ALBEMEEN NIEUWS- EM ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREIt SIJI\I\ELNIEI SIIR No. 8040. Vrijdag 11 Maart 1927. 67e Jaargang. Bekendmaking. Het Christendom der Vierde Eeuw. DOCH ROOK ABONNEMENTSPRIJS; BINNENLANQ. TABAK BUITENLAND. Voor buiten Ter Neuzen fr. per. post 1,80 per 3 maanden Bij vooruitbetaling rr. -per P°st Abonnementen voor 't buitenland alleen bij vooruitbetaling. Voor binnen Ter Neuzen f 1,40 per 3 maanden Voor 't buitenland f 2,70 per 3 maanden franco per post J6,6G per jaar BHIRSTaj BXj-A-ID. Burgemeester en Wethouders van HOEK ■taken bekend dat gelegenheid tot koste(ooze INENTING en H ERIN ENTING zal worden gegeven op Woensdag 16 Maart 1927 tusschen des namiddags eeu en twee ure voor hen die wonen in de Kum, Hasjesstraat, het Mauritsfort en omstxeken. Donderdag 17 Maart 1927 op denzelfden tyd voor hen, die womn op het Boeregat, de Knol en omstxeken, beide dagec in het kantoor van den Gemeente- Untvanger. Iloek, 2 Maart 1927. Burgemeester en Weihouders voornoemd, A. WOLFERT, Burgemeester. J. DREGMAN3. Stcretaris. Laten wij maar dadeiijk de red en noe- men, waairom een beschouwing van het Christendom juist der vierde eeuw zoo be- langwekkend mag heeten. Immers in die jaren kreeg d'e omweniteling zijn beslag, die de Christenen van een verachte. meestai slechts oogluikend gedulde, maar boch ook wel van tijd tot tijd vervolgde secte, tot belijders van den officieelen Staats godsdienst verhief; het was de tijd, waarin de heidensc'he tempelis werden ge- sloten en de God van Israel tot heer der wereld wend gemaakt. En ook openbaar- den zich in die dagen de kiemen van velerlei ontwikkelinig, die in de middel- eeuwen nog scheen te slapen, maar eerst in den nieuweren en nieuwsten tijd tot vollen wasdom kwam. Aan het begin dezer eeuw staat de fi- guur van diem vorst, die als de eerste Christenkeizer geldt: Constantijn de Groote. De sage verhaalt, dat hij, on het slagveld tegenover zijn vijanden geplaatst, aan den heme] een lichtend kruis zag met het opschrift: ,,in (onder) dit teeken zult gij overwinnen". Van toen af aan zou hij een kruis in zijn vanen hebben gevoerd, en het Christendom ihebben aanvaard, ter- wijl hij onder de kruisbanier inderdriad zijn vijanden, overwon en de eenheid van het rijk herstelde. In het licht der geschie- denis gezien is Constantijn werkeiijk een ver-ziend staatsman en een uitnemend legerhoofd, maar, veeleer wijsgeerig belij- der van het geloof in een God dan Chris- tus, zag hij althans zoo is tegenwoord'ig de vrijwel algemeene kijk, die men op hem heeft, in het Christendom een van de vormen, onder welke zich dat geloof open- baarde, en tevens een macht, waarmee de beheerschen van den staat rekening zou hebben te houden. Langen tijd heeft hij zich, als zoo veel hooggeplaatsten uit zijn eigene en later dagen, tevreden qesteld met iden bescheiden rang van leerlinn der Christelijke geloofsbelijdenis, en hij is er pas kort voor zijn dood toe overgegaan om zich door den doop in de gemeenschap der gelooviigen te laten opnemen. Toch be- schouwde hij zich als hoofd der Kerk en werd hij ook door deze als zood'anig er- kenid, waarbij dan ide bisschoppen min of meer als keizerlij'ke amibtenaren op gees- telijk gebied golden,, terwijl hij tegelijk de opperpriester ibleef van het heidendom, de ,.pontifex maximus", (zooals de officieele naam luidld'e), welken titel hij dan ook bleef voeren, zooals al zijn heidensche voorgangers sedert kej^er Augustus dat hadden gedaan, en nog zeven van zijn Christelijke opvoigers na hem dat zouden do en. Een zeer eigenaardig soort Christen was deze Constantijn overigens, een man, die, om van andlere gruwelen op grooter schaal niets te spreken, zijn erg-en zoon uit een eerste huwelijik ter dlood liet brengen. n lot, dat ook zijn tweede vrouw, Fausta. trof, benevens zijn sc'hoonvader, zijn zwa- gier en zijn neefje, een kind nog van twaalf jaren. Maar dit a lies neemt niet weg, dat hij toch door de meesten in zijn dagen en ook nog in later tijd werd be- sclhouwd als de Christenvorst bij uit- nemend'heid, wat hij ook wel in zooverre verdient, als zijn naam verbonden is aan twee gebeurtenissen, die voor de ontwik- kelimg van het Christendom van over- wegend belang zijn geweest: het edict van Milaan en de kerkvergadering van Nioea. Door dat eerste werd volledige "ewetens- vrijheiid afgekondigd en werden Christe nen en heidenen tegenover den staat vol- komen gelijk qesteld. En het concilie van Ndcea, een eerste algemeene samenkomst van alle Christe lijke bisschoppen, werd op last van Con- stamtijn bijeengeroepen en ook namens hem geleid. Daar werd dan de geloofsbe- lijdenis vastgesteld, die niet slechts thans nog bij elke mis wordt herhaald, maar die tevens, zij het ook niet onbelangrijk ge- wijzigd, den grondlslag vormt van de ge- loofsbelijdenissen der Protestantsche kerk- genootscha">en en die den grond heeft gelegid' tot de eenheid en algemeenheid (catholiciteit) der kerk, die anders allicht haar krachten aan de vorming van tal- looze secten zou (hebben versplinterd en vers pi lid. •- Heeft nu Constantijn zijn stempel ge- drukt op het eerste derde deel van de vierde eeuw na Christus, Theodosius stond met het einde dier eeuw aan het hoofd van het Romeinsche rijk, en deze was evenzeer een man naar het hart van de Kerk. Toch is er tusschen deze beide personen een groot onderscheid: Constan tijn was het geweldige rijkshoofd, voor wiens wil de bisschoppen over't algemeen gedwee bogen, terwijl Theodosius den gang deed naar Canossa, en zich door Ambrosius, den bisschop van Milaan, de Heiliige Sacramenten, ja zelfs den toeganig tot het heiliigidom zag ontzeggen, omdat zijn soldaten zoo'n gruwelijke slachting hadden aangericht onder de inwoners van Thessalonica, het latere Saloniki. En deze zelfde Amjbrosius was het dan ook, die als beginsel kon en mocht vast- stellen, dat de keizer wel binnen, maar niet Poven de Kerk stond, terwijl een an- d:er kerkvorst een keizerlijken stadhouder in die dagen durfde toevoegen: ,,de ^et van Christus onderwerpt u aan mijn ge- zag en aan mijn troon; wij besturen een rijk, volmaakter en verhevener dan het uwe". Stel nu daar eens tegenover, dat Constantijn wel tot zijn bisschoppen had giazegd: ,,God heeft u tot priesters gesteld en u de macht gegeven om over ons te oord'eelen. Gijlieden kunt echter niet door menschen geoordeeld worden, omdat God alleen zich het oordeel tusschen ulieden heeft vooxlbehouden, zoodat uw geschillen voor het goddeiijk onderzoeik moeten be- waand blijven", maar deze woorden waren in Constantijns monid slechts een beleefde phrase geweest, waarmee hij zich afmaak- te van de twistvragen, die zijn prelaten onderling vend'eelden, en die zij onophou- delijk den keizer ter beslissing kwamen voorleggen, terwijl die daar geen raad mee wist. Over het algemeen genomen is ten op- zichte van de verhouding van Christen dom en heidendom in den loop der vierde eeuw de gang van zaken deze geweest, >dat de Christenen eerst werden vervolgd, daarna werden geduld, en daarop gelijke rechten met de heidenen ontvdngen. Weer later wondt dan het Christendom staats- godsd'ienst en zijn het de heidenen, die ge- doogd worden, totdat eindeiijk het heiden dom bij de wet wordt opgeheven en zelfs... strafbaar wordt gesteld. Men moet echter niet denlken, dat het overal precies zoo ging; er was groot verschil tusschen tijd en piaats, en het verliep lang niet overal op gelijke wijze. Wij spraken reeds over de Christen- vervolgingen. Zij waren wel het hevigst aan het einde der derde en het begin der vierde eeuw. En 'dat zal gekomen zijn, omdat toen de crisis viel: het was de laatste poging om den wassenden stroom van het Christendom meester te worden. Deze zware vervolging ging uit van kei zer Diocletianus en zijn me'de-regenten, nadat vooraf jaren lanig reeds een verzoe- nende politiek was gevolgd en Christenen j waren opgenomen onder de hoogste staatsambtenaren, ja, in de onmiddellijke omgieving van den keizer. Hoogst merk- j waardig is het edict van keizer Galerius, dat het einde der vervolging aankondigde, j en waarin het heet: ,,Voor het algemeen I welzijin anzer oniderdanen en tot hand- having van ons gezag, hadden wij beslo- ten de tucht van onze voorouders te her- I stellen. Wij wilden de Christenen tot foetere geidachten terugbrengen, waar zij i de vermetelheid hadtden gehad om zich te verzetten tegen de vastgesteide regels en gebruiken. Zij zijn aan groote gevaren blootgesteld geweest en verscheidenen hunner hebben den dood ondergaan. Daar i zij echter in hunne dwaasheid volharden het is alsof men een terugtochtsmaat- regel hoort rapporteeren uit den Grooten Wereldoorlog brengt onze welwil- lendheid tegenover al onze onderdanen er ons toe om hen toe te staan, hunne ge- wone vergaderingen te houden. Maai j toch verlangde de Keizer voor zijn goed- gunstigheid een belooning: ,,Onze toe- gevendheid" zoo vervolgt hij ,,ver- plicht u tot uwen God voor onze gezond- heid en voor het welzijn van het rijk te bidden." Men zal zelden een voorbeeld aantreffen van een gezag, dat op zoon manier erkent geslagen te zijn, en de laatst door ons geciteerde woorden getuigen zeker wel van den onwillekeurigen eer- bied, dien de God van de Christenen zijn t egeinsta nders iniboezem de j Daarop volgde dan al spoedig (twee jaren later) het edict van Milaan. Het was een gewichtig oogemblik, waarop al- daar volledige gewetensvrijiheid voor de Christenen van alle kerken, voor de hei denen van alle godisdiensten werd afge kondigd. ,,Laat elk", zoo luidde het be- sluit der vorsten, ,,den godsdienst omhel- zen, die hem behaagt, €n in volkomen vrijheid zijn bijzondere plichten nakomen. In de goddelijke dingen moet niemand verhinderd worden den weg te volgen, die hem het beste voorkomt Het zou zeker eeuiwen auren voor er weer zulke ;taal werd vernomen. Bchter werden al spoe dig, zooals dat wel meer gebeurt, de ver- voiqden van gisteren d,c,jyervolqers van heden. 'f Er was dus nu een dubhele staatsgods- dienst. Maar reeds cn{|er Constantyns zoon, Constantius, verajderde de toe- stand, en werden er wetten uitgevaardigd, ■die de uitoefening van den heidenschen godsdienst verboden. Deze wetten waren wel niet bestemd om te worden ui.tge- voetd, maar zij wezen toclr al een anderen kant uit. Bijzonder groot was Ide verwarring onder den reeds genoemdfen Constantius. En dit kwam door verseh^iden oorzaken. allereerst wel doordat de keizer, evenals later Jacobus I van Engeland, zelf theo- loog was. Dezelfde keizer, die wetten tegen de heidenen uitvaardiigde, deed bij een bezoek aan Rome ver ,;ezeld van den ganschen Senaat, een rondgang door alle tempels der stad, die hij met sympathieke belangstelling bezichtigde. Had het Chris tendom drie eeuwen noodig gehad om zich tot gelij'kheid met zijn tegenstander op te wierken, dan liet het zich voorzien, dat ide val van het zooveei eeuwen reeds oudte heidendom niet het werk zou kun- nen zijn van een machtwoord van een keizer over enkele tientallen van jaren. Wij moeten natuurlijk ook nog iets zeggen over Julianus, den opvolger van Constanitius, die op zoo onhillijke wijze met den naam: afvallige is gebrandmerkt. Bij hem zien wij nu weer een sterke reactie ten bate van het heidendom. Zijn zeer eigenaardi'de figuur is vol tegenstrijdig- heden, tegelijk was hij veldheer en wijs- geer. Men heeft hem om zijn voorliefde voor de Seinestad niet alleen den eersten Parijzenaar genoem.d, maa, tegelijk heb ben anderen hem geheei n: de eerste monnik op den troon. Toen moet worden erkend, dat zijn regeering het begin is ge- wleest van een soort godsvrede tusschen de partijen, en de eerste maatregel na zijn optreden als keizer was dan ooik de terug- roepimg der bisschoppen, die door zijn voorganger waren vervolgd of verban- nen, terwijl hij hun bisdommen en goe- deren herstelde, en uitdrukkelijk verbood eenig Christen stnaad of onrecht aan te doen. ,,Deze lieden' zoo schreel Julianus, ,,zijn vroom op hun manier, dewijl de God, dien zij aanbidden, inderdaad het groote en goede wezen is, tot hetwelk wij zelf onze gebeden opzenden. al is het dan ook onder and ere namen". Men kan dus hoogstens zeggen, dat hij de Christe nen met een zeker ironie en sarcasme be- handelde, en zij hebben daartoe toch ook wel eeniige aanleiding gegeven. Hij rieo een kerkvergadering bijeen, en vermaan- de hen hun eindelooze twisten te staken, iets, wat trouwens Constantinus ook gedaan had. De kwalen van het licbaam. zoo verklaarde hij, konden soms worden genezien door een opera tie, maar de kwa len van den geest weken niet voor vuur en staal. Feitelijk riep hij den toestand. die door het Edict van Milaan was ont- staan, weer in het leven terua. En de door Julianus imgieleide verdraagzaamheii duurde ook na zijn dood nog verscheiden jaren voort, zich afspiegelend in vriend- schappelijiken omgang van de leidende personen dier dagen met elkander. Zoo wisselde de strenge kerkvader Basilius van Caesarea de meest vriendschappelijke brieven met den heidenschen hoogleeraar Libanius, en gebruikte Symachus. een der hoogstgeplaatste Romeinen zijn invloed bij Ambrosius om aan Aug us tin us een be trek king te bezorgen. Wij zien uit dit alles: de onverdraag- zaamheid werdi ook door Julianus niet bevorderd. In hoeverre hij dan toch en met recht een vijand van het Christendom moet worden genoemd. zal later een on- derwerp van bespreking in een afzonder- lij'k artikel hebben uit te maken. De be- langrijkheid van de vierde eeuw voor de ontwikkeling van t Christendom is echter uit het thans genoemde reeds duidelijk gebleken. Parlementair Overzicht, 8 Maart 1927. Twee jaren geleden werd door de sociaal-democraten een wetsvoorstel ingediend om over te gaan tot eenzijdiae, nationale ontwapening. Het wetsvoorstel was uitsluitenid als een stuk propaiganida bedoleld; het heeft bij de stembus van 1925 zijn diiensten gedaan, en haast was er dus niet meer bij, te meer waar de voorstellers zelf niet gaarne zou den worden gesteld voor de consequenties van de aanneming van hun voorsitel. Maar tha> staan. wij voor nieuwe verkiezingen, zoodat het wetsvoorstel opnieuw dienst fnof'- c'ren. En de parlementaire spree'k- tribune is nog steeds een uitnemend plat- form voor propaganda. Reeds maanden tevoren hadden de vrorstellers op meetings en in hun pers langs een omweg het jjloel te bereiken. De >ok de voorstellers uitgeroepen. dat een afstemming zonder meer voor hun beweging een groot voor- deel zou beteekenen. Blijkbaar scheen hun dit voordeel toch niet erg aan te lok- ken. In elk geval hebben de tegen.standers zich over de voorstellers ontfermd; het voorstel is allerminst doodgezwegen, het is een gieweldin oroot debat geworden, en de tegenstanders hebben aan het voorste! geen stuk heel gelaten. Zoo hebben de voorstellers het toch zelf gewild Het wetsvoorstel, dat zich zelf ,,ontwa peningswet" noemt, is een poging om d Grondwet, waaraan t> trouw hebben gezworen, gaat nu eenmaal uit van landsverdediging, van een land- en zeemacht, maar de ,,veiliqheidswacht" van 25.000 man, welke de voorstellers wenschen, zal ons grondgebied niet kun- nen verdedigen, en holt het betreffende Grondwetsartikel geheei uit. Reeds op grond van dezen strijd met de Grondwet verklaarden verschillende leden zich tegen het voorstel. Maar voorts werden na- tuurlijik de bekende argumenten verno men, in de eerste piaats het bezwaar, dat het voorstel omtzaglijk vooruitloopt op de internationale ontwapening, die men slechts van de vorderingen van den Vol- kenbond kan verwachten, doch waarvoor eerst arbitrage en internationale veiligheid verwezenlijkt moeten worden. Dit word't door de sociaal-democraten in andere lan- den ook zoo goed ingezien, dat zij nergens anders dan in Nederland een eenzijdige ontwapening propageeren. Trouwens in dit opzicht haddien de voorstellers door het uitstel pech: in het eenige land, waarop zij zich plachten te beroepen (Denemarken) is de eenzijdige ontwapening geheei van de baan geraakt, terwijl de socialistische voormannen in andere landen, er niets mee te maken wil- len hebben. Zoo sckroomt Minister Van- dervelde in Belgie, tevens leider van de socialistische Internationale, zelfs niet om te verklaren, dat eerst de harten bekeerd moeten worden voor de oorlog en daar- mede de bewapening tot het verleden zal kunnen behooren. Slechts een medestander hebben qje voorstellers gevonden, een medestander, dien zij qaarne hadden gemist: den com munist De Visser. Deze, die openlijk op- stand, revolutie, burgeroorlog predikt, zegieviert natuurlijk over alle Grondwets- bepalini^en. Maar overigens is het den communist niet te doen om tot ontwape ning te komen; neen, hij wil alleen de bourgoisie ontwapenen, opdat het prole- tariaat de wapens in handen krijigt, ten- einde zich van de macht te kunnen ver- zekeren. „De wapens hier aldus gaf hi) openhartig als zijn bedbeling te kennen, en daarom noemde hij het ontwapenings- voorstel op zichzelf contra-socialistisch en femelarij. Onbarmhartig was zijn critiek op -de half-revolutionaire, half-democra- tische socialisten gelijik hij ze telkens noemde, en toen hem verweten werd, dat hij sociaal-democraten en vrijzinniq-demo- craten voortdurend in een adem noemde, merkt- hij geestig op, dat hij een sterk vergrootglas noodig had om het verschil tusschen half-democratiische socialisten en de half revolutionaire vrijzinnig-democra- ten te ontdekken. apsohaffinu fan den zomertijd. Blijkens het verslag van de commissie van rapporteurs der Tweede Earner inzake het wetsroorstelBraat tot intrekk ng van de wet van 23 Maart 1918 enz. tot tijddijke afwijking van den wettelijken tijd, keurde men het algemeen af, dat een wetsvoorstel van deze strekking betreffende een onrter- werp, waarover de Earner in de laatste jaren reeds zoo herhaal ielrjk een uitspraak heefc gegeven, opnieuw was ingediend, te meer omdat in de memorie *an toelichting geen enkel nieuw gezichtspunt wordt ge- opend. Men was van oorde 1, dat er ten deze eens rust moest intreden. Aanleiding werd dan ook niet ge onden op den inhoud van het wetsvoorstel nader in te gaan. DE HEREEURING VAN LOODSEN. Een delegatie uit het bestuur van den Centralen Nederlandschen Ambtenaarsbond, bestaande uit de leden Geensen en Water- berg, heeft Maandag achtereenvolgens een besprekirg gehad met den Minister van Marine en met den Inspectenr-Generaal van het loodswezen, o m. over het verscherpte reglement vcor de periodieke herkeuring van de loodsen. Hierbij bleek, dat de verseberping van het keuringsreglement gecchied was om dit in overeenstemm;ng te brengen met dat voor de stuurlieden ter koopvaardij maar dat het niet In de bedoeling heeft gelegen, voir de reeds in dienst zijnde loodsen de herkeuring te doen piaats vinden, volgens het versch»rpte k' urngsreglement. Vandaar dan ook, dat, indien de herkeuring in eerste instantie tot een ongeschikt be- INGEZONDEN MEDEDEELINGEN. heerfyh^bezit Zoo'n tabak to' 1 vinding heefr ge'eid, de defioiiieve her keuring n Den Beide - volgens het oude keuringsieg em'Bt ;s geschied of zal ge- schieden. U1TBREID1NG DER GEMfiENTE GENT. De Senait heeft het we'svoorstel. waarbij een sirook grond aan beidn oevers van het zeekanasl Gent Ter Neuzen tot dicht i ij de Nederla dsche grens bij het grondgebied der s'ad Gent wordt gevoegd, goedgrkeurd. INVLOED VAN DE MODE OP EEN ENGELSL'HE INDUSTRIE. In de jaarvergadering van de groote Engelsche firma Courtaulds in geweven zijd' n goederen deeldeSir Samaei Courtau ds, de president commissaris, Woensdag mede dat het afgeloopen jaar mreilijk geweest was tengevolge van de mijnwerkersstaking en and-re gebeurtenissen die een hoopgevend begin in minder gunstige vooruitzichten hadden verande d. Onder deze laats e noemde hp het feit dat het verbruik van kunstzijie in Engeland en het grootste gedeel'e van Earopa den nadeeligen ineloed van een wijz'ging in de mode had onder- voDden. Op het oogenb'ik wilde de mode namelijk n et weten van glanzende stoffen en spr. vermoedde dat de nieuwe Engelsche invoerrechten op zij de en kunstzijde daar iets mede te maken hadden. E> geland was F-ankrijk's belangriikste afzetgebied voor die produeten en Frankrpk was zoo schran- der geweest, om aan zekere nieuwe modes ingang te verschaffen, die overal werden nagebootst, zoodat men het grootendeels zonder kunstzijde kon stellen en zoodoende de betaling der Engelsche invoerrechten kon vermijden. HET LONDENSCHE SEIZOEN. De Daily Expres verzekert, dat dit jaar in Engeland 400.000 mannien en vrouwen op bezoek verwacht worden, vanwie drie- vierden uit d'e Vereenigde Staten komen. Er worden al reeksen weleldarige vertrek- ken in de groote Londensehe hotels en plaatsen op booten besproken. Men schat dat de Amerikanen alleen 200 millioen zullen uitgeven op hun vacantie-rleis door Europa. Hondertden rijikaards omder 'hen brengen hun eigen auto's mee. Londen zal zichzielf overtireffen met het onthaal van deze welcome gasten. Vele overzeesche debutantes zuilen ten hove voorgesteld1 worden en deftige gastvrou- wen zullen hen uitnoodigen. De groote Engelsche spoorwegmaat schappijen hebben zich voor het eerst aan- eengesloten voor het organiseeren van 200 goedkoope roncfreizen door Engeland. TER NEUZEN, 11 Maart 1927. CONCERT VAN ..ORPHEUS". Het gisteravond in het Luxor-Theater door de Ter Neuzensiche Mandolin,e- vereemiging Orpheus", directeur de heer J. Tollenaar, gegeven concert, was door ean groot aantal hoorders bezociht. Het programima, dat uit verscheidene groote en kleine nummers bestond, werd stipt uitgevoerd. Voor afwisselinig was geenqageerid, de heer Harry Scott, die als schaats- en ko- misch danser er ihet zijne bijdroeg om den avond te doen, slagen. Het bal, dat zeer geanimeerd was, hiield na afloop vain het concert velen ncg ge- ruimen tijid' bijeen. UITSLAG A AN BE ST EDI NG Door den arohitect P. A. Galle te Ter Neuzen, werd aanbesteed het bouwen van een woning op de Axelsche Sassang. voor rekening van dien heer D. Scbieman aldaar. Dit blad verschijnt tederen MaandajJ-, Woensdaji- e*i VrI)daSav >nd met Uw pljp de jchuld krUqt als de et deuqt. die uaal tabaK die er in zlf ni een tabab woarop Oe sraaf maKen Kunt en die de slechtsle pqp omtoowerl rot een i 1 w oo t in p i TntOOOHUO rSiEMEUED' McrtincEe

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1927 | | pagina 1