/(ftzOdMcui*
ONTSPANNINGSLECTUUR -
Faillissement Everaert.
Ned. Herv. Kerk
/(akAM
VOORTAAN
HUISHOUDSTER P.G.
2 KOSTGANGERS
een nette JONGEN
Firma P. J. VAN DE SANDE DrlCI rpTlllip
Huis en Hof.
Piuimree-rubriek
II
MAG EEN VADER ZIJN DOCHTER
ONTVOEREN
TER NEUZEN.
J{(juw*dkmpj(ikiieXb&id
Het is de bestel
3S
ZEEUWSCH-VLAAMSCHE
TRAMWEG-MAATSCHAPPIJ N.V.
Twee Obligation a flOOO,-
Tien Obligation a f 500,-
GEBR. VAN GOETHEM, Sas van Gent.
GEVRAAGD
Firma P. i. VAN DE SANDE.
BOEKHANDEL *1 "°"TER NEUZEN IlLIOLLU I UUI\
De rechtibank te Rouaan heeft moeten be-
slissen in een merkwaardige kwestie: de
vraag namelijk of een vader het recht heeft
zijn ongehuwde dochter, met instemming van
zijn vrouw en in het belang van beider ouder-
lijk gezag, te ontvoeren.
Eenigen tijd geleden had de 25jarige
Renee Harel, de dochter van 'n rijk fabrikant
te Perriers-sur-Andelie, ongenoegen met haar
ouders, waarop zij besloot hen te verlaten om
„haar eigen leven te leven". Zij ging bij haar
muziekonderwijzeres wonen en bleef doof voor
alle smeekbeden van vader en moeder om
naar het ouderlijk huis terug te keeren. De
heer Harel heeft toen besloten haar met den
sterken aim dien van zichzelf wel te ver-
staan terug te halen en hij beraamde een
ontvoeringsplan, dat hij met een huisvriend
'n gepensionneerd majoor, ten uitvoer bracht.
De twee mannen wachtten met een auto op
den hoek van een straat, die het meisje
waarschijnlijk zou passeeren en toen zij in-
derdaad, niets kwaads vermoedend kwam
aanstappen, werd zij door papa en den huis
vriend gegrepen, die poogden haar in den
auto te krijgen.
Het meisje spartelde echter verwoed tegen
en slaagde er in aan haar „belagers" te ont-
komen.
Daarop is zijzelf iin den aanval gegaan en
heeft een aanklacht ingediend tegen haar
vader en diens vriend, waarbij zij schadever-
goeding vraagt wegens haar toegebrachte
letsel.
De reohter heeft de beide gedaagden ver-
oordeeld tot een boete van 25 francs, voor-
waardelijk, terwijl aan Rende Harel een
schadevergoeding van 500 francs werd toe-
gekend.
ROSIE DOLLY ENZEVEN MILLIOEN.
Rosie, een van de zusters Dolly, is inder-
tijd met een Amerikaanschen milliardairs-
zoon, Mortimer Davis, getrouwd en natuur-
lijk heeft hij haar hartewensch: een paarlen-
ketting, bevredigd. Ongeveer een jaar geleden
heeft het jonge paar bij een juwelier op het
Vendomeplein te Parijs een collier gekocht ter
waarde van drie-en-een-half millioen frank.
Bij een anderen juwelier in de St. Honord-
straat kochten Rosie en haar man een twee-
den ketting, die ongeveer hetzelfde bedrag
kostte. Betaald werd er echter niets: wel
sloot de jeugdige Mortimer met de juweliers
een overeenkomst, waarbij werd bepaald, dat
de paarlen in termijnen zouden worden be
taald uit de erfenis ,die hij binnenkort zou
ontvangen, daar zijn vader kort geleden was
overleden. En Rosie haastte zich van de twee
colliers <§en ketting te laten maken, en zij
vond dit sieraad van. zeven millioen heusch
heel geslaagd. Maar zooals het meestal
met erfenissen gaat die van den ouden
heer Davis viel leelijk tegen, want inplaats
van over een rente van vijf-en-twintig mil
lioen frank de beschikking te krijgen, bleek
de jeugdige Mortimer, die door een blijkbaar
niet geheel onverstandigen vader stevig was
onterfd, het te moeten stellen met een arm-
zalig inkomentje van anderhalf millioen
frank. En de juweliers werden niet betaald.
Minzame pogingen om het geld los te krijgen
mislukten; het echtpaar Davis was bovendien
moeilijk te pakken te krijgen, daar het heel
veel op reis was, en ten slotte dienden de ju
weliers een klacht in. „Ik weet niet eens,
waar de ketting is", moet Rosie hebben ge-
zegd; „hrj zal wel ergens in een kast liggen,
of anders nog in een van onze koffers zitten!"
Strekt het Rosie niet tot eer, dat zij op het
stuk van de verloren paarlen toch nog iefs
nieuws heeft we ten te bedenken? Want wat
is, vergeleken bij deze grootsche mise-en-
scfene van het bijou van zeven millioen „er-
gens" in een kast, de afgezaagde vertooning
van een armzalig parelsnoer van enkele ma-
len honderdduizend frank verloren in een
huurtaxi
LUIDSPREKER ALS WAARSCHUWER.
Uit Melbourne wordt gemeld, dat in de
omgeving van die stad demonstraties zijn ge-
geven van een waarschuwingssysteem voor
onbewaakte overwegen, dat automobilisten bij
avond per luidspreker waarschuwt, wanneer
zij een spoorwegovergang naderen. Deze
vinding, uitgewerkt door dr. Keat, een ge-
neesheer, wiens vrouw en kinderen als slacht-
offers der overwegen gevallen waren, berust
op het volgende. In de nabijheid van den on-
bewaakten overweg wordt een photo-electri-
sche eel opgesteld. Wanneer het licht der
autolantaams hierop schijnt, wordt via een
relais een gramofoonversterker en gramo-
foonmotor ingeschakeld en uit den luidspre
ker klinkt een waarschuwing voor den nade-
renden automobilist. Deze installatie wordt
ingeschakeld met behulp van een tijdschake-
laar, die na drie minuten automatisch weer
uitschakelt. Om te voorkomen, dat de plaat
geheel afgedraaid zou worden is deze niet
rond, maar in den vorm van een band uitge-
voerd. De kwaliteit der weergave lijdt hier
wel onder, maar dit is voor het beoogde doel
geen bezwaar. De autoriteiten hebben echter
nog geen definitief oordeel geveld over de
practische bruikbaarheid van deze vinding.
EEN HONGAARSCHE LANDRU.*
Reeds sedert vijf jaren zit in de gevangenis
te Arad in Zevenburgen, een stad, die vroe-
ger Hongaarsch was, doch thans tot Roe-
menie behoort, een man te ,,brommen", die
zichzelf Franz Wimmer noemde en die ver-
scheidene inbraken en een moord op zijn ge-
weten heeft. Hij vertelde zijn gevangenis-
kornuiten herhaaldelijk, dat hij in werkelijk-
heid eigenlijk anders heette. Hij wilde echter
zijn naam niet verraden, want hij wilde zijn
familieleden, zoo zeide hij, die zeer geziene
menschen in Boedapest waren, deze schande
niet aandoen. Een en ander kwam ter oore
van de gevangenisdirectie, die zich nu voor
deze geheimzinnige affaire begon te interes-
seeren en een onderzoek naar 's mans vorig
leven liet instellen. Daarbij kwam men tot
de verrassende ontdekking, dat de gevangen
boef niemand minder was dan de beruchte
Bela Kiss, die blikslager te Cinkota bij Boe
dapest was geweest en een reputatie had als
Hongaarsche Landru, aldus wordt uit Wee-
nen aan „het Vad." gemeld. Hij had inder-
tijd een heele reeks vrouwen om het leven
gebracht en hij was er zeventien jaar ge
leden, in 1921, toen men verdenking tegen
hem begon te krijgen, plotseling vandoor ge
gaan. Het was namelijk de bewoners van het
plaatsje opgevallen, dat de blikslager zoo'n
groot verbruik aan huishoudster had. Nau-
welijks was een nieuwe huishoudster bij hem
in dienst getreden, of zij was ook alweer ver-
dwenen, zonder dat iemand ook maar 66nig
spoor van haar kon ontdekken. Wanneer
men Bela Kiss dan vroeg, waar die vrouwen
gebleven waren, dan haalde hij de schouders
op en klaagde hij over de onibestendigheid
van de leden van het schoone geslacht. Toen
echter opeens een buitengewoon mooi jong
meisje plotseling verdwenen was, ging de
gendarmerie zich met het geval bemoeien.
Kiss vemam dat en verdween, nadat hij eerst
nog in de gauwigheid zijn huis en zijn werk-
plaats had verkocht. Later vernam men van
een Hongaarschen soldaat van het vreemde-
lingenlegioen uit Oran in Afrika, dat Kiss
daar eenigen tijd had gediend, doch gedeser-
teerd was.
In 1913 werd in den tuin van Kiss' vroe-
gere huis te Cinkota gegraven. Men stootte
daarbij op dertien doozen van blik, welke een
meter lang waren. In elk dezer doozen vond
men een in stukken gesneden vrouwenlrjk,
dat de Blauwbaard daar in de aarde had be-
graven. Men kon de identiteit van de vrou
wen natuurlijk niet meer vaststellen en zoo-
doende weet men ook niet, welke dertien van
de twintig verloren gegane vrouwen daar in
den tuin waren gestopt.
In het jaar 1916 werd op een slagveld in
Servie het lichaam van een gesneuvelden
Hongaarschen infanteriesoldaat gevonden, die
papieren bij zich had, welke op den naam
Bela Kiss stonden. Nu is Kiss wel een zeer
veelvuldig voorkomende naamhet betee-
kent Klein"en ook de voomaam Bela
is zeer gebruikelijk, maar toch meende men,
dat men hier met den vrouwenmoordenaar
van Cinkota te doen had en daarom werd
deze officieel voor dood verklaard, en stelde
de justitie geen verder onderzoek in.
Toen men Kiss nu dezer dagen in de ge
vangenis van Arad mededeelde, dat men het
geheim van zijn waren naam en van zijn
vroegere leven had ontdekt, ontkende hij
hardnekkig. Nauwelijks in zijn eel terugge-
bracht, trok hij een roestigen spijker uit den
muur en stak daarmee zijn polsader open.
Men ontdekte echter zijn poging tot zelf-
moord en wist hem te verbinden, waardoor
zijn leven werd gered.
Per slot van rekening heeft hij toegegeven,
de moordenaar Bela Kiss te zijn en nu gaat
het groote moordproces tegen hem een aan-
vang nemen.
VERLOREN GEGANE SCHEPEN.
Volgens opgaaf van Lloyd's Register zijn
in het laatste kwartaal van 1928, voor zoover
tot 11 Mei ter kennis gekomen gevallen be-
treft, 74 stoom- en motorschepen met 160.403
register ton en 27 zeilschepen met 12.924 re
gister ton bruto inhoud verloren gegaan.
Door de bemanningen verlaten zijn 11 schepen
(23.646 ton), op zee gezonken zijn 16 sche
pen (19.271 ton), vermist werden 2 schepen
(2926 ton), door brand zijn 3 schepen (13.850
ton), door aanvaring 12 schepen (10.907
ton), door stranden en het stooten op klip-
pen of drijvende voorwerpen zijn 56 schepen
(99.493 ton) en door onbekende oorzaak is 1
schip (234 ton) verloren gegaan.
De grootste der verongelukte schepen zijn
het Fransohe stoomschip ,,Paul Lecat" (12.989
ton), dat op 30 December te Marseille uit-
brandde, het Engelsohe stoomschip „Vestris"
(10.494 ton), met stukgoed en passagiers van
New York naar Barbados, op 12 November
in den Atlantischen Oceaan gezonken, waar
bij een groot deel der opvarenden het leven
heeft verloren en het Columbiaansche stoom
schip Chief Mslquella" (9394 ton), met graan
en hout van Vancouver naar Shanghai, in den
Stillen Oceaan door de bemanning verlaten.
Van de Nederlandsche handelsvloot zijn ver
loren gegaan het motorschip Atlantic" (339
ton), met baksteen van Antwerpen naar
Portsmouth, op 14 December na aanvaring bij
het vuurschip Vame gezonken; de motor-
schoener „Gazelle" (199 ton), met hout van
Rafso naar Delfzijl, op 2 November bij Al-
linge gestrand, en de stoomtreiler „Elnet"
(160 ton) op 30 December bij Lowestoft ge
strand.
In het vierde kwartaal van het vorige jaar
is van de Nederlandsche en van de Deensche
handelsvloten slechts 0.02 procent van den
bruto inhoud verongelukt. Noorwegen volgt
met 0.12 pCt., Zweden met 0.19 pCt., Ame-
rika 0.21 pCt., Duitschland met 0.22 pCt.,
Groot-Brittannie met 0.29 pCt. en Italie met
0.30 pCt.; Griekenland heeft het hoogste ver-
liespercentage (0.56 pCt.) en ook voor Frank-
rijk is het cijfer bijzonder hoog (0.50 pCt.),
tengevolge van het uitbranden van het reeds
genoemde s.s. ,,Paul Lecat", waarvan het
wrak voor sloop is verkocht.
De gemiddelde grootte der verongelukte
schepen is 1716 registerton bruto inhoud;
Denemarken heeft slechts <§en schip van 177
ton verloren, van de verongelukte Neder
landsche schepen is de gemiddelde grootte
slechts 233 ton. Noorwegen volgt met 519
ton en Zweden met 704 ton.
Niet in de bovenstaande cijfers begrepen
zijn de gesloopte en tot lichter verbouwde
schepen; 69 stoom- en motorschepen met
144.491 ton en 3 zeilschepen met 3621 ton
bruto inhoud zijn op die wijze aan de wereld-
handelsvloot onttrokken.
EEN VORSTELIJK HUWELIJK.
In de kleine „Lainzer Pfarrkirche zur heili-
gen Dreifaltigkeit", in een buitenwijk van
Weenen is het huwelijk voltrokken van den
76jarigen prins Franz Paula Maria Karl
Auguut von und zu Liechtenstein, met de 57-
jarige mevrouw Elsa von Eros uit Weenen. De
prins is 28 Augustus 1853 op het kasteel Liech
tenstein geboren en is Oostenrijksch-Hon-
gaarsch gezant te St. Petersburg geweest.
Toen in October 1908 graaf Aehrentahl minis
ter van Buitenlandsche zaken werd en begon
met zijn annexatiepolitiek in Bosnie en Herze-
gowina hetgeen kwaad bloed in Rusland zette,
trok de prins zich uit de diplomatic terug,
maar bleef lid van het Heerenhuis. Hij woonde
in de laatste jaren met zijn 12 jaar ouderen
broeder, prins Johann II, in het groote Liech-
tensteinsche paleis vlak achter het Burgtheater
te Weenen. De oude prins is 11 Febr. 1.1. op het
kasteel Feldsberg gestorven en daar hij onge-
huwd was, volgde zijn eveneens ongehuwde
broeder Franz hem op. Enkele jaren geleden
had deze ten huize van kennissen mevrouw
Elsa von Eros leeren kennen, de weduwe van
een oud-secretaris aan het hof van keizer
Franz Jozef, geboren barones Guttmann. De
Guttmanns zijn een Joodsche familie uit Bo-
hemen en een paar broeders van mevrouw
von Eros hebben een bankiershuis te Weenen.
De Liechtensteins behoordento t de weinige
families wier leden met Habsburgsche aarts-
hertogen en aartshertoginnen in het huwelijk
konden treden zonder dat er sprake was van
een mesaillance. Een van de Liechtenstein-
sche prinsen, de zestigjarige prins Alois, is in
1903 met aartshertogin Elisabeth, een zuster
van Frans Ferdinand, in het huwelijk getreden.
Het huwelijk van den regeerenden vorst met
mevrouw von Eros zal waarschijnlijk wel in
zekere kringen als een mesaillance worden be-
schouwd.
GEMASKERDE BANDIETEN.
In de gemeente Pustillo in de Boekowina zijn
15 gemaskerde bandieten in de localiteiten der
Banca de Estra binnengedrongen, waar zij de
beambten in een hoek drongen en door bedrei-
ging met wapens entoe dwongen de brandkas-
ten te openen. In deze bank waren de roovers
tamelijk kieskeurig en namen slechts bankbil-
jetten. boven 100 lei mee, de spaarbankboekjes
en effecten lieten zij achter. Zij maakten er
210 duizend lei buit. Terwijl een deel der ban
dieten in de brandkasten naar geld zocht,
trachtte de bestuurd'er der bank door het raam
te vluchten om hulp te halen. De roovers be-
merkten dit'en schoten hem neer.
Van deze bank gingen zij naar de bank Fro-
lich, waar zich gelijksoortige tooneelen af-
speelden, behalve dat zij hier minder geluk-
hadden en in het geheel slechts 70.000 lei te
pakken konden krijgen.
Na de plundering van de beide banken trok-
ken de bandieten door het dorp, roofden bij de
meer gegoede boeren en plunderden de winkels
en de herbergen. Nadat zij meer dan een half
millioen lei hadden bijeengehaald verlieten zij
het dorp onder de bescherming van twee ma-
chinegewereiu Toen zij al lang verdwenen wa
ren, kwamen d'e gendarmen af, juist zooals de
carabiniers van Offenbach's vermakelijke „Les
Brigands". Zij slaagden er niet in het spoor
der bandieten te vinden.
EEN GESABOTEERDE VERMAGERINGS-
KUUR.
Mrs. Charlotte Samuels, de vrouw van den
New Yorkschen makelaar in effecten Donald
Samuels, is een actie tot echtscheiding tegen
haar man begonnen, omdat hij „haar zenuwen
totaal overstuur heeft gemaakt, door al haar
pogingen, om hem van zijn overmatig lichaams-
gewicht af te helpen, boosaardig te verijde-
len", Donald Samuels weegt n.l. 310 poitd. De
actie is gebaseerd op „beloftebreuk", daar hij
haar plechtig voor hun trouwen beloofd' had,
alles te zullen doen om magerder te worden.
Wanneer zoo zegt zij zij hem 's mor-
gens een vermagerend ontbijt voorzette, liep
Danold op weg naar zijn bureau een restau
rant binnen en verorberde er een ontbijt, dat
meer naar zijn smaak was. Zij zorgde steeds,
bij zijn lunch aanwezig te zijn, om toe te zien
dat hij zijn dieet volgde, maar gaf het op toen
haar bleek, dat hij dikmakende kost nuttigde
tusschen de maaltijden in. Tijd'ens een vacan-
tie in Massachusetts be stelde Donald Samuels
kreeft en leverpastei en toen zij hem er aan
herinnerde dat beide dingen hem verboden
waren, dreigde hij met zelfmoord.
Mrs. Samuels, die zes jaar geleden (zij was
toen 16 jaar) met haar destijds 22jarigen man,
trouwd'e, eischt 350 dollar per week als uitkee-
ring.
TOEKOMSTZORGEN IN DEN TUIN.
Augustusmaand neemt in den moestuin een
bijzondere plaats in. De groeikracht van de
gewassen kan in deze maand nog uitstekend
zijn en indien het najaar door gunstig weer
een handje meehelpt, kan er nog heel wat
groeien. Het aantal nog te zaaien groenten-
soorten, die dit jaar nog oogstbaar is, wordt
bedenkelijk klein. Op de opengevallen plaat-
sen kunnen nog raapstelen worden gezaaid,
spinazie (rondzaad) en de liefhebbers van ra-
dijsjes kunnen nog een bedje hiervan zaaien.
Verder kan voor najaarsgebruik nog veldsla
worden gezaaid en niet te vergeten een bedje
Amsterdamschen bakwortel.
Half Augustus wortels zaaien mag wat laat
schijnen, doch in den regel lukt het uitstekend
en beschikken we in den winter over heerlijke,
malsche worteltjes, welke een zeer welkome
afleiding brengen in het menu der geconser-
veerde groenten. Dank zij de moderne conser-
veermethoden is ook in den winter elke ge-
wenschte variatie te brengen en zijn we niet
meer als vroeger afhankelijk van boonen en
diverse koolsoorten alleen, doch het nadeel
hiervan is altijd, dat de voedingswaarde voor
een niet gering deel verloren gaat. Alvorens
de worteltjes te zaaien en daar moet niet lan-
ger mee gewacht worden, wordt de grond om-
gespit en geven we per vierkante meter een
ons patentkali. Schrijver dezes ontvangt wel
eens vragen waarin verzocht wordt op te geven
hoeveel meststoffen voor bepaalde gewassen
noodig zijn. Laat ik even opmerken dat dit
vanuit de verte nooit precies is aan te geven.
Men heeft bepaalde bemestingsnormen die in
het algemeen vrij juist zijn, doch hierbij speelt
de grondsoort toch altijd een zeer belangrijke
rol, benevens nog meerder factoren. Doch laat
ik even naar mijn worteltjes terugkeeren. Deze
worteltjes zijn in het najaar klaar en laten
zich zeer eenvoudig in zand inkuilen. Gedu-
rende den winter kunnen we dan naar be-
hoefte uit deze voorraad putten.
Beschikken we over een kouden bak dan
zaaien we sla- en koolplanten voor de zooge-
naamde weeuwen-planten. Ze worden nu ge-
woon buiten gezaaid om later in den kouden
bak te worden overgeplaatst.
Kool welke nu in den tuin staat heeft ge-
profiteerd van de regens. Indien reeds nu
of te eeniger tijd de kool gaat barsten, een
euvel waar heel weinig aan te doen is, dan
trekken we deze planten om en trekken ze met
den kop naar het noorden. Door deze hande-
ling worden de wortels iets beschadigd, de
zon kan ze niet zoo goed meer beschijnen,
waardoor de groei wordt getemperd. Spruit-
kool die te weelderig in 't blad dreigt te ko-
men, hetgeen weer nadeelig op de productie
der kooltjes werkt, wordt even opgetrokken.
Dit even optrekken bestaat uit een klein rukje,
waardoor de wortels eenigermate worden be
schadigd, waardoor eveneens den groei wordt
getemperd. Het is begrijpelijk dat dit optrek
ken in geen geval overdreven mag worden,
want anders zou het middel erger worden dan
de kwaal.
Bij de frambozen is ook een en ander te
doen. De scheuten die dit jaar de vruchten
gaven zijn afgedragen en worden daarom met-
een maar verwijderd. Hierdoor krijgen de
jonge scheuten beter gelegenheid zich te ont-
wikkelen. Hebben we tevens gelet op de strui-
ken, welke weinig of niet dragen, dan worden
deze eveneens opgeruimd. Beter weinig strui-
ken die veel, dan veel struiken die weinig
dragen.
Augustusmaand is tevens de tijd voor het
verplanten van coniferen en andere groenblij-
vende gewassen. De grootste moeilijkheid
blijft altijd het kiezen der juiste soorten. Raad-
pleeg hiervoor de kweeker en zie verder in
eigen omgeving rond welke soorten het wel
en welke niet doen. Alvorens te planten eerst
de grond flink omspitten en bemesten met
oude verteerde mest en vermengen met turf-
molm. Na afloop hiervan flink gieten, zoo-
dat de bodem door en door nat wordt. De
plantgaten behoeven slechts iets grooter dan
de kluit te zijn en eenige centimeters grond
boven de kluit is voldoende. Het zaklinnen
om de wortelkuit kan gerust blijven zitten, de
wortels groeien er gemakkelijk doorheen.
Verder is het nu de tijd van stekken voor
verschillende sierheesters met leerachtige bla-
deren en bloemen in den tuin.
Vragen, deze rubriek betreffende,
kunnen door de abonne's worden
gezonden aan Dr.* Te Hennepe,
Diergaardesingel 96, Rotterdam.
Postzegel van 7% cent voor ant-
woord insluiten en blad vermelden.
DE COCCIDIOSIS DER KUIKENS.
III.
De oorzaak en bestrijding.
We krijgen de ziekte heel gemakkelijk door
aankoop van besmette kuikens. Deze kunnen
schijnbaar gezond zijn. Dat is dus weer een
zeer voornaam punt en het brengt ons op de
meest voorkomende manier van ziektebestrij-
ding, n.l. door smetstofdragers. Zieke kuikens
kunnen of sterven of genezen. In het door mij
beschreven geval waren er in den koppel ver
schillende gestorven en de rest was genezen of
niet ziek geweest. De genezen kuikens kun
nen echter de parasieten toch in hun darmen
houden en blijven dus voortdurend waar ze
komen smetstof verspreiden.
Het is nog sterker. Vrij wel alle terrein
waar men gedurende eenige jaren kippen houdt
is besmet met deze parasieten en een vrij groot
aantal kippen (volwassen) zijn dan ook behept
met coccidien al vertoonen ze niet de minste
ziekte daardoor. Vandaar dan ook deze uiterst
voorname les:
Breng geen kuikens op terrein waar oude
kippen geloopen hebben of fok geen kuikens
op temidden van oud kippen. Men zal mij
verschillende gevallen noemen waar het goed
ging, maar begrijpt wel dat dit allemaal ge-
vaiien zijn van meer geluk dan wijsheid. Door
opfokken van kuikens op gebruikt terrein of
tusschen oude kippen loopt men de grootste
kans coccidiosis onder de kuikens te zien uit-
breken.
Maar tevens begrijpt men nu ook dat de
man, die van zijn kippenhok komende, direct
tusschen zijn -kuikens gaat loopen, ook groote
kans heeft besmetting aan te brengen. Van
daar dat in mijn kuikenopfokhuis aan den in-
gang een mat ligt in een creolinebak en nie
mand naar binnen mag of hij moet eerst een
voetbad van creoline genomen hehben. Van
daar ook dat in Amerika de revolutie zich
voltrokken heeft in het opfokken der kuikens,
dat men deze n.l. niet meer los laat loopen
doch ze steeds binnen houdt. De Amerikaan
redeneert aldus: Mijn terrein is honderd tegen
een besmet, dus fok ik mijn kuikens binnen
op. In ons land op bedrijven waar men ruimte
heeft en voor betrekkelijk versch terrein kan
zorgen, kan men, als men goed in aanmerking
neemt wat ik nu verteld heb, ook buitenshuis
nog wel kuikens laten loopen maar het betrek
kelijk veelvuldig voorkomen van coccidiosis be-
wijst wel, dat de hokken en terreinen veel meer
besmet zijn dan men wel denkt.
Blijft nu ons terrein lang besmet of ver-
dacht als er kuikens op geloopen hebben of
volwassen kippen Omdat te beantwoorden
gaan we nu eens even den parasiet zelf be-
spreken.
De oorzaak der ziekte is een microscopisch
klein diertje, wetenschappelijk „Coccidium
avium" genaamd. Ook bij konijnen komen
coccidien voor en veroorzaken daar de beruchte
buikwaterzucht der jonge dieren. Dit is echter
een ander soort van coccidien.
De parasieten leven in cellen der darmwand
en iedere eel waarin zoo'n coccidium zich gaat
nestelen sterft af. Met de ontlasting komen
de eitjes der parasieten naar buiten en als
deze nu op vochtige plekken terecht komen,
ontwikkelen zich na vier dagen in deze eitjes
de jonge parasietjes. Deze jonge parasietjes
zijn zeer gevaarlijk, de eitjes niet. Pas gede-
poneerde mest van zieke kuikens is dus eigen
lijk niet gevaarlijk. Vandaar dus al weer een
zeer nuttige les die ons leert, dat we ter voor
koming van coccidiosis veel kunnen bereiken
door iederen dag het hok te reinigen. Ik ken
pluimveehouders die dat werkelijk doen, doch
hoevelen zouden dat er zijn? De meesten heb
ben er heusch geen tijd voor, alleen in tijd
van ziekte is het beslist noodzakelijk.
Wordt het rijpe eitje opgegeten dan ontwik-
kelt zich in den darm de nieuwe parasiet. Dit
geschiedt door een heel ingewikkeld proces dat
ons bitter weinig kan schelen. In den darm
vermenigvuldigen zich de parasieten op reus-
achtige manier langs ongeslachtlijken weg, ge-
woonweg door zich telkens weer te splitsen tot
jongere individuen. Op een gegeven oogenblik
ontstaan er uit dit splitsingsprodruct manne-
lijke en vrouwelijke individuen en dan pas
worden er eitjes gevormd, die buiten het li
chaam der kuikens terecht komen.
Deze eitjes nu zijn verbazend goed bestand
tegen allerlei invloeden zoolang ze maar niet
te veel uitdrogen. Ze kunnen echter blijkbaar
in den bodem best overwinteren, dus van sei-
zoen tot seizoen ziekte veroorzaken.
Heeft men dus een besmette kuikenren en
laat men deze zonder er iets mee te doen een
jaar leeg staan, dan kunnen toch volgend jaar
er weer zieke kuikens door ontstaan. Neemt
men nu nog in aanmerking wat ik al vertelde
van volwassen kippen en smetstofdragers, dan
begrijpen we dus nu wel, dat het een heele
toer is om bij het opfokken in het groot van
kuikens, vrij te blijven van coccidiosis.
Nu weten wij, dunkt mij, genoeg van coc
cidiosis om de ziekte te kunnen bestrijden en
zullen we het volgende kunnen begrijpen.
Coccidiosis is een vervuilingsziekte en alleen
de uiterste reinheid kan ons redden.
De vloer in het opfokhuis moet voortdurend
gereinigd worden en bedekt met versch strooi-
sel. Als zoodanig is in tijden van gevaar zui-
ver wit zand of turfstrooisel het best. Rennen
een yoet diep uitgraven, omspitten en laten
begroeien met een snel groeiend gewas dat veel
vuil uit den bodem als het ware opneemt voor
zijn groei.
Wat drinkbakken en voerbakken betreft, het
allerbeste zijn de door mij beschreven model-
len te gebruiken, waarbij dus water en voer-
verontreiniging tegengegaan wordt. In geen
geval graan over den grond strooien. Graan-
voer evenals meelvoer uit bakken voeren. Ook
groenvoer mag niet op den grond geworpen
worden, doch moet uit ruifjes van gaas ver-
strekt worden. Geneesmiddelen zijn niet be-
kend. Het eenige middel dat eenigszins hel
pen kan bij zeer lichte gevallen is melkzuur.
Vandaar de bestrijdingsmethode met karne-
melk. Karnemelk is op zichzelf reeds een
prachtig kuikenvoer en als men de kuikens nu
in hygienische voerbakken droog meel ver-
strekt en in d'ito drinkbakken karnemelk en
geen water, dan moeten ze van zelf wel kar
nemelk drinken, wat een gunstige invloed heeft
op de spijsvertering en een ongunstige invloed
op de parasieten. Kan men geen karnemelk
krijgen dan kan men zich behelpen door in
het meelvoer 40 gedroogde karnemelk te
mengen en dan bijv. in het drinkwater een
ontsmettingsmiddel zooals chiosol. Ik heb on-
langs al vermeldt dat men ook wel met chloor
het water tracht te ontsmetten, doch dit mid-
del is voor pluimveedrinkwater waardeloos,
daar het door de groote hoeveelheid organische
stoffen die de kippen er in brengen direct uit
gewerkt is.
Dus bij coccidiosis: Drinkbak en voerbak
op gaasvloertjes, precies zooals ik het bij pul-
lorum beschreef en turfmolm in het hokje
of wat nog beter is de kuikens op gaas-
bodems te zetten. Met beide manieren had
ik dit jaar bij proeven goed succes.
Dr. TE HENNEPE.
Getrouwd
J. BURGERS
EN
R. VOERMAN,
die, mede namens wederzijdsche Familie,
hartelljk dank zeggen voor de belang-
stelling, bij hun huwelijk ondervonden.
Ter Neuzen, 16-8-'29.
Getrouwd
M. A. FOSTER
EN
J. P. VAN DE VELDE,
die hunnen hartelijken dank betuigen
voor de vele blijken van belangstelling
bij hun huwelijk ondervonden.
Hoek, 15 Aug. 1929.
Heden overleed plotseling,
door een droevig ongeval, onze
geliefde Zoon, Broeder, Behuwd-
broeder en Oom,
D e Heer
DIRK BRUGGEMAN,
in leven Leeraar aan de Ambachts-
school te Gorinchem,
in den krachtvollen leeftijd van
34 jaar.
Uit aller naam,
Wed. E. BRUGGEMAN—Scheele.
Rotterdam, 14 Aug. 1929.
Da Costastr. 28B.
Bij vonnis der Arrondissements-Recht-
bank te Middelburg, d.d. 14 Augustus
1929, is in staat van faillissement ver
klaard E. EVERAERT, landbouwer,
wonende te Clinge, zulks met benoeming
van den EdelAchtb. Heer Mr. J. W.
ZIJLSTRA, tot Rechter-Commissaris en
van ondergeteekende, Advocaat en Pro-
cureur te Ter Neuzen, tot Curator.
Ter Neuzen, 15 Augustus 1929.
Mr. G. TICHELMAN,
Curator.
Aan houders van obligaties ten laste
van genoemde Kerk, wordt bericht, dat
zijn uitgeloot 25 Augustus 1928 de num-
mers: 127, 129 en 195,
en 9 Augustus 1929, de nummers:
241 en 247, betaalbaar op 1 September
1929.
Rechthebbenden vervoegen zich ten
kantore van den Kerkelijken Ontvanger.
G. VERL1NDE, Pres.-Kerkvoogd-
Ter Neuzen, 16 Augustus 1929.
Moeder weet preelfs Wat
noodig is. Op ti)d wordt
de huid ferm onder han-
den genomen met de over-
beerlijke
HAARLEM
Gevestigd te TER NEUZEN.
Overeenkomstig de voorwaarden der
5 o/o OBLIGATIELEENING, oorspron-
kelfjk groot 1 900.000,—zijn heden
ten overstaan van Notaris PH. J.
CALLENFELS uitgeloot:
nummers: 423, 505, Derde Serie aflos-
baar met /1000,—
nummers: 61 A, 61 B, Eerste Serie;
270 A, 270 B, 310 A, 310 B, 340 A,
340 B, Tweede Serie;
874 A, 874 B, Vierde Serie, aflosbaar
met 500,—.
Deze obligatien zijn betaalbaar vanaf
2 Januari 1930 bij de Rotterdamsche
Bankvereeniging te Rotterdam, Amster
dam en 's-Gravenhage, alsmede ten
kantore der Maatschappij te Ter Neuzen.
De Algemeen-Directeur,
C. WIND VAN MERKESTEYN.
Ter Neuzen, 14 Augustus 1929.
zal onze Zaak des ZONDAGS den
geheelen dag GESLOTEN zijn.
Aanbevelend,
Weduwn. met 2 kinderen,
eigen bedrijf, geen winkel,
zoekt
Leeftijd 30—40 jaar.
Adres brieven letter V., Boekhandel
BAURDOUX, Middelburg.
In een burgergezin zonder
kinderen, kunnen
geplaatst worden.
Adres: Bureau van dit Blad.
