De heer KRUIJSSE: Het zou de eerste keer
niet zijn, dat een gemeente een geldleening niiet
■wist te plaatsen! En als we het niet ter teen
kunnen krijgen, kunnen we de uitbreiding niet
uitvoeren.
De VOORZITTER merkt op, diat er in dat
geval nog wet eerns met Ter Neuzen zou ge-
confereerd worden.
De heer KRUIJSSE acht het werkelijk niet
denkbeeldig, dat de leendng eens niet geplaatst
zou kunnen worden. Axel is toch maar een
platteLandsgemeente
De heer OGGEL meent dat dit er niet op
aankomt, als de gemeente er maar goed voor
staat en dat is toch zeker hier het geval.
De heer WEIJNS geeft te kennen, zich niet
te kunnen vereenigen met de door Ter Neuzen
verlangde wijziging van art. 14, dat een lid
van het gemeentebestuur van Ter Neuzen zal
worden benoemd in de Gascommissie. De ge
meente Ter Neuizen gaat daarmede buiten haar
boekje, aangezien zij geheel buiten de zaak
staat. Indien ojd sprekers voorstel was inge-
gaan was de gemeente er in betrokken en zou
zij recht hebben op medezegg.ingschapmaar
dat is nu niet het geval. Alle risico gaat uit
van de gemeente Axel, doch Ter Neuzen heeft
er niets mee te maken.
De VOORZITTER: De ingezetenen toch?
De heer WEIJNS: Zeker, maar Ter Neuzen
niet als gemeente.
De heer DIELEMAN gelooft, dat de heer
Weijns zich in deze vergist. De Gascommis
sie heeft geen zeggiingschap en is niets meer
dan een adviseerend college.
De heer WEIJNS houdt vol, dat het ge
meentebestuur van Ter Neuzen buiten de zaak
staat. De gemeente Axel komt daar met gas-
levering in dezelfde verhoudimg als de P. Z. E.
M. voor electriciteit in Axel. En daar is toch
ook niet over gedacht om te vragen, dat
iemand van het gemeentebestuur deel zal mo-
gen maken van het bastuur der P. Z. E. M.
De VOORZITTER: We kunnen dat nog
vragen en wie weet, of dit niet zou worden
ingewiliigd. Hij gelooft, dat ze er wel Toke
ning mode zouden houden. Hij betoogt, dat de
gemeente Ter Neuzen er wel belang bij heeft.
Zij is de concessiegevende gemeente, stelt de
straten voor den aanleg disponibel en heeft te
waken voor de belangen harer ingezetenen.
De heer WEIJNS kan er niets aan doen,
doch vindt het een onredelijke eisch.
De heer KRUIJSSE is ook van meening, dat't
gemeentebestuur van Ter Neuzen er werkelijk
belang bij heeft, ten einide de prijsbepaling te
kunnen controleeren, de afschrijving en de
boekhouding. De gemeente die de concessie
verleent, heeft toch te waken voor de daarbij
betrokken belangen harer ingezetenen. "Het is
billijk dat Ter Neuzen een lid in de Gascom
missie kan benoemen, bovendien is dit college
toch maar adviseerend.
De heer VAN DIXHOORN is van oordeel,
dat het afgeizien van dat alles niet anders dan
aangenaam kan zijn, indien ook iemand uit het
gemeentebestuur van Ter Neuzen deel maakt
van de Gascommissie, daar men dan toch ook
zal kunnen. profiteeren van de advieaen even-
tueel door dat lid te geven. Hij acht het dus
niet alleen geen bezwaar, maar zelfs nuttig.
Het eerste deel van het voorstel van Burge
meester en Wethouders, om de concessievoor-
waarden te aanvaarden met de door den ge-
meenteraad van Ter Neuzen verlangde wijzd-
gingen, wordt aangenomem met 7 tegen 2
stemmen.
Voor stemmen de heeren 't Gilde, Oggel,
Kruijsse, Baert, Van Dixhoorn, Dieleman en
P. de Feijter; tegen stemmen de heeren Koster
en. Weijns.
Alsnu komt in bespreking het voorstel be-
treffende het aangaan eeraer leening van
j 380.000.
De heer 't GILDE vraagt, hoe groot de te-
genwoordige schuMenlast der gasfabriek
nog is.
De VOORZITTER: Ongeveer f 60.000.
De heer 't GILDE kan niet ontveinzen, dat
hij voor dit voorstel toch ook wel een beetje
huiverig staat, Het is een groot bedrag. Er
staat in het voorstel, dat de rente en aflossing
zal plaats hebben uit de gewone middelen.
De VOORZITTER: Dat moet er in staan,
dat is een gewone formule, die in elk leenings-
besluit voorkomt. De gewone middelen der
gemeente dienen als waarborg voor de aflos
sing van leeningen.
De heer 't GILDE wijst er op, dat het gas-
verbruik nog geen 40.000 opbrengt en het
niet denkbeeldig is, dat dit verbruik zal terug-
loopen tot 30.000. Veroniderstelt, dat Ter
Neuzen een even groote afnemer wordt, dan
komt men aan 80.000 missdhietn. in de toe-
komst 90.000. Terwijl er op de fabriek een
last zal drukken voor rente met inbegrip der
aflossing ad f 9500 van f 30.000.
Kunnen Burgemeester en Wethouders nu
verklaren of besohikken zij over voldoende ge-
gevens om te garandeeren, dat de prijs van het
gas tengevoige van dien zwaren last niet be-
langrijk zal moeten istijgen? Hij zou dit ten
aeerste betreuren, omdat daardoor de concur-
rentie van de electriciteit zeer in de hand zou
worden gewarkt. Kunnen Burgemeester en
Wethouders verklaren, dat men hier een lagen
gasprijs zal blij.ven houiden, want, in elk geval
is de gasfabriek geen filantropisohe instelling.
De VOORZITTER geeft te kennen, dat de
gestelde vraag heel lastig te beantwoorden is.
Burgemeester en Wethouders kunnen maar
moeilijk zeggen, dat de gasprijs nooit naar bo-
ven zal gaan. We hebben het rapport van den
directeur der gasfabriek uit Utrecht. Daaruit
blijkt de rentabiliteit. Op dat rapport is alles
gebaseerd en daarin hebben Burgemeester en
Wethouders vrijheid gevonden hun voorstel te
doen.
De heer 't GILDhf vreest, dat door de aian-
sluiting van Ter Neuzen, waarvoor een groote
leening moet worden aangegaan, de gasprijzen
omhoog zullen moeten. Men zal in de eerste
jaren tekort komen. Maar dit zou hem toch
spijtan.
De VOORZITTER wijst er op, dat er de
eerste 5 jaren niet wordt afgelost, juist met
het oog op de alsdan te verwachten minder
gunstige uitslag der exploitatie, omdat niet
terstond iedter aansluit.
De heer't GILDE: Jawel, maar de druk der
lasten is er niettemin.
Die VOORZITTER erkent zulks, doch wijst
er op, dat het steeds gewoonte is, om bij den
aanvang van dergelijke ondernemingen aldus
te banidelen, am de eerste kwade jaren door te
komen.
De heer 't GILDE: Jawel, maar de rente
moet er toch zijn en dan is 19.000 geen ge-
ring bedrag.
De heer OGGEL begrijpt die geheele rede-
neering van den heer 't Gilde niet. Dat is nu
mosterd na den maaltijd, met die bezwaren had
hij moeten aarikomen voor de vaststelling van
de concessievoorwaarden, waaraan hij trou-
wens zelf heeft medegewerkt, aangezien .dit
voorstel een noodzakelijk gevolg is van het
besluiit tot aanvaarding der concessie. Toen
was het nog tijd om een andieren weg te kie-
zen. De geheele opzet is trouwens niets anders
dan te voorkomen, dat de gasprijs in de toe-
komst omhoog gaat, hetgeen het gevolg zou
worden van vermindende afname in deze ge
meente en waarvoor men nu heeft getracht
vergoeding te vinden in een flinke afname van
Ter Neuzen. Alles zal op de voordeeJligste wijze
gesohieden.
De heer 't GILDE wil niet terugkrabbelen,
hij sympathiseert met het besluit tot gasleve-
ring aan Ter Neuzen, maar meent, dat het voor
de hand ligt, dat de prijs duurder worden zal,
hetgeen hij voor de mensohen uit Axel zou be
treuren. Hebben Burgemeester en Wethouders
dat wel voldoende overwogen.
De heer OGGEL wijst er op, dat dit nu pra-
ten meer waard is. Als men die zijde van
het besluit nog op deze wijze had willen bespre-
ken, had dit moeten gesohieden voor het andere
besluit genomen was, aangezien het voorstel.
daarvan een uitvloeisel is.
De VOORZITTER herhaait, dat voor de eer
ste 5 jaren de druk der aflossing aan. het be-
drijf ontnomen is. Burgemeester en Wethou
ders kunnen geen andere gegevens overleggen
dan die van den directeur der gasfabriek, den
heer Wiechmann. Zooals den leden bekemd is,
is dit rapport in handen gesteld van den direc
teur der gasfabriek te Utrecht, die te kennen
gaf, dat men daarop in zee ko;n gaan.
De heer WEIJNS verwondert zich ook over
de houding van den heer't Gilde, nad'at hij aan
al die artikels der voorwaarden zijn stem
heeft gegeven. Indien de heer 't Gilde er over
denkt, zooals hij zich nu uit laat, had hij spre-
ker moeten steunen in zijn voorstel, maar deze
stond alleen. Nu is de heer 't Gilde er te laat
mee.
De VOORZITTER is het met dit laatste
eens; het voorstel is een noodzakelijk gevolg
van het andere.
De heer VAN DIXHOORN noemt het .mos
terd na den maaltijd, als men het contract aan-
neemt, moet men ook de govolg-en accepteeren,
maar daarom wilde hij juist een garantdefonds
vormen, om daarudit eventueele nadeelige ge-
volgen te bestrijden.
De heer WEIJNS wijst er op, dat dit moei
lijk gaan zal.
De VOORZITTER merkt op, dat de gemeen
te Axel de fabriek toch naar haar inzicht be-
sturen kan.
De heer P. DE FEIJTER begrijpt niet, dat
de heer't Gilde nu cijfers vraagt. Het rapport
van den directeur .der gasfaibriek is in de ver-
gadering van den raad besproken. Daarbij is
niet gasproken over het geven eener garantie
dat de prijs of de fasten niet zouden worden
verhoogd. Dat kan ook niet geacoepteerd
worden. Het is niet te zeggen, of de gasprijs
misschien naar haven zal moeten, maar indien
de gaslevering niet tot Ter Neuzen was uitge-
breid, wisten we dat die zeker naar boven zou
gaan.
Hij is het ook niet eens met het denkbeeld
van den heer Van Dixhoorn over het vormen
van een reservefomds, hij acht dit niet noodig.
De fabriek is van de gemeente Axel en de ge-
meentenaad moet het aandurven ook Ter Neu
zen aan te sluiten, ten einde daardoor den gas
prijs op peil te kunnen houiden. Is er een te
kort, dan zullen ook de aan.geslotenen te Ter
Neuzen diaaraan moeten betalan, evenals het,
als er een oversohot is, ook hen ten goede
komt.
Het voorstel tot het aangaan der geldlee-
ning wordt aangenomen met 7 stemmen
tegen 1.
Voor stemmen de heeren 't Gilde, Oggel,
Kruijsse, Baert, Van Dixhoorn, Dieleman en P.
de Feijter; tegen stemt de heer Weijns.
De heer KOSTER was tijdens deze stem
ming afwezdg.
5. Oproepen boekhouder gasfabriek.
Blijkens de stufcken vragen Burgemeester
en Wethouders machtiging hun college te
maobtigen. tot het oproepen van een boekhou
der voor het .gasbedrijf.
De uitbreidingen, welke bij het gasbedrijf
voor de deur staan, eiscihen een zelfstandig
persoon voor de adminiistratie, die zijn voile
werkkraohit daaraan moet kunnen wijden, ten-
einde alles een regeLmatig verloop te laten
hebben.
Daarnevens kan het administratieve gedeel-
te, dat thans op de schouders van den direc
teur rust, grootendeels worden weggenomen,
die zich dan meer aan het technisChe gedeelte
moet geven.
Burgemeester en Wethouders en de Gascom-
missie stellen zdoh voor, dat deze ambtenaar,
gezien den omvang van het bedrijf, gediplo-
meerd moet zijn, terwijl hij een zekenheiid moet
stellen van 6000.
De jaarwedde van den functionaris is te be-
palen op 1500, met 3 tweejaarlijksche ver-
hoogingen van 100, tot een maximum van
f 1800 en overigens op een in de eerstvolgende
vergiadering vast te stellen instruetie.
Blijkens een nadere mededeelimg is door de
Gascommissie, na afwerking van het prae-ad-
vies nader geadviseerd het salariis vast te stel
len op 2000 en den betrokken ambtenaar voor
1 jaar proeftijd te benoemen.
De VOORZITTER deelt mede, dat deze zaak
naar het oordeel van Burgemeester en Wet
houders thans nog niet rijp is voor behande-
ling en zij dit punt van de agenda terugnemen.
De heer 't GILDE verklaart met genoegen
te hebben gezien, dat de Gascommissie advi-
seert de jaarwedde op te voeren tot f 2000,
waaruit blijkt, dat ze iemand met degelijke
kennis en tegen een goed salaris wenscht te
zien benoemd. Hij juicht dit ten zeerste toe,
omdat deze boekhouder zijn geheelen persoon
aan het hem op.gelegde werk zal hebben te
geven, en hij over de noodige routine moet
kunnen besohikken. De betrekking is dan niet
meer een bijbaantje, wat ze steeds geweest is.
en de functionaris kan dan beschouwd worden
als behoorende tot de hoogere gemeente-amb-
tenaren zooals de gasdirecteur en de gemeente-
opzichter. In verband daarmede komt het spre-
ker gewenscht voor, dat zijn benoeming niet
door het college van Burgemeester en Wet
houders, doch door den gemeenteraad zal ge-
schieden.
De VOORZITTER geeft te kennen, dat d't
ook gebeurt, daar dit reeds in de tegenwoor-
diige instructiie is voorgesohreven.
De heer 't GILDE meent, dat dit op een
abuis berust. In de instruetie die hij ter tafel
heeft en die dateert van 13 Fabruari 1923 staat
het anders an spraker herinnert zich niet, dat
die instruetie sindis veranderd is. Hij zou arti-
kel 1 zoodaniig willen wijzigen, dat daarin ge-
lezen wordt: dat de boekhouder wordt benoemd
door den gemeenteraad op voordraeht van Bur
gemeester en Wethouders en de Gascommissie.
De VOORZITTER erkent, zich te hefaber.
vergist, doch voegt er aan toe, dat het in elk
geval de bedoeling van Burgemeester en Wet
houders is de instruetie zoodanig te redigeeren,
dat de benoeming aan den gemeenteraad komt.
6. Verzcek van de P. Z. E. M. tot het aan-
leggen van electrische geleidingen.
Ingekomen is een verzoek van den directeur
der Provinciale Zeeuwsehe Electriciteits Maat-
sdhappij om vergunning te willen verleenen
voor den aanleg, het hebben en ondexhouden
van electrische leidingen in alle straten -in de
kom der gemeente, behoudens die, waarvoor
door Burgemeester en Wethouders reeds de
vergunning aan genoemde miaatschappij is ver-
leamd geworden.
Naar aanleiding hiervan stellen Burgemees
ter en Wethouders voor het volgende besluit
te nemen:
De raad der gemeente Axel,
Gezien het schrijven van de Directie van de
N. V. Provincial e Zeeuwsehe Eleotriciteits-
maatschappij te Middel'burg, d.d. 3 September
1926, No. 5/1/209, waarbij vergunning ge-
vraagd wordit, voor het aanleggen, hebben en
onderhouden van electrische geleidingen in
alle straten in de kom dezer gemeente, behou
dens die, waarvoor door Burgemeester en Wet
houders reeds op grond van art. 70e van het
Reglement op de Wegen en Voetpaden vergun
ning is verleend;
gezien het voorstel van Burgemeester en
Wethouders,
besluit:
Aan de N.V. Provinciaie Zeeuwsehe Electri
citeits Maatschappij te Middelburg, in den ver-
volge kortiheidshalve aangeduid met P. Z. E. M.
tot wederopzeggens en behoudens rechten van
derden
Vergunning te verleenen voor het leggen,
hebben en onderhouden van electrische
geleidingen in die straten, welke niet
genioeund zijn op den Digger van Wegen
en Voetpaden van deze gemeente, onder
de navolgende
Voorwaarden:
Artikel 1.
Het leggen van laagspanmngsleidingen voor
de distributee van electriciteit aan partaculie-
ren zal ondergronds geschieden.
Burgemeester en Wethouders kunnen in bij-
zondere gevallen hiervan ontheffing verleenen.
Artikel 2.
De P. Z. E. M. is verplicht alle door haar
ten dienste der stroomlevering binnen de ge
meente aangelegde werken in voortdurende
veiiig-en toestand te onderhouden en vrijwaart
de gemeente voor alle schaden, die uit de aan-
wezigheid der werken voor de levering van
electriciteit veroorzaakt worden.
Artikel 3.
De gemeente Axel, kortheidshalve in den
vervolge aangeduid met ,yde Gemeente" zal
voor het hebben en in stand houden van boven-
genoemde werken van de P. Z. E. M. jaarlijks
voor 1 Mei een recognitie van vijf gulden
5,ontvangen, voor het eerst voor 1 No
vember 1926.
Artikel 4.
Maken de werkzaamheden van de gemeente
het noodig, dat werken van .de P. Z. E. M. ver-
plaiatst of veranderd moeten worden, dan zal
dit door de P. Z, E. M. geschieden. Alle uit
deze verplaatsing of verandering voortkomen-
de kosten zullen door de gemeente voor de
helft gedragen worden.
Artikel 5.
De P. Z. E. M. verplicht zich, alvorens tot de
werkzaamheden over te gaan, met de gemeente
overleg te plegen.
Artikel 6.
De kabels zullen hoogstens 70 c.M. diep on
der het straatoppervlak gelegd worden bij een
sleufbireadte van 35 c.M.
De sleuf zal laagsgerwijze gevuld en aange-
stampt worden. Met het staimpen zal echter
niet eerder begonnen worden, dan nadat zich
een aardlaag van 15 c.M. boven den ka.bel
bevindt.
Artikel 7.
Bij het graven en delven der sleuven zal,
vanwege het Gemeentelijk Gasbedrijf een fit
ter tegenwoordig zijn voor het herstellen van
gasleidingen, welke gedurende de werkzaam
heden eventueel besohadigd worden.
De kosten van het toezicht moet door de
P. Z. E. M. aan het Gemeentelijk Gasbedrijf
worden terugbetaald.
Artikel 8.
De Gemeente neemt (voor hare rekening)
het herstel van de .bestrating tegen vergoeding
voor een bedrag ineens van vijftig cent per
strekkend,e Meter kabelsleuf, waarbij inibegre-
pen het toezicht op het dampen en aanstampen
van sleuven vanwege .die Gemeente.
Binnen veertien dagen na afloop van elk
kwartaal zal de afrekening plaats hebben. van
de verrichte bestratingswerkzaamheden.
Artikel 9.
Wordt deze vergunning opgezegd, dan is de
P. Z. E. M. verplicht, op de eerste aanschrij-
ving binnen den daarbij gesteklen termijn de
krachtens -deze vergunning aanwezige werken
op te ruimen en de gemeente-eigendommen in
den vorigen toestand te herstellen ten genoege
van het gemeentebestuur, zonder aanspnaak op
sohadeloosstelling te kunnen doen gelden. Bij
nalatighedid gesohieden de opruiming en de her-
stellinig van gemeentewege op kosten van de
P. Z. E. M.
De heer 't GILDE vraagt op welke wijze de
van de kosten der venanderingen, bedoeld in
art. 4, zal zullen vastgesteld worden.
De VOORZITTER: Bij taxatie door den ge~
meenteop.ziohter.
De heer 't GILDE vraagt of 50 cent per
M.2. kabelsleuf voldoende is voor het herstel
van de bestrating en®.
De VOORZITTER deelt mede, dat uit een
schriftelijk rapport van den gemeente-opzioh-
ter blijkt, dat die kosten voor al de in art. 8
omischreven werken voldoende zijn.
De. heer OGGEL en ook de heer KOSTER
meenen, dat die bepaling onjuist is overgeno-
imen, en naar hun meening omsdhreven was
„pe.r strekkende Meter", hetgeen ook meer in
den aard der zaak ligt.
De VOORZITTER stelt dan voor dit te om-
schrijven, zooals het bij onderzoek zal blijken
in het advies van den gemeenteopzichter om-
schreiven te zijn.
Met algemeene stemimen wordt aldus be-
sloten.
De heer 't GILDE vraagt nog inlichtingen
niaar aanleiding van het slot van art. 6.
De VOORZITTER deelt mede, dat de bedoe
ling daarvan is, dat een kabel eerst moet be-
deikt zijn met minstens 15 c.M. grond, eer op
dten grond mag geistampt worden, zulks am te
voorkomen, dat de isolatie van den kabel zou
worden besohadigd. Het is absoluut onmoge-
ljjk, om te voorkomen, dat na het dempen en
aanstampen der sleuven zich geen verzakkin-
gen meer in de bestrating zouden voordoen.
In den prijs is ook de latere herstelling der
bestrating begrepen.
De heer KRUIJSSE zou de vergunning
slechts willen verstrekken tot wederopzeggens
toe.
De VOORZITTER wijist er op, dat dit reeds
wordt omischreven in den aanhef van het voor-
gestelde raadsbesluit, terwijl in art. 9 is be-
paald wat bij opzeggin.g moet gesohieden.
De heer VAN DIXHOORN merkt op, dat al
leen .vergunning gevraagd wordt voor de
straten in de kom der gemeente; de buitenbe-
woners vallen er dus buiten.
De heer OGGEL: Daarover hebben wij niets
te zeggen.
De VOORZITTER merkt op, dat het verzoek
aan de orde is. De buitenbewoners worden
daarin niet genoemd, daar is niets aan te doen.
Het voorstel wordt aangenomen met alge
meene stemtmen.
7. Wijziging gemeentebegrooting, dienst
1926.
Burgemeester en Wethouders stellen voor de
begrooting der inkomsten en uitgaven van de
gemegnte voor het dienstjaar 1926 te wijzigen
als volgt
te verhoogen de bestaande of in te lassehen
de volgende posten:
Inkomsten:
renten van kapitalen f 1, verhaal van per
sioensbijdragen 88,40, bijdrage van hoofdstuk
VI van den gewonen dienst f 2000, idem van
hoofdstuk XVI van den kapitaalddenst 13.000,
geldleening overgebracht van hoofdstuk XVI
van den bapitaaldienst 70.000, totaal
f 85.089,40;
Uitgaven:
jaarwedde van den ontvanger 25, reis- en
verblijfkosten voor 1 eden van het gemeente
bestuur 250, contrilbutie aan de vereeniging
van Nederlandsche gemeenten 60, kosten
wegens verificatie van kas en boeken van den
gemeenteomtvanger /250, onderhoud van hui-
zen, torens enz. f260, bijdrage aan hoofdstuk
VI van den kapitaaldienst f 2000, jaarwedden
en wedden van de onderwijzers 1040, kosten
ter zake van verzekering 88,40, vergoeding
van de kosten van instandhouding van bijzon-
dere scholen, art. 101 der L. O. wet f 100, ver
goeding voor terreinen en gebouwen van bij-
zondere scholen f 5, kosten van overhrenging
en verpleging van krankzinnigen f 400, steun
aan werkloozen f 300, subsddien ten behoeve
van land- en tuinbouw 500, onvoorziene uit
gaven, niet nader te specificeeren 50, venbe-
tering van pornpen en riolen f 2000, buitenge-
woine verndeuiwdng van straten 12.740, kapi-
taalsiverstrekking aan het bedrijf f 68.600, kos
ten van het sluiten van geldleendngen f 1660,
totaal f 96.328,40;
te verminderen den post onrvoorziene uitga
ven /5239.
Met algemeene stemmen wordt aldus
besloten.
7. Vaststelling gemeentebegrooting, dienst
1927.
Bij de vaststelling der gemeentebegroating,
dinest 1927, komen teveras in behandeling:
1. de begrooting der Gezondfeeidscoimmissie,
zetel Ter Neuzen.
2. de verzioeken van 2 besturen van biblio-
theken om een su'bsidie.
3. het verzoek van de vereeniging tot bevor-
dering van vreemdelingenverkeer om een
isubsidie.
4. een verzoek van de cammdssie tot werk-
verruiming in ZeeuwsCh-Vlaanderen om
subsidie.
5. een veraoek van de R. K. Middelbare
schoolvereenigdng te Hulst om subsidie
voor de HandelsdagsChool te Hulst.
Door Burgemeester en Wethouders is op de
begrooting uitgetrokken het door de Gezond-
heidscommissie als aandeel der gemeente ge~
raamde bedrag.
Het college stelt voor de onider 2 en 3 ge
noemde verzoeken af te wijzen.
Ten behoeve van de Commissie van Werk-
verruiming is een post uitgetrokken ad 15 en
met betrekking tot de Handlelsdagschool wordt
voorgesteld 15 te betalen per leerling wier
ouders in deze gemeente woonachtig zijn.
De begrooting is bereids besproken in twee
afdeelingen van den gemeenteraad.
De rapporten ludden als volgt:
le afdeeling.
Vergadering van den 27 September 1926.
Aanwezig de heeren: J. M. Oggel, Jac.
Weijns, J. de Feijter, F. Dieleman en A. Th.
't Gilde.
Afwezig met kenniiageving de heer J. M.
Baert, wegens uitstedigheid.
De heer t' Gi.ldte zag gaarne volgend jaar een
officieel model gemeentebegrooting aan de
leden toegezonden, alsmede een staat van
scbulden, daaihijgevoegd.
Door verschillende leden worden inlichtingen
omtrent diverse ramingen gevraagd.
Bij hoofdstuk Brandweer komt het voorstel
van Burgemeester en Wethouders ter sprake,
inzake aankoop van een automobielbrandspuit.
Algemeen is men van oordeel, dat een der
gelijke aansdhaffing ten zeerste op zijn plaats
is, in verband met de uitgestrektheid van de
gemeente en de aanwezigheid der ouide hand-
spuiten, die niet meer aan normale eisohen
voldoen.
Bij volgno. 86 ontspinnen de gedacbten van
de leden, in verband met het voorstel van Bur
gemeester en Wethouders om een 3e gemeente-
werkman op te roepen van f 20 miet veriioo-
gingen tot /22 per week, op grond, dat deze
betrekking thans vacant iis en opnieuw hierin
moet worden voorzien.
Deze regeling wordt door Burgemeester en
Wethouders voorgesteld met imadhtnemirag van
de geldende loonen in de partdculiere bedrijven
en zij van meening zijn, dat het loon van de in
dienst zijnde werklieden niet dient verminderd
te worden.
De heeren Dieleman en 't Gilde kuimem zich
niet vereenigen met het standpunt van Burge
meester en Wethouders.
Bij volgno. 168 komen de desbetreffende
adressen in behandeling van de bibliothelken,
waarop door Burgemeester en Wethouders
wordt voorgesteld hierop afwijzend te beschik-
ken, teneinde geen nieuwe subsidien meer te
verleenen.
De heer 't Gilde vraagt of dit gegrond is op
principieele bezwaren.
Eerr/ gelijk voorstel is er van Burgemeester
en Wethouders voor de Ver. tot Bevordering
van het Vreemdelingenverkeer.
De heer 't Gilde is er ook niet voor om aan
die vereeniging een subsidie te verleenen, ge
zien de geringe belangstelling vanwege het
pu'bliek voor deze vereeniging.
De heer Dieleman staat op het standpunt
alle vereenigingen een subsidie te verleenen
of geen enkele subsidie toe te staan. Om deze
te rarugsdhikken in bestaandle en nieuwe, daar
mede kan hij zich niet vereenigen.
Bij volgno. 181 „Subsidde autobus Axel
Hulist" blijkt, dat de meerderheid der com-
mi s9i e voor intrekking der subsidie is.
Overigens geven de geraamde posten van
uitgaven en ontvamgsten geen aanleiding om
nadere inlichtingen te vragen.
2e afdeeling.
Vergadering van den 28 September 1926.
Aanwezig de heeren M. W. Koster, A. E. O.
Kruijsse en P. de Feijter.
Afwezig de heeren Ph. J. van Dixhoorn en
Ed. van de Gasteel.
Voorzitter: de Burgemeester.
Verschillende inlichtingen worden gevraagd
en verkregen over dte ramingen in de begroo
ting van uitgaven.
Bij Hoofdstuk III Brandweer komt het voor
stel van Burgemeester en Wethouders ter
sprake wat betreft aanschaffing van een
aut omobdelb randsp uit.
De commissie is van oordeel, dat een ge
meente als Axel van voldoende en behoorlijk
materiaal moet voorzien zijn, wat thans niet
het geval is.
Bij volgno. 146 meent de heer Kruijisse te
moeten opimerken, dat hij zich volstrekt niet
kan vereenigen met eene raming van 2 boven-
tallige onderwijzers.
Bij d:e betrokken posten komen de adressen
van de besturen der Biblioliheken en het be-
stuuir der V. V. V. in behandteling.
Algemeen is men van oordeel de subsidies
niet uit te breiden.
Overiigenis geven de raimimgen, zoowel in uit-
gaaf, als die genoemd in ontvang, geene
redten tot opmerkingen of nadere voorstellen.
Voorts wordt voorgesteld de begrootingen
van de bedrijven en die van het burgerlijk
armb-eistuutr voor 1927 zoodaniig vast te stellen
zooals deze in ontwerp zijn overgelegd.
De VOORZITTER opent de gelegenheid voor
net houden van
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN.
De -heer 't GILDE: Mijmheer die Voorzitter'
IK meen de peraen der pariementaire welvoe-
gelijkhejid geenszims te oversc'hrijden, wanneer
ik het waag mij ook d'it jaar weer te bezondi-
gen aan het houden van algemeene beschou-
Z6g °Pzottieliik „waag", mijn/heer
de Vooizitter, omdat men weer zal uitroepen:
dat alles heeft in directen zin niets met de be
grooting uitstaande, zoodat ik gesterkt ben
door de wetanschap, dat men het houden van
agemeene beschouwingen nog steeds als een
zeer ongewoon iets adht ein in strijd met de
sdiap Van ilet Axelsdle raadsMdmaat-
Zoo al ooit evenwel, zou ik meenen, dat toch
nmriX1' r aanleiding daartoe moet bestaan
omreden in het dienstjaar 1927 de zittings-
periode van. den raad in zijn huidige samen-
steUing ten einde is en deze begrooting de laat-
e isi die wij als zoodanig hebben vast te stel
len. Naar mijne meening is daarom het oogen-
aangebroken om even in groote lijinen het
frevoerde beleid te bespreken, dat in onze ge-
meenteUijke huishouding fidhting aan de zaken
gar en dit, waarnoodig, aan kritiek te onder-
werpen.
Al aanstonds wil ik dan vooropstellen van
Z..^g,e dK>"r ©en reOhtsche raadsmeer-
flluSte t h ,geWn m« nooit geenerlei
dlusres te heibben gevormd omtrent vooiuit-
feitVdated,it TochDwas fret, oxidants het
tent, dat dat college van Burgemeester en Wet-
qrs bes!ti?ft uit in Politick opzichfalthans
et on^-elyksoo rtig-e etenihedien, merkwaardifi"
om waiar te nemen hoe slap het beleid was.
Met glans heeft het den toets der kritiek in
dit opzicht doorstaan met het voorgaande.
duidelijkst is dit aan d'en dag getreden
m de afWaickeling van de electriciteitskwestie
waarbij nimrner op kordate wijze lei,ding werd'
gegeven als dit noodig was en indien er al
teSlaatePwas teJken's ^ebeurde als het
Belangrijke voorstellen, die getuigden van
leidmg geven zijn er in deze heele kwestie
nie ik moet erkennen moeilijk was Van
Burgemeester en Wethouders niet uitgegaan
Daardoor is dikwijls gedemonstreerd, dat de
teeren V m et ™et wist te orien-
De grondoorzaak is m.i. gelegen in het feit.
™Lm621 gebfulk niakende van een toevallige
raadsmeerderfl'eId, niet in de eerrte Dlante
vraagt naar de bekwaamste personen om Tei-
arng te geven, maar gewoonweg vasthoudt aan
d^ arti+h Cai- politiek in fret leven gehou-
V fr e sevaarlijk voor en, strijdig
w belang: is gebleken te zijn.
Niet, dat ik iets tegen het samemgaan van
ardi-revolutaonairen met christelijk-histori-
schen hefo, mijnheer de Voorzitter! Ik wil hun
dat recht met betwisten. Maar, dat het begin-
vaf1 evenredige vertegenwoordiging o-e-
negeerd wordt en zelfs het algemeen belang
wordt prysg,egeven daardoor is een bedenke-
Iijke zaak, badenkelijk daarom, omdat dit alge-
ten van
Dit is echter geen van mijn. hoofdgrieven.
Het saamhoorighe.dsgev-oel is overigens niet
altijd even dmdelij'lc gebiekan, b.v. op het stuk
ran de publieke vermakeljjkheden. Ten rechte
2-teste1, ,onredlte^was.de antirevolutionaire
raadsfractie er op het eand van de vorige zit-
tmgspenode van beschuidigd woordbreuk te
hebben gepleegd tegenover de Roomsch-Katho-
heken, die eerst hadden medegewerkt aan her
verbieden van dansimuziek op dien Nieuwjaars-
aag, de beade Paaschdagen en dem dag van de
jaarlijksche veemarkt in November. Ik laat
in t midden of deze beschuldigimg waar is ge
wees., t is voor mij nooit duidelijk geblekVn.
Zeer opmerkeiijk en eenigszinis frappant voor
Burgemeester en Wethouders was, dat een ge
deelte Van dit college n.l. het Christelijk-
Hfl.stonsche gedieelte bereid was zijn houding
te wijzigen en zoo aansohouwden wij de eerste
breuk. Aanschouwden wij teven-s, dat deze
fractie toch wel wat voor de kermis bleek te
gevaelen, ja, er zelfs liohtelijk zijn hart aan
had verpand, maar aanschouwden wij ook en
bovenal mijnheer de Voorzitter, dat er inzake
dp ohrastelyke levensbesohouwingen en opvat-
tmgen omtrent wat op het publieke erf wel
en wat niet toelaatbaar is een groote klove
van meeningsverschil bestaat.
Intusschen heeft deze fractie zeer zeker ook
m dit opzicht zijn naam van „historisch" eer
aangedaan, en moeten wij zeggen: „Het had
erger kunnen zijn!"
Uit dit staaitje valt duidelijk op te maken,
dat clencalisme zeer zeker op het ter rein van
de gemeentepolitiek leddt tot intolerante toe-
standen en op den duur onduldbaar en onmo-
gehjk is. Er is maar een land ter wereld warn-
men clericale politiek in deze mate heeft, het
is slechts een kwestie van tijd en geduld; want
dergelijke belachelijkheden zullen tenslotte
ook hier verdwijnen als het zelfrespect no°- wat
stijgt.
Ook op dit stuk is het verschil in houding
slechts partieel.
Voor de rechtsche raadsfractie's moge dit
een punt van dispuut zijn, ik draai er mijn
hand zus of zoo voor.
De groote principieele verschilien liggen
daarin, dat ik als vertegenwoordiger van de
S. D. A. P. hier geroepen zijnde, ook inzonder-
heid de belangen der arbeiders te dienen op dit
terrein al op zeer geringe medewerking- heb
mogen bogen! Op welk een tegenkanting i.s niet
gestuit mijn jarenlang pleiten voor de aanstel-
ling van vaste fitters, terwijl men thans tegen
advies van bedrijfshoofd en gascommissie in,
nog steeds wacht andere mensohen aan te stel
len als b.v. een ge,school,de krac'ht van terrein-
werker. Hoe ongewenscht b„v. is de toestand
dat men des nachts de zorg voor de geheele
gasfabriek aan, een stoker overlaat. Dat mag
en kan niet toegelaten worden als straks Ter
Neuzen nog aansluit en waarschijnlijk de pro-
duetie zal stijgen en daardoor meer arbaid
gevorderd zal worden.
Van de geringe genegenheid voor goede
maatregelen op sociaal terrein wordt ook in
deze begrooting blijk gegeven door verslechte-
ring van het loonpeil van nieuw personeel.
Op onderwijsgebied werd zeer weinig voor
iets goeds en nieuws gevoeld. Voor verstrek-
kinig van klompen en kleederen aan kinderen
van onvenmogende ouders was in Axel's raads-
zaal geen willig oor of ontvankelijik gemoed te
vinden.
Niets verder dan waartoe men volgens wet-
1 - wilde men
telijke maatregelen verplicht was,
gaan.
En dat terwijl het lager onderwijs is het on-
derwijs van het arbeiderskind, voor welks
cultureele belangen wij sociaal-democrabetn dag
en nacht op de bres staan en ons dit tot een
heilige zaak rekenen. Het is dit onderwijs toch
waar het arbeiderskind het mee doen moet en
uit dien hoofde behoort dit boven alles te zijn
een onidierwerp van de uiterste, de teerste zorg.
Het is onzen duren plicht dit tot het hoogst
mogelijke peil op te voeren.
Helaas voor geestelijke ontwikkeling blijken
de heeren niets te voelen.
(Zie verder het Eenste Blad.)
