niet in, wiaarom hier niet zou kumien gebeuren i
wat eiders wel kan.
Het gmg destijds niet over een contract. Het
liep toen over een concessie-aanvraag of ver-
gunning, als men dat liever heeft, van de
P. Z. E. M. Spreker heeft toen het standpunt
ingenomen, dat de gemeente, indien zij de
electrificatie in handen der P. Z. E. M. liet,
ook behoorde te weten wat zij daarmede weg-
gaf. Toen is uit de berekeningen gebleken, dat
het voor de P. Z. E. M. een groot voordeel zou
worden. Daarom heeft hij ook de vraiag ge-
steld of de gemeente het niet liever zelf zou
doeru
De critiek van den heer't Gilde op het aan-
geboden contract kan spreker volkomen on-
derschrijven. De huur voor de transformato-
renstations is hoog; oorspronkelijk was deze
gesteld op 8 doch dan werd er niet ge-
sproken over de bediening der stations. Bij
de behandeling in den Zaamslagschen raad
heeft spreker er op gewezen, dat het ge-
wenscht was, dat de bediening der transfor-
matoren geschiedde door de P. Z. E. M. De di-
recteur heeft daarin toegestemd, maar gezegd,
dat de kosten dan met 2 moesten verhoogen.
Hij kan wed verklaren, dat, indien hij het
zelf moest doen, hij het anders zou doen dan
de directie van de P. Z. E. M., maar daaraan
is nu eenmaal niets te doen. Voorts wijst hij
er op, dat de prijs waarvoor stroom geleverd
wordt, wel degelijk in het contract is opgeno-
men, althans de manier waarop die berekend
wordt. Hij haalt de daarvoor opgenomen for-
mule aan.
De heer 't GILDE: Dat gaat boven mijn
pet.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN merkt
op, dat het wel ingewikkeld lijkt, maar het in-
derdaad niet is. Hij noemt het echter inconse
quent van den heer 't Gilde, dat deze eerst
verschillende bezwaren tegen de P. Z. E. M.
inbrengt, om dan later te verklaren, dat hij
haar toch maar de electrificatie der gemeente
in handen geven wil.
De heer't GILDE: J'a, maar ik zou het zelf
in handen willen houden.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN: Maar
als u concessie geeft, heeft u het niet meer in
handen, hoe zoudt u dat willen?
De heer 't GILDE verklaart daarvoor voor-
waarden in concept te hebben gebracht, die
lp.ng niet malsch waren.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN: En
u hebt juist gezegd, dat de door mij voorge-
stelde voorwaarden veel te scherp waren.
De heer 't GILDE deelt mede, dat hij voor
waarden had ontworpen, volgens het concept
van den heer Van der Hegge Zijnen ingekleed.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN merkt
op, dat naar zijne meening de raad de electri
ficatie der gemeente niet voor 30 jaren uit
handen moet geven. Eer hp dat zou doen,
dient de raiad zich wel ter deeg te beraden.
De heer KRUIJSSE wijst er op, dat de ad-
viseur te kennen geeft, dat er 2 wegen open
staan, n.l. het contract van Zaamslag te vra-
gen, of het thans gezondene te aanvaarden.
Hij acht het laatste niet geheel in den haak,
omdat de adviseur daarbij te kennen geeft,
dat er dan een flink bedrag voor scheidsge-
recht of proceskosten moet geraamd worden.
Hij zou daaromtrent nog iets willen vragen,
doch kan het niet in openbare vergadering,
omdat hij dan een vertrouwelijk schrijven moet
aanhalen. Hij zou dus gaarne die vraag in
besloten vergadering doen.
De heer 't GILDE geeft, haar aanleiding
der critiek van den heer Van der Hegge Zijnen
op zijn betoog te kennen, dat de bevolking van
Axel volgens zijn overtuiging is gekant tegen
electrificatie der gemeente in eigen beheer.
Daarvoor moet men de mentaliteit der inge-
zetenen kennen en van die meening getuigde
ook een pittig ingezonden stukje in de Axel-
sche Courant. Sprekers bewering, dat er in
het rapport te gunstige voorspiegelingen
staan, handhaaft hij. Hij kan onmogelijk aan-
nemen, dat er binnen enkele jaren bij een prijs
van 45 cent per K. W. U. een winst zou wor
den gemaakt van 15.000 a 16.000. Dat acht
hij te optimistisch. Ook zou de P. Z. E. M.
er nimmer aan denken de buitenwijken van
electrische stroom te voorzien. Dat kan nim
mer rendeeren.
Spreker wil terugnemen zijn woorden, dat
het „voorspellingen" zijn, maar moet er dan
toch op wijzen, dat het rapport toch op ver-
onderstellingen berust. Op bladzijde 4 staat
geschreven, dat er voor de gemeente absoluut
geen risico aan verbonden is. Dat gelooft
spreker nooit! Hij wil gaarne gevolg geven
aan den wenk van den Voorzitter, om niet te
uitvoerig te worden, maar moet toch nog ver
klaren, dat men zich door eigen exploitatie
op een hellend vlak begeeft, en de toekomst
hem wel in het gelijk zail stellen.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN
stemt volgaarne toe, dat zijn berekeningen
berusten op veronderstellingen, dat is niet
anders mogelijk. Indien men de berekeningen
eens kon maken nadat de zaak een jaar of vijf
marcheert, zou men meer zekerheid* hebben.
Maar die veronderstellingen zijn dan opge-
bouwd uit gegevens verzameld op een groot
aantal plaatsen. Die statistiek is ook aan den
raad overgelegd. En dan kwam spreker tot de
conclusie, dat het er voor de gemeente Axel
gunstig voorstaat, zelfs buitengewoon guns-
tig. De heeren kunnen uit de verstrekte ge
gevens zelf de conclusie trekken en spreker
weet niet, dat, als het hier niet goed zou gaan,
waar dit dan wel het geval zou moeten zijn.
Indien men zijne cijfers en de uitkomst in
twijfel trekt, moet men daar z. i. andere cij
fers tegenover zetten. Indien men eenvoudig
zegt, die cijfers niet aan te nemen, zonder
meer, dan schiet men niet op.
Dat pittig stukje heeft spreker niet ge-
lezen, hij weet dus niet wat er in staat. Dat
is ook meestaJ het ongeluk, dat aan de men-
schen wie het aangaat, zoo iets niet wordt
toegezonden. Het is gewoonlijk van iemand,
die zijn naain niet noemt
De heer OGGEL:.Het was onderteekend.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN: Of
van iemand die niet van de zaken op de hoog-
te is. Dat kost dan soms weer veel moeite om
alles recht te zetten en het ongelukkigste is,
dat er toch altijd iets van blijft hangen.
De heer VAN DE CASTEEL merkt op, dat
het Zaamslagsche contract is gevraagd en dat
men dit niet gekregen heeft. De raad kan nu
zeggen of dit aanvaard wordt ja of neen, en
dan is het afgeloopen.
De heer KRUIJSSE verklaart, dat het hem
spijt, een besloten vergadering te moeten vra
gen voor het stellen eener vraag. Hij hoopt
echter, dat die besloten vergadering zich tot
de beantwoording dier vraag zal beperken, en
niet misibruikt zal worden om de zaak verder
onder ons te bespreken.
De heer VAN DIXHOORN wijst er op, dat
de Zaamslagsche overeenkomst is gevraagd,
doch dat uit geen enkele mededeeling van de
P. Z. E. M. gebleken is, welk motief ze hebben
om die niet te sturen.
De VOORZITTER geeft te kennen, dat de
heer Mr. Dieleman, commissaris der P. Z. E.
M. hem persoonlijk gevraagd heeft: wat wil
len jullie dan? Spreker heeft geantwoord:
het Zaamslagsche contract. Deze heeft toen
beloofd, dat dit zou worden gezonden. Waar-
om het niet is gezonden, weet spreker niet.
In verband met de persoonlijke toezegging van
den heer Mr. Dieleman zou er nog naar ge
vraagd kunnen worden.
De heer VAN DIXHOORN wil nog even op-
merken tegenover den heer 't Gilde, die het
rapport van den deskundige veel te mooi vindt, j
dat deze, indien hij dat bestrijden wil, er cij- S
fers tegenover moet zetten. Dat er 90 van
de bevolking tegen zou zijn is hem niet be-
kend. Daarover is geen referendum gehouden.
Als de P. Z. E. M. de concessie krijgt, zal
dit alleen gelden voor de kom, want zij zal de
buitenwijken niet verlichten. Hij acht dit een
reden te meer, om het niet in handen van de
P. Z. E. M. te geven. Spreker meent. dat de
raad op den ingeslagen weg moet voortgaan
en de zaak in eigen beheer nemen, tot heil der
gemeente.
De VOORZITTER schorst de vergadering
die over gaat in eene met gesloten deuren.
Nadat de VOORZITTER de vergadering
heeft heropent verklaart de heer 't GILDE te
staan op het standpunt, dat hij tegen iederen
vorm van eigen beheer is. Axel is geen plaats
om naast een gasfabriek ook nog een elec-
trisch bedrijf te exploiteeren. Hij zal onder alle
omstandigheden tegen stemmen.
Spreker meent, dat er voor den heer Van
Dixhoorn geen reden was hem persoonlijk aan
te vallen, hij is ook niet persoonlijk. Wat deze
eischt, is onmogelijk. Hoe kan iemand, die
niet technisch onderlegd is, in deze met cijfers
komen? De heer Van Dixhoorn heeft zelf
toch ook geen cijfers genoemd. En wat een
referendum betreft, indien dit onder de bevol
king zou gehouden worden, durft spreker het
resultaat gerust afwachten. En al was het dan
geen 90 dat er zich tegen verklaarde, zoo
zou het toch een aanzienlijke meerderheid zijn.
Hij meent, dat in deze de voorzichtigste
weg is, met het oog op de gasfabriek en de
tij dsomstandigheden niet met duizenden te
gaan smijten door electrificatie in eigen be
heer. Er worden wel andere plaatsen als voor-
beeld aangehaald, doch dat zijn er geen waar
in den crisistijd nevens de gasfabriek een elec-
trisch bedrijf is gesticht. Men is hier op het
platteland en daar zijn de toestanden anders.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN wijst
er op, dat hij het den heer 't Gilde en ook
de andere heeren al zeer gemakkelijk heeft
gemaakt, door het inzenden van een overzicht
waarin voorkwamen de resultaten van een
groot aantal gemeenten, die nevens gas ook
electriciteit hebben genomen. Hij sprak van
het platteland, maar de kom van Axel is geen
platteland, en dan moet men ook in het oog
houden, dat gas alleen beperkt blijft tot de
kom, aangezien het te duur wordt dit in de
buitenwijken te brengen. Deze blijven dan
verstoken van alle verbetering in dit opzicht.
Spreker wijst op kleine plaatsen als Woer-
den en Schoonhoven, waar men voor veel hoo-
gere kosten kwam te staan. Doch zoowel de
gasfabriek als het electrisch bedrijf bloeit. Ma
4 of 5 jaar had men te Woerden een winst van
10.000. Te Schoonhoven was er de eerste 2
jaren eenig verlies, maar voor 1925 is de be-
grooting kloppend. In die plaatsen levert het
gas ook winst. Opmerkenswaardig is, dat kort
na het tijdstip van de inwerkingstelling van
het electrisch bedrijf ook het gasdebiet toe-
nam. De Schoonhovensche gasfabriek is voor-
uitgegaan, met het gevolg, dat de gasprijs is
verlaagd tot 7 cent per M3. Dat de gasfabriek
naar den kelder moet, bij invoering van elec
triciteit, is denkbeeldig, doch voor die vrees is
geen aanleiding, de gasfabriek heeft dan al-
lerminst afgedaan. Er wordt wel minder gas
gebruikt voor verlichting en kracht, maar niet
voor verwarming.
De gemeente moet de electriciteit zelf ex
ploiteeren, om te beletten, dat er in de ge
meente een concurrent komt, dat is sprekers
overtuiging. Dat is ook in het belang der bui-
tenkommen. Het gas blijft ook nog noodig
voor de straatverlichting. De heer 't Gilde
sprak ook van tij den van malaise. Spreker
meent, dat men in dat opzicht den ongunstig-
sten tijd achter den rug heeft. Er komt jeen
opleving en de exploitatie van een electrisch
bedrijf voor heel de gemeente is juist een goed
middel om de opleving te bevorderen, voor
vernieuwde werkkracht en goedkoopere kracht.
De heer KRUIJSSE verklaart altijd een
voorstander te zijn geweest van het verleenen
van concessie aan de P. Z. E. M. Hij vreest de
concurrentie voor de gasfabriek niet. Voor de
gas fab rick rest een schuld van f 70.000 en hij
is van meening, dat dan de concurrentie ge-
makkelijker kan worden tegemoetgezien en de
gemeente in gunstiger conditie zal blijven,
dan wanneer ze ook nog een schuld van twee-
maal honderdduizend gulden moet aangaan
voor een tweede lichtfabriek. Met de gasfa
briek alleen staat de femeente veel sterker.
Hij zou dus de P. Z. E. M. concessie willen
verleenen onder bepaalde voorwaarden.
De heer BAERT acht invoering van het elec
trisch bedrijf nevens de gasfabriek voor
laatstgenoemde een nadeel. Er wordt beweerd,
dat in andere plaatsen de gasfabrieken dan
nog in bloei zijn toegenomen. In een kleine
gemeente als Axel acht hij het echter onmo
gelijk, dat de gasfabriek hetgeen zij verliest
wegens mindere levering voor verlichting, zal
inhalen door meerdere levering voor gas. Met
het oog op de belangen der gasfabriek en de
tijdsomstandigheden zal hij tegen stemmen.
De heer 't GILDE merkt op, dat zich na de
woorden van de heeren Kruijsse en Baert een
ander gezichtspunt voordoet. De opinie van
den heer Kruijsse is nu bekend en een lid, dat
de vorige maal voor stemde verklaart er zich
nu tegen. Hij stelt daarom de volgende motie
voor:
„De raad der gemeente Axel, in vergade-
„ring bijeen op 29 Juli 1924, ter behande-
„ling van het contract van de P. Z. E. M.
„omtrent stroomlevering aan de gemeente
„Axel bij eventueele oprichting van een ge-
„meentelijk electrisch bedrijf;
„gehoord de mondelinge en schriftelijke
„toelichtingen van den technischen adviseur
„en de besprekingen in den raad;
„overwegende het groote finantieele risi-
„co welke aan exploitatie in eigen beheer
„verbonden is;
„besluit niet over te gaan tot het stichten
„van een eigen gemeentelijk electrisch be-
„drijf, en gaat over tot de orde van den dag."
De VOORZITTER wil, alvorens deze motie
in stemming komt, er toch op wijzen, dat het
z. i. niet aangaat, om, indien in eene vergade
ring na diepgaand overleg en rijp beraad een
voorstel genomen wordt, in een volgende ver
gadering weer anders te handelen. In de ver
gadering op 11 Maart 1.1. heeft de raad in prin-
cipe besloten tot het nemen der exploitatie in
eigen beheer en op grond daarvan zijn de on-
derhandelingen begonnen. Met de motie van
den heer't Gilde wordt echter weer alles over-
boord gegooid, en zou de concessieverleening
weer aan de orde moeten komen. In elk geval
zou spreker willen aanraden, over de motie
thans niet te beslissen, doch deze aan te hou
den tot de volgende vergadering, om dan de-
finitief te beslissen, over de overeenkomst
of de concessie.
De heer 't GILDE kan zich wel met uitstel
vereenigen, maar handhaaft zijn motie.
De VOORZITTER merkt op, dat de raad
inmiddels Burgemeester en Wethouders ook
kan verzoeken te trachten een ander contract
te krijgen, hetzij dat van Zaamslag, hetzij het
gezondene gecompleteerd wordt.
De heer VAN DIXHOORN ziet, gehoord
de cijfers van den adviseur, geen bezwaar om
tot eigen exploitatie over te gaan.
De heer KRUIJSSE heeft bezwaar tegen het
hooge bedrag dat dan geleend moet worden.
De heer VAN DIXHOORN merkt op, dat dit
geen bezwaar is, als men maar winst maakt.
Die cijfers wijzen er juist op, dat er voor de
gemeente een voordeel te behalen is. Indien
de iraad daarop niet zou ingaan, geeft hij blijk
geen vertrouwen te hebben in den adviseur.
Spreker kan zich met het voorstel vereenigen,
niet op grond van eigen cijfers, maar op grond
van practische ervaring, in de steden en op
het platteland. Wat elders is geschied, kan
hier ook.
De heer KRUIJSSE verklaart, geen be-
zwaiar te hebben, dat nevens het gas ook elec
triciteit in de gemeente wordt ingevoerd, maar
hij wil daarvoor onder te stellen voorwaarden
concessie verleenen aan de P. Z. E. M. Hij
heeft bezwaar de gemeente te stellen voor
een schuldenlast van f 300.000, terwijl later
misschien de gemaakte berekeningen een mis-
rekening zouden blijken te zijn, en alles fali-
kant zou uitkomen. Hij vreest de concurren
tie van de P. Z. E. M. voor de gasfabriek niet.
Er wordt beweerd, dat, hetgeen de gasfabriek
zou missen aan verlichting, ingehaald zal wor
den door levering van gas voor verwarming
en koken, maar de heer Van Dixhoorn zal toch
wel moeten toegeven, dat, indien de gasfabriek
daarop alleen was aangewezen en gedurende
den wintertijd geen M3. gas zal geleverd wor
den, omdat de menschen dan hun eten gereed
maken op de kachel die de huiskamer ver-
warmd. Spreker wil ook wel electrisch lieht,
maar het gaat thans over de wijze waarop dat
zal worden verkregen.
De heer J. DE FEIJTER meent, dat de hee
ren, die zich verklaren voor electrisch licht,
te verkrijgen middels concessie aan de P. Z.
E. M. over het hoofd zien, dat dit dan maar
alleen goed is voor de kom, doch den buiten er
weer van verstoken blijft, terwijl het plan
voor eigen exploitatie de geheele gemeente
omvat. Er is destijds voor de gasfabriek
100.000 gulden besteed en ofschoon de leden
van buiten wisten, dat de buitenwijken daar
van niet konden profiteeren, hebben zij toch
aan de tot stand koming meegewerkt. Noch
voor kookgas, noch voor kracht, konden de
boeren er gebruik van maken. Nu doet zich het
geval voor, dat er ook iets voor de buitenmen-
schen kan gedaan worden, en op gunstige
voorwaarden ieder ingezetene van licht en
kracht zal kunnen worden voorzien. Hij acht
het gewenscht, dat de gemeente zelf exploi-
teert en de gunstigste voorwaarden bedingt
om stroom te verkrijgen.
De heer WEIJNS verklaart, dat hij onge-
veer hetzelfde wilde zeggen als de heer J. de
Feijter. Als men het aan de P. Z. E. M. geeft,
zal zij datgene maken, waar zij direct voor
deel in ziet en als men dan meer wil hebben,
zal het der gemeente geld moeten kosten, zoo-
als ook bij het eerst overgelegde contract het
geval was. En daarom behoort z. i. de ge
meente het voor eigen rekening te doen.
De VOORZITTER wijst er op, dat, indien
de P. Z. E. M. het zou doen, deze het maar
straat voor straat doen zal.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN: En
dan nog alleen in de drukste straten, waar
meerdere aansluitingen te maken zijn.
De heer KRUIJSSE zou de concessie al
leen willen verleenen onder zekere voorwaar
den. Daarover kan toch ook onderhandeltl
worden De buiten kommen zullen naar zijn
meening toch ook wel geholpen zijn.
De VOORZITTER meent, dat de P. Z. E. M.
die in geen geval zal nemen.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN wijst
er op, dat volgens de berekeningen de buiten-
kommen, indien die alleen blijven staan, een
blijvend verlies zullen opleveren van f 4000
tot 2000.
De heer KRUIJSSE Dat verlies moet dan
toch gedekt worden door de winst die in de
kom verkregen wordt. De P. Z. E. M. zal dan
hier toch ook winst maken.
De heer DIELEMAN merkt op, dat het hier
om een groot belang gaat voor de geheele
gemeente, Er is wel een groot bedrag voor
noodig, maar volgens de cijfers van den heer
Van der Hegge Zijnen is dat geen bezwaar.
Indien er nu heeren zijn die van meening zijn,
dat die geen vertrouwen verdienen, laat ze die
dan weerleggen, en zeggen hoe het dan we!
moet, al is dat niet in deze vergadering.
De heer 't GILDE geeft te kennen, dat hij
er van af den aanvang der onderhandelingen
voor was, om onder zekere voorwaarden aan
de P. Z. E. M. concessie te geven. Indien het
voor de buitenwijken niet rendabel is, moet
men dat niet willen doordrijven.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN zegt,
dat de buitenwijken niet rendabel zijn als deze
alleen staan. lets anders wordt het, als deze
gezamenlijk met de kom worden geexploi-
De VOORZITTER merkt op, dat, als de bui-
tenkommen alleen moeten staan, kan gezegd
worden, dat het er niet komt.
De heer KRUIJSSE, herhalende, dat hij
voor de gasfabriek geen concurrentie vreest.
zou zich juist willen toeleggen op uitbreiding
der levering van kookgas en in plaats van
zoo'n groot kapitaal te besteden aan electrifi
catie de buizenleiding der gasfabriek willen
uitbreiden.
De heer OGGEL wijst er op, dat dit even-
goed een verlies beteekent, want dan zijn de
kosten nog veel grooter, dat "loopt dan voor de
gemeente op een verlies uit, terwijl de advi
seur voor electrificatie winst berekent, en
toename van gaslevering.
De heer KRUIJSSE acht dit laatste niet
mogelijk, aangezien reeds 90 bij de gas
fabriek is aangesloten.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN merkt
op, dat de heer Kruijsse wel geen concurren
tie voor de gasfabriek vreest, maar hij weet
niet of dat voor de heeren veel beteekent.
De heer KRUIJSSE Dat is onzin.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN zegt,
dat het hem meer onzin lijkt, te beweren, dat
bij de wetenschap, dat de buitenwijken bij af-
zonderlijke explotatieverlies zullen opleveren,
te beweren, dat de P. Z. E. M. die nemen zal.
De P. Z, E. M. is een maatschappij, die moet
trachten winst te maken, die houdt zich buiten
de complexen die verlies opleveren. Veor een
gemeente is het wat anders, die heeft met an
dere factoren rekening te houden, n.l. met de
belangen der ingezetenen en zal ook wel een
buurtschap van licht voorzien waarop verlies
geleden wordt, hetgeen gecompenseerd kan
worden door een ander deel der gemeente
waarop winst wordt gemaakt. Maar dan moet
de gemeente ook het complex waarop die winst
behaald kan worden exploiteeren.
Hij wijst er voorts op, dat de hoeveelheid
kookgas, die hier door de gasfabriek geleverd
wordt slechts IV2 bedraagt van de gelever-
de hoeveelheid en dat dit dus wel voor toene-
ming vatbaar is. De praktijk is steeds dat,
waar de levering van lichtgas afneemt, die
van kookgas toeneemt.
In Haarlem heeft men wegens electrificatie
der gemeente de Noorder gasfabriek stil ge-
legd, omdat men zoo'n afname van gaslevering
veronderstelde, maar men heeft er nu reeds
spijt van. De straatverlichting wordt niet ge-
electrificeerd. Indien men electrificatie voor
de geheele gemeente wenscht behoort de ge
meente die zelf ter hand te nemen, omdat ze
anders uitblijft, terwijl de raad, concessie ver-
leenende, in de toekomst een bate van f 19000
's jaars uit handen geeft, en een concurrent
voor de gasfabriek binnenhaalt.
De heer KRUIJSSE vraagt, hoe de heer Van
der Hegge Zijnen aan die cijfers betreffende
levering van kookgas komt, aangezien licht en
kookgas over denzelfden meter gaan.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN deelt
mede die getrokken te hebben uit het verslag
omtrent de gasfabriek.
De heer KRUIJSSE noemt die cijfers een
slag in de lucht, daar het- kookgas niet afzon-
derlijk gemeten wordt.
De VOORZITTER oppert nog de veronder-
stelling of dit misschien niet kan zijn de leve
ring voor gaskachels, die wel over een afzon-
derlijken meter gaan.
De heer 't GILDE merkt op, dat de heer
Kruijsse heeft gezegd, geen concurrentie voor
de gasfabriek te vreezen. Hij wijst er op, dat
de adviseur ook zelf in zijn rapport heeft ge
schreven, dat bij electrificatie de gasfabriek
zich rustig zal kunnen ontwikkelen.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN merkt
op, dat de heer 't Gilde niet goed gelezen
heeft, want dat hij heeft geschreven, dat die
rustige ontwikkeling der gasfabriek juist al
leen zal kunnen geschieden bij stichting van
een „gemeentelijk" electriciteitsbedrijf.
De VOORZITTER stelt voor, de motie van
den heer 't Gilde aan te houden en dat Bur
gemeester en Wethouders zich nader tot de
P. Z. E. M. zullen wenden met verzoek om een
contract zooals is toegezegd. Dan kan in de
volgende vergadering een beslissing worden
genomen of men hiermede zal voortgaan, dan
wel op een of andere wijze concessie zal wor
den verleend.
Met algemeene stemmen wordt aldus be
sloten.
6. Ontruiming noodwoningen.
De VOORZITTER herinnert aan de in de
vorige vergadering gedane mededeeling, dat
de door de gemeente gebouwde noodwoningen,
ingevolge aanschrijving van den Minister van
Arbeid, Handel en Nijverheid moeten worden
afgebroken en alzoo door de bewoners ont-
ruimd worden. Burgemeester en Wethouders
hebben de bewoners aangeschreven, ingevolge
het genomen raadsbesluit, doch de woningen
zijn niet ontruimd, zoodat dit thans langs ge-
rechtelijken weg zal moeten geschieden door
den deurwaarder. Burgemeester en wethou
ders vragen ingevolge de Gemeentewet van
dien raad hiervoor machtiging tot het voeren
van een recht sgeding.
Tegen stemmen de heeren Weijns, Diele
man, P. de Feijter, Van de Casteel, 't Gilde-
De VOORZITTER maakt de leden opmerk-
zaam, dat het hier betreft een opdracht van
hooger hand en aansluit op het in de vorige
vergadering met algemeene stemmen geno
men besluit tot ontruiming der woningen.
De heer 't GILDE: We stemmen toch,
mijnheer de Voorzitter?
Voor stemmen de heeren Oggel, Kruijsse,
J. de Feijter, Koster en Baert; tegen stemt de
heer Van Dixhoorn, die te kennen geeft tegen
te stemmen omdat het een bevel van hooger-
hand is. Als de raad niet zelfstandig beslis
sen kan, moet hooger hand het ook maar uit-
maken.
Het voorstel blijkt met 6 tegen 5 stemmen te
zijn verworpen.
De VOORZITTER herinnert, dat het be
sluit is genomen om de woningen te ontruimen
en dat naar aanleiding der opmerkingen in den
gemeenteraad nog een maand uitstel verleend
is. De bewoners zijn niet meegaand gebleken.
De heer OGGEL wijst er op, dat de raad
zich met het voorstel unaniem heeft vereenigd.
Het besluit moest nu uitgevoerd worden.
De heer DIELEMAN acht den termijn te-
kort, voor deze menschen om andere woningen
te zoeken, te meer waar deze niet gemakkelijk
een andere woning zullen krijgen. De Minis
ter kan nu die ontruiming wel bevelen, maar
spreker acht een langer uitstel noodig.
De VOORZITTER betreurt, dat de raad
Burgemeester en Wethouders niet in de gele-
genheid stelt een genomen raadsbesluit uit te
voeren.
7. Onthaal schoolkinderen in verband met
het Ivoninklijk bezoek.
De VOORZITTER deelt mede, dat hij nog
een voorstel wenscht te behandelen buiten de
agenda, n.l. het verleenen van een subsidie
voor het onthaal van de schoolkinderen, ter
gelegenheid van het Koninklijk bezoek op 8
Augustus aanstaande. In de laatstleden Vrij-
dag gehouden vergadering van het feestcomite
bleek, dat daarvoor geen voldoende fondsen
meer beschikbaar waren, en werd de vraag
gesteld of de gemeente daarvoor wellicht een
bijdrage zou willen verleenen. Burgemeester
en Wethouders hebben vrijheid gevonden voor
te stellen een subsidie te verleenen van 300,
onder uitdrukkelijke voorwaarde, dat dit be
drag ten goede zal komen aan de school
kinderen.
Met algemeene stemmen wordt dit voorstel
aan genomen.
8. Omvraag.
a. De heer VAN DIXHOORN wijst op het
gemis aan een bad- en zwemgelegenheid, Er
wordt tegenwoordig ook hier veel aan de
zwemsport gedaan, door gebruik te maken van
het z.g. kleine kreekje, maar dat acht hij toch
geen ideale gelegenheid. Nog afgedacht van
de vraag of dat een hygienische gelegenheid
kan genoemd worden, kan daarvan toch niet
algemeen door de burgers gebruik gemaakt
worden. Niet ieder is er op gesteld, zich al-
daar te ontkleeden, was er een betere gelegen
heid, dan verwacht hij, dat meerderen er ge
bruik van zouden maken. Hij vraagt, of de
gemeente zich deze zaak niet zou kunnen aan-
trekken.
De VOORZITTER zegt toe, dit bij Burge
meester en Wethouders te zullen ter sprake
brengen.
b. De heer 't GILDE vraagt, hoe het nu
staat met het huisje voor de noodslachtingen.
De VOORZITTER deelt mede, dat er juist
Zaterdagmorgen bericht is gekomen van Ge-
deputeerde Staten, dat ze vergunning verlee
nen ingevolge de Hinderwet. Het kan dus
thans in orde worden gebracht.
c. De heer 't GILDE hoopt, dat wat hij nu
zeggen zal, niet alleen zal worden beschouwd
als een mooi gebaar voor de tribune. Hij weet
ook, dat de gemeenteraad er rechtstreeks niets
mee te maken heeft, maar veronderstelt, dat
het toch zijn nut zou kunnen hebben indien hij
wijst op het ontslag dat tegen het aanstaande
najaar is aangezegd aan verschillende contro-
leurs en tarreurs, voor de bietencampagne.
Hij vraagt of Burgemeester en Wethouders
van Axel geen pogingen zouden kunnen aan-
wenden ten behoeve dier menschen, om die op-
zegging ongedaan te maken, daar het gevolg
zal zijn, dat die menschen, die anders in het
najaar hun brood verdienden, nu werkloos
zullen worden. Naar hij verneemt worden
door den Bond van suikerfabrikanten de men
schen uit Zeeuwsch-Vlaanderen eenvoudig uit-
geschakeld.
De heer VAN DIXHOORN zegt ook, dat dit
niet in den raad behoort, maar er zou veel
over te zeggen vallen. Men moet tot de con
clusie komen, dat Zeeuwsch-Vlaanderen hoofd-
zakelijk beheerscht wordt door een macbt van
over de Schelde.
De VOORZITTER is wel bereid, om met de
wethouders te beraden, of in deze iets gedaan
kan worden. Een poging van Burgemeester en
Wethouders om voor die menschen iets te doen,
zou toch misschien een goeden indruk maken.
De raad stemt hiermede in.
d. De heer VAN DE CASTEEL bespreekt
den overlast dien de bewoners bij de brug
hebben van het water, door het hooger leggen
van den rijksweg.
De VOORZITTER zal dit eens doen onder-
zoeken en maatregelen daartegen verzoeken.
e. De heer DIELEMAN klaagt over den
waterafvoer bij het viaduct van den spoorweg;
hij vraagt of de spoorwegmaatschappij er niet
voor behoort te zorgen, dat de daar wonende
geen overlast van water hebben. Bjj over-
vloedigen regenval stroomt het daar onder.
De heer OGGEL wijst er op, dat dit in de
kom van Axel ook zoo is.
De VOORZITTER bevestigt dit; tegen zulke
gebeurlijkheden kan men niet waken, daar het
water dan niet vlug genoeg wegstroomt. Hij
wil er wel eens naar laten kijken, maar ver
onderstelt niet, dat de spoorwegmaatschappij
verplicht is, daar tegen wat te doen.
De heer DIELEMAN is daarmede niet te
vreden en vraagt, wie dan het voetpad be-
neden dijks moet onderhouden, dat nu door het
water steeds wegstroomt.
De VOORZITTER weet niet, of daar offi-
cieel wel een voetpad bestaat en vermoedt, dat
dit slechts gemakshalve door de bewoners is
gemaakt.
De heer DIELEMAN zegt, dat ze niets an
ders hebben.
De VOORZITTER zal het onderzoeken.
f. De heer DIELEMAN vraagt, of er niet
meer verzoeken zijn ingekomen van menschen
die grond willen koopen.
De VOORZITTER deelt mede, dat er nog
een verzoek is ingekomen van een zekere
Dieleman, die grond wenschte te koopen van
het gedeelte, dat nog niet in teekening is ge
bracht en voorloopig nog niet wordt aange-
legd. Burgemeester en Wethouders hebben
dat daarom afgewezen.
De heer DIELEMAN meent, dat dit niet
gaat. Het gevraagde behoort tot den disponi-
bel gestelden bouwgrond en indien een verzoek
werd afgewezen, zou dat toch door den raad
behooren te geschieden. Waarom is dit niet
bij den raad gekomen?
De VOORZITTER geeft te kennen, dat elk
aan den raad gericht stuk daar ter tafel komt.
De heer OGGEL merkt op, dat nog maar
een deel van het terrein in exploitatie is ge
nomen. Als dat verkocht is, komt ook het an
dere deel aan de beurt. Daarvoor is nog niet
op bestrating en rioleering gerekend, anders
zou dat ook duurder uitkomen dan de 2,
per M2. waarop het nu geraamd is.
De heer DIELEMAN begrijpt deze uitleg-
ging niet. Er is in de vergadering van 6 Mei
1.1. voor de verschillende bouwgrond, naar ge-
lang van de ligging een prijs vastgesteld van
f 4,tot 2,per M2. De gevraagde grond
was gesteld1 op f 2,Daar waren dan toch de
kosten voor best rating en rioleering inbegre-
pen, want we kregen een kloppende rekening.
De VOORZITTER noemt dat onjuist. Dit
kwam, omdat voor dat deel van het terrein ook
nog geen onkosten voor bestrating en riolee
ring zijn berekend. Als die worden aangelegd,
komt de grond ook duurder.
De heer DIELEMAN acht het genomen
raadsbesluit dan misleidend, dat moet op ieder
den indruk maken, dat er ook grond voor f 2,
verkocht wordt en daar is adressant ook op af-
gekomen. Hij meent, dat men den gevraagden
grond) ook had kunnen verkoopen en de straat
een eindje doortrekken.
De heer KRUIJSSE merkt op, dat men toch
voor een huis geen straat kan gaan aanleggen.
De heer DIELEMAN acht het genomen be
sluit verkeerd.
De VOORZITTER geeft te kennen, dat, als
het verzoek aan den raad komt, dit in de
raadszitting kan behandeld worden en dan kan
de raad beslissen.
De heer 't GILDE acht het ook onjuist, dat
de menschen eerst door het raadsbesluit met
een lager prijs zijn lekker gemaakt en daar
voor nu geen grond koopen kunnen.
De VOORZITTER merkt op, dat <111 een
volgende vergadering kan behandeld worden.
Hij dankt den heer Van der Hegge Zijnen
voor diens tegenwoorddgheid en de gegeven in-
lichtingen en sluit de vergadering door het
uitspreken van het dankgebed.
SCHEEPVAARTBEWEGINCL
,2 Augustus.
Eng^ s.s. Cormorant, 4993 M3., stukgoed
van Gent naar Liverpool.
Ned. s.s. Leonora, 5643 M3., ledig; van
Ter Neuzen naar Mumbles Roads.
Belg. s.s. Bruxelks Maritieme, 1032 M3.
fosfaat, van Genl naar Exmoufh.
Danziger s.s. D. Fidler, 1367 M3., ledig
van Gent naar Antwerpen.
Eng. s.s. Kalua, 2043 M3., ledig, van
Gent 'naar Goole.
Eng. s.s. Faxfleet, 2385 M3., ledig, van
Gent naar Qoole.
Belg. s.s. Urpcth, 3183 M3., pyritt; van
Gent naar Helsingborg.
Eng. s.s. Dilston, 4329 M3., ledig, van
Gent naar Newcastle.
Ned. s.s. St. Jansland, 6239 M3.; ledig
van Sluiskil naar Newcastle.
Letjisch s.s. Koknes, 4845 M3., ledig
van Gent naar Libau.
Eng. s.s. Wheatlands, 1413 M3., ijzer
Van Gent naar Brifconferry.
Eng. s.s. Brynaweil, 1160 M3., ledig
van Trouville voor Gent.
Eng. s.s. Sheaf Don, 6146 M3., kolen
van Newcastle voor Gent.
Duitsch zeel. Mosel, 2095 M3., ledig
van Amstendam voor Riemen.
Eng. s.s. Corsea, 7822 M3., kolen, van
Newcastle voor Gent.
Belg. s.s. Rosa, 3121 M3., kolen, van
Leith voor Gent'.
Grieksch s.s. Nievlas Pateras, 9546 M3.,
pyriet, van Hculva voor Gent.
Amer. s.s. Polybius, 19926 M3.gemengd
van Londen voor Gent.
3 Augustus.
Eng. s.s. Bortwick, 3182 M3., stukgoed
van Gent naar Leith.
Eng. s.s. Alt. 2840 M3., stukgoed, van
Gent naar Goole.
Eng. s.s. Gen. Havelock, 2073 M3., stuk
goed, van Gent naar Newcastle.
Eng. s.s. York, 3202 M3., stukgoed, van
Gent naar Hull.
Eng. s.s. Falcon, 1910 M3., stukgoed
van GentTer Neuzen naar Londen.
Eng. s.s. Mungret, 1456 M3., cement
van Gent naar Antwerpen.
Eng. s.s. *Broomfleet, 2417 M3., ledig
van Gent naar H. I. Ambacht,.
Eng. s.s. The President, 2133 M3., fos
faat, van Gent naar Slioo.
Belg. s.s. Antigoon, 904 M3., ledig, van
Ter Neuzen naar Antwerpen.
Fransch s.s. Adr. de Montgolsier, 3720
M3., ledig, van Dtiinkerken voor Gent.
Eng. s.s. Blackcock, 1393 M3., stukgoed
van Londen voor Gent.
Belg. s.s. Philippe, 576 M3.ledig, van
Ostende voor Gent.
Fransch s.s. St. Aubin, 3013 M3., fosfaat
van Laurient voor Gent-
Eng. s.s. Hodde.r 2877 M3., stukgoed
van Goole voor Gent.
Eng. s.s. Chrichtoun, 3184 M3.; gemcngd
van Leith voor Gent,
Zweedsch s.s. Erna, 2896 M3., steen^n
van Lysekil voor Gent.
