m
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
mbed
No 7846
Vrij dag 4 December 1985
f>5* Jaargang
$J> tftil
ABDHNEMEHTSPRtJS: ~:W-a'.-JMS
Het huis van den zondeiling.
S
fBUILLKTOK.
S IWNEHLAiO.
DE Tiioe
IS*
j^jAtabak
8 U i T L* IA*D
J? W"JS3-EI OZE3
^iaa^eccmoinische kroniek.
Spiegeltje aan den wand.
in veie opzicnten in ons land te verge-
jmet izugeiand: deze twee zijn nog
*e eemge vrijuandeis-Kampioenen, ook al
..geineien beiue de laatsce jaren van be-
scuermende recinen voor bepaaide takken
van inauscrie; beide zijn aangewezen op
uit- en doorvoer van aigewezKie produc-
ten, beide hebben net ontschacoare voor-
eecnt van een zeer groot koioniaai bezit,
«uu veroazeride inkomscen doet toevloeien
aatu: net moeaerland. De hngelscnman is
•veaam wij trotsch op zijn persooidijke
•aaiaankelijkheid, haat maatregelen van
mm Militaire gestrengiieid in een pohtie-
staat en beiden gaan er grootsch op, dat
kk ia het verre verieden hun land een
weikome schuilplaats bood aan ai wie zich
mmt kon buigeu voor ondragehjke awin-
•aiandij. Maar ook in zuiver materiee
epeic&t, voor de ontwikkeling van handei
an miiverheid zijn voor beide landen ge-
iijk.c stadia op te merken, al moet hier mis-
achien de voorrang gegeven worden aan
oazen nabuur van overzee.
Wat den leitelijken toestand betrett. J
sedert tientallen van jaren kunnen beide
landen niet meer op gelijke lijn- gesteld
worden ol in een adem genoemd: de ver-
bonding op de wereldmarkt is geheel an*
ders geworden dan in de tijden van Ne-
deriand's glorie. I och heeft ons land me.
eere zijn plaats weten te handhaven, in
amnio opzicht staan onze industrieelen
aeker niet ten achter, onze koopvaardij-
vioot met alie daarbij ten nauwste betrok-
ken industrieen mag zich wat gehalte en
leemansciiap der opvazenden etreit me-
ten met de beste ter wereld. En dan spre-
ken wij nog niet eens, in dit meer uitslui
tend op de praktijk gerichte artikeltje.
over de wetenschap in al haar verta, Ion-
gen, waarin Neerland s roem onverzvAik.
wordt voortgedragen door zoovele uit-
Aamenden
in socfale wetgeving hebben wij, seaert
de uitvinding daarvan, niet den eersten
pas aangegeven, maar wel is sedert den
vrede van Versailles geen land zoo ..ve^"
licht" geweest als het kleine stukje 9r°nd,
dat ontwoekerd werd aan de baren. Wii
hebben er ervaring mee opgedaan, welke
ons aan teleurstelling veel rijker maakte
en overigens slechts armoede naliet in de
betrokken kringen. Maar wij zijn wijs ge-
wwrden, wijzer tenminste dan voorheen,
en het kan zijn nut hebben om in den over-
gangstijd, dien wij nu moeten doorworste-
fen het oog te wenden naar netzelfde fctn-
geland en profijt te trekken van de daar
te leeren lessen.
Mede op sociaal terrein heeft tLngelanc
aan de wereld veel te overdenken ge
geven. Onze jonge vakbeweging gmg
hare lessen putten uit de wijze waarop
aich daar een krachtig sociaal leven ont-
wikkelde vrij van politiek. Een schitte-
rend voorbeeld gaf dit door de vele in^ el-
lingen van onderlinge hulp, door de voor-
ziening tegen de gevolgen van wer.coos-
heid en de kracht daarvoor werd gevon-
den in het „self-help", terwijl niet in de
eerste plaats heul gezocht werd in wet-
gevende maatregelen. De Britsche vak
beweging stond geenszins principieel vij-
andig tegenover de ondernemers en het
kapitalisme, al moest natuurlijk menige
vaak harde strijd gevoerd worden over
v«rschil in inzicht omtrent verbetenng
van arbeidsvoorwaarden. Vadertje Staat
was een uitdrukking. welke men in die
tijden, geiukkig, met kende: er waren
twee geiijkgerechtigcie partijen, die het-
zeltde ooei beoogden al was net met iangs
denzeliden weg en het resuitaat, dat be-
reikt werd, kon aan de wereld getoond
worden. De almacht van den Staat is
lhans ook daar gebiedend opgetreden met
miskening van de grondwaarneid, dat zijn
taak beperkt moet w'orden tot regeling in
algemeene lijnen en tot wering van uit-
wassen: de verdere, geleideiijKe ontwik-
keiing moet oyergeiaten worden aan de
wisselwerking van de eigen krachten in t
bedrijf.
Natuurlijk hebben de tijdsomstandig-
heden in ovesheerschende mate het ingrij-
pen door den staat begunstigd. Maar
qeenszins gaan de leiders der bedrijven,
noch de hoofden der vakvereenigingen
vrij uit. De eersten hebben de schoone
gelegenlieid ongebruikt laten voorbijgaan
om de bedrijven op hetzelide peil te bren-
aen, waarop ze in andere landen staan,
op zeer oneconomische wijze vaak werd
de exploitatie veronachtzaamd en finan-
cieele grondbeginselen verwaarloosd.
Maar 'vooral de vakvereeniging treft hier
schuld, van het oogenblik at, dat onjuiste
tactiek werd gcvoigd 6n vcrkecrd inzicht
in toekomstige mogeiijkheden de boven-
hand kreeg. L>e vaKvereeniging verliet de
oude beproelde paden, in haar macnts-
besef werden de oogen gesloten voor de
niet te keeren weerslag welke volger,
moest op onmogelijke eischen. Misschien
nog meer dan door de politiek, cue ook
daar zich op een onzaiig moment van de
beweging meester maakte, heeft de aibei-
dende klasse thans te zuchten onder dra-
conische bepalingen door de eigen leiders
ingevoerd.
Het is haast ongelootlijk, hoe streng
daar te lande in den arbeid grensscheidm-
gen worden gehandhaafd door de almacht
van de Trade Unions,. Behalve, dat men
er de z.g.n. sheltered trades kent, d.w.z.
ollicieele en semi-officieele niet-producee-
rende bedrijven als waterleiding, spooi-
weaen, posterijen, enz. waar veel hooger
iooaen worden ontvangen 100 milhoen
per jaar meer dan in de andere bedrijven,
die dus als belastingbetalers deze ofii-
cieele vakgenooten die kluifjes toewer-
pen), is in het bedrijf zelf onderscheid in
den aard der werkzaamheden als verkeer-
den wij nog in den tijd der giiden, een
klinker op een scheepswerf mag niet de
vertkwast hanteeren ol platen helpen ver-
sjouwen, de electricien roept den timmer-
man om zijn instailatie te bevestigeis
Georganiseerden en ongeorganiseerden,
een andere uitwas van kankerachtigen
aard! werken in de werkplaatsen geheel
atgescheiden van elkaar, ae eerscen in
uurloon en de anderen in stukioon. ts het
wonder, dat het verschil in arbeidspraes-
talie en de daarmee innig samenhangende
totaal-verdienste belangrijk wordtl De
meest voikomen waanzin is wel oereikt in
Australie bij de zeemansstaking, die zoo
onnoemeiijk veel kwaad heeft aangericnt.
Daar werd bv. in Adelaide een stoom-
schip met bederielijke lading 18 voile
dagen opgehouden, omdat een der aan-
yenomen stokers niet lid was van de vak
vereeniging en de overige bemanning met
hem dus niet kon uitvaren. Zoo is de
machtswellust van de vakvereenigingen,
dank zij daar de lauwe houding van de
sociaal-democratische regeering, welke
deze uitwas niet uitsneed, tot razernij
i geslagen.
macht der vakvereeniging was natuurlijk
de tactiek van opdrijving der loonen.
Deze heeft al spoedig geleid tot werk-
loosheid in dien zin, dat de mannen, die
de hoogere loonen niet konden verdienen,
op zekeren leeftijd door het bedrijf niet
meer te betalen zijn en dan natuurlijk het
reeds ontstellend cljfer der werkloozen
komen verhoogen. En, wat nog wel sens
te veel uit het oog wordt verloren, in der-
gelijke omstandighec *n wordt bij den on-
derneiper de lust weggenomen om geld te
wagen in en werkkracht te geven aan zijn
zaken; de werkman zelf wordt wat werk-
lust en arbeidskracWbetreft, op een lager
peil gebracht.
TNGEZONDEN MEDEDEELINGEN
groote doos S5 ots.
Deze ervaringen, in Engeland opge
daan, zijn niet in een hand-omdraaien ol
door prachtig beredeneerde en met cijfers
gestaafde rapporten van gemengde corn-
missies ongedaan te maken. Het land -al
er nog jaren onder gebukt gaan, ten na-
deele van eigen ecoiiomische kracht An
deren mogen zien in dat spiegeltje aan
den wandMisschien ons land wel in
de eerste plaats. Al kennen wij hier niet
de organisatorische fouten, als daar ge-
maakt. wij verblijden ons in een andere
zegening: die van de concurrentie tus-
schen de vakvereenigingen van verschil-
lende politieke richting. Zou een mpgeh)k
ooqenblikkelijk succes velen dier leiders
niet blind kunnen maken voor het ge-
vaar, dat de werkelijke belangen van
nijverheid en werklieden beide in de
waagschaal worden gesteld?
Een onmiddellijk gevolg van die over-
E MLDDENSTANl? NIET OVERBOD1G
Het is in onzen tgd noodig, kon het zijn
door een geregelden radio omroep voort-
durend op te komen voor het bestaansrecht
van den middenstand. Telkens moet wo den
gezegd waar bet op staat. leikecs moet
worden geprotesteerd tegen overheidsmaat-
regel of persbewering, die scoadelijk is
voor het heden en de toekomst van den
middenstand die unontbeerlijke elementen
voor het voortbestaan dersamenlevingbevat.
Tot nu toe geschiedt dat veel te weinig
Tot nu toe zijn de „middenstanders" veel
te weinig doordrongou van de noodz kelijk-
heid om eigen stand hoog te liouden
tegenover een ernstig streven om hen zoo
spoedig mo^elijk te doen verdwijnen, een
erost p3treven. waaraannogernstigetheorie,
noch t-rnstige praktyk ontbreeki.
Want zij, die den toekomstdroom ee er
n euwe maatschappij droomen, zjjn toch
echter geen droomers, maar staan in 'egen-
deel, met lieide voeten iu de werkeljjkheid.
Wat de theorie betreft Zij is wel het
best uitgedrukt door Prof. Heering, w en^
beweringen in He tijden eoepen feitelijk
neerkomen op de ^esehuldiging dat bet
zakenleven zou behooren tot een onzedelijke
wereldord" Terwijl bij zich volstrekt niet
bewnst schijnt, van de moeilijkheden, den
arbeid, de zorg, die aan het zakenleven
verbonden zijn. En van het teit, dat alleen
een bona file zaker man op deu duur kan
blijven bestaan. Gezweger. nog van de
menigvuldige diensten door den middenstand
aan de samenlevicg bewezen. D ensten,
die zoo groot zijn. dat zelfs de soeialisten
in hun propagande-geschiift, dat zjj bet
socialisatie rapport noemen hebbsn moeten
erkennen, „dat (daarom) voorhands niet
aan een volledige socialisa.ii- (van den de-
tailhaLd 1 en -bedrijf voegen wij er bjj)
kan worden gedacht."
In de praktijk ziet het er echter niet^naar
uit, dat de Middenstand .voorshands" van
die socialisatie bevrijd zal blijven. Dat
zien wjj vooral in de vier groote steden
van ons land, waar voortdurend door uit-
breidiDg van het overheidsb drijf aanslagen
op het bes aan van den Middensta- d worden
eraamd en ten deele uitgevoerd, Amsterdam
gaat daarbij vooraan. En watdaar nog verder
te verwachten is, kan worden opgemaakt
1 uit de feestrede van wethouder Wibaut bij
de viering van het 650jarig bestaan dier
stad. De orziening 'n de algemeene
levensbehoef en der bevolking zal r!e taak
moeten worden van het Amsterdamsch
Gemeentebrs uur De melkhandel, de
vleeschhandel, de graanhandel, b.v he ben
dat reeds ondervond*n.
De Grootbedrijven loopen daarbij bet
minste gevaar, want bun macht is op dit
oogenblik nog te groot-. Het lag en ligt
dus voor de hand, dat de Middenbedrijven
en de Middenhandel weden aangetast. Het
is evennel niet alleen van de zijde der
overheid dat de Middenstand gevaren te
duchten heeft Het groot kapitaal heeft
r-veneens d-1 in entie om den middenstand
of te verdrijven. of van zich afhankelijk te
maken. Op het Middlestandscongres 1921
te Rotterdam gehouden, zijn daarva ergrr-
lijke staaltjes medegedeeld
Teen werd aangedrongen op het vormen
van een krachtig Middenstandskapitaal,
d.w z een krachtig Middenstandsbankwezen.
Beide pogingen worden gemakkelijk ge
maakt door duizende kleine Middenstande's,
d'e met onvoldoende vakkeunis en onvol
j loend kapitaal egonnen, veel liever zet-
i baas worden dan zelfstandig te blijven.
En dan nog liefer van de Gemeenschap
dan van het greotkapitaal.
Ondanks dit alles blijft het - en feit, dat
i de Middenstand niet overbodig is. Zijn
verdwjjnen zou niet alleen de vorming van
een aantal *cultuurcellen" onmogeljjk ma
ken. Daar door zou ook de arbeidersmassa
rauwelijks komen te staan tegenover een
allesbehe rschende overheid rooals in
Rusland, of tegenover een a lesheheerschend
groot kapitaal, zooals in de ^ereenigle
-taten van Noord- Amerika Met alle
gevo'geD die daaruit voortspruiten. Het
is misschien niet ondienstig later het een
en ander daarover mede te deelen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
VartaS 26 cent per ons.
Van ERICH EKENSTEIN.
7) Vervolg.)
Twee van de heeren waren bovendien
in 't hotel bekend en kwamen dikwijls om
een ou-den beer op de derde verdieping te
bezoeken, met wien ze waarschijnlijk
zaken deden.
De oude heer was ingeschreven als
Warrik uit Manchester en den vorigen
dag al weer afgereisd. Hij had verschei-
den koffers bij zich en liet zich dien avond
tegen acht uur een auto halen om hem
naar het Westerstation te brengen. Bij
hem was een heer, die ziek scheen te zijn.
want Warrik hielp hem de trap af en met
behulp van den chauffeur in den automo-
biel.
Omdat hij niet de hulp van den huis-
knecht had ingeroepen noch hem een fooi
q eg even had, had die zich verder niet aan
den vertrekkenden gast gestoord.
Veel wist het kamermeisje ook niet. ze
wist zelfs niets van een bezoek en had de
groene auto niet gezfen. Toen het donker
was, had de Engelsche koopman haar ge-
beld en bevolen. hem een wagen te hafe-
omdat hij naar het station moest Des
morgens had hij al over zijn aanstaar
vertrek gesproken, toen hii de rekeninn
vroeq en betaald had. Oe drie hand ho.-
fers had hij zelf met het kamermeisje naar
beneden gebracht. Toen rag ze ook voor
het eerst. dat er nog een heer in Warrik s
kamer was. Hij lag op de sofa en sliep.
Warrik fluisterde haar toe, dat het zijn
zoon was, die pas uit een krankzinnigen-
inrichting bij Revers ontslagen was en
dien hij in Weenen was komen halen. Hij
sliep meestal, en dat was, volgens de
toren, goed omdat hij anders opgewonden
ja zelfs soms gevaarlijk was.
Toen de koffers beneden waren had
Warrik den patient zoover geVekt. dat hij
met zijn hulp de trap af kon gaan. Hij
was heel voorzichtig en bezorgd en droeg
hem bijna. Zij het kamermeisje was
bang geweest voor den krankzinnige en
durfde niet in zijn nabijheid te zijn. Ze
was blij, dat de oude met dien zieken zoon
nu uit het huis was!
Toen Hempel haar Forwestens portre^
liet zien, zei ze, dat Warrik's zoon wel
wat op hem gefeek, maar dat hij het wer-
kelijk was, zou ze niet durven zeggen.
Daarmee moest de detective voorloopig
tevreden zijn. Hij twijfelde nauwelijks,
dat Georg Torwesten voor Warrik s zoon
was doorgegaan. Ook, dat er drie heeren
met la belle Adisane gek,omen waren,
hieki hij voor mogelijk.
Ze kon immers eerst haar broers ergens
getroffen en meeoenomen hebben naar
den ouden heer. Warrik was natuurlijk
haar vader. De. broers hadden toen de
qroene auto meeaenoraen. Adisane was
waarschijnlijk onbemerkt nit het hotel
verdwenen. en de oude, oie orw- ste
misschien door een sterk narcoticum ver-
doofde, had zich later, toen het donker
was, met hem uit de voeten gemaakt.
Maar waarvoor? 1 orwesten had immers
zelf gezegd, dat hij bereid was tot een
tweede geldoffer?
Bood hij te weinig? Wou men hem
ergens vasthouden om hem nog meer at te
persen?
Ja, dat kon de eenige reden zijn. z,ijn
dood zou die menschen niet van nut
DE ONDERi EEKENING VAN LOO AR-
NO IS EEN GROOTSCHE PLECHTIG
HEID GEWt RDEN.
De ptechtigbeid van Dinsdag was e-nig
in de geschied- uis van het Britsche minis-
terie van buitenlandsche za.,eu. In het
midden der „g -uden ontvangzaal" -tond
een talel met 32 zetels, waar mheen de
kleinere tafels der secretarissen vrareu ge
groepeerd. Een derde _edeelte der zaal
werd in^enomen door een verhoogine met
zetels. Hier hadden meer dan 200 jour-
nalisten p'aats genomen d:-arachter str n-
den filmoperateurs met hun toestellen *om-
migen van hen badden zelf een plaats iu
de bovenrameji mo-ten vinden.
De Engelsche minister van uiter and-
sche zaken, Austen Chamberlain, was aan
het boofd der tafel gezeten, met 1 aldvrin
ar-n zijn rechterh nd en Cevil f'urst aan
zijn linkerhand.
Precies elf uur klspte een beembte in
zgn handen, wnarna de lichten werdf n aan
gestoken en de film-operatems begorr.en
te draaieu.
Het corps diplomatique had speeiaal ge-
r^serveerde zetels. Bet Britsche kabinet
zal act ter Chamberlain.
Lady Chamterlair, mevrouw Paldwi*
en andere "dames zaten dicht bp den mi
nister van buitenlardsche zaken, die's ko-
nings bood>chap voor'as, waarn, zooils
gemeld, de gedelegeerd>-n werden veTwel-
komd. voldoening werd uitgesproken over
het s'agen van de conferentie van Locarno,
en betreurd w-rd, dat tengevolge van het
overliiden van koni; gin Alexandra de
plechtigheden moesten woTden bekort.
Nadat Chamberlain de bijeenkomH in
het Fransch had toegesi roken. waarbij hij
er op wees, dat de Engelschen vastbesloten
zijn al het mogelijke te doen om toekom
stige geslachfpn den rampspoed en ver-
nielinsr te besparen, welke alle thans
levenden hebben gekend, hield Luther in
het Duitsch een rede
Briand wenschte erenals ardere gedele-
geerden Chamberlain gpluk met zijn werk
ter conferentie van Locarno en zjin be-
noeming tot ridder in de orde van den
kousenl and. Na Br and spraken Scialoja,
Vrandervelde, Penesj en ten slotte Skrzynski,
Alle redevoeringen te z>m n dunrden niet
langer dan 20 minutfn. Er heerschte
daarbij een aandacht'ge stilte. s'echfs on-
derbroken door het geklikklak der film-
camera's.
Chamberlain hetuigde in het kort dank
voor de v iendelijke woorden aan hetadres
i
wezen. j
En omdat ze, door de pogingen, die j
Torwesten waarschijnlijk wel zou aan-
wenden, om zich te bevrijden, hem voor
krankzinnig uitgaven, zou het niet moeilijk
zijn, hun spoor te vinden.
Noch in binnen-, noch in buitenland reist
men onbemerkt met zoo'n zieke. Jammer,
dat niemand in het hotel het nummer van
den auto wist, waarin Warrik ontkomen j
was! Ook dr. Wasmut. dien Hempel nog
laat des avonds op de hoogte bracht met
alles, wat hij dien dag ontdekt had. dacbt.
dat het niet moeilijk zou zijn, Torwesten
spoedig uit de handen van Warrik te be
vrijden.
HOOFDSTUK III.
Den volgenden dag werd in villa Soli-
tudo alles door de justitie opgenomen.
Daar men nu overtuigd was. dat Tor-
westen nog in leven w.as, vond de rech-
ter van instructie het niet noodig, zelf te
verschijnen. Toch ging Silas Hempel met
Dr. V/asmut naar de villa, in de hoop nog
-rqeus en aanknoopingspunt te vinden,
dat opheldering kon geven. Vooraf had
dr. Wasmut nog bevel gegeven. om het
nummer van de automobiel te zoeken,
waarin Warrik was weggeraden. Een op-
dracht, die heel gemakkelijk scheen. want
men behoefde slechts bij de autovereeni-
gingen. die taxi's verhuurden alle chauf
feurs te vragen.
In de villa was alles nog in denzelfden
toestand, waarin Hempel het huis verla-
ten had. Maar, nu men de kleedingsstuk-
ken, die in Titus' kamer door elkaar la-
gen, had opgeruimd, bleek het toch, dat er
een misdaad begaan moest zijn.
Het bed was omgev.noeld, alsot er op
gevochten was. Alle kleediugstuk»cen be-
hoorden, zooals Titus vertelde. aan zijn
meester en moesten uit diens kasten af-
komstig zijn. Alle kasten waren bijna
'ee9- r
Toen Titus alles bij elkaar gezocht had,
bleek, dat veel ondergoed, eenige cos-
tuums en drie paar schoenen ontbraken.
Ook een reiskoffer mankeerde. Men
vond eenige vingerafdrukken, die opge
nomen werden; verder niets. Maar waar
was dan het lijk van den vermoorde
Men doorzocht het heele huis tot in den
kelder, zonder iets te vinden. De commis-
saris van politie van Baden, die ook aan-
wezig was, zond een van zijn menschen
naar de stad, om een politiehond.
Maar dit dier volgde, evenmin als Bar
ry ee,n spoor. Hii snoof een poosie rond
eri liep toen naar Torwesten s slaapkamer.
waar hij bleef staan. Een onderzoek in
den tttin met den bond had evenmin re-
sultaat. Overal zaq men rond om te zien.
of hier of daar ook pas aarde neergewor-
pen was, omdat men vermoedde, dat het
lijk ergens verborgen zou zijn.
Maar behaive de twee radijsbedden
achter het huis, die Titus aangelegd had,
eu die keurig in or^le waren, waren alle
paden vast en verder was alles met gras
begroeid, waar niet kort geladen in ge-
graven was. Het was dus teverge-efsch.
Dr. Wasmut ondervroeg daarna nog
de familie Lagler en Titus. Dit had ech
ter ook geen resultaat.
Ik sta eenvoudig voor een raadsel,
zei hij tenslotte tot Hempel. Mijn oog zegt
me. dat er wat gebeurd is en mijn verstand
kan geen oplossing vinden.
Wie werd het slachtoffer Waar-
om Waar is het lijk gebleven Waar-
om is het weggebracht
Dan de verdwenen koffer met klee-
dingstukken.
Heeft Torwesten dien zelf meegeno-
meu, dan is hij van plan een lange reis te
doen en dan zou hij den bond toch niet
achterlaten
Misschien heeft hij nem eenvoudig
vergeten, antwoordde Hempel.
Heel onwaarschijnlijk, omdat hij den
sleutel van buiten omdraaide Maar dan
zelfs nog Moest hij dan om die naar din-
gen in te pakken al zijn kleeren in Titus'
kamer halen En juist daarheen Waar-
om niet in zijn eigen kamer? Neen er is
iets raadselachtigs bij de heele zaa c dat
opwindend w€rkt, omdat men met den
besten wil geen verklaring ervan ge/en
kan.
(V/ordt verve cd
