ALGEMEEN NIEUWS- F.N ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
OE
VIERDE SEPTEMBER
No. 8885
WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1932
72e Jaargang.
r
BINNENLAND
FEUILLETON
BUITENLAHD
DE ZWARTE LIEVE VKOUW
het goedkoopst in
SB
NEUZENSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Ter Neuzen 1,40 per 3 maanden Buiten Ter Neuzen
fr. per post 1,80 per 3 maanden Bij voor uitbetaling fr. per post 6,60 per jaar
Voor Belgie en Amerika /2,25, overige landen 2,60 per 3 maanden fr. per post
Abonnementen voor bet buitenland alleen bij vooruitbetaling.
Uitgeefster: Firma P. J. VAN DE SANDE.
GIRO 38150 TELEFOON No. 25.
ADVERTENTIeNVan 1 tot 4 regels /0,80 Voor elken regel meer f 0,20.
Grootere letters en clichd's worden naar plaatsruimte berekend
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief, hetwelk op aanvraag
verkrijgbaar is. Inzending van advertentien liefst een dag voor de ultgave.
DIT BLAD VERSCHIJNT IEDEREN MAANDAO-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
XJITVOERING CRISIS-VARKENSWET.
Brj Kon. Besluit is benoemd tot regeerings-
commissaris voor de uitvoering van de Crisis-
varkensiwet 1932 dr. S. L. Louwies, te Zwolle.
DE RIJKSPOSTSPAARBANR EN SCHIJN-
RIJKDOM.
Het verslag van den dienst der Rijkspost-
spaarbank over 1931 spreekt van wonderlijke
dingen, die men niet verkeerd begrijpen moet,
scbrijft „de Standaard". De schitterende
scbijnrijkdom beteekent in wezen achteruit-
gang en verval.
Over het jaar 1930 werd voor ruim 15 mil
lioen gulden meer ingelegd dan terugbetaald
op de Rijkspostspaarbank.
Ongekend hoog was dit bedrag. Immers
over 1929 bedroeg het saldo slechts 2.1 mill,
en over 1928 2.9 millioen gulden.
Ongeizond was de stijging in 1930 tot 15
millioen. Maar nog veel ongezonder is het-
geen zich over 1931 afspeelde: toen werd voor
bijma 54, zegge vier-en-vijftig millioen gulden
meer ingelegd dan terugbetaald. Nog nimmer
werd dergelijk hoog saldo bereikt.
Oppervlakkig beschouwd, schijnt die geld-
ruimte en sterke besparing op economische
welvaart te wijzen. In waarheid is het een
aanwijzing voor de ontreddering van ons be-
drijfsleven.
Het verslag laat dan ook niet na er de aan-
dacht op te vestigen, dat het toenemend saldo
in het nauwste verband staat met het prijs-
geven van den gouden standaard in Bngeland
in het bijzonder en de verscherping van de
wereldcrisis in het algemeen.
Doordien het ondernemingsleven doodelijk
ingezonken was, werd het geld teruggehouden
en naar de spaarbank gebracht. Daarom is
de vier-en-vijftig millioen aan saldo-inleg
gelden zulk een kwade post.
DE 27e KON. NED. JAARBETJRS.
Dinsdag is te Utreoht de 27e jaarbeurs,
zijnde de najaarsbeurs van 1932, geopend met
1053 deelnemers, zijnde 49 meer dan de na
jaarsbeurs van 1931.
DROOGMAKING N. O.-POLDER.
De Minister van Waterstaat heeft den leden
van de Tweede Kamer ter inzage doen leggen
een ingevolge een motie van het lid der
Kamer Dr. H. Colrjn opgestelde nota betref-
fende de kosten van een algemeen plan voor
de droogmaking van den noordoostelijken
polder en de financiering.
De Minister bevordert, dat deze nota als
bijlage gevoegd zal worden bij de memorie
van toelichting tot het ontwerp van wet tot
vaststelling van de begrooting van inkom-
sten en uitgaven van het Zuiderzeefonds voor
het dienstjaar 1933.
BOTERINVOER IN DUITSCHLAND.
De ,,Berl. B. Ztg." meldt, dat het plan, tot
het oprichten van een boterinvoerbureau wer-
kelijkheid zal worden. Het bureau zal als het
ware als een soort ,,sluis" voor den geheelen
boterinvoer zijn gedacht. De vrije boterhandel
zal geenszins worden uitgeschakeld. Hij zal
echter verplicht zijn bij1 het invoerbureau in-
voerconsenten tegen een bepaalden prijs te
verwerven, waama hij zijn invoer naar eigen
goeddunken zal kunne regelen. De prijs van
de invoerconsenten zal worden bepaald door
den prijs op de wereldmarkt. Bij hooge prij-
zen zal hij laag, bij prijsdaling op de wereld
markt echter hooger zijn.
Aldus zal men de ongunstige gevolgen van
de prijssohommeling op de wereldmarkt niet
te bespeuren krijgen en zal een soort glijdende
tariefsbescherming ontstaan.
DE AANDRANG OP MEER OONTINGEN-
TEERING.
Het Tweede Kamerlid Teulings had den Mi
nister van Economische Zaken en Arbeid vra-
AVONTURENROMAN
door
PETER BARON.
(Nadruk verboden.)
52) (Vervolg.)
Hij wreef z'n oogen uit en keek rond
om dan z'n starren blik te laten rusten op
het koddige gelaat van Viscount Med-
way, die nog geen drie meteT van hem
afstond.
,,Ha zoo, m'n waarde vriend," zei de
jongeman, terwijl zijn rechterhand met
zijn monocle speelde, ,,'n leuke verrassing,
niet Wei Bryce, ouwe jongen Wat
verschaft me het genoegen
Bryce vond, dat deze geniale spottoon
nog lastiger te ,,verwerken" was dan de
hooge toon, dien de „Viscount" bij de
eerste gelegenheid had aangeslagen.
,,Kan het zijn," vervolgde de ander,
,,dat ons kereltje nog steeds krijgertje aan
't spelen is. Och, die arme neef van mij!
Wat heeft die lieve jongen gedaan? Wien
heeft ie 't laatst vermoord? He? heb je
ook een revolver?"
Met spottende verbazing keek hij naar
de revolver van Bryce.
Bryce, die z'n zelfbeheersching eeniger-
mate herwon, lachte zoetsappig. Hij be-
wonderde de stalen zenuwen van den
gen gesteld in verband met het niet overgaan
tot contingenteering van den invoer van ma-
nufacturen, stoffen en weefsels van caout
chouc (gomelastiek of rubber) en dergelijke,
pluche, fluweel, pluchette, trijp en moquette,
touw, touwwerk, linoleum, laboratorium- en
technisch porselein, staaldraadkabel, rjzer-
en staaltouw, rijiwielen, frames en motor-
rijwielen, triplex en dergelijk hout, gloeilam-
pen, gezaagd naald- en kisthout, aardewerk
en tegels en vuurvast materiaal.
Hij had o.m. gevraagd of de Minister be-
reid was, de aanvragen der belanghebbende
fabrikanten, het advies der commissie, be-
doeld in de Crisis-invoerwet en het met
redenen omkleede besluit des Ministers, ter
griffie der Kamer ter inzage van de leden te
deponeeren.
De Minister heeft hierop o.m. geantwoord,
dat aan den wensch, in de laatste vraag ge-
uit, niet kan worden voldaan. Hij stelt zich
echter voor, de Kamer aan te bieden een
nota, waarin de gevolgde contingenteerings-
politiek uitvoerig zal worden uiteengezet.
Daarbij zal ook de gelegenheid bestaan,
in te gaan op die gevallen, waarin van de
toepassing van de Crisis-invoerwet moest wor
den afgezien.
HET CONFLICT IN HET ZEEVAART-
BEDRIJF.
Naar wij vememen, had de rijksbemiddelaar
de contactcommissie, gevormd uit den cen-
tralen bond van transportarbeiders en de
centrale van koopvaardij-officieren, tegen
Maandagmiddag opnieuw uitgenoodigd tot het
houden van een bespreking, met betrekking
tot het conflict in de zeevaart.
Naar wij nader vememen, heeft de Maan
dagmiddag door den rijksbemiddelaar Mr. S.
de Vries Ozn. gehouden bespreking met de
partijen betrokken bij het conflict in het
scheepvaartbedrijf, in het bijzonder ditmaal in
verband met het gebeurde bij de Hclland-
Amerika Lijn, nog geen resultaat opgeleverd.
De contact-commissie bleef het standpunt
handhaven, dat eerst van alle betreffende
maatschappijen de garantie moet worden
verkregen, dat de anbeidsvoorwaarden en
loonen van het afloopende collectief-contract
worden gehandhaafd. Eerst dan is de contact
commissie bereid, aan de conferentietafel met
de werkgevers plaats te nemen en het con-
signe tot opheffing der staking te geven.
De Bond van werkgevers in de koopvaardij,
die nog slechts van vijf aangesloten maat-
schppijen toezegging heeft, dat zij bereid zijn
de zes voorwaarden in een vorige conferentie
door de contact-commissie gesteld, te aan-
vaarden, verlangt daarentegen, dat ook de
loonen een object van onderhandeling dienen
te zijn en dat de contact-commissie bereid zal
zijn in principe over loonsverlaging te beraad-
slagen. (N. R. Crt)
DE VLAAMSCHE COLLEGES TE LEUVEN.
De correspondent der N. R. Crt. te Brussel
meldt:
Door den vice-rector van de Katholieke
Universiteit te Leuven, mgr. Cmsberghs, is
aan den hoofdredacteur van de (Brusselsche)
Standaard verklaard, dat, tijdens het acade-
misch jaar 19301931, te Leuven 3943 studen-
ten waren ingeschreven, waarvan 524 vreem-
delingen. In totaal werden de Nederlandsche
colleges door 1141 studemten gevolgd. Voor
19311932 bedroeg het aantal inschrijvingen
4069; het juiste cijfer der Vlaamsche studen-
ten kon de vice-rector voor dit jaar nog niet
opgeven. Wei is het hooger dan in 19301931
en meendie hij tevens te kunnen mededeelen,
dat het succes der Nederlandsche colleges te
Leuven men weet dat, zelfs na den oorlog
nog, de bisschoppelijke autoniteiten, een paar
uitzonderingen niet te na gesproken, alle Ne
derlandsche universitair onderwijs in Vlaan-
moordenaar enwilde trachten hem
na te doen. Klaarblijkelijk was Gerald
binnengekomen, terwijl hij sliep en in
plaats van zich uit de voeten te maken,
bleef hij z'n spelletje nog doorspelen. Of
wist Gerald niet, dat z'n comedie afge-
loopen was?
Viscount Medway liep de kamer door,
hanteerde met zeer veel handigheid hevel
en wijnkaraf en vulde twee glazen zonder
voet.
,,Proostnoodigde hij kalm.
Hij gaf Bryce een glas, nam er zelf ook
een, ledigde het in een teug en zette het
terug.
Bryce dronk eveneens, maar bleef er
bij staan.
,,En vertel me nu de reden eens van je
hoogst aangenaam, zij het dan ongenoodig
bezoek, m'n beste". mompelde de Vis
count". „Is het weer Gerald? Arme af-
gedwaalde jeugd, zeg het me maar, al is
het nog zoo erg".
,,D'r valt niet veel te vertellen", zei
Bryce quasi onverschillig. Gerald heeft
zich enkel uitgegeven voor zijn neef. Vis
count Medway, welken laatsten ik het
genoegen had vannacht in Sussex te ont-
moeten!"
Er vertrok geen spier op het gelaat van
den ander.
,,Dus is m'n vriend", zuchtte hij mede-
lijdend, ,,het slachtoffer geworden van zijn
goedgeloovigheid?"
Bryce knikte, terwijl hij oplettend naar
den man tegenover zich keek, die daar
nonchalant in z'n stoel lag.
„Maar komaan, ouwe jongen", noodig-
deren uit den booze blijven aohten de ver-
wachtingen der promoters hebben overtroffen.
„Ik heb nu, zeide mgr. Cruysberghs verder,
twee jaar lang kunnen vaststellen, dat de
Vlamingen in overgroote meerderheid, de
Vlaamsche leergangen volgen. Zij die de
Fransche verkiezen worden, met het jaar
schaarscher. Een teeken des tijds!"
LTJIDSPREKERS IN PLAATS VAN
MUZIEKKORPSEN.
Uit bezuinigingsoverwegingen zijn in Dene-
marken een groot aantal militaire muziek-
corpsen afgeschaft. Men heeft nu een proef
genomen met de vervanging van een derge
lijk muziekkorps door een, op een auto ge-
monteerden luidspreker, die grammofoonmu-
ziek ten gehoore bracht. De proef is, naar
,,Berlingske Tidende meldt, echter geen suc
ces geweest, daar het geluid niet ver genoeg
te hooren was en de auto bovendien moeite
had zich bij het marschtempo van den troep
aan te passen.
DE GESTOORDE DOODENHULDE TE
DIKSMUIDE.
De rechtbank te Veume heeft thans, na
twee jaar, uitspraak gedaan in de zaak ten
laste van de anti-Vlaamsche vliegers Labri-
que, Lagrange en Den-feve, die in 1930 de
Vlaamsche bedevaart naar de graven aan den
IJzer, te Diksmuide, stoorden, beleedigende ge-
schriften uitwierpen voor heit Oomite der Doo-
denhulde, dat geheel uit gewezenfrontmili-
tairen bestaat en aanleiding gaven tot de
bloedige relletjes, die zich denzelfden dag te
Diksmuide en aan de kust voordeden. De drie
beklaagden werden ieder veroordeeld tot het
betalen van een geldboete van 350 francs en
samen tot het betalen der prdceskosten.
KUNSTMATIGE GAS-OVENS ONDER DEN
GRQND.
Naar de Moskousche correspondent van de
,,Koln. Ztg." meldt zijn practische voorbereid-
selen, aan den gang, teneinde op twee plaat-
sen bruin.- en steenkolenlagen onder de aarde
in gassen om te zetten.
Met groote belangstelling wordt deze nieuwe
proefneming, tegemoet gezien, daar het een
vraagstuk geldt, waarvan de oplossing een
groote omwenteling ieweeg zal brengen op
het gebied van de' energie-productie.
Het is opmerkelijk dat het initiatief tot
pVaotische proeVen om - de kolen onder de
aarde in gasvorm om te zetten uit de kringen
van leeken stamt. Ook Lenin hield zich in
1913 met de kwestie bezig naar aanleiding van
aamsporingen van den Engelschen chemiker
Ramsay en den Russischen geleerde Melde-
lejew en schreef daarover artikelen in de
Prawda. Deze zijn thans weer op den voor-
grond gekomen. Een speciale commissie van
de technische afdeeling der steenkolenindus-
trie is gevormd om het vraagstuk te bestu-
deeren.
De commissie staat onder leiding van inge-
nieur Baskanoff. Drie Russische professoren
en een aantal ingenieurs behooren tot de
commissie.
De toebereidselen voor de proeven hebben
in het Moskousche bruinkolengebied vertra-
ging ondergaan door de laat ingetreden lente,
zoodat het oorspronkelijk vastgestelde tijid-
stip voor het beginnen van de eerste vergas-
singsproeven voorbij ging. Men hoopt echter
in den loop van die jaar de eerste practische
ervaringen te kunnen opdoen. Het betreft
Zondag 11 September, om 9 uur voormiddag
HEROPENING van den Zondagleergang inge-
richt door de alomgekende GENTSCHE
AUTOSCHOOL (bestuurder R. Mortier) over
de werking, storingen en onderhoud der
automobielorganen in het gewoon lokaal:
Zaal Gaumont, Groote Markt Volgt proef-
les kosteloos!
(Ingez. Med.)
de Gerald. ,,Wees eens flink en vertel
me eens ronduit. Wanneer ontdekte je,
dat ik die goddelooze Gerald ben? Ik
dacht, dat ik gemakkelijk voor mijn neef
kon doorgaan. Vertel me eens, waar ik
op stuk geloopen ben, voor 'n volgenden
keer".
„Er zal wel geen volgende keer meer
voor je zijn", merkte Bryce vroolijk op, en
tegelijk schoot hem het gebeurde van den
afgeloopen nacht te binnen.
Zelfs het grootste geluk heeft 'n
einde", besloot hij minzaam.
„0, mijnheer Bryce", fluisterde Gerald
met geveinsden eerbied, ,,dat ben je toch
is 't niet? Maar hoe kwam je er toe dien
armen Wally op te drijven naar dat kalme
en afgelegen Sussex?"
„Ik dacht, dat hij de moordenaar was,
totdat ik mijn vergissing inzag, m'n beste
Viscount", antwoordde Bryce met 'n lieve
buiging, ,,of heeft U liever, dat ik U mr.
Wace noem?"
Gerald glimlachte en ging rechtop in
z'n stoel zitten.
,,Neen, Bryce, beste jongen", zei hij op
koelen toon. „Om je eigen bestwil moet
ik je tegenspreken. Als je beweert, dat je
Wally achtervolgde in de meening dat hij
de moordenaar was dan moet ik dat
beslist en nadrukkelijk logenstraffen. Ver-
geef me m'n ruwe zeggingswijze, maar ik
gevoel me gedrongen U te zeggen. dat
uw eerste gedachte, toen U vriend Wally
de plaat zag poetsen, een minne, onwaar-
dige gedachte was. Je dacht aan roof en
aan geld! Je zag hem zeker wegtrekken
met ae buit, niet? Nu, wees maar eens
hierbij allereafrst vooraichtig laboratorium-
werk, waarbrj om zoo te zeggen het labora
torium onder de aarde verlegd wordt.
Voor het groote plan om brj Lissitjansk in
het Donezbekken in een steenxolenmijn, vol-
gens de methode van ingenieur Kiritszenko,
het vergassingsproces toe te passen, moeten
nog op omvangrijke sohaal toebereidselen
worden gemaakt. Wanneer dat zal gebeuren
staat nog niet vast.
DE GEMEENSCHAPPELIJKE
GAARKEUKENS IN RUSLAND.
Ongeveer een jaar geleden hietoben de Mos
kousche autordteiten een verordening uitge-
vaardigd inzake de uitbreiding en de verbete-
ring van het systeem der gemeenschappelijke
voeding in de Russische steden. Doel daar-
van was o.m. ook de vrouwen meer vrij te
maken voor arbeid in de fabrieken, daar zij
dan niet meer zelf behoefden te koken. Naar
aanleiding van dezen jaardag bevat de
,,Krasnaja Gazeta" thans een bericht, volgens
hetwelk de gemeenschappelijke voeding zich
in de periode van een jaar aanmerkelijk heeft
uitgebreid. Van de arbeiders in de voomaam-
ste industrieen maken thans 90 procent (zoo
wordt beweerd) van de eethuizen gebruik,
terwijl het percentage van de arbeiders in alle
industrien op ruim 70 kan worden gesteld.
Van de totale stedelijke bevolking van Rus-
land gaan thans ongeveer 40 procent naar de
eethuizen voor het gebruiken van het mid-
dageten.
Te Leningrad is het aantal eethuizen van
1788 op 1 Januari 1932 tot circa 2500 in den
laatsten tijd gestagen. Alleen reeds in de eet
huizen van de ,,Lengosmarpit" bedroeg het
aantal uitgeireikte schotels in de eerste helft
van dit jaar ongeveer 321 millioen, terwijl in
het vorige jaar in totaal circa 257 millioen
schotels werden toebereid.
Intussohen prefereeren nog vele huisvrou-
wen, arbeidsters en ook arbeiders het koken
van een eigen potje boven de maaltijden in
de eethuizen en de oorzaak hiervan, aldus
genoemd blad, is drievoudig. Velen worden
namelijk afgeschrikt door de onfrissche toe-
beredding der sprjzen, de slechte kwaliteit van
het voedsel en de weinige variatie in de maal
tijden, welke gebreken nog in verschillende
eethuizen vallen waar te nemen. Wil dus het
door de regeering gepropageerde voedings-
systeem nog ruimere toepassing vinden, dan
zullen, zoo verklaart de „Krasnaja Gazeta"
nog krachtiger maatregelen tegen de genoem-
de drie euvels moeten worden genomen.
BEDENKELIJK FEESTGKEDRUISCH.
De Stahlhelm, de groote Duitsche organi-
satie van frontsoldaten en van anderen, die
ofschoon te laat geboren om aan den oorlog
deel te nemen, toch achteraf met den geest
van het front doortrokken zijn, heeft
schijft de N. R. Crt. te Berlijn een groote
bijeehkomst gehouden, waarvoor 160.000 leden
uit alle deelen van het rijk naar de hoofd-
stad getrokken zijn. De Duitschers zijn knap
in het houden van dergelijke betoogingen.
Het is een nationale liefhebberij waarvoor de
middelen, hoe ellendig de omstandigheden ook
wezen mogen, ten alien tijde te vinden zijn.
Dit geldt niet alleen voor den Stalhhelm
maar vrijwel voor iedere organisatie van dien
aard, wat ook haar politieke kleur zij. Als
de nationaal-socialisten of de tegengroepen
van ijzeren front en rijksvlag een dergelijke
bijeenkomst houden zal er niet minder geest-
drift en zullen er zeker nog veel meer deel
nemers zijn. In het gelid marcheeren en
deelnemen aan een ontzagwekkende parade,
dat zijn nu eenmaal genoegens die een bui-
tengewone aantrekkingskracht uitoefenen op
onze oostelijke buren en die ook niemand him
misgmmen zal. Want zij zijn -zelfs wan
neer er dreigende woorden worden geslaakt
nooit zoo gevaarlijk als zij naieve toeschou-
wers moeten toelijken. Het politick belang
ervan is ook gewoonlijk niet groot; want de
Duitscher zelf deeln/emer zoowel als tegen-
stander weet wel wat dergelijke dingen
ongeveer beteekenen.
eerlijk, mr. Bryceglimlachte hij inne-
mend, ,,of heeft U misschien liever",
en hier zweeg hij even, „dat ik Mr. Press-
land tegen U zeg?"
Op dat woord viel er een onheilspel-
lende stilte in de kamer.
Bryce, die lijkbleek geworden was, keek
kwaadwillig in het strakke gelaat van den
man tegenover hem. en de revolver in zijn
hand draaide rond tot ze gericht bleef op
Gerald's hart.
„Zelfs een klein beetje weten", sprak
Bryce op nadrukkelijken toon, „sluit een
groot gevaar in zich. Ik ben Mr. Press-
land. Ik beken het eerlijk. En daarin
schuilt het gevaar".
,,Meen je dat?"
„Maar er is ietsantwoordde Press-
land op koelen toon, „dat mij zegt, dat
je dat geheim wel voor je zult houden".
,.Je wordt interessant", geeuwde Ge
rald. ,,Los me dat kruiswoordpuzzle eens
op, m'n waarde!"
,,De dooden spreken niet!" was het
ant woord.
En Presslands lippen krulden zich tot
een leelijiken grijnslach.
De dooden spreken niet! Het feit, dat
zijn tweevoudige rol bekend was, deed
hem nu begrijpen, dat z'n inspecteurs-
baantje hem toch niet voor alle verden-
king kon vrijwaren. zooals hij eerst ge
dacht had. Tot nu toe waren de zaakjes
goed geloopen. In zijn positie als politie-
inspecteur was het hem gelukt ongestoord
zijn gang te gaan, wijl hij wist in welke
richting de politioneele onderzoekingen
gingen. De ontmaskering van den moor-
Dezen Winter koopt men weer
het groote Magazijn voor Heeren- en
Kinderkleeren, ZUIVELSTEEG 7 - GENT
(juist aan de Zuivelbrug). Er is maar (Sen
ingang! juist aan de brug. Echte crisis-prijizen.
Pardessen en Gabardinen, groote vooirraad.
(Ingez. Med.)
Dit zijn algemeene regels voor parades zoo
als er Zondag te Berlijn een is gehouden. Wij
moeten echter een uitzondering maken voor
dit geval wat de politieke beteekenis betreft,
Het feit dat de rijkskanselier en de voomaam-
ste leden van de rijksregeering en van het
Pruisische rompkabinet heel demonstratief bij
de verschillende vertooningen verschenen zijn,
benevens de redievoeringen, door de leiders
van den ,/mpoldtieken" Stahlhelm gehouden,
brengen heel duidelijk eenige teekening in
den vrij chaotischen gouvemementeelen toe-
stand in het Duitsche rjjk. Stahlhelm moge
dan niet aan partij-politick doen, hij koestert
toch algemeene wenschen ten opzichte van
het bewind dat in Duitschland moet worden
gevoerd. De leaders hebben redevoeringen
gehouden waaruit blijkt dat juist de regee-
ring-von Papen aan die wenschen beant-
woordt. Het parlementarisme, dat zich van
links naar recbts van sociaiisten tot de recht-
sche grens van het centrum uitstrekt, is niet
van hun gading; en evenmin het streven der
nationaal-socialisten om den rijkspresident
met behulp van een grooten aanhang een be-
lieid op te dringen. Zij scharen zich dus ach-
ter von Papen, die van zijn kant dankbaar in
hen de heirscharen aanvaard heeft die de
leegte achter hem zullen vullen.
Ondanks de 160.000 of meer betoogers blijft
het in veihouding tot de krachten waarover
andere groepeeringen beschikken, een zeer
bescheiden macht. Wij lezen over de indruk-
wekkende betooging in het sportpaleis in on-
bevooroordeelde buitenlandsche bladen dat de
plaatsen beneden in de buitensporig groote
zaal weliswaar met een doorluohtig gezel-
schap van gewezen vorsten, gewezen veld-
heeren en met hoogen adel en hoogwaardig-
heidsbekleeders dicht waren bezet, maar dat
de gaanderijen voor den eenvoudigen toe-
schouwer, zeer schaars bevolkt waren. Dat is
anders als de nazi's er vergaderen.
Maar von Papen heeft dan nu heirscharen;
heirscharen en een partij. Het is ermee als
met de gouddekking van de Rijkshank: zij is
in verhouding tot het politieke muntstelsel
dat erop rusten moet betrekkelijk zeer ge-
ring, maar met politieke „stillhalte"-maat-
regelen en ook dank izij het feit dat geen prak-
tisch denkend Duitscher op het oogenblik iets
beters weet, zal de regeering, evenals de
mark, een tijd lang volwaardig kunnen wor
den gehandhaafd.
Deze feiten beteekenen dat het front van
Harzburg nu definitief gespdeten is en dat de
regeering, den Stahlhelm als haar garde aan-
vaardend, de breuk met de nationaal-socialis
ten heeft bezegeld. De regeering zweeft niet
meer boven de politieke wateren maar is nu
op een plekje vasten grond neergestreken. Zij
heeft zich geassocieerd met den geest van
het oude Piruisen en het oude Duitschland,
die zijn incamatie heeft gevonden in den
Stahlhelm. Zij houdt zich niet op voorzich-
tigen afstand van het pralend vertoon van
feodalisme en miditarisme, dat de bijeenkom-
sten van den Stahlhelm plegen te zijn. Dit
heeft de nationaal-socialisten gestijfd in hum
vijandigheid tegen von Papen en hen tevens,
gedwongen de principlede grenslijnen, die on
der het gewoel van den laatsten tijd wel eens
geducht vervaagd leken, scherper te trekken.
Hitler zegt nu weer, ter ondlerscheiding: „Wij
wdllen het Duitschland van 1918 niet terug;
wij zijn geen Orleanisten; wij wenschen een.
nieuw en niet een feodaal Duitschland". Het
koketteeren van Hitler met keizerlijke prin-
sen van onduidelijke politieke kleur zal nu uit
denaar zou hem nog grooter faciliteiten
bezorgen, zooals promotie en een grooter
vertrouwen, wat hem den weg nog meer
zou vergemakkelijken. Nu, dat maakte
weinig vetschii uit. Den moordenaar
moest hij aan het gerecht overleveren,
dan maar als lijk. 't Was jammer, maar
onvermijdelijk.
Gerald zwaaide losjes met z'n linker-
hand, terwijl zijn rechterhand in z'n jas-
zak rustte.
,,Mag ik je even opmerken", vroeg hij
op luchtigen toon, ,,dat dit uitpuilen geen
fout is van den kleermaker?"
Op die woorden richtte Pressland den
loop van zijn wapen nog nauwkeuriger op
z'n tegenstander.
,,'k Zou niet wagen", raadde Gerald op
kouden toon. ,,Wees sterk. En weersta
die poging^ tot zelfmoordZ'n toon
klonk plotseling ontstellend hard. ,,Jou
arme dwaas! Heb je wel eens gehoord
wat agent Marvin overkomen is? Gooi
dat speelgoed weg, grapjas, alvorens ik je
de gelegenheid ontneem, om 't te betreu-
ren. Ik zou je precies zes blauwe boonen
tusschen je ribben kunnen jagen, voor je
den tijd had gehad de vinger om den
trekker te spannen", grijnslachte hij. ,,Ba!
ik had er haast m'n humeur om verloren.
Neem me niet kwalijk, mr. Pressland
En zoo zaten ze elkaar aan te staren. Ze
waren aan elkander gewaagd!
,,Ga zitten, ouwe jongen", noodigde
Gerald, anders is 't hier niet zoo ge-
zellig".
Pressland deed of hij niets gehoord had.
(Wordt vervolgd.