ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENT1EBJ-AD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN. Akker s Abdijsiroop No 7681. Vrij dag 7 November 1924 64e Ja&rga; Uit het hoGge Ctooidan, Ontstoken keel WYBERT ABONNEMENTSPRIJS: VVZtKS v-or v™' h het begin affliisTa :bxj-a.x3. BINNENIAND. BUITENIMN D. Uw gezondheid LXXXV1I. Wanneer deze brief gelezen wordt, 4 het nieuwe Engelsche Lagerhuis geko<en en zal vaststaan, wat vandaag, terwijl ik schrijf, wordt beslist bij de stembus H<t zou mi] niet verwonderen, wanneer de uit- slag een conservatief min'sterie op het kussen helpt, hoewel het Engelsch ver kiezingssysteem van dien aard is, dat ver- rassingen niet uitgesloten zijn. Vooral omdat de openbaarmaking van den zoo- genaamden brief vanRussischecommunisten, waarin gepoogd wordt revolutionaire troe- belen in Engeland aan te stoken, een onberekenbaren invloed uitoefenen kan. De Russen ontkennen de echtheid, maar de praktijken, door de bolsjewisten uitgeoefend, hebben zulk een wantrouwen in hun eerlijkheid bp velen gewekt, dat menigeen aan zulk een ontkennirg geen waarde hech ten zal. Het komt er nu op aan, of vele kiezers willen gelooven, dat deze brief een verkiezingstruc is van tweede rangs conser- vatieven. In dat geval kon het aantal stem- men voor de Labour-partij wel eens sterk toenemen. Aan den anderen kant is moge lijk, dat vele kiezers zullen oordeelen, dat de minister-president Mac Donald in deze kwestie onhandig is opgetreden. Dan kan het hem stemmen kosten. Overigens is het verkiezingssysteem gekeel anders. In Engeland wordt districtsgewijze ge- stemd zonder herstemming Wie het hoogste aantal stemmen verkrijgt, is gekozen. Wan- neer er dus driecandidaten zijn. heeftde geko- zene dikwijls hi] lange na niet de meerder- heid. Bp de vorige verkiezing heeft daardoor de Labour partij een gi-oot aantal extra zeteh behaald. Omdat thans in ongeveer 40 districten slechts twee candidaten gesteld zijn, kan deze parti) al deze zetels verliezen. Maar de vorige maal was er een conservatief kabinet. Toen deze bij de stembus de meerder- heid verloor, werd volgens de Engelsche gebruiken de aanvoerder van de grootste oppositiepartij de formeerder van het nieuwe ministerie. De Labour-regeering vormde in het Lagerhuis een minderheid. Of zij zal aanblij ven, als zij van die minderheid eenige zetels verliest, is zeer de vraag. Maar vrij zeker kan worden verwacht, dat de liberale partij in zetels achteruitgaan zal, zoodat de eenige winnende parti] de conservatieve wordt. Welnu dit proces zien we overal, ook in ons land, zich voltrekken. De liberale partij, die voor een halve eeuw zeer machtig was, brokkelt voortdurend af en wordt langzamerhand een zeer kleiDe partij. Daarnaast zien wij, dat een vrij aanzienlijk deel der jongere intellectueelen zich in toenemende mate aansluit bij de radikalen of democraten of arbeiders. Dit is ten deele het gevolg van het feit, dat in een opkomende partij, die weinig intellectueele leiders telt. ruimschoots plaats is voor eer- zuchtige jongemannen. die over zoo middel- matige capaciteiten beschikken, dat voor hen geen plaats is in een afnemende partij met vele intellectueele krachten. Dit ver schijnsel zien wij in ons land zeer sterk. Bij de gematigd liberale partij (voornamelijk de VrijheidsSond) is het overgroote deel der vrijzinnige intel'ectueelen aangesloten, zoodat terwijl zij slechts een tiental afge- vaardigden bezit. er honderden beschikbaar zijn, wier capaciteiten die van enkele afge- vaardigden overtreffen. Natuurlijk zijn er onder de jongere intellectueelen ook een aantal, die nit idealistische motieven den democratischen weg opgaan. Daarnaast verliest de liberale partij voortdurend kiezers. die naar den anderen kant gaan, Bij v. in Engeland werd de bekwame liberaal Chur chill conservatief en in ons land neemt de Christelijk Historische partij toe. Dat verschijnsel wordt ook in andere landen aangetroffen de partij der conser- vatieven is sterk toenemend (in Italiede fascisten van Mussolini) en de groep der democraten van verschillende schakeering is aan de winnende hand. Het gevolg is, dat o. a. in Duitschland, Denemarken, Zwe- den, Belgie, Frankrijk en Engeland socia listische ministers zijn. In ons land, hoewel zij beschikken over bijna een kwart der kiezers, is dat niet gebeurd door bijzondere verhoudingen, die wij thans laten rusten, maar wij herinneren eraan, dat in 1913 aan de S. D. A. P. drie ministerzetels aan- geboden zijn door Dr. Bos Hoe komt het nu, dat de liberale partp, hoewel zij overal beschikt over een groot aantal intellectueele krachten, in vrij wel alle landen zoo hard achteruitgaat Omdat de invoering van het algemeen kiesrecht de toestanden overal grondig heeft gewij- zigd. Vroeger bij een beperkt kiezerscorps waren de talrijke kleine burgers en arbeiders uitgesloten. Toen stonden overal in de par- lementen feitelijk slechts twee partijen tegenover elkaardeconservatievetegenover de liberale. Het kenmerkende nu van de liberale partp is vrij wel overal dit verschijn sel dat zij uiterst traag is m het maken van propaganda en te weinig beproefd in vloed te verkrpgen in de kringen der kleine burgerij en arbeiders, misschien wel ten gevolge van het feit, dat, als zij dit be- proefde, het succes gering was. Maar thans is de positie geheel veranderd. De liberale partij wordt overal een tusschen- groep. Aan de eene zijde de democratische partijen, aan den anderen kant de conser vatieve (in Engeland) of de kerkelijke (in Nederland). Voor een goed parlementair stelsel is feitelijk de beste groepeering, die in twee partijen (democratisch-conservatief), maar bij het zoogenaamd evenr,dige kies recht is dat niet meer mogelijk en krpgt men eenige verschillende groepen, die zich onderling tot samenwerking moeten ver- binden. Om ons nu tot ons eigen land te bepalen zien wij het verschijnsel, dat de liberale partij langzamerhand wordt tot een groep van betrekkelijk weinig afge- vaardigden, die tusschen twee grootere partijen in te staan komt. Wij laten rusten de vraag, of soms in de toekomst de liberale partij een nieuwe roeping en beteekenis zal krijgen. Maar letten thans uitsluitend op het feit van de ineenschrompeling van het liberalisme. Waardoor Omdat het liberalisme op dit oogenblik geen enkele groote leuze heeft, waarvoor het staat en welke leuze niet door een andere partij wordt aangegeven. En voorloopig is geen uitzicht, dat dit anders kan worden. In ons land waren er vroeger twee leuzen openbare school en vrijhandel De eerste leuze is vervallen, doordat de schoolstrijd is beeind'gd de tweede leuze wordt even- eens door de democratische groepen aange- heven. Daarnaast staan groote belangen, waarover verschillend wordt gedacht, ook een tegenstrijdig belang (nl. de ambtenaar tegenover den belastingbetaler). Er zijn twee groote vraagstukken sociale wetge- ving en militairisme, die aan de orde ran den dag zijn. Over deze beide punten wordt niet eenstemmig gedacht. Bijvoorbeeld voorstanders van ontwapening, die op dit punt met den vrijzinnig-democratischen hoogleeraar Van Embden instemmen, zijn soms op 't gebied der sociale wetgeving zijn tegenstanders. Indien ik mij niet bedrieg, zal de groep van vrijzinnige kiezers zich in 1925 nog meer splitsen dan in 1922. ten koste van haar invloed. Wij mogen het dus er wel voor houden, dat slraks in ons land hetzelfde verschijnsel zich zal blijven voortzetten, nl. dat de liberale partp in het parlement in beteekenis achteruit gaat. EeB andere vraag is zal in de verschil lende landen de invloed der democratische groepen of die der conservatieve groepen toenemen Wat ons land betreft, schijnt het, alsof de Christelijk Historische groep aan invloed wint Tn Duitschland, waar men den Rijks- dag heeft ontbonden, waren bij de vorige verkiezing de uiterst rechtsche en linksche groepen vooruitgegaan (n.l. de communisten en de geestverwanten van generaal Luden dorf). Thans heet het, dat bij de aanstaande verkiezing deze beide groepen hard zullen achteruitgaan en de socialistische groep zal winnen. In Frankrijk zijn de democratische groepen vooruitgaande. In Engeland neemt de macht der Labour partij toch toe, al gaat zij door het Engelsch kiesstelsel misschien tijdelijk achteruit. In de Ver eenigde Staten van Noord-Amerika liadden tot nog toe de socialistische elementen weinig in te brengen, terwijl de partij der Democraten aldaar iets geheel anders is Thans is hier een derde partij bij de ean- staaude presidents verkiezing sterk aan het opkomen, n.l. de partij van den zeer radi- calen La Follette. Zien wij naar landen met dictatoriale macht, die van conservatieven aard is, dan bespeuren wij, dat in Italie (Mussolini) en in Spanje (Primo de Riveira) in den laatsten tijd de ontevredenheid met die regeering voortdurend toeneemt. Het schijnt er wel eenigszins op te lijken, dat inderdaad over de geheele Eoropeesche en Amerikaansche wereld, de democratische groepen bezig zijn te winnen aan macht. Toch moet men hier aan niet al te groot gewicht hechten, omdat de historie ons leert, dat wie tot een bezit is gekomen steeds de conservatieve neiging krijgt dit te behouden. Laat ons eindigen met een ridicuul be- richt te melden Er is een nieuwe partij geformeerd, die in alle 18 kieskringen uit- komen zal met eenzelfden candidaat, die een totaal onbekende grootheid is. Deze heeft om kiezers te vangen op zijn program ge zetpremievrij Staatspensioen op 60-jarigen leeftijd a 600 per jaar. Wanneer gij nu weet, dat er minstens zeshonderdduizend menschen daarvoor in aanmerking komen dan leert een eenvoudige vermenigvuldiging u, dat dit per jaar driehonderdzestig mil- lioen gulden moet kosten. Wie zal dat betalen Er zullen misschien domme men schen zijn, die uit het 6og verliezen, dat geen enkel ernstig Kamerlid voor zoo'n dwaasheid kan stemmei* maar die hun stemmen geven aan een ban, die aan hen zooveel belooft uit ander^an's zak. 4 T.g.T. EERSTE KAMER. Het Centraal stembureau heeft) tot lid van de Eerste Kainer benoemd verklaard den h&er F. L. Oss<todorp te Amsterdam, ter voorzieninjg jn de vacatur^; ont^taan door het bpdanken van d«n heer H. v. Kol. TWEEDE KAMER. Vergadering van Donderdag. Bij de voortzetting van de behandeling van de interpellatie-Gerhard, over de amb- tenaars-salarissen en het geonganiseerd overicg repliceert de heer Grhard (s.d.). Spr. constateert dat die salarissen volko- men worden afhankelijk gesteld van toe- vallige financiede uitkomsten. Over leg heeft de regeering geweigerd en toen het contact met de commissie v«rbroken. Inter- pellant stelt een mo tie voor; de noodza- kelijkheid uitsprekende, dat de aangekon- digde maatregel^ inzake de salarisrege- liiig worden teruggenomendat aan de ongehuwde ambtenaren niet "meer kortjn- gen mogen worden opgelegd dan aan de gehuwden, en de inwerkingtreding van het bezoldigingsbesluit zal worden opgeschort. De heer Braat (Plattei.) zegt, dat de ver- 1 aging van de ambtenatjrssalarissen zeer noodzakelijk is. De claseificatie dient te worden opgeheven, daa-r de stad de beste beste krachten t]ot zich trekt, zelfs na het jongste bezoldigingsbesluit zijn de salarissen nog exorbitant hoog. De verla- 2in2f gaat spr. in de verste \erte nog niet v^r genoeg. De hper van Ravensteim (comm.) zegt, dat het neerdrukken va.i^de loonen van het proletariaaf <en internakfonaal ver schijnsel S's, even als het opzweepen van het militairisme, dat gesymboliseerd wordt door de aanwezigheid in de Kamer van minister W£sterveld. Spr. dient een motie in, waarin de regee ring wordt uitgenoodigd een regeling te ontwerpen waartiij alle kortingPn op sala rissen tot 40 gulden per week worden te nipt gedaan. Dei heer Bonga^rts (r.k.) wijst op de stijging van den salarislast sjnds 1913 met 100 millicen. Hij maakt een vergelijking. met de loonen in het vrije bedrijf. Een metaalarbeider kan het in een eerste klas gemeente brengen tot 28.50 gld. per week, terwijl dit voor pen rijkswerkman bedraagt 33 gulden plus kinderbijslag. TARIEFWET EN TABAKSACCIJNS. Door de Tweede Kamer is deze week teneinde gebracht de behandeling der Ta- riefwet. De eindstemmjng zal de volgende week plaats hebben. Aangenomen is de wet tot verhooging van de.n Tabaksaccijns. Aangevangen is met de behandeling der motie-Gerhard betreffende de ambtenaars- salarissen. VERPLAATS1NG BIJ 't BELGISCH LOODSWEZEN. De Belg. Standaard meldt dat behalve de verplaatsing van het personeel behpo- rendp tot de Belgische stoomloodsbocten, heft voornpmen moet besfaan alle zgn. vaste loodse'n dit zijn loodsen die schepen van geiegelde stoomvaartlijnen op Antwer- pen bploodsen van Vlissingen naar Ant- werpen over -fe plaats en, en dit is waar- lijk gepn klein getal. DE KAMERVERK1EZINGEN. Door het centraal comite van anti-rev. kiesverccnigingen is aan de kiesvereeni'- gingen een ontwerp-stembusprogram ver- zonden voor de verkiezingen van 1925. In een begeleidend schrijven deelt het centraal comite mede; dat het in de be- doeling ligt dit ontwerp sbmbusprogram in bespreking te brengen in de eerstko- mende vergadering van het Centralen Con vent, dat Cvrmoedelijk in de maand Jan. 1925 zal worden saamgeroepen. DE HAVEN VAN VLISSINGEN. In de Mem. v. Antw. op het ibegrootjngs- verslag der Tweede Kamer wordt o. a. het volgende vermeld: Ten aanziefl van de critiek geoefend in zake de haven van Vlissingen moge wor den opgemerkt dat hot hier niet gaat om het beleid van d^n minister van water- staat maar om dat van het kabinet. Om vdrschilhnde r®denen waren tegen het plan van uitvoering bezwaren gerezen. Intussche'n kan worden mopajedeeld dat de nadere to^tsing van het plan van uit- uitvoering aan dp bedoolmg der wet den we,g geopend heeft om door eenige be- perking rwvenbedoeld bezwaar te ondtr- vangefl en het werk voortgang te doen hrf)bpn. - - Waar verder we gens dt vehbetering in den toestand van 's lands financien eeni ge Verhooging van hoofdstuk IX der staats- begrooting voor 1925 toelaalibaar wcrdt geacht, ligt het in de bedoeljng alsnog bij nota van wijziging de noodige gelden aan te vragen om met de uivoering aan den kaaimuur te kunnen beginnen. DE VL1EGTOCHT NEDERLAND-lNDIe Bij het comite vliegtiocht Nederland— Indie is berjcht ipgekomen dat het depar- telment van buitenlandsche zaken telegra- fisch bericht heeft ontvangen uit Angora dat de F! VII Woensdagochtend van daar is vertrokkeii naar Aleppo. DE NED. BANK EN DE ROTTERDAM- SCHE BANKVEREEN1GING De regeering deelt het volgende mede: Dei Ned. Bank heeft de Rotterdamsche Bankvereeniging gesteund in haar liquidi- teit. Zij heeft dit gedaan in het algemeen belang en niet allien met voorkennis, maar ook met volledige instemming van de regeering. Die Nederlandsche Bank vroeg daarbij of de regeering bereid zou zijn haar eCn garantie tc geveneoor zoover hare cre- dietgeving de normale gebruikelijke gren- zen zou overschrijden. De regeering heeft de zeer bijzonciere omstandigheden in aan merking genomen, deze garantie toegei- zegd, voor het geval dat deze noodig zou blijken, natuurlijk onder het voorbe- houd eener eventueele nadere goedkeu- ring door de wetgevende macht. De huidi- ge toestand gceft geen aanleiding om te vefwachten, dat die goedkeuring behoeft te worden gevraagd. INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN. Laat die niet verergeren en stel U niet bloot aan t gevaar het slachtoffer te worden van een ver- waarloosde verkoudheid. Wordt geen borst- of asthmalijder. Be- schermt U daarom dadelijk met deslijmoplossende, verzachtende ONTSLAG-AANVRAAG VAN HET KABINET MAC DONALD. De premier Ramsay Mac Donald is Djns- dagmiddag om half 6 door den Koning op het Buckinghampalels te London ontvan gen; teneind€ het ontslag van het kabinet te overhandigen. Het onderhoud duurde een uur. Te 7 luur werd Baldwin; leider der con servatieve partij, ten paleize ontvangen, waar hij de opdracht ontving, em nieuw ministerie te vormen. De laatste bijeenkomst van hit Labour- kabinet trok groote bela>igstelling. Een groot aantal menschen stond op beide zjj. den van Downingstreet te wachten om de ministers te zjen aankomen. Herhaalde- lijK klonken er toejuichingen van aanhan- gers der arbriderspartij, als bexende per- soonlijkheden pass-e'rden. Een langdurige kabinetszitfing ging voor- af aan de ontslag-aanvraag. Eerst zijn de ministers in den voormiddag en later nog opnieuw bijeengekomen in verband met het onderzo-.k naar de echtheid van den Zinovieft-brief; waaromtrmt nog s.Peds voldoende klaarheid heerschte, en voorts om verschillende loopenae zaken le re- gelen. Het besluit aangaande den brief van Zinoviel is geweest, dat de resultaten van het nieuwe onderzoek niet zullen wor den gepubliceerddoch dat alle ter zake dien€nde stukken ter beschikking worden gesteld der nieuwe regeering, tenefnde deze aangelpgenheid verder op te hd- deren. HET NIEUWE BRITSCHE KABINET. Bij de kabinetsvorming te Londen con- centreerde zich Woensdag de belangstel- ling op de langdurige samensprekingen die Baldwin melt Lord Curzon en Winston Churchill in het conservatjeve hoofdkwar- tier heeft gehouuen. Daar de politiek journaljsten van deze in Baldwin's sanctum sanctorum gevoerde gedachtenwisselingen mets konden verne- men; letten zij op de gelaat;sufdrukklngen van de komende en gaande mannen. Bij het binnengaan van Baldwin's kamer; zoo zegt er pen; hieid markies Curzpn zijn INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN. hoofd hoog in de lucht. Hij maakte den indruk dat hij den nieuwen eerste-minisfer heel wat h ad te z®ggen en heeft! dat ver- moedelijk ook gezPgd; want de twee man nen bleven drie kwartier jn confenentie. Toen Lord Curzon de deur uitkwam1; schqen hij eenigszins verhjt en maakte hij den indruk van ontstemd te zijn of aithans dat hij een geanim€erden redetwist had gehad. Het gevolg is natuurlijk dat Austen Chamberlain nog altijd genoemd wordt voor dqn door Curzon ongetwijfeld be- geprden post van minister van buitenland sche zaken. Curzlon zou dan Lord President of the Council worden en een van ae fos- siqle ambten in het Englsche kabjnet be- kleeden; waaiaan eigenlijk geen porteieuil- lq vastzit. Van Churchill is opgeteekend dat hij door epn zijdeurtje binnen ging; zxwdat de tnenigte hem niet opmerkfe. De con- sefvatieve Evening Standard zegt dat hij waarschijnlijk een post in het kabinet zal krijgen, de Jiberale Star ontkenf dit. Er zou allejs voor te zegg^n zijn, om een man met de groote tatonten en de groove eprzucht van Winston Churchill njet bui- ten de regeering fc laten. DE OVERSTOOM1NGEN IN BELGIE. Heft middengedeelte van die; brug van Dinant is met donderend gekraak ineenge- stort. Vijf geniesoldatendie bezig waren stalen trossen te bevestigen om de brug te behouden gingen mee te water. Een dreef op een boomstam tot Bovigne, 'n half uur be;neden Dinant. De Maas gaat hier geweldig te keer. In Waulsort staat het water tot over de terrassen. Heel veel hout komt uit Frankrijk de Maas af- drijven. COOLIDGE'S OVERWINNING. Alle bladen te New-York, van welke richting ook, geven de volgende definitieve samenstelling van het kiescollege op Coolidge 379 Davis 139; La Folette 13. La Follette is in het kiescollege zeker van de 12 stemmen van Wisconsin, dezelfde staat welke hij in den Senaat vertegen- woordigt. Er bestaat nog twijfel omtrent Montana, Nevada en New Mexico, maar vermoedelijk zal hij samen 28 stemmen in het kiescollege krijgen, terwijl hij ook nog 4 stemmen van Kentucky er bij zal kunnen krijgen. De meerderheid die Coolidge heeft gekregen, is minder groot dan Harding vier jaar geleden had, maar is nil ttemin van groote beteekenis. Ongeveer 30 mil- lioen kiezers hebben hun stem uitgebracht. Dat de verkiezingen vele millioenen dollars hebben gekost, is bekend. Alleen de repu- blikeinsche partij gaf reeds 10 millioen voor haar eampagne uit De verdeeldheid iD den boezem vaa de democratische parti] maakte het haar onmogelijk, de noodige munt te slaan uit de schandalen, die in de regeering indertijd aan het licht zijn ge komen. In Californie, Iowa, Minnesota, Colorado, N.- en Z.-Dakota Washington, Idaho en Montana blijkt La Follette de tweede plaats te hebben gekregen, ten koste der demo craten, terwijl ouk in Illinois, Michigan en Ohio vele stemmen op hem zgn uit- gebracht. De onafhankeiijke partij zal volgens een mededeeling van het 1 estuur in stand worden gehouden. Zij zal niet alleen bij de Congres verkiezingen in 1926 weer optreden, maar ook over vier jaar by de presidentsverkiezingen Ook het succes van de Klan was verrassend. In staten waar de democraten en onafhankelijken oppositie tegen de Klan maakten, werden zij verslagen, behalve in Texas, waar de heftige tegenstandster van de Klan, mvs. Ferguson, tot gouverneur werd gekozen. In Jackson versloeg de Klan-candidaat den anti-KIan candidaat. In Kansas, waar de democraat White toezegde, geen candidatuur te zullen aan- vaarden om te beletten dat de Klan-candi daat zou worden gekozen, had daarmede toch geen succes, omdat de Klan candidaat de meeste stemmen kreeg. In Oklahama, Missouri, Colorado en New- Jersey triomfeerden de Klan-candidaten ook over hun tegenstanders. Davis en La Fol lette hebben tijdens den verkiezingsstrijd herhaaldelijk de Klan veroordeeld, hetgeen hun duur te staan is gekomen in de staten waar de Klan veel invloed uitoefent. Hoe groot ook de zegepraal der republi- keinen is, zij konden de verkiezing van twee populaire democratische gouverneurs Overal per koker f 1.50 f 2.75 f 4.50 De groote flacons ztjn voordeeligeri Qjiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiimiiiiiiii" kunt U tegen de gevaren van verkoudheid het beste beschutten met de desin- fecteerend en oplossend werkende TABL£TfEN Groote doozen 65 Cts iiiiiiimiiiiuiiiiim

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1924 | | pagina 1