ALGEMEEN NIEUWS- C.N APVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
Tweede 3lad.
DoorZeeuwscHlaanderenin'tVerleden
btiitenlahb
No. 8953
WOENSDAG 15 FEBRUARI 1933
73e JAARGANG
BINHENLAND
INTERPELLATIE-AANVRAGE VAN
DEN HEER ALBARDA.
DE GEARRESTEERDEN NAAR ONRUST.
DE NOOD DER LANDBOUWERS IN DE
VEREENIGDE STATEN.
}L%
NOTE
- J OtoMtSM'*'*
.to
dienstplicht.
Uitspraak inzake vrijstelling.
De Burgemeester van TER NEUZEN.
brengt ter algemeene kennis, dat aan
DESrDERIUS JOHANNES JACOBS,
ingeschrevene voor den dienstplicht der ligh
ting 1934 uit deize gemeente, met ingang van
1 Maart 1933 voor een jaar vrijstelling van
den dienstplicht is verleend wegens opleiding
tot een geestelijk of een godsdienstig-mensch-
lievend ambt.
Tegen deze uitspraak kan binnen tien dagen
na den dag vain deze bekendmaking in beroep
worden gekomen.
A. door den ingeschrevene wien de uitspraak
geldt of door diens wettigen vertegen-
woordlger;
B. door elk der overige voor deze gemeente
voor dezelfde lichting ingeschreven per-
sonen of door hunne wettige vertegen-
woordlgers.
Het verzoekschrift moet met redenen om-
kleed zijn. Het behoeft niet gezegeld te zijn.
Het moet Worden gericht aan de Konlngin,
doch worden ingediend bij den Burgemeester.
ter Secretarie dezer gemeente.
De Burgemeester zorgt voor de doorzendlng.
Ter Neuzen, den 13 Februari 1933.
De Burgemeester voomoemd,
J. HUIZINGA,
„Het Volk" meldt oontrent een interpellatie-
aanvrage van den heer Albarda, dat de aan-
vrager meant te moeten aannemen, dat het
Kabinet, ondanks de politieke crisis, niet zal
wieigeren voor een interpellatie in de Kamer
te verschijnen en gestelde vragen, naar aan
leiding van het gebeurde met ,,De Zeven Pro
vincien", te beantwoorden, indien de Kamer
den wiensch daartoe uitspreekt.
De heer Alibarda heeft tevens aan den pre
sident der Tweede Kamer verzocht, in een
vergadteirimg der Kamer het wetsvoorstel van
mr. v. d. Bergh (de z.g. uitwinningswet) aan
de onde te stellen, bij de behandeling van welk
voorstel de aanwezigheid van een of meer
ministers niet noodig is. De sociaal-democra-
tische Kamerfractie acht de behandeling van
dat voorstel, waardoor o.a. hypotheek-plich-
tige boerem tegen executie kunnen worden
beschenmd, spoedeischend.
HET ONDERZOEK NA DE MUITERIJ.
V. D.-Aneta meldt uit Batavia:
Maandag 20 Februari zal de Volksraad
door den commandant der zeemacht in Ned.-
Indie, wonden ingelicht omtrent de eerste uit-
komsten van hiet onderzoek met betrekking
tot de gebeurtenissen aan boord van ,,De
Zeven Provincien".
Hiema zal gelegenheid worden gegeven om
verklaringen af te leggen. Dit onderzoek zal
op zoo snel mogelijke wijze worden voort-
gezet.
De benechtinig heeft in Ned-Indie plaats,
waama de Europeesche gestraften naar Hol
land zullen worden gezonden voor het onder-
gaan van him straf.
AVRO-LEZING KLAAS DE VRIES IS
NIET DOORGEGAAN.
De lezing „Elen school voor alien", welke
de heer Klaas de Vries Maandagavond van
7.30 tot 7.50 uur voor de AVRO, die het al
gemeen programima verzorgde, zou houden,
ging niet door, daar de algemeene controle-
commissie deze rede beschouwt te zijn van
politieken aard en in strij-d met de voorschrif-
ten die voor het algemeen programma gege
ven zijn.
door
A. M. WESSELS.
(Alle vragen, opmerkingen etc., deze
Historische Rubriek betreffende, te zen-
den aan den heer A. M. WESSELS,
Conservator Museum te Goes.)
XLI.
Biervliet en Willem Beukelzn.
Na den vreeselijken Allerheiligenvloed was
er nagenoeg geen land meer over. Het oude
Kasteel, aan de oostzijde der stad gelegen, was
brjna geheel door de wateren verzwolgen;
slechts een der zware torens stond nog over-
eind en werd als gevangenistoren gebruikt.
De bevolking had elders een veiliger woon-
plaats gezooht. Na het doorsteken der dijken
in 1583 was de bevolking der stad tot op 18
A 20 gezinnen verminderd „zich geneerende
met het overblijfseil van omstreeks 400 geme-
ten lands".
Reeds in April 1572 hadden de Watergeu-
zen vanuit Vlissingen zich meester ge-
maakt van de vervallen stad, die sindsdien,
ook toen Parma geheel Zeeuwsch-Vlaanderen
veroverde, aan de zijde der Staten en onder
het bestuur van de Gecommiteerde Raden van
Zeeland het z.g. Gommittimus bleef.
Toen de stad in 1589 door de Spanjaarden,
vooral uit Bouchaute, emstig bedreigd werd
zie Zeelandia Illustratie pag. 586 beslo-
ten de Staten dit punt, dat uit strategisch
oogpunt van belang was, te versterken.
Het oude Biervliet was echter te uitgebreid,
om het geheel met bolwerken te kunnen voor-
zien. Ook was de stad in dezen tijd zoo ver
vallen, dat omstreeks 1580 reeds vergund was
Zondag zijn in den loop van den dag 100
ongehoeide en 50 geboeide Inlanders benevens
28 geboeide en 4 ongeboeide Nederlanders in
sloepen op het eiland Onrust afgezet.
De mess-ten humner waren weinig onder den
indruk.
De Europeesche gevangenen namen een
houding van onverschilligheid aan.
Alvorens in de door soldaten hewaakte
barakken te worden opgesloten, werd iedere
gevangene in het Nederlandsch of Maleisch
ervan verwittigd dat elke verstoring van rust,
elke paging tot ontsnapping feitelijk en op
plaats zou warden voorkomen.
Elk contact van buitenaf is voor iedereen,
behalve de deze week aamkomende commissie
voor onderzoek, vierfboden.
Het eskader ligt nog steeds brj Onrust.
Aneta meldt nadeir uit Batavia:
Het eiland Onrust is than-s geheel onder
militair commando van een kapitein der in-
fanterie, bijgestaan door een officie-r van ge-
zondheid.
Tot de getroffen voorbereidingen behooren
o.a.: aprichting van een tijdelijk radiostation,
uitbreiding van den telefoondienst, opvoering
van proviand, inkwartiering van een voldoend
aantal troepen, aanieg van prikkeldraadver-
sperringen en verbetering van verlichting en
ventilatie.
Zondagmorgen arriveerden de gevangenen
in sloepen, welke door een motorboot werden
getrokken.
Na de landing, welke onder scherp toezicht
geschiedde, weirdien de gevangenen onder ge-
wapend geleide naar een viertal barakken ge-
bracht, die anders voor bedevaartgangers
werden gebruikt.
De regeling wordt toegepast dat in elke
barak een groepscommandant kan worden
aangewezen.
VERKLARING VAN HET PARTIJBESTUUR
DER S. D. A. P.
Zaterdag 11 Februari is, naar „Het Volk"
meldt, een spoedvergadering van het partij-
bestuur der S.D.A.P. gehouden. Aanleiding
tot de bijeenkomst waren, zoo wordt in dat
bericht medegedeeld: die belangrijke politieke
gebeurtenissen van deze week: de parlemen-
taire situatie, ontstaan door het aannemen
van- die motie-Boon in de Tweede Kamer en
de ontzettende ontknooping van de gebeurte
nissen met De Zeven Provincien.
Het partijbestuur formuleerde zijn stand-
punt in de volgende motie:
„De openbare vergaderinig, belegd door de
S.D.A.P. op Zondag 12 Februari 1933, naar
aanleiding van het voorval met het oorlogs-
schip De Zeven Provincien;
spreekt haar diepe verontwaardiging uit
over die wreede wijze, waarop de regeering het
oorlogsschip onder het marine-bevel heeft
teruiggebracht
stelt vast, dat die muiterij van de beman-
ning het g-evol-g is geweest van de politick,
door de Nederlandsche regeering in Indie
tegenover die bevolking in het algemeen en
tegenover die marine-schepelingen in het bij-
zonder, -gevoerd en van de v-erregaande zorge-
loosheid van de bevelvoerende officieren;
stelt voorts vast, dat de muitende beman-
ning herhaaldelij-k heeft verklaard, slechts
een demonstratie te bedoelen en niet tot ge-
wel-d te will en overgaan;
dat zij ook geen -geweld heeft gepleegd en
dat dus aan de muiterij op andere w(jze dan
door het gebruiken van het vreeselij-ke oor-
logswapen en ten koste van een aantal men-
sch-enlevens een einde had moeten worden
gemaakt;
waarschuwt tegen het opzweepen van de
nationalistische hartstochten, die in Nedier-
land eu onder de Nederlanders in Indie zijn
losgebarsten, en die slechts verhooging van
de spanningen kunnen te weeg brengen en
andere emstige gebeurtenissen kunnen te
voorschijn roepen;
protesteert tegen de houding -dier regeering,
die wegens een aangelegenheid van zeer on-
dergeschikt belang een conflict met de Tweede
Kamer heeft geforceerd en zich daardoor in
ernstige dagen aan de verantwoording tegen
over de vertegenwoordiging des volks poogt
te onttrekken;
roept de arbeidersklasse van Nederland op,
geworden, om de inkomsten der verlaten ker-
ken tot onderhoud der dijken te gebruiken.
Om deze reden werd, een weinig ten Noord-
Westen van de stad een fort aangelegd.
Reeds in Maart 1590 hadden de Staten van
Zeeland er bij Hunne Hoogmogendheden op
aangedrongen, om deze vestingwerken, n-aar
het plan van Prins Maurits, ten uitvoer te
laten brengen. Het zou echter 1603 worden
eer Gecommiteerde Raden van Zeeland aan de
Zeeuwsche Staten konden berichten, dat zij
het nu eindelijk voltooide fort, dat in de vorm
van een regelmatigen vijfhoek gebouwd was,
met twee en halve compagnie krrjgsvolk be-
zet hadden.
Uit dit fort, zegt Vermeer, is het tegen-
woordige Biervliet ontstaan. Het oude Bier
vliet, eenmaal een der bloeiendste plaatsen
van Vlaanderen, rijk en aanzienlijk door han-
del en scheepvaart, door haringvisscherg en
zoutnering, was weldra spoorloos verdwenen.
Wanneer Petrus Hondius in het begin der
17de eeuw de voormalige stad bezoekt, treft
hi) er niet meer dan een tien of 12-tal scha-
mele hutten aan. En wandelend over de puin-
hoopen der eenmaal zoo welvarende stad,
denkt de preddkant van Ter Neuzen aan de
wisselvalligheid van al het aardsche en de
lotswisselingen, die menschen en steden
vooral de Zeeuwsche ten deel vallen:
om, -ook in geval een Kamerontbinding mocht
volgen, met al haar kracht onder de leiding
der sociaal-democ-ratie deu strijd te voeren
voor de vrijmaking van het Indonesische volk
en tegen hiet militarisme."
DE AUTOMATENVERORDENING
ONVERBINDEND.
De sfcrijd, die om de veelibesproken Amster-
damsche Automatenverordening is gestreden,
is ten gunste van de winkeiiers beslist. De
Hooge Raad heeft nl. als zijn oordeel uitge-
sprokein, dat de genoemd-e verordening, die
in art. 2 o.a. verbiedt het hijvullen der appa-
raten tij-diens de sluitingsuren, in strijd is met
de wet en derhalve bindende kracht mist.
De Telegraaf schrijft daaromtrent
Men zal zich herinneren dat een sigaren-
winkelier op grond der genoemde verordening
werd bekeurd omdat hij zijn automaat buiten
de winkduren bijvulde. I *e kantonrechteir
sprak een veroordeelend vonnis uit, hetwelk
door de rechtbank in hooger beroep is Ibeves-
tigd. Tegenover het verwesr van den win-
keiier, dat de Winkelsluitiugswet de auto-
maten toch uitdrukkelijk buiten haar wer-
kingsfeer sitelt, meende de hoofdstiedelgke
rechtbank, dat juist omdat de wet zich niet
om de autamaten bekomme -de, de gemeente
bevoegd was er wel een regeling voor te
scheppen.
De Hooge Raad zegt het hier niet mee eens
te zijn. Art. 3 der Winkelsluitingswet, waar-
in de au-tomaten genoemd worden, heeft vol-
gens hem de stnekking al de daarin opge-
somde zaken en onderwerpen aan de werking
der wet te onttrekken, wat inhoudt, dat het
ook dein lageren wetgever v-erboden is ze in
dit verband te regelen. Deze bedoeling van
art. 3 blijtkt naar het oordeel van het college
duidelijk zoowel uit den aard der daarin ge
noemde onderwerpen, die alle betreffen plaat-
sen, waren en handelingen, waarvoor een win-
kelsluitingsregeling onnoodig en ongewenscht
wordt geacht, als uit deu in het artikei on-
dubhelzinnig tot uiting gekomen wil van den
wetgever, die voor deze onderwerpen geen
-beperken-de voorschriften wenscht. Het is
den plaatselijken wetgever derhalve verboden,
alidus de Hooge Raad, ten aanzien van een
der in art. 3 der Winkelsluitingswet genoem
de onderwerpen bepalingen van winkelslui-
ting te maken, ook al zou die regeling overi-
gens binnen de grenzen der verordeningshe-
voegdheid van dien gemeenteraad vallen (airt.
168 Gemeenitewet).
Daar de Automatenverordening van Am
sterdam w61 een regeling bevat voor den
verkoop per automaat moet daaraan binden
de kracht worden ontzegd, daar de desbetref-
fende bepalingen in strijd zijn met de wet. De
winkelier, die deze bepalingen overtrad, is
dus niet strafbaar, zoodat kantonrechter en
rechtbank hem ten on recti hebhen veroor-
deeid. Met vemietiging van de vonnissen der
feitelijke rechters heeft de Hooge Raad den
winkelier te dezer izake dan ook ontslagen
van alle rechtsvervolging.
Groote steden die vergaen;
Cleyne com en weder aan;
Naer des Heeren milden seghen
Is verlooren off vercregen:
En de gheen, die u bekijcken
Nu van verren *'t uwer spijt,
Moghen oock eens soo beswijcken
Als ghg nu beaweken syt.
Aivoren-s thans tot de figuur van Willem
Beukelzn. over te gaan, willen wij eerst nog
iets vertellen over het wapen der stad. Het
wapen van Biervliet, waarin dat van Con-
stantinopel voorkomt, zou daardoor wijzen op
VALSCHE GERUOHTEN BETREFFENDE
DEN EX-KEIZER.
In het rrjk zijn naar V.D. uit Berlijn meldt
geruchten in omloop, volgens de welke ex-
keizer Wilhelm het geheele bezit van prins zu
Stolberg-Wernigerodedat behalve het paleis
voor het grootste uit bosschee bestaat, zou
hebben gekocht. Woensdagavond zou de over-
eenkomst zijn geteekend door een gevolmach-
tigde van den ex-keizer. Door bemiddeling
van de Deutsche Bank zou de transactie tot
stand zijn gekomen Prins zu Stolberg-Wer-
nigerode zou n.l. bij deze bank credieten heb
ben opgenomen.
De familie Hohenzollem ontkent deze ge
ruchten pertinent, met de mededeeling dat
voor dergelijke transacties geen gelden he-
schikbaar zijn. Ook bij de Deutsche Bank is
van een en ander niets be-kend.
Ten gevolge van de noodlottige daling der
den m-oed der burgers die, tijdens den viarden
Kruistocbt op 6 Juli 1203 voor het eerst de
banier van Vlaanderen op de muren der be-
legerde stad hebben geplaatst.
Dit verhaal wordt histori-sch zeer betwist.
Er bestaat voor deze overlevering geen grond.
Het wapen van Biervliet is slechts een wijzi-
ging van dat van Graaf Boudewijn van Vl£ian-
deren, na de verovering van Constantinopel
tot keizer uitgeroepen. Dat in het gevolg van
dezen vorst, die Biervliet vele voorrechten
schonk, ingezetenen dezer stad mee ter kruis-
tocht zijn getrokken, is natuu-rlijk niet onmo-
gelijk.
De bekende dichter Jacob Cats, stoorde zich
echter niet veel aan de critiek. Deze, die
een zeer groote toegenegenheid voor Bier
vliet koesterde, liet in een zijner werken het
wapen afbeelden en schreef er bij:
„Een schild dat weerdig is om eeuwig'lijk
[te leven,
„Is om zoo vromen daad aan Biervliet toen
[gegeven.
„Ei! ziet, vier Grieksche Been omtrent een
[bloedig Kruis.
Droeg dit manhafte volk haar tot een
[wapen thuys.''
Toen Cats stierf, liet hij nog /600 na voor
de armen te Biervliet.
Overigens is er niet veel meer. van het
stedeke te vertellen. De Hervormde kerk is
een aardig gebouw. Vooral haar toren trekt
onze aandacht, door haar eigenaardigen bouw-
vorm.
Wij gaan er thans binnen eens een kijkje
nem-en. 't Is een zeer aardig interieur. Men
heeft er volop lioht en ruimte. Maar het
meest trekken aan, de glazen der kerk, die
in 1876 op kosten van het Rijk, de provineie
en de gemeente, ieder voor een derde deel, voor
f 1500 werden gerestaureerd.
Vooral het raam van Willem Beukelzn. trekt
onze biizondere aandacht.
prijzen voor landbouwproducten in de laatste
drie jaren worden, naar Reuter verneemt, bijna
1 millioen van de totaal 6 millioen Ameri-
kaansche boerderijen met hypothecairen ver
koop bedreigt, daar er voor meer dan de helft
hunner oorspronkelijke waarde hypotheek op
genomen is en zij nu tot over de ooren in de
schuld zitten.
Twee millioen andere boerderijen zuchten
eveneens onder den rentelast, doch niet in zoo
gevaarlijk sterke mate.
De bruto-inkomsten der Amerikaansche
farmers in het afgeloopen jaar worden ge-
schat op ongeveer 5% milliard dollar, hetgeen
slechts de helft is van 1929.
Op 15 Januari j.l. waren de prijzen voor
landbouwproducten gedaald tot een waarde
van 51 procent van bet vooroorlogsche peil.
Voor tarwe kregen de verbouwers een ge-
middelde prijs van 32.9 cents per bushel, voor
mais 19.1 cents en voor katoen 5.6 cents op
de boerderij.
De nood van den Amerikaanschen farmer
is van belang voor de rest van de wereld, om
dat hij het krachtigst opkomt voor inflatie.
De vertegenwoordigers der landibouwers in
het congres betoogen dat de hooge waarde
van den gouddollar den uitvoer belemmert en
den schuldeniast verziwaart.
Het congres heeft echter op het oogenblik
maatregelen in onderzoek om den farmer met
regeeringshulp te steunen en door tegenstan-
ders van inflatie wordt groote spoed hier-
achter gezet, tenein.de den farmer te over-
reden af te zien van zijn gevaarlijke experi-
menten met de Amerikaansche valuta, welke
een bedreiging vormen van den gouden stan-
danrd.
Inmiddels hebben in vele deelen des lands de
boeren zich aaneengesloten, teneinde executo-
rialen verkoop te voorkomen. De crediteuren
achten de situatie te gevaarljjk om thans op
het betalen der schulden aan te dringen.
Vertegenwoordigers der boeren hebben het
congres gewaarschuwd, dat tenzij spoedig hulp
wordt geboden, er onlusten, ja wellicht open-
lrjik revolutie in de landhouwstaten zal uit-
breken.
EEN ZAKELIJK WOORD UIT BERLIJN.
Het is schrijft de N. R. Crt. op het
oogenblik meer dan ooit van belang zakelijke
dingen, die door Duitsche regeeringspersonen
worden uitgesproken, niet te laten verdrinken
in den stroom van verkiezingsrhetoriek, die
weinige hoofdpersonen in deze dagen met be-
hulp van de door hen gemonopoliseerde radio
over de wereld uitstorten. In dien stroom zal
men vergeefs zoeken naar eenig punt van
programmatische vastigheid. Dit is heel ver-
klaarbaar daar het eenige waaiover de drie
groepen, welke de regeering vormen, het eens
zijn geworden is dat zij het tijdelijk eens zul-
i len zijn. Wat van die eenst-emniigheid de
i grondslag zal zijn heeft men natuurlijk niet
I kunnen bepalen; de opvattingen en beginselen
loopen zoover uiteen dat iedere poging in die
richting onmididellijk een breuk had moeten
teweegbrengen. De Engelschen plpgen spot-
tend te zeggen, als een conferentie besluit het
maar op te geven: „They agreed to disagree",
j Vein de tegenwoordige regeeringscoalitie kan
men even critisch opmerken: ,,They agreed
to agree". Dat was alles. En binnen dat
agreement" is een holheid die met alle fra-
j zen van de wereld niet kan worden gevuld.
Wij moeten daarom zeer letten op iedere ge
legenheid om iets compacts op te visschen uit
de ideologische watersoep. Zoo een gelegen
heid heeft dr. Bang, de oud-medewerker van
Hugenberg, dien deze tot zrjm staats-secretaris
in het ministerie van oeconomische zaken heeft
gemaakt, ons dezer dagen verschaft. Wij con-
stateeren dat met te meer vreugde, omdat het
geen hij zeide geschikt is ongerustheid van fi-
nancieelen en oeeonomisohen aard in ons land
wat te sussen. Sterker woord mogen wij niet
gebruiken; maar in ieder geval, wat hij zei
had ongunstiger kunnen uibvallen. Hij heeft
het woord gevoerd in het Verband der In-
dustriellen" te Berlijn, in een kring dus die
er alle belang bij heeft dat de regeering zich
niet waagt aan gevaarlijke autarkistische ex
perimented Dr. Bang sprak ook onder oude
vrienden. Dit alles heeft er zeker toe bijge-
dragen zijn woorden hun voorzichtigen klank
te geven. Wat hij zeide was ook meer alge-
Op de lagere school leerden wij zijn naam
en het feit, dat hem een plaats waardig keur-
de in ons jaartallenboek, waar hij ons, des-
tijds nog van alien historischen zin gespeend,
even belangrijk en even mythisch voorkwam
als Lourens Jansz. Coster, de Geuzen die den
Bniel innamen, en Piet Hein, die de Zilver-
vloot veroverde. Dat er om zijn historisch
bestaan en de hem toegeschreven uitvinding
van het haringkaken, de geheele negentiende
eeuw door onder de geleerden strijd was ge-
leverd, werd door ons zelfs niet vermoed.
En toch, zoo goed als er een Coster-vraag-
stuk is, zoo goed is er een Beukelz.-vraagstuk.
Het is nu eenmaal het lot van groote mannen,
vooral wanneer hun leven in een ver verleden
ligt, dat men zelfs aan hun bestaan twijfelt.
Zoo Shakespeare, zoo Caster, zoo ook Willem
Beukelzn. van Biervliet.
De oude geschiedischrijvers uit de zestiende
en zeventiende eeuw, Marcus van Vaemewijck,
Sanderus, Grammaye, Guicciardin, Smalle-
gange, hebben nimmer geaarzeld, Beukelzn.
de eer der uitvinding van het haringkaken
toe te kennen. Cats sluit zich bij hen aan.
Wanneer de popuiaire Zeeuwsche volksdich-
ter in zijn ,,Twee en tachtigjarig leven" komt
te spreken over zijn bedijkingen in
een kleyn gehugt dat Biervliet is geheten,
Hier voortyds hoog beroemt, maar nu
i [byna vergeten,
herdenkt hij in de volgende bewoordingen den
man, wiens naam onafscheidelijk aan dien van
zijn woonplaats verbonden zou blijven:
Noch heeft hier seecker man een dienstig
[stuck bevonden,
Dat in den ouden tijt geen vissers oyt
[verstonden;
i Het was een nodig werck en niet voor ons
[alleen.
Het baet tot heden toe de wereJt in 't gemeen;
De haring, die men ving en kon niet lange
[duren,
meene belofte dan aankondlging van daden.
In de uitvoering kunnen de aangekondigde
denkbee-lden nog geducht tegenvallen. Maar
in ieder geval stak er iets positiefs in. iets
waarmede voor de landen, die oeconomische
betrekkingen met Duitschland onderhouden,
misschien wat te beginnen valt.
-Hij heeft gezegd, dat de regeering niet
denkt aan eenzijdige schrappiag van schulden.
Grondslag van het oeconomische leven moet
zijn herstel van oeconomisch en financieel veT-
trouwen en van de staatsmoraal op deze pun-
ten. Daarom zal de regeering zich noch aan
schuldeischers noch aan schuldenaren vergrij-
pen. Wie anders vertelt belastert de regee
ring, evenizeer als degeen die zou beweren dat
zij het circulatiemiddel wil aantasten en in
flatie op het oog heeft. Verder verkondigde
hij, dat het herstel op oeconomisch gebied or-
ganisch moest worden opgebouwd op de op-
lossing van het agrarische vraagstuk. Een
gezonde export was zonder de ruggegraat van
een gezond oeconomisch leven in het binnen-
land niet mogelijk. Alles moest echter gedaan
worden om met Nederland, Zweden en Zuid-
Slavie, waarmede men nieuwe handelsverdra-
gen moet sluiten, niet in een toestand van
crisis te geraken. De regeering, zoo betoogde
hij ten slotte, kan haar beleid niet laten be-
rusten op de politiek der vakvereenigingen, op
die van het Verband der Industrellen, of op
die van agrarischen bond alleen, maar haar
politiek moet Duitsche politiek zijn.
Met genoegen geven wij deze woorden weer,
omdat er in ieder geval uit blijkt, dat Hugen
berg niet met vaste plannen rondloopt welke
hem volkomen onhandelbaar tegenover de bui-
tenwereld moeten maken. Het is trouwens
reeds bij de informeele besprekingen, die on-
middellijik na zijn benoeming tot minister tus-
schen hem en Nederlandsche vertegenwoor
digers aangeknoopt zijn, gebleken dat men
aan zijn redelijklieid nog niet hoeft te wan-
hopen. Maar na dit te hebben geconstateerd
moeten wij toch ervoor waarschuwen groote
verwachtingen aan de woorden van dr. Bang
vast te knoopen; die woorden beiwijzen op-
nieuw, maar ook alleen, dat men het ergste
nog niet als zeker hoeft aan te nemen.
Hugenberg mag nu, door de vereeniging van
de belangrijkste ministeries in zijn hand, een
soort dictator van het Duitsche oeconomische
leven zijn geworden; en het aanblrjven van
graaf Schwerin-Krosigk als minister van fi-
nancien moge een bewijs zijn dat van het
tegenwoordig kabinet geen financleele onbe-
hoorlijikheden te verwachten zijn; waarborg
steekt hierin niet daar men niet weet hoe lang
dit alles duurt. Hugenberg is in de eerste
plaats politicus, en hrj weet dat Briining en
von Schleicher ten slotte bezweken zijn aan
den doodelij-ken invloed der groote agrariers
bij Hindenhurg. Hij kent de macht en de
dwingelandij dezer heeren. En hij kon het
toch al moeilijk genoeg krijgen om zich naast
Hitler te handhaven.
Naast het gevaar dat Hugenberg bij zijn on-
vermijdelijk schipperen terecht komt waar wij
volstrekt niet meer met hem meekunnen, is er
ook de kans dat na de verkiezingen zijn posi-
tie onhoudbaar geworden blijkt. Dit kabinet
is niet wat Hitler zoekt, het moet voor hem
slechts het trapje zijn dat hem helpt naar de
hoogte die hij wil bereiken en waar hij nu
wist, zonder dat trapje niet te kunnen komen.
Hitler en de zijnen zien in dit coalitiekabinet
slechts een voorloopige constructie, waarvan
zlji hopen dat de verkiezingen hen zullen ver-
lossen. Een prograjn voor de regeering was
niet eens noodig omdat het al te gauw ver-
spilde moeite zou kunnen blij-ken. Tot zoo
lang zingit iedere minister zooals hij gebekt is.
Eerst na de verkiezingen zal men zien wat de
verschillende groepen met elkaar voor hebben.
Dan zal over een program moeten worden on-
derhanideld als het dan nog noodig is.
Eerst dan zullen wij kunnen gissen wat van
Hugenberg te verwachten is en of er nog een
minister Hugenberg zal zijn. Als Hitler nil
van een bewind van vier jaren spreekt ook
von Papen had in Mei zich zelf een lang be
wind toegekend dan zal hrj niet bedoelen .-
vier jaren regeeren samen met de heeren van
de Duitschnationale partij.
Daarom hebben de woorden van dr. Bang
slechts de waarde van een voorloopige mede
deeling. Maar als zoodanig zijn zij toch het
opmerken waard.
En scheen maer kost te zijn voor onze
[nageburen.
Want soo men desen visch hout weynig
[dagen lanck,
Soo wordt hij gansch onnut en is maer
[enckel stanck;
Maer Beukels heeft voor eerst den haring
[leeren kaecken,
Dat is van alien slijm de vis gesuyvert
[maecken;
En als dat was ged-aen soo naem hij matig sout,
Dat alle dang beiwaert en in sijn wesen houdt!
Dat stroyd' hij in een vat, en daer uyt is
[begonnen
Te packen desen visch in welgemaeckte
[tonnen;
Een stuck van groot gebruyck; want d-aer
[uyt is geschiet,
Dat oock het verste lant sijn nutten vond
[geniet.
Wel Beukels! wees gegroet; uw graf dat
[dient verheven.
Op dat uw goede naem hier na sou mogen
[leven:
Het is een out gebruyck, hij dient te zijn
[vereert.
Die een on-kundig volck bequaeme dingen
rieert.
En evenzoo roemt ook Petrus Hondius in
zijn ..Moufeschans" den Biervlietenaar,
Die de werelt eerst van al-len
Heeft den Harinck toebereyt,
En gemaeckt van goet bevallen
Van zijn kaecken afgescheyt.
De meeste historie uit vroeger eeuwen, die
over Willem Beukelzn. geschreven hebben.
hehben het voorgesteld, alsof hij de kunst van
het inzouten zou hebben uitgevonden.
Is dit waar of is dit niet waar
Wat is dan het zoogenaamde Beukelz.vraag-
stuk
Volgende keer hopen wij het met U te be-
naderen.
(Wordt vervolgd.)
