Biff NENLAfN D.
BUITENLAND.
SPORT.
HET IN CULTUUR BRENGEN VAN DEN
WIERINGERMEERPOLDER.
DE DOOP DER PRINSES VAN YORK.
TER NEUZEN, 24 Sept. 1930.
HERBENOEMING BURGEMEESTERS.
RECHTSZAKEN.
Ieder vraagstuk, dat tot ons komt in de inr
dustrie en dat met omvat de actie en reactie
van menschelijke wezens vindt vroeg of laat
zijn oplossing. Het kan een of meer jaren
duren voor wij het antiwoord vinden, maar wij
vinden het. Maar daarvan is men allerminst
zeker als het geldt den arbeider tot mede-
werker te maken, als het geldt menschelijke
verhoudingen. Die vormen nooit exacte weten-
schap; niet alleen omdat de menschen onder-
ling zooveel Verschililen, maar ook omldat 't
zelfde individu dat ge hetden meent te kennen,
morgen een ander blijkt te zijn. Bovendien
moet er steeds rekening mede worden gehou-
den, dat wij in onze personeelverhoudingen
ook afhankelijk zijn van onzen staf, onze uit-
voerders, ons toezichthebbend personeel.
Nu is het wonderlijike, dat eigenlijk ieder
van a! die groepen denkt de geschiktheid te
bezitten met personeel om te gaan. Als aan
een directeur van een fabriek een technische
zaak wordt voorgelegd, die hij niet dadelijk
begrijpt, ziet hij er, verstandig genoeg, niets
in om te zeggen: „ik snap 't niet, roep me
dien ingenieur eens om me dat uit te leggen";
geen directeur krijgt een kleur als hij zijn
boekhouder moet laten komen om hem cijfers
te verklaren, maar 't zou mij in hooge mate
verwonderen als er hier een directeur of een
bedrijfsleider was die zichizelf of iemand van
zijn staf ooit had hooren zeggen: „ik weet
niet hoe ik met menschen om moet springen,
is er niet iemanid in ons bedrijf, die me dat
bijbrengen kan". Wij zijn eigenlijk allemaal
overtuigd, dat we dat kunnen, maar ik vraag
mij toch af of 't wel juist is en of die over-
tuiging niet een bron van moeilijkheden is.
Nu zijn er wel enkele oorzaken voor dezen
misstand aan te geven:
le. Er zijn tal van bedrijfsleiders die nog
niet los zijn van een periode die achter ons
ligt en die ik zou willen no em en de militaire
periode, waarin men dacht dat een bevel vol-
doende was. Maar een man, die als hij bevel
gekregen heeft om te vechten, ook indendaad
vecht, werkt daarom nog niet, als hij bevel
heeft gekregen om te werken. Ik bedoel niet,
dat hij niet aan 't werk zal gaan, maar ik be
doel dat, terwijl hij vechten zal met ieder
wapen dat hij heeft, met alle energie en tot
het uiterste omdat hij anders zelf het onder-
spit delft, gij hem niet bevelen kunt te wer
ken met zijn geheele zijn, met alles wat hiji te
geven heeft. Tot het geven van dat alles moet
hij worden gebracht.
2e. Er is een omstandigheid die de betee-
kenis van het persoonljjk element op den ach-
fergrond tracht te dringen en d.i. de weten-
schap in de productie. Wij weten alien, dat de
studie en de wetenschap zulke geweldige
wonderen hebben gewrocht, die de Industrie
vooruitibrachten, dat het zoo verklaarbaar is,
dat wij al het andere daaraan ondergeschikt
achten. Wanneer de wetenschap ons stoom
en electriciteit brengt en daardoor machines
met behulp waarvan ton man arbeid levert,
10, 100, 500 voudig van hetgeen hij met zijn
spieren zou kunnen leveren, dan lijkt die
wetenschap allesoverwinnend. Met zulke re-
sultaten voor oogen is 't niet meer dan na-
tuurlijk, dat bedrijfsleiders die wetenschap
met groote volharding in dienst stellen, dat zij
geld en 'tijd over hebben voor research en
studie en voor proeven. En ik zou niet graag
willen, dat wat ik nu zeg, zou worden be-
sohouwd als eenig getorek aan eerbied voor
de waarde der wetenschap voor onze indu-
strie, of gebrek aan geloof voor wat zij nog
zijn zal in de toekomst, maar doordat zij zulke
ontzaglijke dingen in de industirie heeft tot
stand gebracht, heeft die industrie het men-
sahelijk element in het proces verwaarloosd
en te veel gezien naar de wetenschap alleen.
En een derde opmerking zij mij vergund
en die is deze, dat de geestesgesteldheid bij
de chefs in onze bedrijven, zoo dikwijls anders
is als zij moest zijn. Men zal mij wel niet be-
strijden, dat menigmaal de houding door chefs
ten opzichte van het personeel aangenomen is
een ,,verdedigende" houding en niet zooals
het behoorde te zijn een „opbouwende".
Een verdedigende houding tegenover wat zij
bij de arbeiders aanwezig achten aan onwil,
aan onbekwaamheid, luiheid of onbetrouw-
baarheid, ondeugden die ongetwijfeld aan
wezig zijn, maar niet worden bestreden door
er slechts wantrouwen tegenover te stellen.
Zoolang dat er is, is 't onmogelijk voor een
leider opbouwend te werken en den arbeider
te krijgen tot werkelijk medewerken. Boven
dien die arbeider voelt instinctief dat wan-
trouiwen; in het algemeen zijn te dien aanzien
de werklui niet om den tuin te leiden. En
zoolang die atmosfeer van gemis aan vertrou-
wen over en weer bestaat, is er niets te be-
reiken.
Een van de voomaamste factoren is de m.d.
gewenschte opbouwende houding, acht ik het
motiiveeren tegenover den arbeider van de
door ons gegeven orders of opdrachten en in-
structies. Er zijn nog altrjd menschen die den-
ken klaar te zijn als zij een order helbben ge
geven of een instructie nauwkeurig hebben
uitgewerkt in de gedachte, dat dan reeds het
voile effect wordt gekregen, op grond van de
autoriteit van die orders. Maar zoo is het niet.
Hoe meer tijd we er aan geven uit te leggen
wat de beteekenis van die orders en instruc-
ties is, hoe zij passen in het algemeen werk-
plan, wat wij er mee hopen te bereiken; uit-
leggen welke voordeelen er het gevolg van
zullen zijn en hoe zij kloppen moeten met het
werk in* een ander deel van het bedrijf, hoe
meer instemming wij met die opdrachten zul-
len krijgen en hoe beter resultaat. En ook
dat resultaat moet men het werkvolk doen
kennen. Alle directeuren van bedrijven zen-
den productie-statistieken en' opgaven aan
hun commissarissen, waar zij dan dikwijls op-
geborgen worden, maar ze gevende aan de ar
beiders, ze ophangende in de werkplaatsen
zouden die cijfers levende belangstelling kun
nen wekken en kunnen aanizetten tot mede-
werking om een opwaartsche lijn te blijven
doen stijgen en een dalende lrjn zich te doen
ombuigen. Het zou mij niet verwonderen als
bij een deel van U de objectie opkwam: ,,die
wijze van werken en intrueeren kost veel te
veel tijd, en dus geld, van ons zelf to van onze
chefs en opzichters, die nog meer en belang-
rijker werk te doen hebben". Meer wel, be-
langrijker niet. Meer dan van het geld dat ge
uitgeeft voor wetenschappelijke studie of
proeven zult ge baat hebben van de opvoeding
van uw personeel, van de aanraking met uw
arbeiders. 't Kost tijd, maar dit is onvermij-
delijk voor wien er waarde aan hecht, dat het
bedrijf waarvoor hij verantwoordedijk is, in-
derdaad van boven tot beneden wordt geleid
in den geest dien hij nu eenmaal den juisten
acht. Al uw technische hulp van hoog tot
laag kunt gij koopen, maar de geest in uw
bedrijf moet komen van uzelf, dat zijt gij zelf,
en geen tijd daaraan besteed is te veel. Het is
niet een bijkomstig iets, waaraan slechts af en
toe eens even gedacht moet worden, het
vraagstuk van het personeel vraagt een wel-
doordacht plan, een vaste politiek van den
arbeid, niet minder dan uw productie- of
verkoopspolitiek.
De vorm van die aanraking met ons perso
neel is eigenlijk bijkomstig: of zij geschiedt
door middel van een kern, een fabrieksraad,
de vakvereeniging of hoe dan ook, is niet het
belangrijke, het doel blijft hetzelfde: het weg-
werken van wantrouwen en van misverstand,
die eigenljjk de jaren door de verhouding heb
ben beheerscht van twee partijen, die slechts
samen den partij behoorden te zijn.
Als wij voor ons zelf dien vorm hebben ge-
vonden, zijn wij er echter nog niet. Dat con
tact met het personeel brengt nog een eisch
mede, en die is, dat inizonderheid in groote
bedrijven chefs van dienst, afdeelingschefs,
ingenieurs, opzichters en bazen moeten wor
den doordrongen van het begrip, dat deze
nieuwe tijd vraagt nieuwe verhoudingen, dat
zij, als uitdrukkelijke wensch van de bovenste
leiding hebben te aanvaarden, dat men moet
opkweeken medewerkers en niet loontrekkien-
de, opgecommandeerde arbeiders. Ik weet dat
ge dan allerlei beziwaren zult hooren, culmi-
neerend in de uiting ,,dat zij tegenover het
volk toch baas moeten blijven". Met die uiting
alleen reeds, beiwrjzen zij er niets van te be-
grijpen. Want met veel grooter nadruk dan
waarmede ik pleit voor behoorlijk contact,
houd ik vol, dat daarmede niets, maar dan ook
niets, behoeft te worden ingeiboet aan prestige
en ontizag, en evenmin dat iets zou worden
losgelaten van de werkelijke leiding. En wie
in dezen tijd in dat complex van vraagstuk-
ken niet zijn weg kan vinden z66 dat hij de
leiding vast in handen houdt en tevens zijn
arbeiders maakt tot medewerkers, hij hoort
niet meer te staan aan het hoofd van een be
drijf. Als wij onize eigen arbeiders Zondag op
een voetbalveld bezig zien, met al hun energie,
al hun dlan, al hun doelbewust streven om
een bal te trappen naar een goal, zich daarbij
gevend met hun geheele persoon, en wij mer-
ken den volgenden dag niets van die eigen-
schappen bij het vervaardigen van ons pro
duct, dan ligt daiarvan ook schuld biji ons.
Tenslotte, ik heb met opzet bij hetgeen ik
meende te moeten zeggen over ons contact
met onze arbeiders, onbesproken gelaten wat
wij op hen vdor hebben, en tot welke ver-
antiwoording dat voert. Reeds het bedang van
onze bedrijven alleen maakt het de moeite
waard, dat wij traehten den arbeider de
levensblijheid te geven, voortspruitend uit de
overtuiging, dat ook hij is een levende, waar-
devolle schakel in ons bedrijf, een overtuiging,
die naar ik vast geloof, ons bedrijfsleven ten
goede zal komen.
NEDERLAND EN BELGIE.
In een Vrijdagavond in het Jr-arxnotel te
Amsterdam gehouden vergadering van be-
langstellenden is, na eenige besprekingen, op
voorstel van een commissie van voorbereiding,
besloten tot definitieve oprichting van een
vereeniging ,,Nederland-Belgie".
Het doel der vereeniging, welke te Amster
dam gevestigd zal zijn, is, de goede verstand-
houding tusschen het Nederlandsche en Bel-
gische volk te bevorderen, o.m. door het hou-
den van tentoonstellingen, kunstavonden,
lezingen, enz., en het bevorderen van instruc-
tieve excursies naar Belgie, speciaal voor de
jeugd. De vereeniging Nederland-Belgie stelt
zich daarbij op een neutraal standpunt en
wenscht zich te onthouden van elke inmen-
ging in den taalstrijd.
BROOD MET AARDAPPELMEEL.
Dr. P. F. van Hamel Roos schrijft aan het
„Hbld.":
Naar aanleiding van de toegestane vermen-
ging van 10 aardappelmeel bij het tarwe-
meel, is het in het algemeen belang wensche-
lijk alvorens deze toevoeging verplicht ge-
steld wordt tewijzen op het groote ver-
schil in voedingswaarde van aardappelmeel
tegenover tarwemeel.
Volgens de gegevens in het standaard-werk
van prof. dr. J. Konig, gepubliceerd in het
,,Maandschrift tegen de Vervalschingen" van
September 1914, is de verhouding van vet en
eiwitstoffen als volgt:
Eiwitstoffen. Vet.
Tarwemeel 12.58 1.59
Aardappelmeel 3.61 0.30
Hieruit blijkt dat tarwemeel 3y2 maal meer
eiwitstoffen en ruim 5 maal meer vet bevat
dan aardappelmeel. Indien deze gegevens op
inlandsch aardappel-zetmeel betrokken wor
den, bevat dit meel slechts 0.88 eiwitstof
fen en 0.50 vet, derhalve ruim 15 maal min
der eiwitstoffen en ruim 3 maal minder vet
dan tarwemeel.
Daar dus door de toevoeging van aardap
pelmeel, zij het ook slechts tot een hoeveel-
heid van 10 de voedingswaarde niet on-
beteekenend afneemt, is deze vermenging een
„wettelijk gesanctionneerde vervalsching" te
noemen, indien zij verplicht gesteld zoude wor
den welke in strijd is met de volksvoeding,
waar het een-zoo gewichtig volksvoedsel als
ons dagelijksch brood betreft.
EEN VEEG TEEKEN DES TIJDS.
Bij Wilton's Machinefabriek en Scheepsiwerf
zijn naar de N. R. Crt. meldt deizer dagen
honderden arbeiders ontslagen.
Bij informatie bleek ons, aldus de Voorw.,
dat Vrijdag j.l. aan ongeveer 750 arbeiders
ontslag is aangezegd met ingang van Zaterdag
j.l. De week salaris, die den ontslagen arbei
ders nog toekwam in verband met den wette-
lijken opzegginigstermijn, is den menschen
Zaterdag uitgekeerd.
Van de ongeveer 6000 menschen, die een
jaar geleden nog bij Wilton werkzaam waren,
zijn er thans nag ongeveer 2750 over. Een
gedeelte van de thans nog werkende arbeiders
werkt buitendien nog slechts am de week.
Zoo zullen deze week driehonderd man tot de
volgende week op straat staan, waartegenover
tweehonderd, die de vorige week niet gewerkt
hebben, Maandagochtend den arbeid weer
voor een week konden hervatten.
Het blad heeft zich tot de leiding van
Wilton's haveifbedrijf gewend met het verzoek
om nadere inlichtingen over dit massa-ontslag.
Van de zijde der directie deelde men mede,
dat men tot deze ontslagen moest overgaan
als een gevolg van de emstige slapte in het
bedrijf. De algemeene slapte in het bedrijfs
leven vindt uit den aard der zaak een terug-
slag in den scheepsbouw en -reparatie. Zoo
lang er nog werk onder handen was, deed zich
deze terugslag bij Wilton nog niet in voile
kracht gevoelen, maar nu langzamerhand het
werk afgekomen is en er geen nieuwe orders
zijn bijgekomen, zijn groote aantallen arbei
ders overbodig geworden. Overigens deelde
de directie nog mede, dat Dinsdagmorgen
weer een vijftig ijzerwerkers zijn opgeroepen
am Dinsdag nog aan het werk te gaan.
Onder de ontslagenen zouden 200 Schie-
dammers zijn.
EEN STANDBEELD VOOR
PAUL KRUGER.
In een voor eenigen tijd te Utrecht gehou
den vergadering van het Krugercomite is be
sloten, om de actie voor de oprichting van een
standbeeld van president Kriiger in Neder-
land voort te zetten, hoewel de geldmiddelen
nog steeds niet van dien aard zijn, dat aan
een spoedige verwezenlijking van dit plan kan
worde gedacht.
Kriiger de eer te brengen, die hem toekorot,
kan van groote zedelijke beteekenis zijn voor
de richting, waarin de moderne Afrikaner
zijn geestelijk voedsel zal zoeken.
Als Nederlander steune men derhalve dit
wel in den ruimsten zin echt Nederlandsche
doel.
Eene geschikte gelegenheid, om krachtig
van zijn wil tot bevordering van dit doel te
doen blijken, door spoedig het Krugercomite
met een flinke gift te verblijden, biedt zich
ongezocht aan nu het 10 October de honderd-
vijfde verjaardag van Oom Paul is.
Giften kunnen worden gestort op postreke-
ning no. 9099 van den penningmeester H. G.
Hammacher, directeur Utrechtsche Provincie-
bank, Janskerkhof, Utrecht, met vermelding
van de bestemming: ,,Kriigerstandbeeld".
WEER EEN RADIOLEZING VERBODEN.
Maamdagavond zou Mr. J. H. Schulbz van
Haegen voor den Nederlandschen Omroep,
algemeen programma, dat deze week ver-
zorgd wordt door de V.A.R.A. spreken over
het ondertwerp: noodzakelijke venbeteringen
in het gevangenis- en reclasseeringsweizen.
Deze lezing heeft echter niet plaats gehad,
daar de uitzending door de Radio Omroep
Controle-commissie is verboden.
Naar aanleiding van het persbericht volgens
hetwelk de uitzending van een voordracht van
mr. J. H. Schultz van Haegen voor den Ne
derlandschen omroep (alg. programma, deze
week verzorgd wordende door de V.A.R.A.)
over „noodzakelijke verbeteringen in het ge
vangenis- en reclasseeringswezen" is ver
boden, deelt de Radio-controle-commissie
mede, dat de hier bedoelde afwijzing is ge-
schied door de algemeen-programma-com-
missie, om dat zij de uitzending niet voor het
algemeene programma geschikt achtte.
Voor de aanneming van personen voor het in
cultuur brengen van de gronden in den Wierin-
germeerpolder zijn, volgens de N. R. Crt.
door de directie van den Wieringermeerpolder
de volgende richtiijnen vastgesteld:
Bij het in cultuur brengen van de Wieringer-
meergronden zullen verschiliende categorieen
arbeidSkrachten worden tewerk gesteld:
le. a. Landarbeiders wier gezin niet of niet
in de nabijheid van den polder woont.
Deze arbeiders worden ondergebracht in ba-
rakken, boerderijen of andere woningen, zooveel
mogelijk bij het werk.
Zij worden uitsluitend betrokken door bemid-
deling van den rijksdienst der werkloosheddsver-
zekering en arbeidsbemiddeling, dus over de
arbeidsbeurzen en hare correspondentsahappen.
Landarbeiders, die voor deze categorie in aan-
merking wenschen te komen, behooren zich der
halve bij de betrokken arbeidsbeurzen of corres-
pondentschappen daarvoor op te geven.
In de eerste plaats zullen voor plaatsing in den
Wieringermeerpolder worden aangewezen de ar
beiders uit de plaatsen, waar een chronische
plattelandswerkloosheid heerscht.
Binnen enkele weken zullen een 500-tal dezer
arbeiders tewerkgesteld zijn, verdeeld over vijf
kampen, nl. te De Haukes, te SLuis I (pl.m. 5
KM. van de Haukes en van Nieuwesluis), te
Nieuwesluis, te Kolhom en te Aartswoud. Een
kamp zal worden beizet met arbeiders uit Fries-
land, 1 kamp met arbeiders uit Groningen, 1 uit
Drenthe en 1 uit Overijssel en Gelderland.
De bezetting van het 5e kamp zal vermoedelijk
uit Brabant en Zeeland komen.
Behalve een vijftal barakken zullen dit jaar,
zoo mogelijk, nog een 50-tal arbeiderswoningen
worden gebouwd, waarvan het schuurgedeelte
wordt ingericht voor het onderbrenigen van 6
kostgangers. Uit welke streken deze bezetting
zal komen, is nog niet vastgesteld.
Het is duidelrjk, dat het diep winter is voor
deze woningen zullen kunnen worden betrokken.
b. Landarbeiders, wier gezin in de nabijheid
van den polder woont.
Zij worden eveneens uitsluitend betrokken door
bemiddeling van den rijksdienst der werkloos-
heidsverzekering en arbeidsbemiddeling. Zij, die
derhalve in den polder wenschen te werk te wor
den gesteld dienen zich daarvoor bij de arbeids
beurzen of de correspondentschappen op te geven.
Deze arbeiders worden slechts tot een beperkt
aantal aangenomen om te voorkomen, dat te veel
arbeiders uit de omgeving van den polder wor
den weggezogen en de daar bestaande landlbouw-
bedrijven worden ontwricht.
2e. Landarbeiders wier gezin in den polder
komt wonen.
Door de Wieringermeerdirectie zullen een 500-
tal landarbei de rsiwoningen worden gebouiwd,
(pl.m. 50 in 1930, pl.m. 300 in 1931 en pl.m. 150
in 1932). Het ligt in de bedoeling voor deze cate
gorie de Landarbeiderswet toe te passen, zoodat
de arbeider op den duur eigenaar wordt.
Landarbeiders, die hiervoor in aanmerking
wenschen te komen, moeten zich te zijner tijd
opgeven bij de arbeidsbeurzen of hare corres
pondentschappen. Zij worden betrokken uit het
geheele land, dus niet alleen uit de werkloos-
heidscentra. De arbeidsbeurzen oefenen de eerste
lifting- uit, terwijl de definitieve keuze ge
schiedt door Wieringermeerdirectie. Behalve op
flinkheid en bekwaamheid van den arbeider zal
vooral worden gelet op flinkheid en netbeid van
de arbeidersvrouiw. Het schuurgedeelte van deze
woningen zal tijdelijk voor de onderbrenging van
zes kostgangers worden ingericht. De arbeiders-
vrouw moet deze ruimte in orde houden en zorg
dragen voor middageten, koffie en thee voor de
kostgangers tegen een nader vast te stellen ver-
goeding.
3e. Boeren of boerenzoons, die het voornemen
hebben zich in de toekomst in den polder als
eigenaar, pachter, erfpachter, enz. te vestigen.
Aan het in cultuur brengen van zoute gronden
zijn verschiliende moeilijkheden veibonden, zoo
dat het getwenscht is landbouwers, die zich vrij
spoedig in den polder wenschen te vestigen in de
gelegenheid te stellen vooraf practische ervaring
op te doen.
De gelegenheid hiertoe wordt door de Wierin
germeerdirectie geopend, door gegadigden aan-
vankelijk onder dezelfde voorwaarden als voor de
landarbeiders gelden, te werk te stellen. De boe
ren of boerenzoons, die landbouwonderwijs heib-
ben genoten, genieten de voorkeur.
Zij zullen zooveel mogelijk bij de machines, bij
het greppelen, draineeren, enz. worden geplaatst.
Degenen, die blijk geven van buitengewone prac
tische bekwaamheid en leiderseigenschappen,
komen in aanmerking voor onderbaas.
Zij, die te ver van den polder wonen am dage-
lijks huiswaarts te gaan, worden zooveel moge
lijk groepsgewrjee ondergebracht als kostgangers
in de te bouwen landarbeiderswoningen.
Inzake de plaatsing en de eischen, waaraan de
candidaten moeten voldoen, zal met de landibouw-
organisaties averleg worden gepleegd en vol-
doende worden gepubliceerd.
4e. Plaatsing als oniderbaas, opzichter, be-
drijfsboer, eniz.
Veleh wenschen plaatsing als onderbaas, op
zichter of bedrijfsboer. Aangezien de uitvoering
der werkzaamheden gedeel'telijk wordt opgedra-
gen aan de Nederl. Heidemaatschappij, terwijl
andere werkzaamheden zullen warden aanbe-
steed, wordt door de Wieringermeer-directie
slechts zeer weinig toezichthebbend personeel
aangestelid. In het algemeen kan aan aanvragen
in dien geest niet worden voldaan.
Zoolang de regeering niet beslist heeft over de
wijze, waarop de gronden zullen worden uitge-
geven, kunnen evenmin bedrijfsboeren worden
aangegteld.
We°*enfi gebrek aan onderdak kunnen voorloo-
pig slechts diegenen worden aangenomen, die
da'gelijks naar hun woonplaats kunnen terug-
keeren.
COMPTOIR BELGE DE LTNDUSTRIE
TEXTILE.
Wat de debacle van het Comptoir de l'ln-
dustrie Textile te Gent betreft, is nu uit een
onderzoek gebleken, dat de passiva wel 80
millioen francs bedragen, maar dat daar-
tegenover activa tot een bedrag van 50 mil
lioen moeten worden gesteld. Het tekort be-
draagt dus niet 80 maar 30 millioen francs.
Verscheidene Gentsche banken en textiel-
fabrieken zijn door dit bankroet getroffen.
De openbare meening in Engeland verwon-
dert zich er meer en meer over, dat 't doch-
tertje van den hertog en hertogin van York,
dat nu reeds 4 weken oud is, nog steeds niet
gedoopt is, zelfs nog geen naam heeft. Dit
laatste is ook de reden, dat het ook nog niet
op het speciale register der koninklijke fami-
lie bij den burgelijken stand is ingeschreven,
waarvoor de wet echter een termijn van drie
maanden na den datum der geboorte toelaat.
De „News Chronicle" verneemt, dat er ver-
schil van meening heerscht tusschen de
Schotsche en de Anglicaansche Kerk over de
plaats, waar de doop moet geschieden. Het
prinsesje werd in Schotland geboren, zoodat
de Schotsche geestelijkheid van oordeel is, dat
het in Schotland moet worden gedoopt, vol
gens den ritus van de Schotsche kerk, welke
als de nationale kerk in dit land is erkend.
Daarentegen traehten de Anglicaansche
geestelijken te bewerkstelligen, dat de prin-
ses in het Buckingham Palace of te Windsor
zal worden gedoopt. Volgens de regelen der
Anglicaansche Kerk dient de doop bovendien
zoo spoedig mogelijk na de geboorte te ge
schieden.
Intusschen is het vrij lastig, dat het prin
sesje nog geen naam heeft! Want toen dezer
dagen een delegatie der landbouwbevolking op
Glamis Castle haar gelukwenschen kwam
aanbieden, zeide de Earl of Strathmore, de
vader der hertogin van York: ,,Ik zal uw
gelukwenschen aan mijn kleindochtertje over-
brengen, ofschoon ik niet weet, hoe ze heet!"
DE NIEUWE OPPERBEVELHEBBER
DER DUITSCHE RIJKSWEERBAARHEID.
Zaterdag is bekend geworden dat president
Hindenburg de benoeming van generaal von
Hammerstein tot opperbevelhebber Van de
rrjksweerbaarheid, als hoedanig hij generaal
Heye den lsten October opvolgt, ondertee-
kend heeft. Er is schrijft de N. R. Crt.
over deze benoeming toen zij ongeveer een
maand geleden aangekondigd werd, veel te
doen geweest.
In de eerste plaats werd verzekerd dat gene
raal Heye niet vrijwillig, maar ten gevolge
van een op hem geoefenden druk heenging.
Deze generaal, die zijn post aan het hoofd der
rijksweermacht vier jaar bekleed heeft, gaat
door voor een onverdacht voorstander van de
republikeinsche instellingen. Op 9 Novem
ber 1918 deelde hij den keizer mede dat het
Duitsche leger alleen onder zijn generaals"
naar huis zou marcheeren en niet onder hem.
Van sommige zijden werd dus de vraag ge-
opperd, waarom juist een generaal heen moest
wiens republikeinsche gezindheid zoo hoog
aangeslagen werd. In de tweede plaats trok
het ten zeerste de aandacht dat generaal von
Hammerstein voor zijn opvolger aangewezen
werd, van wien algemeen verteld werd dat
hij tot de „politieke generaals" aan het minis-
terie van rijksweerbaarheid behoorde die
zich behalve in de studie van militaire onder-
werpen ook in die van de buitenlandsche poli
tiek verdiepen en ten aanzien van de laatste
doeleinden zouden nastreven, welke met de
officieele buitenlandsche staatkunde van het
rijk niet te vereenigen zijn. In het parlement
en de pers is deze politieke groep vaak be-
schuldigd van het onderhouden van nauwe
betrekkingen met het Sowjet-leger, waarbij
dan gezinspeeld werd op de mogelijkheid dat
de politieke generaals erop uit zouden zijn in
het binnenland de macht in handen te krijgen
en in het buitenland nieuwe militaire bond-
genooten voor Duitschland te winnen. Het
heeft niet aan de noodige officieuse tegen-
spraak van deze geruchten ontbroken, met
name wat dfe over samenwerking met Mos-
kou betrof. De sociaal-democratische Vor-
warts heeft toen opgemerkt dat men wat te
veel wilde tegenspreken, door te ontkennen
dat er ooit betrekkingen tusschen de rijks
weerbaarheid en het roode leger bestaan had-
den, aangezien de geheele wereld van die be
trekkingen afwist". Als bevestiging van de
verklaring van de Vorwarts kwam het be-
richt dat de Duitsche ritmeester Amling, een
officier in actieven dienst, met een militair
vliegtuig in Rusland omgekomen was, waar
op de Londensche Daily Herald de opmerking
maakte dat in Duitschland niemand van de
betrekkingen tusschen de rijksweerbaarheid
en het Russische leger op de hoogte scheen
te zijn en dat de Engelsche spionnagedienst
er veel meer van wist dan de Duitsche regee
ring zelve. Een kleine illustratie van de ge
ruchten over samenwerking tusschen de rijks
weerbaarheid en het roode leger gaf de aan-
komst van dr. Eckner met het luchtschip Graf
Zeppelin te-Moskou. Hij werd er, volgens het
Russische Tass-agentschap, door generaal
Baranof, den chef van de Sowjet-luchtmacht,
gelukgewenscht en deze ,,sprak de overtuiging
uit dat de komst van het luchtschip een nieuw
onderpand zou zijn voor de ontwikkeling en
versterking van een nauwe verbinding van de
Duitsche en Sowjet-Russische luchtkrachten."
Dat generaal von Hammerstein goede be
trekkingen met Rusland wil onderhouden,
valt niet te loochenen nadat hij in het Duitsch-
nationale blad Tempo, een bijvoegsel van de
Lokal-Anzeiger, geschreven heeft dat ,,de
rijksweerbaarheid in militair opzicht van het
Sowjet-leger moet traehten te leeren en dat
de rijksweerbaarheid op haar beurt moest too-
nen wat zij op militair gebied kan". Verder
ging de generaal zoo ver om te zeggen dat
Rusland niet alleen het bolsjewisme, maar ook
de Russische regeering is, een verklaring
waartegen zijn wapenbroeder generaal von
der Lippe opkwam. De Russische regeering
en het bolsjewisme, antwoordde deze hem,
zijn volstrekt identiek en het roode leger is
niets anders dan een instelling van het bols
jewisme.
Merkwaardig is dat allerlei Duitsche orga-
nen van rechts den laatsten tijd telkens in
stellingen in de Sowjet-Unie hebben opgevij-
zeld en dit gelonk tusschen de Duitsch-natio-
nalen en het roode Rusland heeft in het bui
tenland wantrouwen gaande gemaakt. Het is
er niet minder op geworden sedert de groote
verkiezingsoverwinning der nationaal-socialis-
ten, ondanks hun anti-bolsjewistische binnen-
landsche politiek, want in politieke revanche-
doeleinden gaan Duitsch-nationalen en Hitle-
rianen samen. In vele hoofden van generaals
en burgers moeten, zoo meent men, de avon-
tuurlijkste politieke plannen dooreenwarrelen,
waar geen touw aan vast te maken moge zijn,
maar welke niettemin den achterdocht van
het buitenland, die zich weerspiegeld heeft in
het dalen van den koers der Duitsche herstel-
leening, gaande houden.
De benoeming van generaal von Hammer
stein is niet geschikt om het wantrouwen tot
rust te brengen.
POLITIE-DIPLOMA.
Voor het politiediploma slaagde nog de heer
C. van Waes te Koewacht.
Van 1262 candidaten verwierven 117 het
diploma met aanteekeningen en 374 het ge-
woon diploma. Afgewezen werden 771 candi
daten. Gedurende het 31jarig bestaan van het
examen werden 9956 diploma's uitgereikt.
Bij Koninklijk besluit zijn henbenoemd tot
burgemeester: van Philippine, de heer P. A.
Rammeloo, van Hengstdijk, de heer L. A. C.
van Esbroeck, van Biervliet, de heer P. W.
Maarleveld en van Aardeniburg, de heer Th.
M. Overmaat.
LANDARBEIDERSSTAKING TE
NIEUWVLIET.
De Rijksbemiddelaar Aalberse had Zaterdag
op het gemeentehuis te Roozendaal een be-
sprekinig met vertegenrwoordigers van den
Nederl. Landarbeidersbond en eene commissie
uit de landbouwers te Niieuwvliet (Z.-Vl.) bij
wie de arbeiders sinds 2 Augustus in staking
zijn. Overeenstemming bleek niet mogelijk.
De landbouwers weigerden met de landarbei-
dersorganisatie een loonovereenkomst af te
sluiten en hun stakende arbeiders weder te
werk te stellen.
HOEK.
Naar wij vememen zal van wege de afdee-
ling Hoek der vereeniging van konijnenfokkers
en pluimveehouders alhier gedurende de
Kerstdagen een Ze.euwsch-Vlaamsche tentoon-
stelling van konijnen en pluimvee worden ge
houden. Reeds thans zijn mooie inzendingen
toegezegd.
Voorts vememen wij, dat door enkele fok-
kers konijnen zullen worden ingezonden naar
ide van 1 tot 6 October te Antwerpen te
houden internationale tentoonstelling.
ZAAMSLAG.
Bij den gemeente-veldwachter J. van Wes-
tenbrugge zijn als gevonden gedeponeerd:
Een portemonnaie met geld en een rijwiel-
belastingmerk 19301931.
Rechthabbenden vervoegen zich aldaar.
BRESKENS.
De heer J. van de Sande (C.H.) heeft be-
dankt voor het lidmaatschap van den raad
(vac. J. J. Wallien).
OOSTBURG.
Dat een serenade wordt gebracht aan een
90jarige, die voor meer dan 70 jaar datzelfde
muziekgezelschap heeft helpen oprichten en
medewerkend lid is geweest, komt wel zeld-
zaam voor.
Alhier was dit Maandag het geval, toen het
fanfare-gezelschap „Harmonie" den heer J.
van Roo een serenade bracht.
Natuurlijk trok de serenade veel belang
stelling.
MIDDELBURG.
Het groote nut van de draadlooze telefonie
aan boord van sohepen is weder bewezen, toen
een der opvarenden van het s.s. Prinses
Juliana van de Zeeland gisterenmididag in de
gelegenheid werd gesteld zich persoonlijk van
20 mijl in zee in verbinding te stellen met den
geneesheer, die te Middelburg zijn ziek zoontje
behandelt, waarover hij zoo gaarne inlichtin
gen wilde hebben.
V O E T B A L.
ZEEUWSCHE VOETBALBOND.
Toetreding.
Het aantal Zeeuwsch-Vlaamsche vereenigin-
gen, dat zich aansluit bij den Zeeuwschen
Voetbalbond, wordt steeds grooter.
Nadat nh de competitie-indeeling de ver
eeniging Stoppeldijk is toegelaten, is thans
weder toelating verzocht door de vereenigin-
gen Rood-Wit te Sluis en Phivo te Philippine.
2e Klasse B.
Graauw had Zondag voor het spelen van
haar eerste thuiswedstrijd S.T.E.E.N. van
St. Jansteen op bezoek.
De uitslag was een 3—2 overwinning voor
de gasten.
Hontenisse I had Axel II op bezoek en
wist de Axelsche reserves met een 42 neder-
laag naar huis te zenden.
De stand is thans als volgt:
gesp. gew. gel. verl. doelp. pt.
S.T.E.E.N. 2 2 74 4
Temeuzen in 2 1 1 76 3
Hontenisse 2 1 1 76 2
Axel II 3 1—2 6—9 2
Oranje 1 1 33 1
Graauw 2 2 35
Politierechter te Middelburg.
Zitting van 23 Sept. 1930.
De volgende zaken werden behandeld:
J. F. B., oud 35 j., kolenhandelaar te Hulst,
werd ten laste gelegd, dat hij in den nacht
van 15 op 16 Augustus 1930 te Hulst L. A.
Blommaert heeft geslagen.
Eisch 25 boete of 25 dagen hechtenis.
Uitspraak idem.
T. A. v. d. K., huisvrouw G. S., zonder
beroep te Ter Neuzen, werd verdacht dat zij
op 16 Augustus 1930 te Ter Neuzen M. T. van
Eijk heeft gslagen.
Eisch: 10 boete of 10 dagen hecht.
Uitspraak idem.
J S oud 37 j., metselaar te Sluiskil, werd
verdacht dat hij op 24 Augustus 1930 te
Sluiskil Albert Mulder met een plank heeft
geslagen.
Eisch10 boete of 10 dagen hecht.
Uitspraak idem.
M. S., oud 22 j., zonder beroep te Koewacht,
werd ten laste gelegd dat zrj op 15 Augustus
j.l. te Koewacht aan F. G. v. P., die dronken
was, 6 glazen bier heeft verkocht en toege-
diend.
Eisch: 5 boete of 5 dagen hecht.
Uitspraak idem.
P. J. B., oud 21 j., autoverhuurder te Bres-
kens, werd ten laste gelegd dat hij R. P. J-
Braet te Breskens op 31 Jffli 1930 heeft mis-
handeld.
Eisch: vrijspraak.
Uitspraak idem.
TENLASTELEGGING AAN KAPITEIN
BORREN.
Wij hebben schrijft de Telegr. inder-
tijd reeds gemeld, dat kapitein A. F. Borren,
de gewezen commandant der troepen op Cu
rasao die 2 October a.s. voor het Hoog-Mili-
tair Gerechtshof terecht zal staan, er van be-
klaagd wordt, dat hij als bevelvoerend mili
tair ter gelegenheid van den beruchten over-
val der Venezolaansche opstandigen onder
generaal Unbina verzuimd heeft doeltreffende
maatregelen te treffen ter behooiilijke mill-
