GEMEENTERAAD VAN
AXEL.
Vergadering van Dins dag 3 Maart 1931,
des voormiddags 10 uur.
Voorzitter de heer F. Blok, Burgemeester.
Tegeniwoordig de leden: J. M. Oggel, A. E.
C, Kruijsse, M. W. Koster, A. Esselfbrugge,
C. Th. van de Biit, H. Wolfert, Ch. Claessens,
A. Th. 't Gilde, F. Dieleman, J. de Feijter en
P. de Feijter, benevens de Secretaris J. L. J.
Maris.
De VOORZITTER opent de vergadering
door het uitspreken van het gebedsformuiier.
Hij stelt aan de orde:
1. Notulen.
Burgemeester en Wethouders stellen voor,
de notulen der vergadering van 3 Februari
1931 vast te stellen, zooals deze in druk zijn
verschenen.
Met algemeene stemmen wordt aldus be-
sloten.
2. Ingekomen stukken.
a. Het raadsibesluit van 3 Februari 1931,
tot aankoop van grond van J. A. Cappon e.a.,
ten behoeve van bet aanleggen van een nieu-
wen weg van de Prins Hendrikstraat naar den
Buthdijk, voorzien van het bewijs der goed-
keuring door Gedeputeerde Staten.
De heer 't GILDE wil naar aanleiding van
de mededeeling over den grondaankoop van
Cappon iets zeggen over de uitvoering van
het grondwerk, terwijl hij ook heeft vernomen
dat er een onregelmatigheid heeft plaats ge-
had bij de aanbesteding van de levering van
kruiwagens. Hij heeft nl. den heer Fermont
bij zich gehad
De VOORZITTER interrumpeert, dat dit
niets te maken heeft met het aan de orde
zijnde punt en verzoekt hem die kwestie in-
dien hij daarover iets wil zeggen, bij de rond-
vraag aan de orde te stellen.
Het stuk wordt aangenomen voor kennis-
geving.
b. Het raadsbesluit van 3 Februari 1931,
tot het aangaan eener geldleening van
f 30.000, tot dekking der kosten van den aan-
leg van een verbindingsweg van de Prins
Hendrikstraat naar den Buthdijk, voorzien
van het bewijs der goedkeuring door Gedepu
teerde Staten.
Aangenomen voor kennisgeving.
e. Het raadsbesluit van 3 Februari 1931,
tot verkoop van grond aan C. van Bendegem,
voorzien van het bewijs der goedkeuring door
Gedeputeerde Staten.
Aangenomen voor kennisgeving.
d. Het raadsbesluit van 3 Feb*uari 1931,
tot verkoop van grond aan A. de Zeeuw,
voorzien van het bwijs der goedkeuring door
Gedeputeerde Staten.
Aangenomen voor kennisgeving.
e. Het raadsbesluit van 3 Februari 1931,
tot wijziging der begrooting dienst 1930,
voorzien van het bewijs der goedkeuring
door Gedeputeerde Staten.
Aangenomen voor kennisgeving.
f. Een schrijven van Gedeputeerde Staten
van Zeeland luidende als volgt:
Het is ons gebleken, dat de strekking van
ons rond;chrijven van 29 Augustus 1930
no. 31, lste afdeeling, nopens nevemvermeld
onderwerp niet overal overeenkomstig onize
bedoeling wordt begrepen.
Grondslag en uitgangspunt van dat rond-
sehrijven was het stelsel van de Armenwet,
gelijk dat in de jurisprudentie van de Kroon
in de laatste jaren tot uiting is gekomen en
hetwelk hierop neerkomt, dat ondersteuning
van werkloozen, hetzij door verschaffen van
werk, hetzij door het verstrekken van on
dersteuning in natura, als regel behoort te
gesehieden door de in een gemeente aanwe-
zige instellingen van liefdadigheid. Hiermede
is evenwel niet bedoeld, dat nu de gemeente-
besturen, ook indien in de gemeente geen
crisis-werkeloosheid bestaat, zich ten eenen-
male van inmenging ten deze zouden moe-
ten onthouden. Integendeel, wij oordeelen
het niet* alleen toelaatbaar, doch zelfs tot
zekere hoogte geboden, indien de gemeenten
thans productieve werkzaamheden laten ver-
richten door werkloozen en evenmin zien wij
er bezwaar in, dat door gemeentebesturen
aan burgerlijke armbesturen of andere in
stellingen van liefdadigheid een bijdrage
wordt verleend, teneinde die instellingen in
staat te stellen tot het doen van uitkeeringen
aan werkloozen, ook indien de werkloosheid
niet of niet voornamelijk een gevolg is van
de heerschende crisis op maatschappelijk ge-
bied. Wenscht daarnaast een gemeente zelve
de bestrijding der crisiswerkloosheid ter hand
te nemen, dan behoeft o.i. de eisch, dat het
werk productief zij, al verdient dit natuur-
lijk op verschillende gronden aanbeveling,
niet in de eerste plaats te worden gesteld.
Het zou een miskeuning van de strekking
van ons, in de aanhef bedoeld rondschrijven
zijn, indien eenerzijds de gemeentebesturet
daarin aanleiding vonden zich van elke be-
moei'ing ter deizer zake te onthouden, ander-
zijds de instellingen van liefdtidigheid, bij
gebrek aan de noodige fondsen zich in hun
streven om den bestaanden nood te lenigen
zouden moeten beperken.
Wij verzoeken U, met den inhoud van dit
schrijven, waar noodig rekening te houden
en daarvan mededeeling te doen aan de in Uw
gemeente aanwezige instellingen van lief
dadigheid.
Aangenomen voor kennisgeving.
g. Een missive van het Dagelijksch Be-
stuur der Maatschappij tot Bevordering van
Landbouw en Veeteelt in Zeeland, waarbij
wordt toegezonden een rapport betreffende
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbemid-
deling in den landbouw, samengesteld door
eene commissie waarvan voorzitter is de heer
Ir. C. Stevens, en secretaris-rapporteur de
secretaris, de heer Ir. J. Siebenga.
Aangenomen voor kennisgeving.
h. Jaarverslag van de Commissie van Toe-
zicht op het Lager Onderwijs over 1930, lui
dende als volgt:
De Commissie van plaatselijk toezicht op
het Lager Onderwijs in de gemeente Axel
kan U over het jaar 1930 wederom een gun-
stig rapport aanbieden.
De scholen in deze gemeente zijn alle door
de Commissie bezocht en de rapporten dezer
bezoeken waren alien bevredigend. Het peil
van het onderwijs mag goed genoemd worden.
Met lust en nauwgezetheid verricht het per-
soneel zijn taak; voor zoover was na te gaan,
is de onderlinge samenwerking goed te noe-
men. Klachten werden Uwe Commissie niet
voorgelegd. De leermiddelen bevonden zich
in goeden staat en waren voldoende voorra-
dig.
De toestand der gebouwen is voldoende te
achten; behoudens in 66n reeds meermalen
genoemde school; de commissie hoopt, dat
daar binnen afzienbaren trjd verbetering zal
komen.
Redenen, waarom Uw Commissie tot haar
tevredenheid Uw College wederom een gun-
stig rapport kan aanbieden.
Aangenomen voor kennisgeving.
i. Een verslag van den keuringsveearts,
hoofd van dienst, omtrent de verrichtingen
gedaan gedurende 1930.
Daaruit blijkt, dat in vergelijking met het
jaar te voren de consump^e van varkens-
vleesch belangrijk is toegenomen, wat blijkt
uit het aantal aangiiten voor de keuring van
varkens (1918), die dit jaar 419 stuk. meei
bedroeg, en uit het aantal slachtingen be
doeld bij het derde lid van art. 6a der gewij-
zigde Vleeschkeuringawet (de zuivere huis-
slachtingen) (2004) welke ook 288 meer be
droeg.
Het aantal slachtingen van kalveren en
rundvee (69 en 848) is teruggeloopen met 84
stuks, wat nog niet als belangrijk kan wor
den aangemerkt.
Zooals uit de verschillende bij dit verslag
gevoegde bijlagen blijkt, behoefde bij de nor-
male keuring geen enkel dier te worden af1
gekeurd, terwijl bij de keuring der in nood
gedoode dieren slechts 2 stuks moest worden
afgekeurd.
Behalve de wegens tuberculose afgekeurde
organen, welke op de laatste bladzijde zijn
vermeld, werden nog andeugdelijk bevonden
2 paar longen, 44 levers, 9 nieren en pl.m.
90 K.G. vleesch, dit laatste wegens een door-
drenking met bloed, ten gevolge van de breuk
der beenderen op verschillende plaatsen. Er
werden afgekeurd wegens abesevorming2
paar longen, 15 levers en 1 nier, wegens cyste-
vorming 4 nieren, wegens leverbotziekte 23
levers, wegens meervoudige necrose 4 levers,
verhardingen in het bindweefsel 2 levers en
vleknier 2 nieren.
Processen-verbaal behoefden dit jaar niet
te worden opgemaakt.
Aan keurloon werd ontvangen van de ge-
wone en de noodslachtingen (van gestorven
dieren waarvoor geen keuring voor consump-
tie wordt gevraagd, wordt geen keurloon ge-
heven) de som van 5646, verdeeld als volgt:
379 varkens boven 100 K.G. k f 2,— f 758,
1613 varkens beneden 100 K.G. f 1,
1613, 255 runderen boven 2 jaar a f 5,
f 1275, 619 runderen van y2 tot 2 jaar a f 3,
f 1857, 78 kalveren beneden y2 jaar a 1,
78, 1 schaap 1, 11 paarden boven 2 jaar
a f 5,55, 3 paarden van y2 tot 2 jaar
a f 3,— f 9, totaal f 5646.
Aangenomen voor kennisgeving.
j. Verslag van den Correspondent der ar-
beidsbemiddeling, over 1930, luidende als
volgt
Het jaar 1930 is ten aanzien der Arbeids-
bemiddeling en werkloosheidsverzekering een
gunstig jaar geweest.
De reeds vanaf 1929 in aanbouw zijnde
Ammoniakfabriek te Sluiskil, werd in den
loop van 1930 krachtig voortgezet en zoo
goed als voltooid, d.w.z. het groote aantal
arbeiders in 1930 bij de l'Azote werkzaam,
werd voor een groot gedeelte eerst tegen het
einde des jaars ontslagen, behoudens diege-
nen, die als fabrieksarbeider in de fabriek
werden aangenomen, welke kans voor zeer
velen niet bestond.
Door vorenstaande is het duidelijk dat het
aantal ingeschreven werkloozen in vergelij
king met vorige jaren gering was. Het eer
ste kwartaal waren het hoofdzakelijk bouw-
vakarbeider die stonden ingeschreven, be
houdens eenige losse arbeiders, die tever-
geefs om plaatsing zochten op Sluiskil. Even
wel waren het in het eerste halfjaar gemid-
deld maar een 10 of 12-tal die stonden in
geschreven. Door Uwen Cqrrespondent wer
den meerdere pogingen aangewend, om deze
laatsten ook geplaatst te krijgen en had ge-
deeltelijk resultaat. Nu eens een 5-tal en
enkele malen een 3-tal konden op deze wijze
nog over de arbeidsbeurs geholpen worden.
Een toezegging door een der werkbazen ge
daan om mij telefonisch om arbeidskrachten
te vragen, vond verder geen foevestiging;
blijkbaar was het aanbod ter plaatse van de
i arbeiders zelf van dien aard, dat bemidde-
ling inroepen overbodig was.
Door dien aandrang echter om op de
fabriek te komen van verschillende arbeiders
die voorheen in den Landbouw werkten,
dreigde het landbouwwerk in het ongereede
te komen, zoodat enkele patroons uit den
landbouw een beroep op de Arbeidsbeurs
deden, waarin slechts gedeeltelijk kon worden
voorzien, aangezien in het 2e halfjaar geen
arbeiders meer stonden ingeschreven. Pa£
tegen het einde van November werden' de
eerste werkloozen ingeschreven die de rijen
openden van den buitengewoon grooten toe-
loop die de winter 19301931 te zien zou
geven aan de Arbeidsbeurs.
De crisis in den Landbouw deed den land-
bouwers veelal besluiten om het aantal ar
beiders tot een minimum te herleiden. Ter
wijl diegenen die gewoonlijk na het eindigen
van den seizoenarbeid in den landbouw in de
vlas-industrie gaan werken, daarvan thans
verstoken zijn, door een volslagen stopzetten
van de vlasindustrie, waarbij gevoegd dege-
nen die regelmatig bij de resp. aannemers
van de nieuwe fabriek ontslagen worden.
Op het eind van December 1930 waren 200
personein als werkloos ingeschreven, waarvan
zich op 31 December 153 lieten inschrijven,
dus ongeveer een vierde deel der ingeschre-
venen had op dien datum voor langer of
korter termijn werk verkregen. Onder hen
waren ook zij geteld die om de 14 dagen door
den Gemeente-Opzichter worden te werk ge
steld. Zoo eindigde het jaar 1930 met grootere
werkloosheid dan zulks in vorige jaren ooit
het geval was.
Uitkeeringsbedragen der Werkloosheids-
kassen lste halfjaar 1930.
Nederl. Chr. Bouwvakarbeiders 134,90
Nederl. R.K. Bouwvakarbeiders 9,50
Ned. Ver. van Fabrieksarbeiders 563,15
Ned. R.K. Ver. v. Fabrieksarb. 179,
Ned. Bond van Arb. van Land-
en Tuinbouw 159,80
Alg. Ned. Bouwvakarbeiders 45,10
Vereeniging ,,Zelfstandigheid" 123,20
Totaal 1214,65
Aangenomen voor kennisgeving.
k. Rapport van het Accountantskantoor
Joh. J. Moret, bijkantoor Ter Neuzen, om
trent de controle gedurende 1930 bij de reken-
plichtige ambtenaren der gemeente, luidende
als volgt:
Wij hebben de eer U hierbij rapport uit te
brengen betreffende onze controle van de ad
ministratis van de rekenplichtige ambtenaren
Uwer Gemeente gedurende het jaar 1930.
Administratie Gemeente-Ontvanger.
Op 17 Januari, 28 Maart, 24 en 25 Juni, 9
September en 6 November 1930 werd door ons
de administratie gecontroleerd, waarbij resp.
op 17 Januari, 28 Maart, 24 Juni, 9 Septem
ber en 6 November 1930 kasopneming plaats
had.
Bij deze kasopnemingen werden steeds alle
ontvangsten en uitgaven aan de hand der be
scheiden gecontroleerd en in orde bevonden,
terwijl nimmer kasverschillen werden gecon-
stateerd.
Wij ontvingen steeds regelmatig mededee
ling van de overboekingen op de rekening der
Gemeente bij de bank voor Nederlandsche
Gemeenten en voorts van de opdrachten tot
inontvangstneming van gelden, welke stuk-
ken met de boekhouding van den Gemeente-
ontvanger werden vergeleken en daarmede in
overeenstemming werden bevonden.
De administratie werd geheel overeenkom
stig de voorschriften bijgehouden.
Administratie Grondbedrijf.
Kasopneming had plaats op 28 Maart, 25
'Uni, 25 September en 2 December 1930. Ook
lier werden geen ver chillen geconstateerd
en werd de administratie steeds in orde be
vonden.
Vleeschkeuring sbedi ijf
Kasopneming met controle van de daarbij
behoorende bescheiden had hier plaats op 5
Juni, 30 September en 19 December 1930.
Kas en administratie werden ook steeds in
orde bevonden.
Adm. Burg. Armbestuur.
Kasopnemingen werden verricht op 25
Maart, 25 Juni, 24 September en 19 Decem
ber 1930.
Ontvangsten en uitgaven werden gecontro
leerd aan de hand der bescheiden en steeds
in orde bevonden, terwijl het kassaldo steeds
in overeenstemming werd bevonden met de
boeken.
Het contraboek der bedeelingen over 1930
(bijgehouden door een lid van het Armbe
stuur) werd door ons gecontroleerd met de
desbetreffende uitgaafposten in het journaal
van uitgaven en daarmede in overeenstem
ming bevonden.
Voor de overige uitgaven waren de desbe
treffende kwitanties steeds voor gezien ge-
teekend door den Voorzitter en den Secreta
ris van het Burg. Armbestuur.
Ten slotte deelen wij U nog mede, dat door
ons op 26 Augustus 1930 ter Secretarie de
kas werd opgenomen van ontvangsten van
leges-gelaen inzake uittreksels uit de regis
ters van den Burg. Stand, huwelijksvoltrek-
kingen, afschriften en uittreksels van stuk-
ken, legalisaties van handteekeningen, ehz.
welke kas in overeenstemming werd bevon
den met de ter zake bijgehouden registers.
Laatstbedoelde ontvangsten werden regel
matig aan het eind van elk kwartaal aan
den Gemeente-ontvanger afgedragen.
Aangenomen voor kennisgeving.
I. Een schrijven van Burgemeester en Wet
houders der gemeente Amemuiden luidende
als volgt:
Door den raad dezer gemeente is 26 Januari
een adres aarn H. M. de Koningin verzonden
luidende als volgt:
Geeft eenbiedig te kennen de raad der ge
meente Amemuiden;
dat het vak lichamelijke oefening, vermeld
in art. 2 onde j der L. O. wet 1920, krachtens
art. 195 dier wet met 1 Januari 1936 ver-
plicht wordt voor alle openbare en bijzondere
s^cholen;
dat dit voor de plattelandsgemeenten
waar over het algemeen lokalen en terreinen
voor dit onderwijs ontbreken zeer hooge
kosten met zich zal brengen en daardoor
wederom verawaring der belastingen zal ten-
gevolge moeten hebben;
redenen waarom adressant zich tot Uwe
Majesteit wendt met het eerbiedige verzoek
zoodanige wijziging van artikel 195 der L. O.-
wet 1920 aan de Staten Generaal te willen
voorstellen, dat van de verplichting tot het
geven van bedoeld onderwijs ook na 1 Janu
ari 1936 vrijstelling worde verleend.
Verzocht wordt aan dit adres adhaesie te
willen betuigen.
Burgemeester en Wethouders stellen voor,
hieraan adhaesie te betuigen.
De heer ESSELBRUGGE verklaart, daar
mede niet te kunnen instemmen.
De heer't GILDE kan dit ook niet.
Het voorstel wordt aangenomen met 8 tegen
3 stemmen.
Voor stemmen de heeren Dieleman, P. de
Feijter, Oggel, Kruijsge, Van de Bilt, Wolfert,
J. de Feijter en Koster; tegen stemmen de
heeren 't Gilde, Claessens en Esselbrugge.
m. Een schrijven van het gemeentebestuur
van Westdorpe, waarbij met verzoek om daar-
aan adhaesie te betuigen of het te steunen
door een zelfstandig adres wordt toegezonden
een afschrift van een door den gemeenteraad
aan den Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw verzonden adres, luidende als
volgt:
Excellentie,
De werkloosheid heeft in deze gemeente en
in deze streek in het algemeen een grooten
omvang aangenomen. In zijne laatst gehouden
vergadering maakte de raad dezer gemeente
een en ander tot een onderwerp van bespre-
king. Daarbij werd naar voren gebracht, dat
blijikens berichten in de dagbladen, Belgie
maatregelen neemt tot wering van buitenland-
sche arbeidskrachten. Reeds bij vroegere ge-
legenheden is het groote aantal vreemdelin-
gen, in deze streek zoawel in fabriek als in den
landbouw werkzaam, naar voren gebracht en
is gevraagd dit aantal in het belang der eigen
arbeidskrachten te beperken. Tegen het
nemen van regeeringsmaatregelen bleken
toen overwegende bezwaren te bestaan. Nu
evenwel het buitenland ten opzichte van onze
arbeiders zelf dergelijke maatregelen neemt,
acht de raad termen aanwezig een en ander
onder de aandacht van Uwe Excellentie te
brengen met verzoek ook voor ons land derge
lijke maatregelen daar te stellen. Zoowel in
den landbouw als bij de industrieen werken in
deze streek regelmatig een groot aantal
vreemdelingen, hoofdzakelijk Belgische onder-
danen. De opmerking werd gemaakt, dat door
een dergelijken maatregel de werkloosheid in
deze omgeving veel zou verminderen.
In opdracht van den raad hebben wij de eer
Uwe Excellentie eerbiedig te verzoeken het
treffen van dergelijke matregelen wel te wil
len bevorderen.
De heer't GILDE vraagt zich af wat de uit-
werking van dit adres foij den Minister zal zijn,
Als men de in ons land gehuldigde taktiek
ten opzichte van in- en uitvoer, zoawel als ter
zake van deze aangelegenheid kent, dan kan
men omtrent het resultaat niet anders dan
zeer pessimistisoh zijn. Niettemin juicht hij de
aanbieding van dit adres aan den Minister toe.
Er heerscht een storm van verontrwaardiging
onder onze arbeiders die dagelijks het werk
van onder hunne vingers wordt gehaald door
buitenlanders, in casu Belgen en Italianen.
Indien het in het algemeen moeilijk is een
maatregel te nemen am dit euvel tegen te
gaan dan zou toch overigens voor Zeeuwsch-
Vlaanderen in het brjizonder en met het oog
op zijn geografische en zeer ge'isoleerde lig-
ging ingrijpen gewenscht zijn. Wij moeten
toch in oogenschouw nemen en het valt licht
te begrijpen, dat het voor onze arbeiders het
moeilijkst en het kostbaarst is zich naar elders
te verplaatsen voor werk, b.v. voor de Zuider-
zeewenken, de mijnen, etc. Voor Zeeuwsch-
Vlaanderen is dubbel en dwars ingrijpen ge
wenscht en is het in elk geval aan te bevelen
voor onize gemeentelbesturen mede te werken
aan dit adres door adhaesietbetuiging.
De heer VAN DE BILT is ook sterk vodr
het verzenden van een adres, maar moet er
toch op wijizen, dat men van uit Nederland
geen geld in Zeeuwsch-Vlaanderen steekt.
Alle belangrijike bedrijven die hier bestaan,
zijn met geld uit den vreenode tot stand geko
men, en het logisch gevolg is, dat de vreem
delingen die hier die bedrijven stichten, ooV
menschen van hun eigen volk te werk stellen
Zelfs de president-commissaris van de Z
Vlaamsche tramwegmaatschappij, die tot de
stichting den stoot gegeven heeft, die de
meeste aandeelen Ibezit, is een Belg. Met de
fabrieken is net ock zoo. Spreker wil daarop
maar wijzen, om te waarschuiwen, dat het
onder zulke omstandigheden voor den betrok-
ken Minister ook niet gemakkelijk valt, daar-
tegen wat te doen.
De VOORZITTER: We kunnen aan den
Minister onzen wensch kenbaar maken.
De heer VAN DE BILT: Zeker, maar in
dien die verschillende bedrijven waren gesticht
met Nederlandseh kapitaal, dan zou de Minis
ter er anders tegenover kunnen staan; als het
nu niet mogelijk is om daartegen op te treden,
mag men den Minister daarvan geen verwijt
maken.
De heer DIELEMAN wijst er op, dat het
ook een groot .belang is, om de gezinnen zoo-
veel mogelijk bij elkaar te houden. Er wordt
nu wel getracht de menschen aan 't werk te
zetten in de Zuiderzee, of bij de Limburgsche
mijnen, maar hij acht het toch droevig, als
het hoofd van het gezin elders moet gaan
werken terwijl het gezin hier blijft.
De VOORZITTER kan hieraan nog toevoe-
gen, dat hij herhaaldelijk heeft geconfereerd
met de directie der ammoniakfabriek en er
up aangedrongen heeft zooveel mogelijk men
schen van Axel te werk te stellen, doch tot
nog toe is het niet mogen gelukken resultaat
daarop te verkrijgen.
De heer 't GILDE meent, dat men toch
invloed daarop zou kunnen uitoefenen, door
een bedrijfsbelasting in te voeren, indien men
aldus blijft voortgaan.
De heer CLAESSENS zou het invoeren
eener zakelijke bedrijfsbelasting nader wen-
schen te bespreken.
De VOORZITTER verzoekt dit dan te doen
bij de rondvraag.
Met algemeene stemmen wordt besloten het
adres van het gemeentebtestuur van West
dorpe te steunen.
m. De VOORZITTER deelt mede, dat Bur
gemeester en Wethouders voorstellen, het op
de begrooting uitgetrokken bedrag voor onder
steuning van werkloozen, geraamd op 4000,
te verhoogen met 2000, daar het beschik-
baar bedrag reeds byna op is. De vorige week
was uitgegeven 3452,21.
Met algemeene stemmen wordt aldus be
sloten.
n. Ingekomen is de volgende motie:
De werkloozen van Axel, in vergadering
bijeen op 2 Februari 1931 te Axel;
gehoord de inleiding over de werkloosheid
en de verwachtingen voor de naaste toe-
komst
gehoord de onvoldoende schadeloosstelling
der getroffen gezinnen ook in deze gemeente;
overwegende voorts de noodlottige gevol-
gen, die daaruit voortvloeien;
spreken als hun mieening uit dat alleen een
veel krachtiger steun dan tot nu toe, de be-
vollting voor nog grooter ramp kan behoeden.
dringen er met klem bij het gemeentebe
stuur op aan om ruimer en algemeener steun
te verleenen aan de werkloozen, daartoe des-
noods geholpen door Rijk en Provincie.
De Commissie van Advies inzake steun aan
werkloozen hiCrover gehoord, adviseert deze
motie voor kennisgeving aan te nemen.
Burgemeester en Wethouders kunnen zich
hierbij aansluiten, daar zooveel mogelijk op de
.belangen van de werkloozengeizinnen wordt
gelet, weshalve voorgesteld wordt, deze motie
voor^ kennisgeving aan te nemen.
o. Een adres luidende als volgt:
Geven met verschuldigden eerbied te kennen
ondergeteekenden C. van Bendegem en Jos.
de Meij, resp, voorzitter en secretaris van den
plaatselijken raad van S.D.A.P. en N.V.V. ter
plaatse, vten deze domicilie kiezende, Gentsche
Vaartstraat. L 56 alhier;
dat de steeds stijgende nood der werkloozen
in hunne respectieve besturen herhaaldelijk
.een onderwerp van ernstige be3preking heeft
uitgamaakt
dat vooral het werken der commissie van
advies inzake steunverleening en werkver-
schaffing, als gevolg der gestelde normen,
zeer onlbevredigend is;
dat ook de loonen in de in uitvoering zijnde
of nog niet uit te voeren werken, vas-tgesteld
op f 2,50 per dag, evenals de willekeurige ver-
deeling van den arbeidstijd, aan redelijke ver-
langens niet voldoen;
dat aan werklooze jongelieden en ongehuw-
den door de gemeente stoffelijken, zoowel als
zedelijken bijstand moet worden verleend, wat
tot nu toe absoluut niet gebeurt, terwijl vooral
de jongeren van 14 tot en met 17 bloot staan
aan demoralisatie;
dat zij om bovenstaande redenen de vrijheid
nemen aan Uwen raad de volgende voorstellen
voor te leggen:
1°. Aan ieder werkloos arbeider zonder
inkomsten wordt steun verleend met dien ver-
stande, dat de eerste f 5 weekinkomen niet
wordt erkend, terwijl het bedrag wordt be-
rekend naar een dagloon van 3; t.w. 60
en 40 en over 6 dagen;
2°. Het dagloon bij de in uitvoering zijnde
of nog uit te voeren werken wordt bij een
arbeidstijd van 8 uur, bepaald op f 3,
3°. Aan alle ongetrouwde werkloozen wordt
onder bepaalde voorwaarden geldelijken steun
verleend;
4°. Aan alle werklooze jongelieden van 14
tot en met 21 jaar wordt door de gemeente
in de daguren algemeen vormend en vakonder-
wrjs gegeven;
5". Door de gemeente wordt een aantal
arbeiderswoningen gebouwd, waaraan, indien
beschikibaar .werklooze vaklieden, opperlieden,
zoo noodig deze laatste aangevuld met onge-
oefenden en tegen in die vakken geidende
loon, worden geplaatst.
p. Een adres van het bestuur der R. K.
Werkliedenvereeniging ,,St. Joseph", waarin
wordt te kennen gegeven:
dat naar meening hunner organisatie de
plaatselijke steunregeling aanmerkelijk kan
worden verbeterd;
dat een goede steunregeling voor uitgetrok
ken werkloozen ten goede komt aan 't alge
meen belang, wijl 't schulden maken wordt
beperkt;
dat neringdoenden alzoo meerder zekerheid
hebben hun artikelen betaald te krijgen;
dat de gezinnen van onvrijfwillige werkloo
zen er door behoed worden tegen te nijpend
gebrek
dat zij U daarom durven verzoeken de
steunregeling als volgt vast te stellen:
1°. Aan georganiseerden, hoof den van ge
zinnen of kostwinners 60 van f 3 over 6
dagen. De bestaande toeslag voor kinderen
te bepalen op 1 per kind beneden 14 jaar.
2°. Aan niet georganiseerden dit bedrag te
bepalen op 40
3°. Aan jongeren van 14 tot en met 17
jaar 30 van ,f3 over 6 dagen;
4°. Voor zoover de onder 3 genoemden niet
georganisserd zijn 20 van de genoemde be-
dragen;
5°. Aan gezinnen, waar geen inkomsten
zijn of niet meer dan 5 per week steun te
verleenen en dit laatste bedrag niet in min-
dering te brengen op de uit te keeren steun;
Ondergeteekenden deelen u verder mee, dat
hun organisatie 't loon voor de werkverschaf-
fing gaarne niet lager zag gesteld dan f 3.
Dat. zij U beleefd verzoeken de steunregeling
naar bovengenoemde regeling in te richten en
t verzoek inzake loon in te willigen.
Dat zij een en ander in bijgevoegde memo-
rie nader toelichten.
De R. K. W. V. „St. Joseph" meent het
adres inzake steunverleening en loon wenk-
versehaffing als volgt te moeten toelichten;
1 Door langdurige werkloosheid zijn
reeds vele georganiseerden uitgetrokken en nu
aangewezen op steun of werkversohaffing.
3ij de uitkeeringen door werklooizenkassen
of door de steun moest uit de aard der zaak
van overgespaard geld reeds worden bijgepast.
Van 't werkloon zal na aftrek van huishuur
verwarminig en licht, voeding en kleeding niet
veel overgespaard zijn kunnen worden. Zoo-
doende zal na herhaalde bijpassing voor veel
gezinnen alleen't steungeld de eenige bron van
inkomen zijn, waardoor 't voor die gezinnen
nijpend wordt.
Schulden maken zal 't gevolg zijn, de nering
doenden zullen hun waren niet meer betaald
krijgen en zullen daardoor zelf in moeilijk-
heden komen, zoodat de toestand der bevol-
king nog erger zal worden.
2°. Gevraagd wordt 60 van 3, over 6
dagen, wijl ook de organisatie over 6 dagen
uitkeert. Voor personen van 14 jaar en ouder,
al zijn ze geen kostwinner, wordt een klein
bedrag gevraagd, omdat ook zij bij werkloos
heid levensonderhoud noodig hebben. Voor die
groep zal zelfs meer noodig zijn dan voor kin
deren beneden de veertien jaar. 'n Weinig
zakgeld zal hun toch ook niet mogen onthou
den worden, waar ze, als ze werken kunnen
meehelpen't gezin te steunen.. Het zou anders
kunnen leiden tot diefstal of achterhouden
van loon.
Bovendien wordt het loon dat >:ij verdiend
hebben toch ook meegerekend voor belasting-
betaling en zelfs voor't bepalen van de steun-
uitkeering zooals die thans nog geldt.
Telt 't gezin 2 of meer leden, die de vader
hebben bijgestaan, dan kan wel 'n meerder
loon zijn verdiend, dan in 'n gezin, waarin
zulks niet gebeurde. Bij gelijktijdige werk-
loo-heid kan het dan gebeuren, dat na uitge
trokken te zijn, zulk een gezin niet in aan-
merking komt voor steun, terwijl er geen
bronnen van inkomsten meer zijn, 't overge-
spaarde zal spoedig opgeteerd zijn en 't ge
brek staat voor de deur.
Bovendien mag worden meegedeeld, dat al
is een vorig jaar ,,goed" verdiend, dit nog
geen reden is dat iemand er wel kan komen.
Wellicht zijn er tijden daarvoor geweest, dat
minder verdiend is geworden, doch dat de
uitgaven voor 't gezin groot zijn geweest.
Wellicht zijn in een ,,goed" jaar schulden be
taald, die mogelijk reeds jaren bestonden,
doch die niet eerder konden worden wegge-
werkt. Dit vermelden we om aan te geven
dat een „goed" jaar nog altijd geen reden kan
zijn, dat men voor steun uitgesloten behoeft
te worden.
En niet ieder legt gaarne zijn moeilijkheden
bloot voor een commissie;
3°. Voor de z.g. werkverschaffing durven
we 3 per dag te vragen, omdat we van mee
ning zijn, dat 't uit te voeren werk wel iets
meer is dan werkverschaffing alleen, we vin-
den het wel degelijk productief werk, dat wel
licht alleen maar wat vervroegd wordt.
Bovendien is 16,50 voor een gezin na af
trek voor huishuur, vuur en licht nog lang
geen weelde.
q. Een adres namens den Chr. Besturen-
bond, waarin onder de aandacht van den raad
wordt gebracht, dat het loon bij de werkver
schaffing, ad 2.50 per dag, te laag voorkomt
en beleefd verzocht wordt, dit te verhoogen
tot 3.
Ook zouden de onganisaties gaarne zien,
dat de termijn voor het te werkstellen zoo
lang mogel'ijlk gemaakt werd, zoodat vooral
menschen met groote gezinnen zoo weinig
mogelijk werkloos zullen zijn. Het Bestuur
verzoekt beleefd een uitnoodiging van Burge
meester en Wethouders om deze zaak toe te
lichten.
r. De VOORZITTER deelt mede, dat Bur
gemeester en Wethouders zich, in verband
met de werkverschaffing in verbinding heb
ben gesteld met den Minister van Binnen
landsche Zaken en Landbouw, voor het ont
vangen eener bijdrage. De Minister antwoordt
thans als volgt:
Ik heb de eer U mede te deelen, dat ik be-
reid ben voor het aanleggen van een weg van
de Prins Hendrikstraat naar den Buthdijk,
aan Uwe gemeente een subsidie toe te zeg
gen van 30 der loonen, uit te betalen aan
daanbij te plaatsen werkloozen, alsmede 30
in de kosten der te plakken rentezegels.
Aan deze toezegging worden de volgende
voorwaarden verbonden:
Alleen werklooze hoofden van gezinnen en
kostwinners (den uit een gezin) mogen wor
den tewerkgesteld.
Er dient zooveel mogelijk in accoord te
worden gewerkt, tegen een zoodanig loon, dat
bij flink werken gemiddeld 0,30 per uur kan
worden verdiend.
De premie welke verschuldigd is ingevolge
de Ziektewet, dient voor de helft op de arbei
ders te worden verhaald. Het Rijk draagt in
de andere helft niet bij.
Declaraties dienen na afloop van iedere
maand, vergezeld van de origineele of ge-
waarmerkte afschriften van loonlijsten, waar-
op de tewerkgestelden voor ontvangst getee-
kend hebben, bij mijn Departement te worden
ingediend.
Deze toezegging, welke ingaat, nadat van
U bericht zal zijn ontvangen, dat U het sub
sidie onder gestelde voorwaarden wenscht te
aanvaarden, wordt voorloopig van kracht
verklaard tot en met 28 Maart 1931.
Burgemeester en Wethouders zijn van oor-
deel, gezien de plaatselijke loonen, dat een
dagloon van f 2,50 voor werkverschaffing be-
hoorlijk ii3, mede gelet op het standpunt van
den Minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw, dat het loon bij werkverschaffing
het gewoon geldend dagloon niet mag over-
treffen.
Overigens kan het College geen andere
voorstellen op die adressen doen, dan deze
,,voor kennisgeving aan te nemen", mede ge
let op de bedragen die den Raad voor steun
en werkverschaffing heeft gevoteerd.
De VOORZITTER voegt hier nog aan toe,
dat burgemeester en Wethouders op grond
van de meegedeelde overwegingen niet anders
kunnen doen dan voorstellen de verschillende
hierop betrekking hebbende adressen voor
kennisgeving aan te nemen en dat zij van
oordeel zijn, dat het aanbod van den Minister
onder de daarbij gestelde voorwaarden, met
beide handen moet worden aangegrepen.
De heer 't GILDE: Het verheugt me, mijn-
heer de Voorzitter, dat er vanwege de werk-
liedenorganisaties thans eenige adressen zqn
ingekomen, waaraan deze eenig houvast
heeft. Vooral het adres van de R.K. Werk
liedenvereeniging draagt zijn sympathie weg,
omdat daaruit spreekt een geest van maat
schappelijk besef en een inzicht van de wer-
kelijkheid. Het is volkomen juist dat het
voor de arbeiders moeilijk moet zijn een be-
hoorlijk loon te verdienen om in hunne be-
hoeften te kunnen voorzien en het is daarom
te begrijpen dat al de vakbonden eenparig
verzet aanteekenen tegen een zeer ongemo-
tiveerde verlaging der loonen van gemeente-
wege.
