mm*m
ill ill
&bII§
RugpijnNjeren Pillen'
B UIT B N L A H D.
flgONQDE BERICHTEN,
Dam- en Schaakrubriek.
Huis en Hof.
Pluimvee-rubriek.
Uw oude dag een lust
HERDERSJONGEN LEVEND
VERBRAND.
DAMMEN.
cxc.
SCHAKEN.
Voorts achtten deze leden dit wetsvoorstel
niet van de minste beteekenis voor de oplos
sing van de agrarische moeilijkheden. Hoezeer
breid, aan de totstandkoming van een radicale
paehtwet made te werken, verklaarden deze
leden ,op grond van verschillende argumenten,
aan deze naar hun meening onbeholpen poging
hun steun niet te kunnen verleenen.
DE TOEGENOMEN WERKLOOSHEID
IN ONS LAND.
De crisis dringt meer en meer door in het
Nederlandsclie bedrijfsleven en een vrij be-
trouwbare afspiegeling van den toestand vindt
men terug in de werkloosheidsgegevens.
Het tweede kwartaal 1930 heeft, iblijkens
het Maandschrift van het Centraal Bureau
voor de Statistiek, grootere werkloosheid te
zien gegeven dan het tweede kwartaal 1929,
to en onider invloed van de vorstperiode van
bet eerste kwartaal 1929, groote bedrijvigheid
heerschte door ophooping van werk. Spre-
kender is de vergelijking met 1928 en ook dan
is 1930 belangrijk ongunstiger voor het tweede
kwartaal.
Overziet men het geheele eerste halfjaar
1930 tegenover dat der voorafgaande jaren,
dan valt de grootte der werkloosheid nogal
mee.
Men zie de volgende cijfers:
1927 1928 1929 1930
Januari 13.2 13.8 16.2 11.7
Februari 10.0 7.3 17.2 9.8
Maart 7.5 5.0 13.0 6.7
April 6.1 4.0 2.8 4.5
Mei. 5.1 3.6 2.4 4.8
-Tnni 4.9 3.6 2.1 4.3
le halfjaar 8.1 6.2 7.3 7.1
Wordt het tweede kwartaal 1930 bedrijfs-
gewijze vergeleken met het tweede kwartaal
1929, dan blijkt de werkloosheid wat grooter
in 1930 bij de aardewerkindustrie, de houtibe-
•werking, de steenkolenmijnen, den landibouw,
de veenderij en de visscherij.
Belangrijk grooter is de werkloosheid bij de
diamantbewerking, bouwbedrijven, metaal-
nijverheid, textielnijverheid en het venkeers-
wezen.
Daartegenover was de toestand vrijwel ge-
lijk of iets gunstiger dan in 1929 bij de druk-
kersfoedrijven, lederindustrie, voedings- en ge-
notmiddelenbedrijven, en bij de handels- en
kantoorbedi enden
DE DOOP VAN HEX PRINSESJE.
Prinses Margaret Rose, het dochtertje van
den hertog en de hertogin van York, zal ge-
doopt worden met water uit den Jordaan en
daarbij de doopjurk dragen waarin ook de
prins van Wales en de hertog van York, haar
vader, gedoopt zijn.
MAARSCJHALK TSJANG SJOE-LIANG
ALS „VREDESTICHTER".
Het voorbahoud, dat dadelijk ten aanzien
van de oprechtheid van de zoogenaamd vrede-
stiohtende actie van Tsjang Sjoe-liang, den
..oorlogsheer" van Mantsjoerije, gemaakt is,
lijkt, schrijft de N. R. Crt., door den loop dien
de gebeurtenissen in China nemen, nog meer
gerechtvaardigd te worden. Men west dat hij
zich in het conflict tussohen de Nationalis
tische regeering te Nanking en de fracties on-
der aanvoering" van de generaals Jen Sji-san,
den gouvemeur van Sjansi, en den Qhristeni-
generaal Feng Ju-siang gemengd heeft toen
de tegenstanders elkaar fel aan het bevechten
waren. Zijn program kwam hierop neer dat
hij aan den langdurigen nutteloozen strijd een
einde wilde maken, zoo spoedig mogelijk den
vrede tot stand brengen en Nanking bewegen
tot hervormingen die het land zouden bevre-
digen. Hij geeft voor dat beide partijen zijn
tusschenkomst aanvaard hebben en dat met
name de regeering te Nanking goedgevonden
heeft dat hij de Noordelijke provincie Tsjili
met Peking en Nanking bezetten zou, om
daar tijdens de ondenhandelingen een neu-
traal gebied of stootkussen van te maken.
Hier moet het een of andere misverstand
schuilen, want nu hij de daad bij het woord
voegt en zijn troepen op Peking en Tientsin
aanrukiken, blijkt wel dat de generaals Jen en
Fteng zijn operaties goedkeuren, daar zij hun
troepen op alle fronten den terugtocht naar
het Zuiden in de richting van de Gele rivier
laten ondernemen en dus het veld voor de eol-
daten uit Mantsjoerije ruimen, maar dat men
van de zijde der" Nationalistische regeering te
kennen geeft, dat men door de krijgsverrich-
tingen van Tsjang verrast is. Bit berichten
uit Nanking moet men ook opmaken, dat de
Nationalistische troepen hun opmarsch in
Noordelijke richting voortzetten alsof zij met
de legers van Jen en Feng ten slotte contact
willen krijgen. Het heet' dat zij over een paar
dagen Tsjeng-tsjou, in de provincie Honan,
dat niet ver meer van de Gele Rivier af ligt
zullen kunnen bezetten.
Wat zal er dan over eenigen tijd aan de
Gele Rivier gebeuren? Zullen de troepen van
de Koeomintsjoen onder Feng en uit Sjansi
onder Jen dan aan den Noordelijken oever,
en die van de Nankingsche regeering aan den
Zuidelijken oever werkeloos tegenover elkaar
blijven staan opdat de vredesonderhandelingen
kunnen beginnen? Het antwoord hierop is
nog niet te geven, maar Nanking doet nu nog
alsof het de voorwaarden van maarschalk
Tsjang niet aanvaard heeft en schijnt veeleer
te meenen dat de bezettmg van Tsjili door
diens troepen uit Mantsjoerije het gevolg is
van een Iverdachte komedie die hij met de
twee generaals gespeeld heeft. Een uitlating
van Tsjang, volgens welke hij vindt dat er
een eind aan het monopolie der Nationalis
tische partij moet komen, doet vermoeden dat
hij zich ten slotte als een tegenstander van
Nanking zal demaskeeren, van wiens vrede-
stichtende tusschenkomst het niet gediend
kan zijn.
Het blijft een zoeken ,,naar de draden m
het Chineesche wamet", zooals een onzer ter
zake bevoegde medewerkers onlanigs in een
beschouwing over den toestand in China op-
merkte.
In de Spaansche provincie Almeria hebben
twee Zigeuners een 14jarigen herdersjongen
overvalien en op een door hen opgerichten
brandstapel geworpen. De knaap brandde
levend. Reden voor deze wandaad scheen te
zijn, dat de jongen hen bij het vogelvangen
gestoord had.
BRAND IN EEN SCHOOL.
In een dorpsschool bij Minsk is brand uit
gebroken, waarbij, volgens officieele mede<
deelingen, 27 kinderen zware brandwonden
bekwamen. Vijf en veertig kinderen werden
licht gewond.
Tot dusver kon niet worden vastgesteld
of er nog dooden te betreuren zijn. Wel wor
den verschillende kinderen vermist.
DRIE ARBEIDERS IN EEN IJZER-
GIETERIJ VERBRAND.
In de Lotharingsche ijzergieterij van Hayin-
gen heeft een ernstig ongeluk plaats gehad.
Tengevolge van een verkeerde manoeuvre
kwam de inhoud van een bak met vloeibaar
ijzer midden in de gieterij terecht. Drie arbei-
ders konden zich niet tijdig bergen en liepen
levensgevaarlijke brandwonden op.
AUTOMOBILIST DOODGESCHOTEN.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
werd op den weg van Mansfield naar Warsop
in Noord-Nottinghamshire een 40jarig bewo-
ner van Warsop dood achter het stuur in zijn
auto gevonden. Uit een medisch onderzoek
bleek, dat hij gedood was met op korten af-
stand geloste schoten uit een jachtgeweer.
Zijn geld en zijn papieren waren onaange-
roerd gebleven, zoodat aan diefstal als motief
niet wordt gedacht. Hij was op weg om reke-
ningen te innen en orders te krijgen. Er werd
geen wapen in de omgeving gevonden.
PLUNDERING BIJ EEN BRAND.
Bij den brand in het kasteel Hohenheim bij
Stuttgart, waar de landbouwhoogeschool der
stad is ondergebracht, is zooals eerst thans
bekend wordt, flink geplunderd. Talrijke
nieuwsgierigen uit den omtrek zijn het kas
teel binnengedrongen en hebben in de kelders
vrijwel den heelen voorraad bier, wijn en li-
keur opgedronken. Er speelden zich verder
dronkenmanstooneelen op de plaats van den
brand af en alles wat niet heet of zwaar was,
zooals hoeden, kleeren, boeken, levensmidde-
len enz., werd gestolen.
ONSCHULDIG VEROORDEELD.
Uit Hamburg wordt gemeld, dat het een
scheepskapitein Friedrich Suhr, in Lubeck, is
gelukt, na 18 maanden tuchthuisstraf te heb
ben ondergaan, zijn vrijspraak na herziening
van zijn proces te verkrijgen.
Hij was wegens verzekeringsbedrog en
meineed tot een jaar en negen maanden
tuchthuisstraf veroordeeld, omdat hij zijn
vischkotter had laten stranden teneinde de
verzekeringssom ad 3000 M. in handen te krij
gen. In eerste instantie had hij zelfs drie jaar
en drie maanden gekregen.
De kapitein heeft thans bewezen, dat het
vaartuig niet zijn eigendom was en dat hij
daarom ook niet de verzekeringssom had
kunnen krijgen.
Openingsstudie.
De heer J. P. Geensen te Ter Neuzen, van
wien we onlangs eenige leenzame vondsten
in de openingstheorie publiceerden, deed ons
opnieuw een aheszins oorspronkelijken spel-
gang toekomen, dien we onze lezers niet min
der dan de vorige ter bestudeering kunnen
aanibevelen. Uit den aanvangsstand wordt als
volgt gespeeld:
Wit. Zwart.
1. 33—28 18—23
2. 3530 2024
Wel het beste, daar de opsluiting door 20
25 toch niet te handhaven is. Zie toijv. deze
voortzetting: Zwart 2025; Wit 4035, 15
20; 39—33. 20—24; 40—34, 25 x 34 29X40
met gelijk spel.
3. 3025 1420?
Op dezen foutieven uitruil is dit openings-
spel gebaseerd. De zet is echter ten voile
verklaarbaar, omdat vele spelers terecht be-
vreesd zijn voor een blijvende schijf op veld
25, vooral, wanneer daama het klaverblad op
25, 30 en 35 voltooid kan worden.
Wit: 15, 24, 29, 34, 37, 38, 40, 41, 42, 46,
48, 49.
Wit speelt en wint.
Oplossingen s.v.p. v6<5r 10 October.
4.
5.
6.
7.
8.
Het
25X14
28—22!
34—29!
38X9
32X23
zwarte spel
9X20
17X28
24X33 gedw.
3X14 gedw.
19X28
is totaal uiteengerukt,
36
46
N.B. De zwarte schijf 19 in het diagram-
Mantel moet op 18 staan.
Naschrift Damrubriek.
In October zal te Vlissingen de vijfde ont-
moeting plaats hebben tasschen de vertegen-
woordigende damploege j van Walcheren en
Zeeuwsch-Vlaanderen. Het Zeeuwsch-Vlaam-
sche tiental wordt sameilgesteld uit 5 spelers
uit het Westelijk- en 5 uit het Oostelijk Deel
van Zeeuwsch-Vlaanderen. Het bovenstaande
geldt als voorloopige bekendmaking. Bijzon-
derheden volgen zoo spoedig mogelijk.
De deelnemers aan den laatsten wedstrijd
om het kampioenschap van Zeeuwsch-Vlaan
deren kunnen de zaak bespoedigen door aan
den heer S. J. Boogaart te Zuidzande (W. D.)
of aan schrijver dezes (O. D.) te berichten,
of zij bereid zijn aan den wedstrijd te Vlissin
gen deel te nemen, dit met het oog op de
samenstelling van het tiental.
Oplossing van probleem No. 17,
auteur A. W. Galitzky, Warschau.
De stand was:
Wit: Kf4; De4; Tg8.
Zwart: Kd7; pion c7.
Mat in twee zetten door 1. Kf4e5, gevolgd
door 2. De4h7 mat.
Probleem No. 18, vftti H. en E. Bettman.
m
f g
voomamelijk door het gedwongen opspelen
van de kroonschijf. Bovendien moet de zwarte
voorpost op 28 op den duur verloren gaan,
waama de winst voor Wit een kwestie van
tijd is. Een leenzame studie alzoo, die best
vroeg of laat in de partij kan worden toe-
gepast.
Het is voor onze lezers nu een goede
oefening, om voor het bord eens na te gaan,
hoe Wit schijf 28 op de kortste wijze winnen
kan.
Er zijn uiteraard talrijke varianten, waar-
van we ons wegens plaatsgebrek tot een
enkele moeten beperken.
9. 42—38 14—19
10. 40—34 12—18
11. 34—29!
Dreigt 29—23, 3933 en 43X25 of anders
29—23. 38—33 en 43X3.
11. 2024
Men ga na, waarom dit de eenige zet is.
12. 29X20 15X24
23 31,27!
Dreigt 27—21, 38—32 en 43X3.
13. 7—12
Aardig is, waarom 1117 hier niet speel-
baar was. Er dreigde dan langs twee kanten
een damzet door 2721, enz.
14. 3833 813
15. 33X22 12—17
16. 37—31 17X28
17. 27—21 16X27
18. 31X33
en de schijf is binnen!
Met opzet hebben we hienboven noch voor
Wit noch voor Zwart de sterkste zetten ge
speeld, om onze lezers gelegenheid tot critiek
te geven. Voor interessante varianten houden
we ons aambevolen!
Problemen.
Ter oplossing twee problemen, die onge-
twijfeld eenig geduld van de oplossers zullen
vragen. De namen der auteurs zijn daar
trouwens borg voor.
No. 1, van G. Mantel Jr., Hengelo.
ZWART 1 2 3 4 5
a b c d e
Mat in twee zetten.
Wit 6 stukken: Ka4; Dd2; Th5; Ld4; pi b4;
en ib5.
Zwart 7 stukken: Kc4; Td8; Pdl; Pd7;
pi a2; d6 en g2.
Oplossing toinnen drie weken.
Eindstand Schaaktoumooi Frankfort.
Geheel volgens de verwaahting is Niem-
zawitsch als overwinnaar uit den strijd ge-
komen, op den voet gevolgd door den Ameri-
kaan Kashdan. De laatste ronde leverde een
nieuwe nederlaag met Wit op voor Oolle, die
zoodoende slechts den vijfden prijs behaalde.
De prijswinnaars zijn: 1. Niemizowitsch met
91/2 punt uit 11 partijen. 2. Kashdan met 9 p.
3 en 4. Ahues en List, elk 7 p. 5. Colle 6y2 p.
Verder verkregen Przepiorka 6 p.; Pirc 5%
p.; Samisch 5 p.; Mieses 4 p.; Thomas 3 p.;
Mannheimer 2 p.; Orbach iy2 p.
Schaakclub Xer Neuzen.
Zooals reeds de vorige week per advertentie
in dit tolad werd bekend gemaakt, heeft de
Ter Neuzensche schaakclub deze week haar
poorten heropend en is dus het schaakseizoen
weer begonnen ongeveer op hetzelfde tijdstip
als de voorafgaande jaren het geval was.
Er zullen nog wqi eenige weken verloopen,
alvorens de gewoni competitie een aanvang
neemt, zoodat er ivoor de schaakliefhebbers
uit Ter Neuzen en omgeving nog ruimsohoots
gelegenheid overblijft, om zich als lid te doen
inschrrrven.
Gespeeld wordt in Hotel des Pays-Bas, elken
Dinsdagavond van 8% tot 12 uur.
De secretaris der schaakclub, de heer G.
Verpoorten, Nieuwstraat 26 te Ter Neuzen,
verstrekt gaarne nadere linlichtingen.
Schach.
Die Sitzungen des „Ter Neuzensche Schaak
club" werden jeden Dienstag, abends halb
neun, im „Hotel des Pays-Bas" abgehalten.
Am Dienstag kann man sich dort als
Mitglied melden; an andem Tagen beim
BchriftfUhrer des Schachvereins, Hemn G.
Verpoorten, Nieuwstraat 26, Ter Neuzen.
Echecs.
Des joueurs d'fehecs qui veulent accdder a
la Society d'Echecs A Ter Neuzen, peuvent
s'annoncer chez le secretaire Mr. G. Verpoor
ten, Nieuwstraat 26, Ter Neuzen, ou a
l'„Hotel des Pays-Bas", oil l'on joue tous lea
mardis, de huit heures et demie a minuit.
WIT 47 48 49 50
Wit speelt en wint!
De diagramstand in cijfers behoort te zijn:
Zwart: 14 schrjven op 1, 3, 6 tot 10, 12, 13,
18, 24, 26, 35, 45.
Wit: 10 sch. op 16, 17, 27, 31, 32, 38, 44, 48,
49, 50.
No. 2, van A. Polman, Almelo.
Zwart: 3, 4, 9, 12, 18, 23, 26, 27, 33, 36,
benevens een dam op 45.
IN DEN FRUITTUIN.
Nauwelijks vertoonen zich in de natuur om
ons heen de eerste teekenen van den nade-
renden herfst, of de tijd van poten en plan-
ten is aangebroken, de tijd waarop we aan
onze beraamde plannen althans een begin van
uitvoering geven. Loopen we rond met plan
nen oude vruchtboomen die minder goed dra
gen te vervangen door jonge en andere soor-
ten, wenschen we,, onze bestaande collectie uit
te breiden, dan neuzen we terdege in de naaste
omgeving rond, zien wat op nagenoeg dezelfde
gronden het beste is en gaan gewapend met
deze kennis naar den kweeker en zoeken nu
reeds uit wat van onze gading is. Niet klak-
keloos bladeren in een catalogus en aan de
hand van Bijgaande beschrijvingen de keus
bepalen. De aankoop van jonge vruchtboo
men is een geldbelegging op langen termijn
en dus kan men de eischen niet spoedig te
hoog stellen,
Over de fruitoogst van 1931, de vorming
der bloemknoopen, is nu reeds in hoofdzaak
beslist. De groei-periode is zoo goed als af-
geloopen en de boomen gaan hun winterrust
tegemoet. Maar een heirleger van schadelijk
ongedierte zal met het ontluiken der knoppen
in het a.s. voOrjaar gereed staan om hierop
een stevige aanval te ondernemen en enkelen
hiervan zullen hun vemielingscampagne nog
v66r den winter aanvangen. Dat zijn in de
eerste plaats de beruchte wintervlinders, die
op het oogenblik nog als poppen in kleine
zijde-achtige cocons slapen, veilig verscholen
aan den voet der vrucht- en loofboomen in
den bodem, waar ze reeds als rups begin Juni
een veilige schuilplaats hebben gevonden.
In het laatst van October zullen ze vol-
wassen zijn en zich door de aarde naar boven
werken. De mannetjes zijn normaal gevorm-
de, kleine, grauwe vlindertjes, terwijl de wijf-
jes slechts korte vleugelstompjes bezitten en
daardoor niet in staat zijn te vliegen. Eind
October begin November kan men de manne
tjes na zonsondergang in den tuin zien rond-
dwarrelen, op zoek naar de wijfjes. Deze
kruipen tegen de stammen omhoog en depo-
neeren middels hun uitgeschoven legbuis de
eitjes in de gleuf tusschen tak en bloemknop.
Dit spelletje herhaalt zich vele malen en in-
dien we hiertegen niet tijdig maatregelen
treffen kunnen ze enorme schade aanrichten.
Nog voor de knoppen zich in het volgend
voorjaar openen, komen de rupsjes al uit de
eitjes en hangen zich naar binnen. Voordat
de leek iets van de aanwezigheid bespeurt is
de verwoesting veelal dan een voldongen
feit.
Een afdoend middel tegen deze wintervlin
ders zijn de bekende kleefbanden, welke met
weinig moeite en kosten zijn aan te brengen.
In zijn eenvoudigsten vorm bestaat zoo'n
band uit een met teer bestreken lap, stevig
om de stammen gebonden, waarin de vlin-
derwijfjes op haar tocht naar boven blijven
steken en sterven, evenals een deel der man
netjes, dat haar op deze gevaarlijke plek nog
met een bezoek vereerde.
Voor het aanbrengen van kleef- of vang-
banden kan ook stevig papier benut worden,
dat zoo noodig wordt dubbel gevouwen. De
breedte van de strook moet ongeveer 15 a 20
c.M. zijn, onder en boven met een touwtje om
den stam gebonden en aan de buitenzijde met
een kleefstof bestreken. Twijfelt men aan
de houdbaarheid der aangebrachte kleefstof,
dan wordt de band opnieuw bestreken. Het
aanbrengen der banden moet ongeveer half
October geschieden.
In mijn voorgaand artikel heb ik een en
ander opgemerkt over het plukken van fruit
en daarbij vergeten te waarschuwen tegen
het bewaren op zolders. Alleen op een koele
frissche zolder heeft dit geen bezwaar, doch
indien deze boven een gestookte kamer is ge-
legen, dan is zulks bepaald af te raden. De
vruchten liggen dan veel te warm, gaan zeer
spoedig over tot rimpelen en zijn minder
houdbaar.
Vragen, deze rubriek betreffende,
kunnen door de abonnS's worden
gezonden aan Dr. Te Hennepe,
Diergaardesingel 96a, Rotterdam.
Postzegel van 6 cent voor ant
woord insluiten en blad vermelden.
DE VERLAMMING DER JONGE HENNEN.
De schrik der praktijk en wetenschap.
Deze tltel klinkt erg naar, maar ik kan er
nu eenmaal niets aan doen, we hebben hier te
doen met een ziekte die alle pluimveehouders
ter wereld met angst vervult en waar de
wetenschap zich erg ongemakkelijk onder
voelt, daar zij feitelijk er geen raad mee
weet. Ziekten als Pullorum, Diphtherie, Tu-
berculose, enz. zijn heel erg, doch met de
kennis die wij daaromtrent hebben kunnen
wij deze ziekten met succes bestrijden. Tegen
over de verlamming staan we echter als
tegenover een groot raadsel, we kunnen er
over praten (en dat zullen we ook doen),
maar we weten niet hoe ze ontstaat en hoe
ze te genezen zou zijn.
Eerst maar weer de praktijk aan het woord
1 December. Ik zend een drietal jonge
hennen op, die aan verlamming lijden. Dat
is wel een spijtig iets. We hebben ze van
eigen hennen in de centrale uitgebroed. Eerst j
ging alles goed, doch op een leeftijd van twee
maanden kwamen er achterblijvers, niettegen- j
staande ruimte en het voer voldoende waren.
Na selectie gehouden te hebben hielden wij
een prachtige toom van 190 stuks over. Voor
14 dagen is nu de verlamming begonnen. El
ken dag zijn er een paar nieuwe. De eerste
verschijnselen zjjn: gebrekkig loopen, in de
pooten knikken, vervolgens geheele verlam
ming, vermagering en sterven. Ze hebben
een mooie grasren voor uitloop. Het betreft
Barnevelders en de Witte Leghorns die het
zelfde voer krijgen zijn erg mooi en zonder
een zweem van verlamming. Verleden jaar
hadden we een paar hennen die het gehad
hebben, maar dit jaar is het onrustibarend.
2 Ouder-Amstel. De jonge hen die ik u
stuur was lam. Zij was voor dien in goede
conditie en zelfs al aan den leg. Voor haar
waren er in drie toom al verscheidene onder
dezelfde verschijnselen dood gegaan en tel-
kens waren het de besten. Deze toom Noord-
Hollandsche blauwen is ongeveer zeven
maanden oud. Ook onder de Rhode Islands
zit de ziekte. Ze zijn alien uit een gezonde
toom hennen en er zijn er ook al verscheidene
van dood.
3. Enschede. Op deze boerderij zijn er 8
van de 50 kippen lijdende aan verlamming,
maar deze ziekte, komt hier in de buurt op
meerdere boerderijen voor.
4. Vrouwenpolder. De kuikens krijgen
lamme pooten, dat kan toch niet aan de oude
kippen liggen?
5. Dinteloord. De jonge kippen zijn eerst
langzaam en droomerig, daarna beginnen ze
te gapen en krijgen zwakte in de pooten. Al
deze verschijnselen nemen geleidelijk toe tot-
dat de dieren niet meer staan kunnen en het
gapen voortdurend geschiedt. Dit stadium
duurt niet lang, want dan teren de dieren erg
en kunnen' zich niet meer behelpen met eten
en drinken. De ziekte is begonnen op den
leeftijd van 2V2 h 3 maanden, onder de kui
kens heeft geen ziekte geheerscht en zijn
zeer voorspoedig opgegroeid.
6. Deventer. De kuikens zijn nooit ziek
geweest en nu worden ze lam. Er liggen er
al wel zeven. Ze liggen zoo wel drie weken
voor ze sterven en eten en drinken dan nog
wel zoo'n beetje en liggen veel te gapen.
Eferst treedt de verlamming op in de teenen,
ze loopen dan nog wel zoo'n beetje, doch gaan
telkens op de hakken zitten. Maar na een
dag of drie treedt meer verlamming op zoo
dat ze de teenen na een dag of vijf, zes hee-
lemaal niet meer gebruiken kunnen.
7. Haarlem. De ziekte zit onder de "Bar
nevelders en de Wit Leghorns hebben er geen
last van. De Bamevelder kuikens zijn echter
zeer voorspoedig opgegroeid en onder de Wit
Leghorn kuikens heerschte een poos geleden
ziekte
8. Voort. De ziekte doet zich altijd op
dezelfde manier voor, eerst een dag of wat
in het hok staan, geheel lusteloos en dan krij
gen ze het in de pooten en beginnen zij te
gapen.
9. Geldrop. De dieren gapen zeer veel, de
ziekte begon op den leeftijd van drie maanden.
10. Beers. Ik had 's avonds bij het voeren
der jonge hennen niets gezien en toen ik het
hok wilde sluiten lag er een op de mestplank
en ik heb het beestje in een mand met hooi
gezet. Nu zijn er veel meer, ze kunnen niet
loopen, vallen op zij, steken de pooten strak
uit van zich af alsof ze krampen hebben en
geven op zij, steken de pooten strak uit van
zich af alsof ze krampen hebben en geven
nu en dan een schreeuw. Ze schijnen gewel-
dig veel pijn te hebben als men ze aanraakt
of opneemt. In het begin eten en drinken ze
nog een weinig doch dat vermindert al gauw
en de laatste dagen eten zij' heelemaal niets
meer. Het duurt een kleine veertien dagen.
Ik heb nog nooit ziekte onder de kuikens ge-
fiad en ook met onder de groote kippen.
11. Hengelo. De dieren worden vrij snel
aangepakt en kunnen van den eersten dag aan
niet loopen, maar wat eten betreft zijn ze
kern gezond. Soms doen ze een misstap,
vallen op den rug en zijn niet in staat weer
op te staan. Ik heb er nu vier, een is er ge
nezen. Ze zijn verbazend snel en weelderig
opgegroeid. In den regel duurt de ziekte wel
De oude dag is niet alleen een
kwestie van jaren; zooveel hangt af
van den toestand der levensorgan^n.
Doch veel kan gedaan worden om
het leven van oudere menschen te
veraangenamen, want aan rugpijn,
urinekwalen, spit, rheumatische pijnen
en blaaszwakte wordt vaak onnoodig
geleden. De nieren en blaas zijn al-
licht de organen, die het meest hulp
noodig hebben, en wel de verster-
kende hulp van Foster's Rugpijn
Nieren Pillen.
Waarom zouden oudere menschen
onnoodig kwade kansen loopen? Op
wel ken leeftijd ook, het gebruik van
eenige Foster's Pillen nu en dan zal
blijkens de ervaring van zoovelen
van groot nut blijken te zijn.
Verkrijgbaar bij alle drogisten enz.
in glazen verpakking a f 1.75 p. flacon.
Te Ter Neuzen bij Firma A. van Overbeeke
Leunis, Axelschestr. en Westkolkstr. 55
(Ingez. Med.)
drie weken voor ze zijn gestorven. Volgens
mijn meening komt de ziekte meer voor onder
hanen dan onder kippen en dan nog wel b\j
de beste dieren en altijd op denzelfden leef
tijd.
12. Spijkenisse. De dieren kunnen tenslotte
alleen nog iets kruipen en worden dan gedood
door mij. Het verloop is ongeveer weken.
Hoogst zelden herstelt er een maar die wordt
toch niet weer normaal. De eetlust blrjft ge-
durende het geheele ziekteverloop goed. De
ziekte komt al vijf jaar voor en houdt van
zelf weer op. De ziekte begon toen de dieren
il/2 maand oud waren en van te voren zijn
ze nooit ziek geweest.
Ziedaar een dozijn brievenuittreksels uit
een klein bergje dat ik kreeg en die alien
hetzelfde treurige verhaal vermelden. Vele
brieven lijken op elkaar omdat ik alien die
mij raadplegen de volgende vragen stel:
1. Hoe is het verloop der ziekte?
2. Zijn de dieren waarvan U de kuikens
broedde van Uw eigen kippen of heeft U de
broedeieren of kuikens gekocht?
3. Welk voeder heeft U verstrekt?
4. Waarmede is de ziekte begonnen, op
welken leeftijd der kuikens?
5. Heeft er onder de kuikens ook ziekte
geheerscht
Hoe de pluimveehouders de ziekte zien
blijkt uit deze ervaringen der dagelijksche
praktijk en hoe de ziekte vrijwel overal het
zelfde beeld vertoont, waarvan de hoofdver-
schijnselen zijn: verlamming en gapen.
Heel eigenaardig is dat in het buitenland er
bijna steeds bij vermeld wordt: verkleuring
der oogen, grijs worden der oogen en blind
worden. Dit zag ik in ons land nergens. Vol
gende keer zullen we de verschijnselen meer
systematisch bespreken, doch ik moet nu nog
even waarschuwen voor iets wat men niet
doen moet. Men zal opmerken dat ik bij de
vragen ook naar het voer vraag, omdat vrij
wel ieder daar de schuld aan geeft en na-
tuurlijk direct bij een andere handelaar voer
gaat koopen. Of er verband met het voer
bestaat zou pas na langdurig onderzoek kun
nen blijken, als n.l. na een diepgaand onder
zoek van alle beschuldigde voersoorten een
bepaalde grondstof steeds voorkomt. Maar
nu een leerzaam, afschrikwekkend voorbeeld
dat me deze week overkwam: Ik zal maar
geen plaats noemen, hoewel het eigenlijk wel
treurig is:
Een koppel jonge hennen van 200, met suc
ces groot gebracht,- werd direct na voerveran-
dering ziek. De oude hennen kwamen van
het voer direct op halve productie. Nu werd
bij een drogist in de buurt, volgens zeer veel
boeren alhier, iemand die het weten kan en
het ook weet! voor 16 cent een onfeilbaar
geneesmiddel gehaald. De hennen moesten
vast gezet worden en tot herstel uitsluitend
van dat recept smullen. Heden kwam de man
bij mjj om raad, daar de beesten thans begon
nen elkaar te slachten en op te eten. Thans
zijn er reeds 20 dood en 20 nog ernstig ziek,
de overigen zijn ook kennelijk ziek.
De drogist nu die het „volgens de boeren
weten kan en het ook weet" is ongetwijfeld
iemand, die weet waar Abraham de mosterd
haalde, want het recept bestond uit een
mengsel van: Tarwebloem, groengriekzaad-
poeder en 16 krijt! naar ons bij onderzoek
bleek. Hier in Rotterdam kan ik een pond
tarwebloem met krijt heel wat goedkooper
krijgen. Wat zou nu wijzer geweest zijn?
Het voer direct laten onderzoeken, want
daar zit blijkbaar het bedrog. Den leveran-
cier ontmaskeren of als hij onschuldig was,
aantoonen waar de fout in de gebruikte grond-
stoffen zat. Waarschjjnlijk was dan veel
schade voorkomen geworden.
Dr. TE HENNEPE.
COOPER ATIEVE VRUCHTEN VEILING
„ZEEUWSCH-VLAANDEREN" G.A.
TE TER NEUZEN.
Veiling van 24 Sept.
Peren: Oompjesperen 7 ct.; Stoofperen 12
tot 16 ct.; Williams Duchesse 14 ct.; Maagde-
peren 18 tot 26 ct.; Loedat Laboureur 9 tot
20 ct.; Keizerinnen 10 tot 13 ct.; Beurrd Hardy
13 tot 27 ct., Beurr6 van den Ham 13 tot 21
ct.Kleiperen 14 ct.; Krooiperen 10 ct.Beurrd
Claurgeau 8 tot 18 ct.; Beurr<5 de Merode 15
ct.; Giezer Wildeman 15 ct.; Dayenne de Corn-
mice 25 ct., Thriomph de Vienne 21 ct.; per
K.G.
Appels: Goud Reinette 15 tot 26 ct.Ster-
appel 31 ct.; Jax Lebel 18 tot 19 ct.; Honds-
muil 21 tot 25 ct.; Lemoenappel 20 tot 33 ct.;
Val-appel 8 tot 15 ct.; per K.G.
Groenten: Snijboonen 5 tot 16 ct. per K.G.;
Uien 2 tot 5 ct. per K.G.; Princessen 10 tot
14 cL per K.G.; Bloemkool 5 tot 17 ct. per
K.G.Tomaten 1 ct. per K.G.; Roode kool 3
tot 4 ct. per stuk; Savooije kool 5 tot 7 ct. per
stuk; Andijvie 1 tot 2 ct. per krop; Komkom-
mers 7 ct. per stuk; Spruiten 13 tot 15 ct. per
K.G.; Wortelen 1 tot 5 ct. per K.G.; Witte
kool 5 ct. per stuk.
