Huis en Hof.
Pluimvee-rubriek.
IN EEN KRAT OVER DEN OCEAAN.
""WG^ONDEN STUKKEnT"
Rubriek van den Arbeid.
Nadat men in de anti-chambre had gecon-
fereerd, verliet men het raadhuis, den hals-
starrigen anti-stemdwanger in den waan la-
tend, dat de strijd was opgegeven. Maar in
werkelijkheid ging het gezelschap naar een
nabrj gelegen restaurant, waar een zaaltje
werd gehuurd. Daar heeft de geirieenteraad
toen in officieuze samenkomst, het dans-
vraagstuk onder de oogen gezien.
ERNSTIGE VECHTPARTIJ XE
LEEUWARDEN.
Te Leeuwarden heeft Zaterdagavond een
emstige vechtpartij plaats gehad, in cafe
Hutting. Twee der bezoekers, de 41jarige A.
D. en de 22jarige E. S., fabrieksarbeiders, wil-
den aan het verzoek van den kastelein, om
heen te gaan, niet voldoen, wat een hevige
woordenwisseling ten gevolge had. De beide
bezoekers trokken hun messen en gingen
hiermede den kastelein en diens zoon te lijf.
Ook de vrouw van den kastelein en een andere
bezoeker, zekere B. C. mengden zich in het
conflict. Den kastelein K. Hutting werden de
linkerpols-slagader en de pees van den linker-
duim doorgesneden, terwijl zijn zoon een diepe
snede in de lendenen kreeg, benevens wonden
in den linkerschouder. Daarna trokken de be
zoekers af en sloegen met de tuinbank 12 rui-
ten van het lokaal in. Zij zijn later gear-
resteerd en ter beschikking van de justitie ge-
steld. De beide zwaargewonden werden naar
het ziekenhuis overgebracht en aldaar ter ver-
pleging opgenomen. Nader wordt gemeldt dat
hun toestand redelijk wel is,
EEN VERNUFTIGE VINDING.
Op de eerstvolgende zitting van de interna-
tionale arbeidsconferentie, welke 30 Mei te
Geneve zal aanvangen, zal een systeem van
onmiddellijke vertaling der redevoeringen wor-
den toegepast, dat, wanneer het voldoet, op
een practische wijze het moeilijke talenvraag-
stuk in den boezem van internationale verga-
deringen zal oplossen.
Elke afgevaardigde zal namelijk, dank zij
een vemuftige inrichting van microfoons, den
spreker in de taal zijner keuze hooren.
Dit systeem werkt op de volgende wijze:
Nabij den spreker zitten tolken, die onmiddel-
lijk zijn betoog met zachte stem voor uiterst
gevoelige microfoons vertalen. Deze vertalin-
gen worden electrisch versterkt en naar hoor-
toestellen van een speciaal type, welke voor de
leden der vergadering, de joumalisten en het
publiek zijn opgesteld, overgebracht,
Elke toehoorder kan de taal, welke hg ver-
langt uitkiezen door eenvoudig een wijzer-
plaat, waarop de verschillende talen zijn opge-
teekend, te draaien.
Op deze wijze kunnen 5 tot 600 personen
de vertalingen van de redevoeringen in de ver
schillende talen, waarin het noodig is, hooren.
Indien deze uitvinding bevredigende resulta-
ten oplevert, zal het moeilijke talen-vraagstuk
in de internationale vergaderingen eindelijk
zijn opgelost.
DE SLANKE LIJN BIJ DE POLITIE.
Een Londensch corr. schrijft aan het „Vad.":
Een gerucht dat hier stof heeft opgewaaid
en vermaak heeft geschonken wil, dat de die-
naren van Hermandad in Engeland het con-
signe hebben gekregen hun gewicht te vermin-
deren voor zoover zij te zwaar zijn. De zaak
is ,,afnemen" (in vleeschelijken omvang) of
„aftreden". Zulke korte metten zullen de po-
litie autoriteiten wel niet nemen. Maar dat
het ernst is met de gewichtsafnarpe en dat zij
embonpoints met een bedenkelijk oog aan-
schouwen is zeker. Men is dus zoo ver dat
zelfs de politieagent ,,de slanke lijn" zal moe-
ten hebben. Hebben de heeren er aan gedacht
dat het gezag van de wet er onder zou kunnen
lijden? Wij hebben hier verscheidene agenten
van het fiksche gezette type. Indien zij hun
corps op grond van zekere gewichtige licha-
melijke eigenschappep moesten verlaten zou
dit ook figuurlijk in zijn geheel aan gewicht
verliezen.
Aan den anderen kant kan niet worden ont-
kend, dat de „slanke lijn" voor de politie voor-
deelen meebrengt. Nog niet zoo lang geleden
zijn wij er aan herinnerd dat er in dezen staat
nog revolverbandieten rondloopen. Hoe mager-
der de politieagent hoe slechter het doel.
Ook moet men bedenken, dat de dikke of
zelfs de gezette man tegenwoordig geen vrien-
den heeft onder de medici. Dokters geven hem
een bedenkelijken oogopslag en denken aan
hoogen bloeddrult en andere leelijke sympto-
men. Het lenige magere type is medisch ge-
sproken in de gratie; ofschoon het heel goed
mogelijk is, dat de dokters over een paar jaar
er weer heel anders over denken. Ook is de
opvatting ruim verspreid, dat de magere har
der kan loopen dan de dikke en dit feit kan
ook hebben gewogen bij de autoriteiten, die
voor oogen moeten houden, dat vergrgpers en
misdadigers moeten worden achterhaald.
Maar is het een ,,feit". Iedereen kent bij erva-
ring den dikkert die rent als een haas. Hoe
het zij, niemand hier zou den dikken politie
agent, die zooveel vertrouwen en gemoedelijk-
heid wekt in een korps dat van huis uit wat
streng en ongenaakbaar moet zijn, graag mis-
sen.
EEN KNAP GEZICHTJE ALS BELEMJYIE-
RING VOOR EEN MEISJE.
Op een congres over nieuwe carrieres voor
vrouwen te Londen, onder auspicien van de
ITnie van Kiezeressen gehouden, heeft juf-
frouw Haslett, secretaresse van het genoot-
schap van Vrouwelrjke Ingenieurs, verklaard,
dat een knap gezicht een beletsel leek voor
een meisje om op technisch gebied vooruit te
komen.
Haar genootschap had een meisje als teeke-
naarster aanbevolen. Zij had uitstekende be-
voegdheden voor de betrekking, maar de di-
recteur van de fabriek zeide, dat zij een te
knap gezichtje had voor de teekenkamer en
het werk van de mannen waarschijnlijk in de
war zou sturen. Gelukkig maar, dat dit meis
je, dat ook zeer in het oog viel, omdat zij zich
zoo goed wist te kleeden, nu een heel goede
betrekking in het buitenland heeft gekregen.
In de technische wereld, verzekerde juf-
frouw Haslett is men meer gewend aan het
type van vrouw dat niet om haar uiterlijk
geeft. Kleedt zij zich goed en ziet zij er aardig
uit, dan meent men dat zij niet den noodigen
ernst voor het werk heeft.
ZIJ WILDE VOOR 20 HAAR MAN
LATEN DOODKN.
De politie van Patchogue op Long Island bij
New York is een geval op het spoor gekomen,
waarin een vrouw een moordenaar schijnt te
hebben gehuurd, om voor 20 dollar haar van
haar man te ontdoen, waarna den dader een
goed spaghetti-maal in het uitzicht werd ge-
steld.
De vrouw, Iva Austin, 28 jaar oud, deelde
aan een buurman haar voomemen mede, haar
man door een goed schutter te willen laten
opruimen. De buurman, die blijkbaar als „de
goede schutter" beoogd was, vertelde het on-
derhoud over aan de politie, waarna deze een
mannetje uitstuurde, die als „schutter" werd
aangediend en zijn diensten presenteerde. Hij
werd goed ontvangen en de vrouw stelde hem
voor, den man tijdens zijn werk dood te schie-
ten, waardoor zjj in het bezit van de verzeke-
ringssom ad 4000 dollar zou geraken. De de
tective vond dit niet de juiste manier; hij zou
liever den armen Austin op een eenzame plek
nabij zijn woning neerschieten. Daarop kwam
mrs. Austin's commensaal, zekere Abadore, in
het gesprek tusschenbeide en verklaarde dat
als de schutter hem ook van zijn vrouw af-
hielp, hij en zrjn kostjuffrouw weldra zouden
kunnen trouwen en gelukkig verder leven.
Abadore stelde daarop een belooning van 200
dollar voor den dubbelen moord voor. De
detective vroeg een kleinigheid vooraf, en toen
het geld hem was ter hand gesteld knipte hij
om beider polsen de handboeien dicht.
Austin, die tuinier is, werd kort daarop van
de arrestatie van zijn vrouw in kennis gesteld.
Hij zeide iets van dien aard te hebben ver-
wacht en ging vervolgens met een schouder-
ophalen door met het begieten van zijn bloe-
EEN ASCHREGEN VAN DEN VESUVIUS.
Naar de Times uit Napels verneemt, heeft
een gloeiende aschregen van den Vesuvius
groote schade aangericht in de vruchtbare
streek van Ottaiano, op den N. O. helling van
den berg, die in 1906 ook al eens vrijwel ge
heel verwoest is. De top van den berg is sinds
de jongste uitbarsting veel lager geworden en
de uitgeworpen asch is, in plaats van gelijk
anders op te stijgen en zich in de lucht te ver-
spreiden, door de sirocco over de velden heen
geblazen. De regen is door deze zure dampen
heen geslagen en heeft het onheil nog ver-
ergerd.
Johann Phoenig, een jonge Duitscher, die
wel een visum voor de Ver. Staten had ver-
kregen maar geen geld voor de reis bezat,
heeft voor zijn overtocht van een methode ge-
bruik gemaakt, die v66r hem o.a. door den La-
varede uit Paul d'lvoy's boek is gebezigd.
Het was zijn plan, over te steken per Cle
veland" van de Hamburg-Amerika lijn, en wel
als „vrachtgoed", nl. in een krat, die door hem
aan een gefingeerd adres te New-York was
geadresseerd. Een vriend hielp hem in te spij-
keren in een groote kist, waarin hit dekens,
een hangmat, flink wat drinkwater, worst en
chocolade had ondergebracht. De krat werd
keurig netjes in het ruim van het schip ge-
plaatst.
Toen hij echter onderweg aan voedsel-
schaarschte begon te lijden, wrikte Phoenig
een plank van zijn verblijf los en ging op zoek
naar eten. Bij aankomst te New-York, jl. Zon-
dag, werd de kist in een loods opgeslagen in
afwachting van het vervoer naar het erop ge-
schreven adres. Doch een douane-ambtenaar,
die langswandelde, bemerkte, dat er een plank
los was en stak zijn hand naar binnen, waarop
Phoenig, in een opwelling van onverklaarbare
dwaasheid, die hand greep en ze stevig schud-
de! De ambtenaar trok doodelijk geschrokken
zijn hand terug en schreeuwde dat hij door een
beest gebeten was vijf minuten later zat
het menschelijk beest weer opgesloten, maar
ditmaal in een officieel kantoortje.
De scheepvaartmaatschappij is bereid, tegen
Phoenig niets te beginnen met het oog op zijn
aardige vondst; doch de immigratie-autoritei-
ten zijn onverbiddelijk, zij willen den berooiden
gast niet in het land binnenlaten. Hij wordt
naar Duitschland teruggebracht.
KANIBAAL TEGEN WIL EN DANK.
Een Fransche planter en koelie-werfagent,
Andrd Naturel, die van de Nieuwe Hebriden
te Sydney is aangekomen om een vrachtschip
te koopen, heeft in een onderhoud meegedeeld,
dat hij kort geleden uitgenoodigd werd om een
bezoek te brengen aan den stam der Bignam-
bas op het Pacific-eilandje Malicolo. Deze
stam omvat 5000 van de stoerste bewoners der
Nieuwe Hebriden die nog de practijk van het
kanibalisme kennen.
Hij nam de invitatie aan en bij zijn aan
komst werd een groot feest gegeven. Tot zijn
verbazing en ontsteltenis werd daarbij een
aantal inboorlingen geboeid aangevoerd en ge-
slacht. Hij was machteloos om iets te begin
nen en zag zich genoodzaakt toe te kijken hoe
de slachtoffers werden gekookt, waarna hij
aan moest zitten aan het kanibaalsch diner
en meegenieten van het gereeht
Na de orgie beraadslaagden de stamhoof-
den, en ook de heer Naturel werd tot hoofd-
man uitgeroepen. Zijn beide armen werden
met vreemde teekens getatoeeerd, een operatie
die hem wekenlange pijn bezorgde. Naturel is
thans de eenige blanke, die veilig bij de Big-
nambas kan leven.
DOELSCHIP.
Het oude Duitsche oorlogsschip ,,Zaehrin-
gen" dat na den oorlog voor slooping bestemd
werd, is op de marinewerf te Wilhelmshaven
als doelschip ingericht. Er is zes maanden aan
gewerkt en het schip zal nu deze week in de
Noordzee bij schietoefeningen als beweeglijk
doelwit dienen. Een vernuftig bedachte inrich
ting maakt het mogelijk het schip, waarop na-
tuurlijk geen bemanning komt, draadloos te
besturen. Een torpedojager, die de ,,Zaehrin-
gen" op enkele mijlen afstands volgt, heeft te
zorgen, dat het schip niet in aanva ring komt
met andere vaartuigen.
De ,,Zaehringen'' zal met groote snelheid in
een zig-zag koers varen, 't geen de Duitsche
kanonniers in staat stelt er op te vuren onder
de omstandigheden die in een modernen zee-
slag voorkomen. Het doelschip is toegerust
met oliemotoren, die bij een bepaalde snelheid
eenige uren automatisch blijven doorloopen.
Om zinken te voorkomen is een groot aantal
waterdichte schotten aangebracht en is elke
holte in het schip met kurk opgevuld.
EEN GEFINGEERDE SCHIPBREUK?
Het parket te Marseille houdt zich met een
zeer eigenaardige zaak bezig, verband hou-
dend met de schipbreuk van een Italiaansch
stoomschip, welke onder zeer eigenaardige
omstandigheden geschiedde.
Het schip, de „Vinicolo" (239 ton), dat aan
den reeder Granata te Genua toebehoorde, was
den 13en Maart op weg naar Piraeus, Smyrna
en Beiroet met een lading katoenen stoffen,
machines, kabels, porselein en andere goede-
ren, bij verschillende maatschappijen voor een
totaal bedrag van ongeveer vijf millioen ver-
zekerd. Het schip zelf was in Italie geassu-
reerd.
Het was een oud schip, dat in een zo6 slech-
ten staat verkeerde, dat het vertrek ervan
aanvankelijk door de autoriteiten verboden
werd. Pas toen er verschillende verbeteringen
waren aangebracht, voer het uit.
Twee dagen na het vertrek werd gemeld,
dat de ,,Vinicolo" buiten de Fransche territo-
riale wateren tusschen St. Raphael en Corsica
gezonken was. De bemanning had zich in de
reddingbooten weten te redden. De gezag-
voerder verklaarde dat het schip ten gevolge
van averij was gezonken, doch zijn verhaal
wekte de achterdocht der assuradeurs, die er
bij nadere informatie achter kwamen, dat de
verzekerde goederen nooit op het schip waren
ingeladen.
Een pijnlijk feit is, dat de douanepapieren
geheel in orde zijn, zoodat er dus ook bij de
douane zou zijn geknoeid.
De kapitein van de ,,Vinicolo" was vroeger
gezagvoerder van een ander schip, de ,,Anti-
nea", dat onder dezelfde vreemde omstandig
heden verging.
(Buiten ve rant woo rd el ij khei d der Redactie.)
Ter Neuzen, Mei 1928.
RADIO EN STORINGEN.
Mijnheer de Redacteur,
Zeer zoudt U ons verplichten onderstaande in
uw blad te willen opnemen, waarvoor onzen
dank.
Zou er wel ddn uitvinding op electrisch ge
bied zijn die in een korten tgd zoo'n ontzagge-
lijke vlucht heeft genomen als de radio uitvin
ding, en is er een die zoo populair is als deze
In alle standen en rangen ziet men ontvang-
toestellen staan, en antennes verrijzen in al-
lerlei vorm.
We staan dan ook verbaasd over de wonde-
ren der techniek, al wat u bedenken kunt is
door de radio te beluisteren, muziek, zang,
lessen in alle talen, onderwijs in muziek, zang,
fotografie, enz. enz., al het mogelijke wordt
gedaan de algemeene kennis van den luiste-
raar te verrijken en voor betrekkelijk kleine
bedragen leert men talen, boekhouden, knip-
pen enz.
De regeering meende dan ook, dat het wen-
schelijk was om hieruit een slaatje te slaan,
en een belasting te heffen van de luisteraars.
Het is evenwel gebleken, dat een radio-toestel
niet alleen een weelde-artikel is, doch meer en
meer blijkt te zijn een zakelijk en nuttig appa-
raat, dat hen die ver van stad en dorp verwij-
derd zijn, zelfs buiten de grenzen van het va-
derland in nauw contact brengt met zijn mede
landgenooten.
Om van de vreugde die hjet brengt b.v. in
ziekenhuizen, enz. niet te spreken.
De belastingheffing is van de baan, de re
geering laat den luisteraar de uitzending zelf
betalen, hetgeen misschien ook wel het beste
voor de schatkist is, want, met de belasting
heffing had de regeering behooren te zorgen
voor storingsvrije ontvangst.
Overal in ons vaderland is men dan ook in
de weer om te trachten de plaatselijke storin-
gen op te heffen. Ziet de tramwegmaatschap-
pijen in de groote steden, die geen kosten spa-
ren om dit euvel te bestrijden en er wordt
door de overheid hieraan medegewerkt.
Ter Neuzen schijnt hierin echter weer ach-
teraan te komen, niet alleen, dat niets wordt
gedaan om de hinderlijke storingen op te hef
fen, doch het wordt stelselmatig tegengewerkt
naar het schijnt.
Ieder voelt wel de teleurstelling van een
leerling die zijn lesgeld b.v. voor Engelsche
les heeft betaald en de helft der lessen niet
kan volgen, omdat er in zijn buurt juist op dat
moment, een gelijkstroommotor zoodanig zijn
vonken uitzend, dat het hem onmogelijk is den
heer Fry te volgen.
Zon- en weekdag dat geratel in den luid-
spreker is wel om wanhopig te worden.
B.v. in de omgeving van het Tramstation is
het in een woord verschrikkelijk. Hadden wij
eerst een of twee motoren die stoorden, nu
schijnt er de laatste dagen een bij te zijn ge
komen, die zoodanig stoort, dat dit niet is te
beschrijven.
Bestaat er b.v. niet zoo iets als een Hin-
derwet, die zegt, dat voor het plaatsen van
krachtmotoren vergunning noodig is van
Burg, en Weth. en kunnen die bij het ver-
leenen der vergunning, geen voorwaarden stel-
len waaraan zoo'n installatie moet voldoen?
Natuurlijk kan de industrie niet worden
stop gezet, maar toch kan het mogelijke wor
den gedaan, dat omwonenden, zelfs in ruime
kring, voor hinder te bewaren, al kost het den
exploitant dan ook eenige moeite en geld.
Waar nu de overheid het uitzenden zonder
vergunning strafbaar stelt, en men geen mu
ziek of menschelijke stem aan de ethergolven
mag toevertrouwen, mag dit dan wel met de
trillingen die een electromotor uitzend, en is
hiervoor geen vergunning noodig? Mij dunkt
waar men geen geluiden mag uitzenden, mag
dit met wangeluiden toch zeker ook niet. Voor
juristen is hier nog werk.
Kan gemeenschappelijk optreden hier iets
helpen, b.v. bijeenroepen van alle luisteraars
om gemeenschappelijk een actie op touw te
zetten om hierin verbetering te krijgen. Door
proefnemingen is voldoende gebleken, dat het
niet onmogelijk is.
Wie begint hieraan?
LUISTERVINK.
DE REGEERING EN DE
ARBEIDS VOORWAARDEN.
Bij de behandeling van de Arbeidsbegroo-
ting in de Tweede Kamer heeft de Regeering
eenige mededeelingen gedaan, die van groot
belang zijn voor de ontwikkeling der arbeids-
voorwaarden. Zoo heeft de Regeering erkend,
dat al is er ook nog al eens overdreven in veel
wat over buitenlandsche toestanden wordt
medegedeeld, de werking der sociale wetten
zwaarderen druk op de bedrijven legt dan in
sommige concurreerende landen. Uitbreiding
van de sociale wetgeving zal dan ook slechts
geleidelijk kunnen plaats vinden. Doch aan
den anderen kant acht de Regeering de belan-
gen, die bij de sociale wetgeving gediend wor
den, zoo groot, dat zij niet dan bij strikte
noodzakelijkheid daarvan iets meent te moe
ten opofferen. Dat de hoogte der loonen hier
te lande mede de oorzaak is van de werkloos-
heid, kan de Regeering niet ontkennen. Menig
exportbedrijf zou belangrijk meer kunnen om-
zetten, wanneer zijn loonhoogte 10- of 20
lager was. Aan den anderen kant echter zijn
in de exportbedrijven de loonen over het alge-
meen thans reeds niet hoog. In verschillende
,,beschutte" bedrijven zijn zij belangrijk hooger
en dit drukt vrijwel rechtstreeks op de arbei-
ders in de „onbeschutte" bedrijven, dus ook
op die bedrijven zelve.
Wat de werkloosheid betreft, verdedigt de
Regeering haar beleid en het bevreemdt haar
ten zeerste, dat er nog getwijfeld wordt aan
hare geneigdheid om groote werken uit te
voeren. Naast de afsluiting der Zuiderzee en
de Maaskanalisatie, den aanleg van het Julia-
nakanaal en den sluisbouw te IJmuiden zijn
nog tal van andere belangrijke werken in uit-
voering. Ongerekend de normale onder-
houdswerken is voor 1928, met inbegrip van
de Zuiderzeewerken en het wegenfonds, niet
minder dan 71 millioen uitgetrokken voor
productieve werken.
De Minister van Arbeid heeft bij de behan
deling van de Arbeidsbegrooting in de Eerste
Kamer verklaard, dat hij een wettelijke rege-
ling betreffende de verbindendverklaring van
C. A. O. niet urgent acht voor de instandhou-
ding van het instituut. Hij acht een derge-
lijke regeling zelfs niet gewenscht, 1. daar hier-
door een moeilijk te missen regulator van den
economischen toestand van het bedrijf buiten
werking zou worcjen gesteld, 2. deze een een-
zijdige bevoorrechting van den arbeid in de
beschutte bedrijven boven dien in de onbe-
schutte bedrijven zou beteekenen, en 3. deze de
ondergang van een aantal marginale onderne-
mingen tengevolge zou hebben, hetgeen met
den tegenwoordigen toestand van het bedrijfs-
leven niet te aanvaarden is.
Een wettelijke regeling van de vacantie voor
de arbeiders acht de Minister nog niet moge
lijk, omdat, hoe belangrijk de vacantie ook
geacht moet worden, het momenteel niet de
tijd is om zwaardere lasten op het bedrijfs-
leven te leggen. Uit het Centraal Verslag der
Arbeidsinspectie over 1927 zal echter blijken,
dat het instituut der vacantie door vrijwillige
regelingen meer en meer ingang vindt. Inzake
een eventueele regeling van de huisindustrie
meent de Minister, in verband met de a.s.
Arbeidsconferentie te Geneve, waar het
vraagstuk loonen in de huisindustrie aan de
orde zal komen ,dat het geen zin zou hebben
nog vdor die conferentie een regeling voor te
bereiden.
Omtrent de wettelijke regeling der werk-
loosheidsverzekering herinnert de Minister
aan de drie praealabele vragen, die hij daar-
omtrent tot den Hoogen Raad van Arbeid
heeft gericht. Betreffende de arbeidsbemidde-
ling hoopt hij, dat, nu het advies omtrent het
voorontwerp van den Hoogen Raad van Ar
beid is ingekomen, spoedig een wettelijke
regeling bij de Tweede Kamer zal kunnen
worden ingediend. De Minister acht de tijd
nog niet gekomen om van rijkswege de orga-
nisatie der voorlichting bij beroepskeuze ter
hand te nemen.
IN DEN VRUCHTENTUIN.
In Mei, de bloeimaand genieten we van de
bloemenweelde en van de steeds meer ontlui-
kende bloesems. In den boomgaard gelijken
de bloeiende vruchtboomen wel groote bou-
quetten en hun rijke bloei belooft een goeden
oogst. Verraderlijke nachtvorsten hebben
evenwel hier en daar groote schade aange
richt en aan een deel dezer goede verwachtin-
gen den bodem ingeslagen.
Ook de opdagende dierlijke en plantaardige
vijanden van onze vruchtboomen komen weder
in grooten getale voor den dag, om hun ver-
nietigingswerk met kracht te beginnen. Hier-
tegen hebben we voortdurend te strijden, even-
als tegen het onkruid, dat welig groeit en den
baas dreigt te worden. Geregeld dienen wij
daarom de schoffel en hark te hanteeren.
Voorkomen is altijd beter dan genezen en zoo
gaat het ook hier. Nooit dergelijke werkzaam-
heden even uitstellen, want dan duurt het uit-
stellen in den regel zoo lang, dat er of niets
meer van komt, of dat het veel te laat
gebeurt.
Een goed verzorgden tuin is een voortduren-
de bron van genot en ontspanning, waar we
voor een wijle onze dagelijksche bezigheden
met haar zorgen vergeten, doch een
verwaarloosden tuin daarentegen is een
onuitputtelijke bron van ergernis. Als we
ons zoo af en toe maar eens herinneren, dat
we ook nog een tuin hebben en dan ten koste
van veel zweetdruppels en pijn in rug en
knieen plus een vrije dag, onze nalatigheid
willen herstellen, dan komt er niets van te-
recht. De weinige liefhebberij is er dan heele-
maal af. Geregeld hebben we in te grijpen,
dan hier, dan daar.
De kruisbessen hebben bezoek gehad van de
bessenbladwesp en deze heeft hiervoor bij
voorkeur de bladeren in het hart van de struik
uitgezocht. Bij nauwkeurige beschouwing kun
nen we de rupsjes waarnemen op de aangetas-
te bladeren, kenbaar aan hun kleine ingevre-
ten ronde gaatjes. Een bespuiting met Pa-
rijsch groen (1 ons op 100 L. water) doet ver
der onheil voorkomen. Een andere plaag voor
de bessen is de bladluis. Zoodra we bladluis
waarnemen op de toppen der jonge scheuten,
dan worden deze bespoten met een oplossing
van 1 K.G. groene zeep en L. gewone
brandspiritus op 50 L. water. Er zijn voor
deze kwaal wel meerder middelen, doch boven-
staande is zeer eenvoudig, goedkoop en af-
doende. Voor de bestrijding tegen de Ameri-
kaansche kruisbessenmeeldauw verwijzen we
naar de berichten der Plantenziektenkundigen
Dienst te Wageningen.
De frambozen geven reeds grondscheuten en
wel zooveel, dat de zwaksten kunnen worden
verwijderd. Zoodra de frambozen beginnen te
bloeien is ook de frambozenkever weer pre
sent. Bestrijding hiertegen is zeer moeilijk en
hoe ouder de planten worden, hoe ouder de
kwaal. Om dit kwaad tegen te gaan, gaan we
op een ander bed een nieuw bed aan leggen en
hierop jonge planten plaatsen.
Bezitters van perziken mogen vooral het
vruchtdunnen niet vergeten. Wij hooren heel
vaak klachten over de weinige resultaten met
perziken behaald. Afkomstig uit het Oosten
uit warmere streken, is hij nu hier wel geac-
clamatiseerd, doch hij blijft desondanks zwak,
kieskeurig en kouwelijk. Vooral plotselinge en
sterke temperatuursverschillen, kunnen hier
noodlottig werken. Hij vraagt een warme
plaats en behoorlijk vochtige bodem. Bij de
perziken zien we soms korte vruchttwijgjes,
waaraan een tiental bloemen hebben gezeten,
welke alle gezet zijn en waarvan het einde
maar een bebladerd scheutje zal geven, dat
dus voor een groot gedeelte alleen te zor
gen heeft voor het bereiden van het benoodig-
de voedsel der vruchten. Een vruchttwijg is
niet in staat een tiental vruchten te voeden en
het resultaat is dan ook, indien we niet hel-
pend optreden, dat er van de vruchten niets
komt. Hoogstens eenige zeer minderwaardige
vruchten zonder smaak. Wil men goed ont-
wikkelde vruchten krijgen, dan laat men
hoogstens twee a drie aan e6n twijg zitten en
verwijdert al de overigen. Hoe eerder dit ge
beurt, hoe beter.
Ook de slakken bederven heel veel bij per
ziken. Het zijn in den regel bij buiten staan-
de perziken de gewone huisjesslakken, welke
overdag verscholen, 's nachts de bladeren en
vruchten beschadigen. Voordat de boomen
verder in 't blad geraken zijn ze gemakkelijk
op te zoeken en te verdelgen. Zij kruipen ge-
woon tegen de stam omhoog of tegen de
schutting. Staat de stam vrij van een muur
of schutting, dan kan men een ring met zout
om de stam aanbrengen. Het geeft goede re
sultaten.
Vragen, deze rubriek betreffende,
kunnen door de abonne's worden ge-
zonden aan Dr. Te Hennepe, Diergaar-
desingel 96c te Rotterdam. Postzegel
van IVz cent voor antwoord insluiten en
uitdrukkelijk blad vermelden.
OVER VITAMINEN EN ZONNESTRALEN
IN EEN FLESCHJE.
Hoe we beenzwakte genezen.
Om de verschijnselen zooals beenzwakte en
elkaar pikken goed te kunnen begrijpen moe
ten wij een inzicht hebben in de stofwisseling
der minerale zouten en der vitaminen. Vooral
bij de vitaminen raken we tegenwoordig aan
de geheimzinnigste wonderen van het moderne
natuuronderzoek zooals we zien zullen. Over
vitaminen wordt tegenwoordig geweldig veel
gesehreven en gesproken en de leek krijgt zoo
zoetjes aan het idee, dat met de vitaminen al-
les te bereiken is en dat men ze grijpen kan
alsof het aardappelen in den kelc'er betrof.
Niets is minder waar. De vitaminen waar
ieder vol van is heeft niemand ooit gezien en
ze laten zich voorloopig nog niet grijpen al
meent men er enkele tegenwoordig ook zuiver
afgescheiden te hebben. Tot voor korten t(jd
kon men ze het beste aantoonen op plaatsen
waar ze niet waren. Gekker kan het al haast
niet en toch is het zoo.
In Indie is de wereld veroverende zegetocht
der vitaminen in de moderne voedingsleer be-
gonnen en was het de Nederlandsche professor
Eijkman wiens naam voor altijd aan deze ont-
dekkmg verbonden is. Hij bewees n.l. dat een
bepaalde, zeer gevreesde ziekte der inlanders
de berri-berri veroorzaakt werd door het eten
van gepolijste rijst en dat deze ziekte te ge
nezen was door toediening van rijst met het
zilvervliesje er om heen, en andere stoffen
Deze geheimzinnige ziekte bleek dus niet di
rect een vergiftigingsziekte te zijn, doch een
ziekte die ontstond bij gebrek aan bepaalde
stoffen in het voer, een voer-gebreks-ziekte
zou men kunnen zeggen.
Toen men eenmaal daarop ging letten vond
men steeds meer van dergelijke ziekten. De
van ouds beruchte scheurbuik, die zich bii
schepehngen voordeed die langen tijd aeen
versche groenten kregen, bleek te genezen te
zrjn met versch citroensap of sinaasapnelsap.
de Engelsche ziekte kon men genezen met
levertraan en bij dieren kon men verschillende
van dergelijke ziekten genezen met versch
jong groen voer.
Maar men ging verder. Men voerde aan rat
ten en kuikens een dieet, dat scheikundig alle
stoffen bevatte die men wist dat noodig wa
ren voor het lichaam en het resultaat was, dat
de dieren alien stierven. Afan het scheikundig
uitstekende voer ontbrak dus eigenlijk de
levenskracht, en omdat de ontbrekende stof
fen, die ontbraken, absoluut noodzakelijk voor
het behoud van het leven bleken te zijn, noem-
de men ze met een vreemd woord vitaminen,
daarbij tevens uitdrukking gevende aan de
alter gebleken foutieve veronderstelling, dat
ze tot de groep der „aminen" behoorden.
Zoodoende had men dus deze onbekende
stoffen een naam gegeven, terwijl men ze al
leen herkende aan de ziekten, die bij hun af-
wezigheid ontstonden. Op dit oogenblik is de
literatuur over de vitaminen al ontzettend
groot en kent men al verschillende soorten
van vitaminen. Men noemde ze of met de let
ters van het alphabeth df volgens de ziekten
die bij afwezigheid ontstaan.
Zoo kent men bij kippen en andere dieren
een oogziekte die te genezen is door toedie
ning van gele mais of levertraan. Verder
blijkt ook, dat de normale groei van het jonge
dier afhankelijk is van de aanwezigheid van
dit vitamine.
Tot een geheel andere groep behoort het
B vitamine. Als men duiven of kippen gedu-
rende een paar weken niets anders dan water
en gepolijste rijst voert, krijgen zij alien hevige
zenuwverschijnselen. Ze raken verlamd en
sterven als men er verder niets aan doet.
Deze ziekte gelijkt heel veel op beri-beri bij
den mensch. Als men dergelijke patienten die
totaal verlamd neerliggen, een klein beetje
versche gist ingeeft kan men het verbazing-
wekkende feit beleven, dat ze soms na eenige
uren weer geheel op de been zijn en schijnbaar
geheel normaal. Dit gist-vitamine nu noemt
men 't anti-beri-beri vitamine, of B-vitamine.
Zoo kunnen we dus met het alphabeth door-
gaan, maar gelukkig kunnen wij bij onze kip
pen den letter C overslaan. Het C-vitamine
is n.l. de stof die in citroenen en sinaasappe-
len zit en die de scheurbuik geneest. Scheur
buik is een ziekte van menschen en sommige
dieren, doch zij komt bij kippen niet voor. Wij
hebben dus bij de pluimveevoeding met C-
vitamine niets te maken.
Het D-vitamine is echter voor het pluimvee
een der belangrijkste. Dit is n.l. het vitamine
dat de Engelsche ziekte geneest en dat vooral
in levertraan voorkomt.
Tenslotte meent men ook al een E-vitamine
gevonden te hebben, dat noodig is voor een
normale bevruchting en ontwikkeling der jon
ge vruchten doch daarover hoort men in de
pluimveewereld nog weinig.
Ik kom op al deze vitaminen nog apart
terug, daar ze van zoo groot belang zijn, dat
men er feitelijk niet genoeg van kan weten.
Ik wil echter nu reeds even een kleine be
schouwing aan het D-vitamine vastknoopen
omdat ik er naar streef, mijn artikelen van
direct practisch nut te doen zijn.
Zooals gezegd geneest levertraan Engelsche
ziekte. Maar wat nu te denken van een paar
Amerikanen, die een flesch levertraan in het
voer zetten en op die manier ook resultaat
kregen
Waren ze gek die heeren of dachten ze, dat
men in deze richting voortgaande het zoover
te brengen, dat men het voer alleen maar in
flesschen in het hok behoefde te zetten en dat
de kippen daaraan al genoeg hadden om te
leven en te leggen?
Er zat veel en veel meer achter. Men had
n.l. gemerkt, dat als men bepaalde stoffen, die
geen vitaminen bevatten in de zon zette, ze
eveneens het vermogen kregen Engelsche
ziekte te genezen. En ten slotte wist men al
lang, dat als men in het voorjaar de Engel
sche ziekte patienten maar in de zon kon zet
ten, ze zonnebaden kon doen genieten, dat ze
dan ook snel genazen. Ziedaar dus een ge-
heimzinnig verband tusschen zonnestralen en
levertraan! Weinig vermoedden de eerste on-
derzoekers, dat ze hier op een geheel nieuw
probleem van de wetenschap gestoten hadden,
dat weldra tot een der meest belovende tak-
ken der moderne geneeskunde uit zou groeien,
n.l. de z.g. stralen geneeswijze van bepaalde
ziekten.
De zonnestralen genezen Engelsche ziekte
en de levertraan doet dat. Vandaar dat de
Amerikanen de levertraan noemden: gebottel-
de zonneschijn, zonneschijn in een fleschje.
Maar er kwam nog veel meer merkwaardigs
voor den dag. Zet de patienten in een mooi,
modern hok, laat ze lekkertjes achter het glas
in het verwarmde hok van de zonnestralen
genieten, terwijl het buiten nog te koud voor
ze is en wat zien we Ze gaan dood, onher-
roepelijk dood! Hoe nu, doet dat glas, dat we
nu al duizenden jaren kennen dan ook al
schade? Ja, het is zoo, ons glas waar we
achter geboren en getogen zijn in onze moder
ne holen woningen, die we huizen noemen, dat
glas laat wel de lichtstralen door, doch niet de
geheimzinnige geneeskrachtige levertraan-
zonnestralen. De kuikens zitten achter hun
prachtige glasruiten even miserabel in een En
gelsche ziekte-duisternis als de aardappels in
den donkeren kelder. Vandaar, dat in de mo
derne kuiken-opfokhuizen het glas niet meer
thuis hoort, doch vervangen wordt door door-
zichtige glSsachtige stoffen, die wel de ge
neeskrachtige stralen doorlaten. Voorloopig
dus de les.
Laat de kuikens genieten van de zonnestra
len, doch hoedt U voor glas. Voer versch,
jong groenvoer of vitaminerijke grondstoffen.
Dr. TE HENNEPE.
