De Landbouwdagen
te Hulst en Kloosterzande.
De Zeeuwsche Landbouwmaatsohappij is dit-
maal weer te gast bij den Kring Hulst barer
vereeniging. De tentoonstelling wordt gehouden
te Kloosterzande alwaar ook de vergadering van
bet Hoofdbestuur gebouden is, terwijl de Alge
meene Vergadering werd gebouden te Hulst.
Toen we Maandagavond naar Kloosterzande
reden, voor bet bijlwonen van de Hoofdbestuurs-
vergadering bleek ons bij bet passeeren van den
Molendijk, dat op bet daaraan gelegen tentoon-
stellingsterrein heel wat werk is verricbt, am
bet voor het doel waarvoor bet deze week dienen
moet in orde te bremgen en dit veel tzorg ver-
eischt heeft.
Ook te Kloosterzande bleken voorbereidingen
-getroffen om de gasten die men daar waardig
te ontvangen en hartelijk te verwelkomen. Dit
laatste werd ons reeds toegeroepen in met elec-
triscbe lompjes in de gevelverlichting van bet
gemeentehuis, welke juist toen wij arriveerden
voor een laatste proefnaming werd ontstaken.
De ontvangst.
Te 7 uur verzamelde zicb het Hoofdbestuur
der Z. L. M. met gasten en afgevaardigden der
Kringen in de raadszaal, waar bet college van
Burg, en Weth. der gemeente Hontenisse gereed
stond, om bet getzelschap te verwelkomen.
De burgemeester, de beer Mr. R. J. J. Lam-
booy, gaf te kennen, dat bet gemeentebestuur,
zoodra bet verzoek tot baar kwam, om bare
medewerking te verleenen aan bet albier houden
der tentoonstelling van den Kring Hulst der Z.
L. M. en betgeen daanmede gepaard gaat, bet
zich terstond daartoe bereid beeft verklaard.
En daarvoor zijn zeker redenen. Elke gemeente
tocb zal gaame zoo'n tentoonstelling binnen baar
gebied zien bouden omdat dit niet alleen betee-
kenis beeft voor bet oogenblik, maar ook de
gelegenbeid ibiedt voor bet aaniknoopen van rela-
ties. Te meer is dit bet geval met een gemeente
die daarvoor zoowel door baar ligging als be-
grenzing zoo zeldzaam in aanmerking komt, een
gelegenbeid betrefit, die dank zij de activiteit van
verscbillende personen zoo goed is geregeld. De
tentoonstellingen van de Z. L. M. bebben een
goeden naam en inzage van bet programma
doet zien dat bet welslagen weer verzekerd is.
Deze gemeente beeft bovendien ook zeer groot
belang' bij den landbouw en dus kan bet moeilrjk
anders, dat deze tentoonstelling bare belangstel-
ling beeft.
Tegenover ben die de vraag stellen of een
crisistijd als deze wel de gescbikte tijd is voor
bet bouden eener tentoonstelling en daarvoor
kosten te maken, die niet terstond vrucbten af-
werpen, is spreker van oordeel, dat bet nu juist
de tijd is, om, door op de meest goede wijze naar
voren te brengen wat de landbouw beteekend,
daarvoor ibelangstelling te wekken, en te laten
zien, dat de landbouw en bare nevenbednjven
reeds bebben tot stand gebracht. Ten slotte
beet bij namens bet gemeentebestuur alien wel-
kom in Hontenisse.
De heer Mr. P. Dieleman, voorzitter der
Z. L. M., beantwoordde deze toespraak als volgt:
Hoe stemt het bij den aanvang van de
landbouwweek der Z. L. M. ons blijde "ier
zoo ontvangen te worden met Vlaamsche
qulhartigheid en vriendelijke gemoedelijk-
heid. Hoe heft dit reeds nu ons voor een
wijle uit de nijpende dagelijksche zorgen en
de angstige bezorgdheden voor de toekomst,
waaronder de landbouwer in deze dagen
gedrukt gaat en die in 't bijzonder den
akkerbouwer het voorhoofd doet fronsen.
Het is ons een genot eenige dagen te
mogen doorbrengen in het goede oude
Hulsterambacht, een zegen te mogen zijn
thans in het land, hetwelk getuigt van zoo-
veel worsteling, om in letterlijken zin het
hoofd boven water te houden.
Een zegen te mogen vertoeven te midden
der vruchtbare landouwen, waarin de ou^e
Hontenessen door noeste vlijt en hardnek-
kig volhouden onder Gods gunst zijn her-
herschapen.
In Kloosterzande, op het raadhuis van
Hontenisse. Wat tal van Jierinneringen
qaan ons door de ziel!
Wij zijn in Hulsterambacht. Hier waar
tal van monniken in het grijs verleden der
Middel-eeuwen hebben gezwoegd en ge-
slaafd, met ijzeren energie om de vrucht~
baarste gronden te ontworstelen aan de zee,
aan den boozen, grimmigen, verraderlijken
vijand, tegen wien men nog immer op tegen-
weer of onverhoedschen aanval bedacht
dient te zijn.
Hoe dankbaar zijn wij hier staande de
mannen van de Abdij van Duinen bij Brugge,
die geen moeite zich hebben ontzien dit land
als het ware te scheppen.
In 1183 schonk Graaf Filips van den
Elzas aan de Kerk van de Heilige Maagd te
Coesvoorde (O. L. Vrouw van Cluysen)
in 't land van Waes bij St. Gillis in de toen-
malige Wildernis „terra maris inter Osse-
neesse et Hontenesse jacentem quae
,,werplant sive vand vocatur et quicquid
ad earn jure pertinet, vel quicquid deinceps
ei ex mari accreverit" d.w.z. al het land der
zee tusschen Ossenisse en Hontenisse dat
„werplant" of zand genoemd wordt en wat
daar rechtens toebehoort of wat in den ver-
volqe uit de zee daarvan wassen zal.
Spoedig werden door een schikking die
qronden daarna afgestaan aan de Abdij van
Duinen, onder de regeering van en door
qraaf Boudewijn op 22 Juli 1196, onder
voorwaarde dat er een kapel zou gebouwd
worden, waar dagelijks voor hem en de
zijnen een heiligen dienst zoude worden
qehouden.
Het was het land der ondiepten, der nes-
sen aan de Honte. Zeker geen plants die
den naam ontleent, zooals de Smet ons wil
diets maken aan ,,un lieu humide hamte par
les chins", een vochtige of moerassige plaats,
waar de honden rondspoken, maar die on-
qetwijfeld aan haar lage ligging bij de
Honte den naam zal ontleenen, terwijl
mogelijk in de Honte het oude woord Hvant
of Huant, moerassige plaats, voortleeft.
En spoedig trokken de monniken onder
bekwame leiding aan den arbeid. De Maria-
polder was spoedig bedijkt, de Zandepolder
volgde en 't was veilig genoeg om het
klooster met de kapel te stichten: Klooster
zande was geboren, het klooster aan t zand.
De oudere Schaperspolder werd er aan
toegevoegd en steeds meerdere volgden.
Stuk voor stuk won men het vruchtbaar land
op de baren der zee.
Men kreeg Maria, Zande, Noordhot-
polder, waarin ook een z.g. uithof gebouwd
werd, waaraan de Noordstraat herinnert.
Als aanwassen kwamen Kievits-, Meier-,
Perk-, Noorddijk- en Wilhelmuspolder,
die met den genoemden Schaperspolder de 9
domeinpolders later zouden worden ge
noemd.
Zeker is dat alzoo reeds in het begin der
13 eeuw, naar men meent ongeveer 1232.
Kloosterzande beston'd met zijn in de laatste
jaren gelukkig herstelde kapel, die hier nog
staat als een heerlijk monument van M. E.
practischen en vromen zin. Belangrijke
kloostergebouwen met een muur omgeven,
bevatte tevens den Uithof, de hofstede, van
waaruit men de werken deed.
De 14e abt van Duinen (Thomas van
Gent (12651277) liet de gebouwen reeds
herstellen, zoodat zij toen er in elk geval
reeds geruimen tijd zullen gestaan hebben.
Hulst wa# al belangrijk en bezat reeds
stedelijke rechten, al sprak men nog dik-
wijls van het ,,dorp Hulst" en werd in 1258
verguning gegeven om bij de kloosterge
bouwen te Kloosterzande een infirmerie in
te richten, alwaar het gebruik van vleesch
aan personen ,,uit het dorp Hulst afkom-
stig veroorloofd was. Tot in de 17e eeuw
heeft -de abdij van Duinen zich hier gehand-
haafd. Ontzaggelijk veel arbeid is er ge-
daan, onnoemelijk is de verdienste van deze
mannen voor dit deel van Vlaanderen, voor
Hulsterambacht en met groote dankbaarheid
moeten ook wij die den landbouw liefhebben,
daaraan terugdenken,
Ik kan U thans zeker niet alles verhalen
van hun strijd tegen het water. De her-
haalde dijkbraken en nieuwe overstroomin-
gen, nimmer werden zij ontmoedigd. Men
hield moedig stand. Reeds in 1245 bezat de
abdij bij Zande, Noordhof en Frankendic
3 uithoven of hofsteden, 5600 gemeten
bedijkte landen en 2402 gemeten schor-
gronden, benevens vele moeren en slikken.
Meermalen o.a. door Gravin Margaretha
van Constantinopel, gravin van Vlaanderen,
werd het bezit bevestigd. Een enkele maal
werd er ook wat bijgekocht b.v. de z.g. moer
van Hulst, waarvan een gedeelte als Abs-
dale bedijkt schijnt te zijn, en die men in
1299 van Cuy en Robert van Vlaanderen
schijnt te hebben gekocht.
Het was in het land der z.g. Utrechtsche
Vlamingen, d.w.z. die Vlamingen, .waarover
de bisschop van Utrecht geestelijk gezag had
en niet die van Doorninck, gelijk in het
tegenwoordige Westelijk Z.-Vlaanderen.
Zoo schonk Bisschop Otto in 1321 aan de
abdij van Duinen al de tienden tusschen
Hossenesse en Hontenesse met die van
Hughesdic tusschen Hossenesse, Honte
nesse, Voghele, Hunta, Suthmara en Noord-
Mara en ook die van Sande, Hingersdic en
Frankendic.
De Spaansche oorlogen kwamen de wer
ken des vredes ook hier vreeselijk verstoren.
De Prins van Oranje moest den strijd aan-
binden voor de vrijheid der Nederlanden.
De Koning van Spanje verklaarde zijn
Bourgondische bezittingen verbeurd en trok
die aan zich. De jegens den Prins dankbare
staten van Vlaanderen, de z.g. 4 leden van
Vlaanderen (Gent, Brugge, Yperen en het
Vrije van Brugge) gaven hem ae bezittingen
van het klooster te Zande, de bezittingen
van de Abdij van Duinen, volgens een
lezing in 1575, volgens een andere in 1583,
tot schadeloosstelling.
Het was een tijd van troebelen en ver-
warring niet alleen op godsdienstig, maar
ook op rechts- en oeconomisch gebied.
Waarde had de gift voor den Prins van
Oranje niet, want zoolang het Hulster
ambacht en vooral Hulst in Spaansche han-
den was, kon hij daadwerkelijk de goederen
niet in bezit nemen.
Eerst na zijn dood in 1591 veroverde
Maurits Flulst, doch om het in 1596 aan
Albertus van Oostenrijk den kardinaal-
infant weder te verliezen. Pas na 1645
toen Frederik Hendrik definitief Hulst
bracht bij de Noordelijke Nederlanden kon
Oranje ook in't bezit treden van de goederen
van de Abdij van Duinen. Op 16 April
1646 gaven de Algemeene Staten dan ook
opnieuw die goederen aan het Huis van
Oranje en dit is bij den Vrede van Munster
in 1648 artikel 44 van het Vredestractaat)
door den Spaanschen Koning bevestigd. Tot
zoolang waren de monniken er gehuisvest,
dus tot in het midden der 17e eeuwv
Vanzelf waren er tengevolge van der
tijden beroerten toen slechts weinigen in het
klooster te Zande gehuisvest. Zij moc'ht in
vrede uittrekken. De kapel werd Protes-
tantsch en is dat sedegt gebleven. Van welk
een beteekenis de gift was, moge bhjken uit
het feit, dat de inkomsten in 1645 geschat
werden f 40 a 50.000 per jaar. Reeds
dadelijk" werd een rentmeester over het
domein aangesteld, terwijl er aan de bezit-
ting een soort gerecht verbonden werd voor
het straffen van kleine overtredingen.
Het flinke huis te Zande, gesticht op de
ruinen van het klooster, en waar meermalen
ook de Oranje's vertoefd hebben, en in 1785^
nog Willem V, overleefde den tijd al even-
min, ofschoon nog hecht en sterk en of-
schoon door het publiek er tegen ge-
protesteerd werd, is het in 1856 verkocht
voor afbraak en onze vriend Fassaert, die
het voor f 3425 kocht, zal er hoogstwaar-
schijnlijk niet mede bekocht zijn geweest.
Het midden der vorige eeuw voelde dus
weinig, zooals iemand destijds schreef,
„voor dit eerste en oudste gedenkteeken van
de liefde van het Nederlandsche volk voor
het Huis van Oranje".
Ik ga U niet verder verhalen van de
Geschiedenis van het Domein, evenmin als
van opeenvolgende rentmeesters, noch ook
hoe de domeinen overgingen aan den Staat,
zij het dat de inkomsten onder de Kroon-
inkomsten behooren.
Na de korte historische uitweiding die lk
mij zoo graag veroorloof, mede om ons
liefde te geven voor het volk, dat hier hard
gew^rkt heeft en den grondslag voor be-
schaving en welvaart in t bijzonder van
deze omgeving heeft gelegd, keeren wij
terug tot het heden. f
Wij staan op veiligen bodem. De spook-
kelder, waarin de schim van den rentmeester
Bornius ronddoolde, bestaat wel niet meer
na de afbraak van het oude huis te Zande.
Die is verdwenen, gelijk verdwenen is de
reusachtige hond, die des nachts rond net
oude klooster spookte en wanneer wij straks
deze zaal verlaten, behoeft onder de veilige
hoede van Uw bekwaam gemeentebestuur
geen enkele der gasten ook maar iets in
Kloosterzande te vreezen, en mocht een
onzer het inderdaad niet vertrouwen: welnu,
hij ga naar den Groenendijk in de schaduv.
van de kerk van St. Maarten of naar Cre-
vershille in den Perkpolder, of spoede zich
naar het Waldfarhsort, of Walenoord,
vroeger onder allerlei naam bekend, maar
thans met zijn naam herinnerend aan het
liefelijk Wauloort aan de Maas boven
Dinant.
Het oude Hontenisse bestaat niet meer,
zelfs niet het nieuwe. Het is slechts een
gemeentenaam dat Hontenisse,%naar in die
bloeiende, uitgestrekte gemeente, vindt ge
dan ook tal van dorpen en gehuchten. Naast
die ik U noemde vergeet niet dat hier
veel vreemdelingen zijn, waarom ik een en
ander in herinnering breng vindt ge nog
Teroole of Brandersoole, waar in den tijd
der selnering de Hulsterzoutkeeten waren
en de Kuitaart aan de Voghle, of het
schoone Lamswaarde (wert) in het zuidelijk
deel der gemeente, van waaruit in 1495 het
St. Jorisgilde van den Edelen Voetboog zich,
gelijk meermalen in andere tijden, Hulsf-
waarts ter kampstrijd spoedde.
Alzoo temidden van prachtige polders,
doorsneden met veelal goede wegen al-
thans een uitnemende hoofdweg temidden
van tot welvaart geschapen plaatsen met
een rustige, nijvere godsdienstige bevolkina,
staat hier het huis aer gemeente waarin de
belangen van deze belangrijke gemeenschap
op zoo uitnemende wijze kunnen worden
behartigd. Moge dat onder leiding van den
nog jeugdigen, met ideaal to energie be-
gaafden Burgemeester en zijn bezadigde,
ervaringrijke schepenen en wijze, ronde
raadsleden bijgestaan door een bekwamen
pensionaris, strekken tot heil van land en
volk in de Hontenessen.
Onzen hartelijken dank voor Uw groote
vriendelijkheid en gastvrijheid, bestuur en
inwoners van Hontenisse.
Leve, (ook en niet het minst door den
heropbloei der landbouw), groeie en bloeie
Hontenisse!
Te zelfder plaatse werd vervolgens gehouden
de vergadering van het Hoofdbestuur. De Voor
zitter opende deze met een woord van welkom
aan het gemeentebestuur van Hontenisse, den
vertegenwoordiger van den Minister van Binnen-
landsche Zaken en Landbouw, den heer I. G. J.
Kakebeeke, voorts Mr. Stieger, lid van Ged. Sta
ten, Mr. Tellegen, den griffier der Staten, De
Vulder van Noorden, regeeringscommissaris bij de
stoombootdiensten, Truffino, burgemeester van
Hulst, Kielstra, oud-secretaris der maatschappij,
de adviseurs der maatschappij de heeren Zwager-
man, Stevens, Van der Plassche, Zaaijer en Ste-
houwer en Dr. Molhuysen, secretaris van het
K. N. L. C., en voorts ook de pers.
Onder de ingekomen stukken is een mede-
deeling van den Kring Axel, waartbij wordt be-
richt, dat tot Voorzitter in de vacature, ont-
staan door het overlijiden van den heer Ph. J.
van Dixhoom, is gekozen de heer D. J. Dees te
Ter Neuzen, tot dusver Vice-Voorzitter. In zijn
plaats is als Vice-Voorzitter gekozen de heer M.
Wauters te Sas van Gent.
Voorts wordt medegedeeld, dat in de plaats
van wijlen den heer Ph. J. van Dixhoom de heer
A. Haak te Zaainslag tot lid van het Hoofd
bestuur is gekozen.
De Voorzitter deed voorts verschillende mede-
deelingen.
In verband met de samenwerking met den R.K.
Land- en Tuinbouwbond in het Bisdom Haarlem
op het gebied van Landbouwhuishoudonderwijs,
was noodig de aanstelling van een derde, eene
R.K. onderwijzeres. Aanvankelijk is men daarin
niet geslaagd, doch thans bestaat daarop uitzicht.
Voor vervanging eener onderwijzeres die in het
huwelijk treedt is men reeds geslaagd.
De heer Dees opperde bezwaar tegen de mede-
deeling dat de Minister niet genegen is de land-
bouweommissies, die den oogst inventariseeren
te bezoldigen. Als de Minister dit van groot
belang acht, begrijpt hij niet het bezwaar. Als
deze niet geneigd is de op f 24.000 geraamde
kosten te voteeren, belooft dat weinig voor de
verdere maatregelen die noodig zijn om den land
bouw door de crisis te helpen, genoemd in het
urgen tie-program
Ook becritiseert spreker de inventarisatie
zelf. Deze levert geen goed beeld van den voor-
raad. Bij aardappels worden ook kriel en poters
opgenomen. Als men dan later een percentage
noemt, wekt dit het vermoeden dat het consump-
tie-aardappelen betreft. Alleen van deze laatste
kan de inventarisatie beteekenis hebben.
De heer Welleman steunde dezen spreker.
De heer De Clercq maakte zelfs bezwaar tegen
de inventarisatie, die een nadeel kan zijn, om
dat de handel dan weet wat er nog is, en daar-
naar zijn bod regelt.
De heer Siebenga voerde hiertegen aan, dat
de inventarisatie juist is ingesteld opdat ook de
landbouwers op de hoogte zouden zijn. De goed
georganiseerde kooplieden waren van de voorra-
den toch wel op de hoogte.
De heer I. G. J. Kakebeeke raadt in verband
met de geopperde technische bezwaren aan er
eens met den heer Mansholt, die de leiding er
van heeft, en morgen ter vergadering komt, er
eens over te spreken.
Betreffende brandgevaar in stallen zal, naar
aanleiding van den wensch van den heer Zwager-
man worden onderhandeld met de Vereeniging
tot verbetering van het Rundvee, voor het instel-
len eener advies-commissie voor het inrichten
van modelstallen, ook in verband met brandge
vaar.
Onder algemeen applaus werd de heer Mr. P.
Dieleman voor 5 jaar herbenoemd tot voorzitter
der maatschappij.
De vice-voorzitter, de heer W. Kakebeeke
bracht hulde aan zijn werkzaamheid als zoo-
danig.
Landbouwcrisis.
De besprekingen van het urgentieprogram werd
aangehouden tot de algemeene vergadering.
Spreker merkte op, dat nader door het K. N.
L. C. over een urgentieprogramma, kenbaar te
maken aan de regeering, is onderhandeld met de
Christelrjke en de Katholieke boeren- en tuin-
dersbond, waarvan het resultaat is, dat het ur
gentieprogramma weer eenigszins is gewijzigd.
Het is echter niet gewenscht daarop nog amen-
dementen in te dienen, al zou het ook zijn dat
men er iets in mist, dat men graag zou opge
nomen zien. Men moet bedenken, dat het thans
het reslltaat is van het onderhandelen tusschen
verschillende organisaties, waarbij zoowel de
een als de ander iets moet toegeven, om ten
slotte tot eenstemmigheid te komen.
Overgelegd werd het verslag van het Zeeu/wsch
Pachtlbureau.
In bespreking kwam de Landibouiwuitvoerwet
en het inrichten van veilingen voor landibouw-
producten, in den geest van de tuimbouwveilin-
gen. De afd. Wolfaartsdijk nam reeds maat
regelen voor verkoop op cooperatieven grond
slag, die te St. Annaland besloot tot het oprich-
ten eener veiling. Het komt aan het bestuur
gewenscht voor, hiervoor een commissie in te
stellen.
Dit werd goedgevonden.
Overeenkomstig het voorstel van het bestuur
werden daaroft benoemd: Ir. Koopman, voor
Schouwen en Duiveland; Brooijmans voor Tholen,
D. W. Lindenibergh voor W. Zuid-Beveland; J.
Welleman voor O. Zuid-Beveland; P. Brasser
voor Walcheren; De Regt voor Noord-Beveland;
L. van Dijk voor W. Zeeuwsch-Vlaanderen; J.
HuijssenDieleman voor Oost Zeeuwsch-Vlaan-
deren; de heeren Stevens en Van der Plassche
werden benoemd tot adviseurs en de heer G.
Vogelvanger te Hulst tot voorzitter, terwijl het
secretariaat der maatschappij zich met het
secretariaat der commissie zal belasten.
Rondvraag.
De heer Le Clercq bracht, gesteund door den
heer Gast, het wegenvraagstuk ter sprake. Hij
bepleitte pogingen om te trachten voor andere
dan eerste en tweede klasse wegen, voor de
polderwegen ook een bijdrage uit het Rij'ks-
wegenfonds te krijgen. De polderwegen liggende
in een centrum van verkeer worden voor twee
derden stukgereden door het snelverkeer, en de
polders zullen ten slotte de hooge onderhouds-
kosten niet kunnen dragen. Hij achtte Schou
wen in dit opzicht weinig bedeeld.
De heer Vogelvanger voegde hiertegen aan,
dat men dan hier in Zeeuiwsch-Vlaanderen eens
moet komen.
De Voorzitter acht Schouwen niet achteruit
gesteld. Hij wijst op de hooge bijdrage voor den
weg BrouiwershavenZierikzee, terwijl de weg
ZierikzeeZijpe rijksweg wordt. Wat vergelij-
king met Zeeuwsch-Vlaanderen betreft, herin
nert hij aan de uitinig van een Sehouwenaar,
die verklaarde, dat men daar ook wel eens graag
met annexatie bedreigt wenschte te worden.
Overigens is hij bereid die zaak, overeenkomstig
het verlangen der sprekers, eens bij den Zeeuw-
schen Waterschap- en Poldenbond ter sprake
te brengen.
Ondertusschen was de Harmonie „St. Cecilia",
directeur de heer P. C. van Delft, op de tribune
naast het gemeentehuis aangevangen met het
geven van het aangekondigde concert, zoodat
"de besprekingen verder moeilijk te volgen waren.
Ferryboot tusschen Walsoorden
Hansweert.
Wij stippen hiervan aan, dat de heer Collot
d'Escury den steun der vereeniging vroeg, voor
de pogingen om voor het veer Walsoorden
Hansweert, waarvoor dat dringend noodig is, een
groote overzetboot te krijgen. Dit is een drin-
gende cisc'hHet is ib.v. vandaag voorgekomen,
dat te Hansweert drie auto's moesten achter-
blijven omdat ze niet meer konden geladen
worden.
(Naar we vememen hebben die automobilisten
hun geluk beproefd te Hoedekenskerke, doch
kon men hen daar niet laden. Toen werd een
poging gewaagd over Borssele, en is het him
daar gelukt op de boot naar Ter Neuzen over
te komen en van daar Kloosterzande te bereiken.
Dit illustreert den toestand.)
In plaats dat men nu tracht aan dezen on-
voldoenden toestand tegemoet te komen, welks
oplossing een groot belang voor deze geiheele
streek is, doen Ged. Staten het voorstel om een
tweede motorveerboot te bouwen voor den
dienst Breskens-Vlissingen, welke daar niet noo
dig is en waar die booten alleen dienen voor be-
vordering van het toerisme van buitenlanders,
waarbij de practische belangen dezer streek dus
worden achtergesteld. Laat de maatschappij dus
ook een krachtige paging aanwenden, om in de
eerste plaats dit deel van Zeeuwsch-Vlaanderen
te helpen.
De Voorzitter stemde toe, dat er aanleiding
kan zijn, dat de maatschappij zich hieromtrent
ook nog uitspreekt en aan dit belang steun ver-
leent. Indien hij zich echter niet bedriegt, kan
de heer Collot gerust zijn. Door Ged. Staten van
Zeeland zal in de dezer dagen te houden verga
dering der Staten een crediet worden aange-
vraagd om ook voor dezen dienst een groote
motorveerboot te bouwen. Indien dat wordt toe-
gestaan, zal binnen een paar jaar de zaak in
orde zijn. (Zie de voorstellen voor de Staten in
dit nummer.)
Blijkbaar brengt het noemen van die tijds-
ruimte weer eenige teleurstelling bij het aanvan
kelijk bemoedigend antwoord. De Voorzitter
noemt echter een tijdsverloop van anderhalf jaar
voor het voltooien van zoo'n boot niet zoo groot.
De heer Collot meent, dat dan toch andere
maatregelen konden genomen worden om in de
behoeften van den dienst te voorzien, door in
plaats van de Schouwen, die wel veel passagiers
kan vervoeren, doch weinig laadruimte aan dek
heeft, te laten vervangen door de Luctor, die
meer vervoermiddelen aan dek kap laden.
De heer De Vulder van Noorden bevestigt de
woorden van den voorzitter, dat de veerdienst
ook hier best in orde zal komen. De Schouwen
hier vervangen door de Luctor kan niet, omdat
de Schouwen in de haven van Ter Neuzen niet
kan manoeuvreeren. Dit schip kan niet achter-
uitvaren. Er is echter, naar hij meent, toch wel
een middel om hier een boot in de vaart te bren
gen met grooter laadvermogen aan dek. Voor
zoover zulks van hem als adviseur afhangt, zal hij
dit trachten te bevorderen.
De Voorzitter herinnerde nog dat dezer dagen
reeds is aanbesteed het maken eener haven voor
aanlegplaats van de boot op Ter Neuzen, waar-
door men daar ook een ponton knjgt en met
alle waterstanden de boot met voertuigen zal
kunnen bereiken. Hij hoopt, dat binnen een paar
jaar alles in orde is.
De heer A. Haak te Zaamslag, die blijkens de
mededeeling van de afdeeling Axel is benoemd
tot lid van het hoofdbestuur, ter voorziemng in de
vacature ontstaan door het overlijden van den
heer Ph. J. van Dixhoorn, bracht hulde aan de
werkzaamheid en verdiensten van den overledene
voor de landbouwbelangen, voor zichzelf de cie-
mentie inroepende. Alle krachten moeten thans
voor den landbouw worden ingespannen en hij
hoopt, dat spoedig weer een tijd zal aanbreken,
dat het bedrijf weer rendabel is.
Tot leden van verdienste werden benoemd de
heeren A. Mol te Waarde, Jos. Vael te St. Jan-
steen, C. van Dixhoorn te Oostburg, P. Lmden-
bergh en A. Dommisse te Wemeldinge.
Alsnu werd de vergadering gesloten.
Hierop werd eenigen tijd op de Markt ver
toefd, om te genieten van het fraaie zomerweer,
te beluisteren het concert der harmonie en het
bezichtigen der verlichting.
Vervolgens vereenigde het Bestuur van den
Kring Hulst het gezelschap in het Hotel Van
Leuven, waar men zich een welvoorzienen en
goed bereiden disch goed liet smaken. Het w
ook de gelegenheid voor het hemieuwen van
vroegere kennismaking en aanknoopen van
nieuwe betrekkingen. Er heersdhte een zeer
gezellige stemming en in verschillende toasten
werd uiting gegeven omtrent de verdiensten
van verschillende personen die m de orgamsatie
der tentoonstelling en wat daarmede gepaard
sing een werkzaam aandeel hadden, of omtrent
personen die op landlbouwgeibied een vooraan-
staande plaats bekleeden.
Bij het scheiden bleek, dat de rust van korten
duur zou zijn, om den volgen den dag weer tijdig
de werkzaamheden te kunnen aanvangen.
Aan het jaarverslag der Maatschappij, uitge-
bracht door het Bestuur, is het volgende ont-
16 pfons vorig jaarverslag deeldem we mede, dat
de prrjzen der landbouiwproducten aan aanzien-
lij.ke schommelimgen onderhevig waren, .^h dat
dank izij de groote opbrengsten, de uitkomsten
niet ongrunstdsrer waren.
Het jaar 1929 gaf weer bijzonder hooge op
brengsten. De financieele uitkomst zal echter
zeer zeker veel ongunstiger zijn. Depnjzenvan
alle producten, geen enkele uitgezonderd, waren
laag, van de meeste zeer laag, ja zelfs zoo dat
een massa producten onverkoopbaar bleven.
Zoo bleven enorme voorraden uien, die groote
productiekosten meabrachten, onverkoopbaar.
