V A RI A.
gemeenteraad van clinge.
„vervoer de bieten op f 11.895.000 per jaar.
„De oogst der bieten geeft den arbeiders
„werk op een tijdstip, waarop zonder deze
„eultuur moeilijk andere bezigheden gevonden
„zouden kunnen worden.
,,Indien de suikerbietencultuur in emstige j
„mate ingekrompen zou moeten worden, zou j
„dit een zware slag beteekenen voor de land-
arbeidersbevolking.
„Wij bebben een berekening gemaakt waar- j
„uit blijkt, oat, indien de bieten vervangen
„zouden worden door granen of peulvrucbten,
„voor deze gewassen, aan arbeidsloon
6.596.000 zou worden uitbetaald, hetgeen
„zou beteekenen een verschil van 5.299.000.
,,Dit is niet de eenige beteekenis, die de
„bietencultuur voor den Nederlandscben land-
„bouw heeft. Het is een algemeen erkend
„feit, dat de bietencultuur door de over-
„vloedige bemesting en diepere grondbewer-
„king een hoogere opbrengst voor het geheele
bedrijf medebrengt. Deze intensiveering
„van het geheele bedrijf zal verloren gaan bij
„inkrimping en verdwijning der cultuur,
„Tevens mag niet onvermeld blijven, dat
„de suikerbieten een vrij groote zekerheid
„meebrengen wat betreft den oogst. Granen
,,en peulvruchten, vlas, uien en aardappelen
„zijn gewassen, welke een greater risico mee-
„brengen.
„Het belang van het transportwezen bij het
,,voortbestaan der beetwortelsuikerindustrie
„is reeds vele malen naar voren gebracht. Wrj
..schatten het bedrag, dat jaarlijks voor het
„vervoer van suikerbieten, pulp, melasse en
„suiker wordt betaald op ruim 4.000.000.
,,Zeer moeilijk is het om vast te stellen
„welk bedrag daarvoor in de plaats zou
„komen, indien de suikerbieten vervangen
„zouden worden door andere gewassen, b.v.
„granen en peulvruchten.
,,Maar als men in aanmerking neemt, dat
„door die gewassen hoogstens van de
„gewiehtshoeveelheid per hectare van suiker-
„bieten wordt voortgebracht, dat een gedeelte
„van den oogst van deze gewassen op het
bedrijf achterblijft en dat ten slotte het
..transport van de suiker, pulp en melasse
..wederom ten bate van de verschillende ver-
..voermiddelen komt, dan moet men overtuigd
„zijn van het belang, dat het geheele Neder-
..landsche transportwezen heeft bij het voort-
..bestaan van de beetwortelsuikerindustrie."
En verder: „Aan arbeidsloonen wordt jaar-
..lijks een bedrag door de suikerindustrie uit-
..gegeven van ongeveer f 5.400.000.
..Hieronder zijn nog niet begrepen de
..salarissen van directeuren, scheikundigen en
..administratief en controleerend personeel.
„Het te niet gaan van de suikerindustrie
„zou niet alleen de koopkracht van talrijke
..gezinnen in sterke mate doen verminderen,
!,maar bovendien de werkloosheid emstig
„doen toenemen.
„Dat het in stand houden der beetwortel-
suikerindustrie niet alleen een landbouw-
belang, maar ook een algemeen Neder-
„landsch belang mag genoemd worden, mee-
,,nen wij met bovenstaande voldoende te heb-
„ben aangetoond."
En wat de beteekenis voor Zeeuwsch-
Vlaanderen is, wordt reeds met enkele cijfers
aangetoond in de toelichting van het bureau.
Dat hier gemiddeld per jaar 11800 H.A.
land met bieten worden bebouwd en dat dit
meer dan 20 van de totale oppervlakte
bouwland is, blijkt uit het verslag over den
landbouw in Nederland, uitgegeven door het
Departement van Landbouw.
Wanneer we de opbrengst schatten op
15.000 K.G. per gemet en dat is toch zeker
niet te hoog, komen we reeds aan de genoem-
de 400 millioen kilo.
Wat betreft het te betalen loon tot en met
de verzending van de verschillende losplaat-
sen is de volgende berekening gemaakt:
per H.A.
Onderhoud, opeenzetten en schoonh. f 57,50
(in Friesland 85,37, Gron. 74,44)
Rooien en op den wagen laden
(in Friesland 87,33, Gron. 80,42)
Loon aan knechts voor paardewerk
75,—
17,50
is voor 11800 H.A.
Wegers, tarreerders, opkorters,
indragers, per 1000 KG. bruto
45 cent of per 1000 K.G. netto
50 cent, is voor 400 millioen
kilogram
per H.A. /150,—
f 1.770.000,—
200.000,-
Totaal f 1.970.000,—
Voor het vervoer wordt betaald:
aan de tram BreskensMalde-
ghem voor 60 millioen K.G. 100.000,—
aan de Z. V. T. M. voor 125 mil
lioen K.G. ,,300.000,—
aan HulstWalsoorden voor 15
millioen K.G.
25.000.
Ha men aan de tramlijnen f 425.000,
aan de spoorlijnen MechelenTer
Neuzen en GentTer Neuzen
voor de lijnen voorzoover die in
Zeeuwsch-Vlaanderen liggen,
voor 50 millioen K.G. 60.000,
aan de schippers ten slotte voor
200 millioen K.G. 200.000,
Dus aan vrachten totaal 685.000,
Dan komt hier nog bij de bron van inkom-
sten die vele gemeenten in ons gebied hebben
aan kaai- en havengelden, die zij van de bie
ten heffen en die in sommige havens, zooals
ieder van ons wel eens op zijn beurt zal on-
dervinden, zeer hoog zijn.
Wanneer de bietencultuur moest verdwij-
nen en plaats maken voor de teelt van andere
vruchten zou dat beteekenen, dat de land-
arbeiders in Zeeuwsch-Vlaanderen ongeveer 1
millioen gulden aan loon minder zouden ont-
vangen, dat de middelen van vervoer meer
dan een half millioen minder zouden beuren.
Zouden dan de trammen b.v. den strijd, die
nu al zoo zwaar voor hen is, kunnen volhou-
den? Ik vrees van niet en denkt U ons Z.-
Vlaanderen eens zonder die tramlijnen.
Ik meen, mijnheer de Voorzitter, dat ik
hiermede naast hetgeen de toelichting reeds
zegt kan volstaan om aan te toonen van welk
uitnemend belang de bietencultuur en de sui
kerindustrie voor ons geheele land en niet het
minst voor Z.-Vlaanderen zijn: en dat het dus
op den weg van onze Kamer ligt om onze
medewerking te verleenen aan het behoud van
deze takken van bestaan. Trouwens eene be-
scherming van deze zou volstrekt niet iets
nieuws zijn. In de eerste plaats niet als ac-
cijns-artikel, want de heeren zullen weten, dat
suiker dit in hooge mate is: in den prijs van
elken kilo suiker die moeder de vrouw bij den
winkelier haalt is een bedrag van 27 cent
aan accijns begrepen, dat is op bet oogenblik
zoowat 1,5 maal den eigenlijken prijs, en onze
schatkist antvangt daarvan jaarlijks 'n
kleine 60 millioen gulden.
Welnu dit voor de schatkist zoo belangnjk
accijnsartikel is het eenige, waarbij de pro-
ducenten geenerlei vergoeding voor de daar-
aan verbonden beslommeringen ontvangt.
Bij de andere accijns-artikelen is dit wel
het gevalbij bier is de accijns f 1,50 per H.L.
en per graad, het invoerrecht bedraagt 12
per H.L.
Bij gedistilleerd is het invoerrecht boven de
accijns 3,50 per H.L. van 50
Bij tabak is de accijns voor sigaren 10
voor rook-, pruim- en snuiftabak 15 voor
sigaretten 25 van den kleinhandelsprijs.
Bij invoer betaalt men boven en behalve die
accijns nog eens 30 van de waarde voor
sigaren en tabak, 45 van de waarde voor
sigaretten.
Bij zout: accijns /3 per 100 K.G., invoer
recht 4 per 100 K.G.
In de tweede plaats niet, omdat vroeger
steeds steun gegeven werd. Eerst in de z.g.
overponden, d.i. wat men meer produceerde
dan waarvoor accijns schuldig was, daarna,
tot 1903, toen de Brusselsche Suikerconventie
in werking trad, kregen de suikerfabrikanten
eene premie in den vorm van afschrijving op
den accijns. Deze premie was eene afloopen-
de met een vooraf vastgesteld minimum en
was in 1902 nog f 1,80 per 100 K.G. suiker.
Bij de genoemde conventie werd het geven
van dergelijke premies verboden maar toen
die conventie eindigde, werden zij niet op-
nieuw ingesteld.
Zooals ik reeds zeide, zou het dus niets
nieuws zrjn wanneer de suiker weer opnieuw
in den een of anderen vorm eene tegemoet-
koming ontving.
Ondertusschen is men daarvoor op het
oogenblik aan het werk. Een viertal leden
van de Tweede Kamer, van verschillende po-
litieke richting, hebben een initiatief-wetsont-
werp ingediend. Het zal dus nu zaak zijn
deze heeren bij him pogingen te steunen en
1 daarom mijnheer de Voorzitter beveel ik het
voorstel van het bureau bij deze vergadering
warm aan.
De Kamer vereenigde zich met algemeene
stemmen met het voorstel van het Bureau.
Vaststellen rekening.
De Kamer machtigt de financieele commis-
sie itot het vaststellen der rekening over 1928.
Het raadslid van Axel en de
heer F. Dieleman contra
de Kamer.
De VOORZITTER: Mijne heeren! Hoewel
dit niet moet worden aangemerkt als een be-
wijs, dat ik van deze plaats steeds zal ingaan
op aanvallen op de werkzaamheid der Kamer,
wil ik vooral omdat mij zulks speciaal ver
zocht werd, wijzen op de woorden door het lid
van den gemeenteraad van Axel, den heer F.
Dieleman, in de raadszitting van 5 Maart 1.1.
geuit, naar aanleiding van het schrijven van
onze Kamer aan den gemeenteraad in zake
den aanleg eener waterleiding in Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Ik wil in de eerste plaats opmerken, dat de
Kamer krachtens besluit van 15 September
1.1., dat schrijven aan den gemeenteraad zond,
op grond van de verplichting en bevoegdheid
haar opgelegd en toegekend bij artikel 12 der
Wet omtrent hare samenstelling, en dat het
uiiteraard aan hare eigen beoordeeling staat
of zij een of anderen maatregel in het belang
van Zeeuwsch-Vlaanderen wenschelijk of
noodzakelijk acht.
Bedoeld raadslid diene toch te bedenken,
dat er personen in de samenleving zijn, die
door hun bedrijf, door hun ervaring, door hun
kijk op de maatschappelijke en economische
verhoudiingen tot andere inzichten en conelu-
sies kunnen komen, omtrent hetgeen noodig
is voor den bloei en de welvaart onzer streek,
dan misschien iemand krijgen kan die een
klein landbouwbedrijf exploiteert, en dat het
zelfs niet denkbeeldig is, dat ook dergelijke
bedrijven in de toekomst zouden kunnen pro-
fiteeren van de waterleiding, die we thans
nog missen. De woorden van den heer Diele
man zijn naar mijn oordeel niet vrij van kort-
zichtigheid.
Zij klinken bovendien uit zijn mond vreemd.
Uit het rapport der Commissie van Onderzoek
inzake de Zeeuwsch-Vlaamsche Waterleiding
blrjkt, dat de heer Dieleman, die lid dier com
missie was, slechts bezwaar maakte tegen het
rapport, omdat het de verplichte verzekering
huldigde.
Daaruit vloeit voort, dat hij geen bezwaar
had tegen het overig deel van het rapport en
de conclusies waartoe die commissie kwam,
en dat hij dus ook onderschreefhet econo-
misch en hygieniseh nut eener waterleiding.
dat het thans voorgestelde tarief de draag-
kracht der bevolking niet te boven gaat.
dat de rentabiliteit van het bedrijf ver-
zekerd is,
dat het waterleidingbedrijf geenerlei belas-
tingverhooging zal noodzakelijk maken of
eenigen anderen financieel nadeeligen invloed
op de financien der toegetreden gemeenten
zal hebben,
dat de waterwinplaats te St. Jansteen geen
aanleiding tot ongerustheid geeft en aanbeve-
ling verdient bpven andere oplossingen.
Postverzending naar Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Door den heer Van Waesberghe
is er de aandacht op gevestigd, dat, nu de
post onlangs wegens ijsgang over Belgie werd
toegezonden, de post vertrekkende des
avonds 19,49 uit Amsterdam en te Rotterdam
21 uur, hetgeen een belangrijke postzending
is, via AntwerpenPuersSt. Nicolaas te
Hulst reeds ontvangen werd te 8,15 v.m., ter-
wijl deze in normale omstandigheden via
Vlake pas arriveert te 9,50 v.m., een verschil
alzoo van anderhalf uur. hetgeen voor de
kantoren van groote beteekenis is. Indien de
post ontvangen wordt bij den aanvang van
den werktijd kan men terstond aan den slag
om die te behandelen en in normalen tijd
komt zij tegen het eind van den voormiddag-
kantoortijd.
Door de firma Ls. van Waesberghe-Jans-
sens is aan den Directeur-Generaal der
Posterijen en Telegrafie verzocht de post
voor deze streek ook in de toekomst over
Belgie toe te zenden.
De SECRETARIS deelt mede, dat het nog
niet mogelijk was hieromtrent de noodige
gegevens te verzamelen, doch het komt hem
voor, dat dit toch maar alleen voor Hulst van
belang zou zijn, aangezien bedoelde postzen
ding te Ter Neuzen in normale omstandig
heden reeds des morgens 7.10 uit Vlissingen
arriveert en in de eerste bestelling wordt op-
genomen.
Indien de post per trein uit Mechelen werd
aangevoerd die hier te 9 uur moet aankomen,
zou die post evenals de locale post die
daarmede wordt aangevoerd blijven liggen
tot de tweede bestelling, des namiddags 3 uur.
De heer NEETESON deelt mede, dat ook
Sas van Gent een deel der postzendingen via
Belgie vroeger ontving dan in normalen tijd.
De heer RISSEEUW is van oordeel, dat ook
voor het Westelijk deel van Zeeuwsch-Vlaan-
Automatiseering van de telefoon.
De SECRET ARIS herinnert, dat door het
boofdbestuur der posterijen en telegrafie aan
de Kamers is toegezonden een ontwerp-tarief
voor het telefonisch verkeer, dat o.m. in-
houdt de bepaling dat voor het locaalverkeer
een gesprekkentarief zou worden ingevoerd.
In netten beneden de 100 aansluitingen zou
het aansluitrecht vervallen en in de overige
tot 25 worden verlaagd, terwijl voorts een
grondloon zou moeten worden betaald dat in
netten beneden 100 aansluitingen f 24 's jaars
zou bedragen en voor netten boven 100 tot
500 aansluitingen 30. Door de Kamer is
tegen dat gesprekkentarief bezwaar inge-
bracht, op grond dat, als men telken male dat
men den telefoonhaak opneemt het gevoel
heeft, dat die handeling geld kost, het nor-
maal gebruik van de telefoon daardoor zal
worden belemmerd.
Zij die zich den toestand hier ter
plaatse van vdor ongeveer 20 jaar herinneren,
kunnen weten, dat het toen zoo was. Nu weet
men wat men voor een abonnement per jaar
moet betalen, doch kan dan binnen de stad
ook spreken naar behoefte. Geen enkel zaken-
man gaat voor z'n plezier telefoneeren. Het
is een verkeersmiddel om gebruikt te worden.
De administratie der posterijen schijnt even-
wel het tegendeel te willen. Zij wil het ge
bruik drukken, doch meer aansluitingen ver-
werven. Zij acht een gesprekkentarief noodig,
aanvoerende dat de veel-sprekers nu profitee-
ren ten koste van normaal of weinig de tele
foon gebruikenden. Zij geeft te kennen, dat
het niet om hoogere ontvangsten te doen is.
Met het oog daarop is het wel vreemd dat
men in netten van den omvang zooals we die
in Zeeuwsch-Vlaanderen kennen reeds als men
gemiddeld meer dan 2 gesprekken per dag
houdt tot de veelsprekers gerekend wordt, dat
men dan althans aan grondbedrag en ge
sprekkentarief meer zal moeten betalen dan
bij de tegenwoordige regeling. En bij toene-
ming der aansluitingen, zal dat plaatselijk
spreken ook toenemen.
Evenals deze Kamer hebben ook verschil
lende andere Kamers geadviseerd dat ge
sprekkentarief niet in te voeren, voor „het"
gesprekkentarief was vermoedelijk geen en
kele Kamer, want zij die geen bezwaar had-
den tegen een gesprekkentarief vonden in elk
geval het tarief van 3 cent per gesprek te
hoog. Ook Nijverheidsraad en Middenstands-
raad hebben afwijzend geadviseerd.
Bij het Hoofdbestuur zijn ondertusschen
besprekingen gehouden, waarbij men tot de
conclusie kwam, dat omtrent de eigenlijke
plannen die met betrekking tot de telefoon
voorziitten, en waarbij men invoering van het
gesprekkentarief noodzakelijk acht, aan de
Kamers eh andere belanghebbenden geen vol
doende inlichtingen zijn verstrekt en dat het
zeer gewenscht voorkwam, ook de technische
zijde der zaak te belichten.
Dit had tengevolge, dat de Kamers van
Koophandel en Fabrieken, enkele organisaties
en de pers, jl. Donderdag 7 Maart jl. door den
Directeur-Generaal werden uitgenoodigd tot
het bijwonen eener bijeenkomst in Den Haag,
in de groote vergaderzaal in de Dierentuin om
aldaar nader omtrent een en ander te worden
ingelicht.
Spreker was door het Bureau voor het bij
wonen dier vergadering afgevaardigd.
Na een inleiding door den direoteur-gene-
raal, den heer Van Damme, gaf de heer H. J.
Claassen, chef der afd. telefonie bij het hoofd
bestuur, een nadere uiteenzetting omtrent de
plannen, verband houdende met de nieuwe ta-
rieven, en de inrichting van het telefonisch
verkeer. Daaruit bleek, dat de Kamers inder-
daad niet volledig waren ingelicht, en dat er,
voor wat betreft het verkeer op het platte-
land, mooie perspectieven geopend werden.
Men kent vooral op het platteland den onaan-
genamen kant van de onderbreking van den
dienst en dat men dikwijls juist iemand zou
willen telefoneeren, terwijl blijkt dat het be-
trokken kantoor gesloten is. Het plan bestaat
thans, om het geheele telefoonbedrijf te auto-
matiseeren. Daaruit zou het land in distric-
ten verdeeld worden. Zeeland zou b.v. een
district worden met de centrale te Goes. Ieder
abonne in Zeeland zou dan in staat zijn om
via de centrale te Goes van af zijn toestel een
verbinding tot stand te brengen met ieder
ander aangeslotene in dit district, zonder tus-
schenkomst eener telefoniste. Omdat dan geen
menschelijke bediening noodig is, kan die ge-
legenheid ten alien tijde, nacht en dag, wor
den verzekerd. Dit zou dus een groote voor-
uitgang zijn, ten opzicbte van het tegenwoor-
dig verkeer.
En daaraan kan nog worden toegevoegd,
dat men dan vermoedelijk binnen dat district
interlocaal zal kunnen spreken tegen een
prijs van 10 cent. Dat zou dus veel goedkoo-
per worden, aangezien men volgens het
nieuwe tarief slechts binnen een afstand van
71/2 k.M. voor 10 cent zou kunnen spreken.
Uit de mededeelingen van den directeur-
generaal bleek, dat nog wel overwogen wordt,
de in het voorstel beschreven kringen van
7% K.M. misschien te verruimen tot 10 K.M.,
terwijl het misschien ook mogelijk zal zijn
voor bijzdndere omstandigheden een afwijken-
de regeling te stellen.
Het spreekt van zelf, dat die automatisee-
ring slechts geleidelijk over het geheele land
zal kunnen geschieden. Te Amhem is reeds
zoo'n centrale ingericht, voor de bloembollen-
streek is reeds een plan ontworpen en ook
voor Twente wordt dit voorbereid te Hengelo.
Door den heer J. H. Warning, hoofdinge-
nieur werd vervolgens een technische uiteen
zetting omtrent de voornemens gegevens,
waarin een en ander met lichtbeelden verdui-
delijkt werd, ook van de werking der centrale
en het vormen der verbindingen, waarbij dan
ook een meervoudige teller zal dienst doen.
Nu schijnt men voor die meervoudige tel
ling het gesprekkentarief, dat gereduceerd is
tot 214 cent, noodig te oordeelen, aangezien
dat toestel ook de interlocale gesprekken zal
registreeren, maar toch was uit het meege-
deelde niet te putten de noodzaak, dat voor
de locale gesprekken een tarief van 2V2 cent
per gesprek zal worden ingevoerd.
Met zeer groote verbazing vemamen de af-
gevaardigden uit den mond van den heer
Claassen en den directeur-generaal, dat de
Kamers van Koophandel zich met het ge-
sprekken-tarief hadden vereenigd, aangezien
hetgeen zij in de kringen der Kamers hebben
gehoord een anderen indruk moest geven en
men vroeg zich met verwondering af, hoe
zelfs gezegd kon worden, dat van de instem-
zijn oude en goede klanten, zooals dus tele
foonbedrijf dat blijkbaar wel wil doen. Hij
meent, dat de telefoonkosten voor de tegen
woordige aangeslotenen niet hooger mogen
worden.
In zijn slotwoord gaf de directeur-generaal
te kennen, dat hij zich dat bezwaar wel kan
indenken, en dat er daarom zou kunnen over
wogen worden aan de veel-sprekers eenige
reduetie op het tarief toe te staan.
Het Bureau stelt aan de Kamer voor aan
het Hoofdbestuur te kennen te geven, dat de
Kamer met belangstelling heeft kennis ge-
nomen van de reorganisatie-plannen, die een
vooruitgang voor het telefonisch verkeer op
het platteland beteekenen, doch dat zij niet
kan inzien dat daarvoor invoering van een
2 cents gesprekken-tarief voor het locaal
verkeer noodig is en daarom ook dringend
verzoekt niet tot invoering van dien maat
regel over te gaan.
Met algemeene stemmen wordt aldus be-
sloten.
(Wordt vervolgd.)
De gemeenteraad kwam dezer dagen in
openbare vergadering bijeen.
De leden Bogaert en Lagay waren afwezig.
Het adres van Overslag inzake tramlijnen
wordt als strijdig met de door den raad ge-
steunde kanaalplannen, voor kemnisgeving
aangenomen, evenzoo eene circulaire van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken te Ter
Neuzen, waarin de raad met nadruk op de
economische voordeelen eener Zeeuwsch-
Vlaamsche waterleiding wordt gewezen. Aan
de vereeniging ,,Eendracht maakt macht"
wordt op verzoek onder de gewone voorwaar-
den vergunning verleend tot het gebruik van
een gedeelte van den zijkantweg van de
Nieuwstraat als opslagplaats van bieten. De
instructie der gemeente-geneesheeren wordt
aangevuld met eenige bepalingen omtrent
consultatie, overleg met het Burgerlijk Arm-
bestuur en geheimhouding van het genees-
kundig advies. Vervolgens deelt de Voor
zitter mede van den Hoofdingenieur van den
Rijkswaterstaat te Ter Neuzen bericht te heb
ben ontvangen, dat het eindelijk zoover ge-
komen is, dat de vemieuwing der Gentschc
straat in drie gedeelten in 1929 en de twee
volgende jaren voor rijksrekening zal tot
standkomen, mits de gemeente als eerste
belanghebbende bij die verbetering het ver-
plaatsen der palen van het electrisch net en
de verbetering van den waterafvoer bekostigt,
welk laatste werk voor het eerste te vemieu-
wen gedeelte wordt geraamd op /2200; de-
zelfde kosten zullen voor het tweede gedeelte
voor rekening der gemeente komen; voor het
derde gedeelte buiten de kom van het gehucht
Kapellebrug gelegen, zullen geen rioleerings-
werken noodig zijn. De weg zal geasphalteerd
worden over eene breedte van zes meter met
daamaast voorzoover buiten de kom gelegen
een rijwielpad van twee meter, de aanleg wijst
dus duidelijk uit de bestemming van den weg
voor het doorgaand verkeer. De raad is van-
zelf zeer ingenomen met die prachtige verbe
tering, die trouwens zonder gevaar voor on-
De wethouder Vercauteren merkt op, dat er
voorzoover hij zich herinneren kan, geen voor
stel is van Burg, en Weth. om in beroep te
gaan bij de Kroon, welke meening de wet
houder Van Duijse deelt.
De heer Van den Branden komt het voor,
dat de wethouders gaan terugkrabbelen en
blijkbaar hun voorstel niet durven handhaven;
indien er geen voorstel van Burg, en Weth.
was, waarom protesteerden de wethouders
dan niet, zoodra van dit voorstel sprake was.
De heer Kindt heeft vemomen, dat in 1929
een leerkracht meer aan de school moet ver
bonden zijn en dat het niet mogelijk is twee
leerjaren in een klaslokaal bijeen te brengen;
spreker is van oordeel, dat als er niet aan te
ontkomen blijkt meer schoolruimte beschik-
baar te stellen, van het verschaffen van een
hulplokaal zeker moet worden afgezien, daar
hierdoor slechts meer kosten veroorzaakt
worden en men er geen stap verder mee komt.
De Voorzitter merkt evenwel op, dat anders
dan een hulplokaal niet tijdig, d.i. op 1 Mei
a.s. meer kan gereed zijn.
De heer Van den Branden is van oordeel,
dat een hulplokaal evenmin kan toegestaan
worden, immers daardoor zou de raad zijn
standpunt hebben prijsgegeven.
De Voorzitter moet tegen weigering ook
van een hulplokaal ten sterkste opkomen en
den raad emstig wijzen op de verplichte na-
leving der wet, die niet alleen inwilliging
dezer formeel juiste aanvrage gebiedend voor-
schrijft, doch zelfs den raad het recht niet
toekent ook maar in de beoordeeling te tre-
iden van de motieven der aanvrage of van het
bedrag der kosten.
De heer Kindt kan zich, daar het zevende
leerjaar er volgens den inspecteur in elk ge
val moet zijn en dus ook de noodige ruimte
ervoor, in het onvermijdelijke schikken, de
heer Teulings eveneens, mits nog- getracht
wordt eene rijksbijdrage in de kosten te ver-
krijgen.
De Voorzitter zal hierover met den Inspec
teur spreken.
De heer Vercauteren informeert of inder-
daad zooveel Belgische kinderen de school
hehben verlaten als destijds de heer Hageman
het deed voorkomen.
De Voorzitter zegt, dat zich volstrekt geen
abnormale afvloeiing van leerlingen heeft
voorgedaan, waarop de heer Van den Bran
den opmerkt, dat het ook nog niet 1 Mei is,
op welken datum het zevende leerjaar zijn ge-
volgen zal doen gevoelen.
De heer Hageman zegt, dat zooals hij altijd
beweerd heeft het vertrek van schoolgaande
kinderen wel zal blijken, als het schoolgeld
eens verhoogd zal worden en als de onder-
wijzers de kinderen niet meer zullen naloopen
om hen als leerling te krijgen en te houden.
De Voorzitter brengt hiema in stemming
het voorstel van den heer Hageman om be
roep in te stellen bij de Kroon, welk voorstel
door de heeren Van den Branden en Bolsens
wordt ondersteund; het wordt verworpen met
vijf tegen vier stemmen.
Voor stemden de heeren Van den Branden,
Hageman, Bolsens en Van Duijse.
In de beslissing van Ged. Staten wordt der-
halve berust.
Na vaststelling van eenige wijzigingen van
gelukken niet lang meer op zich mocht laten i de begrootingen 1928 van de gemeente en van
wachten; de schaduwzijde van dit geschenk j het G. E. B. vestigt bij de rondvraag de heer
is echter de kosten ad 4400, die voor reke
ning der gemeente blijven ofschoon de weg op
het Rijkswegenplan voorkomt. Op voorstel van
de heeren Hageman, Kindt en Van den Bran
den wordt besloten alsnog te trachten deze
kosten geheel of grootendeels af te schuiven,
met een beroep op den staat van onvermogen
der gemeente. De meening van den heer
Teulings dat misschien Hulst of St. Jansteen
wel in deze kosten zullen bijdragen, wordt
niet gedeeld; deze hoop durfde men niet
koesteren.
Hiema volgt het groote schoolgeschil. Door
Ged. Staten is in beroep verklaard, dat de
gemeenteraad alsnog zijne medewerking be-
hoort te verleenen tot den aanbouw van een
zevende lokaal aan de R. K. school in de
s-Gravenstraat en wel op de volgende over-
wegingen: ,,dat in 's raads besluit wordt
erkend, dat aan de in art. 73 der wet om-
schreven vereischten is voldaan, doch dat
niettemin de aanvrage van het schoolbestuur
daarin wordt afgewezen uit overweging, dat,
ook al zou volgens de verwachtingen van het
schoolbestuur het aantal leerlingen op 1 Mei
1929 in verband met het verplichte zevende
leerjaar tot plus minus 300 stijgen, hetgeen
door den raad wordt betwijfeld de aanbouw
van een nieuw lokaal niet noodzakelijk is, ver-
mits elk der bestaande zes lokalen n^ar de
wettelijke voorschriften is bestemd voor 56
leerlingen, zoodat de aanvrage geacht moet
worden de normale eischen, aan het geven
van het lager onderwijs te stellen, te buiten
te gaan; dat 's raads weigering in strijd is
met art. 75, tweede lid eerste zinsnede der ge
noemde wet."
Nadat de Voorzitter uitvoerig en met klem
heeft uiteengezet de wettelijke verplichting
van den raad dm een formeel juiste aanvrage
van een schoolbestuur om een lokaal, in het
belang van het onderwijs noodig, toe te staan
en uitdrukkelijk heeft toegezegd de uiterste
zuinigheid te zullen doen betrachten, deel,.
spreker mede het voorstel van de meerder-
heid van Burg, en Weth. om in beroep te gaan
bij de Kroon. Vervolgens wordt voorlezing
gegeven van een desbetreffend advies van de
Commissie van Toezicht op het lager onder
wijs en van de aanvrage van het school
bestuur am, daar het aangevraagde zevende
lokaal op 1 Mei a.s. niet gereed zal zijn, een
hulplokaal ter beschikking te stellen en gel-
den voor 24 schoolbanken. De heer Hageman
is thans nog evenmin van de noodzakelijkheid
van den bouw van een lokaal overtuigd en
stelt eveneens voor van het besluit van Ged.
Staten in beroep te gaan en wel op dezelfde
gronden als waarop 's raads oorspronkelijke
afwijzende beschikking steunde; deze bezwa-
ren toch zijn blijkens het besluit door Ged.
Staten niet in overweging genomen. De heer
Van den Branden steunt dit voorstel en be-
twijfelt sterk of het aantal leerlingen van
Kindt de aandacht op de door Ged. Staten
aangekondigde vergadering inzake verkeer en
verkeersmiddelen in Zeeland; de heer Hage
man verzoekt te bevorderen, dat de autobus-
dienst Nieuw-NamenHulst een geregelde
halte zal hebben aan het begin der Molen-
straat en dat die dienst telkens als dit noo
dig kan geacht worden met de grootere auto
bus wordt uitgevoerd, daar het meermalen
voorkomt, dat menschen van Clinge moeten
geweigerd worden; voorts zegt spreker ver-
nomen te hebben, dat de wielerbaan in andere
handen is overgegaan, hiermee dient rekening
gehouden te worden in verband met het be
sluit der vorige vergadering tot teruggave
van belasting; de heer Van Duijse antwoordt
hierop, dat het onlangs in de courant ver-
schenen bericht hieromtrent geen waarheid
bevat of op zijn zachtst uitgedrukt, op de
zaak vooruitloopt.
De Voorzitter zegt overweging en onder
zoek van een en ander toe. Hierna sluiting.
dmen wel eenige verbetering in de postzen- ming bleek uit de bij het hoofdbestuur inge-
11.Unmpn adviezen. Het hangt er dan misschien
ding noodig was. Des avonds heeft men een
mooie verbinding, ook des morgens, maar het
duurt zeer lang eer er na de eerste bestelling
een tweede komt.
De VOORZITTER merkt op, dat dit wel
zijn oorzaak hebben zal in de aankomst der
treinen uit Holland. De van af Amsterdam
loopende trein arriveert pas te 11,42 te Vlis
singen. Het moet dus namiddag worden eer
de daarmede aangevoerde post b.v. in Oost-
burg kan zijn.
De heer RISSEEUW erkent de juistheid
dezer veronderstelling.
Ten slotte wordt het Bureau verzocht om
trent een en ander een onderzoek te willen
instellen en eventueel omtrent verbetering
met de betrokken post-autoriteiten te willen
onderhandelen.
komen adviezen. Het hangt
van af hoe men die leest.
Om aan te toonen dat de bezwaren over-
dreven zijn, werd gewezen op Haarlem, waar
92 der aangeslotenen niet meer dan 10 ge
sprekken per dag hebben. Men houde echter
in het oog. dat gemiddeld 10 gesprekken per
dag voor Ter Neuzen en dergelijke netten een
vermeerdering der kosten met 60 per jaar
beteekenen. Hoeveel moet dat dus niet wor
den voor hen die meer dan 10 gesprekken
hebben.
Door den heer Lips werd ter vergadering
er nog op gewezen, dat iedere handelszaak
gaarae den kring zijner klanten zal uitbrei-
den, indien hij daartoe de kans ziet, doch dat
geen enkel particulier handelaar of industrieel
er aan debken zal dat te doen ten koste van
BEDROGEN SLAVENHANDELAAR.
Hoe bekwaam kapitein Andressen uit Riga
ook was, hoe eerlijk het smokkelaarsgeslacht,
waaruit hij stamde, het viel hem altijd lastig
een lading voor zijn schip te vinden. De reden
daarvan was, dat zijn schip zoo oud was. dat
iedereen, behalve de kapitein zelf, dacht, dat
de volgende reis voor het schip de laatste zou
zijn. Eindelijk vond hij een lading balken voor
Londen. Doch hij moest Londen weer verla
ten, ofschoon in geen geval met een leeg schip.
Hij vond ten slotte niets anders dan een vracht
bijbels, bestemd voor negers in Zuid-Afrika.
Na een reis van vijf maanden kwam hij met
zijn schip, dat kraakte van de bijbels in Zuid-
Afrika aan. Maar nu bleek eerst recht, dat
het voor den kapitein met zijn oud schip ge-
makkelijker was ergens een lading aan wal te
zetten, dan weer een vracht mee te krijgen.
Een half jaar zocht hij zonder succes.
„Dan maak ik mij zelf een lading", dacht de
listige kapitein en hij laadde zijn schip vol met
rubberboomen. Daarna ondernam hij een ge-
heimzinnige tocht naar de binnenlanden. Hij
kwam terug met een dozijn nikkertjes, nog ge
heel onbesmet door de invloeden van de Wes-
tersche beschaving. Officieel monsterde hij
hen aan als leden van de bemanning. Intus-
schen lette de kapitein niet zoo zeer op hun
werkkracht, dan wel op hun geldswaarde. Hij
hoopte hen voor een zoet prijsje te Riga aan
een circuseigenaar van de hand te kunnen
doen. Maar door een merkwaardig voorval
gelukte het den kapitein niet, de nikkers in
geld om te zetten. Want nauwelijks was het
schip na de lange reis te Riga gearriveerd en
in de haven vastgelegd, of de negers renden
weg, na nog een laatsten blik vol vrees in de
circa 300 over zeven leerjaren niet over zes richJ.jn„ van den kapitein te hebben geworpen
i .1«rr>»t/4onlnn -7 r\t\{] C1TI1P" ilGL OH" 1J irli 10" Hot
en
zijn
lokalen is te verdeelen zoodanig, dat het on
derwijs geen hinder ondervindt; spreker
vraagt zich af wat dan in een kleinere school
als te Kapellebrug met drie of in de toekomst
vier leerjaren in een klaslokaal, van het on
derwijs moet terecht komen; spreker verwon-
dert het voorts, dat zelfs niet bij benadering
de raad op de hoogte wordt gesteld van het te
besteden bedrag; zijns inziens moesten Burg.
Weth. in hun eigen belang erop gesteld
dat him college niet alleen de verant-
woording draagt voor de ongetwijfeld niet
geringe uitgaven: Burg, en Weth. moesten
daarentegen van den raad de verzekering uit-
lokken, dat dit college volkomen met het
bouwplan instemt. De Voorzitter, aldus spre
ker, zegt wel alle te vragen mededeelingen
toe omtrent den gang van zaken, doch dan
zal het te laat zijn voor den raad om de plan
nen te besnoeien.
De heer Teulings wil trachten eene rijks
bijdrage te verkrijgen in deze de gemeente
eenvoudig opgelegde uitgaven.
De Voorzitter zegt pogingen in die nchtmg
te zullen doen, daar spreker volkomen over
tuigd is van den precairen boestand der ge-
meentefinancien.
En het ging zoo onvoorbereid en zoo vlug. dat
geen achterhaling meer mogelijk was. Er was
in Riga nog een listig man, een cafehouder.
Hij ving de negers op, liet een Lithauschen
meubelmaker origineele negermuziekinstru-
menten voor hen maken, stak ze in rokcostuum
en introduceerde hen als de eerste origineele
negerband van Riga. Het succes was gewel-
dig. Iederen avond was zjjn caf6 tot de laat
ste plaats bezet.
Op een avond verzeilde kapitein Andressen,
die zich al in veel andere cafe's over het ver-
lies van zijn twaalf kostbare nikkers had ge-
probeerd heen te zetten, toevallig in het caf<§
met den origineelen negerband. En toen ge-
beurde het merkwaardige, dat plotseling het
hysterisch kabaal van den band verstomde en
de negers als bezetenen den voor ddn van het
podium sprongen en zich zoo snel mogelijk uit
de voeten maakten. De herinnering aan den
kapitein, die hen uit hun warme negerland had
weggevoerd was hun te pijnlijk, dan dat ze bij
zijn aanblik konden blrjven doorspelen. De ka
pitein heeft voor zijn slavenschip nog altijd
geen lading kunnen vinden. Vooral met bijbels
schijnt men zijn schip niet meer te willen be-
vrachten.
