BINNENLAND.
6EMEN8DE BERICHTEN.
Huis en Hof.
SCHAAKRUBKXEK.
fm ffj m
TER NEUZEN, 9 Maart 1928.
T och moeten wij, als wij eerlijk willen
i, 'i-at Augu:.1 inSute op late-
ren leeftijd meer en meer zich heeft laten
aaeeslcepen om te dwingen en geweld te
gebruiken. Als we dan daarbij maar niet
vergeten, hoe hij de gehaele godsdienstige
ea ook de burgerlijice samenleving door
deze twisten bedreigd zag!
Maar wij zijn haast ongemerkt iets voor-
uitgelcopen. Augustinus was vijf jaar pres-
biter, toen hij in den jare 395 door den
koogbejaarden Valerius tot zijn opvolger,
of eigenlijk eerst tot zijn mede-bisschop
werd begeerd. Een concilie, dat even voor
Kerstmia bijeenkwam, keurde dit goed.
Niemand had er iets op tegen dan Augus
tinus zelf, en alien waren vol verwach-
ting, dat deze keuze het heil der kerk
grootelijk zou bevorderen. Paulinus van
Nola schreef den nieuwen bisschop: ,,De
Heer heeft in Zijn goedheid Zijn volk be-
zocht om nu voor goed de zondaars en de
ketters te vernietiqen".
Wil men echter het juiste over Augus-
tinus weten, dan zal men goed doen zijn'
Confessiones (Belljdenissen) te raadple-
gen, die om-en-de-bij-400 zijn verschenen.
Want daarin legt hij niet alleen zijn vroe-
ger leven bloot, doch evenzeer zijn toe-
stand van nu, en het schijnt we|, dat hij
dit vooral gedaan heeft om een zeker
tegenwicht te geven tegen zijn snel-was-
send aanzien. Bij al het goede en groote,
wat Augustinus deed, berustte heel zijn
hoop toch eenig en alleen op Gods barrn-
kartigheid, en nog steeds ging hij voort
God te bidden om de ware ingetogenheid
en kuischheid, die hem in zijn jeugd zoo
vaak hadden ontbroken. Hij klaagt bij-
voorbeeld zelden over onreine droomen,
en beschuldigt dan te dezer zake zichzelf
Daarom roept hij tot God, van wien niet
alleen de wet afkomstig is, maar van wien
ook de kracht ten goede komt: „Zou dan
Uw machtige hand het niet vermogen om
alle zwalcheid van mijn ziel weg te nemen
en mij te heiligen, ook in mijn droomen?
la zegt hij Gij zult mij ongetwijfeld
meer en meer Uw gaven reiken, zoodat
mijn hart geheel rein wordt, Gij, die meer
vermoogt dan wij bidden of denken." En
zoo was het nu met Augustinus in alien
deele; het gebouw van het oude leven was
van den grond af verwoest, maar de op-
bouw van het nieuw eischte, evenals eer-
tijds de opbouw van Jeruzalems tempel,
froote inspanning, een onophoudelijke
waakzaamheid, en een voortdurenden
sfcrijd tegen den ouden mensch in hem. Is
ket met iemand onzer anders gesteld?
INZAKE EEN COMMIES TER
PROV. GRIFFIE.
Door den heer Polak, lid der Eerste
Kamer, zijn aan den Minister van Binnen-
landsche Zaken en Landbouw de volgen-
de vragen gesteld:
1. Is het den Minister bekend, dat op
een vragenlijst ter invulling toegezonden
'aan gegadigden voor de betrekking van
commies ter Provinciale Griffie van Zee-
land, o.a. gevraagd wordt naar godsdienst
en politieke richting
2. Acht de Minister het stellen van
dergelijke vragen wenschelijk en in over-
eenstemming met geest en bedoeling van
artikelen 55 en 170 der Grondwet
3. Zoo, neen, is de Minister dan be-
reid Ged. Staten van Zeeland te verzoe-
ken bedoelde vragen te laten vervallen en
verder alien die het aangaan er op te wij-
zijn, dat vragen van zulken aaxd niet be-
kooren te worden gesteld
INTERNATIONALE
BAKKERIJ-TENTOONSTELLING,
Wij vernemen dat het volgend jaar de
Pro inciale Zfeuwsehe Bakkersoond een
Internaiionale Tentoonstellmg voor het Bak-
kersbedrijf te Middelburg zal houden en
wel op het einde van Juui of in het begin
van Ju i.
Deze tentooi stelling wordt finarcieel ge-
*teund door den Nederlandschen Bakkers-
bond, die tijdens de tentoons elling te Alid-
delburg zijn algemeene veigadering voor
1929 zal houden.
HULST.
Door don heer A. A. v. d. Walle te
Hu st is aan den geineenttraad een adres
ger cht waarin hij meldt: ,/Dat hem eene
opdracht is verstrekt vanwege eeDe Naatn-
looz-) Vennootschap, die reed< verscbdlende
gasf»brieken exploiteert, de'.e heeft aange-
kocht of in hum koop ove'genomen, aan Uwe
Edelachtoaren te verzoeken, of U^en Raad
in bfgiusel zonder eenige verpliehnng Uwcr-
zijds bereid zou zijn de Gemeenteljjke Gas-
fabriek te verkoopen ofwel in buu koop te
geven (onder nader overeen te komen voor-
waarden)
AARDENBURG.
Naar Zelandia meldt, heeft de gunstige
financieeie toestand van het Burgerwteshuis
te Aardenburg, welke instelling een jaar-
ljjk'ch inkomen heefc van ongeveer f 15000,
het toegelatqn het R.-K. en Ned. Herv.
Armbestuur nog eens extra te bedeelen.
In de regentenvergadering van vorige
week is besloten een som van ongeveer
f 1900, een oversehot over 1927, tusschen
de twee voornoemde armbesturen als extra
sabsidie te verdeelen.
BOSCHKAPELLE.
De werkloosheid is hier grootendeels
achter den rug. Een groot aantal aange-
sloten kostwinners zijn te werk gesteld aan
de verbetering van den waterafvoer naar
Kampsn, eenigeti zijn dezer dagen Daar
Holland vertrokken, weer anderen hebben
bij dit gnnstig weder werk gevonden bp
den boer. 't Is te hopen, dat hiermede de
crisis is doorstaan.
Naast de influenza vertoont zich hier
tevens de gevreesde keelziekte. In tijd van
een paar maanden zij door deze laatste,
diphtiritus, een paar gezinnen aangeiast.
AUTO-ONGELUK.
Op den Lageweg bij Enkhuizen is een
ongeluk gebeurd, dat echter geen per-
soonlijke offers heeft geeischt.
De vracht-auto van den heer Visser
van Enkhuizen had een vracht naar Alk-
maar gebracht en was op de terugreis
naar Enkhuizen; van tegenovergestelde
zijde kwam de auto van den vrachtrijder
Asjes uit Hem. Door den zwaren mist zag
men elkaar te laat en de heer Asjes reed
boven op den auto van den heer Visser.
Beide chauffeurs gingen door den gewel-
digen schok met het hoofd door de voor-
ruit, en zij kregen lichte verwondingen.
De in den auto van den heer Asjes zitten-
de passagier werd ernstiger gewond. De
auto's werden zeer ernstig beschadigd en
de politie maakte proces-verbaal op.
AUTOBUS GEKANTELD.
Zondagmiddag waren een aantai leden
van verschillende muziekgezelschappen
uit Hatteh, Oene (Epe)en Terwoide met
een groote autobus op weg naar Dieren.
Even buiten het dorp Terwoide, juist
waar de weg een scnerpe bocht maakt,
ligt een groote steen in de binnenbocht
van den weg. Bij zijn poging om dezen te
ontwij-ken, kon de chauffeur het stuur niet
geheel meester blijven, hoe krachtig hi]
ook remde. Het gevolg was, dat de wa-
gen heide en op de beide buitenwielen een
eind over den weg sleurde, waarna hij on
geveer 10 M. verder geheel kantelde en
met een plof gedeeltelijk over den weg,
gedeeltelijk op den berm terecht kwam.
Door den nooduitgang in het dak van
de bus konden de vijhien inzittenden den
wagen verlaten. De meesten kwamen
met den schrik vrij. Zekere N. uit Hat-
tem bezeerde zich ernstig aan de heup, een
ander kreeg een arm uit het lid, terwijl
enkelen, onder wie de bestuurder, ver
wondingen aan hoofd en voeten bekwa-
men.
De autobus werd zwaar gehavend.
„PLICHT GAAT BOVEN
ALLES!"
Het gebeurde in het Vinkeveensche.
Een belastingambtenaar had op een
boerderij werkzaamheden te verrichten
gehad en was daarmede gereed. Hij was
per fiets, had een nieuw pak aan en een
ernstige regenbui dreigde. „Dat ziet er
slecht uit," zei hij tot den boer, „ik zal wel
niet droog thuis komen". De boer was
bereidwillig en leende den ambtenaar zijn
regenjas. Deze nam de jas gaarne aan,
trok ze aan en peddelde huiswaarts.
Den volgenden morgen kwam de amb
tenaar de jas terugbrengen, vond den boer
niet thuis, gaf toen de jas met een bedank-
je aan de boerin en vertrok.
Even buiten het erf kwam juist de boer
aangepeddeld op zijn rijwiel. En wat zag
de ambtenaarDe boer had geen
penning op zijn fiets.
De dankbaarheid voor het leenen van
de jas smolt weg voor de trouw aan den
plicht. En een minuut later was de boer
geverbaliseerd wegens het fietsen zonder
rijwielbelastingplaatje.
Wij- vermoeden dat, zelfs wanneer het
een volgenden keer pijpestelen regent, de
boer dezen kommies geen regenjas meer
zal leenen, aldus „De Residentiebode",
waaraan wij dit bericht ontleenen.
Toen het gepeupel vernam, dat hun
slachtoffers hun ontkomen waren, bele-
gerden ze het gebouw van de inlandsche
vakvereeniging en werd dit in brand ge-
stoken, evenals een aantal andere gebou-
wen. Er werden politietroepen ter ver-
sterking gezonden.
LENIN GEEN VOORNAAM.
Een arbeider te Worms wilde zijn jong-
geboren zoon met den voornaam Lenin
doen inschrijven. De ambtenaar van den
burgerlijken stand weigerde dit, en toen
de vader zich tot den rechter wendde,
bevestigde deze de weigering, omdat
zoo'n voornaam breede kringen zou
schokken.
EEN SMOKKELAAR, DIE ZIJN HUIS
IN BRAND STAR.
In het Poolsche stadje Wielung ont-
dekte de politie een man, die zich met
smokkelarij op groote schaal van ether
bezig hield. Toen de man zag, dat hij be-
trapt was, stak hij zijn huis in brand, dat
in enkele oogenblikken in lichte laaie
stond, terwijl de heele voorraad smokkel-
waar met groot geraas ontplofte. Drie
kinderen van den brandstichter konden
niet gered worden en kwamen in de vlam-
men om. Tien menschen liepen ernstige
brandwonden op.
EEN ZEVENJARIG MEISJE
VERMOORD.
In het Engelsche mijndorp Sunnybrow,
in Durham, is een zevenjarig meisje, Mary
Sewell, het dochtertje van een mijnwer-
ker, vermoord. Het kind was gewoon,
een naburig huis te bezoeken om daar op
de kinderen te passen en aldus de ouders
der kinderen in staat te stellen, uit te*
gaan. Dinsdagavond zaten haar ouders
tevergeefs op haar te wachten, en ten
slotte gingen zij op onderzoek uit. Zij
vonden hun kind dood terug.
Een bijzonderheid in deze zaak is, dat
de moeder van het kind, even voor het
vinden van het lijk, droomde dat het
meisje vermoord was.
EEN AANVAL OP INBOORLINGEN.
Ten gevolge van het vernielen van een
groot aantal grafsteenen op het kerkhof te
Greytown (Natal) werden 3 inboorlingen
gearresteerd. De bevolking, die zeer ver-
ontwaardigd was over de wandaad ver-
zamelde zich voor het stadhuis met de be-
dgeling om de gevangenen voor ze naar
de gevangenis werden gebracht, te lyn-
chen. De politie slaagde er in de gevan
genen in auto's weg te voeren.
ONSCHULDIG IN DUITSCHLAND
VEROORDEELD.
De Berlijnsche schepenrechtbank heeft
den te Amsterdam woonachtigen diamant-
handelaar bch., die uit Cechoslowakije af
komstig is, in een nieuwe behandeling van
zijn proces van de hem ten laste gelegde
overtreding der pasvoorschriften en het
omkoopen van een ambtenaar, vrijgespro-
ken, nadat hij de hem wegens deze feiten
indertijd opgelegde gevangenisstraf van
drie maanden reeds lang geleden heeft
uitgezeten.
De heer Sch. had zich destijds voor het
atloopen van zijn pas, die van een visum
van het Duitsche consulaat was voorzien,
naar Berlijn begeven en zich op het poli-
tiebureau gemeid. Daarbij moet hij voor
den diensxdoenden agent van politie een
sigaar hebben neergelegd met de woor-
den: „Bezorg mij geen moeilijkheden".
Deze woorden verwekten bij den agent
argwaan en bij het nazien van den pas
werd geconstateerd, dat de datum gewij-
zigd was. In plaats van 2 Maart stond er
namelijk 2 Mei.
De rechtbank te Berlijn veroordeelde
den heer Sch. daarop wegens valschheid
in geschrifte en het omkoopen van een
ambtenaar tot drie maanden gevangenis.
1 hans eindeiijk is de verdedige.r van
den neer Sen. erin geslaagd, vast te stel
len, dat men met een grove nalatigheid'
van den consulairen ambtenaar heeft te
doen, die zich namelijk heeft verschreven
en daarna den datum als boven gezegd
heeft veranderd. De indertijd onschuldig
veroordeelde is zooals gezegd thans
door de rechtbank vrijgesproken.
ZIJN VADER EN ZIJN MOEDER
VERMOORD.
Het Hof van Assisen in het departement
der Dordagne krijgt een ongewone zaak
te behandeien. Er staat een man, die in
den ooriog is gewond geweest, terecht
omdat hij zijn vader en zijn moeder heeft
vermoord. Hij heeft eerst zijn moeder in
huis doodgeschoten, vervolgens zijn vader
met een zwaar voorwerp den schedel ver-
brijzeid toen hij van een wandeling thuis
terugkeerde. De moordenaar, die aan-
vanK.eiijk de lijken verborgen heeft gehou-
den en vervolgens aan een inbraak heeft
wilien doen gelodven, zegt in een vlaag
van geestverdijstering te hebben gehan-
deld. De beschuldiging zegt daarentegen
dat de man den moord op zijn ouders heeft
gepieegd om hun kleine fortuintje in han-
den te krijgen.
ONDER DEN AUTO.
Een inwoonster van Meche\en, Jiad met
haar dochtertje van vier jaar plaats geno-
men in een autobus naar Antwerpen. Op
de plaats van bestemming aangekomen
stapte de vrouw te vroeg uit, waardoor
beiden kwamen te vallen. Het kind viel
onder den auto, en kreeg een der achter-
wielen over het lichaam. Het was op
slag dood. De moeder is bij het zien van
haar dood kind op de plaats krankzinnig
geworden.
EEN KNAAP IN BRAND.
Dinsdagavond is de 13jarige jongen A.
Brocheier, te Nysydller in brand geraakt,
doordat een hoevfcelheidi benzine, die in
de stai op den grond lag, in brand raakte.
De jongen werd met levensgevaarlijke
branawonden overdekt naar het zieken-
huis te Heerlen overgebracht.
ZIJN VROUW OM EEN KOP
KOFFlE DOODGESCHOTEN.
Te Parijs heeft de kleermaker Julien
Deciere zijn vrouw doodgeschoten omdat
zij weigerde te middernacht uit bed te
komen om koffie voor hem te zetten.
Daarop vertelde de man het gebeurde aan
de buren en ging zich vervolgens bij de
politie melden.
Het schijnt, dat het echtpaar vaak ruzie
had e,n dat het geregeld voorkwam, dat
de man midden in den nacht huishoude-
lijke karweitjes als gereedmaken van spijs
ot drank van zijn vrouw verlangde. Zij
deed dat ook steeds, maar ditmaal was zij
te slaperig geweest en had haar man ver-
zocht, niet lastig tc zijn en liever te gaan
slapen!
JEUGDIGE GRAFSCHENDERS.
Het Joodsche kerkhof te Essingen bij
Landau in de Paltz, een begraafplaats,
welke reeds meer dan duizend jaren oud
is, werd dezer dagen door jongens van 17
en 19 jaar verwoest. 42 grafsteenen wer
den omvergeworpen en voor een deel ver-
nield. De justitie stelt een onderzoek in.
IN DEN GROENTENTUIN.
Gecombineerde teelten. Dit stelsel wordt
door de beroepskweeker toegepast, om een zoo
groot mogelijke productie te verkrijgen. De
hooge pacht- of koopprijzen dwingen hem tot
deze wijze van exploitatie, waardoor het mo-
gelijk wordt gemaakt, meerdere gewassen op
denzelfden te verbouwen. Deze gewassen wor
den zoodanig door hem gekozen, dat ze in ver
schillende tijdstippen van het jaar, liefst zoo
ver mogelijk uit elkaar liggende, hun volledige
ontwikkeling beraiken.
De groentekweeker moet woekeren met
den beschikbaren grond en een doelmatige
combineenng van de verschillende gewassen
xs hierbij voor hem een machtige steun. Zon
der dit systeem is een loonende groenteteelt
met meer mogelijk en wordt daarom reeds
jaren lang algemeen toegepast.
De amateur tuinier traciit dit natuurlijk in
zijn tuintje ook toe te passen. Vooral de be-
zitters van kleine tuintjes, willen ze voor een
groot gedeelte in hun eigen behoeften kunnen
voorz.en, zijn h.erop aangewezen. Een nadeel
van het combineeren is, dat elk gewas geen
vo.ied.ge opbiengst kan geven, daar ze voor
hun volledige ontwikkeling moeten worden
opgeruimd, wijl ze anders de veidere groei van
net opvolgend gewas der combinatie te veel
belemmeren. Bij een gecombineerde teelt moet
bovtnd.en iets meer tusschenruimte worden
genomen. Er bestaan natuurlijk heel wat com-
bmaues van gewassen, zoodat het met doenlijk
is, hier na te gaan, hoe men kan combineeren.
Wij zullen volstaan met eeaige combinaties aan
te geven, om den lezer een idee van dit systeem
te geven, want hoewel het stelsel al oud is,
vindt het tot op heden nog niet algemeen vol-
doende toepassing.
Een voorbeeld van een goede combinatie is
de teelt van spinazie of radijs tusschen dop-
ex-wten, met als navrucht augurken. De spina
zie of radjjs heeft in April haar voile ontwik
keling bereikt en kan alsdan worden geoogst.
De doperwt bereikt einde Mei of begin Jum
haar voile ontwikkeling. De augurk wordt
inde Mei tusschen de rijen doperwten geplant.
Voordat de augurken den geheelen grond in
be.-lag nemen, zijn ook de doperwten verdwe-
nen. Op deze wijze'kan men dus bereiken, dat
drie verschillende gewassen achtereenvolgens
op hetzelide stukje grond groeien. De afstand
tusschen de rijen doperwten moet iets ruimer
worden genomen, doch hier staat een 3-voudige
vrucirt tegenover. Bij combineeren moet wor
den veimeden, dat de vruchten ongeveer op
denzelfden tijd tot voile ontwikkeling komen,
daar anders alle voordeelen vervallen, immers,
dan zouden wij voor iedere vrucht de voile op-
pervlakte grond noodig hebben op ongeveer
denzelfden tijd.
Eon ander voorbeeld van een goede combina
tie is de teelt van kropsla, vroege bloemkool
en stokboonen. Hierbij wordt vroeg in het voor-
jaar de kropsla geplant en direct hier tusschen
de bloemkool op de gewenschte afstand. De
kropsla is veel vroeger klaar als de bloemkool
en zoodra de kropsla wordt geoogst of soms
zelfs eerder, worden de stoksla- of stoksnijboo-
nen gepoot. Dit kan zonder bezwaar plaats
hebben, daar de bloemkool reeds uit den tuin
is verdwenen, als de boonen de voile ruimte
noodig hebben. Er kan op allerlei mameren
worden gecombineerd, doch hierbij dient tevens
niet uit het oog te worden verloren dat bij een
gecombineerde teelt, de bemesting hierbij veel
zwaarder moet zijn, daar anders de tweede oi
derde vrucht niet tot een behoorlijke ontwikke
ling kan komen.
Stalmest. Bij groenteteelt speelt stalmest
altijd een zeer groote rol. Er bestaat een zeer
groot verschil tusschen de bemesting voor
groenteteelt en die der landbouw. Bij land
bouw is een geringe hoeveelheid humus in den
grond voldoende, om met toevoeging van
kunstmest een uitstekenden oogst te geven.
Bij de groenteteelt moet de grond uit een derde
aan milde humus bestaan, welke bij ruime toe-
treding van de lucht uit plantendeelen wordt
gevormd. Daarom is de groenteteelt op bet
gebruik van stalmest aangewezen, daar aan-
wending hier van de humusvorming in de hand
werkt. Vooral op zandgronden is dit een drin-
gende e'sch, zonder welke groenteteelt niet mo
gelijk is. Zandgrond heeft voor groenteteelt
twee belangrijke nadeelen, welke door toevoe
ging van stalmest (organische stoffen van
planten en dieren) kunnen worden ondervan-
gen.
Deze twee nadeelen zijn:
le. Hij is licht van kleur en daarom moei-
lijk te verwarmen, daar ze niet zooveel warmte
opslurpen en de opgenomen warmte spoedig
weer afgeven. Donkere stoffen kunnen meer
warme opnemen en houden deze warmte
beter vast.
2e. Zandgrond is weinig waterhoudend,
zoodat op zuivere zandgrond reeds vroeg in het
jaar aan droogte lijden.
Toevoeging van stalmest, welke door ontbin-
ding tot humus overgaat is hierom gewenscht.
Deze humus bestaat hoofdzakelijk uit koolstof,
waterstof en zuurstof en geeft aan de zand
grond een donkere kleur. Waar humus boven-
dien zeer waterhoudend is, worden beide be-
zwaren dus door toevoeging van stalmest op-
geheven. Natuurlijk kan kunstmest worden
toegevoegd, doch om uitsluitend hiermede te
werken, verdient geen aanbeveling.
Over deze humusvormfng nog even het vol-
gende:
Wij hebben opgemerkt, dat bij groenteteelt
de grond uit een derde aan milde humus moet
bestaan. De vorming van deze milde humus
is alleen mogelijk, indien de grond behoorlijk
is losgespit of geploegd. Dan pas heeft de
lucht voldoende toegang en kan bet zijn func-
tie bij het ontbindngsproces der stalmest naar
behooren vervullen. Heeft de ontbinding der
plantendeelen plaats, terwijl de toetreding der
lucht gering is of onmogelijk (bijv. onder wa
ter) dan vormt zich een turfachtige of zure
humus (veen). Deze is verder moeilijk ont-
leedbaar en geeft weinig koolzuur af en is aan-
leiding voor bet ontstaan van voor de planten
schadelijke zuren. Daarom steeds zorgen, dat
de grond voldoende los blijft, opdat de zuive-
rende werking der lucht door niets wordt be-
lemmerd.
Het is ons niet mogelijk in dit artikel de
verschillende soorten van stalmest te bespre-
ken, doch wenschen het volgende nog even op
te merken.
De waarde van-stalmest is afhankelijk van
de grondstoffen waaruit zij wordt geprodu-
ceerd. Mest van goed gevoederde dieren heeft
daarom een hoogere mestwaarde, als die van
slecht gevoerde dieren. Ook de manier waarop
stalmest wordt bewaard is een zeer voorname
factor. In den regel kan stalmest slechts zel
den direct worden gebruikt en zijn we dus ge-
dwongen ze tijdelijk in den stal of vaalt te be-
waren. Gedurende dezen tijd gaat een deel
harer waarde verloren door uitspoeling, verlies
van organische of humusvormende stoffen en
door verlies van stikstof. Om deze verliezen
tot het uiterste te beperken, dient ze zoodanig
te worden bewaard, dat ze niet aan weer en
wind of aan de directe inwerking der zon
wordt blootgesteld, ergo ze moet worden be-
schut, afgedekt. De kanten der mestvaalt
worden stevig aangetrapt en de wegvloeiende
gier moet of apart worden opgevangen en be
waard, of opnieuw over de mest worden uitge-
goten. Is de mestvaalt afgedekt met een laag
tuinaarde of turfmolm, dan mag hierover geen
gier worden uitgestort. Het binnengedeelte
van zoo'n mestvaalt wordt niet aangetrapt,
daar dit anders te vast zou worden, hetgee..
ook weer niet gewenscht is.
SCHAKEN.
R6ti's ressources.
of strijdmiddelen, waarover hij beachakt jrtfr
er velen. Meer dan welke and era bsken d*
meester echter valt hij op, door de vriis keaae
van de speelwijze, voor de partij of een reakn
partijen. Kort na den ooriog vertoefde kij «e»
jaar jn ons land. In simultaan- en blindseancaa,
xn ontmoetmgspartijen met de sterlcste Neder-
landers, zooals Speyer, in een 4- en 6-kamn
met meesters en hoofdklassespelera won hii
door origin/eel geleid combinatiespel, nlthans
zonder 'lit te ontwijken. Bij zijn deelneminr
aan een jubxleum-wedstrijd Nieuwe Itotter-
damsche Schaakvereeniging, in zijn match
tegen den toen nog sterken Dr. Oil and zag men
hem door vervroegden afruil, vooral der Ko-
nxngxnnen, het eindspel foroeeren, met me«r
dere of gelijke, soms met mindere kansen. Zijn
succes leek daarbij steeds een kwestie van liaf-
hebbenj. Ook thans nog. Tegen den sterka*
Rotterdammer Landau kiest hij in den onlange
gespeelden match overwegend aanval- <w com
binatiespel, tegen Weenink daarentegen het
sobere eindspel. Naast motieven van aestheti-
schen aard, kunnen hem psychologische reda-
nen in zijn keuze beinvloeden: zal het toch
voor een tegenstander-combinatie-speler fntn
kend zijn, zich op het d.roge, dorr© eindspel -
terrein kruipende te moeten voortbew;egen, e*
soms met veel meer troeven en beter ipal dan
Reti de zware proef van zijn hinderpalen, zijn
kennis en fantasie op dat gebied, t© moeten
doorstaan iets waarin ook Weenink in zijn
match faalde. Wanneer men dit bedenkt em
veronderstelt, dat Reti zulke tweekampen ba-
gint in het vertrouwen, zelf geen fouten ta
maken, die dikwijls diep beneden zijn speelpstl
liggen, is het duidelijk, dat hij het combinatia-
spel niet ontwijkt in den zin van vreeeen. Wea-
nink heeft den Tchecoslowaakschen maestar
wel is waar reeds parten in combinatie-partijen
gespeeld, doch dan was onders'chatting en mit-
rekening in het spel, niet mindere kracht. Het
schaakspel is in Nederland flink zooruit ge-
gaan en staat sinds Capablanca deze meezing
in 1920 uitsprak, nog steeds op hooger y.A
dan overal elders. Reti moge vooral in dm
laatsten tijd soms bedenkelijk veel tobben
de partijen bewjjzen, dat we nog altijd met den
grootmeester te doen hebben, die over een t rija
keuze beschikt van het wapen, waarmeda bh
niet-meesters verslaat.
(Lees in het vorig nummer: ugepend" en
„mocht Zwart meenen, goed te ztkan".)
Elementair Schaken (7).
Oplossing probleem Dr. Schulte. Stand;
Wit, Kg3, Pionnen op a6, a7 en c6; Zwart, KM.
Wit geeft mat in drie zetten, als volgt: 1.
a7—a8T, Khl—gl, 2. Ta8—f8, Kgl—hi,
TfSfl"H*. De Pi on kan natuurlijk ook Dune
worden en deze het mat zooals boven verrxci-
ten. Om redenen van sierlijkheid volgt men
hier den in het schaakspel belangryken regel,
met een mxmmum aan kracht het maximum-
effect te bereiken.
De kortste schaakparlij is wel de volgend©:
Men stelle zich alle stukken op het bord voor
(Wit: Kel, Ddl, Rfl en cl, Pgl en bl, Thl en
al, Pionnen op rfl 2, Zwart; Ke8, Dd8, Rf8 en
c8, Pg8 en b8, Th8 en a8, Pionnen rij 7) en o«»-
derzoeke: 1. f2—f4 (een goede zet), e7-e6 (een
afwachtende zet, maakt o.m. de diagonaal 48
h4 voor de zw. Dame vrij), 2. g2g4 (de denlt-
baar slechtste zet, die den witten Koning van
zijn eenigste dekking berooft op diagonaal el
h4. Vandaar:) Dd8h4ff. (Dit mat zou niet
mogelijk zijn geweest, indien de Pion nog op
g2 stond, want Wit zou met g2g3 de wa
king van de zw. D. op w. Koning onderbroken,
dus het schaak(mat) gepareerd hebben.) Aan-
gezien de Pionnen nooit achteruit mogen en
de Koning niet kan vluchten zijn eigen
stukken hinderen hem is het mat!
Het kan een paradox lijken wanneer wij
dezen matstand een typisch
Raadsheer-
mat noemen. De Dame werkt hier nl. aan het
mat alleen.mede door de schuine lijn elh4
te bezetten. Welnu:
De Raadsheeren bestrijken slechts d© diago-
nalen, een Raadsheer kon het dus evengoeft
doen.
In onderstaand diagram, waar zij op hunne
oorspronkelijke plaats staan, bestrijkt dus „de
zwarte Raadsheer van Wit" of Koninginn©-
raadsheer slechts de zwaxte diagonalen, op het
oogenblik cl—h6 en cl—a3, de „witte Raads
heer van Wit" of Koningsraadsheer slechts
witte velden.
Men herinnert zich, dat de Dam© op ver
schillende standen resp. 27, 25, 23 en 21 velden
bestrijkt en overtuige zich even, dat de Toren
op een blank bord steeds 14 velden beheerscht.
Daar de Dame de werking van Toren (rechte
lijnen) en Raadsheer (diagonalen) in zich ver-
eenigt, zullen de cijfers voor den Raadsheer
zijn: 27 14 13, 25 14 11, 23 14
9 en 21 14 7. D.w.z. van uit eea
centrumsveld, b.v. e4, bestrijkt de Raadsheer
13 velden, 6en ruit dichter bij den rand: 11,
2 ruitan dichter bij: 9, van uit een randveld: 7
velden, op een hoekveld geplaatst: ook 7 vel
den, echter slechts in eene richting. G«-
voeliger nog dan bij de Dame varieert dus de
kracht van den Raadsheer volgens zijn stand-
plaats.
Den lezer mogen wij nu bij uitzondering vra
gen, zich een oogenblik tot zelfstandig spe-
len(!) te willen „inspannen" en te trachten,
een fundamenteel eindspel
Wit, aan zet, geeft mat in veertien zette*.
op' te lessen. Hij zal dan met een tweed©
schaakmanipulatie diagonaal spel, ver-
trouwd raken, zooals het eindspel „Koning en
Kasteel" hdm uitvoerig spel op rijen en baa en
heeft laten zien. En al moge hij niet gemak-
kelijk slagen, d« geringste poging is vrutht
dragend.
