ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN. Uit list bsogs Noorden, No. 7883. Vrijdag 15 Januari 1933. 66e Jaargang HINOERWET. ABONMEMENTSPRIJS: HHllST.® BLAX). Ui TSLAG BINNENLAND. Voor binnen Ter Neuzen /1,40 per 3 maanden Voor buiten Ter Neuzen fr. per post 1,80 per 3 maanden Bij vooruitbetaling fr. per post /'6,60 per jaar Voor Ned. Indie en Amerika 2,70 per 3 maanden Voor 't overig buitenland /3,35 per 3 maanden Abonnementen voor't buitenland alleen bij vooruitbetaling. van onzen NIeuwjaarswedstrijd. De uitslag van den wedstrijd is als vokjt: le prijs: M. SCH1EMAN te Othene. 2e prijs: S. JANSEN te Axel, Margrette. 3e prijs: J. DE KRAKER Cz. te Zaamslag. teswijl aan: M. van Tatenhove te Groede, jacobus Scheele te Zaamslag, C 117, L. Meertens te Echt, M. Scheele te Othene, Gelein Durink te Ter Neuzen, N. Neuzenpolder, en Jacob Oppeneer te Hoek, Boeregat, ee» boekwerk of een gratis abonnement, (fedurende een half jaar, op ons blad zal worden uitgereikt. De prijzen liggen aan ons Bureau ter beschikking of worden, op verzoek toe- geaonden. CXVIIi. Het is thans 250 jaar geieden, dat onze grootste admiraal Michiei de Ruyter zijn laatste tocht deed. In April 16/6 is hij in de Middellandsche zee doodelijk ge- wornd. Het gescihiedde in den zomer van 1675, dat de Staten besloten om hun bondgenoot Spanje ter hulp te komen, dat met Frankrijk in oorlog geraakt in de Middellandsche zee, zwaar had te kam- pen om zijn toenmalige Italiaansche be- bezittingen te behouden. Op sterk aan- dringen van Spanje zou als bevelhebber der vloot otize De Ruyter worden aange- steld. Maar in Holland was men in een zuinige bui verzeild. Men wilde wel helpen, doch het moest niet te veel kos- ten. Vandaar, dat slechts een betrekke- lijk kleine vloot van achttien schepen van mlddelmatige grootte met enkele bran- deia gereed gemaakt werd, bemancl met ongeveer tienduizend zeelieden. De Ruy ter oordeelde terstond, dat dit te weinig was, want hij wist, dat de Franschen beschikten over een vloot dubbel zoo talrijk met veel grooter schepen en veel meer kanonnen en manschappen, zoodat hij terecht vreesde, dat de tocht niet goed zou afloopen. Later bleek nog, hoe de leveranciers ernstig bedrog hadden ge- pleegd. Er was niet alleen een geheel onzeewaardig schip bij de vloot, maar het geleverde touwwerk bleek ten deele voqs en vergaan, en vele zeilen waren van onvoldoende qualiteit. En toen het er later op aan kwam om te vechten, bleek het, dat de Spaansche schepen niets waard waren door de onbekwaam- heid hunner kapiteins, Tegenover deze zwakke Nederlandsche macht stond een sterke Fransche vloot, gecommandeerd door den allerbekwaamste van Frank- rifk's admiraals: Du Quesne. Toen De Ruyter zijn aanmerkingen maakte, antwoordde een der leden van het admiraliteitscollege: ,,,ik denk niet mqnheer, dat gij nu op uw ouden dag den rnoed vallen laat en bevreesd begint ke worden.' Daarop gaf De Ruyter het gedenkwaardig besoheid: ,,neen ik laat den moed niet vallen; ik heb mifn leven veil voor den Staat, maar ik ben ver- wonderd en het doet mij leed, dat de heeren de vlag van den Staat zoo veil hebben en wagen." Toen de admirali- teitsleden hem verzochten om hoewel hij ernstige bezwaren had, toch het com mando op zich te nemen, zei hij: ,,de heeren h ebb en mij niet te verzoeken, maar te gebieden: al werd mij bevolen 's lands vlag op een schip te voeren. ik zou daar- mee ter zee gaan en waar de heeren hun vlag betrouwen, daar zal ik mijn leven wagen." Zijn vrienden ontrieden hem te gaan, maar hij oordeelde, dat als de Staten hem uitzonden met een te kleine macht, hij zich aan hun bevel moest onderwerpen Hij had zich gemakkelijk kunnen veronl- schuldinen wegens ziin gezondheidstoe- stand, die veel te wenschen overliet vooral omdat hij telkens last van graveel (een ziekte in de blaas) had, maar hij zei, dat hij den tocht zou doen, ook al moest men hem naar boord dragen. Toen hij eindelijk aan boord ginq, nam hij van zijn vrien den aldus afscheid: ,,ik zeg u adieu en niet alleen adieu, maar adieu voor eeuwip. want ik denk niet weer te komen; ik zal op dezen tocht blijven; dat gevoel ik." Hij verliet zijn vrouw en verwanten onder een hevige gemoedsaandoening. Nog iets ter kenschetsing, hoe hccg- moedig de Statenleden waren, die geen van alien in zijn schaduw staan konden. Toen hij op 24 Juli 1675 afscheid van hen nam zeggende, dat hij vaardig was om zich naar 's lands vloot te begeven, aanbiedende zijn onderdaniqen dienst, hoorden de heeren.hem aan, gezeten in deftige, fraaie hooge armstoelen, terwijl De Ruyter op een gewoneTstoel (zonder armleuningen) mocht zitten! Nadat er reeds eenige maanden door de vloot op zee heen en weder was ge- kruist en enkele havens waren aanqe- daan, ontmoetten de beide vloten elkaar op 7 Januari 1676 in de Middellandsche zee ter hoogte van Stromboli. De Ruyters vloot werd gevolgd door een aantal Spaansche galeien, die echter ter nauwernood aan den strijd hebben deelgenomen. De slag werd eerst den volgenden dag aangegaan en de tus- schenligger.de tijd werd gebruikt voor het innemen van een goede gevechtsorde en voor het manoeuvreeren om een goede opstelling voor den slag te verkrijgen. De Fransche vloot was in schepen minstens anderhalf maal zoo talrijk, terwijl vele daarvan veel grooter dan ons grootste schip (het admiraalsschip) waren, zoodat de sterkte der beide vloten ongeveer stond in verhouding van drie tot een. Bovendien hadden de Franschen nog het voordeel van den wind, Beide vloten waren in drieen opge- steld: de Fransche voorhoede onder de Preuilly-Humieres, het centrum onder Du Quesne, de achterhoede onder Gaba- ret. Daarteoenover de Nederlandsche voorhoede onder schout bij nacht Nico- laas Verschoor. het centrum onder De Ruyter, de achterhoede -onder vice-admi- raal Jan de Haan. Als kapitein bij De Ruyter fungeerde een zeer dapper en be- lcwaam man: Gerard Kallenburg. Nadat beide vloten al zeilende elkaar waren genaderd; begon De Ruyter den slag door aan de Du Quesne de voile laag te geven, waarop gedurende drie uur lang van weerszijden zulk een verwoede kanonnade werd gehouden, dat De Ruy ter in zijn rapport aan de Staten schreef. dat hij nooit in zijn heele leven een scher- per strijd had bijgewoond. Een gedeelte van dien strijd werd ge- voerd door op elkaar zoogenaamde bran- ders af te zenden, schepen voorzien van vele brandbare stoffen, die moesten wor den aangehaakt aan een vijandelijk schip om te trachten dit in brand te steken. Dus terwijl zulk een oorlogsschip bezig was zich te verdedigen tegen de aanval- len van andere schepen moest men zich dan nog plotseling verwereg tegen een brander. Maar ditmaal diende het geluk onzen admiraal, want achtereenvolgens stelde hij drie branders buiten gevecht, Wij zullen hier geen verhaal qeven van den slag niet alleen omdat dit te uitvoerig zou worden. maar ook omdat voor qe- wone lezers de zeemanstermen weinig begrijpelijk zouden zijn. Maar wij zullen hier laten zien, hoe oudtijds toen alles zeilende moest worden gedaan, het ai of niet veriiezen van een zeesiag ook athing van den wind. Als het uaarmede den Franschen was biijven meeloopen, zou de bioliandsche vloot verslagen zijn geworden. Met stoom- schepen was dat gebeurd. Een kleinere vloot van ieder op zich zelf kleinere schepen werd aangevallen, dus de lengte van de Fransche slagorde was aanmer- kelijk grooter, zoodat de tusschenruimte tusschen de Nederlandsche schepen noodzakelijk grooter moest zijn. En daar in het gevecht de schepen natuurlijk niet blijven stilliggen, geschiedde het na eenige uren strijd, dat tusschen het es- kader van De Ruyter en dat van Jan de Haan een vrij groote ruimte openkwatn. Du Quesne dat ziende gaf terstond aan vier groote schepen onder De Tourville bevel om van die ruimte gebruik te maken en door te breken, waardoor De Haan's eskader ingesloten zou zijn geweest. In- dien dat gelukt ware, zou onze vloot in twee helften verdeeld, de eene na de andere helft zijn verslagen. Doch ter- nauwernood was het bevel gegeven, of de wind ging liggen en die vier schepen bestemd voor de doorbraak konden in de windstilte niet vooruitkomen. Zoo ge schiedde het, dat deze zeeslaq onbeslist bleef, en beide vloten in den nacht uit elkaar gingen, omdat de windstilte aan de Franschen belette den strijd door te zetten tot de overwinning was behaald. In den zeesiag ging een groot Fransch oorlogsschip, lek geschoten, naar den kelder, maar ook van onze vloot ging een schip den volgenden dag verloren. Het lek kon niet tijdig genoeg gevonden en gestopt worden en terwijl het schip zei lende was naar een nabijgelegen haven, zonk het in de diepte weg. Onze vloot was duchtig gehavend, zoodat aan de schepen heel wat hersteld moest worden, maar de bemanning kwam er goed af. Er waren bijvoorbeeld op De Ruyter's schip, dat het allerfelste was aangevallen, slechts zeven dooden en dertig qekwet- sten, terwijl er 450 man aan boord waren. Van de officieren was de eenige die sneu- velde, de schout bij nacht Verschoor. Men moest strijden met een vloot, waarvan twee schepen 76 kanonnen had den, de anderen tusschen 34 en 70, be- mand gemiddeld met iets meer dan 200 man, tegen een Fransche vloot, bemaivd gemiddeld met meer dan 300 man, terwijl tien schepen van 76 tot 96 kanonnen hadden. Nada; De Ruyter hegevechtsterrein had verlaten, zeilde hij naar Napels, al- waar hij op elf Februari aankwam. Hier vond hij, dat op de galeien niet minder dan 26 Hongaarsche predikanten als galeislaven zaten, met verscheurde klee- ren. half naakt, met uitgemergelde licha- men. afzichtelijk door builen en wonden, ..zoodat men hen niet zonder mededoogen aanschouwen kon, te meer omdat er onder waren, mannen grijs van ouderdom, die door hun deftig bleek en vervallen uiter- lijk eerbied en erbarmen opwekten". De Ruyter wendde zich terstond tot den on- derkoning van Napels, markies de los Velez. en wist zoo krachtig voor deze ongelukkigen te pleiten, dat zij in vrijheid werden gesteld. Op 22 April ontmoetten de beide vloten elkander wederom, dittnaal ter hoogte van de Etna. De Spaansche vloot, die ons moest helpen, schoot wel dapper heel wat schoten af, maarop al te verren afstand Terwijl De Ruyter op het zon- nedek van zijn schip te midden van een hevige kanonnade zijn bevelen uitdeelde, werd hij getroffen door een kanonskogel, die zijn Iinkervoet afschoot en zijn rech- terbeen verbrijzelde. De held viel van een hoogte van ruim twee meter omlaag. Toen redde zijn kapitein Kallenburg den toestand. Deze nam het opperbevel ter stond over, zoodat tijdens den slag de Hollandsche kapiteins het onheil niet ge- waar werden, waardoor hij allicht een paniek voorkwam. Toen De Ruyter ge- wond werd, zei hij o.a.: ,,Aan dit ellen- dige lichaam is weinig gelegen, als de kostelijke ziel behouden wordt." Na eenige dagen van zwaar lichaamslijden overWri onze grootste zeeheld op 29 April 1676. ruim 69 jaar oud. Op zijr, graf staan deze latijnsche woorden: Inta- minatis fulget honoribus. dat beteekent: Hij blinkt in onbezoedelde eer." T. g. T. DE CRISIS. Omtrent de D nsdag gehouden vergad?- ring der Katholieke hamerfraciie deelt »De Rsb." mede, dat de kans van slagen van heteompromisvoorstel van dr. De Visser dat door het demissionaire Katdnet aan de Katholieke fractie was toegezonden om de opinio daa o er te vernemen, zeer gering geworden is en met een nog zeer langen duur van de crisis ernstig moet gerekend worden. Geruchten giDgen, dat dr. De Visser thaDS zoo spoed g mogelijk zijn opdracht aan de Koningin zal teruggeven. Volgens „De Tijd" loopt in parlemen t ire kringeu het g rucht, dat de aanwez g- heid te 's Grav6nhage van mr Th. B Pleyte, Minister van Kolonien in hi t extra-parie- mentaire kabi et Cort van der Linden, thans Nedtrland^ch gezant te Madrid, in verrand zou staan met de oplossing der kaoinets- crisiR. VOOR ORAJNJE, TEGEN ROOD". Onder dit opsehrift hadden de dagbladen van Oudejaarsa ond ten bericht, dat aldus begint z/ln de provincie Utrecht is men op ,yhet oogenblik doende ten weerbare or- z/ganisatie te vo'men tot steun van ons jOranjehuis, die als ereeniging den naam iprvan »Nederland Oranje nationalis eu" »zal voeren". Voor het Nederlandsche volk in zijn ge heel zijn Oranje en Nederland eende l and is onverbreekbaar. Men haudelt ver keerd, wanneer men den indruk geeft aan d- juistheid dez r stalling te twijfel n, hetge°n de nieuwe vereeni-jing nochtans duet. Zelfs de sociaal-demi craten, d e den republikeinschen regeeringsvc rm in bun program ma hebben geschreven, wachten zich wel iets tegen het Huis van Oranje te ondernemen. De 1 iders dezer partij weten opperbe t, dat er velen '/ijn, die het heel goed vinden lid van de partij te zijn, veelal omdat zij er hun voordeel in zien de Riders zijn op dit punt dikwijls zeer openhartig maar bij wie men niet met propaganda tegen Oranje aan boord moet komen. Dat zou hen kopschuw maken. Deze toestand kan alb en minder gunstig worden, wanneer de in Utrecht opgerich'e vereenigingtoteer-igeninv'oed mocht komen Actie kwrekt tegen ac ie. Hetoptreden d«r jonggeboven vere niging kan slechts leiden t t orga- isatie van het verzet tegen het Nederlandsche stamhuis. Maar niet alleen aan de thans uiterst gelukkige positie der Oranje's wordt aldus, weilicht onherstelt are schade toe.ebracht Zonder eenigen twijfel geldt hetzelfdu, oor het monarebale s elsel. De Nederlande s, die dit stt lsel vc or huu land zijn to-gedaan, zijn geringer in aantal dan de a nhangers van het Huis van Oranje, d. w. z er zijn er onder laatstgei oemden en wij vermoedec, dat hun aantal nietge iirg is, d e de monarchie voor Nederland den besten regt eriDgsvorm achten, alleen zoolang een Oranje althans e* a recht streeksche afstammeiir g(e), op den troon zi't. De con-ti utioneele monarchie is echter voor Nederland de eenige goede regeeringsvorm, omdat. waar het volk in zooveel groepj s verdeeld is. vooral op godsdienstig terrein, en de leidende kringen elkaar zoo van nabij kennen en afbreken, een gezag boven dat alles, als cemeot ian het. V'aderlandseh gebouw, onnFsbaar mag hieten. Moge derhalve de van Utrecht uitgaande beweging net slagenschiijft de her P. J de Kanfer, voorzitter van het Alg. Ned. Verbend. NEDERLAND EN BELGIe, De correspondent te Brussel van de N. R. Crt. meldt: In een bijeenkomst van de commissie voor buitenlandsche zaken uit de Kamer van Afgevaardigden heeft de Katholiek Jaspar, oud-Minister van Buitenlandsche Zaken, gevraagd, hoe het stond met het Nederlandsch-belgische verdrag. Daar Minister Vandervelde afwezig was, heeft Van Cauwelaert, de rapporteur, geant- woord, dat er geen sprake van kon zijn, dat de onderhandelingen thans voortgang vinden, gezien den parlementairen toe- stand in Nederland. PATRIMONIUM'S FEEST. Er bestond groote belangstelling uit alle kringen der Christelijke vakbeweging voor ae recepne, aie net uesiuui at/ ai- deeling Amsterdam van „Patrimonium Woensdagmiddag in Maison Boer aan het Weteringplantsoen hield, ter herden- king van haar 50jarig bestaan. Het be- stuur had temidden van groen en bloemen piaats genomen, terwi)i in de zaal vele banieren van afdeelingen van ,,Patrimo- nium prijkten. Onder de vele orgauisaties die het be- stuur kwamen gelukwenschen werden opgemerkt het Bondsbestuur van „Patri- moiiium" vertegenwoordigd door de hee ren P. van Vliet en Grondijs, het Centraal Bestuur van de A. R, Kiesvereeniging Nederland en Oranje de Nederl. Mid- dernachtzending, de R. K, Volksbond, de Middenstandsbond, Chr. Vrouwenbond, de kerkeraad der Gereformeerde gemeen- te, voorts zagen we er de heeren Prof. Grosheide, rector van de Vrije Universi- teit, den wethouder Dr. Vos, die verhin- derd was tegelijk met het college van B. en W. te komen en Beeremans, den eenige nog in leven zijnden oprichter van ,,,Patrimonium", die met applaus werd begroet. Tegen vier uur kwam het Dagelijksch Bestuur der gemeente, met burgemeester De Vlugt aan het hoofd. de wethouders de heeren Ter Haar, De Miranda, Von Frijtag Drabbe en Ed. Polak, het Bestuur compiimenteeren. De heer Dc Vlugt hield daarbij een korte rede en herinnetde aan het vele werk, dat ,,Patrimonium" op maatschap- pelijk terrein heeft verricht. Hij huldigde voorts de nagedachtenis van de oprich- ters en bracht speciaal hulde aan den nog in leven zijnden oprichter, den heer Bee- remans. Op verschillend gebied is de jubileerende vereeniging wrerkzaam ge weest, menig maatschappelijk vraagstuk bracht zij tot oplossing, niet in 't minst op het terrein der volkshuisvesting. Namens het gemeentebestuur dankte hij de Ver eeniging voor de hulp aan de gemeente verleend. Na Gods zegen over den ver- deren arbeid te hebben toegewenscht overhandigde de burgemeester namens het gmeentebestuur de groote zilveren medaille der gemeente Amsterdam. (Ap plaus.) De voorzitter, de heer J. Douwes Jr., danRte en verklaarde overweldiod te zijn door de vele gelukwenschen. Het werk van ..Pafrimonium" was vaak moeilijk en soms teleurstellend, doch met waardee- ring nam hij kennis van het medeleven van den burgemeester. De hulde door hem gebracht, noemde hij een onvergete- lijk moment. HET TOEZICHT OP DE LICHAME- LIJKE OPVOEDING. De Minister van O., K. en W. brengt ter kennis: dat ingevolge Kon. besluit, van 1 Janu ari j.l. af, het rijk voor het toezicht op de lichamelijke opvoeding is verdeeld in twee inspection, zoodanig, dat de eerste inspectie zal bevatten de provincien N. Brabant, Gelderland, Zeeland, Overijssel en Limburg, de tweede inspectie de pro- fNGEZONDEN MEDEDEEJTNGEN. incien Zuid-Holland, Noord-Holland, Utrecht, Friesland, Groningen en Drente: dat de inspecteurs van de lichamelijke opvoeding W. H. Nijsten en M. F. Graaf- land, van 1 Januari af als zoodanig werk- zaam zijn, resp. in de eerste en tweede inspectie, en dat de inspecteur in de eer ste inspectie zijn woonplaats heeft te s Hertogenbosch, terwijl de inspecteur in de tweede inspectie tot wederopzeg- ging woonplaats heeft te Deventer. DE BEDR1JFSLEIDING VAN P. T. EN T. Naar men aan de Msb. meldt, staat het thans vast, dat voor het Staaisbedrijf der P. T. T. een directorium, bestaande uit 3 personen, ingesteld zal worden. Het betrekkelijk Kon. besluit is binnen zeer korten tijd te verwachten. HET VLIEGVELD Bij VLISSINGEN. Het vliegveld op Walcheren ligt voor een groot deel onder de gemeente Oost- en V/est-Souburg. Het rijk heeft nu aan gevraagd, op haar grondgebied op het veld een vlkgtuigenloods van 22 bij 27 meter te mogen bouwen, met bijbehoo- rende lokaliteit voor passagiers, douanen en verder personeel. OVER HET NATTE LAND. Een onzer vertegenwoordigers n aakte iD gezelschap van een filmoperateur een tocht d or de oveisiroomde gebieden in Noord-Brabant, Geldtrrland in Overijssel. De algemeene indruk s dat, nu het water, zgn koogsten stand heeft bereikt. de toe stand vrijwel sta iel is geworden. Dele- volking draagt met groote berus ing en gelatenheid naar :ot. In de velledig o^er stroomde, geb eden, waar men eenv udig staat voor een uitgestrekte binneD.ee, die alles heeft verzwolgen, is men spoedig u tgekeken. F'et water staat er v-'rschrik- kelijk iroog en dat zal nog maanden duren. Afwisselender s dan ook eeu watertocht over de gedeebelijk overstroomde gebieder, waar het water gemiddeld 2 a 8 AL hoog staat. H er zijn de halverwege in hit wat°r staan 'e woningen rog niet verla en, en hebben de bewoners zich in d> n top van hun waning geinstalleerd. De wegen zijn er nog terug te vinden door d" wil- geiiiijen bepaald grappig ;Joet het aan, een haiven meter boven het water te zien uitsteken de bordjesRijwielp'd, of de handwijzers van den A. N. W B, Maar de weiden liggen zoo diep in het grauwe water, dat men zonder iets te femerke?:, over heggen, hekken en prikke'draa-i vaart. Alleen telegn afpahn s eken nog een find boven het water uit; de dijken !iggrn in dit gebied als lauge pieren, rmspoeld door een deinende zee. De rivieren zelf hebben een angstwek- kende bre dte Maar de dp! en zijn hier stevig; troepjes van twee en meer boeren surveiUeeren en slaan dir ct ala?m als er een verdackte p'ek ontd kt wordt. Den grootsten angst gevoelt men voor de z.g. kwellon, dat zijn ondermijningen in den dijk, waardoor het water zichzelf een weg boort, zoodat de dijk verzakt en eindelijk kan instorten. Zeer beiangrijk i» op ver- schill nde ptaatsen dehoe eelh id kwelwater dat door den dijk jreperst wordt. vooral daav waar zich ko ken achter den dijk bevinden. Het gevaar zou hier foenemen door een te Snellen val van de riv er. wijj het water dan te sterk lar.gs de dijken giat schuren. Waarlijk, zelfs nu het water gaat vallen zijn de zorgen hier volstrekt nog niet geweken EEN DANKSTOND IN DE BOMMELERWAARD. De dijkgraaf van de Bommelerwaard.de heer H. C. de Jong, heeft den volgenden brief gezonden aan de predikanten en kerker«den der verschillende kerken, de pastoor« n a»n den voorg ng, r der Israel, gemeente in de Bommelerwa, rd ENSCHE COUR Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN maken bekend, dat bet verzoek van J VAN bER LINDEN te Sluiskil, om (in) het perceel, kadastraal bekend in sectie G, no. 1990 een klompenfabriek te mogen oprictiten, door ben is TOEGEoTaAN. Ter Neuzen, den 11 Januari 1926. Burgemeester en Wethouders voornoemd HUIZINGA, Burgemeester B I. ZONNEVIJLLE, Secretaris. MMMaMKiinjmMi.uuij hubm*? rf - ^*.i (MM ROOWABAK ROOOE5TER iixzi Dcmxrtri chci

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1926 | | pagina 1