Ter Ncuzensche Courant
Tweede Blad.
LANDBOUWBERICHTEN.
GEMEHGDE BEBICHTEK.
Woensdag 5 Febr.
No. 848
b.
GEMEENTERAAD VAN
SAS VAN GENT.
VAN
RAPPORT betreffende de ontwerpen van
wet houdende nieuwe regeling van de
pacht en regeling van de pachtcommis-
sies, ingediend bij Kon. boodschap van
29 Juni 1929; uitgebracht door het
Hoofdbestuur van de Maatschappij tot
bevordering van Landbouw en Veeteelt
in Zeeland.
1.
I. Ontwerp van wet, houdende nieuwe
regeling van de pacht.
De voorstellers van het ontwerp meenen
zich, aldus de Memorie van Toelich-
ting, die het wetsontwerp vergezelt, te mogen
ontslaan van de verplichtina een uitvoerige
beschouwing over den stand van het pacht
vraagstuk te geven en volstaan met de op-
merkina, dat het pachtvraagstuk is een eco
nomised kwestie van algemeen belang en
van nagenoeg algemeene bekendheid.
Dat dit vraagstuk een economische kwestie
is van algemeen belang, onderschrijven wij
ten voile, doch of het van nagenoeg alge
meene bekendheid is, betwiifelen wij. Juist
ten aanzien van het pachtvraagstuk kan
worden opgemerkt, dat er meeningen worden
verkondigd en voorstellen verdedigd, waar-
uit blijkt," dat dit vraagstuk niet altijd als een
economische kwestie wordt gezien.
Vooral nu de belangstelling onzer poli-
tieke partijen voor het pachtvraagstuk zoo-
zeer is toegenomen, vreezen wij, dat een be-
oordeeling van de eischen van de econo
mische grondslagen en van het algemeen
belang hoe langer hoe meer op den achter-
grond zullen geraken en meer en meer het
groepsbelana en daarmede het politiek be
lang op den voorgrond zal komen. Wij
betreuren het daarom. dat de Regeering de
gelegenheid niet heeft aangegrepen om de
economische beteekenis van de pacht voor de
geheele samenleving, zij het dan ook in het
kort, doch krachtig en duidelijk naar voren
te brengen. Vooral daarom achten wij het
gewenscht omdat over het vraagstuk beslis-
sen zullen partijen uit onze volksvertegen-
woordiging, waarvan bij voorbaat verwacht
kan worden, dat zij iedere gelegenheid, dus
ook deze, zullen aangrijpen om een der
grondslagen van de tegenwoordige gemeen-
schap, het eigendomsrecht, afbreuk te doen.
En nimmer mag uit het oog worden ver-
loren, dat het pachtwezen ten nauwste
samenhangt met den privaten grondeigen-
dom. Ingrijpen in het eigendomsrecht zal
naar onze meening slechts dan mogen ge-
schieden wanneer het algemeen belang dit
absoluut noodzakelijk maakt.
Voorts zullen, bij het overwegen van
maatregelen ten aanzien van het pacht
wezen, ook zij, die het stelsel grondgebruiker
tevens eigenaar, voor staan, goed doen de
gevolgen na te gaan, welke het kunstmatig
verbeteren van de positie van een pachtboer
zal hebben voor de in ons lanjd veelvuldig
voorkomende kleine grondeiaenaren, die op
hun met hypotheek bezwaarden grond, het
landbouwbedrijf uitoefenen.
Bij het nagaan van de bezwaren die het
pachtstelsel aankleven zal ook niet uit het
oog mogen worden verloren, dat deze niet
algemeen zijn, of overal in dezelfde
mate zich voordoen, alsook, dat in den regel
de groot-grondbezitters niet de slechtste ver-
pachters zijn.
Wij herhalen dan ook, dat een helder en
klare uitspraak van onze Regeering, hoe zij
de pacht als economisch vraagstuk volgens
hare overtuiging ziet, in een V
Toelichting als deze, o.i. niet
ontbreken.
Van meer belang wordt echter volgens
de Memorie van' Toelichting geacht de
beantwoording van de vraag of de ontwik
keling van het pachtwezen thans zoodanig
is, dat een ingrijpen van overheidswege
noodzakelijk is en zoo ja, in welk opzicht,
waarbij wordt geconcludeerd, dat er een
duidelijke meerderheid aan te wijzen valt van
hen, die, zij het in verschillende richting, van
hoogerhand een ingrijpen in de bestaande
pachtstoestanden wenschen.
Wij vraaen ons af, hoe die meerderheid
zich heeft laten aanwijzen. Is het een poli-
tieke meerderheid of een meerderheid uit
hen, die met het pachtvraagstuk in aanraking
komen?
Wij gelooven niet, dat bij belanghebben-
den een meerderheid aanwezig is voor alge
meene reglementeering van het pachtwezen.
In dit Verband veroorloven wij ons op te
merken, dat het ontstemming heeft verwekt,
dat de Regeering weinig aandacht heeft ge-
schonken aan de adviezen welke over de
voorontwerpen zijn uitgebracht.
Ten aanzien van de misstanden in het
pachtvraagstuk wordt in de M. v. T. ge
wezen op het groot aantal gegadigden en
het gebrek aan cultuurgrond, die samen
werken om de pachtprijzen hoog, op te voe
ren. Wij onderschrijven dit ten voile, doch
meenen er op te moeten wijzen, dat deze
omstandigheden te veel pachters en te weinig
cultuurgrond niet door een regeling van de
pacht kunnen worden weggenomen.
Deze omstandigheden zullen alleen weg
genomen kunnen worden:
doordat een deel van het te veel af-
vloeit naar andere beroepen;
door wijziging in het gebruik van den
cultuurgrond (bijv. door omzetting van
landbouwbedrijven in tuinbouw) of,
door uitbreiding van cultuurgrond of de
verbetering van den cultuurtoestand van
bestaande in slechten toestand verkee-
rende gebieden door ontwatering, ver-
kaveling, e.d.
Wij onderschrijven verder, dat het pacht-
niveau vrijwel algemeen te hoog is, doch
daarvoor zijn ook oorzaken van economischen
aard aan te wijzen. Het is een economisch
verschijnsel, dat in een tijd van hoog-con-
junctuur de pacht en koopprijzen vrij snel
omhoog gaan, dooh eveneens is het een eco
nomisch verschijnsel, dat bij intreden van
emorie van
had mogen
minder gunstige conjunctuur de pacht- en
coopprijzen veel geleidelijker naar beneden
gaan.
Dit verschijnsel was ook na den oorlog te
verwachten, doch deze te verwachten terug-
gang wordt tegengehouden door de omstan
digheden reeds boven genoemd. Wanneer
deze omstandigheden vrij spoedig konden
worden weggenomen, zou het vraagstuk in
wezen spoedig slechts bestaan in enkele ge-
deelten van ons land of misschien slechts
weinig bedrijven betreffen.
Wij merken voorts op, dat de bezwaren
tegen de pacht veel scherper naar voren
treden bij het verpachten van losse lande-
rijen dan bij dat van boerderijen. Vooral de
publieke verpachtingen geven vrijwel overal
aanleiding tot misstanden en kunnen als een
der oorzaken van pachtprijsopdrijving wor
den beschouwd. En waar zooals nader wordt
betoogd, een gev^il van pachtopdrijving de
tendenz heeft. dat ook de overige pachten
omhoog gaan, ware het gewenscht aan het
stelsel van publieke verpachtingen bijzondere
aandacht te wijden.
Wij zouden ernstig in overweging willen
-even om maatregelen te beramen, waardoor
het stelsel van publieke verpachtingen geheel
werd verboden.
In de Memorie van Toelichting wordt ver
der opgemerkt, dat het risico van het bedrijf
op den pachter drukt. Inderdaad is dit een
verschijnsel inhaerent aan de pacht en wan
neer men dit wegneemt of aantast, bestaat
er groote kans, dat er van de pacht, zooals
wij die in Nederland kennen, weinig zal
overblijven. Wanneer toch de verpachter
door de wet gedwongen zou worden om het
ongunstige deel van het bedrijfsrisico mede
te dragen, zullen velen ook meer invloed
eischen op de bedrijfsvoering, waardoor de
vrijheid van den pachter dreigt verloren te
gaan. Elke poging om wettelijk een deel
van het bedrijfsrisico op den eigenaar te
laten drukken. zal o.i. ingaan tegen het alge
meene streven, om uit het pachtcontract alle
beperkende bepalingen te weren, die de be-
drijfsuitoefening door den pachter aan rege-
lingen binden.
Onjuist is de uiting in de Memorie van
Toelichting, dat hem (den pachter) bedrijfs-
en bestaansonzekerheid steeds bedreigen.
Immers bij een groot percentage is deze be-
dreiging misschien theoretisch, doch prac-
tisch niet aanwezig.
,,Toch mag aangenomen worden, dat
bovenstaande bezwaren op den pachters
stand als geheel bezien, drukken en er mede
de oorzaak van zijn, dat de toestand van
deze bevolkingsgroep over het geheel ge
nornen niet rooskleurig is", wordt gezegd.
Noch uit de rapporten van de Staats
commissie van 1906, noch uit die van 1919,
valt die conclusie af teleiden, en wij achten
het fataal, dat deze klakkeloos is neer
geschreven.
Immers de weinig rooskleurige toestand
geldt voor den geheelen landbouwenden
stand, zoowel pachters als eigen boeren en
hout verband met de slechte bedrijf suitkom-
sten. als gevolg van den minder gunstigen
economischen toestand.
De pachter heeft alleen het bedrijfsrisico
terwijl de vele kleine grondeigenaren naast
let bedrijfsrisico, ook nebben te dragen het
vaak veel zwaardere bezitsrisico.
Dat de toestand van vele jongere boeren
die niet over eigen bedrijfskapitaal beschik-
cen precair is, spruit niet alleen voort uit de
hooge pachten. Zij, die toch in de jaren
19181922 hebben gepacht, hebben zware
verliezen geleden op het bedrijf skapitaal,
door vermindering van de waarde van de
ledrijfsinventaris (vee en paarden). Dit
capitaal is verloren, doch de rentebetaling
ilijft.
Daarmede willen wij niet gaarne den in
druk vestigen, dat er in de pachtverhoudin
gen geen ongunstige omstandigheden voor
comen. Wij* zijn overtuigd, dat het pacht
niveau tegenwoordig in het algemeen te
loog is, wij erkennen, dat de commercieele
verhoudingen ook in sommige gedeelten van
Zeeland scherper worden; wij geven toe, dat
er tendenzen zijn, die er op wijzen, dat de
verhouding tusschen pachter en verpachter
andere deelen zich verscherpt.
Reeds in dit verband meenen wij er op te
moeten wijzen, dnt drie omstnndigheden
hiertoe leiden;
le. dat ook de cultuurgrond in de laatste
jaren door wisseling van eigenaars, in
sommige gevallen, uitsluitend wordt be
schouwd als geldbelegging om daaruit
de hoogst mogelijke rente te verknjgen;
dat in streken van uitbreiding van den
tuinbouw, de koopprijzen zeer hoog
kunnen worden opgevoerd, met als ge
volg de tendenz om hooge pachten ook
voor de landbouwbedrijven te eischen.
dat in een geval van huuropdrijving de
tendenz zit," dat de pachten in die stre
ken hooger worden.
van de buurtschap de Teuge met zeer groote
>ra:ht tegen een boom gereden, zoodat deze
zaak was dat de chauffeur uit moest wijken
voor een in dezelfde richting rijdenden woon-
wagen en daarna de bus niet meer op den
weg kon krijigen. In de autobus zaten 16 pas-
sagiers, die als door een wonder gespaard
bleven. Immers de schok was zoo hevig, dat
van de zetels in het rijtuig geen enkele meer
op den vloer bleef staan en de passagiers door
elkander op den vloer geworpen werden.
Slechts 6<5n passagier, W. genaamd, brak een
been. Hij werd naar het ziekenhuis te Apel-
doom overgebracht. De overige passagiers
kwamen met lichte kwetsuren, als builen en
schrammen, benevens den schrik vrij.
DE GEVLOGEN VOGEL,
Te 's-Gravenhage is dezer dagen een inter-
nationale zakkenroller geknipt in de Prin-
cesse-Schouwburg.
De man blijkt niet alleen zijn ..bedrijf" te
hebben uitgeoefend. Hij had handlangers en
en hunner een Nederlander. woonde in de
noofdstad, althans daar uad hij Vnjdagocn-
end zijn verblijf en wel in een bovenwoning
hoek Kerkstraat Nieuwe Spiegelstraat.
Waar hij thans huist, is niet bekend. Vrij-
dagochtend was een Haagsche rechercheur
naar Amsterdam gekomen om den „assistent-
zakkenroller", die nog meer „beroepen" heeft,
welke de politie niet mag gedogen, te arre-
steeren. Een Amsterdamsche rechercheur
ging mee.
De gezochte ontving de heeren uiterst wel-
willend: ,,Komt u binnen, heeren, ik ben
dadelijk tot uw dienst".
De rechercheurs stondep paf over zooveel
beleefdheid, maar zij had den niet veel tijd zich
te verbazen, want opeens sloeg de voordeur
dicht en viel in het veiligheidsslot. De zak
kenroller had kans gezien buiten te komen en
de deur stevig te sluiten.
De rechercheurs zaten gevangen en zij
waren genoodzaakt door het raam zich naar
beneden te laten zakken. Toen zij, na de klau-
terpartij, veilig op straat stonden, was de zak
kenroller gevlogen. En hij heeft geen nader
adres achtergelaten.
EEN ZACHTZINNIG VROUWTJE!
In Revnitz bij Praag is de weduwe van een
spoorwegbeambte gearresteerd onder beschul-
diging haar man, die vrjf jaar geleden is ge-
storven, vergiftigd te hebben. Zij zou fijn-
gemalen glas in zijn eten gemengd hebben en
gepoogd hebben hem met tuberkelbacillen te
infecteeren.
EEN SLEEPBOOT VERGAAN.
Naar uit Beaumont in Texas (V. S.) wordt
gemeld heeft het tankechip Liebre van de
Standard Oil C. in de Golf van Mexico de be-
manning van een zeilschip gered. De sleep-
boot die het zeilschip op sleeptouw had, was
in den storm met 13 man vergaan.
EEN LYNCHPARTIJ
Te Ocilla in Georgia heeft een menigte een
neger, die verdacht werd een meisje van 14
jaar te hebben gedood, gelyncht, Daarna is
het lijk van den neger op een brandstapel ver-
brand.
EEN FAMILIE-DRAMA.
Zaterdagnacht heeft de landbouwer Boel-
sing te Stallupoenen zijn 13jarige dochter en
een 24jarigen zoon met een bijl neergeslagen
en hun daarna met een scheermes de keel af-
gesneden.
Na zijn gruwelijke daad heeft de man zich
onder een trein geworpen. Hij was op slag
dood. Het motief van de daad is niet bekend;
men vermoedt, dat Boelsing uit wanhoop over
den slechten gang van zaken heeft gehandeld.
EEN GEZINS-IDYELE.
John Gender is een knaap van 12 jaar. Hij
heeft als ieder rechtgeaard kind genegen
belangstelling voor zijn moeder, Josephine
Gender. Deze dame is dikwijls dronken en zij
heeft nu voor haar misdragingen in dat op
zicht dertig dagen gevangenisstraf gekregen.
Zij was met vrienden naar een clandestiene
drankgelegenheid gegaan; maar het zoontje
was haar nageslopen en had de politie ge-
waarschuwd. De overtreding werd geconsta-
teerd en de rechter legde een boete op. Maar
de echtgenoot wilde niet betalen; de dame
had het geld niet, en zij moet nu dertig dagen
zitten.
Een hartverheffend trio
2e.
3e.
a.
c.
EEN INBREKER AANGEHOUDEN
In den avond van 24 December 1.1. werd door
vernieling van een ruit ingebroken in de wo-
ning van den landbouwer de K. te Klevers-
kerke, gemeente Arnemuiden. Uit een in do
kamer staand kabinet, waarvan het slot even
eens verbroken werd, werd een partij gouden
voorwerpen ontvreemd. Een destijds door de
politie ingesteld onderzoek had geen resultaal
Thans is het de politie mogen gelukken den
dader op te sporen en een zekeren de X
werkman te Souburg, aan te houden. De V.
bekende de inbraak te hebben gepleegd en
eenige ontvreemde voorwerpen (gouden siera
den) werden nog in zijn bezit gevonden. Deze
werden in beslag genomen. De man is ter be-
schikking van de justitie gesteld.
SNEEUW.
In de Noordelijke provincies van ons land
heeft het Zondag flink gesneeuwd. Tegen den
avond begon het te dooien en viel er eemge
regen.
GRIEZELIGE VONDST.
Vrjjdagmiddag deden de arbeiders, die,
op
het terrein van Ankersmit's Katoenfabrieken
te Deventer bezig waren met graafwerk, daar-
bij een griezelige vondst; zij stuitten n.l. op
twee nagenoeg gave geraamten van menschen
AUTOBUS-ONGELUK.
Zondagmorgen is de A.D.A.-autobus, die om
10 uur uit Apeldoom vertrekt, in de nabijheid
Er was weer gedrang v66r het Sas van
Gentsche Kapitool op den avond van den
30sten Januari.
Blijkbaar verwachtte men sensationeele
debatten, te oordeelen naar de talrijke nieuws-
gierigen, welke zich klokslag 7 op het bordes
van het atadhuis verdrongen.
De zittingen van den raad beginnen zich
langzamerhand meer en meer in de bizondere
belangstelling van een zeker deel der bevol-
king te verheugen.
Is het wonder, dat er een bizondere leering
te putten valt uit de betoogen door onze
vroede vaderen omtrent sommige onderwer-
pen gehouden of is het, omdat men zich
gespitst heeft op het een of andere onder-
werp, dat als punt op de agenda voorkomt.
.Met zekerheid is daaromtrent niets te mel-
den, maar zooveel is zeker, dat alien met on-
geduld het oogenblik tegemoet zieh, waarop
de breede deur van de raadszaal de gezellige
lichteffecten van de zaal in de sombere gang
werpen en de Secretaris het parool doorgeeft:
„De openbare vergadering wordt geopend".
Ditmaal werd het geduld zelfs op een harde
proef van ruim een half uur gesteld, eer de
blijde tjjding van de officieele opening werd
kenbaar gemaakt.
Alleen de heer P. IJsebaert ontbrak op het
appfel, ditmaal zagen we ook weer weithouder
Marquinie den zetel bekleeden, die de vorige
maal onbezet was gebleven.
Te ruim half acht werd de vergadering
door den Voorzitter geopend verklaard en
kreeg den Secretaris gelegenheid het behan-
delde in de vergadering van 28 Dec. 1929 nog
eens de revue te laten passeeren, in beknopten
vorm weliswaar, alleen de gevallen besluiten
en genomen beslissingen en extenso vermel-
dende, omdat deze in optima forma vermeld
moeten worden, maar overigens ontdaan van
alle franjes der welsprekendheid, die allicht
oorzaak konden zijn, dat door de vele boomen
het bosch niet behoorlijk te zien ware.
Toch duurde ondanks alle beperking de
voorlezing nog geruimen tijd. En toen einde-
ltfk alles met de voorzitterlijke en secreta-
riaarljjke handteekeningen bekrachtigd was,
kon met de zaken een voortgang gemaakt
worden.
Zooals in de eerste zitting van een nieuwen
jaargang gebruikelqk is, was het de taak des
Voorzitters, om een terugblik te werpen op
de regeeringsperiode, die na afsluiting van de
jaarboeken op 31 Dec. 1.1. thans achter hem
lag. Want wie vermeidit zich niet eens gaar
ne in het verleden en laaft zich niet met wel-
gevallen aan der feiten bron, al is het don ook
alleen om daaruit kracht en moed te putten
voor hetgeen in de itoekomst nog aan daden
en handelen verwacht en geeischt zal worden.
Mijne heeren, aldus de Voorzitter; het is mij
een behoefte bij den aanvang van dit jaar U,
heeren leden van den raad en U Secretaris
een zalig Nieuwjaar toe te wenschen. Moge
het een jaar zijn van zegen voor U en de
Uwen en van voorspoed in uwe zaken en on-
dememingen.
Ik dank U ook voor de heilwenschen mij bij
het begin van het jaar gebracht. Weest ver-
zekerd, dat deze door mij op hoogen prijs ge
steld worden. Teneinde Uw oordeel te verge-
makkelijken over den gang van zaken, wil ik
eenige feiten aanhalen waarvoor ik Uwe aan
dacht mag vragen.
Door aankoop werd de gemeente eigenaar-
ster van het perceel Van Kerkvoorde, waar
voor een leening gesloten werd groot f 4700.
Om trottoirs aan te leggen en de Poelstraat
te verfraaien kocht de gemeente een perceel
grond van de wed. Vergauwen voor 672.
Aan het Wit-Gele Kruis werd een subsidie
toegekend groot 300 voor t. b. c.-bestrijding.
Een voorstel werd U gedaan tot aanleg van
stoepen .waarvoor een leening gesloten werd
groot f 16.000.
Nog besloot de raad tot afslag van het
electriciteitstarief.
De itoestand op de O. L. school A maakte
het noodig het personeel met een leerkracht
te versterken. Als zoodanig werd benoemd
mej. M. Vercauteren.
Van P. de Nocker werd aangekocht het
hoekhuis gelegen langs de Westkade voor
f 3300.
Van den Minister gewerd ons daarvoor een
tegemoetkoming van f 1100, als zijnde dit per
ceel een gevaar voor het verkeer.
Wegens overlading van den stadsreiniger
werd een tweede stadsreiniger gewenscht,
waartoe benoemd werd R. van Ham.
Na de herleving van de veemarkt werd de
dierenarts, de heer De Bos met de keuring
van het marktvee belasit.
De begrooting van het Burgerlijk Armbe-
stuur werd vastgesteld in inkomsten en uit-
gaven op 4901, met een subsidie van 2800
uit de gemeentekas.
De begrooting op het electriciteitsbedrijf
werd vastgesteld in inkomsten met f 18.324,40
en f 2014 voor den kapitaaldienst.
De begrooting voor de vleeschkeuring be-
droeg f 3350.
De gemeentebegrooting werd vastgesteld in
inkomen en uitgaven op 130.275,45 en de
kapitaaldienst met f 922,01.
Het salaris van den ambtenaar ter secre-
tarie werd gebracht op f 2400.
Er kwam een verzoekschrift in van het
R. K. kerkbestuur tot stichting van een
school in de Zandstraat. Dit werd behandeld
in Uwe vergadering van 28 Dec. 1929.
De bevolking is gestegen van 3016 tot 3070
zielen, 37 personen werden tengevolge van de
grenswijziging tusschen Westdorpe en Sas
van Gent op 31 December 1929 van Westdorpe
naar hier overgeschreven.
Aan werkeloozenverzekering geeft de ge
meente 881,89. Uitgegeven werden aan
werkloozensteun 7783,79, w.o. 3047,59 voor
aanleg van stoepen. De veemarkt geeft tee-
kenen van vooruitgang. 763 stuks hoornvee
werden ter markt aangevoerd en steeds was
er meer vraag dan aanbod.
De scheepvaart vertoont 't volgende beeld;
In opvaart kwamen hier Voorbij 2968 stoom-
en 30 zeilschepen. In afvaart 2960 stoom- en
30 zeilschepen. In de binnenvaart voeren op
5888 stoom- 'en 5123 zeilschepen; af: 5900
stoom- en 4987 zeilschepen.
Voor onze eigen Industrie losten 1-931
zeilschepen en 50 zeebooten. Aan de land-
zijde werden 15.904 in- en 5454 uitklaringen
gedaan; aan de rivierzijde 14.195 in- en 13.101
uitklaringen. Aan het spoor 6650 in- en 9462
uitklaringen.
Door de tram werden aangevoerd 56 mil-
lioen K.G. bieten. Jammer genoeg is het aan
tal geloste schepen gedaald. Hiervoor is een
factor aanwezig, daar een onzer bloeiende
suikerfabrieken deze campagne tot stilleggen
van haar bedrijf genoodzaakt was.
Ook het kwantum geloste bieten vertoont
een sterke vermindering. Werden in 1927 door
de tram nog 89 millioen K.G. bieten aange
voerd, in 1928 bedroeg deze hoeveelheid nog
slechts 71 millioen K.G. om in 1929 te dalen
tot 56 millioen K.G.
Een bloeiende suikerindustrie is voor de
arbeidersbevolking en voor de gemeente een
overwegende factor voor een gezonden
levensstandaard.
Nu de buitenlandsche politiek evenwel aan
den uitvoer van de hieten een slagboom in den
weg gelegd heeft, kan bescherming van de
binnenlandsche suikerindustrie niet langer
uitblijven.
Onze groot-industrie ondervond tengevolge
van de beurscrisis een terugslag in het zaken-
leven en moest beperking van haar productie
overwegen.
Ik hoop, dat de nieuwe textiel-industrie, die
zich hier gevestigd heeft bijdragen zal tot de
algemeene welvaart en wensch haar van harte
toe, dat zij zich in een spoedigen bloei moge
verheugen. Ook maakte de gemeente een
periode van werkstaking door, uitgebroken bij
de Stijfsel- en Glucosefabriek. De bemidde-
lingspogingen van den Rij-ksbemiddelaar
slaagde er eindelijk in, deze staking tot een
goed einde te brengen.
Nog wil ik erop wijzen, dat op 31 Dec. 1929
de grensregeling met Westdorpe van kracht
werd verklaard.
Ik spreek de hoop uit, dat deze grensrege
ling moge bijdragen tot hoogeren bloei van de
industrie in deze gemeente en de gemeente
Westdorpe van hare zijde ook de voordeelen
van deze regeling zal ondervinden.
Het Gemeentelijk Electriciteitsbedrijf toont
een steeds stijgend verbruik en staat er gun-
stig voor. In 1929 werden 24 nieuwe aanslui-
tingen gemaakt en steeg het aantal tot 589
perceelen.
Aan kabels werd 2450 uitgegeven. Het
stroomverbruik is toegenomen met 20,8
niettegenstaande de verlaging van het tarief
bedroegen de ontvangsten slechts f 28,69 min
der dan het vorige jaar.
Het reservefonds bedroeg 4949,75.
Wanneer blijkt, dat de ingevoerde verlaging
geen tekort zal veroorzaken, zullen Burg, en
Weth. mettertijd nog met een verlaging aan-
komen. Gekomen aan Set einde mijner be
schouwing wil ik daaraan een slotwoord toe-
voegen. Willen wij de belangen van de ge
meente naar behooren behartigen, dan dienen
de verschillende fracties dit te doen in ern-
stige samenwerking, waarvan de geest moet
getuigen van onderlinge waardeering.
Voorstellen buiten het programma zouden
soms verkeerde gevolgen kunnen hebben.
want elk voorstel eischt vooraf diepe studie.
Moge de ijver, die U in 1929 bezielde in 1930
U blijven bezielen. Geen ruggespraak worde
gehouden met degenen, die U hier afvaardig-
den, zoo zal uw arbeid de gemeente ten zegen
komen.
Na de voorlezing van dit uitgebreid verslag
neemt de heer Verschaffel, als oudste lid van
den raad het woord en richt zich tot den
Voorzitter in dezer voege:
Mijnheer de Voorzitter: Met aandacht heb
ben wij uw verslag gehoord. Als oudste lid
breng ik U, ook namens mijn medeleden flank
voor de goede wenschen tot ons gericht.
Ook mocht het mijn aandacht trekken, dat
door U gewezen werd, dat wij steeds in aan-
gename verhouding moeten blijven. Ik hoop,
dat er steeds een goede onderlinge geest zal
blijven tusschen ons.
Dan heb ik gehoord, dat het aantal inwo-
ners der gemeente boven de 3000 zielesn is
gestegen. Nu moet ik U en ook den Secre
taris erop wijzen, dat er een klein verzuim
begaan is, n.l. dat de 3000ste inwoner geea
cadeau heeft gekregen. Ik hoop, dat aan diea
gelukkige nog een cadeau zal geschonfcen
worden.
De Voorzitter: Mijnheer Verschaffel, we
zullen zien, wie die gelukkige geweest is «n
zullen het verzuim nog herstellen.
De heer Verschaffel: Ik hoop, dat het een
vrouw is, want ik heb gehoord, dat er meer
vrouwen zijn brjgekomen dan niannen.
De Voorzitter: Ik moet de vergadering
mededeelen, dat de heer IJsebaert verhmderf
is, deze zitting bij te wonen.
Als eerste ingekomen stuk komt nu ter
tafel een schrijven van Gedep. Staten, hou
dende mededeeling, dat, aangezien de beslii-
sing over de begrooting nog niet is kunnen
genomen worden, de raad gemachtigd wo nit
te beschikken over het een-twaalfde van de
daarop uitgetrokken posten van uitgaven,
waarvan Ged. Staten mededeeling te doen.
Dit schrijven wordt voor kennisgeving aan
genomen ,waama door den Voorzitter namens
Burg, en Weth. het voorstel sub 2 van de
agenda wordt ter tafel gebracht, n.l. tot Art
verleenen van 80 percent voorschot op de
gemeentelijke vergoeding, overeenkorristig
art. 101 der L. O.-wet 1920, ten behoeve der
bizondere lagere scholen over 1930.
De Secretaris deelt mede, dat naar den
maatstaf van de kosten van het lager ondar-
wijs A 9,25 per leerling dit voorschot be-
draagt voor de R. K. Jongensschool met
gemiddeld aantal leerlingen van 92, ft
Voor de R. K. Meisjesschool met een gemid
deld aantal leerlingen van 111 f 821,40l
De Voorzitter: Burg, en Weth. stellen waar
deze voorschotten naar gemelden maatstaf te
verleenen. Het voorstel wordt zonder hoofde-
lijke stemming overeenkomstig aangenomen.
Punt 3. Voorstel tot verlenging van het
besluit omtrent de subsidieering van den
cursus in de Fransche taal aan de bizondere
lagere scholen binnen de gemeente.
De Voorzitter: Burg, en Weth. stellen
deze subsidie, waarover de raad in 1925
besluit heeft genomen met 1 jaar te ver-
lengen.
Daar niemand stemming verlangt, is het
voorstel met algemeene stemmen aangenomen.
Punt 4. Voorstel tot het aangaan eener
geldleening groot 10.000 ter uitvoering van.
het besluit tot grenswijziging.
De Voorzitter: Mijne heeren: U weet, dat
1 Januari de eerste termijn groot f 5000 ver-
vallen is.' Daamaast hebben wij nog een
groot f 4500 (te betalen voor ovemame van
weg der gemeente Westdorpe. Burg, en Weth.
stellen voor, ter aflossing van deze bedragen.
een geldleening aan te gaan van 10.000 A
4% percent, met een aflossing van 20B
's jaars.
Het aldus gedane voorstel wordt z. h.
aangenomen.
Punt 5. Voorstel tot het aangaan eener
geldleening groot f 6000 voor den aanleg van
een park.
De Voorzitter: Mijne heeren. Zooals u zich
zult herinneren hebben wij U getoond de tee-
kening van den heer De Wilde, om te komen
tot aanleg van een park. De heer Stouthamer
heeft een voorstel gedaan om f 8000 ter he-
schikking te stellen. Burg, en Weth. hebben
nog eens nagegaan, hoeveel de kosten zouden
bedragen zonder kiosk. Het plan is nu dit
jaar 6000 te laten verwerken zonder fontein.
Daar toe zou het noodig zijn een geldleening
aan te gaan groot f 6000.
De heer Verschaffel: Mijnheer de Voor
zitter: Naar aanleiding van de toelichting
gegeven door den heer De Wilde ben ik tot
andere gedachten gekomen. Ik verklaar m§
absoluut tegen het park. Ik zal er niet voor-
stemmen. Die mijnheer heeft gezegd: uitvoe-
ren of niet. Dat park past niet meer.
't Spijt me, maar het bedrag is te hoog. Strui-
ken en boomen planten, daar ben ik wel voor.
Maar dat park is te bezwarend voor de ge
meente. Ik heb gedacht, dat 't met wat.
schoon maken, met wat groen en struiken
voldoende is, maar niet met bloemen en per-
ken. Ik zal er geen bedrag voor stemmen.
De Voorzitter: Mijnheer Verschaffel. Zoo
veel menschen moeten zich behelpen met een
klein koertje achter him huis. Gun die men
schen ook eens wat, geef hun een park, gun
hun wat vrije lucht.
De heer Verschaffel: Dat kunnen zij bui
ten ook hebben.
De heer Stouthamer: Ik ben van 't het--
zelfde gevoelen als de heer Verschaffel. Laten
wij nu eens uitcijferen, dan kost 't nog zonder
kiosk 10.000. Ik had gedacht heel royaal te
zijn. Daarvoor had ik gedacht: een kiosk met
mooi park kunnen we wel voor f 8000 krijgeu
Maar nu is gebleken, dat er nog veel bijwerls
bijkomt. Daarom vind ik het voor de ge
meente te duur en evenals de heer Verschaf
fel acht ik het daarom beter ervan terug te
keeren.
De Voorzitter: Ik dacht, dat U voor bestri
ding der werkeloosheid waart. Een gedeette
wordt als werkverschaffing besteed.
De heer De Leux: Na de uiteenzetting van
den heer De Wilde, waar ik niet bij geweest
ben, zou 't park nog meer kosten. Dat zou
ondraaglijk voor de gemeente worden. Ais er
nog bouwgrond zou komen, zou ik zeggen, ja.
Maar, dat is niet bet geval. Daarom geef Ik
aan dit plan geen steun.
De heer De Mul: Ik ben een voorstander
van een park. Maar niet zooals 't hier wordt
voorgesteld. Daarom kan ik er mijn stem niet
aan geven. Is het niet op een andere manier
te doen. Als dat het geval is, zou't nog kun
nen. Maar anders moet ik tegenstemmen.
De heer Marquinie: Toen op de vorige ver
gadering het park te berde kwam schrok ik
voor die f 12000. Wel verre van het werk vac
den heer De Wilde te willen afkeuren, heb ik
mij dat park evenwel zoo niet voorgestekL
Toen wij nog eens met den heer De Wilde
gesproken hebben over den aanleg van dLB
park, heeft deze gezegd: Wat wilt U makeuT
Het kan groot, maar het kan ook klein wor
den. De vierkante plaats is best geschlkt
voor een park. De grond naast De Laruelle
is te gebruiken als bouwgrond. Ter plaatse
is aan den heer De Wilde gevraagd, wat het
zou kosten en deze heeft toen losgelaten, dat
kan 50 tot 60 duizend francs kosten.
Ik heb toen direct gezegdAls we daarmee
er van afkomen, kan ik er mij mee ver-
eenigen.
't Plan is prachtig, maar voor Sas te duur.
Als 't Sas 30 of 40.000 zielen had zou ik
zeggen: goed. Maar nu is 't veel te duur.
Zou 't nu niet te schikken zijn op het middel-
ste vierkant een park aan te leggen, daiv
konden we de menschen, die daar gebouwdt
hebben tevreden stellen. Dat behoeft niet zoo
grootsch van opzet te zijn. V66r de St. Anna-
kerk te Gent is ook zoo'n park; 't is iets fjjns
en niet kostelijk. We kunnen hier ook zoo'n
