L ANDBOU WBERICHTE
GBMBHQDB BEBICHTBB.
Huis en Hof.
Pluimvee-rubriek.
BRUTAAL STUKJE VAN EEN
SMOKKELAAR.
BEWARING VAN APPELEN EN
PEREN.
Rubriek van den Arbeid.
En kek, da begrijp ik er nouw wel van as
boer: da willen ze daar in den Haag veur d'r
eigen nie weten!
Toen moes 'r 'nen zondebok gevonden wor-
ren. En zoo wier deus week da stuk veur d'n
Haagschen Krijgsraad opgevoerd, mee Borren
as de prima balleriena, om ons, de belasting-
betalers, 'n koekske in de haand te douwen.
Zoo van: ,,ier manneke en ga-de gij nouw
maar zoet naar huis nog meer centjes halen!"
Ollee, kelb 't gevalleke in m'nen zak as
Urbieno. Waant ge kun zeggen wa ge wilt:
't is 'nen gare jongen, zooas me in d'n Haag
er sjuust 'n paar te kort komen!
Affijn, laat ik daar afscheien, waant ik zit
tot m'n nekharen in de pollitiek en geleuf me:
'k zit liever in de ,,Gou/wen Koei"!
Daar kunde wel 's 'n pintje pils of Berdasch
bruin te veel krijgen, zooda ge op oeiw lucifers-
dooske kekt d'n hoeveulsten of 't vandaag is
om te weten hoe laat 't is, maar da's maar
'n veurbijgaand mankement aan oew oogen.
Maar in de pollitiek, amico, daar worde
teugeswoorig blijven d-kleurenblind.
't Verschil tusschen rood-en-zwart is soms-
even moeilijk te zien, as 't verschil tusschen
'n modem opgetakeld wefke en 'n dito man
neke.
Waant nim nouw d'n Moes. Kunde gij aan
dieen kaerel 'n touwke vastknoopen? Vandaag
is ie pikkezwart, mergen gloeiend rood al naar
gelaank da-d-'t zonneke op z'n „theemuts"
staat. Ze weten zelfs maar aamper of ie ziek
is of gezond. De kraant zegt op bladzij 3:
hij is lillek ziek. Op bladizij zeuven: hij is
gezond as 'n vischke.
En witte wa-d-ik denk? Hij is as kip.
Onikruid verga nie.
Kom ik schei d'r af. 't Is wellekes gewiest.
As altij veul groeten van Trui ze lopt al
in d'ren hansop 't is bedtijd, en as altij,
gin horke minder van oewen
toet a voe
DRA
DE NOOD DER SUIKERINDUSTRIE.
Naar het Handbl. verneemt, heeft het ge-
meenschappelijk bestuur van de Cooperatieve
suikerfabrieken Dinteloord en Zevenbergen in de
ontwikkeling der suiker- en pulpprijzen aanlei-
ding gezien, ingrijpende maatregelen te nemen,
om de algemeene onkosten zoo veel mogeljjk te
drukken.
Besloten is, dat het bestuur afstand zal doen
van alle vergoedingen, behalve reis- en venblijf-
kosten. Vender zal het wisselend deel van het
salaris van de ambtenaren der beide fabrieken,
dat onjuist ook wel tantieme wordt ge-
noemd, vervallen en zullen met 1 Januari a.s. de
salarissen bovendien met 10 worden vermin-
derd. De salarissen der ambtenaren, die gefen
tantieme" genieten, zullen met 20 worden
verminderd.
Op de arbeidsloonen, die contractueel zijn
geregeld en op de kosten der hulpgrondstoffen
kan uit den aand der zaak niet bezuinigd worden.
Bovendien heeft men op de tramvrachten een
korting van 20 weten te verkrijgen.
Doch op de spoorvrachten kon geen verlaging
worden verkregen.
Voorts is in het voorjaar aan de leden toe-
gezegd, dat voor 25 tot 35.000 KG Dinteloord-
bieten en voor 20 tot 30.000 KG Zevenjbergen-
bieten, gerekend per aandeel, een bedrag van
2,50 per 1000 KG extra zou worden betaald.
Door de veranderde omstandigheden echter moet
deze maatregel thans beperkt worden en zal de
f 2,50 allddn worden uitgekeerd voor de hoeveel-
heden bieten, die van den zomer door de leden
zijn opgegeven.
Tenslotte heeft het bestuur in de omstandig-
heid, dat exportsuiker en natte pulp thans moei
lijk verkoopbaar zijn, aanleiding gezien, om de
bieten, die bij de Dinteloord boven 35.000 KG per
aandeel en bij de Zevenbergen boven 30.000 KG
per aandeel niet te betalen, tenzij er huur van
aandeelen tegenover staat. Het bestuur is n.l.
van meening, dat het niet in het belang der leden
is, dat de hoeveelheid bieten te groot wordt. De
leveringsplicht van het statutaire minimum per
aandeel blijft echter bestaan.
Het bestuur heeft bovendien de leden er op
geiweeen, dat het binnenkort volgens oud
gebruik te verstrekken voorschot klein zal
moeten zijn. En hoewel het er van overtuigd
is, dat de heerschende noodtoestand zeer bij-
draagt tot het gezondmaken der suiker-
industrie over de geheele wereld, is het toch van
plan, indien deze toestand niet mocht veranderen,
om aan de algemeene ledenivergadering zoo
noodig het verlichten of tijdelijk opheffen van
den leveringsplicht of eventueel het stopzetten
der fabrieken voor te stellen.
De Dinteloord" is, zooals men weet, de groot-
ste suikerfabriek van ons land; in de vorige
campagne verwerkte zij rond 320 millioen KG
bieten, bovendien heeft zij een groote raffinaderij,
benevens een drooginrichting voor pulp.
Sedert Juli 1928 heeft zij een nauwe belangen-
gemeenschap met de .Zevenbergen". De twee
genoemde fabrieken zijn toen n.l. voor den tijd
van 30 jaren een vennootschap onder firma aan-
gegaan, zoodat zij een gemeenschappelijke ex-
ploitatierekening hebben, met zekere preferentie
voor de ..Dinteloord", op grond van de toen be-
staande betalingsmogelijkheid. De Zevenbergen"
verwerkte in de vorige campagne ruim 160 mil
lioen KG bieten. De maalcijfers der fabrieken
wtaren hooger dan normaal, omdat zij behalve
hun eigen bieten, nog 97 millioen KG van de
thans geliquideerde ,,Zeeland" hebben verwerkt.
Deze krachtige, flinke vertrouwenwekkende
besluiten van het gemeenschappelijk bestuur van
twee groote cooperatieve suikerfabrieken mogen
overigens voor hen, die er nog niet voor de voile
100 pet. van overtuigd waren, het doorslaand
bewijs zijn, dat het den bietenbouwers met hun
pl.m. 60.000 bunder of 9 pet. van ons bouwland-
areaal, meer dan slecht gaat! Niet alleen, dat
de suikerprijs op het oogenblik de helft is van
October vorig jaar, doch sedert het vroege voor
jaar daalde de prijs van 12 tot 7 per 100 KG,
of wel met pl.m. 42 pet.
„MIJNHEER VOGEL" BIJ DEN
TANDARTS.
Het gebeurde op de Keizersgracht te Am
sterdam, door de aanwezigheid van vele doc-
toren, tandartsen en klinieken ook wel spot-
tenderwijs genoemd ,,Martelaars"-gracht,
schrijft het Hbl.
't Liep tegen het einde van het spreekuur
van den tandarts, toen het bellemeisje aan-
kondigde: ,,Dokter, daar is mijnheer Vogel".
Met bekwamen spoed had de dokter een voile
wachtkamer bijna „leeg" gewerkt, evenals hij
dat deed met een vollen, maar slechten mond.
Na mijnheer Vogel kwamen nog enkele an-
dere mondlijders.
Maar wie er ook na den „druk op den
knop" van het electrisch belletje in dokters
spreekkamer verscheen, mijnheer Vogel had
zich nog niet aan den tandarts vertoond. De
dokter informeerde eens bij mevrouw X., die
juist den in-, op- en uitschuifbaren stoel
betrad.
„Was er feitelijk niet een heer vdor u aan
de beurt, mevrouw?"
„Ja, dokter maar mijnheer was zoo vrien-
delijk, mij en de nog wachtende patienten
voor te laten gaan, daar hij volgens zijn zeg
gen plenty" tijd had en hij u langdurig moest
consul teeren".
Deze verklaring was aannemelijk.
Eindelijk werd dan mijnheer Vogel, als laat-
ste patient geroepen, het heiligdom binnen
te treden, waar men, zooals een spotter eens
zeide, alle hoop moet laten varen".
Maar zelfs na herhaald bellen verscheen de
heer Vogel niet. Uit angst flauw gevallen
misschien of in diepen slaap? De oplossing
liet niet lang op zich wachten. Want bij een
direct ingesteld onderzoek bleek meneer ge-
vlogen, in zijn vlucht medenemend een mas-
sief koperen aschbak, een porseleinen wie-
rookbrander, 'n Japansch vaasje, 'n Delftsch
bord en een jnatglazen lampje uit de sche-
merlamp.
PANTER IN DE BADKAMER
Enkele weken geleden ontstond groote con-
stematie ten huize van de familie J. W. aan
de Tasmanstraat te Bandoeng, alwaar een
panter zich in de badkamerbevond. Het on-
gure dier werd reeds te 5 uur 's morgens
elders in dezelfde straat gesignaleerd en de
gewaarschuwde politie was op haar qui vive.
Op het alarm van de familie F. kwam zij naar
het huis no. 27 en schoot het beest, dat een
lengte van pl.m. 1.60 M. had, neer. Het was
niet uit den dierentuin van Vogelpoel afkom-
stig, hetgeen aanvankelijk vermoed werd. Het
dier moet dus uit de bergen naar Bandoeng
zijn afgezakt.
BRAND IN EEN OPENLUCHTTHEATER.
Uit Pforzheim wordt gemeld, dat in het
openluchttheater op den Wartberg brand werd
ontdekt. Toen de brandweer aankwam, stond
de tribune, die 3000 personen kan bevatten, in
lichte laaie, terwijl ook het tooneel had vlam
gevat. De tribune en de hierbij behoorende
buffetten werden een prooi der vlammen. De
schade wordt op 100.000 mark geschat. De
oorzaak is nog niet bekend.
EEN EI VAN ZEVEN KILO
Een reuzen-ei zal, volgens de Croix op de
a.s. koloniale tentoonstelling te Parijs volgend
jaar te zien zijn: een ei van zeven kilo,
eeuwen oud en nochtans niet onfrisch.
Het dingetje moet indertijd gelegd zijn door
een vogel, grooter dan de bekende struisvogel,
doch wiens soort al lang van het aardrijk
verdween, de apiomis. Het ei werd te Ambo-
vambe, op Madagascar, in de modder gevon
den. 't Is niet het eenige in zijn soort, maar
't eenige gave; van andere exemplaren bezit
men slechts min of meer groote brokstukken.
Een New-Yorksch museum moet voor dit
merkwaardig ei een aardig duitje hebben
overgehad 3000 dollars, zegt de Croix
maar zooals gezegd, de Fransche regeering
prefereert er mee te pronken op de a.s. kolo
niale tentoonstelling.
VALSCHE DUITSCHE SIGARETTEN-
BANDEROLLES.
Het Twentsch Dagblad Tubantia meldt:
Eenige dagen geleden kwam ons ter oore,
dat het parket uit Almelo te Enschede had
vertoefd om een inval te doen. Uit de door
ons ingewonnen informaties is het volgende
gebleken
De Enschedesche recherche is eenige maan-
den geleden op het spoor gekomen van een
vrij omvangrijken handel in valsche sigaret-
tenbanderolles. Het bleek, dat te Enschede
valsche Duitsche sigarettenbanderolles werden
gedrukt, welke via eenige tusschenpersonen
naar Duitschland werden gebracht om daar
verhandeld te worden. Toen men voldoende
inlichtingen had gekregen, deed de jusitie een
inval in den winkel van J. te Enschede. Het
resultaat was, dat een pak met 2500 valsche
Duitsche banderolles, elk voor 100 stuks siga-
retten, in beslag kon worden genomen. Ook
de drukker van deze banderolles, eveneens te
Enschede woonachtig werd opgespoord. Het
bleek, dat hij de banderolles in opdracht had
vervaardigd tegen een vrij lagen prijs. De
cliches had hij elders laten vervaardigen. De
drukker sehijnt van de affaire niet geheel op
de hoogte te zijn geweest.
De banderolles werden in cafe's te Enschede
tegen vrij hooge prijzen verkocht aan een
Duitscher, die ze verder expedieerde.
Duitsche belastmgambtenaren hebben ver-
klaard, dat de banderolles bijzonder goed zijn
nagemaakt.
EEN DOODVONNIS.
De rechtbank te Essen heeft den 22jarigen
smid Haarmann en den 26jarigen mijnwerker
Vaupel uit Linden-Dahlhausen ter dood ver-
oordeeld. Zij hebben den dag voor Pinksteren
den 17jarigen Tybussen een kennis van hen,
doodgeslagen en beroofd.
Zij hadden gedacht dat hun slachtoffer 30
mark bij zich had en wilden zich daarvan
meester maken om naar de kermis te gaan.
T. had echter maar 5 mark. De moordenaars
hebben hem die afgenomen doch kregen na
hun daad wroeging en hebben zich toen bij
de politie aangemeld.
STELENDE PROFESSOR.
Eenige maanden lang werden op geheimzin-
nige wijze diefstallen gepleegd in de Pruisi-
sche staatsbibliotheek.
Volgens een bericht in de Berliner Montags-
post is de verklaring thans gevonden. Deze
diefstallen, hoofdzakelijk platen uit oude wer-
ken betreffende, werden gepleegd door een
algemeen bekend professor in de orientale
wetenschappen.
Er is gebleken, dat de professor tot deze
diefstallen kwam, omdat hij ondanks zijn tal-
rijke publicaties, onder bittere armoede te lij-
den had, daar voor zijn vak slechts geringe
belangstelling heerscht.
Hij verkocht de platen aan kunsthandelaars.
TOT DUSVER ONBEKENDE D2EREN
ONTDEKT.
Walter Granger, de leider der palaeontolo-
gische afdeeling van Andrews expeditie is uit
Mongolie teruggekeerd en bericht de ontdek-
king van twintig tot dusver voor de weten-
schap onbekende dieren, welke dertig millioen
jaar oud zouden zijn. De expeditie heeft verder
fossielen gevonden, waaronder verscheiden
honderden van uitgestorven dieren, zooals de
voorwereldlijke rhinoceros, olifant en herten
Er zijn nog groote hoeveelheden fossielen ont
dekt, welke echter onaangeraakt zijn gebleven,
omdat de expeditie door stormen genoopt was
terug te keeren. Men hoopt in de komende
lente weer een tocht te ondememen.
EEN KAPOTTE STOEL.
Een dame had in een park in Parijs op een
stoel plaats genomen en haar japon bescha-
digd, doordat de stoel niet in goeden toestand
was. Zij sprak den pachter aan tot schadever-
goeding en deze beriep zich erop, dat hij 60
duizend zitplaatsen onder zijn beheer heeft en
dat van hem niet geeischt kan worden een
toezicht, waardoor nimmer een soortgelijk on-
geval zou behoeven voor te komen. Integen-
deel behooren zij, die op dergelijke zetels wen-
schen plaats te nemen, zich vooraf zelf te
vergewissen of deze in goeden staat zijn. De
vrederechter heeft evenwel beslist, dat, daar
voor het gebruik van de stoelen een bedrag
gevorderd wordt, tusschen pachter en gebrui-
ker een huurovereenkomst bestaat en de ver-
huurder gehouden is het gehuurde in goeden
staat af te geven, en aansprakelijk is voor ge-
breken, die het gebruik beletten, ook wan-
neer hij deze niet heeft gekend. De gescheurde
japon kost hem dan ook 250 francs.
AVONTUUR IN EEN STRUISVOGELHOK.
Uit Boston wordt een zeldzaam proces ge
meld. Een man, die van een heimelijk fuif-
partijtje beschonken huiswaarts keerde, kwam
in den Bostonschen dierentuin terecht en be-
sloot uit vrees voor de drankwetambtenaren
of misschien ook wel uit angst voor de huise-
lijke ontvangst, zijn roes in een van de dieren-
hokken uit te slapen. De gevolgen waren een
aanklacht wegensdierenmishandeling.
Dit zat zoo:
Nauwelijks was de zondaar ingeslapen, of
hij werd door kabaal wakker. Hij greep om
zich heen en klemde zich aan de hals van een
grooten struisvogel. Den strijd, die ontstona,
beschreef de aangeklaagde als hoogst drama-
tisch. Verschillende malen werd hij door den
woedenden struis tegen de wanden van het
hok geslingerd. Tenslotte gelukte het hem, het
dier bewusteloos te krijgen, door het den keel
dicht te drukken. De rechter had nog nooit
zulk een geval medegemaakt, veroordeelde
hem desalniettemin.
Aan de Belgische grens is, schrijft het Alg.
Hbl., de smokkelhandel den laatsten tijd hand
over hand toegenomen en de op handen zijnde
accijnsverhooging wekte het vermoeden, dat
speciaal de smokkelarij in gedistilleerd weer
haar oude bloeiperiode zou gaan doormaken.
Vorige week op een morgen waren de rijks-
ambtenaren op het spoor gekomen van een
groote smokkelgeschiedenis, die zich reeds
geruimen tijd per auto afspeelt. Op dezen och-
tend kwam een groote vrachtauto uit de rich-
ting Belgie naar Nederland, waarvan de be-
stuurder geen gehoor gaf aan stopsignalen
der kommiezen. Dezen losten daarop eenige
schoten, hetgeen hun collega's alarmeerde, die
zich tusschen Berkel en Schaft en Valkens-
waard verdekt hadden opgesteld in de nabij-
heid van een boerderij. In allerijl versperden
zdj den weg met twee landbouwwagens en vier
gepunte metalen eggen. De auto, die met klein
licht reed, naderde langzaam zigzag over den
weg, doch toen de chauffeur de hindernis be-
nserkte, ontstak hij de groote lampen, gaf vol
gas en stortte zich in donderende vaart op
de barricade. Deze werd geheel uit elkaar ge-
reden, de auto baande zich een doortocht en
ondanks de schoten, die de ambtenaren op
den chauffeur en den wagen losten, bleef de
bestuurder ongedeerd en wuifde de kommiezen
triomfantelijk toe, toen hij met groote snel-
heid verdween.
Nu de oogst van appelen en peren in vol
len gang is en menigeen, vooral fijne soorten,
gedurende den winter zoolang mogelijk zal
willen bewaren, zij de aandacht gevestigd op
het gebruik van turfmolm. De ondervinding,
bij het nemen van proeven opgedaan leert,
dat de vruchten prachtig blijven, als men
ze in turfmolm bewaart, veel mooier dan wan-
neer ze op planken of horren worden uitge-
legd. Ze verliezen niets van hun geur en rim-
pelen veel minder dan bij eenige andere wijze
van bewaren. De kosten zijn geen bezwaar,
daar de turfmolm jaren achtereen kan ge-
bruikt worden als ze 's zomers maar flink
gelucht en gedroogd wordt.
DE SMOKKELHANDEL AAN DE
DUITSCHE GRENS.
In verband met den steeds toenemenden
smokkelhandel in koffie, tabak, sigaren, siga-
retten en chocolade namen de Duitsche auto-
riteiten thans langs de Limburgsch-Duitsche
grens een proef met het toepassen van stren-
gere maatregelen op het verkeer van en naar
Duitschland, speciaal uit de kleinere grens-
dorpen.
De economische malaise, die in heel Duitsch
land en ook langs de grenzen sterk gevoeld
wordt en de toenemende werkloosheid in Lim-
burg, werken den smokkelhandel in de hand.
De prijsverschillen der genoemde artikelen
hier en over de grens zijn vrij groot, zoodat
er voor de smokkelaars wel iets te verdienen
valt, ofschoon de meesten z.g. dragerswerk
verrichten tegen vastovereengekomen loon of
procenten. Vooral op Vrijdag en Zaterdag
wordt er heel wat over de grens gebracht.
Voor de zakenlui is het Duitsche grensge-
bied is de verboden invoer zeer nadeelig. Er
is weer gedacht om, evenals tijdens den oor-
log voor de grensbewoners bepaalde passen af
te geven.
DE STAD ZONDER GEVANGENIS.
Het gemeentebestuur van Tarascon staat
voor een moeiUjkheid, welke zelfs den voort-
varenden Tartarin bekend zou hebben. Het
is op zoek naar een gevangenis voor twaalf
personen, die in voorarrest zitten in afwach-
ting van hun berechting.
Toen eenige jaren geleden in een vlaag van
bezuiniging tal van rechtbanken in de pro-
vincie werden opgeheven, viel daar ook de
rechtbank van Tarascon onder. Tot dat tijd-
stip was het de gewoonte de gevangenen te
herbergen in het oude kasteel in de onmiddel-
lijke nabijheid der stad. Doch toen de recht
bank werd opgeheven werd de gevangenis
overbodig geacht, en het kasteel werd door de
regeering onder de historische monumenten
geclasseerd.
Maar n.u is de rechtbank van Tarascon on-
langs weer in eere hersteld. De gevangenis
echter niet. Met het gevolg, dat de twaalf
Tarasconners in een gevangenis te Marseille
op hun berechting te Tarascon wachten. Komt
hun zaak voor, dan zullen ze In een hotel in
de stad moeten worden ondergebracht!
ROCKEFELLER LAAT OUDE STAD IN
VIRGINIA HERBOUWEN.
De Amerikaansche millionnair Rockefeller
heeft besloten de vroegere hoofdstad van den
staat Virginia, Williamsburg, op zijn kosten
in historischen staat terug te brengen. Ten
tijde van de Amerikaansche vrijheidsoorlogen
was Williamsburg het hoofdkwartier der
Fransche hulptroepen onder Lafayette en
Rochambeau. Het Fransche gezantschap te
Washington werd gevraagd de documenten uit
dien tijd, noodig om de stad weer het oud-
historische aanzien te geven, op te sporen.
Inderdaad heeft men in de Fransche archieven
stukken gevonden, die vermelden hoe de stad
er destijds heeft uitgezien en Rockefeller kan
nu den arbeid laten beginnen.
EEN VERJONGINGSKUUR VAN DEN
OUDSTEN MAN TER WERELD?
Een correspondent van United Press heeft
den in zijn laboratorium te Parijs vertoeven-
den Dr. Voronof telefonisch gevraagd, of hij
bereid is den oudsten man ter wereld, den
Turk Zaro Agha te verjongen, als hij herstelt
is van de geivolgen van het auto-ongeluk te
Brooklyn.
Voronof antwoordde: Indien Agha geheel
hersteld en weer een normale gezondheid
heeft, geen organen zijn aangetast en hij mij
op de terugreis ibezocht, dan zal ik niet alleen
blij zijn hem te opereeren, doch ook de zieken-
huiskosten betalen. Ik zou dit geval als een
geschikte gelegenheid beschouwen om de
waarde van mijn theorie aan te toonen.
Ten slotte betreurde Voronof het, dat hij
Agha niet tijdens zijn bezoek in Galifomie
heeft ontmoet.
GIETEN VAN KAMERPLANTEN.
Als een bloemist een plant verkoopt, volgt
als regel de vraag: „Hoeveel en hoe vaak
moet ik gieten?" Een kort en afdoend ant-
woord op deze eenvoudige vraag is niet te
geven, omdat allerlei omstandigheden het
gieten beinvloeden en degene, tot wien deze
vraag gesteld wordt, daarvan gewoonlijk niet
op de hoogte is.
Water is noodig voor den opbouw van het
plantenlichaam, een zeer groot deel van het
plantenlichaam bestaat uit water en daar-
naast dient het water als transportmiddel van
de voedingsstoffen. Het door de wortels opge-
nomen plantenvoedsel wordt door het water
naar de bladeren vervoerd, waar door schei-
kundige omzettingen dit voedsel verder wordt
bereid. Al het overtollige water ontsnapt via
de bladeren, het verdampt.
Planten die sterk groeien en groote, sappige
bladeren hebben, verlangen veel voedsel en
hun verdampingsoppervlakte is groot, ver
langen dus ook veel water. De toestand waar-
in de planten verkeeren, of ze in hun groei-
of in de rustperiode verkeeren, zijn natuurlijk
ook van zeer grooten invloed. Gedurende de
rustperiode tracht men met zoo weinig mo
gelijk water te volstaan, doch indien de plan-
ten gedurende de wintermaanden in een ge-
stookte kamer staan, dan wordt men wel ge-
dwongen hiervan af te wijken. Daarom plaatst
men in de wintermaanden de planten zoo ver
mogelijk van de warmtebron af en zoo mo
gelijk in een vorstvrije kamer. De manier
waarop gestookt wordt en of er vaak gelucht
wordt, spelen eveneens een groote rol.
Giet nooit willekeurig of met machinale
regelmaat, maar alleen dan, als de plant be-
hoefte heeft aan vocht. De groote moeilijk-
heid is nu maar om te bepalen wanneer zulks
het geval is. Nu beveelt men wel allerlei
hulpmiddeltjes aan, het kloppen tegen de pot
en de kleur der grond en die der pot, doch al
deze dingen zeggen den leek zoo weinig,
kunnen hem of haar zelfs leelijke parten
spelen.
Als men de planten water geeft, dan doe
men dat goed. Het geknoei van gieten op de
schotels onder de potten is verkeerd, uitge-
zonderd voor Cyclamen, doch bovendien is het
tijdroovend, evenals het gieten boven op de
potten. Het meest eenvoudige is de pot in het
gietwater zoo lang onder te dompelen, totdat
deze geheel van water is doortrokken. Het
te gebruiken gietwater moet dezelfde tempe-
ratuur hebben als de omgeving en daarom
nemen we tijdens de wintermaanden lauw-
warm water. We houden de pot zoo lang
onder water tot het borrelen der luchtbellen
over is en laten dan alles uitlekken, alvorens
de potten weer op de schotels te plaatsen.
Door dit zoogenaamde doopen wordt tevens
de lucht ververscht.
Indien men zijn planten gadeslaat ziet men
aan het uiterlijk der planten wel of ze vocht
noodig hebben en ook in de wintermaanden
sproeie men de planten geregeld af.
Zieke of kwijnende planten zijn nimmer
met meer of meer gieten te genezen, doch
moeten uit de pot genomen worden voor een
nader onderzoek. Men gaat dan na of de
wortels goed gezond zijn, of de aarde ver-
droogt of verzuurd is en verwijdere alle zieke
of aangetaste wortels. De aarde wordt zoo
noodig door betere vervangen en aanvankelijk
geeft men weinig vocht. Waar evenwel het
verpotten in den winter een ware krachtproef
is voor de planten, hierbij worden zeer veel
wortelhaartjes vemietigt, gaat men hiertoe
niet anders over dan in dringende gevallen.
Laat bij het watergeven nooit water op den
bodem der schotel staan, want slechts weinig
planten zijn tegen een langdurig voetbad be-
staand, terwijl het tevens de lucht van onde-
ren afsluit. Bovendien blijft dan de aarde
onder in den pot te lang nat en gaat gemakke-
lijk tot verzuring over.
Vragen, deze rubriek betreffende,
kunnen door de abonnd's worden
gezonden aan Dr. Te Hennepe.
Diergaardesingel 96a, Rotterdam.
Postzegel van 6 cent voor ant-
woord insluiten en blad vermelden
OVER POKKEN EN KLEINE EIEREN.
Even een paar korte wenken naar aanleiding
van vele brieven die ik in de laatste paar
weken kreeg. Ik zal een paar typische brieven
ovememen
Overloon. Ik heb 100 Wit Leghorn kuikens,
grootendeels aan den leg. Nu heb ik er al ver
schillende bij die een soort wratjes op de kam
en lellen krijgen. Eerst zien ze er geel uit, later
komt er een zwarte korst op. Ik heb al eens
gedacht aan pokken. De eetlust is goed en ze
zijn ook nog heel vlug. Diphtherie geloof ik
niet dat er bij is, want het is 's avonds heel
rustig in het hok. Gaame vemeem ik van U
wat ik doen moet, ze zijn niet ingeent.
Rinburg. Wij hebben een ziekteverschijnsel
waarvoor wij Uw raad willen inroepen. Ten
eerste krijgen de kippen witte puistjes op
kam en lellen en na een paar dagen zijn deze
zwart en deze puistjes groeien tot de grootte
van een vingertop. Later zijn de oogen ont-
stoken en het vocht wat uit de oogen loopt
is besmettelijk. Waar het loopt is alles zwart.
Er is tot nu toe geen dier gestorven maar
eten doen ze niet meer.
Tweede verschijnselDe dieren hebben een
ziekte in den hals, tenminste volgens het ge-
luid wanneer zij adem halen en krijgen blauwe
kammen. Aan deze ziekte is er een gestorven.
Zoo gauw als zij de ziekte hebben eten ze niet
meer.
Nu heb ik onlangs al een artikel over diph
therie en pokken geschreven en moet de lezers
daarnaar verwijzen. Ik wil er wel even in het
kort op terugkomen, daar er tegenwoordig
veel geklaagd wordt over pokken. Beide eige-
naars hebben onder hun kippen pokken vol
gens de beschrijvingen en de tweede heeft er
bovendien diphtherie bij. Ik merk op dat beide
ziekten door dezelfde smetstof veroorzaakt
worden, die het eene oogenblik uitslaat naar
de huid en dan wratjes vormt, die men pok
ken noemt, terwijl de andere maal de slijm-
vliezen van keel, luchtpijp, neus, traanbuis,
oogen ontstoken worden en men spreekt van
diphtherie. Hierbij vormen zich gele vliesjes
op de slijmvliezen. Als men ze er af krabt,
blijft er een bloederige plek over. Of nu de
entstof dit jaar minder sterk is, dan wel dat
er iets anders aan de hand is, dat we niet
weten, maar we zien thans veel pokken en
weinig diphtherie. Bij genezing verdrogen de
pokwratjes en vallen af. Soms slaat de ziekte
op de huid over van den hals en de borst en
de dieren zijn dan zeer ziek en sterven. Als
geneesmiddel heb ik de enting besproken en
als deze bijtijds geschiedt heeft men weinig
gevaar van deze ziekte. De zieke dieren kan
men behandelen met kopbaden van kaluim-
permanganaat. Overigens is er weinig aan te
doen en kan men met groote koppels ook niet
aan individueele behandeling denken.
Maar nu wat anders, iets aangenamers. De
jonge dieren die op tijd gebroed zijn, zijn nu
aan den leg begonnen en de eieren brengen
aardig wat op. Nu krijg ik echter brieven met
klachten dat de eieren zoo klein zijn en wei
nig opbrengen. Sommigen vragen al of dat
beter zal worden of dat ze die kippen maar
op moeten ruimen.
Jonge kippen die pas aan den leg gaan,
leggen steeds kleine eieren, soms wegen ze
maar 40 gram, soms 42, 45 a 50 gram. Ik
heb van mijn eigen jonge kippen ook eieren
van 47 gram, hoewel deze gebroed zijn uit
groote eieren en de hanen eveneens van groote
eieren gebroed zijn. Kippen die in den zomer
aan den leg gaan zijn meestal zeer vroeg ge
broed en vroegbroed kuikens gaan jonger aan
den leg dan laatbroed kuikens. Het gevolg is
dus dat ze nog niet zoo goed ontwikkeld zijn
en in verhouding kleinere eieren leggen dan
jonge hennen die wat later gebroed zijn en
ook in verhouding later aan den leg gaan. dus
beter uitgegroeid zijn. Kippen die dus later
in den herfst aan den leg gaan, leggen ook
grootere eieren om te beginnen.
Nu scheelt mij dat op vandaag 4 cent per
ei, voor de kleine maak ik 5 cent en voor de
groote 9, doch er is niets aan te doen. Kippen
die direct groote eieren leggen zijn meestal
dieren die erg laat beginnen te leggen, die
z.g. niet vroegrijp zijn en zulke kippen zijn
over het algemeen slechte legsters, hoewel
niet altijd. Bovendien zal een kip die begint
met kleine eieren te leggen, minder kans heb
ben op inwendige verwondingen. Het lichaam
van de kip went dan als het ware vanzelf er
aan om grootere eieren te laten passeeren.
Vaak is het gevolg van te groote eieren in
het begin dat de legdarm uitgeperst wordt en
dat geeft weer aanleiding tot allerlei misSre.
Wij behoeven ons bij goed gefokte kippen
absoluut niet bezorgd te maken als ze in den
beginne kleine eieren leggen, dat wordt van
zelf beter. De vraag is nu maar, hoe lang mag
dat duren Dat hangt natuurlijk voor een
groot deel af van het ras der kip, de erfe-
lijke eigenschappen en het voer, maar als
regel kunnen we verwachten, dat de kip
eieren gaat leggen van 57 gram, als zij on-
geveer 30 k 40 eieren gelegd heeft. Sommige
kippen blijven steeds kleine eieren leggen en
dat is vaak een emstige fout van den fokker,
die bij zijn fokdieren wel op groote productie,
maar niet op flinke eieren gelet heeft. Zoo
heeft ons land op het oogenblik een leelijke
strop met een paar toomen Hollandsche kip
pen op een intemationale legwedstrijd in En-
geland. Ik ben daar onlangs geweest en het
was niet aangenaam op de hokken te zien,
dat deze Hollandsche kippen wel flink gelegd
hadden, doch onder aan de lijst stonden om
dat ze haast allemaal te kleine eieren legden.
Holland legt het daar op dien wedstrijd tegen
andere landen leelijk af.
Behalve kleine eieren leggen pas beginnende
jonge hennen soms ook eieren zonder schaal
of dunschalige eieren. Ook daarover behoeft
men zich niet ongerust te maken. Bij jonge
kippen zijn vaak de legorganen nog niet ge
heel gereed om met voile kracht te werken
en zoo wil het dan wel eens gebeuren dat de
dooiers wel snel gevormd worden, het eiwlt
eveneens, doch de kalkklieren achterblijven.
Ook dit gebrek verbetert bij goedgefokte en
goed gevoede jonge hennen heel spoedig.
Dr. TE HENNEPE.
RATIONALISATIE TOT VERLAGING VAN
DEN KOSTPRIJS.
In de onlangs te Ter Neuzen gehouden al
gemeene vergadering van het Verbond van
Nederlandsche Werkgevers heeft de Voor-
zitter, de heer Ir. J. A. Kalff, oud-directeur
der Nederlandsche Spoorwegen, een openings-
rede gehouden, waarin aan een tweetal pun-
ten bijzondere aandacht werd gewijd.
De heer Kalff sprak, na op den moeilijken
toestand van de industrie in de tegenwoordige
crisis te hebben gewezen, allereerst over de
rationalisatie van het bedrijfsleven om te ko
men tot verlaging van den kostprijs. Deze
rationalisatie kan als gevolg hebben, dat bij
denzelfden arbeidsduur, het zelfde aantal ar-
beiders en de zelfde hulpmiddelen, de produc
tie wordt vergroot of dat door invoering vein
nieuwe of betere machines de kostprijs kan
worden verlaagd.
De vergrooting van de productie kan op zeer
verschillende wijze worden verkregen, b.v.
door een juiste organisatie van den arbeid,
door het gebruikmaken van de meest gun-
stige omstandigheden, waaronder* het werk
moet worden verricht, of van de juiste oogen-
blikken, waarop in verband met vermoeid
raken van den arbeider, onderbreking door
rustpoozen moet plaats vinden, door een
goede inrichting der werklokalen, juiste wijze
van het plaatsen van machines, door psycho-
logisch technisch onderzoek een beroepskeuze
om er toe te geraken, dat de meest geschik-
ten voor bepaalde werkzaamheden worden
aangewezen enz.
Deze rationalisatie zal overal moeten plaats
vinden, niet het minst bij het administratieve
gedeelte der fabrieken en op de bureaux waar
niet zoozeer van een directe productiever-
grooting kan worden gesproken. Van het
grootste gewioht is rationalisatie in groote
administratieve diensten, zooals de departe-
menten, Rijksinstellingen, Provinciale Grif-
fies, Gemeente-administraties enz.
Wat dit betreft verklaarde de heer Kalff,
dat zij, die eenige jaren lid zijn geweest van
de* Bezuinigingscommissie wel weten, hoe
systeemloos promoties plaats vinden, hoe dik-
wijls onbeteekenend werk, aanvankelijk ge-
daan door een schrijver of klerk, als het
maar lang, men kan ook zeggen langzaam
genoeg wordt verricht, de basis vormt voor
promotie tot adjunct-commies, commies of
hooger. Dwang tot inkrimping van het kader
komt eigenlijk nooit voor.
Het is noodig, dat de Minister zijn Departe-
ment kent en dit ook inderdaad beheert. Im-
mers de gang van zaken op ieder der Departe-
menten, de daar heerschende geest, de zoo
hoog noodige aanpassing van het daar ver-
richte werk aan het maatschappelijk leven
zijn van grooten invloed op den welvaart van
het land, dat iedere Minister, die daaraan zijn
aandacht wijdt, meer dan aan de politiek, het
land een weldaad zou bewijzen.
Op deze wijze zouden tonnen bespaard kun
nen worden en zouden verdienstelijke ambte
naren, die er gelukkig ook zijn, en die met
groote toewijding hun taak verrichten, de
bezoldiging krijgen, die hun toekomt. Wat dit
betreft wees de heer Kalff er nog op, dat het
besluit van den Gemeenteraad te Amsterdam
om het inkomen van het gemeentepersoneel
over de geheele linae te verhoogen met dit
begrip van rationalisatie flagant in strijd is
en dat hier politieke motieven hebben voorge-
zeten, waardoor de ecnomische mogelijkheden
gewoon ter zijde worden geschoven.
De volgende maal hopen wij op het andere
gedeelte van de rede in te gaan.
