Kou-verdrijvers
Pijnstillers
Door Zeeuwsch-Vlaanderen in 'IVerledan
DE ZWARTE LIEVE VROUW
SPORT.
PREDIKBKTJfRTS*.
Feuilleton - vertellingen.
Laatite BtrichUn,
4CKSf 99KBBKICETSH
VOETBAL.
Sanapirin-tabletten
BRABANTSCHE BRIEVEN.
Bij de behandeling Ln de le Kamer zal daar-
om op verwenping worden aangedrongen.
Slnchtveeverzekoring. Besloten werd de kring
Walcheren der Z. L. M. te adviseeren het verzoek
van de Ciiristelyke Boeren- en Tuindersbond ,om
de anderlinge siachtveeverzekering, waarvoor het
lidmaatschap van de Z. L. M. verplicht is, open
te steUen voor de leden van de C. B. T. B. nader
te bespreken met hert Bestuur der Gewestelrjke
afdeeling.
Uitvoering Vleeechkeuringswet. Besloten werd
reehtakundigem bijatand te verleenen om het pro-
cesverbaal dat is opgemaakt in de gemeente
Qoet-Kapelle wegens overtreding van de Vleescb-
keuringiswat. in hoogste instantie te laten onder-
aoeken.
Rykstui ut Mm ww In terechool te Nymegen net
«drdat door de Commissie van Toezicht dier
school is gericht aan de Tweede Kamer de?
Staten-Generaal, waarbij wordt geprotesteerd
tegen de voorgenomen overdracbt van deze Rijks-
/wtntersohool aan den Noord-Brabantschen Ohris-
telyken Boerenbond werd voor kennisgeving aan-
genomen.
Lanidbonwperebureau. Besloten werd geen fi-
nantieele bijdrage te verleenen aan een land-
Ijouwpersbureau, dat uitgaat van een parti culier
Aflosseoa renfcelooze leening. Besloten werd aan
het Hoofdbest uur voor te stellen het restant van
de rentelooze leening ten bedrage van 8400 ver-
vroegd af te lossen.
gtoun vlasverbouw. Met belangstelling werd
kennis genomen van de maatregelen welke de
Regeering wil nemen ter bevordering van de uit-
aaai van vlas in 1932. Steun zal worden ver-
leend «an een uitzaai van 6000 HA vlas, op
voorwaarde dat bet vlas bier te lande zal worden
bewerkt.
Beveiliging van. den arbeid, Kennis werd ge-
yyvm An van een nota, welke door de oud-\ oorzit-
ter van het K. N. L. C., de beer Ir. V. R. Id.
Croesen is nitgebracht naar aanleiding van bet
wetsontwerp bondende bdpalingea tot be veil i-
ging van den arbeid.
Het Dagelijksch Bestuur was van oordeel, dat
hler een taak ligt voor de landbouworganisaties
am bare leden voor te lichten aangaande de be
veiliging van den arbeid by gebruik van machines
dp het bedrijf.
Beigisch brood. In de vergadering kwam de
meening naar voren, dat de actie tegen de in-
voer van Belgisch brood grootendeels door de
feiten is achterhaald.
De be'sprekingen in het Landbouw-ComitC In-
aake deze kwestie zullen worden afgewacbt.
Wetsontwerp tot ins telling van bedrijfsraden.
De vergadering was van meening dat bet wets
ontwerp in dezen tijd ingediend, geenszins met
Onverdeeld sympathie ontvangen zal worden, te-
meer waar de moeilijkbeden, waai bet bedrijf
mede te kampen beeft er door zullen worden
vermeerderd.
Verwacht mag worden dat bet K. N. L. C. een
oommissie zal instellen die bet wetsontwerp in
fitudie zal nemen.
Nadat de Secretaris nog eenige mededeelingen
had gedaan over bet brengen van de pootaard-
appelen onder de Landbouwuitvoerwet en de uit-
voering van de Tarwewet en bij de rondvraag de
wenscb naar voren kwam, dat in de huidige
crisisomstandigbeden alle wetten, die bet bedrijf
met meerdere kosten bezwaren, dienen te wor
den opgescbort, sloot de Voorzitter ondei dank-
aegging voor de aan/wezigheid de vergadering.
VLASTELERS IN N.- EN ZUID-HOLLAND.
De hoofdbesturen van de Hollandsobe Mij.
van Landbouw, den Cbr. Boeren- en Tuinders
bond en den R.K. Land- en Tuinbouwbond
hebben besloten, gezamenlijk de vlastelers in
Noord- en Zuid-Holland tot een vergadering
op te roepen.
Deze vergadering is vastgesteld op Dmsdag
29 dezer les n.m. 2 uur in Diligentia, te
Gravenbage. Op deze bijeenkomst zal ge-
tracbt worden, een vlastelersvereeniging te
etichten. Deze is noodig om van de steun-
regeling, welke voor de vlascultuur in uitzicht
is gesteld, te kunnen profiteeren.
Daar in de eerste plaats die telers in aan-
merking komen, die regelmatig vlas verbou-
wen, en om overbodige kosten te voorkomen,
worden de vlastelers opgewekt om, zoo bun
vlasbouw van geen groot belang is, in onder-
li-ng overleg eenige afgevaardigden te zeuden,
die bun omgeving kunnen vertegenwoordigen.
Hun, die niet ter vergadering komen, wordt
verzocht, bun naam en adres v66r 29 dezer
te berichten aan bet secretariaat der Holl.
Mij van Landbouw, Anna Paulownastraat 20,
Den Haag, met vermelding van de oppervlak-
te in 1931 en in ieder der vier voorafgaande
Jaren door ben verbouwd met vlas.
DRUIVEN TOT WIJN PERSEN.
Nu de opbrengst van de Westlandsche drui
ven op de veilingen is tegengevallen, aan
welke mindere opbrengst de crisis wel bet
meest schuldig is, worden in bet Westland
verschillende opmerkingen gemaakt in ver-
band met een ander doel voor dit belangrijke
streekproduct, dat zoo ver over de grenzen
een wereldvennaardheid bezit.
De beer J. Barendse, voorzitter van den
bond „Westland", heeft de gedacbte geopperd,
om de druiven tot wijn te persen, welke ge
dacbte in breeder kring is besproken.
Tbans vememen we, dat er reeds proeven
In die richting zijn genomen, om de tweede
kwaliteit van de veilingen te weren. De twee
de kwaliteit werd bij wijze van proef tot wijn
verwerkt en de resultaten moeten van dien
aard zijn, dat voortgang wenscbelijk werd
(Alle vragen, opmerkingen etc.
te zenden aan den heer A. M.
WESSELS, Historicus te Goes,
die deze rubriek zal verzorgen.)
IX.
De Historic van Cadsand.
Van Stryd en ZegepraaL.
Wanneer er van strijd en zegepraal gewaagd
mag -worden, dan is het voorzeker wel op
dezen bistoriscben grond. De Historie van
deze vriendelijke landstreek gaat zeer ver
terug. Cadzand was tot in de twaalfde eeuw
naar het schijnt, met bet vaste land verbon-
den, dat zich toen, naar sommigen meenen,
wel een paar uur verder in zee uitstrekte.
Door watervloeden hiervan afgescbeurd, ging
tevens een aanmerkelijk deel, zooals de Paar-
denmarkt met de Wulpen, verloren en het
toleef een eiland totdat de verzanding bet
weder met de kust vereenigde.
De bekende Dr. Ab. Utrecht Dresselhuis
gist, dat Cadzand is de Pagus Thesandria
waarvan in den bevestigingsbrief van Keizer
Otto (anno 976) gewag wordt gemaakt.
Onophoudelijk werden deze streken door de
wateren bestormd, docb even moedig worstel-
den de bewoners tegen bet geweld der zee.
Een treffend voorbeeld hiervan levert wel de
beroemde I-taliaansche dichter Dante (geb.
1265, overleden 1321). Als Dante en Vergi-
lius tijdens bun hellevaart in den derden bin-
geacht. Het eerste sap bleek, na de distillatie
een goede wijnsoort te vervangen.
Het maken van wijn uit Westlandscbe drui
ven is geen nieuwe gedacbte, want reeds ver
schillende Westlandsche kweekers maakten
het tot een gewoonte, voor eigen gebruik de
mindere kwaliteit druiven in wijn om te zet-
ten. De hoedanigheid van dien wijn was
steeds zeer goed te noemen.
NOG EAGER DAN LAAG!
De bekende kleedermagazijnen
Zuivelbrug, 7, GENT (slechts 6en ingaag
juist aan de brug) geven 10 terug op al
de Winterartikels, om het seizoen te eindigen.
Vraagt dus 10 fr. per 100 fr. terug na uwen
aankoop.
(lngez. Med,)
Oud-Gereformeerde Gemeente.
Ter Neuzen. 9 u. en 2 u. leesdienst.
WEDSTRIJDEN VOOR ZONDAG.
Hon. Ned. Voethalbond, afd. IV.
le klasse:
EindhovenDe Valk.
BlerjerheideNAC.
LONGA—PSV.
2e klasae A:
TSCDe Baronie.
MEVODOSKO.
Alliance-Breda.
3e klanse A:
De ZeeuwenAxel.
HulstSasscbe Boys.
3e klasse B:
ZierikzeeGoes.
Zeeuwsche Voetbalbond.
Voor den Zeeuwschen Voetbalbond zjjn ge-
durende de twee eerstvolgende weken geen
wedstrijden vastgesteld.
ZEEUWSOHE VOETBALBOND.
Afdeeling B.
le Klasse.
IJZENDIJKE—HULST H.
De Hulsterscbe reserves ondemamen Zon-
dag de reis naar IJzendijke om aldaar in het
strijdperk te treden tegen de club van dien
naam. De hekkesluiters werden ook deze
maal met leege handen naar huis gezonden en
verloren met 31.
De stand is thans:
gesp. gew.
gel. verl.
doelp. p.
F.C. Sluis
8
6
1
2
25—12 11
Temeuzen H
6
5
1
12—9 10
STEEN
6
3
2
10—14 6
Breskens
5
2
3
9—7 4
Clinge
7
2
5
21—14 4
IJzendijke
2
1
1
4—2 3
Hulst II
5
5
3—26
Hulst
n 2
winstpunten
in
minderlng
wegens niet opkomen d.d. 29 Nov. (wedstr.
Tern, nHulst H).
2e klasse B.
STOPPELDIJKORANJE.
Stoppeldijk had Zondag Oranje van Lams-
waarde op bezoek. Stoppeldijk ging voort op
den weg naar 't kampioenschap en won met
5- -1. Bij de rust was de stand 21.
Axel II-Sluiskil
De stand is thans:
0—3
gesp. gew.
gel.
verl.
doelp.
P-
Stoppeldijk
8 7
1
38—11
15
Sluiskil
7 3
2
2
17—9
8
Hontenisse
6 3
1
2
12—13
7
Axel II
9 2
2
5
23—35
6
Temeuzen IH
6 2
1
3
9—21
5
Oranje
7
5
2
11—16
5
Pbivo
7 1
2
4
15—20
4
3e klasse.
WestdorpeSluiskil II
2-
—2
De stand la
tbans:
gesp. gew.
gel.
verl.
doelp.
P-
Sluiskil H
6 3
2
1
12—5
8
Koewacbt
3 2
1
13—5
4
Stoppeldijk n
3 2
1
9—5
4
Sassche Boys 113
1
2
2—7
1
Westdorpe
3
1
2
3—17
1
ZATERDAG 26 DECEMBER 1931.
Ned. Hervormde Kerk.
Sas van Gent. 4 u. Keretfeest van de Zondags-
scbool.
Gereformeerde Gemeente.
Ter Neiuzen. 9 u., Ds. B. van Neerboe.
Oud-Gereformeerde Gemeeatw.
Ter Neuzen. 9 u., leesdienst.
ZONDAG 27 DECEMBER 1»31.
Ned. Hervormde Kerk.
Ter Neuzen. 9% u. Dr. L. J. Cazemler en 2 u.
de beer L. Dek.
Sluiskil. 9V2 u. de beer L. Dek en 2 u. Dr. L.
J. Cazemier, Doopsbediening.
Hoek. 9 u. en 2 u., Ds. E. Raams.
Zaamslag. 9 u. en 2 u. Ds. G. van Dls.
Sas van Gent. 5 u., De. Akensloot van Houten
Roos.
Philippine. Geen dienst.
Gerefomieerde Kerk.
Hoek. 9H u. en 2 u., Ds. J. B. Vanhaelen.
Zaamslag. 9Va u„ en 2 u., Ds. A. Kok.
Chr. Gerefomieerde Kerk.
Zaamslag. 0M> u. en 2 u., Da. Tolsma.
Gereformeerde Gemeente.
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5% u., Ds. B. van
Neerbos.
Axel. 9% u. en 2% u. leesdienst.
Oud-Gereformeerde Gemeente.
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5V4 u., leesdienst.
Lokaal „Eben-Ha8zer".
Kerkhoflaan, Ter Neuzen.
Nam. 5V4 u., Evangellsatle.
R.K. KerkdJensten te Ter Neozen.
Zondag zijn de-H.H. Diensten om 7, 8V4 e»
10 uur. 'sNamiddags om 2% uur Lof.
VRIJDAG 25 DECEMBER 1931.
Ned. Hervormde Kerk.
Ter Neuzen. 9% u. en 2 u., Dr. L. J. Cazemler.
Sluiskil. 9Va u. en 2 u., de heer L. Dek.
Zaamslag. 9 u. leesdienst; 2 u. Ds. G. v. Dis.
Sas van Gent. 9% u. Ds. Akersloot van Hou
ten Roos, met medewerking van de
zangvereenigmg Crescendo.
Philippine. 2 u., Ds. Akersloot van Houten
Roos.
Gerefomieerde Kerk.
Hoek. 9 y2 u. en 2 u. Ds. J. B. Vanhaelen.
z'n groote, natte tong deur z'n gezicht.
,,Wacht jou", riep Dr6 en sprang weer op
z'n voeten.
Ik smeerde-n-'m naar buiten, da simple.
De lach zat me toch al om m'n neus te krie-
weienEn 'k liet d'n preek maar aan
Trui over.
Zimdagmiddag hadden me 't somen mLge-
mokt, op de waandeling: me zouwen d'n ,aan-
deren avond 't stalleke weer op gaan bouwen.
't Was 'n uitgezocbten dag, dieen Zundag.
Zoow eenen die virtien dagen duren moest,
eiganlijk. As ge 'm maar zelden meemokt in
deus donkere maand. Keb dan ok nen kuier
gemokt, mee d'n kleinen brak.
't Gong zoow ongemerkt, zoow vaneigee.
„Trui", zee ik: ,,'k gaai '11 bietje laankst
de akkers".
„He jaaa! opa, ik ga mit u mee kwekte-
n-ie, waant hij had z'n eigen al 'n uur ver-
veeld terwyil ik m'n Zundagmiddagsdutje dee.
Hjj had mee Blek over d'n vloer leggen ravot-
ten, da z'n broekske rood zag van de plavui-
Kad 'm onder m'n dutje wel bezig g eurd,
maar toen ie mee de fietspomp in m'nen nek
wouw gaan blazen, toen bd'k er maar n end
aangemokt aan m'n slopke, da me lekkei be-
komen was. 't Pepke smokte as ham. D'r
sting 'n zonneke-n-in 't raam te scbijnen,
teugen ons groote magonie-kast aan, da-d-et
allegaar vrimd was, da 'k gin geraniums
bioeien zag veur 't raam, deur de vitrage-
gordijntejs-aan-de-ringeskes. 't Was mee de
zocbte wermte van ons plattebuske, of t
2X>merde!
'k Trok dus m'n korten bonkert aan,
daar kunde zoow lekker mee stappen, stak
m'n tabskdoos mee 'n sigorke d'r in veur d'af-
wisselink in m'nen zak en zoo trokken me d'r
samen op uit, om 's te gaan zien boe d'n win-
terzaai 'r bij sting. En da was ieveraans
prontjes!
Op rechte rijen sting 't pittig gruun 'nen
kijk diep in de laanderijen, die stillekes in de
rust van deuzen Zundagmiddag laggen te
asemen, onder 't vruuge zonneke, da wfermte
en licht ketste teugen d'n zwarten 66rde-n-
aan, die glom van vettigheid.
Keb van louter plazier 'nen stok gesnejen
en 'r onder't loopen mee teugen de lage taks-
kes geslagen. Kiedelkaaikes mee over d'n weg
MIJNHARDT'S
Kokers40en75d dBb Proefpakje lOct.
Bij Apoth.en Drogisten.
(lngez. Med.)
Gereformeerde Gemeente.
Ter Neuzen. 9 u. en 2 u., Ds. B. van Neerbos.
Ulvenbout, 22 December 1931.
Menier,
Toen 'k giester-
avond m'n porsie
roofovervallen en
inbraken weer
had g'ad uit de
kraant, toen hfe 'k
't ding op de tafel
uitgeleed en ben
't kribbeke in orde
gaan maken.
,,Nouw Dr6",
zee 'k teugen ons
boske: „houwde
giji de kd^rs vast,
dan gaan me-n-op
't opkamerke de
spullen bij mekaar zuuken, keareltje".
Da was aan ginnen doove gezeed, amico.
As-t-'r wa-d-overboop te halen is, dan is ie
erbij! En veural 't stalleke.
Al ennigte jaren bad ie 't in 't boekske
kaant en klaar zien staan, a3 ie mee de
Kerstvakaansie over kwam, maar nouw mocbt
ie 't mee in mekaar zetten en da was kostje
veur 'm.
Zaterdag was d'n brief gekomen, van d'Am-
etedammers, as da ze mee de Kerstdagen
weer kwampen.
De tijen in aanmerking genomen gong alles
goed, scbreef onzen Dr6 en zoow hadden ze
dan maar besloten om d'r weer maar 'e uit
te breken de leste dagen van 't jaar.
Nouw kwam er nog bij da Wieske erg naar
d'n kleine Drd verlaangde en da ze dan met-
een ok z'nen uitzet meebrochten, zoowdat le
in't nuuwejaar, recht van Ulvenbout uit, naar
de kostscbool kon vertrekken.
„Nouw manneke", zee Trul teugen 'm:
..Amsterdam ziede veurloopig nie meer terug,
horre!"
„Mijn 'n biet", zee Dr^ III: ,,'k ben veel
llever hier!"
irDa geleuf ik", plaagde Trul: „maar ier
meugde nie blijven; ge mot naar de kost
scbool, da witte zekers wel, ier wyd vandaan!
In 't begin van Jannewarie, daar helpt gin
moederlieveken aan!"
Toen peuterde-n-ie 's diepzinnig in z'n neus,
keek ondertusscben naar d'n kalender, reken-
de zacbtjes uit en concludeerde toen: „dat
duurt nog zoo lang!"
Ik zee niks. Liet da span maar '8 uit-
kaarten, maar inwendig bedooide-n-ik m'n
ei®en' u
„Maar over veertien dagen zy-d-m gepiept,
manneke!" verzekerde Trui weer: „dan is
oew renteniersbestaantje ten ende".
„Ja", zee-t-ie, keek naar Trui d'r klompen,
nm toen 'n aanlopke, gong mee z n beenen
teugen d'n muur pp z'n haanden staan en be-
weerde z66w: ,,maar tocb is veertien dag
nog 'n heelen ruk, opoe" en terwijl ie daar zoo
ondersteboven op de Pferde sting, mee t era-
stigste gezicht van de weareld, glom d'n
blaauwen Decemberdag uit z n piekende
sterre-ogkes.
Toen kwam Blek aangekuierd en sloeg 'm
Wa-d-bad dieen
nencirkel van den zevenden omgang der
Tblegethon bereiken, blijkt" deze wonderbare
rivier omzoomd te zijn door dijken, die den
dichter doen denken aan Vlaamscbe en Noord-
Italiaansche waterkeeringen. In zyn Inferno
XV Boek dicht hy:
„Quale 1 Tiamminghi tre Guizzante e
[Bruggla.
„Temendo '1 flotte che in ver lor
['s awenta".
Over deze versregels is ln de geleerde
wereld heel wat te doen geweest. Sommige
commentaren zegt Mr. A. Meerkamp van
Embden, onzen boogst bekwamen Rijksarchi-
varis te Middelburg, in zijn studie „Dante en
Kadzand" hebben de waarschijnlijkbeid be-
toogd van een reis, door Dante naar Vlaan-
deren gemaakt, maar bewezen is dit nooit.
Gezwegen van vroegere overstroomingen,
werd in 1477 dit gebeele land schier verwoest.
In 1500 herdijkt ging bet 30 jaar later weer
teloor en vooral 1550 was 'n zeer rampspoedig
jaar. Een jaar of drie later, zegt Nagtglas
in de Zelandia Ulustrata, was het oude land
weder droog gelegd, om, na door den Aller-
beiligen vloed van 1570 overstroomd te zijn,
in 1617 weder merkelijk uitgebreid te worden
aangewonnen.
Twee en twintig jaren d&ama werd het land
van Cadzand door het bedyken van den
Grooten St. Annapolder met Groede verbon-
den, waarna in 1691 de Nieuwenhovensche
polder Kadzand nog nauwer met Groede ver
eenigde. Door de bedijking van Nieuwerhaven
in 1742 geraakte Kadzand aan Oostburg vast,
geperbeerd
neus kon laten balleceeren.
klein tiep 'n plazier!
,,Nog 's opa", vroeg ie en toen sloeg ie 'm
dr' af mee z'n eigen stok, dat ie krokte.
Z'nen lach klonk as zuiveren klokskes deur
de Zondagmiddagstilte.
„Jou smirkees", dreigde-n-ik 'm en toen
zijn me-aan 't loopen gegaan, springende over
slooten en struiken, ollee, m'n beenen zijn
er nog stijf van. As betonnen palen! Me
stingen op 'n mement te hijgen as twee hond-
jes en onzen asem krulde ver weg deur de iele
ruimte.
't Zonneke zakte lager en lager, wier groo-
ter en grooter. Rooie gloeiing spool 'r as
't ware alle kaanten uit van dieen trillenden
vuurbol, die zoo groot wier, of ie van zwaarte
wel zakken mdest, daar gunder achter de
weareld, die blaauwig wegwaasde in de onen-
digheid.
't Wier dik van stilte.
De schemering zakte op 6ferde.
Laag scheen 't rooie licbt nog teugen de
rooie stammen aah van de booge sparren, die
daar boven in 't gruunig purper van d'n don-
keren mast, d'n braand lieten deurlekken m
grillige plakaten, van de gloeiende locht. die
r boven dreef in laaiende wolkskes. t Zon
neke gaf gin wermte meer. Me zetten onzen
kraag op en de Zundagscbe wandelefcrs wieren
zeldzamer. 't Wier stil as in 'n leege kerk,
waar in de booge piel66ren nog naruischt t
lawij'd van de vertrokken kerkgangers.
En in die groote, rosse stilte kwam 't ge-
beier gedreven van ons kerkklokske, da klepte
veur't Lof.
Toen kwamen me weer op de bel, in't voile
licbt, dat er vloeide van de rosse wolkskes af,
bescbenen van 't gezonken zonneke, da-d-al
achter de 66rde zat. En onwillekeurig stak
'k m'n ermen uit, as 'n kindeke, dat de maan
wil ernrnen, in de w66r as ik was van zooveui
scboonbeid.
„Ga je zwemmen, opa" vroeg da kleine
scboefeltje, maar ik zee: ,,Dr<5, kek tocb 's
hoe scboon 't ier is!"
„Mooier as Santfort", zee-t-ie, da veur dn
Amsterdammer 't paradijs schijnt te zijn.
't Was 'n kleurenspel da laankzaam weg-
smeulde as 'n geweldig vuur. In 't oosten
gong't donkeren en van't noorden kwam nen
blaauwen daamp aangolven, die kil om m'n
schouwers baangen gong.
Elk menuutje veraanderde de natuur. ue
veugels vlogen haastig 't boscbje in naar d r
nestjes en de eenzaamheid op de bei, die van
duistemis overstroomde, wier te groot om uit
te staan.
,,Drd", zee ik: „me gaan weer naar grot-
moeder, menneke", en heel benepen zee-t-:e.
ja opa". D'n brak was onder d'n indmk ge-
rokt van't schoons. Wel vijf menuutjes bad
ie gezwegen.
As in 'n apotheose van kleurenvuur zoo
gong d'n Zondag benen, in smeulende pracbt.
De slooten waren as van gouwen kaantwerk.
zoow scherp spiegelden de boomentakskes d r
eigen in die plassen van louter goud.
Op d'n trugweg emmen toen samen de stilte
kapot-gekawauweld. Onz' plannen
veur 't stalleke, 't bomke da me-d'r act ter
zouwen zetten, de apullekes die me koopen
zouwen in de stad, d'n aanderen dag as m*
daar mee de gruuntes waren. Wemmen 't g^d
over de komende feestdagen, de scbooo*
Nacbt-mis, as 't kerkske weer wemelen r.rrarw
van 't witte kfedrslicht, da-d-in duzenden vlaco-
mekes teugen d'n gouwen altaar zouw flak-
keren.
Over dieen Btillen, scboonen nacbt as «ae
samen weer, onder de piekende sterrekes. In
d'n diepdusteren, vrugen mergen over d'n. kel-
weg zouwen gaan, onder't gelui van de kloks
kes, die d'r klaankes 2iouwen laten wegspoetsn
deur de sterren d'n hemel binnen.
En me gongen op huis-aan, as naar
groot fiest
En dieper drong de dustemia de vrearabl
in. Heimelijk ruiscbte-n-et zwarte bosch raw
uit nouw en dan 'n Btraal zulver opsprong van
de maanbeschenen slooten.
En toen 'k van d'n mergen opating, toen
waren de plavuizen zoow koud, of ik in 'nen
plas water stapte.
'k Wist nie, boe gaauw lk m'n wollen aofc
ken zouw aantrekken en m'n wferme klompen.
En in 't acbterbuis ollee, of ik in de Mark
dook, z66 viel de kouw op m'n lijf. Maar keib
mn' eigen nie laten kullen. Keb d'n zwengel
van de pomp overg'aald, da ge 'm in't boack
kon heuren piepen: m'n flanelleke over m'n
boofd getrokken en toen 't water over m'n
lichaam laten plenzen, dat de daampen er ran
afkrulden. 'k Sting te stoomen. Twee menu-
ten later hing ik aan d'n ondersten dikken tak
van d'n notenl£6r en zwaaide, da m'n klompen
op d'n bevroren miestkuil vlogen. H6, da
veuruitzicht van die scboone fiestdagen; 't z^i
de ecbonste van 't beele jaar! Dan is 'r too-
wa wferms daarbinnen; dan kokt 't daar van
binnen, dan zijde mieljen^r, maar oew beastt
is't goud van den hemel, da-d-altij boven part
staat, amico!
'k Snoof de bevrozen locht op, da'k 'm m
pinnekes ijs in m'n longen. vuulde smelten.
En toen 'k daar zoow bong, op m'n kotn»-
voeten, toen kwam d'n kleinen Drd naar bul-
tep gesturmd, riep: „morgen opa" en gong
aan m'n beenen baangen. Samen zwaaiden
me deur d'n grijzen wintermergen en toe*
vroeg le: „vanavond 't Kerststalletje, he,
opa?"
„Hapseluut, borre!' verzekerde-n-ik en zoow
eijn me dan op d'n dag de inkoopen wiesten
doen in de stad en em-men giesterenavond,
mee 'n kerske, de spullen van 't opkamerke
gezocbt.
Amico, da worren weer goeie dagen.
De kinders tbuis, 'n verken in de kuip otn
oew petje veur 'm af te nemen, ik wensch
oew ok namens Trui en Drd m, A eallg
Kerstfeest uit d'n grond van ons haart!
Ollee, ik schei er af.
Veul groeten van Trui en as.altij ging hortse
minder van oewen
toe a voe
DR6.
WASHINGTON. Gisterenavond laat heeft
de Senaat met 69 tegen 12 stem men bet voor-
stel van president Hoover tnzake hersteA
betalingen aangenomen.
Naar gemeld wordt zijn de Engelsche en
Franscbe regeeringen overeengekomen met
betrekking tot de conferentie voor de berstel-
betaling. De conferentie zou gebouden
worden ln Den Haag en omstreeks half
Januari bijeenkomen.
welk gezamelijk land in 1788, door het leggen
van den Kapitalen dam en den Bakkersdam
met het overige d'eel van Vlaanderen verbon-
den werd. In 1797 ging echter de Wulpenpolder
en in 1802 bet grootste deel van den Zwar-
tenpolder in een nacht verloren.
Zoo mag deze hoek van het Zeeuwsch-
Vlaamsche gewest wel getuigen:
O grond! ln vroeger eeuw in 't schuimend
[nat bedolven!
O grond! door T voorgeslacht gewoekerd
[uit de golven!
Gy dreunt ons ln het oor, met
[onweerstaanb're kracbt;
Bemlnt uw vaderland, aanbidt uw
[voorgeslacht.
Maar niet alleen moest deze streek lijden
van den erfvijand der Zeeuwen. Ook hadden
deze streken in oorlogstijd ook wel van den
vijand te lijden. Reeds bij hunne eerste tochten
kwamen de Noormannen hier aan wal en
maakten bet land tot een woestijn. Vooral
moesten de geestelijken het ontgelden en de
bede, die in sommige formuliergebeden van
dien tijd waren opgenomen ..Doming, libera
nos a furore Normanorum" (Heere, verlos ons
van de woede der Noormannen) 2al hier on-
getwijfeld menigmalen gebeden zijn.
Behalve Noormannen kwamen ook Zeeuwen
deze kuststreek verontrusten. Op het einde der
der.tiende eeuw landde hier Jan van Renesse.
Hy kwam niet met bet doel om hier eens een
kijkje te nemen. Integendeel. Hij plunderde de
streek en keerde met een grooten buit bela-
.den buiswaarts. 't Schijnt dat de veroverde
buit anderen ook begeerig hebben gemaakt,
althans vijf jaren later kwam hij weer terug.
maar nu vergezeld van zekeren Dirk van
Brederode. Bii deze inval werd letterlijk mets
gespaard Wat men niet mee kon sleuren,
werd in brand gestoken, zoodal de landstreel
van Cadzand letterlijk verwoest was.
In 1303 kwam Willem van Oostewant de
Vlamingen hier bestrijden en behaalde eene
overwinning welke de inwoners zeker duur
hebben betaald. Den 9 Nov. 1337 werd er in
Cadzand hevig gevocbten tusschen de krygs-
benden van den Graaf van Vlaanderen, ge-
holpen door de Leliaerts en den bloel der
Fransche ridderscbap en de Engelschen, ter
wijl de Gentenaars onder den invloed van
Jacob van Artevelde zich onzydig hielden. De
Engelschen bebaalden volgens de Zeelandia
Illustrata door hunne geoefende boog-
schutters een volkomen overwinning en een
aantal edelen, waaronder de broeder van den
Graaf, en de heeren van Watervliet, Brig-
damme en Halewijn werden gevangen naar
Engeland gevoerd. Bij een kort daarop (10
Juni 1238) gesloten tractaat erkende Koning
Eduard IH de neutraliteit van Vlaanderen' en
beloofde een gasthuis voor de armen en een
Klooster voor negen monniken in Kadzand te
stichten, vermoedelijk als vergoeding voor het
oorlogsleed. In Juli 1338, toen hier weer En
gelschen aan wal kwamen, toonde de edele
Van Artevelde zich bereid, om de onzijdigheid
zelfs met de wapenen te handhaven en bleef
Kadzand voor rooftochten der Engelschen
gespaard.
Als wy zoo de historie-bla&n dezer streek
nagaan, dan was deze streek voor roovers
MOORDAANSLAG TE GROOTEGAST.
Maandagavond te omstreeks 6 uur heeft
de 26-jarige Y. P. te Grootegast een moordr
aanslag gepleegd op een te Opende, ondear
deze gemeente wonend 17jarig meisje.
Toen het meisje de ouderlijke woning ver-
liet, kwam de 26-jarige P. uit bet danker t»
voorscbijn en loste twee scboten op het
meisje, dat getroffen werd en neerviel. D»
man maakte zich daarop ulings uit te voeten.
Spoedig kwam bulp opdagen. Het meisje
bleek emstig gewond te zijn aan den linktr-
ecbouder, de hals en de mond. Beide kogelB,
die waarscbijnlijk van klein kaliber waren,
hadden bet lichaam verlaten. Het meisje is
geen oogenblik buiten kennis geweest en hield
zich zeer flink. Dr. Vester heeft haar ver-
bonden en naar het Academiscb ziekenbuls
te Groningen overgebracbt, waar zrj ter ver-
pleging is opgenomen. Haar toestand is be-
vredigend.
toch wel begeerenswaardig. Haar ligging
bracht dit natuurlyk ook mede In het begin
van 1340 kwamen de Franschen plunderen,
wat hun aanvoerder Nlcolaas Behuchet slecht
te stade kwam. In een strijd op bet Zwin
werd deze schatmeester van Philips van Valois
gevangen. Een aantal Vlamingen schoteh
toe en bingen hem aan den .scheepsmast op.
Na deze Franschen wilden de Engelschen het
ook weer eens probeeren of er weer wat te
halen viel. Onder het parool dat men Sluis
ging belegeren, werd in Mei 1406 de streek
weer met een onwelkom bezoek vereerd. <30
jaar later (1484) werd Cadzand door het leger
van Mjaximlliaan, tegen wien een deel van
Vlaanderen in opstand was, geplunderd. Het
langdurig beleg van Sluis in 1492 zal ook Cad
zand wel nadeelig geweest zijn. 30 Juli werd
bet verdrag geteekend tusschen de Vlamin
gen en Maximiliajan en dit verdrag was be-
kend als ,,de vrede van Cadzand". Maar ge-
noeg over deze verschillende beproevingen
welke deze landstreek heeft meegemaakt. W|
willen hier niet langer bij verwijlen en lets
meer hooren van de tegenwoordige landstreek,
waarvan de Zeeuwsch-Vlaamsche dichter Jan
Eekhout zoo mooi zingt:
Zoo ligt m'n wereldje
Klee en bloat
Een scbittfr peereltje
In den schoot
Van 't groot Heelal:
Gods stralend gebied!
THn
Velen weten't niet.
(Wordt vervolgd.)
