Huis en Hof.
Pluimvee-rubriek.
De heer HAMELINK wijst er op, dat de goe
de rem, die droog moeten bewaard worden, tocli
in het magazijn moeten worden geborgen. Hij
sou zich daarin niet te diep begeven en wijst
er ook op, dat reeds bij de verhuring er de
aandacht op gevestigd is, dat de gemeente-
raad niet wenschte dat men daar boven den
muur uit kwam.
Met algemeene stemmen wordt besloten over-
eenkomstig het voorstel van den heer Geel-
hoedt.
19. Omvraag.
a. De heer COLSEN wenscht in de eerste
plaats een kwestie te bespreken betreffende
verloskundige hulp te Sluiskil. Hij heeft 7.1c
reeds verleden week met burgemeester en
wethouders in verbinding geste'.d in verband
met het feit, dat door burgemeester en wet
houders aan de verloskundige te Sluiskil eeni
ge weken verlof is verleend. Het antwoord
dat hii van burgemeester en wethouders beett
gekregen, heeft hem echter niet bevredigd.
Hii wil wel erkennen, dat de verloskundige
reeht heeft op yacantie, maarindien eenver-
men echter kan zeggen dat zy niiet voldoende
in alle omstandigheden voorziet. Men moet
de zaak echter niet hooger opvoeren dan ze is,
want, als er een dokter noodig blijkt, moet
men die toch ook te Ter Neuzen halen. En
des nachts kan men beschikken over de tele-
fonische aansluiting ten kantore te Sluiskil.
De heer VAN DRIEL merkt op, dat goede
verzorging van de kraamvrouwen, waarop hij
grooten pry's stelt, hem tot spreken drong.
Hij wijst er op, dat men nu hier in een. week
4 levenlooze aangiften. had en als hierin niet
wordt voorzien, dan zal het daarbij niet blij-
ven. Hij heeft van deze omstandigheid niets
geweten, maar nu hij er op deze wijze over
hoort spreken, moet hij op voorziening aan-
dringen. Het spijt hem, dat in deze geen
voorstel gedaan wordt.
Door den voorzitter is wel de veronderstel-
ling uitgesproken dat de patienten van het
burgerlijk armbestuur wel zouden geholpen
worden, maar dan is men. er nog niet. Er zijn
nog anderen, die niet tot die categorie be-
hooren, maar voor wie het toch bezwarend is
die hoogere kosten te betalen. Men heeft daar
een kring van fabrieksarbeiders, die f 22 per
ret III Iiwit vy '"V"J cell lYIllig van
lof wordt toegekend voor eenige maanden, week verdienen, die naar billijkheid ook die
de belanghebbenden worden genoodzaakt ver- m6erdere kosten niet kunnen betalen. In de
loskundige hulp in te roepen by de veirios- eergte piaats rekent de juffrouw te Sluiskil
kundige in de kom der gemeente 01 by le maar f 10 en die in de kom meer. Dan komen
Sas van Gent, is er niet in voorzien wie de
ov nncr Vnst.pn hii 7,rvf>rlat Hit PP.n last
is as Tau v. -- - T er nog andere kosten by, zoodat dit een last
meerdere kosten voor die hulp betaaiu. 1 - worcjj. c[;e zoo'n gezin binnen een jaar niet te
dien men naar Ter Neuzen of Sas van Gent
hulp moet gaan halen, dient de juffrouw per
auto te worden overgebracht, en worden de
koeten heel wat hooger, dan wanneer men. be-
schikt over de juffrouw van Sluiskil. Spreker
heeft van morgen weer kunnen constateeren,
dat men de juffrouw van Sas van '-Tent had
gehaald en dat men later ook nog een clokter
moest halen. Hij wil nu aannemen, dat de
menschen die van wege het armbestuur ge
holpen worden, ook van wege het armbestuur
voor de juffrouw een auto zouden krijgen,
maar er zijn ook menschen die niet in aan-
merking komen voor steun van het armbestuur,
maar voor wie die meerdere kosten toch ook
groot bezwaar worden oon ze op te brengen.
Hy meent dat voor 3 maanden verlof is ver
leend, doch er is bijgezegd, dat het nog wel
een paar maanden langer zou kunnen duren.
Daarvan kunnen dus verschillende menschen
de dupe worden en hij zou daarom wenschen
dat zij van gemeentswege werden tegemoet-
gekomen in de meerdere kosten die zij moeten
maken. Beter ware het nog, dat in de behoefte
werd voorzien door het plaatsen van een as
sistente, zooals dat bij de vorige juffrouw
werd geregeld. De kosten mogen naar zyn
meening echter in geen geval de belangheb
benden drukken.
De VOORZITTER antwoordt in antwoord op
een vraag van den heer VAN CADSAND dat
voor 3 maanden verlof is verleend.
De heer VAN CADSAND heeft op het ver
lof op zichzelf niets tegen, maar meent dat ook
tevens beslist zou moeten zijn hoe nu verder
gehandeld zeu moeten worden. Dat zou billyk
awn.
De heer VAN AKEN acht het verlof ook
wel wat lang en is ook van oordeel, dat het
billijk zou zijn dat burgemeester en wethou
ders hierin een oplossing vonden, hetzij door
het aanstellen van een assistent, hetzij door
het geven van vergoeding van kosten.
De heer HAMELINK weet niet of het zie-
kenverlof is of iets anders, maar merkt op,
dat er hier blijkbaar een leemte bestaat in de
regeling, aangezien niet voorzien is wie er
voor de waameming moet zorgen. Indien het
verlof wordt verleend wegens ziekte van haar
self, zal de vervanging niet voor rekening der
verloskundige kunnen komen, maar indien het
een verlof zou zijn verleend met het oog op
haar eigen zaken is het iets anders. Hij weet
»iet, of er zoodanige regeling bestaat.
De heer VAN DRIEL merkt naar aanlei-
ding der besprekingen over de vroedvrouw te
Sluiskil op, dat het noodig is hare rechtspo-
sitie te regelen. Bij de vorige verloskundige te
J^uiskil, heeft deze tweemaal voor eigen re
kening in waameming door een assistent
Teorzien, aangezien een verzoek om die kos-
tep voor rekening der gemeente te nemen,
"wifen afgewezen, op grond dat zij een jaar-
geJd van de gemeente genoot voor te verlee-
nen diensten. Zij heeft toen een assistente
gehad, maar de bedragen die deze daarvoor
destijds vroegen, waren ook met zoo hoog _als
tegenwoordig. De thans in functie zijnde juf
frouw is niet genegen voor haar rekening een
assistente aan te stellen en nu is de toestand
zoo, dat naar sprekers meening daarin van ge-
meemtewege zoo spoedig mogelijk behoort te
worden voorzien, hetzij door aanstelling eener
assistente, hetzij door tegemoetkoming in de
kosten, want een goede en spoedige hulp en
behandeling van kraamvrouwen hij weet
dit uit ervaring is van groote beteekenis.
Er is nu 3 maanden verlof verleend, maar als
men het normaal verloop nagaat, en dat een
verloskundige bij nacht en ontij kan geroepen
worden en dus weer voldoende op krachten
zijn, mag men wel veronderstellen dat daar
nog wel een maand zal bijkomen. 4 maanden
is te lang om die toestand zonder meer te
bestemdigen.
De VOORZITTER moet op komen tegen de
sprekers die het zouden willen doen voorko-
men, alsof er in deze geen regeling was. D e
bestaat wel degelijk. In de instructie voor de
geneesheeren en vroedvrouwen is wel degelijk
voorzien in de vervanging bij ontstentenis,.
lets anders is het, als men zou willen zeggen,
dat het niet voldoende geregeld is, maar een
regeling in de vervanging bij verlof is er. Nu
meent spreker voorts, dat men de zaak tot
zijn gewone proporties moet terugbrengen en
vrij houden van overdrijving en dan wijst hii
er op, dat, in geval van ziekte, de menschen
van den buiten, ook die van Sluiskil, in geval
van ziekte ook naar de kom moeten komen
voor het inroepen van geneeskundige hulp. De
toestand die nu bestaat is niet zoo buitenge-
wocn. De verloskundige is bij burgemeester
en wethouders gekomen met het verzoek om
3 maanden verlof. Er is haar geivraagd hoe-
veel gevallen zij in dien tijd in besprek had,
hetgeen 10 bedroeg. Zij heeft toen voorgesteld,
dat er voor rekening van deze gemeente in
hare vervanging zou worden voorzien, door
hiervoor aan te wijzen een dokter.uit eene
amidere gemeente. Daar konden burgemeester
en wethouders echter niet intreden. Er staat
uitdrukkelijk in de instructie, dat, indien de
verloskundige te Sluiskil hare praktijk niet
kan uitoefenen, de verloskundige uit de kom
moet bijspringen. Het omgekeerde is ook het
geval. Nu meent spreker, dat, als er armlas-
tige gezinnen zijn die de juffrouw noodig heb-
ben, het burgerlijk armbestuur ook geen be
zwaar zal maken om de juffrouw op de snel-
ste manier, per auto, naar Sluiskil te laten
brengen. Dil wil echter niet zeggen, dat voor
elk particulier geval de gemeente daarin zou
moeten tegemoet komen, want dat kon vrij
kostbaar worden. Indien de menschen naar
Sas van Gent gaan, doen ze dat geheel vrij-
willig, daaraan is deze gemeente niet gebon-
den.
Burgemeester en wethouders hebben verlof
gegeven en op grond van de vigeerende be-
palingen aangewezen als vervangster de ver
loskundige uit de kom. Meer konden zij niet
doen. Als de raad nu zegt, we hebben er wat
geld voor over om de belanghebbenden tege
moet te komen, dan kan een nadere regeling
worden getroffen.
Er bestaat in deze een regeling, waarvan
boven komt. Is men nu op goeden voet met
den ooievaar, komt hij niet te druk, dan is er
kans er nog bovenop te konrten, maar als men
een jaar of 7 of 9 aohtereen het bezoek krijgt
is er heelemaal geen kans meer er bovenop te
komen al werkt men nog zoo hard.
Spreker wijst er op, dat men ook niet met
de eerste hulp volstaat en ook nog rekening
moet houden met de gewone verzorging van
de kraamvrouwen. De kraamvrouwenverzor-
ging weegt bij spreker zwaarder dan de kos
ten van een assistent.
De heer VAN AKEN wijst er op, dat iemand
die wel kan betalen, toch maar moeilijk een
auto zal kunnen krijgen voor rekening van
het burgerlijk armbestuur.
De VOORZITTER merkt op, dat het bur
gerlijk armbestuur heeft te zorgen voor zijne
armen, maar toch niet verder kan gaan, ten-
zy men het wil machtigen gratis autotochtjes
aan te bieden. Het komt spreker voor, dat er
hier een verzuim is, aangezien de heer Col-
sen, die er al zoo lang over heeft nagedaeht,
wel te kennen geeft dat het anders moet, doch
verzuimt een voorstel te doen.
De heer HAMELINK. Misschien heeft hij
er zich van onthouden omdat men dat dan
een volgende vergadering weer moet intrek-
ken,.
De heer COLSEN verklaart, dat hij graag
een voorstel zou hebben gedaan maar niet over
de daarvoor noodige gegevens beschikte. Naar
hij vernam, zijn er 14 gevallen besproken bin
nen den door de verloskundige aangevraagden
vacantietijd. Daaronder zijn er toch zeker 7,
die, hoewel die gezinnen niet behooren tot arm-
lastigen, behooren tot den miinderem werk-
mansstand, voor wie het bezwarend zal zijn
die meerdere kosten te dragen. Bij de eerste
hulp komt dan toch ook nog het dagelijksche
bezoek, de eerste dagen na de bevalling. En-
kele jaren geleden heeft juffrouw Uijtenboo-
gaart zelf een assistente aangesteld en hij zou
het 'tbeste achten indien ook thans daarioe
wend overgegaan.
De heer HAMELINK heeft nu wel begre-
pen dat het verlof van de verloskundige ver
band houdt met de omstandigheid dat ze in
de naaste toekomst zelf de hulp zal behoevc-n
die ze thans aan anderen bewijst. Volgens de
daaromtrent heerschende begrippen, kan niet
van haar gevorderd worden, dat ze zelf de
kosten van de noodige voorziening zou moe
ten betalen. Hij is het echter niet eens met
burgemeester en wethouders, dat in de ver
vanging is voorzien en ze nu alles maar
blauw blauw willen laten, een voorziening als
bij de instructie is bepaald, kan niet geacht
worden te voorzien in een omstandigheid zoo
als zich nu voordoet.
Hij meent, dat de categorie, die niet in de
termen valt om door het armbestuur te worden
geholpen, daaronder ook niet mag lijden.
Hij acht het onjuist, dat men de verloskun
dige zelf de kosten van een assistent zou la
ten betalen. Een ander gemeeniteambtenaar
meet toch, ingeval van ziekte, zelf ook niet
op dusdanige wijze in zijne vervanging voor
zien, en bevalling wordt zooals bekend
gelijkgesteld met ziekte. Indien het noodzake-
lyk zou zijn een assistente aan te stellen, zou
dit voor rekening der gemeente moeten ko
men. Spreker vermeent echter, dat er best
een anderen weg te vinden is. De verloskun
dige zal wel weten, welke gevallen er kunnen
verwacht worden, want het is toch gewoonte
dat de betrokkenen vooraf eens met haar ko
men afspreken. Er zou, naar zijn meening,
kunnen bepaald worden, dat in de meeidere
kosten, die belanghebbenden als gevolg van dit
verlof zullen hebben te betalen, vanwege de
gemeente zal worden voorzien, indien ze ge-
bruik maken van de hulp van de verloskun
dige in de kom dezer gemeente. Zij, die be
hoefte hebben om die hulp in een andere ge
meente te zoeken, daarvan behoeven we ons
hier niets aan te trekken. Ze kunnen de hulp
onzer eigen verloskundige inroepen en worden
dan niet benadeeld.
De heer DE BAKKER zou een assistente
willen plaatsen te Sluiskil.
De heer HAMELINK begrijpt de moeilyk-
heid, dat de verloskundige te Sluiskil met haar
collega alhier en de doktoren in deze gemeen
te niet kan opschieten. Maar met een
ling als door spreker bedoeld, zijn belangheb
benden toch geholpen. ,I7
De heer VERRLINDE stemt hiermede m. We
hooren nu dat er 14 gevallen zijn. Laat men
die menschen in de gelegenheid stellen even-
tueel gebruik te maken van een auto om de
juffrouw te halen, dat kan dan toch zooveel
niet kosten.
De VOORZITTER meent ook, dat dergelijke
regeling aanbeveling verdient; de kraamvrou
wen kunnen dan vlug worden geholpen en ver
der beschikt men dan voor de verpleging
ook over de hulp van de Groene en Wit-Gele
kruizen. Deze nadere regeling zal dan toch
niet meer dan een 5tal gevallen omvatten.
De heer COLSEN zou die steun niet wil
len bepalen tot hen die de hulp inroepen van
de verloskundige alhier, maar ook aan hen die
de juffrouw te Sas van Gent gaan roepen. Zij
was vroeger te Sluiskil en de menschen han-
gen daar vanzelf aan. Hij zou de menschen
niet willen verplichten naar Ter Neuzen te
komen.
De heer SCHEELE moet zich daartegen
verzetten; dat aian de menschen door dezen
bijzonderen toestand een tegemoetkoming
wordt verleend, daar heeft niemand iets tegen,
maar wel dat zulks ook gelden zcu voor hen,
die elders hulp gaan halen.
De VOORZITTER zegt, dat burgemeester
en wethouders daar ook tegen zijn.
Waar hij zooeven zeide, dat deze regeling
maar een 5tal gevallen zou omvatten, schakelt
hij uit hen die van wege het armbestuur zullen
worden geholpen en de gevallen welke gefor-
buneerden betreffen. Aan een gefortuneerde
zal men toch geen toeslag op de kosten van
een auto willen geven. Burgemeester en wet
houders zullen dat dan wel regelen.
De heer GEELHOEDT merkt op, dat het dan
toch niet de bedoeling is, dat de verloskundige
ook de verdere bezoeken aan een. kraamvrouw
per automobiel zal doen.
De VOORZITTER antwoordt, dat dit alleen
spreekt op het halen voor de bevallingen zelf.
Het voorstel van den heer Hamelink, ge-
steund door den heer Verlinde, met opdracht
aan burgemeester en wethouders om naar be-
vindt van zaken met het oog op de financieele
positie der gezinnen te handelen, wordt aange-
nomen met algemeene stemmen,.
b. De heer DE BAKKER merkt op, dat hier
al veel gebruik gemaakt wordt van gas en
vraagt, of er, met het oog op gevallen van gas-
verstikking in het ziekenhuis ook een zuurstof--
apparaat ter beschikking van de geneesheeren
1 is, om dat voor de behandeling van patienten
die gas hebben ingeademd te kunnen aanwen-
1 den.
De VOORZITTER kan daarop geen ant
woord geven, doch zal bevorderen, dat die
vraag wordt doorgezonden aan de Vereeniging
voor Ziekenverzorging.
De heer DE BAKKER zou, indien er geen
was, in overweging willen geven er van ge-
meentewege een aan te schaffen.
De VOORZITTER zegt toe, dat dit nader
zal worden besproken.
c. De heer COLSEN deelt mede, dat na de
vorige raadszitting door hem aan den voor-
zitter een schrijven is verzonden, behelzende
het verzoek tot het beleggen eener spoed-
eischende vergadering. Omdat hij in zijn ver
zoek niet duidelyk de bedoeling van het ver
zoek had omschreven, meende de voorzitter
daaraan geen gevolg te moeten geven. Spreker
heeft zich daarby neergelegd, zich voornemen-
de hetgeen hij te zeggen had bij de omvraag te
bespreken.
Hij wil thans terugkomen op het rapport van
burgemeester en wethouders uitgebracht in ver
band met de Woningbouwvereeniging te Sluis
kil. Hij heeft in de vorige vergadering reeds ge-
zegd, dat hij daarop niet wilde ingiaan als
raadslid, aangezien hij in het bestuur der ver
eeniging de mdnderheid vormde, en de meer-
derhedd er zich voor had verklaard niet op dat
rapport in te gaan, teneinde de aanneming van
en wethouders geschreven werd, werd de voile
huur ook nog betaald, later niet meer.
Als vierde punt wenscht spreker de aandacht
te vestigen op de bemerking in het rapport, dat
de rekeningen zoo laat werden ingezonden, ter-
wijl hij toch kan overleggen een brief van bur
gemeester en wethouders geschreven aan den
secretaris-penningmeester, d.d. 25 Februari
1928, waarin te lezen staat: „Het is mij een
genoegen u te kunnen berichten, dat eene
vluehtige controle van uwe administratie mij
geen aanleiding geeft tot het maken van bij-
zondere opmerkingen. Uit den aard der zaak
zullen de boeken pas grondig worden nage-
gaan, wanneer de exploitatierekening moet
worden opgemaakt, doch ik twijfel er niet aan
of de zaak is in orde" Die brief is wel is waar
niet onderteekend door burgemeester en wet
houders doch door den heer Dregmans.
Na de vorige raadszitting heeft spreker een
spoedeisohende vergadering aangevraagd, om
dat hij in de vorige vergadering door een be-
sluit van het bestuur der Woningbouwvereeni-
ging Sluiskil was gebonden te zwijgen, doch
zich daama gaame wilde uitspreken, omdat hij
de zaak aldus beziet, dat het rapport is ge-
richt tegen den voorzitter en dat diens persoon
claarin wordt aangerand terwijl hij altijd heeft
geprobeerd de zaak in de beste banen te hou
den, dat hij dikwijls zijn tijd heeft opgeofferd
om zich met de huurders te bemoeien, dat hij
"mee rond geweest is om huishuur op te halen,
dat hij, toen het hem voorkwam dat men met
onwillige huurders te doen had heeft voorge
steld er uit te laten zetten, doch dat het be
stuur hem daarvoor de noodige gelden tot het
betalen der daarop vallende kosten niet wilde
toestaan. Hij heeft alle mogelyke moeite ge
daan om de zaak in het goede spoor te houden
en heeft nimmer getracht voor die werkzaam-
heden een gratificatie te krijgen, zooals dat
geschied is voor den voorzitter van het burger
lijk armbestuur Hij acht den aanval niet ver-
diend en zou wenschen, dat burgemeester en
wethouders dien ten opzichte van zijn persoon
terugnamen.
Tot slot van zijn betoog wil hy nog herhalen
de vraag of dat rapport is samengesteld door
(Zie verder het eerste blad,)
het voorstel tot overneming van de zaken der egeheele college van burgemeester en wet-
.vereeniging niet te belemmeren. houders.
De heer VAN CADSAND: U hebt toch zelf
ook voor dat voorstel gestemd?
De heer COLSEN noemt dat onjuist, hij
heeft het nog in de notulen d-ier vergadering
nagezien.
Alvorens aan zijn betoog te beginnen, zou
hij de vraag willen stellen of het rapport is
uitgebracht namens geheel burgemeester en
wethouders dan wel of het een stuk is van den
rapporteur.
Ten eerste wijst hij er op, dat in het rapport
staat, dat een tiental personen de woningen
hebben verlaten met een huurschuld van
196,72 en dat de personen die de woningen
bewonen een huurschuld hebben vah f 312,56.
Hij had niet verwacht, dat men deze omstan
digheid als een grief naar voren zou hebben
gebracht tegenover het bestuur. Burgemeester
en wethouders hadden er rekening mee moeten
houden, dat in 1926 en 1927 een groot deel der
huurders niet onwillig was om te betalen, maar
dat hen dit door een stilstand op de cokesfa-
briek niet mogelijk was. Te minder hadden
burgemeester en wethouders dit behooren te
DE GROENTENTUIN.
In deze maand groeit het onkruid het
weligst en daarom hebben wrj in de eerste
plaats er voor te zorgen, dat het niet de
overhand krijgt. Waar het onkruid ook een
deel der voedingsstoffen aan den bodem ont-
trekt, moeten we tydig ingrijpen en hoe eer-
der we dit doen des te beter en gemakkelijker.
De zon is hierbij een krachtig bondgenoot
en de bijeengeharkte onkruiden kunnen naar
de mestfaalt worden verwezen, met uitzonde-
ring evenwel van kweekgras en planten welke
reeds in het zaad zijn geschoten. Het middel
zou dan erger zijn dan de kwaal en het vol-
gend jaar zouden we bij het bemesten den
geheelen tuin met onkruid bezaaien.
Nu door de weldadige zonnestralen overal
de groeikracht der plantenwereld zich geducht
laat gelden, komen we haast handen en tijd
4 te kort, om overal tijdig onae zorgen aan den
doen aangezien in die dagen door het bestuur tuin te kunnen besteden.
aan burgemeester en wethouders gevraagd is
wat ze daarmede moesten doen, toen verschil
lende huurders wegens dien stilstand op de fa-
brik maar 7, 8 of f 12 verdienden. Toen is
door burgemeester en wethouders gezegd, dat
het bestuur maar moest trachten zooveel mo
gelijk van de huur binnen te halen. De fabriek
is naderhand weer op voile capaciteit gekomen
en toen is er weer verbetering gekomen, maar
het is moeilijk om alles binnen te krijgen. Dat
had in het rapport moeten staan.
Ten tweede de mededeeling, dat een huurder
beweerde niet te willen betalen omdat een an
der, de knecht van een bestuurslid (naar men
zegt van den voorzitter), ook niet moest beta
len!
Dat acht spreker het pynlijkste van het ge
heele rapport, omdat nadat de raadszitting
heeft plaats gehad, dus na dat het rapport
reeds pulbllek domein was geworden, van wege
burgemeester en wethouders 'n onderzoek naar
dit feit gelast is. Indien iets in een rapport
wordt neergeschreven moet dat toch later niet
meer onderzocht worden? En dan liet men
„men" zegigen, dat het de knecht van den
voorzitter was.
Spreker wil dit geval geheel ontvouwen, om
dat dit een aanval op den persoon van den
voorzitter is. Hij is van meening, dat, indien
het werkelijk de knecht van den voorzitter was,
deze nog niet verantwoordelijk zou kunnen
worden gestedd voor het binnenkomen van de
huishuur. Het was echter niet zoo. Het was
aan spreker bekend, dat die knecht, zekere A.
Dobbelaer, met Maart was verhuurd bij den
heer Ramondt, waar hy ook is gaan werken.
Spreker had een andere knecht verhuurd, die
ook in de woning van spreker moest komen
wonen en daarom moest Dobbelaar verhuizen.
Dat dobbelaar een knecht van mij was, toen
hij in de woning der Wpndngbouwvereeniging
woonde is een bewuste leugen.
De eerste weken is de huishuur betaald,
later niet, maar niettemin heeft hij toch
moeten betalen. Daar staat dus een leugen.
En waar men zoo omtrent zijn persoon schrijft
is spreker nu ook niet van plan een krant vooi
zijn. mond te houden. Het gemeenste acht hij
het, dat het rapport eerst in de courant heeft
gestaan en dat burgemeester en wethouders
daama een onderzoek hebben laten instellen.
Dat was geen knecht van spreker!
Ten derde wijst hij op het rapport waar dit
melding maakt van „een ander geval, met be-
trekking tot een armlastigen huurder", die niet
de voile huishuur kon betalen.
Hij kan in deze den burgemeester tot getuige
roepen, hoe dat gegaan is. De zuster van het
Wit-Gele Kruis kwam bij hem met de mededee
ling, dat een paar oude menschen uit hun wo
ning zouden worden gezet. Dan ligt het voor
de hand, dat hierover gesproken wordt met het
hoofd van de gemeente. Die bewuste persoon
deelde mede, niet meer dan 2 per week te
kunnen betalen. Door eenige personen is toen
'nfondsje gevormd en daaruit werd de weke-
lijks tekortkomende 1,56 betaald. Dat is met
voorkennis van den burgemeester geschied.
Gedurende 4 maanden is dat bijbetaald, maar
toen was het bedrag op. Dat kan men toch
niet op den rug van den voorzitter der Wo>-
ningbouwvereeniging schuiven?
Als er gehandeld moet worden, moet dit na-
tuurlijk geschieden door de daarvoor'aangewe
zen personen. Spreker herinnert ook nog aan
een voorval uit 1919, toen hem door middel van
een telefoongesprek, het was ter gelegenheid
van de kermis te Ter Neuzen, werd medege-
deeld, dat 2 oude menschen met 3 kinderen uit
hun woning waren gezet en aan de silo van de
cokesfabriek ander een zeil zaten. De burge
meester heeft toen aan spreker gevraagd, dat
gezin onder te brengen, hetgeen hij gedaan
wist te krijgen in het oude catechismuslokaal.
Daar hebben ze gezeten, tot 16 December en
toen heeft spreker veel moeite gehad om de
daarvoor betaalde kosten terug te krijgen.
Hij wist dus hoe het in zulke gevallen gaat.
Mocht spreker dus als burger van Sluiskil
dezen man, die uit zijn woning moest, aan den
dijk laten zetten? De burgemeester heeft ook
aan spreker gezegd „ik zou er hem maar in-
laten" en toen het rapport van burgemeester
Het is nu de tijd keukenbieten te zaaien.
Velen doen dit reeds op het einde van April,
doch in het algemeen verdient dit vroege
zaaien geen aanbeveling. Wij trekken voor-
tjes over de bedden ter diepte van ongeveer
6 h 7 c.M. en een tusschenruimte van om-
streeks 25 a 30 c.M. Na het zaaien der grove
zaden worden de voortjes goed dicht gedekt.
Is de bodem niet vochtig genoeg, dan kunnen
we gelijktijdig wat gieten. Deze regel passen
we ook toe bij het zaaien van andere zaden.
Hebben we een hoekje in den tuin dat nogal
vuil is, dan kunnen we dit reserveeren voor
witlof. Wij kunnen nu reeds met zaaien hier-
van beginnen, doch het heeft geenerlel be
zwaar dit zaaien nog eenige weken uit te
stellen. Witlof heeft geen langen zomer noo
dig en het gaat zelfs heel goed als er half
Juni wordt gezaaid. Evenals bij bleten, zaaien
we ook hier op rijen en op dezelfde diepte.
Is de bodem nogal vochtig, dan kan deze
diepte terug gebracht worden tot 3 h 4 c.M.
Alvorens te gaan zaaien, houden we natuur-
lijk eerst duchtig opruiming onder het onkruid
en dragen zorg, dat de opkomende plantjes
niet worden overvleugeld. Het dichte blader-
dak der witlof neemt deze taak van ons over
en zorgt er wel voor, dat het onkruid wordt
verstikt. Zelfs de zoozeer gevreesde wortel-
onkruiden kunnen het onder witlof niet uit-
houden en sterven af.
Kropsla, welke buiten is uitgezaaid, kan nu
worden verplant. Hebben we hiervoor een
apart bed bestemd, dan kunnen we volstaan
met het uitdunnen en het vervangen van
zwakke planten door betere. Hebben we plan
straks zelf zaad hiervan te gaan winnen, dan
zoeken wij hiervoor de beste planten uit, mer-
ken ze en geven ze een steun door het plaat
sen van stokjes zoodra dit noodig is.
Voor opvolging van vroeger gezaaide, wor
den nu doperwten en peulen gezaaid. Tus-
schen de rijen hiervan, welke minstens een
ruimte moeten hebben van ongeveer 1 M.
zaaien we nog wat spinazie. Stellen we prljs
op geregeld jonge peulen en doperwten, dan
blijven we bij opvolging zaaien tot begin Juli.
Zoodra een vroeger zaaisel boven den grond
komt, moet het zaad van de opvolgers wor
den gezaaid.
Op den reeds van te voren bewerkten
grond gaan we nu boonen poten. In verband
met het gevaar van nachtvorsten is het niet
raadzaam groote hoeveelheden uit te zaaien.
Dit is ook minder gewenscht met het oog op
een goede opeenvolging. In den regel worden
de afstanden veel te klein genomen en te veel
plantjes bij elkaar gepoot. Bedenk, dat het
niet gaat' om de Stengels en bladeren, maar
wel om de boonen. Neem voor stamboonen
daarom liever een afstand van 40 c.M. dan van
30 en poot niet meer als hoogstens drie plant
jes bij elkaar. Ze kunnen zich dan goed ont-
wikkelen en zyn in staat een maximum op-
brengst te geven.
Planten welke de vorige maand zijn ge
zaaid, worden zoodra mogelijk uitgedund, om
de overblijvenden voldoende ruimte te geven.
Ook de bakken vragen voortdurend onze zor
gen Bij felle zonneschijn moet worden ge-
schermd om de planten voor verbranden te
behoeden. 's Avonds worden de ramen geslo-
ten en zoo noodig bedekt met rietmatten.
In de bloementuin gaan we voort met bet
zaaien van de zomerbloemen.
Vragen, deze rubriek betreffende,
kunnen door de abonne's worden ge-
zonden aan Dr. Te Hennepe, Diergaar-
desingel 96c te Rotterdam. Postzegel
van 7% cent voor antwoord insluiten en
uitdrukkelijk blad vermelden.
HET OPFOKKEN DER KUIKENS.
Beenzwakte. Kleine oorzaken, groote gevolgen.
Ik ben nu begonnen met te beschrijven de
voedering der kuikens en zal daar nu mee
doorgaan, aangezien mij uit een massa vragen,
die mij gesteld zijn, gebleken is, dat vele lezers
nog enorme schade lijden doordat zij niet op
de hoogte zijn met de moderne voedingi-
theorien en voedermethodes. Ook hier zal it
me zooveel mogelijk aan de practijk houden en
deze wordt door de vragenbus geleverd. D«
vragenbus is feitelijk het beste communicatae
middel tusschen lezer en schrijver en van de
z.g. vakbladen (die omdat ze toch niet iedere
week gevuld- kunnen worden met eerste k!*s
werk, ook veelal derde rangs werk lever en)
worden vaak de vragenbussen het ijverig.-t oe-
studeerd. Men verzuime echter bij het stellen
van vragen niet am het blad waarvan
abonne is te vermelden, anders kan ik op rfe
vragen niet ingaan.
Vraag I uit Marie bij Hellendoom luidt:
„De kuikens hebben de eerste dagen geen
voedsel noodig, doch kunnen ze ook twee dag-e*
zonder drinken? Ik kreeg eendagskuikens vac
te en deze schreef: „geef de
kuikens direct na. aankomst te drinken." 7km
U mij verder ook kunnen iinlichten hoe men
een goed ochtendvoeir en opfokvoer samenstelt
Men moet niet vergeten dat verschillende
fokkers de kuikens soims zelf nog een halve dag
houden om ze goed droog te laten worden *m
ze dan pas versturen. Als nu van de betrok-
ken* plaats het transport ook nog een halve aag
duurt en ze soms 's nacht^ overblijven staan,
dan zijn de kuikens al gauw een ander halve
dag oud voor ze goed en wel in de kunstmoeder
komen. Vandaar dat een fokker die de zonk
nauwkeurig opvat, op de doos zet wanneer de
kuikens uitgekomen zyn. Dit is in Ame;»fr*
gewoonte en deze op gave is wel van belaag.
Zyn dus de kuikens bij aankomst ongeveer
twee dagen oud, dan kan men ze wat te drin
ken geven, doch noodig is dit absoluut niet.
Veel beter is rust, warmte en duistemis. Be
dooiex die zooals ik beschreven heb in de bak-
holte ligt, bestaat voor een groot percentage
uit water, dus vocht hebben de kuikens eve«-
goed als voedsel bij zich. Daar in het be- ckre-
ven geval de kuikens uit een district kowven
waar dit jaiar nog al pullorum voorkomt e*
verspreid werdt moet de betrokken brief-
schryver met de kuikens wel voorzichtig
Wat de tweede vraag betreft, ik ben oeeig
de voedingsleer in verschillende artikelen te
beschrijven. Bepaalde recepten te geven hgi
echter niet op mijn weg, daar die veelal «i-
hangen van allerlei plaatselijke omstan tfg-
heden en ik al meerdere malen bemerkt feefc,
dat recepten vaak tot ongewenschte rec!qr»e-
doeleinden gebruikt worden. 1'
Verder is het berekenen van een recept aog
weer geheel iets anders dan het gebruiken v««
een recept in de practijk. Daarvoor zijn lang-
durige proeven (kostbare) noodig. Ik heb der
gelijke proeven in verband mt de nieuwe vita-
mine-leer genomen voor de chemische fabriek
Noord-Holland te Beverwijk en op grond d*fcr-
van een vitaminerijke grondstof samengeebeid,
genaamd sapiol, dat bestemd is gemengd te
worden in kuiken en kippenvoer. Dit recept i»
natuurlijk eigendom van de fabriek, dat oofa
na jarenlange proeven pas samengesteld is en
nog voortdurend onder mijn controle staat.
Dergelijke»proeven worden bijna door alle fltn-
ke voeder-fabrikanten genomen, ieder werkt
met zijn eigen grondstoffen in bepaalde ver-
houding en ik beschouw dergelijke gegevens
als fabrieksgeheimen, waar de fabrieken recht
op hebben, dank zij hun onkosten besteed aan
de proeven. Het zelf mengen van meelvoeder
is vaak geen voordeel, daar men de grondstof
fen in het klein koopend vaak te duur betaait,
terwijl aan den anderen kant de grondstoffen
vaak niet voldoende gemengd worden, zoodat
het resultaat enbevredigend is.
En nu de tweede vraag uit Bodegraven.
Deze brengt ons ineens te midden van de da
gelijksche bezwaren en de moderne voedings
leer en dergelijke bezwaren behoeven voort-
aan niet meer voor te komen.
„Ik heb 350 kipkuikens, Rhode Island e*
Barnevelder, ze zijn nu 8 weken oud, zijn best
gegroeid en hebben steeds opfokvoer gehad,
met den laatsten tijd gebroken graan. Nu atja
ze enkele dagen geledeai begonnen, zichzelf en
elkander te pikken en de veeren uit te pluhken.
zoodat er bij zijn die bijna kaal zijn. Dan h«b-
ben we kuikens die ook hard groeien, vfer
weken oud, maar zwak in de pooten wordea o«
zoo maar neer zakken en haast niet kunnen
loopen. Kan U mij berichten wat daar de <x>r-
zaak van is en wat daartegen te doen?"
Daar het hier een spoedeischend geval be-
trof heb ik per omkaande aangeraden het
meelvoer te vermengen met 20 sapiol totdat
de bezwaren over waren en daarna de kuikens
10 sapiol te geven in het meelvet net aoo-
lang tot ze buiten konden loopen en. overvb>e-
dig jong groenvoer kunnen krijgen.
Wat is nu de red en van dit ad vies? Schyn-
baar hebben we hier te doen met twee ver
schillende dingen, n.l. het eerste (elkaar pac
ker 'n onaangename gewoonte zooals de me*-
schen denken en het tweede een schijnbaar oti-
schuldige ziekte, die echter binnenkort tot den
ondergang zal voeren van den heelen koppel,
als er niet direct maatregelem genomen wor
den.
Beiden berusten n.l. op een gebrek in de voe-
ding en wel een gebrek aan minerale zouten
en aan bepaalde absoluut noodige stoffen, die
men echter niet scheikundig aan kan toooern,
n.l. de zoogenaamde vitaminen.
De onschuldigste is het elkaar pikken, de
ergste het zwak worden in de beenen. Het d-
kaar pikken behoort tot de groep: „kanniba-
lisme" en kan er op uitloopen, dat de kuikens
hun teenen of lichaam zoo gaan pikken, dat er
bloed uitkomt. Nog erger wordt het als ze aa»
de buik gaan pikken, soms komt een stuk van
den endeklarm naar buiten en dan is het arme
d-ier absoluut verloren als men niet vlug te hulp
snelt. Onmiddellijk stu-iven andere kuikene er
op af, ze gaan aan het eindje darm plukkeh,
en tenslotte sterft het slachtoffer nadat soms
meer dan de helft van zijn darm uit a^r,
lichaam is gerukt en opgegeten door zijn c-1-
lega's. Zoo heb ik meermalen half leeg gegefcec
kippen en kuikens ter onderzoek gekregen em
als de dieren eenmaal zoover zijn, dat ze de
smaak van bloed of darmen te pakken habbem
dan zijn ze voor elkaar veel gevaarlijker dan
een troep tijgers in een kooi. Tijgers vreten
ten minste elkaar niet op, maar kippen en '-ob-
ken-seten gewoon weg als echte kannibalen
elkaar op, net als ratten en muizen dat doen.
De oorzaak is meestal in het voer te zoekec.
De ziekte komt veel voor in den winter bij de
z.g. piepkuikens die voor de slacht gefokt wor
den en wordt dan toegeschreven aan gebrek
aan ventilatie enz., doch dit zijn alien bij-oor-
zaken, die alleen last veroorzaken. Het voer
bevat onvoldoende aan bepaalde vitaminen em
mineralen. Is echter de ziekte uitgebroken en
hebben de kuikens den smaak te pakken, dan
is zij haast niet meer te bestrijden en kan men
beter de ergste gepikten en pikkers opruimen
of apart zetten in een donker hokje en ze allaem
tijdens het voeren licht geven.
Dat deze ziekte het meest 's winters voor
komt zal ik ook uitleggen, en dat zij ini dit
voorjaar, waar we langen tijd ongekend slecht
guur weer hadden, veel voor kwam lig' aa»
dezelfde oorzaak als die, waardoor er thans
ook zooveel koppels aan beenzwakte te gronde
gaan.
Beenzwakte bij kuikens is n.l. niets anders
dan z.g. Engelsche ziekte, een stofwisselings-
ziekte waarbij de normale verbeening van hos
geraamte gestoord wordt en die haar oorzaak
vindt in gebrek aan bepaalde mineralen en vita
minen. Hierover dus een volgende keer.
Dr. TE HENNEPE.
