Feuilleton - vertellingen
Van den Haag ende Hagenaars
OEMENODE BEEICHTEN
EEN BENZINEBUS ONTPLOFT.
Ulvenhout, 19 April 1932.
Menier,
„Ziezoow" zee
ik Zondagmiddag
om kwart over
vieren teugen m'n
kammeraads die
b^j mrjn thuis wa-
ren op radioow-
visite: „ziezoow,
da d-emmen me
weer g'ad, jon-
gens, en nouw
zyn me medeen
weer tbuis ok!"
„En wemmen
onz' centen in d'n
zak g'ouwen," zee
d'n Jaan, die altijd op 'n haalfke doodbleft.
Hoewel deuzen keer bad ie schoon gelijk,
amico!
Acbt gulden reisgeld om effetjes op-en-neer
Amsterdam te gaan, dan d'n entree van 'n
paar gulden „goeiemergen, dan zij-d-al 'n
tientje kwijt en bedde nog gin slokske drinken
g'ad", zee d'h Blaauwe.
,Rn dan motte op reis sjuust altij zo'n last
van dorst emmen as d'n Tiest", zee d'n Fielp.
„Da's nouw maar gekkigheid", zee d'n
Blaauwe: „maar as ik's op reis ben, dan mag
ik g&re ier-en-daar 's aanleggen, aanders'
kunde net zoow goed thuisblyven, vlak bij de
pomp! Alles op z'nen tyd, wa gij Dr6, bier doe
nog maar 's vol, nouw me-n-et gewonnen
emmen mee twee-een", en mee hiew ie z'n
gloske-n-onder m'n neus.
„As ge dan t6cb bezig zijt", zee d'n Jaan:
gooide z'n borreltje-n-achterover, knaauwdel
n-erop da z'nen grooten zwarten snor veur
z'nen dikken kop en-en-neer sprong en biew
z'n gloske naast da van d'n Blaauwe.
,,Mij ok dan maar", zee d'n Fielp: „veur de
gezelligheid."
„Keb altijd gezeed", zoo nam d'n Blaauwe
'm op den wagel: „da gij 'nen meegaanden
kearel bent, Fielp!"
En omda-d-ik tocb ok nog wel trek bad in
'n piereverschikkerske zee ik teugen Trui:
„pakt 's 'n gloske, Trui en nimde gij 'r een-
tje mee suiker", en mee goot ik mijn gloske-
n-ok 's klokkend vol.
,Tk mot die vulligbeid nie in m'n lijf", kri-
tieseerde zy mee veul neuslawijd„Ik houw
me liever aan m'n bakske koffie.'
„Nouw", zee d'n Tiest doodernstig: „beur's
Trui, koffie is ok beel heel lekker, horre, daar
gaat niks van af, maar witte waarom ik 'm
zoow zelden gebruik?"
„Nouw?" vroeg Trui mee 'n paar dichtge-
knepen ogskes.
„Omda-ge 'r zoow schandalig lillijk van
wordt", zee-t-ie mee 'n vies gezicbt.
„Dan is jouw boofd 'n pracht van 'n recla-
me-plotje teugen 't overmatig gebruik van
koffie, veugelverschrikkert", mepte Trui trug.
,,Eennul veur Trui"! kwekte d'n Fielp:
„Blaauwe, die kunde nie wisselen, ee!"
,,'k Zou 'r zonde van maken om dat te doen"
zee d'n Tiest: ,,hij is veuls te goed!"
Maar wa'k dan zeggen wouw, da 's ditte:
wij emmen d'n voetbalwedstrijd Nederland
Bellegie van kop-tot-teen meegemokt ier.
Veul, heel veul plazier d'raan beleefd en
net as d'n Janus al gezeed hee: onz' centen
vastg'ouwen! Ja, zelfs waren wij gin van alien
bij de driehonderdduuzend aanvragers en nog
veul minder bij de tweehonderdzestigduuzend
..teleurgestelden" die gin kaans kregen om
d'r goeie reksdaalders neer te leggen bij de
ton goud, die daar in twee keer drie ketierkes
bij mekaar getrapt is.
En nouw meugen ze veur mijn part zeggen
da wij op schobberdebonk meegedaan emmen,
maar wij boerenmenschen, wij emmen wezen-
lijk last, veul last van de slechte tijen, amico!
En nouw mag d'n stadsche mensch wel altij
gezeed emmen dat de boeren altij klaagden;
da ze, net as verkens knorrende vet wieren,
maar 'k zou nouw wel 's willen vragen, wie
as 'n verken knort en z'n buikske medeen
rond eet.
Tocb zekers d'n boer nie, die nouw zoowa-
d-beelegaar wordt opgegeten!
Wie klaagt er vandaag?
Mag ik da nouw 's ronduit zeggen, amico?
De driehonderdduuzend kaartaanvragers,
die klagen!
En as ze 'n lijstje zouwen geven, 'n statte-
stiekske, van 't aantal boeren dat er tusschen
die driehonderduuzend school, ollee, mis-
schient ginnen eenen!
En daarom: wb&r zitten nouw de knorrende
krulst&rtjes
Ozoowkoos!
Teugeswoorig is da minder, de menschen
zijn wa ,,deftiger" geworren na dat de z.g.
dimmekrasie in de weareld is gekomen,
maar vruuger dan, dan mokten ze griffer 'n
protje mee d'n groentenboer. En dan, as 't
zoo 's weken aan mekaar droog weer was in
't veurjaar, d'p strop veur d'n boer, dan
aee&n ze wel 's: ,,goei weer veur d'n ttrpel,
Dr<§?"
En as ik dan zuchtte: „houwt 'r van op,
juffrouw, (teugeswoorig zeg ik altij ,,me-
vrouw!", 'k mot zo'n bietje mee, met de dim
mekrasie, da snapte), maar as ik dan zee:
„och, juffrouw, houwt 'r van op, m'n goeie
mensch, me snakken naar rengelwater", dan
kreegde ten antwoord: „bij jullie is 't nooit
goed! Jullie klagen altij!"
En nooit emmen die menschen begrepen,
da-d-et mooie weer veur de stad, nie altijd 't
goeie weer veur 't laand was en daarom kre
gen wij d'n naam van knorrende v&rkens!
Afijn! Ik kan 't zonneke goed in 't water
zien schijnen, maar da geklaag van die men
schen in de stad, die ons spullen koopen veur
'nen appel en 'n ei, ons verkens opeten veur
'nen grijpstuiver 't pond, ons eiers veur 'n
paar koperen centen, dat diezelfste menschen,
die mekaars heksteroogen aftrappen veur de
loketjes van de bioskoop, dat die menschen
'n heel jaar laank, van den vruugen mergen
tot d'n laten avond leggen te murmereeren
over de slechte tijen, da's me te zout naar
m'nen smaak!
Vleejen week ha'k 'r nog eenen te grazen.
Ik bel ergens aan, 's mergens om haalf tien
en toen kwam er 'nen kaerel veur, mee 'nen
buik nouw die ginnen eenen burgemeester
misstaan zouw emmen!
.Mergen menier, wa zal 't zijn vandaag?"
zee ik.
„Hedde zuurkool bij oew?" vroeg ie.
„Kom maar af, eiges-ingemokte, menier, 'n
zuurkooltje om van te gaan watertanden;
echt haandwerk van Trui!"
Ollee, ik verkoop gfere, da's wiedus en veur-
al d'n zuurkool, die mot opgeruimd worren.
Waant onder ons gezeed, amico, as ik die nie
'n bietje grif loos, dan zit ik er zelvers veur,
misschien in Juni nog, dus mot ik er af zien
te komen nouw! Trui gooit niks weg en gif
ze's ongelijk?
,,Kost-ie vroeg d'n buik.
„Veur e6n dubbeltje laai ik oew schaal vol",
offreerde-n-ik.
En terwijl ik mee m'n haanden in 't pekel-
tonneke zat: „da's nog goei eten, menier! 'n
Pondje vet pekelspek d'rbij veur 'n dubbeltje
ha! ik mot er nie aan denken, dan loopt 't
water uit m'nen mond."
„Luste gij 'm zoow gfere?" vroeg Buikmans.
,,Ik kan 'm niemeer (,,zien", viel haast uit
m'nen mond) missen", zee ik; ,,ik eet 'm teu
geswoorig drie keeren in de week. En de aan-
dere drie dagen h& 'k er nog 'n kliekske van."
,,Da zouw mijn te veul zijn", zee van Bui-
kum: „ik neem 'm nouw en dan maar's veur
de goeiekopte, waant de tijen zijn maar te
slecht!" Mee gopte-n-ie, da de pluuskes van
de dekens, die nog in z'n haren zaten, weg-
stoven. 't Was ok pas... haalf tien, ee!
Ik keek 's naar z'nen buik, 'n dink as 'n
zonsverdustering, en toen zee 'k zoow: „gij
kun-d-aanders nog veuruit, menier."
„Da motte toch niet zeggen", zee-t-ie heel
seerjeus: ,,'k ben de leste maand bekaanst
twee pond verspuld! Vruuger woog ik twee-
honderzeuventien en nouw nog maar tweehon-
derdvirtien!"
„Kiloows?" nak ik 'm.
,,Neee, 't waren maar ponden", zee
Buikstra.
„Meugde wel veurzichtig zijn", raaid-n-ik
'm aan: ,,da ge nie in verval van krachten ge-
rokt, menier; niks ergers asda!"
,,Gif me nog maar tien eiers, wa kosten
die?"
„Kwartje en versch Van den mergen
geropt!"
Toen me-n-afrekenden, toen was 't veur
twee-en-virtig centen en had ie aan zuurkool
eiers en 66rpels, net genogt veur 'n weeshuis.
En ik? Vier dubbeltje en twee spijkers.
,,Nouw nog veur 'n dubbeltje spek", zee ik:
,,en oew twee pondjes zitten d'r mergen weer
aan menier!"
,,'k Zal m'n best doen", beloofde-n-ie,,de
tijen meugen rot zyn, ik doei m'n eigen niks
te kort!"
„Of ge gelijk hedt", zee ik: 'n goei, steuvig
nachtje, 'nen patenten hap cht, 'n stukske ra-
dioaw, zoow boksen me d'n kwaaien tijd wel
deur!"
,,Ozoow"! zee van Pens tot Buikum, mee
z'n haanden vol zuurkool en eiers: ,,over
honderd jaren emmen allemaal 'nen kaal
hoofd!"
..Bedaankt, menier", zoow gong ik weer
naar m'nen wagel, „sterkte horre, in deuze
ure des, gevaars!"
,,Seluu!" zee-t-ie, en schupte mee z'nen pan-
toffel de deur dicht, waant z'n haanden had ie
vol aan demalaise"!
Maar hij had me zo'n bietje-n-in de gaten,
geleuf ik en daarom da'k oew tot m'n spijt
nog nie kan laten weten, of z'n twee pondjes
d'r al dcinzitten. Waant keb't'm nog nie dur
ven vragen; zo'nen gezonde malaise-lijer ver-
lies ik nie graag as klaant, da vuulde aan de
teuten van oew klompen, amico!
Maar ollee, wemmen Zondagmiddag veul
plazier g'ad. 'k Heb m'n eigen bedooid op 'n
mement.
Toen een van de Nederlaandsche voetbal-
lers, Langendaal, geleuf ik, dat ie hiette, 't
veld afgong, omdat heel Bellegie zoowa-d-aan
z'nen nek had gehangen, zooda-t-ie op 't lest
tennostebije heelegaar verschaandiliseerd was,
toen hong d'n Janus z'nen snor as 'nen treur-
wilg naar benejen. Maar toen kort daarop 't
winnend kooltje wier gemokt deur die bed-
over-achter-neef van oome Adam en tante
Eva, toen vloog d'n Jaan omhoog en sprong
deur 't huis, dat ie op 'n oogenblik teugen de
plattebuis aankloste en sting te daansen mee
z'n drie verbraande vingers in z'nen mond. Me
wiesten nie of ie toen daanste van plazier om
da kooltje of van pijn aan z'n haanden, waant
hij dee zoow komiek, da Trui mee d'r gezicht
op tafel lag van 't schateren.
D'n Blaauwe zee: ,,'t is 'nen mooien wed-
strijd gewiest, maar as ik wa te zeggen had
g'ad, dan ha'k dieen scheitsrechtert da flutje
uit z'n haanden genomen en 'm 'nen lekstok
gegeven". Dieen Blaauwe kan 'r wa van ma
ken, amico!
Ollee, amico, ik schei er af. As de tijen nog
slechter worren, dan motten ze op 't stadion
nog maar 'n verdieping bouwen
Veul groeten van Trui en as alty, gin horke
minder van oewen
toet a voe
DRA
't Haagje tooit zich in lente-
kleed. Feestelyke sfeer...
Scheveningen ontwakend.
De debacle.
van vreemden vorm. 't- Zijn de tempels voor
de Indische tentoonstelling.
Aan den strandboulevard is eveneens het
leven „ontwakend". Verschillende winkels,
die 's winters „pot-dicht" plegen te zijn, heb-
ben reeds de blinden weggenomen. Als 't
eventjes wat zacht is in de lucht, worden v66r
de cafe's de stoeltjes buiten gezet.
Muziek hoort men echter nog niet op Sche
veningen. De heel-vroege bezoekers van de
diverse etablissementen moeten het nog zon-
der „strijkje" of ,,band" stellen.
De exploitanten van de verschillende „gele-
genheden" steken iederen morgen haastig den
neus in den wind om na te gaan of 't lente-
koeltje nog niet in aantocht is. Want vooral
in deze buurt is thans het wachten op de wer-
kelijke lente. Die wat erg lang weifelt om
zich aan te dienen! In vroeger dagen werd
uitgekeken naar den man, die zich voor 't
eerst van 't jaar met een strooien hoed op
liet zien.
De Haagsche bladen waren er als-de-kippen
bij, om hnn lezers 's avonds met de mede-
deeling te verblijden, dat het wonderdier „ge-
zien" was in de Residentiale straten. Nu het
mannelijk deel der natie den strooien hoed
afgezworen schijnt te hebben, moest een an-
der criterium worden vastgesteld.
Thans is het de Haagsche tram, die het
algemeene sein geeft: 't is lente! N.l. door
met open bij-wagens te gaan rijden!
Tot nu toe is nog geen Hagenaar in de ge-
legenheid geweest, in 1932 met „de open
tram" door 't Haagje te rollen...
De ,,deconfiture" van de bekende bank-
firma Scheurleer wordt door de Hofstedelin-
gen nogal kalmpjes opgenomen.
Van een ,,run" of opstootjes heeft men
niets bemerkt.
Toch zal het bericht, dat Scheurleer" als
slachtoffer van de crisis is gevallen, vele stad-
genooten geschokt hebben. De naam Scheur
leer was van ouds de uitdrukking voor: extra-
solide.
Wanneer een Hagenaar ztjn rotsvast ver-
trouwen in zekere zaak wilde uitdrukken, dan
zei hij: ,,Als Scheurleer!..."
En nu dit...
Behalve het arme personeel der bank, dat
grootendeels ,,op de keien" is komen te staan,
zrjn er natuurlijk ,,slachtoffers" gevallen.
De Scheurleer's hebben steeds behoord tot
de zeer-vermogende, meest-geziene Haagsche
ingezetenen. Herhaaldelijk gaven zij blijk van
echten burgerzin.
De in muziekkringen zeer bekende, en enkele
jaren geleden overleden Dr. Scheurleer schonk
de stad 'n Egyptologisch en muziekhistorisch
museum, dat wel zrjn eigendom bleef, doch
waarvan de stadgenooten konden profiteeren.
Vooral het muziek-historisch museum werd
door velen op hoogen prijs gesteld. Dr.
Scheurleer spaarde geen geld aan het doen in-
richten en bijhouden daarvan, benoemde den
bekenden vioolpaedagoog en muziekkenner
Dirk Balfoort als conservator. Na het over-
lijden van den muziekminnenden Dr. Scheur
leer, werden de zaken een tijd lang op den
ouden voet voortgezet. Toen werden met het
gemeentebestuur van Den Haag onderhande-
lingen aangeknoopt om het museum een
ruim, modem gebouw aan de Carnegielaan, in
het park Zorgvliet over te doen. De voor-
waarden waren uiterst-billijk. Nog v66r eenig
resultaat bereikt werd, kwam de debacle.
De onderhandelingen zijn afgebroken. En
niemand kan zeggen, wat met het museum
geschieden zal. Wie de vele alarmisten en
zwartkijkers, die thans het Haagje rijk is, ge-
looven wilde, zou thans de meest solide instel-
lingen en zaken hoogelijk moeten gaan wan-
trouwen.
Voor den bona-fide zakenman zijn het nu
zware dagen. Ieder woord, iedere daad wordt
gewikt en gewogen, argwanend bekeken. Zou
hy soma?...
In vroeger dagen was 't wel mogelijk om
door uiterlijken schijn de „crediet-waardig-
heid" een poos op peil te houden, zelfs zijn
wel voorbeelden bekend, waarop iemand door
het op crediet! koopen van een auto,
het ,,bittere einde" wist tegen te houden en...
t'e keeren. Hiermee roer ik een historie aan
uit al-ver liggend verleden van de Hofstad.
Thans zouden dergelijke „truc's" niet meer
baten.
Men is ,,getraind" op zulke ,,noodsprongen".
De oude, bekende Haagsche bluf" heeft
A. D. 1932 alien invloed ingeboet!...
EIBER.
Wie het Haagje in deze dagen een vluch-
tig bezoek brengt, zal vermoedelijk op geen
enkele wijze worden herinnerd aan het spook-
beeld, dat malaise of crisis wordt genoemd.
De Hofstad is doende zich te tooien in haar
mooiste kleed, om het feest van de lente in
alle schoonheid mee te kunnen vieren.
Het wachten is nog slechts op het echt-
koesterende lente-zonnetje. Dan springt het
jonge groen te voorschijn de stad en haar
omgeving worden gehuld in een waas van
teere voorjaarskleuren.
Er hangt iets feestelijks in de lucht! In
verschillende deelen der stad bemerkt men
dan ook een ongewone drukte.
Rond den Dierentuin manifesteert zich een
,,va et vient" van de zeer-gezellige soort. De
,,Nebo"- tentoonstelling op 't gebied van de
moderne architectuur, in dien tuin opgeslagen,
trekt sterke belangstelling. Vele auto's rij
den af en aan, terwijl de tallooze kijklustigen,
die 't nog per „beenenwagen" moeten doen,
aan de omgeving nog eens extra het cachet
verleenen van: er is iets te doen.
Op het oude, historische Binnenhof treft
men evenzeer een bijzondere sfeer. In de
eeuwenoude Ridderzaal wordt een bazar ge-
houden ten bate van... het Haagsche crisis-
comityAi! Dus toch weer een herinnering
aan den nood der tyden... Maar in 'n omme-
zientje zijn de bezoekers aan mogelijke som-
bere gedachten onttfokken. De dames, die
zich hier spontaan in dienst hebben gesteld
van het goede doel, weten met fijne tact, op
de leukste manier de aspirant-koopers te
„plukken"... zoodat niemand zijn op het al-
taar der naastenliefde geofferde zilverlingen
betreurt als hij de steenen trappen, die naar
den ingang van de groote zaal leiden, afdaalt.
Op de Binnenhof-vlakte is het een bont ge-
wemel van menschen, dieren en auto's. Een
typisch beeld, ook contrasten!
Het dieren-element wordt vertegenwoordigd
door de vele duifjes, die reeds sinds een aan
tal jaren in steeds wassend aantal het Bin
nenhof bevolken. De statige, vlug-trippelende
kroppers beleven thans „vette dagen". Ieder
beijvert zich om de duiven-kolonie van 't lek-
kerste en het beste te voorzien.
Het meest vallen wel op de kleurig uitge-
doste ,,wereld-reizigers", die van de gelegen-
heid gebruik gemaakt hebben om te trachten,
van den offerzin der burgerij mee te profitee
ren. Zij hebben zich gestoken in de Zondag-
sche kleedij van Marker-visschers en beweren
van plan te zijn, den aardbol om te marchee-
ren. Wie dit streven steunen wil, kan een
prentbriefkaart koopen, voorstellend de be-
treffende globetrotters.
De kereltjes verleenen aan het geheel een
onmiskenbare levendigheid. Komt men in de
Scheveningsche buurt, dan treft u ook daar
een zekere ongewone bedrijvigheid. In het
Westbroekpark staan reeds verschillende
bouwsels van indrukwekkende afmetingen en
VERDUISTERING VAN ONGEVEER
f 80.000.
Aan het hoofdbureau van politie in Den
Haag heeft zich gemeld een 46jarige in Den
Haag wonende procuratiehouder, die verklaar-
de ten nadeele van zijn werkgeefster, een hout-
handelsfirma aan den Zuid-Buitensingel, in
een tijdsverloop van 5 jaar een bedrag van
pl.m. 80.000 te hebben verduisterd.
Nader wordt vemomen dat de hier bedoelde
firma is de N.V. Houthandel van K. Dekker
Gzn. aan den Zuid Buitensingel 272. De pro
curatiehouder, die gehuwd is, was reeds tal
van jaren in dienst der firma.
VOEDSEL, VERGIFTIGIN G
In het gezin van de familie Groenen te Mook
bq Nijmegen werden twee kinderen plotseling
emstig ongesteld. Een der kleinen is aan de
gevolgen overleden. Het tweede is thans aan
de beterende hand.
Het vermoeden bestond, dat men met een
geval van voedselvergiftiging te doen had. De
inspecteur van de volksgezondheid te Nijme
gen stelde een onderzoek in, waarna alle eet-
waren in beslag genomen en naar het centraal
laboratorium gebracht werden. In andere ge-
zinnen, die hun eetwaren betrokken bij den-
zelfden leverancier als de familie Groenen
hebben zich geen ziekteverschijnselen voorge-
daan.
Te Oost op Texel ontstond brand in de wo-
ning van den heer Fenijn, doordat de vrouw
des huizes een benzine-kooktoestel vulde
waarvan de vlam nog niet geheel was gedoofd
Wegens zonlicht had zij dit niet kunnen waar-
nemen.
De vlam sloeg in de benzinebus, die sprong
waardoor de brandende benzine over den
vloer liep. Qnmiddellijk stond alles in lichter-
laaie. De woning was met riet gedekt. De ter
hulp gesnelde buren trokken dit riet er dade-
lijk af, waardoor het dak vlam vatte.
Met vereende krachten was men den brand
spoedig meester. De keuken brandde geheel
uit en ook het schotwerk van het achterhuis
werd door het vuur vernield. Verzekering
dekt de schade, zoowel die aan het huis als
aan den inboedel.
EEN DRAMA TE LONDEN.
Voorbijgangers zagen hoe een man, op de
Hammersmith-brug, iets in de Theems wierp
waarna hij zelf over de borstleuning klauterde
en in het water sprong.
Men snelde onmiddellijk den drenkeling te
hulp, maar daar er veel strooming in het
water was, bleven alle pogingen om hem te
redden vruchteloos. Slechts veel later kon hij
opgevischt worden, maar was dan reeds dood.
De identiteit van den zelfmoordenaar was
vlug vastgesteld. Het was de zoon van sir
Collins, parlementslid. Wat hij eerst in den
stroom geworpen had, was zijn kindje. Het j
lijk werd nog niet teruggevonden.
Men kent de drijfveer tot dit drama niet.
Anderzijds blijven ook de vrouw en het an
dere kind van den wanhopigen Collins on-
vindbaar.
EEN BARON SLAAT ZIJN VROUW
DOOD.
In een waanzinnige vlaag heeft de 65-jarige
baron Guilhem d'Huston te Parijs zijn 55-
jarige vrouw, die zich met hem op het bui-
tengoed van een familielid bevond, met stok-
slagen gedood.
Reeds sedert geruimen tijd vertoonde de
baron kenteekens van zwakzinnigheid. Hij
was behebt met een zelfmoordmanie. De
vorige week had hij zich in een kleinen vijver
om het leven willen brengen. Hij werd echter
tijdig gered. De geneesheeren hadden den
baron verandering van lucht voorgeschreven
en zoo waren de zieke en zijn echtgenoote op
de gedachte gekomen gastvrjjheid te vragen
aan hun schoonzuster, baronesse d'Huston de
Villeran, die het prachtige landgoed van
,,Pouseck" bezit, waar het drama voorgeval-
len is.
De baron wandelde, als naar gewoonte,
door de velden, in gezelschap van zijn vrouw.
In een waanzinnige vlaag, die plotseling op-
kwam, sloeg hij zijn echtgenoote met den stok
die hij in de hand hield, zoo hard, dat zij bloe-
dend en kermend neerviel. Haar kreten wer
den tot op het landgoed gehoord. Dienst-
boden kwamen onmiddellijk toegesneld. Zij
vonden de barones stervend, in een bloedplas.
Ervoor, geknield, met strakke oogen en ver-
wrongen mond zat de baron. Hij bekeek, zon-
der te begrijpen, zijn slachtoffer, dat spoedig
overleed.
DE ENGELSCHE KROONJUW'EEEEN.
De onlangs gerepareerde rijkskroon, welke
in haar ouden vorm werd teruggebracht, is
een prachtstuk waarop niet minder dan 3200
diamanten en paarlen zijn aangebracht.
Voorheen was zij de rijksstatiekroon van
koning Eduard VII, en koningin Victoria
smaakte het eerst het voorrecht dit stuk van
meer dan 1 K.G. gewicht op haar 18-jarig
hoofd te torsen. Toen en het is nu bijna
een eeuw geleden maakten de ,,Sterren
van Afrika" nog geen deel uit van den juwee-
lenschat, welke er op is gezaaid. Die sterren
werden in 1908 door Transvaal aan koning
Eduard geschonken. Ze zijn gemaakt uit den
fameuzen Cullinan-diamant. 't Splijten van den
Cullinan-diamant en 't slijpen van de sterren
is door Amsterdamsche diamantbewerkers
verricht.
De kleinste van d'e twee, die 309'V karaat
weegt is op zijn beurt de kroon op het juwee-
lenwerk van de statiekroon. Maar hij kan
er gemakkelijk uit worden verwijderd en dan
door de Koningin worden gedragen als een
broche of hangend aan een snoer om den hals.
Een merkwaardig juweel in deze kroon is
voorts een robijn welke volgens de overleve-
ring eens in het bezit is geweest van den
Zwarten Prins, den zoon van Eduard HI en
een der 14e eeuwsche helden van Engeland's
geschiedenis.
De Engelsche kroonjuweelen worden be-
waard in den Wakefield Tower, een van de
talrijke torens die deel uitmaken van den
Tower of Donden. In dien Wakefield-toren
bevindt zich een cirkelvormig vertrek, waar,
in een dubbele kast van staal en tralies, vele
kronen liggen, die van den koning-keizer, ge
dragen door koning George in Delhi, de sta
tiekroon, welke koningin Mary droeg bij de
kroning, de rijksappel, een zalvinglepel en ook
de schepter, welke den grooten Cullinan bevat,
die 516 karaat weegt en die evenals zijn
kleinere soortgenoot voor anderen koninklij-
ken tooi kan dienen. De kroon van de Konin
gin bevat ook fagmenten van den Cullinan
en den beroemden Koh-i-noor.
Het spreekt vanzelf, dat deze kroonjuwee
len in den Wakefield-toren een onweerstaan-
bare aantrekkingskracht uitoefenen op de
toeristen.
De juweelen liggen achter zware ijzeren
tralies, zonder schittering en vrij stoffig (de
gerestaureerde rijkskroon thans uitgezon-
derd). Het zijn in het algemeen geen voor-
werpen van antieke schoonheid. De fraaie
oude lepel is wellicht de eenige uitzondering.
De oudste kroon van de verzameling is die
van Charles II, ongeveer 300 jaar oud. De
geschiedvorschers vertellen, dat de goudsmid,
die het stuk vervaardigde, de kosten van de
grondstof en den arbeid moest voorschieten.
een voorschot, dat nimmer in zijn zak is terug-
gekeerd.
De historische waarde van de verzameling
blijft ver ten achter bij duizenden stukken in
het Britsche Museum en ook by vele zaken
van onedel metaal in den Tower en natuur
lijk bij den Tower zelf.
Het eenige belangrijke feit, dat aan de
Regalia is verbonden, is een poging, onder-
nomen door Thomas Blood, een Iersch avon-
turier, die ook als kolonel Blood bekend was,
om zich van de juweelen meester te maken.
Dat geschiedde in 1671; en zyn drieste opzet
was bijna gelukt. Hiermede is slechts bewe-
zen, dat vermetele aanvallen op toonkosten
met juweelen geen modem maatschappelijk
verschijnsel zijn, hoezeer het niet zoo veel-
vuldig zal zijn voorgekomen in de dagen van
dezen Blood als thans, nu snelle auto's, samen-
gaande met radheid van optreden, den ban-
dieten, in Londen tenminste, meer dan een
„sporting chance" geven. De Wakefield-
Tower eihter leent zich niet tot zulke roof-
partijen met den motor.
DE SMOKKEEHANDEL LANGS DE
GRENZEN.
Vorige week hebben de douanebeambten van
het grensdistrict Dusseldorf, een vergadering
belegd te Dusseldorf, om de gebeurtenissen
van de laatste weken te bespreken en de mo-
gelijkheid van nieuwe maatregelen tegen de
smokkelaars ter sprake te brengen. Voor het
district Dusseldorf moeten er bizomdere maat
regelen getroffen worden, daar de smokkel-
handel hier weliger bloeit dan op andere
plaatsen. Versterking van manschappen bij de
douane werd dan ook dringend noodzakeiyk
geacht.
Dat deze nieuwe beambten aanstonds de
handen uit de mouwen hebben gestoken,
blijkt uit het feit, dat zij den eersten dag
reeds een smokkelbende verrasten die daarop
in het geheel niet voorbereid scheen. De
smokkelaars gingen aan den haal met achter-
lating van den buit. De beambten vuurden
op de vluchtelingen, zoodat een smokkelaar
zwaar getroffen neenrtrrtte.
Er schijnt ook wew een nieuwe pantser-
wagen in gebruik te komen bij een smokkel
bende ,die haar centrum heeft in Arcen. De
wagen is dubbel gepantserd.
BLOEDWRAAK IN AMERIKA.
Amerikaansche bladen berichten van een
ongewoon geval van v-ijandschap tusschen
twee families te Keava in den staat Missouri,
die al 112 duurt en bijna jaarlijksch nieuwe
slachtoffers eischt. Korten tijd geleden stierf
slachtoffer nummer 201 aan zijn verwondin-
gen. Het betreft hier de families Fleetwood
en OLsay, die tot de oudste inwoners der stad
behooren. Wel weet niemand, zelfs niet 66n
van de huidige afstammelingen der twee ge-
slachten, wat de aanleiding tot de veete is
geweest, maar dat schijnt niet het minste be-
zwaar te vormen, om elkaar af te slachten.
Men gaat ook met zijn tyd mee; vroeger
vocht men het met de karabijn uit; thans
zoekt men zijn h-eil in revolvers en automa-
tische geweren.
DE OVERSTROOMINGEN IN ZUID-SLAVIe
Terwyl uit de berichten tot nog toe niet
duidelijk is gebleken, welke omvang de over-
stroomingen in Zuid-iSlavie hadden aange-
nomen, schrijven de bladen thans algemeen,
dat een dergelyke ramp zonder voorbeeld in de
Zuid-Slavische geschiedenis is. De Vremae
spreekt van een nieuwe zee, die tusschen
Belgrado en Brod aan de Save over een lengte
van 200 K.M. is ontstaan. Uit deze water-
woesteny steken nog slechts de daken der,
huizen van steden en dorpen als eilamden om
hoog. Uit een vliegtuig gezien, lijkt geheel
Slavonie een reusachtige archipel met dui
zenden eilanden en kanaien. De bevolking
heeft zich niet overal in veiligheid kunnen
brengen. Duizenden menschen zaten nog op-
gesloten in hun huizen, honger en wanhoop
ten prooi. Indien niet spoedig hulp wordt
verleend, zouden zij verloren zyn.
ONBEWUST MILLIONAIR.
Een doodgewoi|e hotelbediende te Amiens is
geruimen tyd millionair geweest zonder dat
hy het zelf wist. De man had een jaar of wat
geleden een obligatie in een Londensche
spaarpremieleening genomen. Het moet wel
een heel onachtzame hotelbediende (die be-
staan inderdaad!) geweest zyn, ten minste
hy keek naar zijn obligatie niet om tot toe-
vallig dezer dagen het stuk weer in zijn han
den kwam en hij tot zijn schrik bemerkte,
dat hij steeds vergeten had de coupons te ver-
zilveren. Deze verstrooide hotelbediende yidc
naar een bank om te informeeren of die cou
pons verjaard waren of niet. Ja, zei de myn
heer van de bank, die zyn verjaard, maar dat
komt er nu niet zoo heel erg op aan, want uw
stuk is in November 1930 met tienduizend
pond uitgeloot. Vermeerderd met de rente
kreeg de gelukkige bediende precies een mil-
lioen vier honderd duizend frank mee naar
huis.
ELECTRISCHE SCHOKKEN DIE NIET
DOODELIJK ZIJN.
Onlangs werd uit Londen melding gemaakt
van het feit, dat aldaar een man een electri-
schen schok had doorstaan van 11000 volt en
er toch het leven had afgebracht. Hoe merk
waardig dit bericht lykt, toch zyn er meer
dergelyke gevallen bekend. Ja, er zyn zelfs
gevallen gerapporteerd, waarin het mensche-
lijk lichaam nog zwaardere electrische schok-
ken doorstond. Eenige jaren geleden werd in
China een man door een electrischen schok
getroffen van 22000 volt en ofschoon de
brandwonden, die hy erdoor bekwam, een af-
zetting van een arm en een been noodzakeiyk
maakten, bleef hij na een zware ziekte toch
in leven. Een nog sterker slag kreeg zonder
eraan te sterven, een Amerikaan. Nadat hem
een stroom van 33000 volt door het lichaam
was gegaan, behield hy zijn voile tegenwoor-
digheid van geest. Hy bracht nog een uur
door van volstrekte gevoelloosheid voor de
pijn, die daama echter in hevige mate kwam
opzetten.
Hoe het mogelijk is, dat dergelyke slagen
kunnen worden doorstaan zonder dadelyk
doodelijk te werken Hiertoe moeten ver
schillende gelukkige factoren medewerken. In
het algemeen wordt de dood door electriciteit
veroorzaakt door twee feiten. Ten eerste is
het mogelijk, dat de stroom de hersencellen
aantast. Daardoor worden de ademhalings-
organen verhinderd hun werk te doen en de
getroffene sterft door verstikking. Dit is in
den regel het geval by sterkstroom. Het is
ook mogelijk, dat de hersencellen niet getrof
fen worden, maar dat de working van het
hart belemmerd wordt, waardoor de dood
natuurlyk ook zeer spoedig intreedt. Dit is
gewoonlijk by zwakstroom het geval. Echter
wordt bij het ontvangen van een electrischen
,,klap" zoowel de eene als de andere oorzaak
of liever gevolg, de doodsoorzaak. Nu is er
aan het menschelijk lichaam een afweermid-
del tegen stenke electriciteit en wel de huid.
Wanneer de huid koel en droog is, en daarby
nog bedekt met droge kleeding, is er een
sterk verzet tegen een electrischen stroom.
Daardoor kan het gebeuren, dat hart noch
hersenen geraakt worden en de mensch er
met een verbrandde huid afkom-t.
Is dit het geval en volgt daama bewuste-
loosheid, dan is toepassing van kunstmatige
ademhaling geboden en menigeen kan hier-
door gered worden, want het is mogelyk, dat
mede door den stroom de zenuwen een tyd-
lang buiten gevecht zijn gesteld en dat een
kunstmatige ademhaling van een of dikwyls
van twee uur noodig is om de werking weer
te doen beginnen. Ook moet er dan vooral
op gelet worden, dat het lichaam zijn natuur-
lyke warmte behoudt.
DE STERREN ALS LICHTBRON.
Dr. Gustav Stromberg van de Mount Wil
son sterr-ewacht heeft zich meer dan 2% jaar
bezig gehouden met de intrinsieke lichtsterkte
van 5000 met het bloote oog zichtbare ster
ren. De afstand van de aarde tot de zon werd
daarby als maatstaf aangenomen en de licht
sterkte der zon als eenheid. Dr. Stromberg
berekende dus, hoeveel licht een bepaalde ster
op aarde zou werpen, wanneer zij zich daar
van even ver verwijderd bevond als de zon.
De uitkomsten der berekening waren in over-
eenstemming met de verwachtingenonze zon
heeft slechts een betrekkelyk geringe licht
sterkte. Er zijn sterren, die 10.000 maal zoo-
veel licht verspreiden, al staan daartegenover
andere sterren, die eveneens met het bloote
oog kunnen worden waargenomen en slechts
een lichtstherkte van Vio hebben. De zon
neemt als llchtbron dus slechts een zeer be-
scheiden plaats in het heelal in.
Uit de intrinsieke lichtsterkte van een ster
en de temperatuur, welke op de oppervlakte
daarvan heerscht (deze kan eveneens gemeten
worden) leidde dr. Stromberg ad, hoeveel
warmte per seconde door elke ster werd af-
gegeven. Deze hoeveelheid bleek voor tal van
sterren betrekkelijk constant te zijn, doch er
zijn ook sterren, die zoozeer van hun gemid-
delde af wij ken hetzij dat zij te veel of te
weinig warmt^uitstralen dat zij daardoor
uitzettingen en samentrekkingen gaan ver-
toonen. Dit kan zelfs tot een explosie leiden.
Als dit gebeurt, ziet men een „nova", een
nieuwe ster", zooals er soms aan den ster-
renhemel opflikkeren, dan wel de ster splitst
zich. Op deze wijze kan het voorkomen van
de duizenden dubbele sterren verklaard wor
den, die altijd een raadsel geweest zijn voor
de astronom-en. Of de hoeveelheid warmte,
die door een bepaalde ster uitgestraald wordt,
nu constant zal zyn, hangt af van de tempe
ratuur, die op de oppervlakte daarvan
heerscht. De zon zou bijv. nog 400 maal zoo-
veel of 250 maal minder licht kunnen uitstra-
len zonder dat er noemenswaardige variaties
in haar omvang zouden optreden.
