het ledenregister
geen onbekende is en die trots al zijn ambte-
lflke bezigheden bereid werd gevonden heden-
avond de feestrede uit te spreken. Hij ver-
leende daarop het woord aan Mr. Dieleman.
Diens rede was getiteld:
De beteekenis van het Chr. Onderwijs.
II Sam. 18.
Mr. Dieleman vond het zeer juist gezien het
40jarig bestaan om zijn bijzonderheid aan de
vergetelheid te onttrekken. Het getal 40 is een
merkwaardig getal in den Bijbel. 40 jaren
zwierf het volk van Israel in de woestijn, 40
dagen vertoefde Mozes op den berg, en zoo
noemde hij nog andere feiten.
Er is altijd een streven naar volmaaktheid
geweest. De mensch en de mensehheid gevoel-
de dat de toestand, waarin we verkeerden,
niet de juiste en de meest gelukaanbrengende
was. Men streefde en men streeft altijd naar
verandering, naar verbetering, naar volma-
king. Dat heeft God in het hart des menschen
gelegd, want de mensch is naar Zijn beeld ge-
schapen en dewijl dat beeld verd-uisterd is,
maar toch als een levend zaad in de ziel wordt
gevonden, werkt dat naar ontwikkeling, streeft
dat naar bereiking van het doel waartoe die
mensch geschapen is. Er is een streven bij
ieder om te worden een persoonlijkheid. Die
persoonlijkheid van een mensch, zegt een
Amerikaansche schrijver, gelijkt op een
korreltje dat in een oesterschelp verdwaald is,
de parel van het leven groeit door de verhou-
ding, die zich om die persoonlijkheid heen
bouwt.
Wij zijn leden van een lichaam, van een ge-
heel, van een gemeenschap. Dit heeft er ook
altijd naar doen streven het meest mogelijke
geluk voor den enkeling en voor het geheel
te zoeken.
Spoort de H. S. ons kort en krachtig aan
tot een streven naar volmaaktheid, degene die
zich niet buigen voor het gezag der 'H. S., doen
dat veel uitvoeriger nog. Zoo b.v., wordt bij
de oude Chineezen een belangrijk deel van him
heilige boeken daaraan gewijd en men noemt
het daar een verheven wetenschap anderen te
voimaken, waamaar de hoogst volmaakte
mensch onophoudelijk streeft om het goede
te stichten of aan de volmaking der andere
menschen te arbeiden.
Aan de Chr. School is dikwijls verweten dat
men van de kinderen Farizeeers maakt en
met de stichting en inrichting er van feitelijk
wil zeggen: onze kinderen zijn beter, dichter
de volmaaktheid nabij.
Hoe weinig begrip hebben zij, die dat be-
weren, van de beginselfen van het evangelie,
waarop het Christendom berust. Het is juist
omgekeerd.
Men gaat er van uit zeker dat de kinde
ren ook geschapen zijn naar Gods Beeld, maar
tevens dat dit beeld gansch verduisterd is en
niet van zelf meer tot ontwikkeling komt
en van die gelijkheid door de zondenval niets
terecht komt, tenzij er iets anders geschiedt;
dat met al ons werken en streven die vol
maaktheid niet kan worden bereikt, tenzij
men zich schuldbewust wendt tot den Verlos-
ser, tot den Volmaakten Mensch, die tevens
is de Zoon van God. En om schuldbewu-stheid
te kennen, moet men schuld en zonde ver
staan, weten wat dat is, moet men ook schuld
en zonde gevoelen voor zich zelf. En dan moet
men den weg ter ontkoming weten, ,,Waar dan
heen? Tot U alleen!" En eerst wanneer men
geheel ontledigd is, kan Gods Geest het hart
reinigen tot een woonstede Gods, zoodat feite
lijk, zooals Paulus zegt, het niet meer is ais-
of ik leef, maar Christus leeft in mij. Ik ben
dan als een transparent, waarin men Christus
ziet en zo6 kom ik tot de Volmaaktheid.
Het is -dit alles, wat de Christelijke school
door het hoofd vol te proppen met leerstel-
de kinderen van meet af moet leeren en niet
lingen of leerstelliighedien, maar met de een-
voudige geschdedenis, met het eenvoudige
evangelie, op de wijze zooals de Heer Jezius
leerde en onderwees met beelden uit de natuur
en het leven, met het meedeelen niet van be-
grippen of formules, maar van feiten, van
werkelijkheden
In de 18e eeuw was het een eeuw van vele
wiijlsgeerige stelsels. Het eene volgde op het
andere. Een er van stelde het ego'isme in het
centrum (Feuerbach) en kende geen hooger
i-deaal dan het geluk voor zich zelf, voor zijn
gezin of familie, voor zijn woonplaats of
vaderland. Het leidde tot een nationalistisch
systeem, een imperialisme zou er uit geboren
worden, maar ook in dezen vorm stond dat
volmaaktheidsstreven op den voorgrond.
Ook de kerk streefde daarnaar. Liangen
tijd onderdrukte zij de wetenschap, wier re-
sultaten niet met haar uitspraken in strijo
mochten zijn. Galilei moest zijn leer dat de
aarde draait, voor de kerk afzweren om den
dood te ontgaan. Zoo wil-de iemand de zooge-
naamde zeven vrije kunsten beoefenen, maar
dewiji er bij1 waren die de kerk verbood, aocht
hij een verontschuldiging door aan ieder dier
kunsten een bepaald godsdlenstig doel te ver-
binden, b.v. wi-skunde en sterrekunde mocht
men niet beoefenen. Hij (het was Maurus l
verdedigde dit toen door er op te wijzen, dat
zij dieniden voor de bepaling van de Christe
lijke feestdagen, waarvoor verschillende bere-
keningen noodig waren.
Vanzelf ken dat niet zo-o blijven en kwam
er een strijd tusschen kerk en wetenschap,
tusschen kerk en school. De een achtte zich
oppermachtig op het eene, de andere op het
andere getoied. En wie zich oppermachtig
waant, wordt zoo gemakkelijk veel te streng.
NEDERLANDSCH FABRIKAAT
(Ingez. Med.)
te heftig en onverdraagzaam; zoowel kerk ala
school gingen daaraan lijden. Ieder moet sc*u-
verein zin in eigen kring, ook dan zelfs wan
neer beiden geregeerd moeten worden door de-
zelfde grondgedachten en de Heilige Schrift
tot grondslag nemen.
Intusschen de wetenschap, straks geheel a«-Ti
de Universiteiten, van den boei der kerk ont-
slagen, bleef zoeken naar een oplossing van
de vraag; honderden geslaohten hebben moei-
zaam daarnaar gestreefd, daarvoor gestreden,
daarover gepeinsd, dag en nacht: „Wat moe
ten wij doen om gelukkig te worden en ande
ren gelukkig te maken?" Dat was de meest
pijnlijke vraag van de mannen van het intel
lect, waarop toch de hoogere geesten, die
niet het speoiale eener wetenschap, maar het
doel der wetensclliappeci, het universeele, het
algemeene in het oog vatten, zonnen?
En telkens en tel'kens weder was de slot-
som,,Wij hebben het antwoord nog niet ge
vonden. Wij kunnen het niet vinden," En
opnieuw toog men aan den arbeid; op talloos
veel vragen kreeg men een antwoord. Met
reuzenschreden ging kermis en wetenschap
vooruit. Men beheerscht hoe langer hoe meer
de natuur, door naspeuring en ontdekking van
de onveranderlijke wetten door God daarin
gesteld en men doet voor de oogen en ooren
van den verbaasden mensch womderen door
oombinatle, door samenstelling en samenwer-
king van die wetten, maar die ddepste vraag,
die alles overheerscht, wordt niet door de
wetenschap, door de school beantwoordt.
Geen antwoord op de vele vragen des 1 evens,
geen antwoord op die onnoemelijk vele vragen,
die 's menschen hart en ziel eleven bestormen,
die zijn bloed sneller door bet lichaam jagen
of doen verstarren, zoodat nu eens het hoofd
gloeit en de pols koortsig jaagt, dan weder
zij zoo zwak staat alsof het leven futloos te-
neer ligt in de grootste depressie.
Hoe hoog en diep de wetenschap, haar licht
beschijnt 's menschen levensweg niet, zoodat
hiijl den weg naar het geluk vindt. Hij blijft
doortasten en dwalen, geleid nu eens door
het eene, dan door het andere fMkkeremd
dwaaliicht toit hij staat in een val of strik
of struiikelt, zoo maar niet stort in den peil-
loozen afgronid, waaruit geen weerkomen is.
Zij geeft nog steeds niet den gload, die het
hart kan verwarmen en de liefde opwekt voor
anderen, geen middel alzoo tot oprecht geluk
voor den enkeling, noch voor de mensehheid,
niet voor den persoon, niet voor de gemeen
schap. En toch wat heeft men er zich van
voorgesteld Men zoekt het overal en wil het
tot elken prijs. En inderdaad er is veel lijdien
verlicht; veel zorg weggenomen; veel ellende
en nood gelenigd. Dankbaar ejrkennen wij
waartoe goede sociale wetgeving heeft geleid.
Maar er is meer noodig. Dat alles geeft niet
innerlijke bevrediging en geluk. Sommigen
willen terug naar het oerverleden, toen men
leefde in de natuurstaat, en braken met alle
kneUenden band of vorm, anderen zochten het
in de grootst mogelijke asceze of af zonde ring.
Maar neen noch voor hen zelf, noch voor
de wereld vonden zij dat geluk. Zou het dan
gevonden worden waar de Russische Ducho-
borzen bet meenden te moeten zoeken toen
zij zich naar Canada begaven? Zij vemietdg-
den hun oogsten, lieten hun vee in den steek,
verlieten hun ouden, zieken en stervenden en
trokken voort als strijiders des geestes, als de
uitverkoornen, vol van inweojdiji licht naar zij
meenden, zij trokken voort in de grootste
soberheid van kleeding en voedsel om den
Messias te zoeken Daarin leefde het weer
op dat de gelukzaligheid, het wezenlijk geluk
voor den enkeling en de gemeenschap, niet
gevonden kan wordien buiten den Messias Of
toch nog? Lag het niet in de vrijheid? Vrij-
heid gevestigd en verworven door eigen werk-
zaamheid en krachit? Kent Gij uit de letter-
kunde dat beeld van den Faust van Goethe?
Faust aan den oever der zee. De dtiivel had
op allerlei manier hem gelukkig willen maken,
steeds was het mislukt, ook niet met weten
schap. Faust, de geleerde man, had, toen de
duivel het hem voorstelde, het wel gedadht.
Immers, ofschoon hij hem volgde in het zoe
ken naar geluk, zeide hij toch
Wat, arme duivel, kunt Gij geven?
Werd ooit sens menschengeest in zrjln
[verheven streven
door Uws gellijjken recht verstaan
Maar ziet, (het is in het 2e, meestal onge-
lezen, deel van den Faust van Goethe), daar
staat hij stralend van geluk aan den oever
der zee, vol levenslust en moed. Hij had zelf
het geluk veroverd en een stad doen bouwen
op het veroverd land. Hij had zelf dat alles
geleid en de nieuwe bevolking voorgelicht, die
nu zoo vlijitig, zoo nijver arbeidde en de nieuwe
stichting tot groaten bloei bracht. Men was
gelukkig door arbeid, men maakte anderen
daarin en daardoor gelukkig. Hij zelf was ge
lukkig, want hij wist zich oorsprong en bloei
van dien bloei en die welvaart, van dat geluk
van zoovelen en hij getuigt:
Slechts hij verdient de vrijheid en het leven
die zich dat daagliijiks weer veroovren moet;
en zoo doorleeft, omgeven van gevaar,
hier kind en man en grijsaard mendg jaar;
Wat zaligheid, waarop mijn oog hier staart;
Op vrijen grond het vrije volk geschaard!
O Zalig uurO aanblik vol verrukken,
blijf, blijf bestaan, Gij zijt zoo schoon
De weg, door mijn verblijf op aard getee-
[kend,
Wordt door geen eeuwigbeden uitgewischt.
Maar toch! Ook die hooggevoerde vrijjheid,
hoe zeer te waardeeren, brengt dat geluk niet!
Wij erkennen dankbaar den zegen der vrij
heid en mogen streven naar vrijheid wanneer
die echter niet is gebandenheid, aan God, niet
vergezeid is van het dienen van God, niet is
een, onderwerpen aan Goddelijke almacht, niet
toelaat een inwerking in den ziel van godde
lijke antferming en liefde, het geluk is er niet.
De vraag; ,,Wat moeten wij doen om ge
lukkig te worden?" is dezelfde als de vraag
waarvan wij lezen in de Heilige Schrift: „Wat
moeten wij doen om zalig te worden?" Want
zalig worden wil zeggen gelukkig worden, en
er is maar e6n antwoord. Gelooft in den Heer
Jezus Christus en G(j zult zalig worden,.
Eenvoudig! geen vormen, gieen voonwaar-
den, geen opvolging van geboden op geboden,
geen nalaten van dit of van dat Gelooft in
den Heer Jezus Christus en Gij ziult zalig
worden. Van deze gnondstelling gaat de Chr.
school uit. Ziijl traeht bij de voorbereiding voor
het leven op deize aarde, voor het stoffedjjk,
het maatschappelijk leven, er de kinderen van
te doordringen dat dit een voorbijgaande ver-
schijningsvorm is, dat het eigenlijke leven het
