Charme en degeiijkheid
DoarZeeuwsch-Vlaanderenin't Verleden
Voor alien die Sukkelen
SPORT.
Feuilleton - vertellingen
Mijnhardt's Laxeertabletten
VOETBAL.
door
A. M. WESSELS.
BRABANTSCHE BRIEVEN.
Oud-Gereformeerde Gemeente.
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5.30 u., leesdienst.
Lokaal „Eben-Hafezer".
Kerkhoflaan, Ter Neuzen.
5'/2 u. de heer J. W. van Swig-churn.
K.K. Kerkdiensten te Ter Neuzen.
Zondag zyn de H.H. Diensten om 7, 8% en
10 uur. 's Namiddags om 2V2 uur Lof.
aluiten elkaar niet uit. Huishoudelijk werk is
geen beletsel voor het bezit van zachte, gave,
fraaae handen. Mits U maar Purol gebruikt
en van tijd tot tijd Uw banden daarmede
inwrrjft. Doos 30 en 60 ct. Tube 80 ct.
By Apoth. en Drogisten.
(Ing. Med.)
WEDSTRIJDEN VOOB ZONDAG.
HON. NED. VOETBALBOND. AFD. IV.
le klasse.
Bley erheideLONGA
NO ADMW.
PSV-BW.
2e klasse A.
Alliance-Breda.
De Baronie—Dongen.
VlissingenHero.
TemeuizenRBC.
3e klasse A.
HulstSasscbe Boys.
Middelburg IIDe Zeeuwen.
Zeelandia IIAxel.
3e klasse B.
Nieuw-BorgvlietZierikzee
ZEEIJWSCHE VOETBALBOND.
le klasse B.
BreskensSluiskil.
HoofdplaatIJzendijke.
2e klasse B.
SdhefldestrydersAxel IL
2e klasse E.
Sluis nHoofdplaat II.
Z.-Vl. Boys-Hoogew. Boys.
3e klasse B.
ONW HScheldestrijders n.
Sluiskil HTerneuzen IV.
BKW—Tern. Boys.
Onze Zeeuwsche Eerste Klasser Middelburg
heeft vacantie gekregen, daar de eerst vast-
gestelde wedstrijd MiddelburgWillem II
word uitgesteld.
PSV krijgt Zondag zijn laatsten wedstrijd te
spelen en BW zal baar tegenstander zijn.
PSV moet dien wedstrijd winnen, wil zij de
eerevlag kunnen ontplooien. De Fhilipsmen-
schen zullen er alles op zetten dat dit vreugde-
sein kan worden gegeven, waardoor de kam-
pioenswedstrijden dit jaar weder te Eind
hoven worden gespeeld. Het gevolg hiervan
zal echter zrjn, dat BW in een uiterst penibe-
len toestand komt, daar Middelburg het
Zeeuiwsche wapen voor oogen zal houden in
de nog resteerende tiwee wedstrijden.
De spanning in de Eerste Klasse blijft er
dins wel tot het laatst toe in, zoowel voor het
beizetten van de eereplaats als voor de zoo
gevreesde
TWEEDE KLASSE.
AllianceB reda.
Alliance zal het niet gamtakkelijk krijgen
tegen Breda, dodh het feit, dat Breda niets
te vreezen heeft en Alliance zal moeten strij-
den om de laatste plaats te ontloopen, kan
hier een woordje medespreken. Natuurlijk
zal Alliance met het degradatiegevaar voor
oogen zicth buitengewoon inspannen en wij
weten bij ervaring wat enthousiasme ver-
mag. Het "blijft sleohts de vraag of Breda zich
zal laten overrompelen. Speelt Breda een be-
zonnen en degelijke partij, dan is de overwin-
ning voor haar, als zijnde de sbeikste.
De BaronieDongen.
Wat wij voor AllianceBreda schreven kan
feiitehjk precies eender voor De Baronie
Dongen geschreven worden. Ook hier is vol-
,gens de ranglijst Dongen de sterkste en is
haar stand zoodanig dat haar ddt seizen niets
kan averlkamen, terwijl voor De Baronie ieder
puntjie kostbaar moet genoemd worden. Nog
heeft De Baronie een voorsprong van 2 pun-
ten op Alliance, maar gesteld eens dat het
aan Alliance zou geluklken om Breda van zidh
af te sdhudden en deze wedstrijd door haar
werd verloren! Dan was Leiden in last en
kreeg men te zien dat bij een vrijwel gelijk
aanital gespeelde wedstrijden De Baronie,
MEVO en Alliance ieder 6 punten had,
terwijl het einsde van deze competitie zoo
nabij is. Men mag er dus op rekenen dat het
er in Breda zal spannen.
VlissingenHero.
Wat gaat er in Vlissingen gabeuren Zie-
daar de vraag die iedere voetJballiefhebber
zidh zal stellen. De strijd voor het bezetten
van de eerste plaats is nog lang niet ten
einde. De groote nederlaag van Hero tegen
Temeuizen zal voor Vlissingen wel een spoor-
slag zijn am zidh tot het uiterste in te span
nen. Hierdoor toch werd de voorsprong van
Hero tot 4 punten verkleind en Vlissingen
kon op het terrein van Hero een gelijk spel
verwerven. Hierbij komt ten overvloede nog
dat op eens voor de Soheldestadibewoners de
kans weer werd geopend om nog een good te
doen naar de eerste plaats, te meer waar voor
Hero nog op het pnograjmima staat de retum-
wedstrijd HeroTemeuizen. Het is wel opval-
lend hoe de kansen in een week kunnen kee-
ren en het getuigt van weinig krachtverschil
tussdhen de leidende vereenigingen. Wij dur-
ven een overwinning van een der heide clubs
niet te voorspellen, doch dat er gestreden zal
worden daarvan kan men zeker zijn.
TemeuzenRBC.
Er zijn nu eenmaal in deze wereld menschen
die alles van de zonzijde bekijken en men
schen die het liefst de wereld door een don-
kere bril aansdhouwen. In den regel zijn de
optimisten de prettigste om miede om te gaan,
ze hebben zoo gaarne dat er levensvreugd is
en zyn vol moed dat het goed zal gaan, ter
wijl de zwartkijkers behooren tot dat deel der
menschheid die het niet gemakkelijk voor
zichzelf hebben, zij hebben geen goed woord
over voor hen die door hard werken succes
weten te behalen, ze zijn een last voor zich
zelf en voor hun omgeving. Toevallig kwamen
wij v66r den wedstrijd TemeuzenHero met
een optimist in aanraking en na den wed
strijd bemerkten wij dat ook zijn tegenvoeter
tegenwoordig was geweest, hjj die niet wist
te waardeeren.
De man met het zonnige humeur was na
tuurlijk een onverdachte supporter van de
rood-zwarte kleuren en met veel bravour
voorspelde hij een overwinning op Hero, hi;
had zelfs den uitslag reeds aan het papier
toevertrouwd. Hij heeft gelijk gehad, alleen
had hij de cijfers nog wat hooger mogen op-
maiken. Maar bij deze eene voorspelling bleef
het niet, neen, kant en klaar was het geheele
verdere verloop der competitie, alle nog te spe
len wedstrijden had hij met de door hem toe-
gedachte uitslagen in een staatje verwerkt en
het eindresultaat was, men zal het allicht he-
vroeden, dat Temeuzen als kampioenen prijkte!
Dat was de optimist in optima forma, de man,
die bij alle dingen de zonzijde zoekt.
Thans laten wij, curiositeitshalve, den
tegenvoeter, die wij vonden in de Axelsche
Oourant, aan het woord. Over het in groot-
sohen vorm zijn van het Temeuzen's elftal en
de prestaties van de spelers persoonlijk rept
hij niets, zijn donkere bril heeft hem belet
dit te aansdhouiwen. Ziet hier hoe hij zijn
somber gemoed den vrijen teugel laat:
Reeds lang was naar deze ontmoeting met
belangstelling uitgezien. Dat er zulke meer en
minder emstige ontknoopingen bij zouden
voorvallen, had wel niemand verwacht. Op
een totaal onibespeelbaar terrein, een ware
modderpoel, die tevens oorzaak was van tal-
looze glij- en valpartijen, leed het sterke, in
deze competitie nog ongeslagen Hero zijn
eerste nederlaag. Zij is hoofdzakelijk te wijten
aan de terreinomstandigheden. De rood-zwar-
ten voelden zidh in dezen wedstrijd in de mad
der veel beter thuis dan de tedhnisdh knap-
pere geelhemden, die hier echter hun short-
passing bijna niet konden uitvoeren, terwijl
de gastheeren hiervan profiteerden en reeds
met de rust de leiding hadden met 41 en na
de thee de score opvoerden tot 102. Van
mooi spel was bijna geen sprakesleohts spo-
radisdh kon Hero het open spel van de zicih
aan de oonstandigheden aanpassende Temeu-
zenaars onderbreken en door sohitterende
combinatie laten zien dat zij candidaten zijn
voor de hoogste regionen. Ook de Hero-doel-
wadhter toonde zooveel mogelijk zijn groote
talenten, hetgeen echter in dezen wedstrijd
geen beslissenden invloed had."
Wij hopen voor den scribent dat hij, na het
schrijwen van deze regelen, zich wat opge-
ludht zal gevoelen!
Door de overwinning van Temeuzen op
Hero is de voorsprong tot 4 punten verkleind
en komt er iweder spanning in den strijd om
de eerste plaats. Hero heeft echter de beste
papderen en zal die verm'oedelijk ook wel be-
bouden, maar hiet moet voor Terneuzen een
groote voldoe-ning zijn geweest om over het
tot nog toe ongeslagen Hero te zegevleren.
Thians komt op bezoeik RBC, de clulb, die ons
inziens te laag in de ranglijst staat in ver-
houding tot haar kunnen. Zij beschikt over
een schotvaardige voorhoede, die weet te pro-
fiteeren van de gebodien kansen, zoodat het
voor de achterhoede van Temeuzen oppassen
zal zijn dat de gasten niet al te vaak in de
gelegenheid zullen zijn hun sohotvaardigheid
te demonstreeren. RBC heeft 13 wedstrijden
gespeeld en daarbij 39 doelpunten gemaakt,
gemidideld duis 3 per wedstrijd. Voor Terneu
zen is het te hopen, dat dit gemiddelde niet
gehanidlhaafd is ge-bleven, want dan zpu zij
om te winnen nog een hoogere score moeten
hebben bereikt en de adhterhoede van RBC is
vast niet voomemens zioh zoovele malen te
laten verschalken. Wanneer Temeuzen bij het
naderen van het einde dezer competitie nog
een gooi wil doen naar den begeerden titel,
mag zjj de verwachtingen van den optimist
onder hare supporters niet beschamen, doch
zij dient er rekening mede te houden, dat
RBC niet een der zwakste tegenstanders is.
DERDE KLASSE.
HulstSassche Boys.
In Hulst komen de Boys op bezoek en zul
len het daar niet gemakkelijk krijgen, want
de geel-blauwen zijn op hun terrein thuis.
Van heel veel belang 'voor den stand in de
ranglijst Is deze wedstrijd niet, alleen zou het
voor de Sassche Boys goed zijn als zij nog
een paar punten wisten te veroveren om zich
veilig te stellen. Zeelandia II staat welis-
waiar 4 punten bij haar ten adhter dodh heeft
ook 2 wedstrijden minder gespeeld. Welis-
waar gelooven wij dat de reserves van Zeelan
dia bij het einde van het sedzoen de laatste
plaats zullen bezetten, doch het is beter dat
men zelf in de hand heeft en niet afhankelijk
moet zijn van de resultaten van d'erden.
Middelburg IIDe Zeeuwen.
De reserves van Middelburg moeten den
strijd aanbinden tegen De Zeeuwen en zal de
uitslag hiervan wel zijn dat de zwartjes de
overwinning mede naar Vlissingen nemen.
Het spreekt vanzelf dat De Zeeuwen nog vol
goeden moed zijn op den komenden strijd
tegen Axel, een overwinning op deze club
zouden De Zeeuwen weer bovenaan brengen,
temninste wanneer zij ook de overige nog
door haar te spelen wedstrijden want.
Zeelandia HAxel.
Deze wedstrijd was de vorige week vast-
gesteld, doch had wegens afkeuring van het
terrein geen doorgang. Daar in de Derde
Klasse geen enkele wedstrijd plaats had,
bleef de stand ongewijzigd, zoodat wij voor
ons sportpraatje aan den vooravond van de
ontmoeting kunnen verwijzen naar ons num-
mer van vorige week Vrijdag. Axel zal, daar
is geen twijfel aan, met een fraaie overwin
ning terug keeren en dan zich gaan voorbe-
reiden op den beslissenden strijd tegen De
Zeeuwen. Naar wij verneanen zal dien dag
een groot gezelsdhap supporters het elftal ver-
gezellen naar de Scheldestad om hun favorie-
ten aan te moedigen voor zoover dit noodig
mocht zijn.
■(Alle vragen, opmerklngen etc., deze
Historische Rubriek betreffende, te zen-
den aan den heer A. M. WESSELS,
Conservator Museum te Goes.)
XLIII.
Te Philippine.
Na Biervliet verlaten te hebben, gaan wij
thans op Philippine aan, welke gemeente de
Philippine-, Isabella-, Clara- en Angelina-
polders bevat, benevens de buurten Bouohaute
haven en de Posthoom.
Philippine dankt haar oorsprong aan den
reeds meermalen genoemden Hieronimus
Laurin die in Januari 1505 uit Mechelen van
Honing Philips, Hertog van Bourgondie, oc-
trooi kreeg tot het bouwen, tot eer van God,
van een stad, die den naam Philippine ontving.
Hij mooht die stad, onmiddellrjk na hare
stichting, tot een Heerlijkheid verheffen, met
eigen Baljuw en Sohepenen, terwijl voorts aan
de inwoners een jaarmarkt en andere voor-
rechten werden toegekend.
Zelfs de veel vermogende steun van den
schatrijken schatmeester van den Hertog en
de voorreohten van vrijheid van tol en markt
konden de plaats, zoo zij al ooit als eene stad
tot stand is gekomen, niet verheffen.
In de zestiende eeuw werden deze oevers
zeer door het water geteisterd, zoodat er bij
het uitbrekem van den Tachtigjarigen oorlog
hier slechts een fort stond, dat van groot be
lang voor de verdediging van het zoo genoemde
Sasschegat werd geacht.
Philippine is een zeer aardig dorp. Hoe
aardig loopen de straatjes uit op het typische
marktplein, waaromheen vertrouwelijk de hui-
zen geschaard zijn. Zonder dat men het van
te voren weet, krijgt men direct den indruk
van een visschersplaats.
De bevolking is zeer gemoedelijk en vrien-
delijk en geeft hereidwillig antwoord op de
vragen, die wij stellen.
Ook hier zijn wij weer op historischen
bodem. Philippine werd op 21 Juni 1600 door
Prins Maurits veroverd, doch viel later weer
in Spaansche handen en bleef bezet. totdat
Graaf Willem Frederik van Nassau, op dit
terrein verscheen en het weer vermeesterde.
Toen deze 11 Sept. de schans PhUippine op
de Span jaar den veroverd had, zag hij al spoe-
dig in, dat het niet genoag was, de plaats te
vermeesteren, maar dat het er nu op aan
kwam, om haar voor ons land te behouden.
Hij stelde daarom een flink aantal werklieden
aan, om de schans te versterken. terwijl zrjn
soldaten zoo gelegerd werden, dat zij het
vestingwerk gemakkelijk konden beschermen.
De Spanjolen lieten hem echter niet lang met
rust. Met een macht van 60 vendels voetvolk
en 7 Kometten ruiterrj sloegen ze zich voor
de legerplaats neer en begonnen deze uit alle
macht te beschietem. Hoewel dit schieten,
door de mannen van Graaf Willem krachtig
beantwoord werd, het het zich toch aanzien,
dat de schans het op den duur tegen den over-
machtigen vijand niet zou uithouden en daar
versterking door hulptroepen uitbleef, be-
dacht de Graaf een list.
Hij liet uit het zooeven door ons verlaten
Biervliet een 60-tal ledige schepen komen
en plaatste op elk schip een taimboer. Deze
schepen gingen In den avond onder zeil en
toen zij in de nabijheid van de bedreigde
schans kwamen, hoorde men opeens een oor-
verdoovend gerucht. Somonigen der tam-
boers sloegen den Schotsen, anderen den
Fransohen, weer anderen den Duibschen
marsch.
Ulvenhout, 21 Februari 1933.
Menier,
Zoowas Ik oew
lest al mee 'n paar
regeltjes weten
liet: d'n Fielp
viert van 't Veur-
jaar z'n zulver
feest as lid van d'n
Raad. Menigeen
hee me al gevraagd
g'ad: „zeg, Dr6,
hoe sta-g-et mee
die fulf?"
Aan m'nengruun-
tenwagel vroeg 'r
'n wefke: „heuren
me daar nog wa
van, of eh hedde't maar uit oewen duim
gezogen
En 'n aandere schreef me weer: ,,hoe zit da
toch in mekaar mee juilien bakker. Gaat da
juhileum nouw deur, ja of ja?"
Die wefkes!
Ze vragen oew 't hemd van oew lijf. Veural
aan d'n gruuntenwagel. „Wa kost dieen rom-
mel?"
„Da's prel juffrouw; vler cent d'n bos".
"Gif me dan zes bossen veur twee dubbel-
tjes".
,,Neee, juffrouwke, zes veur vierentwintig
of vijf veur twee dubbeltjes en ginnen cent
minder horre, hoe gferen ik oew ok verkoop!"
„Vergimde hardzak!"
„Nouw, motte ze hebben, juffrouw? M'n
konkurrenten vragen vijf cent, horre!"
,,Mag ik ze zelf uitzoeken, Drd?"
,,Ga-d-oewen gaank, 't is 'n eerlijke zaak,
juffrouw, m'nen gruuntenwagel! Zonder dub-
belen bojem!"
F.n dan halen ze 'r vijf bossen af, amico,
ollee, die tellen wel veur zeuven!'
,,Gezien? Vijf!"
,,Eln of!"
En as ze dan gaan betalen, amico, don tellen
ze tot veftienzestienze-ven-tien", j
en veur ze verder gaan, kijken z'oew eerst nog I
's aan: „acht-tien", dan hoest ik maar 's, om J
d'n tijd te korten: „negen-tien", en dan 1
dan: „Drd 66nen cent te goed houwen, 'k heb 1
gin klein geld meer".
Oh 't zijn zulke ellendelingskes, maar
kwaad kan 'k er nooit op worren! Op stuk
van zaken strijen ze veur d'n huishouwentje j
en da zie 'k geren. As ze maar nie op m'n -
spullen schelden! 't Is rijp, frisch en bestig i
goed, nie gestolen, en gedijd op 'nen vetten
grond onder d'n zegen van boven en mee
zwaren arbeid.
Juffrouw", zee ik van den mergen nog aan
zo'n pedaant, kritiek frummeske, da geren
alles afkeurt: „juffrouw nie op m'n perduk-
ten schelden, horre! Teugen mijn kunde zeg-
gen wa ge wilt, maar van m'nen gruunten
wagel kan 'k gin kwaad heuren!"
Ollee, wa schoot da dink in 'nen schaailijken
lach!
„Ge zijt te duur", zee ze toen.
„Das' wa-d-aanders", zee ik! Da's al
veertig jaren zoow. Oew moeder, die 'k ok
dartig jaar bediend heb, hee dartig jaren 't
zelfste gezegd, maar kek nouw maar 's in d'n
spiegel, juffrouw, hoe prachtig of gij er van
opgegroeid zijt! Daar loopen gin schondere
wefkes, defer!"
En dan, amico, dan is ie veur mekaar. Dan
doen ze wel net of ze 't nie gferen heuren,
maar dan weet ik veruit, da 'k de eerste veer-
tien diagem gin last meer heb aan zo'n klantje.
Ollee, ik geleuf nie dat 'nen Ford die al tien-
tallen muljoenen „blikslagerswinkeltjes-op-
wielen" afleverde in z'n leven, al meer hee
motten liegen aan z'n klanten dan ikke,
maardie toeterende ,,blikslagerijkes" wor
ren gekocht deur de kearels en mijnen boeren-
kool deuir de werkes en dh's 't verschil!
Maar fefen ding is d'r zwak. Ze lachen
gferen
As ik oew toch vertel, da 'k kortgelejen 'nen
grooten brief uit Wiesbaden ontving, van 'n
wefke da-d-in Frankrrjk opgevoeid Is, in
Dutschlaand woont en mijn 'nen manjefieken
Hollaandschen brief schreef, om te laten
weten aan me, dat ze zoow gferen lacht. Vrjf-
entwintig jaren getrouwd mee 'nen Neder-
laandsche Flip, hee heur onze taal doen leeren.
F.n nouw mot ik oew 'nen bak vertellen,
over Trui!
In dieen brief staat geschreven, zwart op
wit: ,,En wie weet mlsschien is het
goed, wanneer Trui hoort, dat ook nog andere
wefkes van u houden, is het niet?"
Toen Trui da las, toen sloeg ze d'n brief
weer om, keek bovenaan en vroeg: ,.waar
leet da Wiesbaden?"
..Verschrikkelrjik wijd weg", zee ik on-
noozel. Waarop Trui zee... „oem, da's maar
goed!"
Amico, 'k ben naar d'n stal gegaan, heb
m'nen bulk vastg'ouwen mee twee handen en
'k heb gelachen, g-elachen man, ollee, in gin
tjjen ha'k z66w geschaterd.
Dus, ze weten 't nouw, de wefkes! Ze meu-
gen zoowveul van me houwen as ze willen,
as ze maar heel, heel wijd weg wonen!
Afjjn, de groeten van Ulvenhout naar Wies
baden, horre!
Maar ollee, ik ben onderwijle heelegaar van
m'n sjapieterke afgerokt, van m'nen Fielp.
Ja, as ge ok mee de wefkes beglntIk
heb as jongen van tien jaren 's 'nen jongen 'n j
paar blaauwe oogen geslagen, omdat ie Truike
van Peeren aan d'r vlechtje trok, 'n stertje j
van ijzerdraad. Enneda's veftlg jaren
gelejen en nouw vraagt ze waar da Wiesbaden
ergens uithaangtNogeens: as ge mee
de wefkes begint, dan is 'n halve eeuw n6g
niks.
En daarom, nouw d'n Fielp!
Om te beginnen: d'n bakker is nog 'nen
Volksvertegenwoordiger van d'n ouwen dege-
lijken stempel.
Wij hebben 'm destijds gekozen om humzelf.
Nie op 'nen lijst, waar ie per ongeluk op
verzeild was gerokt, neee, omdat ie d'n
Fielp was!
Nie zoow as teugeswoorig, da ge stemt op
Piet Jansen en dat er dan, na verloop van tijd
ineens Kobus Plas veur oew neus wordt ge-
draaid, die 'n jaar gelejen op't durp Is komen
wonen. Niks horre!
Wij kozen d'n Fielp, omda me d'n bakker
hebben wilden. Waant hij was van alle meu-
gelijke en onmeugelijke vereenigingen veur-
zitetr of secretaris, of allebei tegelijk en van
sommigte vreenigingen, zoow as ons prop-
club, daarvan is le 't heele bestuur!
Onze Fielp is 'nen geboren veurzitter, 'k heb
oew da geleuf ik al meer geschreven g'ad. En
as hier 'n vereeniiging wordt opgericht, dan
gaat d'n bakker al uit gewoonte op d'n veur-
zitterstoel zitten en as dan later 't bestuur
gekozen mot worren, dan kan er moeilijkheid
zijn over d'n secretaris, d'n penningmeester,
d'n vieze-veurzitter, de kemissie-lejen, over
met Verstopping of moeiljjken, tragen en
onregelmatigen Stoelgang zijn
onmisbaar. Werken vlug zonder kramp of p(jn
Bij Apothekers en Drogisten. Doos 60 «t.
(Ing. Med.)
De Spanjaarden, hierdoor in de meening
gebracht, dat de Hollanders opeens een
groote versterking hadden gekregen en in
den stikdonkeren nacht niets kunnende on-
dersoheiden, braken dadelijk op en sloegen
hals over kop op de vlucht. Zoo had de Graaf
Philippine gered en was de vijand verdreven,
en wat het mooiste was, zonder dat het een
druppel bloeds had gekost. Rustig kon men
nu de voltooiing van de vesting voortzetten.
De Staten, het gewicht van dit punt inzien-
de, lieten de verdedigingswerken zeer uit-
breiden, door aanleg v£in een nleuwen hoofd-
wa) met twee halve en twee geheele bas
tions, terwtjl de landpoort door eene lunet ge-
dekt en de waterpoort door een ravelijn be-
schermd werd. Het opperbevel over deze ves
ting berustte bij den Gouvemeur van Sluis.
Inmiddels werd nog eens een tweede
poging gewaagd. Hunnius verhaalt toch in
zijn Zeeuwsche Buise (Pag. 333 -334) dat, in
den nacht tusschen den lste en 9de Mei 1635,
de Spanjaarden, onder den Graaf van Fon
taine, voor Philippine kwamen, met het doel
om de schans benevens het nog onvolkomene
en aan de eene zijde nog openliggend hoom-
werk, weder te bemachtigen.
De Heer van Welland, die met vijf com-
pagnien in de schans lag, vermoedde niet het
minste kwaad; doch toen een schipper toe
vallig onraad ontdekkende, daarop alarm
gemaakt had, hield de bevelhebber den vijand
in bedwang tot er den volgenden dag ver
sterking uit Vlissingen aankwam, zoodat de
Spanjaarden, nadat ook Graaf Willem met
nieuw krijgsvolk was opgedaagd, eenen dag
later, met groot verlies, ijlings de vlucht
namen.
In 1747 maakten de Franschen zich, na
een korte doch moedige verdediging, op den
5de Mei meester van de schans, die zij bij den
vrede in Januari 1749 weder ontruimden.
Langzamerhand vervielen de vestingwer-
d'n veurzitter is iedereen 't eens, behalve z'n
vrouw, die d'ren Fielp nooit aanders ziet as
Zaterdagsavonds hee ze b(j mijn wel 's ge-
klaagd: as ie z'n verschooning hebben mot!
Maar daar kan hier dan ok niks te doen zfln,
of d'n bakker is er b(j, in wel twintig kwali-
teiten. As veurzitter van de Mikkers, de
Morianen (da's de rook-vereeniging), van de
Hermonie, as Kerkmeester, as Raadslid, van
d'n Veugelenpik, van Kunst naar Kracht, van
de loterijclub, afijn, te veul om op te noemen.
Alleen al as bakker, is ie lid van 't Middel-
staandsbestuur de Hanze, Penningmeester van
de meel-kooperatie, zit ie in de actie veur 't
„versche brooike brj- 't ontbijt", is ie lid van
d'n bakkersbond, van de kruieniersvereenigink
en misschien van nog 'n paar vereenigingen.
D'n bakker kan van z'n eigen 'n vereenigink
oprichten van veurzitters. En hoe is de tn-
sienjes allegaar uit mekaar houwtda's 'n
wonder op z'n eigen.
Toen indertijd d'n Burgemeester wier inge-
haald, is d'n Fielp zeuven keeren binnengewist
op de receptie om z'n opwachtink te maken
veur weer 'n aandere vereeniging. En daar ie
telkens 'n glas wijn kreeg en ie niks afslaat
as vliegen en wespen, was ie zoow zat as 'n
pinneke naar huis gegaan, mee d'n burge
meester z'nen hoogen hoed op, die in 't mid
den boven op z'n groote test stond te wiebe-
len as 'n los krobbeke op d'n deksel van 'nen
takbakspot. Hoe d'n burgemeester 't klaar-
gespuld hee, mee d'n bakker z'nen hoed, da
weet ik nie, maar dat ie er tot z'n lenden In
kon, da weet ik toch wel zeker.
En 's Zondags, daarop
Wel toen kreeg d'n ermen Fielp van wel
twintig kanten op z'n tabber, omda ie hullie
vereeniging nie veurgesteld had.
En of ie nouw al zee, da-d-et nie meer gong,
dat ie tot hier vol zat en de receptie nog wel
staande was, 't hielp'm niks; ze nammen 't'm
allemaal kwalijk.
Bij 'nen optocht van't een of aander, doet le
al z'n insienjes aan en z'n vrouw hee dan ok
wel 's aan Trui gezeed: „hrj stikt al z'n ge-
kleede jassen kapot mee die speldenrommel.
Ondertiussdhen is d'n bakker kollesaal poppe-
leer, zoo as ze da noemen en daarom: toen hij
In d'n Raad kwam, heelegaar op z'nen eigen
naam, toec bestond er nog gin evenreiige
vertegenwoordigink toen had ie stem men
genogt, om vier zetels te bezetten. Wat ie
best gekund bad, mee z'n driehonderd en
zooveul pond
Kek, nouw ik da zoow zeg, hij hee z'n
figuur mfefe, veur veurzitter.
As hij binnenkomt op 'n receptie, dan zien
ze'm dalijik. As 'nen verhuiswagel rolt ie naar
veuren, uit 't deurgat en iedereen springt op-
f zij, bang veur d'r eksteroogen.
Afijn, ge kent'm nouw 'n bietje in z'n kwa-
j liteiten en ge vuult, aan d'n gummie op oew
hakken, da-d-'t feest van d'n Fielp 'n durpsge-
beurtenis gaat worren.
Ik zit in de feestkemissie, d'n Blaauwe kos-
ten me nie overslaan en van de week hebben
me de eerste vergadering, onder veurzitter-
schap van d'n burgemeester. Me zullen daar
d'n Fielp wed missen, wij zijn gewend om altjj
onder zijn leiding te vergaderen, maar me
kunnen 'm toch slecht tot veurzitter kiezen
van zn' eigen huldigingskemissie.
Zondagmiddag, onder 't proppen, zee d'n
Tiest, zoow laangs z'n neus weg: „dus Don-
derdagavond, Drfe, om zeuven uur in d'n
Druivemtros?"
Ik knikte.
Dalijk schoof d'n bakker z'n kaarten in
mekaar, keek ons allebei vragend aan en toen
zee d'n Blaauwe: „gij doet daar 't woord
maar, Drfe, ik zal m'n eigen op d'n dag-zelf
wel ruuren!''
„Mamamaarzee d'n Fielp.
^Papapapahakkelde d'n Blaauwe
trug. v
Maaf.ditte mot ik oew zeggen, amico: d'n
bakker hee nog nooit zoow slecht kaart ge-
spuld as Zondagmiddag.
lets gaande in 't durp, vergaderingen en
alles zander hem?
Hjj was er kapot van.
„Dus", riep in Blaauwe nog's mee't weg-
gaan: „vergeet* 't nie, Drfe, ik koom oew om
kwart veur zeuven halen, dan zjjn me op tjjd
b(j d'n Burgemeester!"
't Brood is heel de week al te hard ge-
baikken
H(j krijgt iveraans staandjes. Trui hee-t-'m
er van de week al steuvig over onderhanden
genomen.
„Ja, Trui", hect-i toen gezeed: „ik weet 't.
Ik weet 't Trui, maar ik ben 'n bietje van de
kiook, ziede".
„Van de kook? Van de kook? Wa be-
teekent da?"
ken en werden met de daarbij behoorende
vrfl aanzienlijke gebouwen zooals het arse-
naal en het kommandantshuis wel eens een
kasteel genoemd gesloopt.
Tijdens de Belgische troebelen in 18301831
werd Philippine, mede omdat het zoo dicht
bij de greps gelegen was, met het oog op
eventueele gebeurtenissen, door een Neder-
landsch gamizoen bezet en de bolwerken
eenigermate bijgewerkt.
Wij hebben er eens een kijkje genomen,
maar van de bolwerken konden wij niet veel
meer bespeuren. Successievelijk zijn ze ge-
slecht geworden.
De Hervormde Gemeente alhier kwam pas
na de verovering van 11 Sept. 1633 tot stand.
Hierover willen wij in 't kort iets meeatelen.
In het aardrijkskundig woordenhoek van
v. d. Aa (Deel 9, Pag. 150151) staat:
,,De kerk der Hervormden staat op een
opene plaats (vroeger de markt), aan het
westeinde van het dorp, heeft geen orgel,
doch prijkt met een net koepeltorentje voor-
zien van uurwerk en luidklok. Het tijdstip
van de stichting van dit gebouw kan, bij ge-
mis van bescheiden, niet worden opgegeven.
Uit latere aanteekeningen blijkt, dat volgens
de Raad van State dato 30 Mei 1646
in datzelfde jaar geheel vemieuwd, ten koste
der gemeente verbouwd, en vervolgens, zoo
uit eigene fondsen, als uit verleenden onder-
stand van landswege onderhouden Is gewor
den."
De steller dezer regelen was de heer J. C.
de Potter, controleur te Hulst, die de daartoe
vereischte bouwstoffen ontving van de histo-
ricus Van der Baan uit Zaamsalg. Toen de
bekende Historievorscher den heer F. Caland,
in 1859 bezig was, het Gemeente-archief van
Philippine te ordenen, kwamen hem verschil-
lende stukken in handen die er op wezen,
dat het oude kerkgebouw in 1646 niet her-
nieuwd, maar in dat jaar geheel nieuw is ge-
sticht. Hij concludeert dit uit verschiUende
rekeningen.
Het sterkst bewijs hiervoor wordt aange-
troffen in een gedrukte lijst der Predikanten,
die sedert de verovering van Philippine op 11
Sept. 1633 den heiligen dienst hebben waar-
genomen, opgesteld door den predikant Nico-
laas van Overveet, by gelegenheid dat Z.
Eerw. den 30 Mei 1734 aldaar een Jubelpreek
deed naar aanleiding van Exodus 13 3, tot
herinnering van het beroep, vdfer 100 jaren.
op den eersten predikant dier gemeente
Ds. Adrianus Bullaert uitgebracht. In die
ljjst wordt o.a. by het vermelden van den
4de predikant Johannes Lefebre, bepaaldelyk
vermeld: Overleden 19 Maart 1667 en in de
nieuw gebouwde kerk begraven.
De eerste predikant was aldus Adriaan Bul
laert, candidaat te Middelburg, die oevestigd
werd door Ds. Melchior Burs, predikant te
West-Souburg.
De oude kerk onderging in 1844 een be-
langrijke herstelling. Het Avondmaal zilver
werd in 1712 gelegateerd door den komman-
dant Pieter de Bils, vermoedelyk een klein-
zoon van den bekenden en veel besproken
anatoon Jhr. Louis de Bils, baljuw van Aar-
denburg.
In de I8de eeuw is de Herv. Gemeente gaan-
deweg vervallen, zoodat er in 1796 geen be
roep meer gedaan is en in 1815 Philippine
met Sas van Gent gecombineerd weid.
Aan de vrij talrijke Katholieken werd om-
streeks 1760 het bouwen eener z.g. schuin-
kerk in het bastion Meiland toegestaan. Later
hebben zij een mooie kerk neergezet.
Onder de personen van naam, te Philippine
geboren, verdiend vermeld te worden Antonius
van der Heiden, een in het midden der 17de
eeuw zeer bekend geneesheer, die verschiUen
de wetenschappelijke werken schreef. Later
verviel deze kundige man tot dweperij en
werd een zonderling.
(Wordt vervolgd.)
