Terlv euzensche Com ant
6EMEN8DE BERICHTEN.
T JOQ
Yrijdag 8 Aug. 1924. No. 7642<
BINNENLAHD.
fKtJILlKTOI.
TAW
DE OVERWERKVERQUNNINGEN.
De Minister van Arbeid heeft bij den
Hoogen Raad van Arbeid een voor-ont-
werp van wet tot wijziging van art. 26
van de Arbeidswet aanhangig gemaakt.
Genoemu aftikel geeft aan den Minis
ter gedurenae vfer jaar de bevoegdheid
overwork toe te staan. Deze termijn loopt
met 23 October a.s. af. De tegenwoordige
toestjanjd in de verschillende takken van
industrie, b.v. in de aardewerk-mdustriP
en in de katoen-, jute- ©n vlasspinnerij is
echter van dien aard, dat de bevoegdhe.d
om zoo noodig ook door 14- en 15-jarigen
langer dan gemiddeld 48 uur per week
te doen werkcn, niet kan worden gemisB
De minaister acht het daarom gewenscht
de aan den minister van Arbeid tot den
24sten October verle-ende bevoegdheid te
verlenigen voor twee jaar.
HEIBLOK NEERGESTOKT.
Dinsdag is te Zaandam bij de in aanbouw
zijnde fabriek van de N.V. Bruynzeel's
fabrieken een ongeluk gebeurd. Door tot
nu toe onbekende oorzaak is het zware
heiblok inpiaats van op den paal gevallen
op het ijzer, waarmee de 33jarige Koolman
den paal in den grond leidde Het ijzer
sloeg K. tegen het hoofd en deze werd
ernstig gewond. Hjj is per brancard naar
Amsterdam vervoerd.
INGESTORT.
Te Noordwijk is Dinsdag het huis Bronk-
horststraat 39, bewoond door de familie
H.S., gedeelteliju ingestort. Enkele kinde-
ren, die in de nabijheid speelden, hebben
lichte verwondingen gekregen.
AUTO OMGESLAGEN.
Zondagochtend is een auto met vijf
menschen er in, rijdend in snelle vaart van
Brugge naar Blankenberge, bij de spoorweg-
brug omgeslagen. De twee mannen, die
in den wagen zaten, werden op slag ge-
dood, de drie vrouwen zwaar gekvretst.
GEMEENTERAAD VAN AXEL.
Vergadering van Dinsdag 29 Juli 1924,
des voormiddags 10 uur.
Voorzitter de heer F. Blok, Burgemeester.
Tegenwoordig de leden: J. M. Oggel, M. W.
Roster, A. E. C. Kruijsse, Ph. J. van Dix-
hoom, J. Weijns, J. M. Baert, A. Th. 't Gilde,
Ed. van de Casteel, F. Dieleman, J. de Feijter,
en P. de Feijter.
Secretaris de heer J. D. J. Maris.
(2. Vervolg).
5. Electrificeeren der gemeente in eigen
beheer.
De VOORZITTER herinnert, dat de ge-
meenteraad in de vergiadering van Maart be-
sloot niet in te gaan op het voorstel \1an Bur
gemeester en Wethouders om voor electrifica-
tie van de gemeente concessie te verleenen aan
de P. Z. E. M., doch om dat zelf, voor de ge-
heele gemeente, te doen, en in verband daar-
mede onderhandelingen aan te knoopen met de
P. Z. E. M. voor het leveren van stroom aan
de gemeente. Die onderhandelingen hebben,
zooals bereids al eens is meegedeeld, niet vlot
geloopen, doch zijn thans zoover gevorderd,
dat Burgemeester en Wethouders de corres-
pondentie met een concept contract en het ad-
vies van den deskundige aan den raad konden
overleggen.
De heer WEIJNS vraagt, of het juist is, dat
door de P. Z. E. M. is bfegonnen met aanslui-
tingen te maken, zonder dat ze daarvoor toe-
stemming heeft gevraagd of verkregen.
De VOORZITTER bevestigt, dat door de
P. Z. E. M. het station van de Zeeuwsich-
Vlaamsche tram is aangesloten, en dat van
wege de gemeente daarvoor nog geen toestem-
ming is gegeven. Burgemeester en Wethou
ders hebben evenwel gemeend, dit, hangende
deze onderhandelingen, maar te moeten laten
loopen.
De heer OGGEL merkt op, dat toch vergun-
ning gegeven is voor het leggen van een kabel
in den weg naar het station.
De VOORZITTER: Maar niet voor het
leveren van stroom.
De heer WEIJNS keurt deze handelwijze
van de P. Z. E. M. af.
De VOORZITTER verzoekt thans den ter
vergadering genoodigden adviseur, den heer
van der Hegge Zijnen uit, den raad omtrent het
resultaat der onderhandelingen in te lichten.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN her-
uit het Engelsch
door Arthur Applin.
15) (Vervolg.)
Peter stond op cn rekte zich uit. Zijn
mondhoeken trilci©n vrcolijk, zijn mus b c-k
scheev^r dan ooit. Er was iets onwezen-
lijks in, zooals hij daar stond met den rug
naar het vuur. Zijn lange schaduw danste
hc-en en weer over den gladgewreven vloer
Ik zou er niet ov©r tobben, zcj hij met
een jono«nsachtigcn lach. W zullen mijn-
heer Tompson in org en vertdlen, dat hij
een blauwtje loopt.
Fay gLmiachte en schudde het hoofd. Er
is geen uitkomst voor va,der, tenzij hij
icmand vindt, die aanstaand©n Dinsdag
tegen Johnson wil uitkomen. Je bent heel
vriendelijk, Peter.
Ze leglde nog eens uit, hoe veel er^kfhing
van dezen wedstrijd en hoe haar vadtr,
door 1 ofnpson overgehaald was om op
den grooten Orib>kinde te wedden.
Het geeft niet of we vader nu de schuld
feeven, zei ze. Hij wedt haast nooit. Hij
heeft nooit veel gevoel,d voor boksen. Mijn-
heer Tompson "heeft hem zeker wijs ge
maakt, dat deze Battling Bill absoluut on-
overwinnelijk was. Ze kunnen natuurlijk
nog wel iemand anders krijgen, maar het
zal niet makkelijk zijn iemand te vinden,
die Johnson knock-out kan slaan. Ze aar-
zelde even en keek Puk aan van onder de
fange wimpers. Zelfs jij zou het waarschijn-
lijk niet kunnen.
innert, dat hij in begin Maart de eer ge_. :ct
hier zijn rapport omtrent het verleenen i
concessie aan de P. Z. E. M. voor electrificatie
van de gemeente toe te lichten en dat hij toen
ook gemeend heeft naar voren te moeten bren-
gen wat de gemeente daarmede eventueel zou
prijs geven. De raad heeft als gevolg daarvan
besloten de electrificatie zelf ter hand te ne-
men en hem is door Burgemeester en Wethou
ders opdracht gegeven voorloopige onderhan
delingen aan te knoopen met de P. Z. E. M.
Hij heeft toen aan de maatschappij een zake-
lijke brief geschreven, met verzoek voor de
gemeente Axel hetzelfde contract te verkrij-
gen, zooals dit met Zaamslag is gesloten. Op
dat schrijven werd door de P. Z. E. M. nieft
geamtwoord.
Toen is de correspondentie verder recht-
streeksch door het gemeentebestuur gevoerd.
De zaak is echter van de zijde der P. Z. E. M.
op een verschrikkelijke manier aan de lijn ge-
houden, zoodat het noodig geacht werd, de tus-
schenkomst van den President-Commissaris
in te roepen. Op dien brief werd ook geen
antwoord ontvangen, doch aan spreker is al
leen bekend, dat de voorzitter dezer vergade
ring met den president-commissaris heeft ge-
sproken en deze voor de gemeente het Zaam-
slagsche contract heeft toegezegd. Alleen
werd door het gemeentebestuur nog gevraagd
verhooging van het ge'installeerd vermogen
van krachtinstallaties door de gemeente zelf
te bedienen, op 60 K. W. doch de president-
commissaris meende, dat dit wel in orde zou
komen. Later is hier ook nog een ingenieur
der P. Z. E. M. geweest voor het vragen van
inlichtingen omtrent den stand der zaak en
bleek deze niet te weten, dat het wachten op
de P. Z. E. M. was. Ook deze meende, dat
tegen de gevraagde wijziging geen bezwaar
was. Later heeft de voorzitter nog eens tele-
fonisch gei'nformeerd waar het contract bleef
en werd hem geantwoord, dat het concept
klaar lag, en alleen nog wachtte op goedkeu-
ring der commissarissen, en dat de zaak in
orde zou komen.
Onder deze omstandigheden had men alle
grond om te verwachten, dat alan de gemeente
het Zaamslagsche contract zou worden ge-
zonden.
Eindelijk werd bij schrijven van 5 Juni een
contract ontvangen, hetwelk in handen van
spreker werd gesteld en dat bij lezing bleek
geheel af te wijken van het Zaamslagsche
contract. Behalve de reeds genoemde verhoo
ging van het maximum voor krachtinstallaties
is door het gemeentebestuur ook bezwaar ge
maakt tegen het betalen van kosten voor toe-
zicht en in antwoord daarop is dxl. 21 Juli van
de P. Z. E. M. een schrijven ontvangen, waar-
in wordt bericht, dat, ofschoon commissarissen
oorspronkelijk geen wijzigingen in het nor-
maalcontract meer wilden toestaan, zij meen-
den op een enkel punt te moeten tegemoet-
komen. De gemeente zal van betaling van
toezicht worden vrijgesteld terwijl de grens
voor groot-industrie zal worden verhoogd tot
40 K.W. Zij voegt er aan toe, dat deze ver-
andering het noodig maakt, dat achter den
eersten zin van alinea 2 in artikel 1 het vol-
gende toegevoegd wordt, daar enkele percee-
len reeds aangesloten zijn en stroom van haar
betrekken, nl. met uitzondering van die per-
ceelen, waiaraan reeds voor de inwerkingtre-
ding van deze overeenkomst stroom door de
P. Z. E. M. geleverd werd."
De overige punten kunnen niet worden toe-
gegeven.
Aldus is thans den stand der zaak. De
P. Z. E. M. spreekt niet van het Zaamslagsche
contract. Ze zendt een contract en er behoor-
de dus te worden nagegaan, hoe de inhoud
daarvan was. Commissarissen wilden geen
wijziging in het normaalcontracc meer toe
staan, doch aan Zaamslag, Stoppeldijk en
Boschkapelle zijn wel afwijkingen toegestaan,
Waarom kunnen die dan ook niet aan Axel
worden toegestaan? Trouwens, het concept
dat toegezonden is, is toch ook niet het nor-
male contract.
Spreker haalt thans de artikels aan, die af-
wijken van het met de gemeente Zaamslag
gesloten contract, nl. 1, 3, 4, 5, 7, 8, 9 en 10.
Na de studie die hij van het contract ge
maakt heeft en de beschouwingen daaraan
destijds in den gemeenteraad van Zaamslag
gewijd, kan men nagaan, dat spreker aan die
voorwaarden de voorkeur geeft. In verschil-
lende punten kreeg de gemeente tegenover
hare verplichtingen ook rechten en nam ook
de P. Z. E. M. verschillende bij het sluitan van
dusdanig contract voor de hand liggende
plichten op zich, maar daarvan is ten slotte
weinig overgebleven. Aan de toezegging is
niet voldaan.
De gemeenteraad zal thans behooren te be-
siissen, wat gedaan moet worden.
Men kan thans tweeerlei standpunt in-
nemen. Men kan zeggen: „Je hebt ons het
Zaamslagsche contract beloofd en dat willen
wij hebben", of wel men. kan zeggen „ktat ons
eens kijken of het gezonden contract voor de
gemeente ook gevaarlijk kan worden". Hij
meent, dat er redenen zijn om te zeggen, dat
de gemeente er zoo moeilijk mede in zee kan
giaan.
Het valt niet tegen te spreken, dat de P. Z.
E. M. deze zaak ernstig op sleentouw heeft
gehouden, als men nagaat, dat in begin Maart
om een contract is gevraagd en het thans bijna
Augustus is, eer het behandeld kan worden
en dan blijkt niet te zijn wat is toegezegd. De
Ruk's vroolijkhe.id Verdween even snel
als ze gekomen was. Hij stond doodstil,
als was hij uit maimer gehouwen.
We hadden hier nooit over moeten be-
ginnen, z<4 ze en stond snel op. Ze was
plotseling bang voor hem. Het moederlijke
beschermende gevoel verliet haar en al
haar vrouwelijke virdedigingsiniddelen.
Het is allang bedtijd. Ik moi t je nu goeden
nacht zeggen. Je weet je kamer. de eerste
deurrechts. Wjl je het licht uitdoen als je
naar boven gaat?
Ze Hep een paar treden de trap opy
bleet t6en staan en k^erde zich om. Waar
om zou ze hem tensloite niet gebruiken?
Ze bekeek hem nog eens critisch. Dikke
Tom zou hem niet veel waard vinden, niet
krachtig genoeg en zeker geen beroepsbok-
ser. Meer ten gymnast misschien. Maar
hij was knap, rijzig en slank met
een vastberaiden ge|aatsuitdrnkking. Haar
hart oegon snel te kloppen..
Goeden nacht, Peter D. En wel bedankt
voor alle hulp. Je ziet zelf, dat je verder
niets voor me kunt doen.
Hij wendde eerst het hoofd om, daarna
het lichaam. Zijn bewegingen schenen traag
te zijn, maar toch stond hij naast haar
op de trap, voordat ze recht wist, wat
er gebeurde. Hij had de Ieuning' vastge-
grepen en keek haar recht in de oogen.
Niets is onmogelijk. Ik zal je helpen. Ik
zal dien Tompson doodslaan, als je wilt.
Fay hoorde zich Zelf lachen, maar Puk
lachte niet, hij was ernstig dood-ernstig.
Ik ben bang, dat het niet vte] zou helpen.
Ze probeerde \\«g te gaan, naar boven.
maar hij hield haar 'va.st, zonder haar
aan te raken. Ze was nu werkelijk bang.
Ze dacht, dat ze slechts een lucifer bij het
vuur had gehojden, maar ze zag nu,
gsmeente zou dus voor ue voorhereiding der
-ctrificatie haar gang kunnen gaan en de
P. l. E. M. verantwoorde ljk steilen voor alle
schade ontstaande door verdere vertraging bij
de onderhandelingen. Het contract is wel niet
mooi, maar hij vermeent, dat de gemeente er
weinig geviaar bij kan loopen.
Indien men hem nu vraagt, welk standpunt
het verkiesilijkst is, wil hij wel verklaren, dat,
indien men hem zulks 2 j&ren eerder had ge
vraagd, hij een ander antwoord zou hebben
gegeven dan thans. Hij heeft dat vroegere
standpunt verlaten. Toen. hij in den aanvang
geroepen werd om het normaalcontract te be-
oordeelen, heeft hij getracht dit te wijzigen
overeenkomstig de eischen van billijkheid en
ook gestreefd naar volledigheid, crpdat in de
toekomst zoo weinig mogelijk kwesties kunnen
voorkomen. Herhaaldelijk is evenwel van de
zijde der P. Z>. E. M. blijk gegeven, dat zulks
niet op prijs wordt gesteld. Spreker heeft
daarom zijn vroeger standpunt verlaten en
kijkt er alleen nog naar, of de betrokken ge
meente bij het aangeboden contract ook ge-
vaar kan loopen en als zulks niet het geval is,
dan zegt hij: ga je gang maar.
Ingevolge die gedragslijn kan hij ook hier
adviseeren het contract te aanvaarden, maar
laaraan den rlaad toe te voegen, op de exploi-
tatierekening een flink postje uit te trekken
voor kosten van scheidsgerecht en processen,
die niet zuillen uitblijven.
De heer OGGEL: Dat is geen goed begin.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN stemt
dat toe, maar het is niet anders. Na Zaam
slag heeft geen gemeente een zoo wel om-
schreven contract gekregen.
De heer 't GILDE: A! jnheer de Voorzitter,
Ik acht dit voor de gemeente een zaak van
groot belang, waar we niet los overheen mo-
gen gaan.
De electrificatie onzer gemeente heeft, se-
dert zij hier op 11 Maart ter tafel is geweest
al heel wat stof opgjaagd. En geen wonder!
Waar zulk een financieel offer gevraagd
wordt voor- een zoo dubieuze zaak is dit maar
al te wel te verklaren. De wanverhouding
overigens, die de P. Z. E. M. overal waar zij
optreedt schept, en die hier te Axel reeds ge-
noeg blijkt uit de verschillende prachtbrieven,
het scheelt maar weinig of sommige exem-
plaren waren dreigbrieven, deze wanverhou
ding, mijnheer de voorzitter, is voor de bevol-
king al een spoorslag op zijn hoede te zijn en
van de Axelsche bevolking moet getuigd wor
den, dat zij ten opzichte van deze zaak hoog
houdt het woord: „Voorzichtigheid is de moe-
der van de porceleinkast". Ook al is men met
mij overtuigd van het groote nut en de ver
schillende andere goede hoedanigheden van
electrificatie, de situatie is in Axel op verre
na niet zoo, dat de Axelsche bevolking op over-
haaste doordrijving van deze zaak gesteld zou
zijn. 90 vian de bevolking wil van electri-
citeit op dit moment niets weten. De manier
waarop deze zaak in beginsel is aangenomen
in de raadszitting van 11 Maart jl. pleit niet
voor de overigens zoo groote mate van gere-
serveerdheid waarmee men hier gewoon is,
vooral nieuwe zaken aan te pakken.
Men zal mij, naar ik hoop, niet van conser-
vlatisme beschuldigen, maar dit heeft mij in
het bij zonder getroffen, dat de zaak niet
breedvoerig genoeg is besproken en voorbe-
reid en dat den raadsleden niet eens den noo-
digen tijd is gegeven het rapport te bestu-
deeren en bovenal, dat de meerderheid maar
direct is ingevlogen op de veel te mooie, op
de veel te optimistische voorstellingen daarin.
Ik sta er eens op hier te verklaren, d&t d<4
voorspellingen van den heer Van der Hegge
Zijnen, omtrent de toekomst van een even-
tueele gemeentelijke elctrische centrale, fali-
kant uit zullen komen elf dat de toekumst m'i
in het gelijk zal steilen. Ik zeg dit met alle
respect voor de groote en onbetwijfelbare kers-
nis van den heer Van der Hegge Zijnen, die ik
in zijn technische werkzaamheden onmogelijk
kan volgen.
Ik moet deze gelegenheid te baat nemen en
aan Burgemeester en Wethouders een ernstig
verwijt richten, dat oeze zaak hier geheel on-
voorbereid in behandeling komt. In nog erger
mate dan het rapport voor de vergadering van
11 Maart jl. moet van dit ontwerp-contract
gezegd worden, dat het veel en veel te weinig'
onder de aandacht van den raad geweest is.
Als ik het wel heb, staat in het rapport van
den heer Van der Hegge Zijnen niets omtrent
een ontwerp-contract bij eventueele levering
van stroom door de P. Z. E. M. aan de ge
meente. Bij hernieuwing moet ik daarom mijn
groote verbazing uitspreken over de mentali-
teit van Burgemeester en Wethouders. Het is
of zij den raad ten opzichte van deze zaak
voor totaal onmondig aanzien. De convocatie
ontvingen wij Vrijdag, maar Zaterdagmiddag
om 12 uur was de groote meerderheid der
leden nog niets bekend en hadden we boven-
dien nog geen prae-advies. Toen dit eindelijk
kwam waren we nog niets wijzer. Als naar
gewoonte stond er zoowat niets in en had het
wel geheel achterwege kunnen blijven.
Maar waar ik Burgemeester en Wethouders
dan toch een verwijt van moet maken, is het
feit, dat bijna geen enkele der raadsleden deze
zaak goed heeft kunnen doorwerken en bestu-
deeren. Dat is toch geen behandeling van
zoo'n zaak en, tenzij men hier nu eens zulke
schitterende perspectieven opent, dat de tegen-
standers van een gemeentelijk electrisch be-
drijf tot voorstanders bekeerd worden, zou het
dat ze een vulkaan in working had gebrdcht
Er is hier nog geld van me. Ik heb li^t
je vader al verteld. Wil je het niet van
ine aannomen om Tompson af te koopen?
Hij zag naar antwoord, nog voordat ze
eon woord had gezegd. Dan zal ik aan-
staanden Dinsdag tegen Johnson boksen.
Ne-eii, neenZe stelde zich Johnson voor,
Eens had Tompson hem beschreven: hon-
derd kilogram botten en spieren, een men-
schelijke stormram.
Als ik hem versla is je vader quitte
met Tompson en kan je hem «en blauwtje
laten loopen.
Hij trad op haar toe en stooid nu op
dezelfde tree, bijna tegen haar aan. Ze
voelde zijn warmen adem, ze zag zijn oogen
glinsterden van jeugcig vuur. Ze wise met
meer, wat te doen. Ze stond aan den rand
van den vulkaan, dien ze zelf in werking
had gebracht. Ze kon het nut goed vinden.
Hij kon misschien een paar willekeurige
mannen op de vlucht jagen, maar Johnson
zou hem verpl. tteren, vernietigen. Toch
voelde zc t,en vreugde diep in haar hart,
dat Puk bereid was zichzelf op te offeren
om haar te beschermen, om haar te be-
hoeden voor een huwelijk met den man
dien ze haatte. Hij, die twee uur geleden
nog een vreem,deling was geweest.
Doe het 'a1 Is j ebb eft niet, smeekte ze.
Hij greep haar hand en bracht die naar
de lippen. Hij keek haar lachend aan. Er
is ni<*ts meer aan te verhelpen.
Ze keerde zich om en vluchtte weg. Ze
hep regelrecht naar de kamer van hef Jog,
sloot de deur achter zich en bleef even
staan in het donker.
Ben jij daar. Fay? vroeg Tony slaperig.
Ze ant.voorddc niet dadelijk. Ze drukte
de hand, die Puk gekust had, tegen de
bijna een aanleiding zijn om voor te steilen
deze zaak aan te houden en de behandeling
dezer zaak tot een volgende vergadering te
schorsen. Mijnheer de Voorzitter, het spijt mij,
dat ik het moet zeggen, maar den indruk di4
ik van het college van Burgemeester en Wet
houders heb, is niet verbeterd.
Al is het haast niet mogelijk, toch hoop ik,
dat de zaak nog eens tot in de finesses bekei-,
ken wordt, voor een definitief besluit genomen
wordt. Want al staat nu wel op de agendla:
besluit tot de electrificatie der gemeente in
eigen beheer, is dit onjuist. Er is nog geen
sprake van een definitief besluit.
De eerste indruk dan die ik kreeg, nadat ik
het contract vluchtig had doorgeloopen, wtes,
dat de P. Z. E. M. die, naar ik voor kort ver-
n|am weer een boekjaar heeft geeindigd met
een tekort van plus minus f 98.000, als een
hongerige wolf belust is op de vetste brokken.
Dit wordt afdoende gedemonstreerd door de
oorspronkelijke eisch in de 2de alinea van art.
1 waiarin oorspronkelijk geeischt wordt, dat
het gemeentelijk electrisch bedrijf van stroom-
levering uitgesloten zou zien, die hedrijven,
of liever de z.g. groot-bedrijven, zooals dat
verstaan wordt, die een geinstalleerd ermo-
gen van 20 K.W. en hooger voor kracht en an
dere doeleinden hebben. Burgemeester en
Wethouders hebben dit, dank zij de adviezen
reeds tot 40 K.W.U. gekregen, maar de advi
seur rajadt aan tot 50 en 60 K.W.U. te gaan.
Hier blijkt allereerst op welk een hellend vlak
men zich begeeft door met de P. Z. E. M. za
ken te doen. Schipperen wordt wel eens ge-
kwalificeerd als gevaarlijk, maar waar er zoo
allemachtig en lukraak geschipperd wordt, is
het uitermate bedenkelijk.
Verder klemt het, dat de P. Z. E. M. met den
minsten watarborg geeft voor de inachtnemmg
van de veiligheid bij de uitvoering en m-
standhouding van haar eigen werken.
Bedenkelijk is verder, dat, waar in het con
tract gerept wordt over partijen, de gemeente
doorloopend op non-activiteit wordt gesteld.
Dit pleit niet voor een groote mate van mede-
zeggenschiap die de gemeente zal hebben in
het bedrijf en de naam van gemeentelijk elec
trisch bedrijf komt zoodanig in miskrediet
ook voor den oppervlakkigen beoordeelaar,
wat wij als leeken tenslotte allemaial zijn,
dat de indruk moet gevestigd worden, dat de
gemeente goed genoeg is op te draaien voor
de money. Voor de gemeente geldt slechts het
„Sijmen betiaal".
Dat temauwernood met de gemeente reke-
ning wordt gehouden, blijkt ook volgens art. 3,
wtaar volgens het advies zeer terecht van een
onbehoorlijk hoogen huurprijs wordt gewag
gemaakt. 10 van de totale en zeker niet
geringe kosten is ook waarlijk onbehoorlijk
hoog. Hoe hoog komen die kosten?
Zeer logisch mogen sommige verplichtingen
voor de gemeente schijnen, zooals uit art. 4
blijkt, maar deze verplichtingen drukken
hoofdzakelijk haar. „Hinder" in het bedrijf, is
mijns inziens een zeer rekbaar begrip en kan
vooral ook ontstaan door het achterwege blij
ven van voldoende veiligheidswaarborgen.
Mijn indruk van art. 8 was, dat omtrent de
kwestie van eventueele schadevergoedingen
een stevigen slag om den arm wordt gehouden.
En toch, niettegenstaande dit onaanneme-
lijk contract, zeggen Burgemeester en Wet
houders in bun schrijven van 17 Juni aan de
P. Z. E. M., dat zij aanneming van deze aan-
gelegenheid gaarne zooveel mogelijk zullen
bevorderen in de over dit contract loopende
raadszitting.
Dat klinkt niettegenstaande een hardnek-
kige weigering van de P. Z. E. M. zeer zoet-
gappig! En zoo zitten wij nu bijeen en wij
zijn totaal onmondig. Dat is wel teekenend,
tenzij Burgemeester en Wethouders vvelken
indruk ik nog niet kreeg of zelf overtuigd zijn,
dat deze zaak zoo doorzichtig is als glas en
niet anders dan kan worden verworpen. Ik
zeg dien indruk heb ik van Burgemeester en
Wethouders nog niet en die is ook volgens
het z.g. prae-advies beslist denkbeeldig.
Mijnheer de Voorzitter, deze pap mag hier
mooi worden toebereid, ik hoop niet, dat de
raad ze zal slikken. Van den aanvang af is
mijn ideaal geweest onder zekere voorwaarden
concessie te verleenen aan de P. Z. E. M. en
dan had de geschiedenis ons reeds voor het
fait-accompli geplaatst en zou de praktijk ons
in het gelijk hebben gesteld.
Alleen om deze reden waar de P. Z. E. M.
nooit aan zal denken dat wij zouden hebben
geeischt ook de buitenwijken te electrificee
ren, getuige Sluiskil. Sluiskil, dat nota bene
nog een heel ander karakter draagt dan onze
Axelsche speciaal landeliike buitenwijken,
waar de menschen een groot gedeelte van het
jlaar met de kippen naar bed gaan. Onze bui
tenwijken zullen, indien men van een m. i.
denkbeeldige behoefte voor hen spreken kan,
nooit, noch door de P. Z. E. M., noch door de
gemeente als winstgevende objecten zijn te
maken. Verschillende andere mooie voorspie-
gelingen omtrent aansluitingen, enz. zouden
dan dra falikant zijn uitgekomen.
Ook, en dat staat voor mij Vaster dan ooit,
z,ouden we voor de concurrentie van de P. Z.
E. M., wat betreft onze gasfabriek ongerust
behoeven te zijn. Van de stroompriis wordt
nergens gerept. Nergens komt P. 7.. E. M.
daarmee rond voor de zaak uit. I}at is zeer
wijselijk. Eerst moet de zaak in kannen en
kruiken.
Mijnheer de Voorzitter, indien wij oogen
lippen. Ja, fluisterde zc, zonder licht te
maken hep ze naar het voeteneind van
het bed. Tony hij, Puk gaat Dins
dag, in plaats van Battling Bill.. Hij zal
boksen tegen Johnson.
Ze wachtte met ingehouden adem op
Tony's antwoord.
Jou kleine hekszei hef Jog. Toen ver-
borg hij het gezicht in het kussen en
barstte voor den tweecfen keer dien avond
in snikken uit.
HOOFDSTUK IX.
Puk was gewoon gelijk met de zon op
te staan of zelfs vroeger. Teen hij 's och-
tends wakker werd was het nog donker.
Toen hij het bed uitsprong en naar buiten
keek zag hij een zachien gloed in het Oos-
ten. Uit zijn kamer zag hij den boomgaard
en dc stallen, hij hoorde ieVen in huis. Er-
gens op de gang werd deur gesloten,
hij hoorde voetstappen. Hij died het licht
aan en ging even later naar ben«den.
Er was niemand in de half, bij h-1 blueke
daglicht, dat door de' ramen naar binnen
drong zag hij, dat de tafel nog nut afgeno-
men was en het half verkoolde hout nog
onaangeroerd op het rooster lag. Teen hi]
er over nadacht of hij het zou wagen een
vuur aan te leggen en wat op tP ruimen,
hoorde hij iemand loopen aan het e;nd van
de gang, die, naar hij vermoedde, in de
keuken uitkwam. Flij liep er heen en vond
net Jog, die net een vuur aangemaakt had
en nu een Kete] water aan de kook trachtte
te brengen.
Tony keek hem nijdig aan en begroette
hem stug.
Waarom ben je in hemelsnaam opge.
staan? Je bent toch nietj geroepen?
Puk fronstc de vv-nkbrouwen. Geroepen?
hebben om te zien en ooren om te hooren, dan
leert c naaste omgeving genoeg. Zie bijv.
Stoppeldijk, waar voor electrificatie van de ge
meente voedingsstations noodig zijn. Wanneer
men daar gebruik maakt van transformatie-
stations van de P. Z. E. M. met toeleidend net,
zal men jaarlijks (gedurende 30 jaren) moeten
betalen f 3250 of f 97.500. Wel wordt er inder-
daad op gewezen, dat het met de P. Z. E. M.
duur zaken doen is. Verder is de manier van
handeJen van de zijde van de P. Z. E. M. zoo
weinig reeel en onpopulair gezien ook de e -
gevraagde en ongewettigde voorzieninF vlan
Drie-Schouwen, dat ik slechts een "aad kan
geven en dat is: steunende op on., goed recht
de belangen der gemeente Axel te dienen en
vasthoudende aan de grondwettig gewaarborg-
de Uutonomie te doen wat onze hand noodig
vindt te doen en af te zien van eigen explod-
tatie en zelfs indien noodig de onderhande
lingen geheel af te breken. Volgens onzen
technischen adviseur, die naar ik hoop van
meening omtrent de wijze van electrificatie
zal veranderen is op die gemeentelijke auto
nomic een grove inbreuk gemaakt. In de 2de
alinea van art. 1 komen voor de woorden „met
uitzondering van die perceelen waaraan reeds
voor de inwerkingtreding van deze overeen
komst stroom door de P. Z. E. M. geleverd
werd".
Indien de raad deze zinsnede aanneemt sanc-
tioneert zij naar mijn meening iets dat abso
luut onwettig is.
Laat ons van onzen kant eens toonen solie-
der te zijn en mogen Burgemeester en Web-
houders hierin eens flinker voorgaan en met
den raad meer rekening houden. Ook door het
geven van duidelijker prae-adviezen, die soms
noodig zijn om te helpen zich een gror.d-oor-
deel te vormen. Indien het door onbekwaam-
heid was a la bonheur, maar het geeft hier den
indruk, dat men zich door vrees laat weer-
houden en of men bang is voor den stok ach
ter de deur Van der Hegge Zijnen of van som
mige commissdeleden van de P. Z. E. M. Wij
moeten toonen daarvan niet gediend te zijn en
de belangen van Axel op een waardige manier
voorstaan.
De VOORZITTER wil naar aanleiding van
dit betoog er op wijzen, dat de beschuldigin-
gen aan het adres van Burgemeester en Wet
houders in strijd met de waarheid zijn. Het-
geen thans aan de orde is, is n.l. geen voorstel
van Burgemeester en Wethouders. Deze heb
ben indertijd voorgesteld aan de P. Z. E. M.
concessie te verleenen, maar er is een voorstel
gekomen uit den boezem der vergadering, om
de electrificatie voor rekening der gemeente
uit te voeren. Toen dat besluit was aangeno
men, Lag het toch op den weg van Burgemees
ter en Wethouders de onderhandelingen met de
P. Z. E. M. te openen. Dit is geschied door
middel van den adviseur en het resultaat daar
van wordt thans aan den raad meegedeeld.
Het spijt hem dus zoo'n verwijt aan het adres
van Burgemeester en Wethouders te hooren,
daar er geen sprake van is, dat deze hun voor
stel er door zouden willen halen.
De heer 't GILDE wil dat toegeven, maar
merkt op, dat de leden toch te laat van de ver
gadering kennis krijgen om voldoende gele
genheid te hebben tot het inzien der stukken
en dat het prae-advies weinig zegt.
De VOORZITTER is van meening, dat de
wijze van behandeling dezer zaak geen cri-
tiek verdient. De convocaties zijn tijdig ver-
zonden en het prae-advies is Zaterdag klaar
gekomen. Hij meent, dat de raadsleden toch
ook niet den inhoud van het contract kunnen
beoordeelen en dat daarvoor een deskundige is
aangenomen. Hij kan daarom niet inzien, dat
deze ziaak verkeerd behandeld is. Er is geen
aanleiding om Burgemeester en Wethouders
op dergelijke wijze te beschuldigen.
De heer't GILDE merkt op, geen beschuldi-
ging te hebben uitgesproken.
De VOORZITTER meent, dat, als gezegd
wordt, dat Burgemeester en Wethouders han-
delen uit vrees voor commissarissen van de
P. Z. E. M. dit toch een beschuldiging is. Hij
werpt die beschuldiging verre van zich. Bur
gemeester en Wethouders hebben zich alleen
laten leiden door hetgeen zij in het belang der
gemeente achten.
De heer VAN DER HEGGE ZIJNEN merkt
op, dat de heer 't Gilde zeide, dat 90 der
ingezetenen onder deze omstandigheden niet
van electrificatie willen weten. Hoe komt de
heer 't Gilde aan die cijfers en welke „om-
standigheden" heeft hij op 't oog. Dat de in
gezetenen niets van electrificatie zouden wil
len weten acht hij meer een slipper of the
lip. Hij heeft, tijdens zijn aanwezigheid in
deze gemeente, zijn ooren ook te luisteren ge-
legd en is daarbij tot een andere conclusie ge
komen.
Spreker wijst er op, in zijn rapport volstrekt
geen optimistische voorspelilngen te hebben
gedaan. Hij heeft eenvoudig nuchtere cijfers
naast elkaar geplaatst, volgens besbaande ge-
gevens, zonder vooraf te weten tot welk resul
taat die cijfers zduden voeren. De heer't Gilde
heeft die cijfers toch ook nauwkeurig nage
gaan, hij heeft er zelfs nog een rekenfout in
gevonden, en die cijfers gaven tot uitslag, dat
het bedrijf niet alleen zonder risico kan wor
den gedreven, maar zelfs nog een belangrijke
winst zal opleveren. Dat is geen onzekere
voorspelling, doch het staat als een paal boven
water. Spreker staat nog volkomen op het
standpunt van het tijdstip waarop hij zijn rap
port heeft ingezonden en verdedigd. Hij ziet
Ik geloof het niet. Als iemand me geroepen
had, zou ik met de snelhejd van ten blik -
semstraal beneden gekomen zijn.
Ik bedoel, dat je in b?d had hooien blij
ven, totjdat de moid je kwam roepen en
kwam zeggen, oat het tijd was om op
"te staan.
Puk ging lachend op de k> ukenlafel zilt«n
Ik heb je toch al verteld,, dat ik nog
niet aan de beschaafde wereld gewend
ben. Maar goed ook, want ik had toch niG
in bed kunnen blijven, totdat :k geroepen
werd.
Je krijgt in geen drie uur ontbijt.
Dat zal ik wel overleven.
Het Jog bleet met d«n rug naar Puk
toe staan, tot het water kookte. Toen
zetto hij thee. Hij haalde een siuk brood
en een pot boter u't d« kast. Ook een kop?
Flet ziet er Iekk©r u't, antwoordde Puk.
Zeg eens, als ik hier in den weg zit, wil
ik graag e€n handje helpen. Zal ik de hall
opruimen en het vuur aanleggen?
We hebben ien meid. Die zorgt voor het
huishouden.
Natuurlijk.
Het was nog al duidelijk, dat hit Jog niet
in zijn humour was. Puk merkte r niets
van, dat hij afgesnauwd werd. 1 j had
zijn thee in zijn schoteJtjc geschonken tn
blies haar nu koud.
Hoe gaat h«t m I je vader? vroeg Peter.
Hij zal dadelijk vvel b n.ut'n komen. We
moeten de paard.n train^n in de wel.
Puk had ziin mond vol brood. Hij
wachtte tot hij het bijna op had. Dat is
fijn. Ik ga met ja mee. Je vader zal me
wel een paard geven.
(Wordt vervolgd.)
