ALGEMEEN NIEUWS- EN ADYERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
Abdijsiroop
No 7689.
Vrijdag 10 October 1924
64e laargbiig.
Uit het hooge Nooidan,
8 I N N E N lT¥ d.
Geivees llw hogst
voordat het te laat is!!
I
8 UlTfcHLAND.
Vonr binnen Ter Neuzen f 1 40 per 3 maanden Voor buiten Ter Neuzen fr. per post f 1,80 per 3 maanden Bij vooruitbetaling fr. per post J'6,60 per jaar
ABONS^EME^TSPRIJS: Voor Ned. Indie en Amerika J 2,70 per 3 maanden Voor 't overig buitenland 3,35 per 3 maanden Abonnementen voor't bmtenland alleen bij vooruitbetaling.
mglX^ST.E] JBXiA-D.
LXXXV.
Misschien- hebben de lezers van deze
oourant onlangs enkele berichten gevolgd
over een opzienbarende ontdekking door
een ltaliaansch professor gedaan, die be-
weerde -de verloren gegane geschriften van
Titus Livius gevonden te hebben. Het iaat-
9te bericht luidde, dat er relets van aan was.
Laat mij hierover lets vertellen om u duide-
lijk te maken van hoe groot belang voor de
historische weten-schap zulk een vondst zou
geweest zijn en waarom ik persoonlijk ter-
s to-red van het verhaal niets heb geloofd.
Over de geschiedanis der volkeren voor
de geboorte van Christus hebben. wij eigen-
lijk betrekkelijk weinige oorspronkelijke
verhalen., die dan nog van kleinen omvang
zijn. Dank maar aan de h-istarte van Israel.
De voomaamste bron. hiervoor is het Oude
Testament. En wanneer gij nu daarvan
afneemt alle p-oetische boeken als de Psal-
men; en de profetische geschriften, bemevens
de wettenverzamelingen in Exodus enzoo-
voorts, dan houdt gij een betrekkelijk klein
boek met historische meedeelingen over
betreffende een volk, waarover wij dan
toch heel wat weten. Vermoedel.ijk is het
zuiver historische deel van het Oude Testa
ment onigeveer drtehond-erd bladzijden
groot. Welnu de geschiedschriiver Livius
had over de historie van het Romei-nsche
volk een aan-eengeschakeld geschiedverhaal
geschreven \'an goo grooten omvang, dat
wij op grond van de nog bestaande f-ra-g-
menten gerust kunnen zeggen: dat werk
telde minstens tienduiz-end bladzijden-.
Onize zeer uitv-o-erige geschiedenis van
Nederland van Wagenaar, loopende tot
1752, telt twintig deekfn, samen ongeveer
negen d-ui'zend bladzijdien. Zij beslaan
zestig centimeter plank in mijn kast. Hierin
wordt een tijdvak van achttien eeuwen be-
handeld. Livius behandelde in een geschrift
van grooter omvang een tijdvak van zeven
eeuwen. Ik geloof, dat dit voldoende cijfers
zijn om te doen begrijpen, dat de vondst
van zulk een uitvoerig historisch verhaal
over Rome van het uiterste gewicht zou zijn
geweest. Over de beteekenis van dezen
schrijver zal ik hier nf.et sprekem, omdat dit
ons zou moeten leiden tot het behandelen
van weten-schap,pelijke kwesties, die popu-
lair met in een paar kolommem kunnen
worden afgedaan en ik volsta met te zeg
gen,' dat Livius werd g-ebo-ren in het jaar
59 voor Christus te Padua en-overleed in
het jaar 17 na Christus. Zijn geschiedenis
was verdeeld in 142 boeken, waarvan 110
en 2145 nog bewaard z.ijm, dius waarvan
107 boeken verloren gingen.
Van het complete geschiedwerk zullen
oorspronkelijk slechts betrekkelijk weinig
exemplaren hebben bestaan, terwijl in later
eeuwen n-atuurlijk ook slechts weinige
vollediige copieen zijm gemaakt. Immers de
gro-ote omvang van het werk tienduizend
bladzijden veroorzaakt, dat in Livius' tijd
slechts zeer rijke Romeinian of Italianen een
compleet exemplaar hebben kunnen koopen,
terwijl toein. in later eeuwen monniken in
kloosters zich bezig bieldem met het over-
schrijven van handschriften, het maken van
een copie verscheidene jaren lang zou heb
ben gediuurd. Want dergelijke handschrif
ten werden indertijd geschreven met veeren
penn-en op perkament (wat reeds veel min
der vlug gaat dan met een stalen pen op
papier) en wel: met uitslui-te-nd hoofdlet-
ters. Ga nu maar eens zelf aan het werk en
probeer eens eenige regels uitsluitend in
hoofdletters in duidelijk schrift te schrijven,
dan bespeu.rt gij wel, hoe langzaam gij
daaraa-n werkt. En zoo'n mid del eeuw sche
mon-nik, die mooi schrijven kon, verstond 't
latijn van Livius misschien inlet of allicht
gebrekkig, terwijl het perkament, dat hij
overschreef eenige honderden jaren oud was
en natuurlijk het schrift zeer veel geleden
had. Dan wordt het duidelijk, tat het ver
vaardigen van een .complete copie in de
middeleeuwen een arbeid ntoet zijn geweest,
die vele jaren lang in beslag nam, of waar-
bij tegelijk een groot aantal momniken moe
ten beiziig geweest zijn.
Maar er kunnen onmogelijk veel exem
plaren bestaan hebben, die in de kloosters
konden worden overgeschreven, omdat het
aantal complete afschriften, wegens de
duurte, daarvoor te klein is geweest en om
dat het meerendeel daarvan natuurlijk ver
loren gegaan is. Want hoe werden de oor
spronkelijke boeken vermenigvuldigd? In
Livius' tijd gebeurde dat in schrijf-fabrie-
ken, waarin slaven werkzaam waren. Een
ondernemend zakenman kocht een aantal
slaven, die goed schrijven konden (maar
die dan ook heel wat taalfouten konden
maken!) Deze slaven werden in een lokaal
bij elkaar gebracht, die het perkament be-
schreven, terwijl het geschrift aan hen werd
gedicteerdi. Het vervaardigen van vijftig
exemplaren door vijftig slaven zal ongeveer
tien jaar geduurd hebben. Dat beteekent,
dat de prijs van een complete copie moet
zijn geweest de kosten van tienduizend vel
perkament, de kosten van tien jaar levens-
onderhoud (voedsel, kleedimg enz.) van
een slaaf, plus de winst van den onder-
nemer van de fabriek. Het is dus volkomen
begrijpelijk, dat een oompleet exemplaar
zulk een schat geld heeft ge.kost, dat alleen
zeer rijke menschen dat konden betalen.
Er is geen enkel perkament bewaard' ge-
bleven uit den tijd van Livius. De oudste
handschriften., die nog bestaan, zijn uit on
geveer driehonderd na Christus. Uit dien
i tijd zijn slechts een paar handschriften be-
i kend. Zefs uit de zevende of achtste eeuw
is het aantal handschriften nog zeer klein.
in den regel telle,n die copieen betrekkelijk
weinig bladzijden. Het zijn soms slechts
fragmenten. Voor het meerendieel zijn die
alleroudste boeken: of copdgn van het
i Nieuwe Testament, of van anidere Christe-
lij.ke geschriften.
Hier of daar in Italie zal allicht een com-
j pleet exemplaar van Livius afkomstig uit
I de bibliotheek van een- rijken Romein ten
j slotte beland zijn in de bibliotheek van een
j klooster. Er zullen bijvoo-rbeeld voor vor-
stelijke personen somtiids afschriften zijn
i vervaa-rdigd, maar als* zulk een copie ten
j slotte ook niet in een klooster terecht is
gekomen kan men het wel voor z-eker hou-
den dat dan de copie reeds lang vernietigd
is. Want slechts menschen van groote ge-
leerdheid konden daarin lezen.
Van die zeer weinige complete exem
plaren, die ten slotte in eern klooster zijn
tenecht gekomen, kunnen in de middel-
eeuwen hier o,f daar afschriften- zijn ge-
maakt, maar na wat ik hierboven verteld
heb. begrijpt men wel, dat bet aantal
copien, die vervaardigd zijn gewo-rden in
een tijd, waarvan wij nog eenige han-d-
schriften over hebben, d.w.z. uit biiv. de 7e
of 8e eeuw, zeer gerimg is geweest en dat
de kans al heel klein is, dat bijv. in de 13e,
14e of 15e eeuw nog nieuwe complete hand-
sthriften zijn gemaakt. Het totaal aantal
.cn vervaardigd in die eeuwen, waaruit
p-erkamenten tot onis zijn gekomen, moet
zeer klein geweest zijn. Het is nu nog
denkbaar, dat van een dier weinige copien
hier of daar een fragment zou worden
ontdekt. Zulke fragmenten zijn dan ook
inderdaad somtijds gevonden. Maar dat
erge-ns een geh-eel compleet exemplaar van
tienduizend bladzijden, dat is een groote
koffer vol, voor den dag zou komen, lijkt
ongelooflijk.
Ook in dit speciale geval nog om een
bijzondere reden: Wij m-ogen wel aan-
nemen, dat zulke uitvoerige historische ge
schriften over de Romeinen uitsluitend in
Italie zijn aanwezig geweest, omdat juist
daar voor die historie groote belangstelling
heeft bestaan. De kan-s, dat een complete
oopie terecht is gekomen in bijvoorbeeld een
oud^Christelijk klooster, zooals er o.a. op
het Athosgebergte in Europeesch Turkije
bestaan, is uit-erst gering. In de bibliotheken
van deze kloosters, die nog niet volledig
doorzocht zijn, zal misschien mog wel eens
een omtoekend geschrift worden gevonden,
maar bij den schandel-ijk verwaarloosd-en
toestand, waarin deze- bibliotheken- zich
thans bevinden, behoeft niet worden gere-
kend op een complete Livius. En uit een
Italiaamsche bibliotheek mag men zulk een
vondst inderdaad ondeukbaar achten, om
dat in vorige eeuwen alle Italiaansche
kloosters juist op dit punt zorgvuld-ig zij-n
nagezocht. Nu is het denkbaar, dat in
Italie alsnog hier of daar in een handschrift
van een ander werk een fragment van
Livius wordt aangetroffen, maar dat nu
nog, nadat tal van geleerden in vorige
eeuwen gezocht hebben een koffer hand
schriften ontdekt worden zou, dat lijkt on-
aannemelijk.
Ondertusschen heeft prof. dr. di Martin-o
Fusco, die de gelukkige vinder heette te
zijn, eenige weken lang de geheele wereld
in rep en roer gebracht. De verhalen over
de vermeende ontdekking, door ijverige
reporters naar buitenland-sche bladen ge-
seind, dro-egen het kenmerk door hen zelf
uit den duim te zij,n gez-ogen, omdat die
verhalen allemaal een arndere voorstelling
gaven van de plaats, alwaa-r Fusco -die ont
dekking had gedaan en van de wijz-e, waar-
op hij een spoor van het bestaan had ge
vonden-. Toen -d-e professor officieel door
den minister van ond-erwijs werd gesom-
meerd inlichting te geven, bleek het, dat hij
niets a,nders had gevonden dan een bericht
in- een archi-ef, waaruit bleek dat eenige
eeuwen tevoren een copie van een gedeel-te
van Livius was vervaardigd. Het schijnt,
dat de man toen is gaan droomen, dat het
mogelijk zou zij;n die copie t-erug te vinden,
en het zich v-ervolge-ns zoo heeft ingebeeld-,
dat hij het ook vinden zou, dat hij alvas-t
aan een ander professor schreef, dat hij de
vondst had gedaan! Ov-erigeins wanneer
Fusco werkelij'k wat had gevonden, had hij
de geleerden terstond op een h-eel eenvou-
d-ige wijze kunnen overtuigen zonder dat
hij nog de p-erkamenten toiomde, nl. door
enkele foto's te vervaardigen van eenige
belangrijke bladzijden. Wanneer zoo i-ets
niet wordt overgelegd, lijkt een vondst al-
tijd ver-dacht. T. g. T.
TWEEDE KAMER.
In de Donderdag gehouden verga.-lering
kwam na aanneming z. h. st. van de
suppleto-ire onderwij.sbegrooting 1923 aan
de orde de wijziging der Arbeidswet,
i beoogende de handhaving van het drie
j ploegenstelsel.
De heer Van der Waerde ontwikkelde be-
zwar-en tegen wettelijke vastlegging van
genoemd stelsel en a-cht dit speciaal voor
overheidsbedrijven daarvoor geen enkel
motief aanwezig.
De heer Kersten zal tege-n stemm-en tenzij
de Minister den Zondagsarbeid, dien het
ontwerp bevordert, onmogelijk maakt.
De heer Smeenk vyil alleen Zondags
arbeid toestaan, wanneer een continubedrijf
een doorslaand beroep kan doen op buiten-
landsche concurrentie.
De h-ee-r Snoeck Hqnkemans sluit zich
hierbij aan.
Minister Aalberse zegt, dat hier van mis-
verstand sprake is, daar de Zondagsarbeid
in artikel 22 wordt gere "eld en met dit ont
werp niet te maken hee^t. Noodgedwongen
moest spreker met d-it*vaorstel tot werk-
tij-dverruiming komen. Voor de Industrie
is het van het grootste belang, dat zij weet
waaraan zij zich te houden heeft.
Het ontwerp is aangenomen met 49 tegen
34 stemmen.
Te voren is verworpen een amendeme-nt
van den heer Snoeck Henkemans om den
overgangstermijn, volgecs welke de thans
bij het wetsontwerp bedoelde regelir.g ge-
oorloofd i-^, met 3 jaren te verlengen, met
42 tegen 41 stemmen.
De heer Van der Waerden stelde voor,
om te bepalen, dat een economiseh werkend
drieploegenstelsel alleen. zou worden toe-
getaten bij ministerieeletvergunning, nadat
vooraf belan-ghebbenden zouden zijn ge-
raadpleegd en gemotiveer-d door de onmo-
gelijkheid om op andere wijze buitenland-
sche concurrentie te dootstaan. Dit amen-
dement werd met 56 tegen 27 stemmen ver
worpen.
Aangenomen is het wetsontwerp betref
fende wettelijke maatregelen tegen aantas-
ting van metalen voorwerpen in den bo-dem
door zwerfstroomen, afkomstig van de
spoorstaven van- electrische spoo,- en tram-
wegen.
Aangevangen is met de behandeling van
het ontwerp betreffende credietverleening
aan de coop-eratieve vereeniging Handels-
ka-mer.
BEDROG MET z.g.n. ANTHRACIET.
De directeur van den Warenkeurin-g-
d-ienst te Arnhem wijst op de omvangrijke
wijze, waarop door gelegenheidskooplui
bedrog gepleegd wordt met brandstoffen.
Verscheidene Amsterda!:1 crs eu ook elders
wonende personen, zijn dezen zomer be-
gonnen op groote schaal het publi-ek te be-
driegen met brandstoffen, niet slechts door
een minderwaardige soort n.l. vlamkolen,
als anthraciet te verkoopen, maar boven-
di-en door in plaats van de gebruikelijke
mud-den van 75 a 80 kilo zakken te leveren
met slechts 50 kilo of nog geringer inhoud.
Scheepsladingen en wagons worden door
hen naar bepaalde plaatsen gedirigeerd, en
van daar uit in een geheele streek gedistri-
bueer-d. Ze zijn reeds geweest in Arnhem,
Doesburg, Doetinchem, Barneveld. Ren-
ku-m, Hengelo, Den Bosch. Brielle, Helde-
voetsluis en nog in talrijke andere plaatsen.
Wat zij lever-en zijn vlamnootjes, die wel
eenigszi;ns op anthraciet gelijken, maar die
ongeveer 307 vluchtige stoffen bevatten,
tegen anthraciet slechts 87. Het is een zeer
voordeelig zaakje voor hen, want het pu-
bliiek betaalt m.eer dan het dubbele van de
waarde.
DE VLIEGTOCHT NAAR INDle.
Het weekblad ,,Het Leven" heeft aan het
Comite Vliegto-cht Amsterdam-Batavia
aa-ngeboden een Rolls-Rayce-motor ter
waarde van 12,000 voor de F. VII. Voor-
waarde van het aan-bod is o.a., dat de reis
binn-en een maand zal worden voortgez-et.
BEGRAFENIS STAAjSRAAD
OPPENn'EIM.
In strcngen €envoud, overeenkomstig den
wensch van den ontslapcneheeft Do-nder-
dagmiddag -de ter aardebestelling plaatp
gehad op de lsraelietische begraafplaats
op den Ouden Scheveningsch-en weg van
het stoffelijk overschot van Sfa-atsraad
prof. mr. J. Dppenheim. Behaive zijn naaste
familieleden volgden overeenkomstig zijn
uitdrukkelijk verlangen in den rouwstoet;
slechts enkele vrienden. Prot. Symons uit
Groningen, de opperrabijn Van Loen ©n
mr. A. C. Josephus Jitta als vertegenwoor-
diger van zijn vader Staatsraa-d prof. Jo
sephus jitta volgden de baar gral'waarts.
De voorncamste k,-rkelijke ceremonien;
welke anders op het kerkhot plegen te
geschieden, hadden r^eds in het sterfhuis
plaats gehad, zoodat de eenvo-udige kist
rechtstre^ks t'en grave werd gedragen.
Bij het graf had zich een dichte scliare
van vrienden, ambtgeuooten en oud-leer-
lingen van den overledene gevormd. On-
der deze werden opgemerkt de Prins met
zijn adjudant jhr. Laman Trip, de voor-
zitter van den ministerraad jhr. mr. Ruys
de Beennbrouckde secretaris-generaal in
algemeenen dienst mr. 1. B. Kan, de leden
van den Raad van State mr. J. J. I.
Harte van Teklenburg, waarmmend vice-
president, C. J. Hasselman, W. Cool, jhr.
mr. L. van Bronkhorst Sandberg, mr. D.
P. D. Fabius, mr. P. W. A. Cort van der
Linden, J. J. Rambonnet en mr. H. A. M.
Romme, terwijl van het Bureau van d«n
Raad van State aanwezig waren de secre-
taris jhr. mr. dr. J. D. H. de Beaufort,
de retcrendarissen mr. dr. J. B. Breukel-
man, mr. dr. J. M. Nap en mr. C. W. de
Vries. Verder waren o.a. aanw«zig de burr,
gemeesters van Leiden; van Groningen,
Han De venter, de waarn. burgemeester
van 's Gravenhage en de gemeente-secre-
taris dezer ge-meiente, de commissaris der
Koningin in Zuid-Holland baron Sweerts
de Landas Wyborgh, oud-minister Treub,
het lid der Tweed® Kamer Kleereko-oper,
de voorzitter van het! Centraal St,embureau
graaf Van Lijnden van Sandenburg, de
commissaris der Konjngin in Utrecht en
en de vice-voorzitter van h®t! Centraal
Stembureau mr. dr. J. van Gelcin Vitringa
raadsheer in het ger®chthot te 's-Graven-
hage. V-o-orts verschillende hoogKeraren en
vertegenwoordigers van curator®n de-"
Leidsche en Groningsche univ®rsiteiten en
verte-genwo-ordigers van d® Handelshooge-
school te Rotterdam.
Als eerste sprtk-er trad naar voi en de
Groningsche prof. Symons, die den over
ledene herdacht als groot geleerde, in
wiens leven drie lichtpunten v-oorkwamen,
nl. de benoeming van zijn zoon in de^elfde
faculteit als zijn vader aan de Leidschh
Hoogeschool, al was het dan ook tijdelijk?
voorts zijn eere-doctoraat aan de Rijks-
universiteit te Groningen ®n zijn optreden
als curator van de Leidsche universiteit.
Voorts schetstie prof. Symons hem als
trouw en geloovig man.
Tot dqgenen, die dri® scheppen zand op
de kist wierpen, behoord® in de eerste
plaat-s Prins Hendrik.
INGI^ZONDENMEDEDEEL^GEK
HET KAB1NET MACDONALD IS IN HET
LAGERHU1S VERSLAGEN.
Het Engelsche arbei-derskabinet dat op
22 janiuar-i van dit jaar als minderheids-
reg-eeriin.g optrad, is W-oensdagavond in het
Lagerhuis verslagen.
De aanleiding tot de nederlaag was de
kwestie van de niet-vervolging van den
communist Ross Campbell, die een ophit-
send artikel in de „Work-ers Weekly" had
geschreven, de diepere oorzaak is, dat de
conservatieven hop-en met steun van het
grootste deel der -liberalen weer aan -de
macht te kunnen komen en het Labour-
kabinet wiiden opruimen, alvorenis het de
Ru^sische leening -erdoo-r zou kunnen drij-
vein. Ook de liberal-en wiiden om die andere
redenen de samenwerking met de Labo-ur-
regeering afbreken.
Het kabinet-MacDonald werd met 364
tegen 198 in de minderheid gebracht.
De partij-v-erhoudin.g in het Lagerhuis is
conservatieven 257, arbeiderspartij 193,
liberalen 158, andere partijen 6; een vaca-
ture voor een conservatieve zetel.
Sir Robert Home diende voor een opge-
wonden huis de conservatieve mo-tie van
wantrouwen, in.
De attorney generaal (pro-cureur gene-
raal) Patrick Hastings had eerst een ver-
v-olging lingesteid en daarna weer in-getrok-
ken. Zulk een handel-ing achten de conser
vatieven laf, en: minstens verderfelijk voor
het aanzien van de Engelsche rechtspraak.
Home sommeerde Hastings en Mac-
Donald om aan te toonen, dat er geen par-
tij-overw-eginge-n gestoken hadden achter
de plotselin-ge houdingverandering der re-
geering; was er een geheime kabinetszit-
ting aan gewijd?, was de procureur gene
raal bei'-nvloed door den premier of door
een advokaat van den kroon?
Sir Patrick Hastings vloog op met -de
verdediging, dat hij geneigd is om alle ver-
kliarin-gen van alle betro-kken ambtenaren
ter -inz-age te geven. Hem was het eerst op-
ruiende artikelen onder oogen gebracht. en
hij gaf toen -order tot vervolging van den
schrijver. De schrijver bleek te zijn een
zekere Campbell, die zich in den wereld-
oo-rlog zeer verdienstelijk had gedragen en
wiens beide voeten geofferd waren op het
slagveld. Zoon' man in de beklaagdenbank
wordt een meelijwekkend martelaar voor
het commuuisme, dus een reclame. De re-
geering acht reclame voor het com-munisme
-uit den booze en daarom was de vervol
ging ingetro-kken.
„ln hoeverre", trok daarop sir john Simon
inanierts de liberalen van leer, ,,zijt gij,
attorney-gereraal, bei'nvloed -door uw pold-
tieke chefs of door uw politieke vriendjes?
De liberalen achten een commis-sie van on-
derzoek naar deze zaak ten zeerste ge-
wenscht.
Het land mag niet den indruk krijgen,
dat ipolitieke vriendjes den gang van een
normaa! rechtsgeding kunnen verstoren.
Is MacDonald,onda-nks zijn ontkennin-
gen van verleden week niet de man ge
weest, die u afgeraden heeft de vervolging
tegen Campbell -door te zetten?"
Ramsay MacDonald klom de tribune op:
„Met leedwezen moet ik erkennen, dat ik
mij verleden week vergist heb, toen ik ont-
kende iets a,f te weten van deze zaak. Ik
herinner mij thans, dat de zaak-Campbell
behandel-d is in regeeringskringen, doch
terlooipsIk heb den attorney-general
afgeraden verder op te treden tegen dezen
communist, aangezien ik het onnoodig acht
reclame voor het commun-isme in de hand
te werken. Indien het amendement der
liberalen wordt aangenomen, hioe unfair ik
het vind, dan zullen wij het land een oordeel
laten u-itspreken over dit gansche geval,
omdat wij tegenstanders zijn van het com
munism®, zal het land dezelfde regeering
terugwenschen".
To®n liet Asquith, geprikkeld door het
woord unfair Ramsay MacDonald er fijntjes
invl.iegen. „Hoewel de kern van onze be-
sch-uldiging is, dat er om politieke redenen
een onduidbare invloed geoefend is op de
toepassi-ng der crimineele wetten, willen de
liberaLen een midden-weg voorstellen, waar-
door de regeering uit het schandaal kan
geraken.
Wat zou MacDonald ervan zeggen, als
er een-s een buitengewone commissie van
onderzoek kwam, waarin de liberalen niet
een-s zitting namen? Zou hij daarvoor z-elfs
de deur sluiten?
Ja knikte MacDonald en vloog erin.
- Als u niet kiest, mo-et u deelen, ver-
volgde Asquith, en dus gaat het amende-
nu .i, .ooais sir John Simon het indiend-e,
door!
Hoewel Home de motie van wantrouwen
in-gediiend had namens de conservatieven,
kwam Baldwin, de leid-er, naar voren, om
een plo-tselinge frontverand-eriing aan te
kondigen: ,,Het wordt ons steeds duide-
lijker, dat de attorney-general en de premier
door poiitieke partij-overWegingen geieid
zijn in d-e zaak-Campbell, en dus kan de
conservatieve motie van wantrpuwen best
vervalltn, aangezien de conservatieven
thans ook liever het d-oor de liberalen voor-
gest'elde onderzoek zouden zien. Men is be-
langstellend geworden naar alles wat er
onthuld zal worden".
Het votum, dat met de aannemi-ng van
het liberate voorstel nopens een parlemen-
tair onderzoek in de zaak-Campbell tegen
de regeering van Ramsey MacDonald in het
Lngensche Lagerhuis is uitg-ebracht, heeft
schrijft de N. R. Crtde algemeen-e verkie-
ziing die men aan zag k-omen (want hoe men
daaraan zou willen ontkomen, is niet dui
delijk), wat vervroegd. Dit heeft het voor-
deel, dat de schade welke de Britsche han-
deldrijvenden en neningdoenden van een
verkiezing tegen Kerstmis vreezen, geringer
zal zijn dan wanneer de regeering een paar
weken later over het ontwerp van het trac-
taat met Sowjet-Rusland gevall-en zou zijn.
Aan het karakter van de algemeer.e ver
kiezing verandert de loop -dien de zaken
hebben genomen, nauwelijks iets. want ook
nu zal het net de weinig belan-grijke kwes-
tie van het staken van een gerechtelijke ver
volging tegen een communistisch publicist,
-maar het tractaat met Moskou de inzet van
den verkiezingsstrijd worden. Het btginsel
van een gewaarborgde leening aan de
Sowjet-regeering is door conservatieven en
liberalen gelijkelijk veroor-deeld. Zoodra de
a-rbeidersregeering, daaraan bleek te wil
len vasthouden, was haar lot, wegens de
meerd-erheid die er in het Lagerhuis elk
oogenblik tegen samen te brengen was,
toch bezegeid.
De liberalen, voor wi-e de vooruitzichten
van een algemeene verkiezing weinig ar -
lokkelijks hebben, hadden nog in de laatste
dagen c-ior de arbeiders-regeering een uit-
weg uit de moeilijkheden aangeduid. Zij
hadden genoegen willen nemen met een
andere commissie van onderzoek dan een,
waarin de aanhangers van de regeering
een minderheid van drie tegen zeven zouden
gevormd hebben. Nog in de beraadslaging
heeft Asquith aangeboden, een buitenge
wone commissie te benoemen, waarin de
liberate partij voor zichzelf geen plaais ?-
verb.- geu opdat zij niet het karakter van
een partij dig samengestelde rechtbank zou
hebben, Daarin lag opgesloten, dat wa-n-
n-eer d-e liberalen aldus het aa-nblijven van
MacDonald's regeering verzekerd hadden,
zij bereid waren nader overleg met haar te
plegen, teneinde ook over het tractaat met
Sowjet-Rusland tot de een of andere min-
nelij-ke schikking te komen.
Ramsay MacDonald heeft echter met een
hoofdknik te kennen gegeven, dat hij met-
terdaad elke deur voor elken viorm van on
derzoek had gesloten en dus ook niet door
een achterdeurtje wild® ontkomen. Dit
rechtvaardigt het vermoeden, dat hij het
::m^^33*3*2s63
ENSCHE COURANT
atniimnwmimTiwMi' w iitaaairamtinraiirwaJ-vM*
Hoesten is een verschijnsel van den
strijd, dien het lichaam voert tegen
alles wat de ademhaling belemmert.
Zuiver Uw luchtwegen en kom
de natuur te huip met de slijm-
oplossende en ontsteking genezende
f 1.50 f 2.75 f 4.50
Overal per koker
De groote
zijn voordeeligeri