V A RI A.
Laatste Berichten.
Huis en Hof.
Pluimvee-riibriek.
GEVANGENE ONTVLUCHT UIT DE
RECHTZAAE.
DE SOUTHERN CROSS VERTROKKEN.
UITSLAG VERKQOPINGEN,
AANBESTEDINGEN, ENZ.
SCHEEPV AARTBE WE GIN G.
A. C. LENSEN'S STOOMVAART-
MAATSCHAPPIJ - TER NEUZEN.
him een klap in het gezicht. De beide jongens
liepen nu luid gierend naar een vlakbjj ge-
legen arbeidsbeurs en kwamen terug, verge-
zeld van een aantal werkloozen, die de groote
winkelruit verbrijzelden en daama met de
flesschen uit de <5talage een bombardement op
den winkelier openden. Vervolgens drongen zij
den winkel binnen, terwijl de winkelier zich
achter de toonbank verschanste. De mannen
wilden de lade van de toonbank lichten. Toen
de politie, gewaarschuwd door buren, ver-
scheen, joeg deze met de gummistok het jan-
hagel den winkel uit. Nauwelijks had zij zich
echter verwijderd, of een nog grootere me-
nigte poogde den winkel te bestormen. Op-
nieuw moesten agenten worden ontboden om
de orde te herstellen. Twee menschen wer-
den ditmaal ingerekend.
GEBOUW INGESTORT.
Vrijdagmiddag stortte in het westen van
New York een steenen gebouw van zeven
verdiepingen in elkaar met een donderen ge-
raas, dat een K.M. ver werd gehoord. De in
het gebouw werkzame personen, o.w. vele
meisjes, vluchtten zoodra het begon te trillen
in allerijl de straat op, waardoor zij van een
anders wissen dood werden gered. Een per-
soon werd gekwetst.
Donderdagmorgen negen uur begon voor de
rechtlbank te Detmold het proces tegen den
gestraften opperwachtmeester Hans Harder
wegens overtredingen, begaan in de lands-
strafgevangenis van Lippe. Er waren meer
dan 100 getuigen gedagvaard, onder wie vele
voormalige gevangenen. Bij den aanvang
van het getuigenverhoor deed zich een pijnlijk
incident voor. De als getuige opgeroepen
misdadiger Hofrath, die wegens zware mis-
drijven tot tien jaar tuchthuisstraf was ver-
oordeeld en onder politiegeleide uit de straf-
gevangenis te Munster in Westfalen naar
Detmold was overgebracht om getuigever-
klaringen af te leggen, zag kans, zich op het
oogenblik, dat het groote aantal getuigen de
zaal verliet, tusschen de menigte uit de
voeten te maken. Hoewel men onmiddellijk
een achtervolging instelde, kon men den man
niet meer terug vinden.
A ARD VERZ AKKIN G.
Donderdagavond ontstond in een straat in
Essen een aardverschuiving. Er vormde zich
een trechter van ongeveer 3 M. in diameter
meteen diepte van 25 M. De lOjarige Erich
Moslehner verdween in de diepte. Een kolen-
wagen, die in de nabijheid stond stortte mede
omlaag. Op deze plaats bleek zich een oude
mijn te bevinden, die ingestort was. Het lijkje
van het verongelukte knaapje is, doordat aan
berging groot levensgevaar verbonden is, nog
niet gevonden.
EEN EXCENTRIEKE SCHRIJVER.
De Amerikaansche schrijver John Kly is
Albanie uitgezet en heeft toen Zuid-Slavie in
verbazing gebracht. Hij ging per schip van
Dubrovnik naar Split (Spalato), huurde het
heele bovendek af, liet daar enkele matrozen
toe en fuifde die. Van Split ging hij per snel-
trein naar Ljubljana, maar huurde den heelen
slaapwagen af, zoodat talrijke reizigers maar
in den coupd moesten overnachten. Ook kocht
hij al het eten in den eetwagen op en ver-
deelde dit onder de derde-klasreizigers. In z(jn
hotel in Ljubljana gaf hij vorstelijke fooien.
Een kappersjongen b.v. kreeg 500 dinar, een
kellner, die hem 10 sigaretten bracht 1000
dinar en later evenveel aan ieder van het per-
soneel. Per auto reed Kly naar Domzale, waar
hij in het caf6 alle boeren van het dorp trac-
teerde en toen hij vertrok, ieder nog 500 dinar
gaf. Vervolgens reisde hij af naar Linz, waar
ze plezier van hem kunnen hebben, aangezien
hij van plan is er een poosje te blijven.
EEN NIEUWE BEDREIGING VOOR
DE FILM?
De film-industrie, met al haar macht van
geld en publiciteit en haar zegevierende
allures, schijnt nochtans zenuwachtig van
aard te zijn, aldus wordt uit Londen aan ,,het
Vad." gemeld. Eerst was het de komst van
geluid met de verpliehting zeer dure toesteJ-
len te installeeren, die verwarring schiep in
het bedrijf en kleine ondememingen onder
den voet trad. Nu voorziet het Engelsche
blad voor den filmhandel „Cinema", een
nieuwe bedreiging in de ontwikkeling van
televisie. Het vertelt, dat er al Amerikaan
sche woningen zijn, waar men met goeden
uitslag radiotooneelen en -beelden ontvangt.
Het zal niet lang meer duren, voorspelt het
blad, en de toestellen voor radio-projectie in
de woningen zullen alom verkrijgbaar zijn.
Dat kan „de verst strekkende revolutie in
de film-industrie ten gevolge hebben". In-
dien, redeneert het vakblad, het publiek gaat
roepen om televisie, dan zullen de bioscopen
nieuwe hooge uitgaven moeten doen, die de
minder welgestelde ondernemers niet zullen
kunnen bekostigen. Daar zal dan de concur
rence van het huistoestel bijkomen. Wan-
neer het radio-zendstation met de geluiden
de beelden verschaft, zullen de menschen min
der geneigd zijn him gezellige woningen te
verlaten om een bioscoop te bezoeken.
Tot zoo ver dit blad, dat een typisch voor-
beeld verschaft van zelf gewekte vrees. In-
dien het filmbedrijf zich zoo onzeker voelt in
zijn positie, dan heeft het dat aan zichzelf te
wijten. Het is de uitdrukkingsmiddelen,
waaruit het is geboren, waarmede het een
nieuwe ontspanning gaf en waarmede het
zijn bestaan reohtvaardigde, ontrouw gewor-
den. Geen wonder, dat elke nieuwigheid voor
levende reproductie, die zich aamkondigt, nu
voor de filmmenschen het aspect krijgt van
een bedreiging, die het bedrijf naar het leven
staat. De film, de stille en ook die, welke be-
geleid wordt door geluid kan zich scheppend
doen gelden op een wijze, die geen concur
rence behoeft te vreezen, indien de leiders
in dit toch zoo machtig bedrijf slechts trouw
willen blijven aan den vorm, die voor het uit-
drukkingsmiddel is aangewazen. De toestand
is zoo, dat die vorm meer en meer ontaardt
in de gemakkelijke meer ongetwijfeld op on-
juist inzicht berustende reproductie van het
tooneel, van litteratuur en zelfs operettes of
musical comedy" en revue. Indien de film-
ondememers eens een aantal films van een
kwarteeuw geleden lieten afdraaien en met
aandacht volgden, zouden zij missohien lee-
ren, in welke richting zij moeten gaan om
de bedreiging van televisie te ontgaan.
HET TAXEEREN VAN DE KAAS.
In het Londensche stadsdeel Oheapside, in
de nabijheid van Billingsgate, is een klein,
oud restaurant, waarin zidh elken dag, tijdens
de lunch, een eigenaardige ceremonie afspeelt.
Precies om uur in den middag komt hier
een statige tafelronde bij een van oude stam-
gasten, aanzienlijke kooplieden en geleerden.
President is een oud eerwaardig heer, die
als het ware het .Merry old Engeland" voor-
stelt. Het menu bestaat sinds jaar en dag
uit zes schptels, de laatste steeds uit een
reusachtige chesterkaas, die in haar geheel
wordt opgedragen en dan eerst door den pre
sident aan zijn dischgenooten wordt aange-
boden. Maar de chesterkaas heeft een eigen-
aardigheid. Ze heeft iederen dag een ander
gewicht. Het is de plicht van de dischge
nooten de kaas, voor ze wordt aangesneden,
op haar hoogte, middellijn en gewicht te
t£LX6er6n.
Tot dit doel krijgt ieder een stuk papier,
waarop hij zijn schatting moet noteeren.
Heeft iemand, op alle punten goed geschat,
dan is de waard verplicht alle aanwezige
gasten op champagne en havanna-sigaren te
tracteeren. Deze schatting is natuurlij'k bui-
tengewoon zwaar en het verwekte daarom
detzer dagen te Londen groote verbazing, dat
het een gast, na langen tijd weer was gelukt
het gewicht van de kaas nauwkeurig te schat-
ten. Het is voor de dertigste maal in den
loop van 201 jaar want zoo lang bestaat
al het gebruik, dat de taxatie is gelukt. Het
spreekt vanzelf, dat deze gebeurtenis naar
behooren werd gevierd, des te meer daar het,
het vorige jaar niet een keer is voorgekomen,
dat de kaas juist werd geschat, ofschoon men
zich daartoe, met het oog op het 200-jarig
bestaan van het gebruik, veel moeite had ge-
geven. Het portret van den gelukkigen
taxateur zal een plaats vinden aan den muur
van het restaurant, naast die van de andere
negen-en-twintig succesvolle voorgangers.
DE OORSPRONKELIJKE BEWONERS
VAN AMERIKA.
Dat reeds lang v66r de ontdekking van
Amerika door Columbus een verbinding be-
stond tusschen dit nieuw ontdekte werelddeel
en de andere deelen van de aarde, wordt lang
als bewezen beschouwd. Ja men neemt zelfs
aan, dat de oorspronkelijke bewoners van
Amerika van Azie afkomstig zijn.
De bekende ethnoloog, dr. A.Hrdlicka heeft
kort geleden er op gewezen, dat de kolonisatie
niet den vorm had van een landverhuizing.
Aangenomen mag worden, dat over de Be-
ringstraat van Siberie een aanhoudende stroom
van emigranten trok en deze stroom duurde
tot in den nieuwen tijd voort. Noordelijk Si
berie is een zeer onherbergzaam land met een
aanhoudende koude stroomingen en hongers-
nooden en het feit, dat men slechts een 50
K.M. breede waterstraat moet oversteken om
betere klimatorische toestanden en warme
winden te vinden, was zeker aanleiding voor
velen om te verhuizen en nieuwe leden op te
zoeken. De tocht werd bovendien nog verge-
makkelijkt door de eilanden, die zich in de
straat bevinden, zoodat bij geschikt weer
kleine schuiten van dierenhuiden groote troe-
pen van Aziaten vervoerden.
De emigranten bleven niet in Alaska, doch
ze gingen zeer waarschijnlijk op zoek naar
warmere en aangenamere streken langs de
kust en op deze wijze werd de Nieuwe Wereld
bevolkt.
Dat de Indianen evenals de Eskimo's van
Aziatischen oorsprong zijn, daarvoor leveren
de oude begraafplaatsen omvangrijk bewijs-
materiaal. Daar nauwkeurige onderzoekingen
van dit materiaal is dr. Hrdlicka tot de ze-
kere overtuiging gekomen, dat Eskimo's en
Indianen denzelfden oorsprong hebben en dat
vele typische Indiaansche en Eskimo-gezich-
ten buitengewoon opvallend aan de Mongool-
sche inboorlingen van het tegenwoordige Sibe-
rische steppengebied herinneren. De oudste
overblijfselen wijzen in Amerika op een ver-
leden van hoogstens 5000 jaar. Ondanks alle
pogingen heeft men daar geen spoor van een
oermensch kunnen vinden.
ONS HAAR.
Hebt ge u wel eens afgevraagd, hoeveel
haren een mensch op zijn hoofd zou hebben?
Glimlach niet om deze vraag, want reeds
menige geleerde heeft zich in deze kwestie
verdiept, heeft getracht dit raadsel op te los-
sen. Hoewel natuurlijk nooit anders dan van
het gemiddelde sprake zou kunnen zijn.
Korten tijd geleden is een Duitsch geleerde
weer eens aan het tellen der haren begonnen
en daarbij tot de ontdekking gekomen, dat op
elken vierkanten centimeter ongeveer 1000
haren groeien, zoodat een hoofdoppervlak van
120 vierkante centimeter, volgens die bereke-
ning, 120.000 haren zou moeten dragen.
Den weelderigsten haargroei hebben blonde
menschen; hun hoofd telt gemiddeld 140.000
stuks; bruin- en zwartharigen daarentegen
moeten zich tevreden stellen met 100 k 110
duizend.
Bij vrouwen hangen lengte en kleur van het
haar gewoonlijk samen. Blondines met lange
manen dragen soms haar op het hoofd dat,
aan elkaar gerijd, een lengte zou hebben van
140 kilometers of meer. Daar staat tegenover
dat het haar van blonde vrouwen minder
weerstandsvermogen heeft.
Mooi menschenhaar is een zeer begeerd han-
delsartikel en was dit reeds in overoude tijden.
De donkere Romeinsche vrouwen kochten
tegen hooge prijzen het goudblonde haar van
haar Germaansche zusteren, om zich daarvan
pruiken te laten maken. Nog heden ten dage
worden, speciaal op de Engelsche haarmarkt,
goudblonde lokken duur betaald. Veel kost-
baarder echter is grijs en vooral wit haar.
Aan de verschillende kleuren van het men
schenhaar werden reeds in de oudste tijden
allerlei bijgeloovige verhaaltjes vastgeknoopt.
Bij de oude Germanen gold rood haar als tee-
ken van valschheid, wat vreemd is, omdat
juist bij hen rood haar veel voorkwam. Zwart
haar daarentegen was voor hen een bewijs
van moed en kracht. Het volksgeloof uit latere
tijden knoopte aan een zwarten haardos een
zorgeloos, oppervlakkig karakter vast en ver-
bond blonde lokken met bijzonderen moed.
Als het hoofdhaar van een man nog donker
is, terwijl zijn baard al grijs wordt, dan we-
ten booze tongen te vertellen, dat hij meer
met den mond dan met de hersens heeft ge-
werkt. Steil en stug haar wijzen op een stug
karakter, een kroeskop daarentegen is een
doorslaand bewijs van opvliegendheid, welke
gepaard gaat met een onberekenbare natuur.
HET TANDEN KRIJGEN BIJ
KINDEREN.
Wanneer de meening van veel moeders
waarheid bevatte, dan moest de periode van
tanden krijgen de gewichtigste en allergevaar-
lijkste in het menschelijke leven zijn, want
alles, wat een zuigeling van de derde of vierde
maand tot aan het einde van het tweede
levensjaar overkomt, wordt meestal aan het
tanden krijgen" toegeschreven. Elke ver-
koudheid, iedere stoomis in de spijsvertering,
zal van het „tanden krijgen" komen.
Dit is echter doorgaans niet het geval, want
men moet zich voorstellen, dat het doorbreken
der tanden niet plotseling plaats heeft, maar
langzamerhand, zoodat het organisme zich
naar dezen toestand voegen kan. Gezonde kin-
deren worden door het tanden krijgen slechts
weinig aangegrepen, maar wel zwakkere en
vooral rhacitische (klierachtige) kinderen. Bij
gezonde kinderen zijn de bezwaren bij het tan
den krijgen gering, wel is er wat pijn aan
verbonden, ten gevolge van het plaatselijk op
zwellen van het tandvleesch, wat zich door
een rijkelijke speeksel-afscheiding openbaart
Ook is het te bemerken, doordat het kind alles
wat het in handen krijgt, naar den mond
brengt.
Dat het kind wat pijn heeft kan men be
merken, doordat het bij doorbreken der tan
den soms luid huilt en in den slaap wakker
schrikt. Lang houdt die pijn echter meestal
niet aan en het kind zal ook wel spoedig rus-
tig worden. De meeste bezwaren worden ver-
oorzaakt bij het doorbreken der hoektanden.
Daar het bijten op harde voorwerpen pijnstil-
lend werkt, kan men de kinderen een gummi
of beenen ring geven.
Ook werkt het herhaaldelijk wasschen van
den mond en het bevochtigen van het tand
vleesch met koud water verkoelend op de
slijmhuid.
KAN HET GROOTE PUBLIEK MUZIEK
BEOORDEELEN?
Onlangs verscheen in een Amerikaansch
tijdschrift van Jacques Gordon, concertmeester
van het Symphonie-Orkest te Chicago, een
artikel, waarin schrijver als zijn meening te
kennen gaf, dat het gemiddelde publiek niet
in staat is goede muziek van slechte te on-
derscheiden.
Een te Chicago verschijnend dagblad ver-
zocht Gordon zijn bewering proefondervinde-
lijk te bewijzen.
Gordon, een uitstekend violist, ging op het
verzoek in. Hij verkleedde zich als bedelaar,
hing een leeg sigarenkistje om zijn hals, nam
zijn Stradivarius onder den arm en stelde zich
op op een drukken verkeersweg. Hij begon
dezelfde stukken te spelen, waarmee hij in
concerten altijd het grootste succes had ge-
had. Hoewel, waar hij stond, de aanzienlijk-
ste bewoners van Chicago voorbijkomen,
baarde zijn spel geen bijzonder opzien. Binnen
een half uur telde hij nauwelijks 100 personen
die in het voorbijgaan op hem hadden gelet,
en die alien hadden hem niet eens een aal-
moes gegeven. Duizenden waren den kun-
stenaar in dien tijd vooroijgeloopen.
OPIUMSCHUIVERS.
Wat eens hier te lande gezegd werd van de
jenever: dat ze een kanker des volks was, geldt
in nog meerdere mate voor het opium in onze
Oost.
De Anti-Opium-Vereeniging geeft ontstel-
lende mededeelingen. Weet U aldus zegt ze
in haar jaarboekje dat alleen op Java elk
jaar voor meer dan 40 millioen gulden aan
opium wordt geschoven, door duizenden Chi-
neezen, inlanders en ook, helaas, door ettelijke
Europeanen? Veertig millioen goede guldens
besteed aan 'n materie, die in dit geval enkel
dienen kan om lichaamskracht te verwoesten,
geestesgaven te verstompen, de moraliteit te
verlagen, gezinnen te dupeeren, koopkracht te
verminderen, vrouw en kroost van honger te
doen verbleeken, pandhuizen te vullen... tien-
tallen millioenen en meer jaar in, jaar uit,
tientallen jaren achtereen reeds en hoelang
nog.
Weet u, dat vele schuivers, die vrouw en
kinderen hebben, daarvoor absoluut niet zor-
gen, niet kunnen zorgen, omdat alles, wat zij
verdienen, aan opium wordt verkwanseld?
Een Javaan, die 50 cent per dag verdient, ver-
schuift graag nog meer. Een Chinees, die
f 1,50 f 2,50 per dag voor koeliearbeid ont
vangt, verschuift zoo mogelijk voor f 3. Van-
daar, dat bijna alle opiumschuivers arm zijn
of spoedig arm worden. Vandaar, dat al
hun huisraad naar de bank van leening gaat.
Vandaar, dat zij dieven worden en oplichters,
rampokkers en doodslagers.
MISDAAD IN ENGELAND.
Het jaarrapport over de misdaad in Enge
land toont aan dat men er de moreele erfenis
van den oorlog nog niet heeft kunnen verspil-
ien welke verspilling anders in dit geval
een weldaad zou zijn. Het aantal jonge mis-
dadigers is nog verbijsterend hoog. Jongens
dragen aanzienlijk bij tot een cijfer der mis
daad dat hooger is dan vddr den oorlog. Een
lichtpunt is dat dronkenschap en vagebondage
sterk zijn verminderd. Ook de emstige mis-
daden, zooals moord en gewelddadige roof,
verminderen, maar straatschenderij en apa-
chenbedrijf van den emstigsten aard nemen
hand over hand toe. Men schrijft het toe
aan het feit dat vele kinderen, door het sneu-
velen van vaders, het vaderlijk gezag in de
lastige jaren hebben gemist. Inbraak is ver-
ontrustend toegenomen. Voor een deel wordt
de verklaring daarvoor gezocht in het feit dat
we in het motortijdperk leven. De bungalow
voor de Week End en het afgelegen landhuis
(thans met de gemakkelijke vervoermiddelen
veel meer in zwang dan voorheen) vormen
een gemakkelijk operatiegebied voor vermetele
jonge misdadigers. Hoe deze ,,gelegenheid"
wordt uitgebuit, blijkt uit de cjjfers. Terwijl
in Londen de gevallen van inbraak met 10
zijn toegenomen, bedraagt deze toeneming
voor de ,,Home Counties" (de graafschappen
rond Londen waar de bungalows en de land-
huizen zrjn) niet minder dan 437 De meest
gebruikelijke „verieiding" waarvoor de mis
dadiger in Engeland bezwijkt, is klaarblijkelijk
het ..leenen" van een onbeheerd staanden auto
om er buiten Londen „een zaakje mee op te
knappen."
Nu de meeste vrouwen een drukker en ver-
antwoordelijker bestaan leiden is dronken
schap onder vrouwen waar Engeland altijd
berucht om is geweest sterk afgenomen.
Ook wreede behandeling of veronachtzaming
van kinderen is verblijdend verminderd.
Reuter meldde gisteren uit Dublin, dat de
Southern Cross dien nacht om half vijf is
vertrokken voor den vliegtocht over den At-
lantischen Oceaan in de richting van Oost
naar West. Men weet, dat de overtocht per
vliegtuig in de genoemde richting nog slechts
eenmaal was gelukt, n.l. aan Huhnefeld en
twee makkers, die er trouwens bij de landing
op een eilanidje in de Straat tusschen New-
Foundland en Labrador het vliegtuig bij ver-
speelden.
In de richting van West naar Oost is de
vliegtocht over den Atlantischen Oceaan
trouwens verscheiden malen gelukt. Van die
vliegtochten is die van Lindbergh de bekend-
ste gefoleven.
De Southern Cross was dus vannacht be
gonnen met de toch' altrjd nog wel zeer ge-
vaarlijke poging.
De belangstelling voor deizen vliegtocht is
groot. De leider van den vliegtocht Kings-
ford Smith heeft met zijn toestel ook ons land
'bezocht. Hij was o.m. te Schiphol, waar hij
met groote vriendelijkheid ontvangen werd.
Ditmaal is er aan boord ook een Neder-
lander, de bekende vlieger Van Dijk. De
beide andere „koppen" van de bemanning
van het vliegtuig zijn kapitein Patrick Saul
en de marconist Stannage.
Nog een andere reden is er voor ons,
Nederlanders, om belangstelling te koesteren
voor deze poging. Het vliegtuig is n.l. een
Fokker.
Als plaats van vertrek was een terrein te
Dublin, aan de Oostkust van Ierland, ge-
kozen, n.l. Fort Mamock.
Het'geen bij dezen tocht ook wel bijzonder
de aandacht trekt was, dat de bemanning
van het vliegtuig, met een 100 K.M. vaart
over den Oceaan vliegende, blijkens de be
richten als het ware voortdurend met de
radiostations op het vaste land in contact
is geweest.
Blijkens een telegram uit New-York is het
vliegtuig hedenmorgen te 6,20 Amsterdam-
sche tijd Kaap Race gepasseerd
VERFWERK GEMEENTEWERKEN.
Bij de door Burg, en Weth. alhier gehouden
aanbesteding van het uitvoeren van werken
aan gemeentegebouwen, werd ingeschreven
als volgt:
le perceel (werken in de openbare scholen
C en D) door W. A. Nieuwelink te Hoek voor
179.
2e perceel (verfwerk in school C)P. Kiel
f 145, Alph. Guilliet en Zn 142 en J. J. Han-
goor 133. Gegund aan laatstgenoemde.
3e perceel (verfwerk gemeentehuis en se
cretaries P. Kiel 865, O. C. F. de Pauw
859, J. J. Hangoor 840 en Alph. Guilliet
Zn 839. Gegund aan J. J. Hangoor.
4e perceel (verfwerk aan en in de Arbeids
beurs)P. Kiel /400, A. van Duijse 370, J.
J. Hangoor f 365, Alph. Guilliet Zn f 361,
C, J, de Smidt f 350 en J. F. Emmaneel f 283.
Gegund aan laatstgenoemde.
5e perceel (verfwerk muziektent)Alph
Guilliet Zn f 344 en J. J. Verjaal 182. Ge
gund aan laatstgenoemde.
RIJKS WATERSTA AT
Door den Hoofdingenieur-Directeur van den
Rijks Waterstaat werd heden aanbesteed de
verzorging van de boorden van de Rijks-
waterleiding bewesten het kanaal van Ter
Neuzen. Raming f 6000.
Hiervoor werd ingeschreven door de hee-
ren J. Tholens voor f 5742, G. A. van der
Straaten voor f 5700, R. Verschelling voor
5674, J. de Bree Fz. voor 5668, alien te
Ter Neuzen en J. de Maagd te Hontenisse
voor 5549.
ANJERS.
De Anjers kent iedereen, zoowel zomers als
's winters zijn ze welkom. De bloemen zijn
mooi van vorm en zuiver van kleur en daarbij
hebben ze lange stelen en een zachte aange-
name geur. Daarnaast hebben ze het groote
voordeel niet spoedig slap te worden, maar
goed duurzaam te zijn. Allemaal heel ver-
dienstelrjke eigenschappen, die de Anjers tot
snijbloemen bij uitnemendheid maken.
Er bestaan verschillende soorten en rassen
van Anjers. Verschillende hiervan hebben voor
de gewone liefhebber geen waarde, worden
hoogstens in botanische tuinen gekweekt. De
Anjers die we het meest in tuinen en kweeke-
rijen aantreffen behooren hoofdzakelijk tot de
gras-Anjers (Dianthus plumarius), de zomer-
of zaad-Anjers (Dianthus chinensis) en da
tuin- of Remontant-Anjers (Dianthus caryop-
pryllus).
De zomer-Anjers worden in het voorjaar ge-
zaaid en bloeien in den loop van den zomer.
Ze zijn er in verschillende kleuren en zijn uit
stekend geschikt, zoowel voor het beplanten
van perken als voor snijbloemen. De Gras-An
jers zijn overblijvende planten. Ze zijn winter-
hard en bloeien in het voorjaar met een over-
vloed van bloemen. 't Is uitstekend materiaal
voor voorjaarsperken. Na den bloei worden de
planten opgenomen, gescheurd en zoo noodig
op een ander perk uitgeplant. Bij een goede
behandeling herstellen ze zich in den loop van
den zomer zoodanig, dat ze het volgend sei-
zoen weer volop staan te bloeien. Is het niet
noodig de planten op te nemen, staan ze bij-
voorbeeld niets in den weg, dan kan men ze
gerust laten staan en vormen ze groote pollen.
Na verloop van enkele jaren is het evenwel ge-
wenscht ze eens op te nemen en te verplanten,
hetgeen trouwens bij de meeste vaste planten
aan te bevelen is. (Onthouden amateur-tui-
nier.)
Als overgangsvormen tusschen de zaad-
Anjers en de overblijvende gras-Anjers en de
Remontant-Anjers kan men de Chabaud- en
Margaretha-Anjers beschouwen. Hiervan zijn
de bloemen gevulder, grooter en mooier dan
de eerste soort en komen in talrijke kleuren
voor. De bloemenstengels zijn beduidend lan-
ger, zoodat ze in uiterlijk gelijken op de Re
montant-Anjers.
Van de Remontant-Anjers is de gevulde
vorm de mooiste. De gewone verscheidenheden
kan men uit zaad opkweeken. Men zaait in
den voorzomer in den yollen grond of in een
kouden bak en zoodra de plantjes verschrjnen
worden ze een paar maal verspeend om ze in
den nazomer uit te planten op de plaats waar
men ze het volgend jaar in bloei wenscht.
Wenschelijk is het met het zaaien niet langer
te wachten, laatst Mei, opdat de planten zich
tegen het najaar voldoende ontwikkeld heb
ben om den winter flink te doorstaan. Uit
zaad komen de gevuldbloemige vormen nooit
zuiver terug, zoodat men altijd een zeker aan
tal enkelbloemige planten tusschen de andere
zal aantreffen. Om dit te voorkomen worden
ze daarom door stekken of afleggen voortge-
kweekt, waardoor de zuiverheid der variatie
wordt gewaarborgd.
Dat ook onze voorvaderen in de verre, grijze
oudheid niet ongevoelig waren voor de schoon-
heid en de verdiensten der Anjers, kan men
afleiden uit het feit, dat reeds 300 jaar voor
Christus Theophrastus een beschrijving geeft
van de Dianthus caryophyllus, waarvan alle
Anjerrassen zouden afstammen.
Waar ze evenwel zoowel voor de tuinversie-
ring als snijbloem haar plaats ten voile ver-
diend, is er alle reden om ze nog eens warmp-
jes aan te bevelen.
Vragen, deze rubriek betreffende,
kunnen door de abonn^'s worden
gezonden aan Dr. Te Hennepe.
Diergaardesdngel 96a, Rotterdam.
Postzegel van 6 cent voor ant-
woord insluiten en blad vermelden.
DE COCCIDIOSIS.
Bloeddiarrhee der Kuiken.
De pullorum is dus een ziekte van jonge
kuikens en wordt veroorzaakt door bacterien,
lie meestal in de broedeieren zitten. Deze
bacillen kunnen echter ook door musschen en
andere vogels overgebracht worden en vooral
.ijdens het uitkomen is de besmetting groot.
Set slrjm dat de kuikens bedekt bij het uit-
wmen droogt snel op en verspreidt zich dan
Us stof, dat door de anderen ingeademd
vordt.
De coccidiosis wordt veroorzaakt door heele
rieine 66ncellige diertjes, die in de cellen van
len darmwand der kuikens trekken, deze
verwoesten en zoodoende aanleiding geven tot
-en geweldige darmontsteking. De verschijn-
selen van zoo'n darmontsteking zien we als
bloeddiarrhee, vandaar dan ook bij coccidiosis
vaak bloeddiarrhee. Maar ook weer niet al
tijd, soms sterven de kuikens zonder verschjjn-
selen. Coccidiosis komt echter meestal voor
bij oudere kuikens, b.v. boven vier of zes
weken. Dit is een belangrijk verschilpunt
met de pullorum en dit maakt de bestrijding
erg bezwaarlijk. Wat toch is het geval?
Evenals de genezen pullorum-kuikens later
de smetstof met de eieren verspreiden, zoo
blijven de genezen coccidiosis-kuikens de coc-
cidien in hun darm herbergen en raken deze
met de ontlasting kwijt. Vandaar nu de be-
strijdingswijze die ik al noemde: Nooit kui
kens opfokken op terrein waar kippen gezeten
hebben. Een lezer uit Terschelling schreef mij
Bij het lezen van uw artikel sloeg mij de
schrik om het hart. En zoo zal het wel meer
dere kleine kippenhouders gaan. U schrijft,
dat jonge kippen van 6 tot 8 weken oud op een
plaats laten loopen, waar oude kippen een
ren hebben gehad staat gelijk met het laten
spelen van een klein kind met lucifers tus
schen een aantal hooibergen. Het zal u niet
onbekend zijn, dat er duizenden in ons land
eenige kippen hebben in een meer of minder
groote ren en als de oudste opgeruimd wor
den, komen de jonge er weer in, omdat men
met de beperkte ruimte woekeren moet. Ook
wel laat men een paar jonge hennen tusschen
de oude inloopen of neemt men elk jaar voor
de helft jonge hennen. Wat is het beste in
deze om de ren te ontsmetten. Is het vol
doende een halve voet zand uit te graven en
er versch zand in te doen Of moet er meer
gebeuren, want we willen toch graag een paar
kippen houden."
Ziedaar een brief uit de voile praktijk en wel
van een dergenen die het gevaar niet kenden.
Of er velen zijn die het gevaar niet kennen?
Kijk, hedenmorgen schreef ik in het kippen-
onderzoekboek no. 3440, d.w.z. dus vanaf 1
Jan. '30 reeds 3440 menschen, die sterfte on
der hun kippen en kuikens hadden en die de
moeite namen deze dieren op te zenden voor
onderzoek. Welnu, een groot deel der kuikens
is gestorven aan coccidiosis en dat deze ziekte
niet mis is, zien we uit de volgende bloem-
lezing van brieven van lezers-inzenders:
(Men bedenke vooral dit betreft geen kuikens
van een dag tot een week oud, zooals bij pul
lorum, maar waardevolle dieren van 4 tot 12
weken oud, die al heel wat geld gekost heb
ben eer ze zoover waren.)
Poortugaal: Gisteren stierven bij mij plotse
ling 50 kuikens. Wat kan dat zijn? Zijn ze
vergif tigd
UithuizermeedenIk zend u hierbij een aan
tal zesweeks hennetjes. Vanmorgen toen ik
als gewoonlijk heel vroeg naar mijn kuikens
ging kijken vond ik er 18 bij elkaar in een
hoek van het hok dood. Ze hebben hoege-
naamd geen wonden en zijn dus niet door
ratten aangevallen. Ook zijn ze gevoederd pre
cies zooals anders, n.l. opfokvoer, tarwe en
snijbiet. Gaarne spoedig bericht als u dat ten-
minste kunt eonstateeren. Ze zijn ook niet ge-
dood doordat ze gestikt zijn, want ze lagen
's morgens op een andere plaats dan waar ze
's avonds zijn gaan slapen.
Loenen a. d. Vecht: Dank voor het vorige
onderzoek, maar nu moet ik nogmaals van
aw hulp gebruikmaken. 3 Juni kocht ik 2ih>
e<§ndagkuikens, de eerste drie dagen ging het
goed tot er op den 4den dag 15 dood waren.
Nu zijn er reeds 75 gestorven. Ik ben bang
dat het de gevreesde pullorum is en dan zal
er niet veel van terecht komen.
Hier betreft het een uitzonderingsgeval, n.l.
coccidiosis bij erg jonge kuikens, er op wij-
zende, dat de ren door en door besmet was.
Voorburg: Ik zend u vier jonge hennen die
geheel verlamd zijn. Ik kocht ze Woensdag Jl.,
70 stuks. Donderdag waren er veel reeds lam,
2 stierven er en een 10 stuks loopen heden
weer heel slecht.
Mij dunkt het is weer mooi deze week. Coc
cidiosis komt dus meestal bij oudere kuikens
voor, hoewel niet altijd. Verloopt vaak onder
bloeddiarrhee, doch evenmin altijd. Vaak denkt
men aan vergiftiging, vaak ziet men niets
anders dan dat de dieren plotseling lam wor
den.
Het berust haast altijd op besmetting van den
grond, jaren gaat het goed en dan opeens is
het mis. Jaren spelen kinderen met lucifers,
dan opeens breekt ergens brand uit. Wat er
tegen te doen? Geen kinderen met lucifers
laten spelen, geen kuikens op de grond waar
kippen liepen, omdat haast elke oude kip coc-
cidien in den darm heeft.
Wilt gij dus met de vele duizenden zooals op
Terschelling kuikens opfokken in rennen waar
kippen liepen, doe dan het volgende:
Bedek den bodem met ongebluschte kalk,
hark dit door de bovenste met mest besmette
laag en spit dan een voet diep de bovenste
laag er uit. Breng er daama versch zand in.
Dat is een manier. Zelf heb ik proeven ge-
nomen met de volgende methode en daarmede
verrassende resultaten gekregen.
Bedek de vloer van de ren met een laagje
kalk en dan ongeveer 12 c.M. er boven met
duims-gaas. Spijker dit dus op ramen van
smalle planken die ongeveer 12 c.M. breed
zrjn. De kuikens loopen nu dus op het gaas,
de mest valt er door op de kalk, wordt ont-
smet en dergelijke gaasramen kosten haast
niets. Elke maand spit gij de ren om, de kalk
en de mest dus dooreen en steeds nieuwe
kalk er op. Dan als de jonge hennen 4 tot 4%
maand oud zijn het gaas wegnemen en opber-
gen voor het volgend jaar en uw kippen zul
len wel gezond blijven.
Dr. TE HENNEPE.
Voor Ter Neuzen: 23 Juni. Eng. s.s.
GRANTA, 1642, kolen, New-Castle.
Van Ter Neuzen: 24 Juni. Eng. s.s. SHEAF
CREST, 1617, ledig, New-Castle.
Van Sluiskil: 24 Juni. Eng. s.s. CHEL-
WOOD, 1543, ledig, Hull.
Voor Riemen: 24 Juni. Fransch s.s. VAC-
CARES, 1742, fosfaat, Casa Blanca.
Voor Gent: 23 Juni. Letl. s.s. KONSULS
P. DANNEBERGS, 1744, hout, Riga: Eng.
s.s. DAFILA, 969. stukg., Manchester;
Noorsch m.s. SOLSTEN, 3196, petroleum,
Londen.
24 Juni. Duitsch s.s. MOSEL, 435, vlas,
Reival; Noorsch s.s. SPEC, 1358, kolen, Gdy
nia; Duitsch sa. LOTTE HALM, 643, ledig,
Amsterdam; Eng. s.s. CASTLE GALLEON,
446, ledig, Londen; Eng. s.s. GWENTGATE,
1090, ledig, R'dam.
Van Gent: 23 Juni. Eng. s.s. BOLBEC,
806, ledig, West Hartlepool; Eng. s.s. ZELO,
1346, ledig, New-Castle; Spaansch s.s. MAR
ROJO, 2072, ledig, New-Castle.
24 Juni. Eng. s.s. PINEWOOD, 1382, ledig,
New-Castle; Nederl. s.s. GELDERLAND,
1106, ledig, Immingham; Belg. s.s. CLARA,
350, ledig, Newport; Eng. s.s. DERWENT,
418, stukg., Goole; Noorsch m.s. SOLSTEN,
3196, ledig, Constanza.
s.s. HELENA van Cardiff naar Yxpilla pas-
seerde 25 dezer Holtenau.
s.s. MAGDALENA van Yxpilla naar Cardiff
passeerde 24 dezer Dover,
s.s. TERNEUZEN vertrok 24 dezer van Salta
Calballo naar Rotterdam.
