Voetbalver. JERNEUZEN"
PlmimTte-Brtriok.
0EMENGDE BEBICHTEH
VARIA
ADVERTEN TIEN
geopend
INGEZONDEN STUKKEN.
UITSLAG VERKOOPINGEN,
AANBESTEDINGEN, ENZ.
SCHEEPVAARTBEWEGING.
WISSELKOERSEN.
ZONDAG a.s., HALF DRIE
TERNEUZEN III
en
HOOFDPLAATI
Zaterdag 30 September
word het Caf£ „IN HET ANKER"
door
J. M VERHELST,
Ter Neuzen. De Feijterstraat 23.
d'n geleerde bewezen, veur z'n snerterige na-
maakzon, maarok dwergen zjjn maar
menschen
Weer zat 'nen geleerde van deuzen stam
zwaar te peinzen, mee z'n beentjes over me-
kaar gestagen, veur z'n but.
Dn eerste had 't vuur uitgevondendn
deuze vond dedemocratic ui't!
'n IJdele koningin, die op de gewoonste
werkdagen zelfs d'ren strooihuls droeg, die
teugeswoorig deurzichtige vruchten (radiio-
laampeo van 't schip) om d'ren hals hing, die
paf-paf deed mee die vlugge dingen. as 'nen
eerbare dwerg heur nie aanstand, ollee, da
kon nie deur d'n beugel.
Ha d'n Koning?
Die was zeuven dagen van de week ,,lijk".
(Na z'n eerste zattenmans-bui en z'n daarop
volgende balseming bleef da woord bestaan.)
En as ie nie ljjk was dan paf-pafte-n-ie en
lest was ie woedend, woedend as 'nen gevan-
gen aap, omdat ie in de zon gin gatem kost
paf-paf fen. En toen had ie werendiig d'n pro-
feet mee gaatjes gemokt!
Denize geleerde piekerde, piekerde en
hij stichtte 'n vereeniging. 'n Soortement van
Reehtsche partij, omda ze geinspireerd wier
op d'n profeet-mee-de-gaatjes.
Maar ok dwergen zijn maar menschen en
dus kwam er nog 'n partij. 'n Linksche, om
daze slecht ,,rechts" kost zijn, waant 'n
reehtsche was er al.
Zoo brocht de beschaving de politike par
tijen hier. Zoow ok kwam er 'n parlement en
toen toen wier 't Hof Koning Paf-Paf en
Koningin Strooihuls 'n installing, waar de
twee partijen geregeld om vochten.
't Wier 'n kustelijke geschiedenis.
't Hof moest nog 'nen boom inrichten, en
n6g 'nen boom, om de natie naar wetrde te
kunnen representeeren. De partijen hadden
al gaauw ministers, kamerlejen en die dejen
't ok nie veur niks en elke partij had 'n leger
en da kostte ok heed wa zakskes zout.
't Zout wier duurder en duurder en d'n stam
wier ermer en ermer.
Enomgelukkiger ok.
Waant 't was 'n groote eer om lid van
't parlement te zijn en nog veul meer eer om
minister te zijn en om zoutbewaarder (,,Ont-
vanger" zouwen wij zeggen) te zijn. Ok om
g-eneraal te zijn en zoow.
Er kwam dus piek-en-pook, naijver
De gelukkige bevolking, die hoe laager hoe
„beschaafder" wier wier hoe langer hoe on-
gelukkiger en op 't lest hadden al die erme
prullemannekes van dwergskes last van de
zware belastingen die ze moesten torsen...!
'k Zouw er nog veul meer van kunnen
zeggen, maar m'n velleke-n-is sjuust op tjjd
vol en m'n vertesseltje mot dus maar uit zjjn.
Waant nouw 't eenmaal aan de belasting
was gekomen, nouw was er de aarigheid toch
heelegaar af ok!
Dus: veul groeten van Trui en sis altij gin
horke minder van oewen
toet a voe
DR6.
GEHEIMZINNIG DRAMA IN DEN
IJPOLDER.
Het Handelsblad meldt:
Donderdagnacht is in. den Grooten Upolder
hij den Homweg de 26-jarige Gerrit Verhoe-
ven door een onbekende doodgeschoten. Tot
nu toe is 't niet gelukt den dader te vinden.
't Was kort na middemacht, dat twee
jongemannen met hun meisjes zusters
van een bruiloftsfeestje naar him woningen
in den Gr. IJpolder terugkeerden. Na het af-
scheidnemen, gingen de paartjes elk een
anderen. kant uit. Verhoeven en zijn meisje
bleven nog even in een schuurtje, dicht bij de
„Ford-fabriek" staan praten, toen beiden
buiten het grimt hoorden kraken. De deur van
het schuurtje werd een eindje geopend en om
te zien we er was, ging Verhoeven naar bui
ten. Een lichtstraal uit een handlantaam
viel op hem en Verhoeven's meisje hoorde
hem zeggen: „Wat moet jjj hier, Ani?" De
onbekende man 'buiten antwoordde: ,,Ik moet
hieT iets doen". Verhoeven riep toen luidde:
„Wies", den naam van zijn vriend, die met
diens meisje reeds -een eind verderweg was
gewandeld. De roep klonk als een kreet om
hulp, om bjjstand en Verhoeven's meisje liep
snel naar buiten, waar zjj den onbekenden
man met de linkerhand een revolver op haar
jongen zag richten. Qnmiddellijk daarop ging
het schot af, dat Verhoeven bij de hals trof.
Verhoeven liep nog terug naar het schuurtje
een afstand van plan. 10 M., viel diaar
onder een afdakje op een stoed neer en gaf
dien geest.
Een landbouwer die vlak by het schuurtje
woonde, waar het drama zich had afgespeeld,
hoorde het schot en ioste op zijn beurt eenige
schoten in de lucht om op die manier hulp
van omwonenden te verkrijgen. Hijzelf liep
naar buiten en vond Verhoeven reeds over-
leden.
Agenten, die in de omgeving surveilleerdien,
kwamen na eendgen tijd te hulp, de politie te
Halfweg werd gewaarsehuwd, die op haar
beurt de Amsterdam sche politie op de hoogte
bracht, maar de dader was reeds verdwenen.
en bleef, ondanks uitgebreide nasporingen,
onvindbaar. Dondierdogmorgen vroeg zijn
wel in den Gr. IJpolder twee mannen aange-
houden, die men daar zwervende had aange-
troffen, maar zij bleken met het misdrijf
niets uitstaande te hebben gehad.
De verslagene was een zeer oppassende
landarbeider uit den Gr. IJpolder, wie
,,Arie" kan geweest zijn is volkomen een
raadsel. Misschien heeft Verhoeven zich wel
vergist in de plotselinge lichtstraal van den
lantaam en gedacht dat de man buiten een
bekemde was. Misschien was de indringer wel
op roof uit, want er zijn den laatsten tjjd
nogal pogingen tot inbraak gedaan en rjjwie-
len gestolen, daar in de Gr. IJpolder. Doch
dit alles zijn veronderstellingen
De commissaris van politie, de heer J. Thu-
mantnen en de inspecteur A. C. Bos hebben
Donderdiagmorgen in den IJpolder een nader
onderzoek ingesteld, en werd met honden ge-
speurd, maar er is geen enkel resultaat
bereikt. Ook hebben twee agenten Woens-
dagnacht biji Sloterdijk een man op een pol-
derweg zien loopea, maar daar de agenten
niets wisten van den moord hebben zjj van-
zelf ook verder geen aandacht aan dezen man
besteed.
Zoo tast derhal-ve de politie nog volkomen
in het duister omtrent dader en motieven..
MET DEN DOOD BEKOCHT.
Woensd-agavond omstreeks half elf is een
50-jarig man, wonende te Cuyk, zoo onvoor-
zichtdg geweest met zjjn motorrjjwiel onder
de gesloten afsluitboomen van den spoorweg
NijmegenVenlo, nabjj wachtpost 24 door te
gaan, teneinde dden overweg te passeeren.
Op hetzelfde oogenblik naderde uit de rich-
ting kruispunt Beugen een -losse locomotief.
De man werd gegrepen en gedood. Hij laat
een vrouw met drie nog jeugdige kinderen
achter.
GEEN VISCH MAAR ZELF
GEVANGEN.
Vjjf werklooze fabrieksarbeiders uit Nieu-
werschans waren Woensdagnamiddag gaan
visschen in een riviertje op Duitsch grond-
gebied.
Veel gevangen hebben zij eohter niet, want
zij werden zelf gevangen genomen, omdat zij
geen pas hadden. Ze zijn naar Jengom over-
gebracht.
GEVAARLIJK VOGELSOHIETEN.
iHet traditioneele vogelschieten, waarmede
te Eerheek de kermis wordt ingeluid, is vorige
w;eek door de politie stopgezet. Werden eer-
tijds voor dit volksvermaak „voorladers" ge-
bruikt, in de laatste tien jaren werden gebe-
zigd ,,Beaumont"-geweren, model 1870, die
door de artillerie-inrichtingen aan de Hem-
brug werden verstrekt.
In verband met de groote uitbreiding van
het dorp meende de commissie een ander ter-
rein te moeten kiezen, om het aloude ver-
maak te kunnen blyven handhaven, zonder
kans op ongelukken, in verband met de
draagwijdte van het wapen. Om het nieuwe
terrein was tot ver in den omtrek op duide-
lijke wyze een gevaarlijke zone uitgezet, lezen
we in de „Tel.".
's Morgens 9 uur vielen de eerste schoten,
maar om ongeveer 11 uur kwam het bericht
uit het naburige Laag-Soeren, dat in de
woningen van mevr. Snijders en den heer G.
Bieleman in 't Veer, gelegen onder Laag-
Soeren, enkele ruiten door de kogels waren
verbrijzeld, gelukkig zonder persoonlijke on
gelukken te veroorzaken.
Na dit bericht, weinig geschikt om de feest-
vreugde te verhoogen, is oogenblikkelijk het
schieten gestaakt.
Dit is de eerste maal, dat door de politie
moest worden ingegrepen. Zoo brengen tech-
nische verbeteringen de folklore in gevaar:
had men zich maar bij de voorladers ge-
houden.
MEER WATSONS DAN HOLMESSEN.
De Engelsche draadlooze omroep heeft be-
sloten, behoudens politieberichten, geen op-
roepen voor vermiste personen. meer rood te
zenden. Als reden geeft men op, dat de re-
sultaten niet aan het doel beantwoondden en
dat slechts zelden in meer dan een van de vijf
gevalien de vermiste met behulp van de radio
is opgespoord. De Manchester Guardian wydt
aan dit besluit een ibeschouwinkje, waarin zy
zegt, dat het,, nu blijkt dat de vermisten niet
met behulp van de radio worden gevonden,
waarschynlyk is, dat zyi wel worden gevon
den met behulp van hun foto's in de bladen.
Met andere woorden, dat menschen van nor-
male intelligentle niet in staat zijn menschen
te herkennen op een uitvoerige beschrijving,
terwyl zij het wel kunnen op het zien van
een foto, dat de psychologisch uitgedrukte
lieden met niet-visueele verbeeldingskracht
verre in de meerderheid zjjn boven lieden met
visueele verbeeldingskracht. Men kan daar-
van ook de proef nemen in zijn omgeving.
Slechts weinigen blijken in staat met gesloten
oogen een duidelijk beeld te geven in woor
den van vertrouwde vrienden of omgevmgen
Toen Sherlock Holmes eens aan Watson vroeg
of hy zich het aantal treden herinnerde van
de stoep van zjjn huis, moest Watson ont-
kennend antwoorden. Wjj hadden altyd wel
gedacht zoo besluit de Manchester Guar
dian dat er meer Watsons op de wereld
waren dan Holmessen.
DE SPIJSVERTERING BIJ KINDEREN.
Niets is meer noodig voor volwas-senen,
maar zeker ook voor kinderen, dan een gere-
gelde stoelgang. Zeker is het daarom dan ook
noodig, dat moeders hierop nauwkeurig letten
bij hare kinderen. Wjj zouden zelfs willen ad-
viseeren, hen eenmaal per week op een vasten
dag een laxeermiddel toe te dienen, 's avonds
voor zij gaan slapen, om dan, den volgenden
dag, flink „schoonschip" te maken. Een
lepeltje groene poeder geeft reeds de ge-
wenschte uitwerking en de meeste kinderen
vinden den smaak hiervan in het geheel niet
onaangenaam.
Bemerkt men, dat de kinderen bleek zien,
en een beslagen tong hebben, dan is dit in
den regel ook een gevolg van onvoldoende ont-
lasting. Men geve ze dan bij voorkeur bruin
brood, veel groenten en fruit en laat ze zoo-
veel mogelijk buiten spelen.
Indien dit niet afdoende werkt, geve men
van tjjd tot tyd een laxeermiddel, maar beter
is het toch hen daaraan niet al te zeer te ge-
wennen en het liever in de voeding te vinden.
te werken bij het opsporen van den dader en
elke aanwijzing, hoe klein ook, was welkom.
Klopjachten werden georganiseerd in de wij-
ken, waar de roover geregeld zijn slag sloeg.
De eerste overvallen van den „gorilla" wer
den in een park gepleegd, waar hij menschen
aanviel en trachtte te berooven. By deze ge-
legenheid werd de neger door verscheidene
personen gezien en vrij nauwkeurig beschre-
ven, zoodat men direct wist met wien men te
doen had, toen -hij eenigen tijd later menschen
in de voomame wijken van New-York trachtte
aan te vallen. De neger ging echter zoo voor-
zichtig te werk, dat men er niet in slaagde
hem te vatten.
De politie besloot daarop haar toevlucht tot
een list te nemen. Twintig politie-agenten
vermomden zich en een deel van hen trok door
de straten, terwyl anderen zich zelfs als vrou-
wen verkleed hadden. Zelfs zette men hier
en daar vermomde paartjes op de banken in
het park. Nu bleef het succes niet uit. Een
der paartjes werd door den gorilla aangeval-
len. Deze trachtte den man neer te slaan,
doch de vermomde politieman bood dapper
weerstand en slaagde er in zijn collega's te
hulp te roepen. De neger verzette zich echter
zoo hevig, dat negen agenten moeite hadden
hem te overmeesteren. Thans is New-York
van zijn gorilla" bevrijd.
MISLTJKTE SMOKKELPOGING.
Toen enkele weken geleden een adjunct-
inspecteur van politie te Tandjong-Priok eens
„neusde" achter een Chineesche toko, waar-
van de eigenaar niet afkeerig is van het koo-
pen van smokkelwaar, ontdekte hij onder een
sarong een buikband waarin zich tien kilo
vuursteentjes met een invoerwaarde van 5000
gulden bevonden. Op eenigen afstand liep een
verdacht uitziende Inlander, gewapend met
een groot kapmes op en neer. Deze vond het
echter geraden om maar zoo vlug mogelijk
door te Loopen en vooral niet te laten blijken,
dat hjj iets van die vuursteentjes afwist.
In verband met deze vondst vemeemt de
Java B., dat steeds wanneer 6en van de be-
kende Chineesche „roodpypertjes", waarmede
de meeste smokkelwaar wordt aangevoerd, uit
Singapore in Tandjong-Priok is aangekomen,
zich groepen van acht tot twaalf zwaar ge-
wapende Inlandsche ,,boeaja's schavuiten
die uitsluitend van smokkelarjj leven, in de
buurt van zoo'n smokkelboot ophouden, ten
einde te trachten partijen-artikelen, waarvan
hooge invoerrechten worden geheven, binnen
te smokkelen. Met hun scherp geslepen steek-
en slagwapens intimideeren zij dan den douane-
ambtenaar, die hen eventueel op heeterdaad
betrapt, omdat zij weten, dat deze ambtenaren
niet van vuurwapens zijn voorzien. Binnenkort
zullen de douane-ambtenaren wel van een
vuurwapen voorzien zijn.
Volgens zeggen zouden deze beroepssmok-
kelaars er zeker niet voor terugdeinzen van
hun wapens gebruik te maken, indien hun dat
gewenscht voorkomt. Wel is waar mag de
politie hun die tijdelijk afnemen, ten einde ze
voor hen te bewaren, doch als de eigenaars
ze na korten tjjd weer komen opeischen, moet
de politie deze moordwerktuigen, welke als
den eigenaars er naar wordt gevraagd, alleen
dienen om er touwtjes mee door te snjjden,
weer aan deze verdachte elementen, waarvan
er bij zijn die reed-s meermalen wegens smok
kelarjj zijn veroordeeld, teruggeven.
In havensteden als Singapore, Soerabaja en
Palembang is het dragen van wapenen bjj ge-
meenteverordening verboden. In Tandjong-
Priok is het echter nog steeds toegestaan.
„GORILLA VAN NEW-YORK"
GEVANGEN.
Reeds maandenlang werden in de voomame
wijken van New York overvallen gepleegd, die
bijna steeds eindigden met een berooving van
de slachtoffers. Allen, die den dader beschre-
ven, gaven te kennen, dat hij buitengewoon
lange armen had en dat hij een neger was.
Zoo kwam het, dat deze straatroover den bij-
naam kreeg van .gorilla van New York".
jMen deed een beroep op het publiek mede I
van Rusland. De vreeselijkste tooneelen spelen
zich af. Weerzinwekkende dingen gebeuren er.
De verhalen van gevluchten zjjn ongeloof-
ijjk. 't Kannibalisme neemt toe. De ouders
moeten, volgens brieven aan Ds. Schabert,
zeer voorzichtig zijn en oppassen voor hun
kinderen, opdat ze niet worden geroofd.
De honger maakt er velen radeloos en
waanzinnig.
En te midden van deze wereld van dood en
verschrikking wonen de vervolgde Christenen,
die reeds veel langer ellende verduurden.
God geve one genade om blijmoedig nog
iets van 't omze af te staan, zooals Zeeland
het thans tot onze groote blijdschap doet. De
bjjeengehrachte som bedraagt thans pl.m.
2500.
Met vriendieliijiken dank en dringende aan-
beveling.
Namens het Prov. Com.,
A. KONING,
St. Laurens. Giro 220659.
GEVAREN DER ELECTRICITEIT.
Ook een uitgeschakelde lamp
kon ondpr spanning staan!
In de keuken van een buitenplaats wilde de
dochter des huizes een boven de tafel aan een
schuilpendel hangen-den metalen lampbouder,
met kapdrager en glazen reflector, van stof
reinigen. De lamp was uitgeschakeld, doch
bjj het aan vat ten van den kapdrager zakte zij
bewusteloos ineen en vial op de ijzeren vloer-
plaat van het fomuis. Een dienstbode, die
bezig was den cementen vloer van de keuken
te schrohhen, meende, dat haar meesteres on-
wel geworden was en wilde haar overeind
helpen, maar kreeg daarbjj een electrischen
schok. Zij zag toen, dat de juffrouw den
lamphouder nog steeds hjj den kapdrager in
de hand hield; de snoerleiding van den schuif-
pendel was namelijk z66 lang, dat dit zonder
stuktrekken der leiding mogelijk was. On
middeilijk rukte de dienstbode met kracht
den lamphouder uit de hand van haar mees
teres, waardoor deze vrjjt kwam van den
strooin, en riep om hulp. Een inwonende ver-
pleegster en een chauffeur snelden toe en leg-
den de getroffene, die blauw in het gelaat
werd en nog een paar maal naar lucht snakte,
in het midden der keuken op den vloer. De
verpleegster trachtte hulp te verleenen door
eenige malen de bewegingen voor kunstmatige
ademhaling uit te voeren, doch hield daar-
mede op, toen zij den polsslag niet meer
waarnam. Een inmiddels verschenen arts
moest den dood constateereo.
Een ingesteld onderzoek naar de oorzaak
van het ongeval toonde aan, dat de rubber-
isolatie van het snoer beschadigd was door
den scherpen rand van den metalen invoe-
ricgsnippel van den lamphouder. Bovendien
bleek, dat de draad, waarin de schakelaar
van de lamp, evenals die van andere op de-
zelfde groepenleiding aangesloten lampen, op
het schakelbordje met de klem van de nul-
leiding van het 220/380 volt draaistroomnet
was verbonden, waardoor het verklaarbaar is,
dat ook bjj uitgeschakelden stand van den
schakelaar de leiding nog onder spanning
bleef staan.
Dat het ongeval zulk een noodlottig ver-
loop heeft gehad, is toe te schrijven aan de
omstandigheid, dat de vloer door het schroh
hen vochtig en goed geleidend geworden was,
terwijl de getroffene na haar val op de ijzeren
vloerplaat bleef liggen, die via het daarop ge-
plaatste heetwaterfomuis goed geleidend met
de aarde was verbonden.
(Uit het Centraal Verslag 1932
der Arbeidsinspectie.)
TER BESTRUDING VAN DE MALARIA.
In het Zuiden van de Vereenigde Staten
van Amerika woedt nog altijd de malaria of
moeraskoorts. Met de vernletiging van de
malariaverwekkers, de muskieten, hield men
zich dan ook steeds bezig door vjjvers en plas-
sen met petroleum of andere olie te overgieten
waardoor de muskietenlarven nauwelij-ks meer
konden ademhalen aan de oppervlakte van het
water, en verstikten. Doch afdoend was deze
wijze van vemietigen niet.
Door de hulp van natuurlijke vijanden heeft
men een nieuw bestrijddngsmiddel gevonden.
Er bestaan volgens Steiner, in het bekende
Duitsche tijdschrift „Kosmos", een aantal vis
schen welke tot dit doel zeer geschikt zjjn,
visschen die vooral in de bovenste lagen van
het water leven.
Het zijn drie karpersoorten, die tegen ver-
ontreinigd water bestand zjjn en hooge tem-
peratuur verdragen kunnen. Van de aanwe-
zigheid van waterplanten hebben ze geen last.
De voomaamste soort voor de vemietiging
van muskietenlarven en poppen schijnt de
„Gambusia affinis" te zjjn. Deze is de sterk-
ste van die soort visschen, vermenigvuldigt
zich snel en verslindt groote massa's larven en
poppen. Het is dan ook proefondervdndelijk
gebleken dat zoodra deze visch in een vrjver,
waarin zich vele muskieten ophielden, over-
gezet werd, het water in korten tjjd van deze
dieren bevrijd was en bleef.
De visch wordt in vier maanden geslacbts-
rijp en brengt dan nog twee honderd nakome-
lingen voort. Het is dus een belangrijk dier
voor de muskdetenbestrjjding.
(Buiten verantwoordeljjkheld der Redactie.)
Vragen, deze rubriek hetreffende,
kunnen door onze abonnd's worden
gezonden aan Dr. Te Hennepe,
Diergaardesingel 96a te Rotterdam.
Postzegel voor antwoord insluiten
en blad vermelden.
wekt door lymphocythen in de zenuwen bjj
kippen. Is me dat even een prachtig geleerd
woord!
De ziekte schijnt zelfs van de ouders op kui-
ken-s over te gaan door de eieren, hetzij dat
alleen de aanleg overgeerfd wordt of dat de
smetstof zelf overgaat. De ziekte is ongenees-
baar op het oogenblik, afmaken is het eenige
en niet fokken van koppels waaronder de
ziekte voorgekomen is. Op het oogenblik is er
sprake van dat in Engeland een entstof ge
vonden is. Als het zoo is zullen mijn lezers er
spoedig meer van hooren.
Dr. TE HENNEPE.
TER NEUZEN.
Op Donderdag 28 Sept. j.l. werd door den
heer J. Dejj CJ^zn., architect te Ter Neuzen,
namens den heer J. L. Kerckhaert te Hulst
aanbesteed: het bouwen van een garage met
bovenwoning op een perceel gelegen aan de
Burgemeester Geillstraat te Ter Neuzen.
De uitslag was als volgt:
Perceel 1. Graaf-, metsel- en betonwerk.
7813
7756
7476
7260
„DE ZEEUWSOHE BEKER".
Op onze Provinciale toohten mogen we
nog steeds groote belangstelling en instem-
ming vinden voor het schoone werk van
,,De Zeeuwsche Beker". Het aantal comitd's
klom reeds -tot 33. Gedeeitelijk zjjn ze nog in
ruste, gedeelteljjk tot ijver ontwaakt, gedeei
telijk in voile actie en gedeelteljjk gereed.
Zeven comitd's hebben ons verrast door hun
resultaten. St. Laurens /256; Serooskerke
296; Kapelle-Biezelinge /211; 's Heer Hen-
drikskinderen /50; Nieuwerkerk 171,50;
Bruinisse f 206,53 en Zaamslag f 414,52. Dat
zjjn prachtige sommen. Vrjje liefdegavenOok
Ter Neuzen is volop aan 't werk. Hoe 't in
Axel en Schoondiijike zit is me op heden niet
bekend, maar dat komt terecht.
Nu vraagt men wel eens naar resultaten.
Dat is natuurlijk moeilijk na te gaan, daar al
het -geld loopt over de ,,In-tem. Bond van Inw.
Zen-diing en Diaconie". We mogen echter
zeker zijn dat inderdaad vervolgden om des
geloofswil worden geholpen, gestrekt en
vertroost.
Duizende dankbetuigmgen stroomen toe.
Brieven van innige dankbaarheid, waar de
honger zrjn duizenden en tienduizendeo ve-r-
laat.
De nood wordt nu algemeen in 't westen
NIEUWE GEGEVENS OVER
VERLAMMIN G.
Naar aanleiding van een vraag wil ik, hoe-
wel ver van het vaderland verwjjderd, toch
even het nieuwste over de beruchte verlam-
mingsziekte in een artikel beschrjjven. Deze
ziekte neemt op het Congres een groote plaats
in en rapporten zijn uitgebracht door Canada,
Duitschland, Engeland (twee) en Italie. Daar-
uit zien wjj dus meteen hoeveel belang men
in verschillende landen heeft hjj deze ellendige
ziekte.
De aan mjj gezonden vraag luidt: Wjj hebben
jonge Bamevelders hennen, geboren 22 Maart
van dit jaar (de brief is gedateerd 31 Augus
tus). De dieren hebben zich gedurende den
zomer goed ontwikkeld, doch er zjjn er onder
die lam worden, d.w.z. niet kunnen loopen.
De toom telt 85 stuks. De achterbljjvers ver-
toonen die lamheid en enkele die reeds liggen
of eerstdaags van plan zijn dat te doen. Ze
zijn opgefokt met standaard ochtendvoeder
en kuikenzaad en nu verder met ochtendvoer
dat door de cooperatie wordt gemengd met
krjjt, traan, gist, enz. Ze kunnen vrjj rond-
loopen in grasland, hebben steeds frisch drink-
water en grit. Wat tegen die kwaal te doen?
Op het oogenblik lijden er 7 stuks aan. Voor
veertien dagen werden de eerste verschjjnselen
waargenomen. Enkele zjjn reeds gestorven,
sommige schijnen iets op te leven. Kunt u
mjj misschien zeggen waaraan de dieren ge-
brek hebben en of we er iets tegen kunnen
doen?
Zoo heb ik in de laatste jaren honderden
klachten ontvangen, alien verschillend in on-
derdeelen, alien gelijk in de hoofdzaak, n.l. dat
de jonge hennen tegen den leg verlamd raken,
zich niet meer van de plaats kunnen bewegen
en uitteren en stervem als ze niet kunstmatig
gevoed worden.
De ziekte is nog slechts enkele jaren bjj de
pluimveehouders bekend, althans zoo dat zjj
zich emstig ongerust maken, de eerste be-
schrijvingen er over, die toen nog slechts en
kele gevalien betroffen, zijn al ongeveer 25
jaren oud. Tot voor enkele jaren smeulde de
ziekte meer of minder zoo hier en daar, thans
komt zjj vrijwel in alie landen voor waar men
veel pluimvee houdt en neemt een meer drei-
genden vorm aan. Eerst een en ander over de
verschjjnselen.
Zjj komt het meest voor bjj de jonge hen
nen tegen dat zjj legrijp worden. Zjj is echter
al gevonden hjj kuikens van 40 dagen oud en
bjj hennen van over de 12 maanden, doch het
meest komt ze voor hij dieren van 3 tot 7
maanden, dieren die heel wat aan voer en op-
fok gekost hebben en zich door najaar- en
wintereieren rendabel moesten maken.
De ziekte breekt plotseling uit, zoodat de
dieren opeens geheel verlamd zjjn, of zjj be-
gint langzamerhand en ziet men eerst een
stjjve gang, daama wankelen, trekken met
een been, neervallen met de pooten trappend.
Meestal liggen de dieren op een zijde, de eene
poot vooruit en de andere achteruit gestrekt.
Soms hangen ook edn of beide vleugels ver
lamd slap langs het lichaam neer.
Naast de eigenlrjke zenuw-verschijnselen
(de verlamming) treedt heel vaak op: gapen
en blind worden. Het gapen berust waarschjjn-
lijk ook op een zenuwziekte, de blindheid be
rust op een ziekte van het regenboogvlies, die
zich langzamerhand over de lens en het hoom-
vlies uitstrekt. De oogen worden geheel grjjs,
vandaar de Amerikaansche naam: parel-oog-
ziekte. De ziekte komt voor zoowel bjj hennen
als hanen en bij allerlei rassen. Alleen heb ik
opgemerkt, dat in ons land de Bamevelders,
in verhouding tot de andere rassen, het meest
van de ziekte te ljjden hebben.
In den beginne heeft men gedacht dat
voedselfoutem de oorzaak der ziekte waren en
heeft men aan van alles en nog wat de schuld
gegeven. Hiervoor was reden, want hjj kui
kens kennen wij verschillende vormen van
verlamming die op een gehrek aan bepaalde
vitaminen of mineralen berusten. Over het
algemeen zjjn kippen gauw zwak in de bee-
nen en zou ik haast zeggen dat bjj de kippen
beenzwakte een kwaaltje is als hoofdpijn bij
den mensch. Door honderd en 6en oorzaken
hebben de menschen hoofdpijn en door massa's
oorzaken hebben de kippen beenzwakte.
Maar daar gaat het hjj deze ziekte niet om.
Ik kan daar thans niet over uitwijden, ik
kom daar wel op terug. Modeme onderzoe-
kingen hebben uitgemaakt dat deze speciale
ziekte met het voer niet veel te maken heeft.
Ja zelfs hebben sommigen opgemerkt dat de
best gevoede dieren het meest last van de
ziekte hadden. (Onze briefschrjjver vormt
daarop een uitzondering, daar bjj hem de ach
terbljjvers het eerst ziek worden.)
Men heeft ook gedacht aan coccidien en
lintwormen in den darm en deze parasieten-
theorie heeft zich tot heden toe taai vastge-
houden. Toch is thans naar mijn meenrng ook
haar einde gekomen. Meer en meer blijkt dat
de ziekte door een smetstof veroorzaakt wordt
en wel een filtreerbare smetstof, net als de
dipbtherie, mond- en klauwzeer, varkenspest,
enz. Men is er in tal van laboratoria in ge-
slaagd kuikens door inspuiting met weefsels
van lamme kippen ziek te maken en zelf heb
ik ook verscheidene proeven in die richting ge
daan. Het schjjnt dat de kuikens het gevoe-
ligst zjjn gedurende de eerste levensweken en
tegen den leeftjjd van vjjf maanden houdt de
gevoeligheid op. Verder duurt het maanden
eer na de besmetting de ziekte uitbreekt, de
smetstof heeft dus langen tijd noodig om het
lichaam ziek te maken.
En nu iets vreemds. De smetstof werkt niet
direct op de zenuwen ,doch de smetstof prik-
kelt bepaalde cellen in het lichaam tot ver-
meerdering en gezwelvorming. Vormen zich
dergelijke celophoopingen in de zenuwen, dan
worden de kippen lam, zetten de cellen zich
in de oogen af dan volgt blindheid. Vandaar
de wetenschappelijk naam neurolymhomatosis
gallinarum, dat wil zeggen: gezwellen opge-
M. W. Nieuwelink te Hoek
G. v. -d. Velde te Ter Neuzen
P. W. Nieuwelink te Ter Neuzen
J. C. de Vos te Zaamslag
Gebr. M. en A. de Bruijne te
Ter Neuzen
Perceel 2. Timmer- en ijzerwerk:
L. W. Hamelink te Zaamslag S 5225
J. v. d. Bent te Ter Neuzen 4440
P. Burggrave te Hengstdijk 4345
J. Wisse te Axel 4175
P. Mielen te Ter Neuzen 3940
P. Hamelink te Hoek 3897
K. Dieleman te Zaamslag 3850
Perceel 3. Glas- en verfwerk.
A. van Duijsse te Ter Neuzen f 816
C. WisseGalle te Zaamslag 774
C. Dees te Zaamslag 737
D. R. Riemens te Zaamslag 685
Perceel 4. Zink- en loodgieterswerk;
I. GuequierreKuijk te Ter Neuzen 865
Gebr. van Rjjn te Axel 685
F. Nicolle te Westdorpe 596
Perceel 1 en 2 gecombineerd:
Fa Wed. v. d. Poel te Lamswaarde f 12520
J. H. Rijnberg te Ter Neuzen 11658
C. H. H. Wisse te Zaamslag 11486
Massa:
Fa Wed. v. d. Poel te Lamswaarde 14200
J. Wisse te Axel 13691
Gegund aan de laagste inschrjjvers in per-
ceelen.
OOdPERATIEVE VRUCHTENVEHJNG
..ZEEUWSOH-VLAANDEREN" OA
TE TER NEUZEN.
Veiling van 27 Sept. 1933.
Bloemkool 4 tot 12 ct. per stuk.
Witte kool 30 tot 40 ct. per 10 stuks.
Savoye kool 30 tot 45 ct. per 10 stuks.
Roode kool 40 tot 45 ct. per 10 stuks.
Komkommers 6 tot 10 ct. per 10 stuks.
Tomaten 6 tot 9 ct. per K.G.
Uien 2 tot 3 ct. per K.G.
Druiven 33 tot 35 ct. per K.G.
Prei 8 tot 10 ct. per 10 stuks.
Wortelen 3 tot 4 ct. per bos.
Andjjvie 20 tot 26 ct. per 10 stuks.
Kropsla 15 tot 26 ct. per 10 stuks.
Rammenas 2 tot 4 ct. per bos.
Meloenen 10 tot 17 ct. per stuk.
Bonne Louise 12 tot 26 ct. per K.G.
Douyenne de Commice 20 tot 25 ct. per K.G.
Nauvau Pautau 10 tot 14 ct. per K.G.
Williams Duchesse 6 tot 10 ct. per K.G.
Beurre Alex Lucas 10 tot 14 ct. per K.G.
Stoofperen 2 tot 7 ct. per K.G.
Diverse Peren 2 tot 5 ct. per K.G.
Lemoenappel 7 tot 15 ct. per K.G.
Sterappel 10 tot 15 ct. per K.G.
Zoete Pipping 5 tot 7 ct. per K.G.
Striepling 4 tot 6 ct. per K.G.
Paradijsappel 4 tot 7 ct. per K.G.
Wijnningappel 3 tot 5 ct. per K.G.
Diverse appels 1 tot 5 ct. per K.G.
Kipeieren /3,50 per 100 stuks.
Van Ter Neuzen,: 27 Sept. Estl. s.s. KO-
DUMAA, 680, ledig, Brussel.
Voor Sluiskil: 27 -Sept. Zweedsch S3. CA-
PEJLLA, 1068, ledig, Rochefort.
28 Sept. Eng. s.s. DALEWOOD, 1561,
kolen, New-Castle.
Van Selzaete: 27 Sept. Noorsch m.s. DEO-
DATA, 2241, creosoot, Susak.
Van GentTer Neuzen,: 28 Sept. Eng. s.s.
ORIOLE, 217, stukg., Londen.
Voor Gent: 27 Sept. Eng. s.s. MONTALTO,
251, ledig, Rouaan; Fransch s.s. CIRCE, 1111,
ledig, Caen; Duitscb s.s. HENNY, 450, ledig,
R'dam; Nederl. m.s. MUDO, 130, ledig, Lon
den; Eng. s.s. ARETE, 509, steen, Imming-
bam; Duitsch s.s. SYLT, 479, jjzer, Brugge;
Eng. s.s. RALLUS, 920, stukg., Antwerpen.
28 Sept. Eng. s.s. AKELD, 374, kolen, New-
Castle; Eng. s.s. PORTCARROCK, 194, pijp-
aarde, Lorient; Eng. s.s. DONA FLORA, 292,
cokes, New-Castle; Eng. s.s. TEESWOOD,
446, pekkolen, Goole.
Van Gent: 27 Sept. Zweedseb s.s. FRED-
BORG, 493, cokes, Oxelosund; Russ. s.s. KA
LININ, 2454, ledig, Odessa; Noorsch s.s.
SANTA CRUZ, 931, ledig, Antwerpen;
Zweedsch s.s. BRITA, 707, cokes, Aarhus;
Deenseh s.s. BIRGIT, 1189, cokes, Stockholm.
28 Sept. Nederl. m.s. DEMOCRAAT, 120,
ijzer, Hull; Nederl. m.s. WESTLAAN, 95,
ijzer, Londen; Eng. s.s. MONTALTO, 251,
cement, Dublin; Duitsch s.s. HENNY, 450,
ijzer, Stettin.
Amsterdam, 29 Sept. 1933.
Bieden. Laten.
Engelsch 7,70 7,75
Duitsch 57,50 58,25
Fransch 9,65 9,75
Belgisch 6,90 6,95
ENTREE; 15 oent. Kinderen 5 cent.
