luwe en schrale huid
iNGEZONDEN MEDEDEELINGEN
van hand en en gel aat verzacht en geneest men
het bestt met Purol. In doozen van 30, 60 en
90 ct«. Bij apoth. en drogisten.
Purol verkrijgbaar bij J. R. PLATTEEUW
Noordsbraat 59.
TER DOOD VEROORDEELD
De B«rlijnsche rechtbank hejeft een 52-
jangen horlogemaker, Schaper genaamd
ter dood veroordeeld- Schaper had enkele
maanden geleden het 7jarig dochtertje van
zijn kostjuffrouw vermoord, omdat de
moeder van dit kind liem de huur had
opgezegd. Dc moedejr was een tijdlan.,
zijn gelicfde geweest. Toen aan de vriencf-
schap i.en emde was gekomen en Schaper
bovendien de huur schuldig bleef, wilde
zij hem met alle motgeljjke middelen uit
haar woning verwijd©ren. Zoo had zij om
hem be dwingen heen te gaan, het bed uit
zijn kamer genomen. Daarop had Schaper
toen de moeder afwezjg was, het 7jarig
meisje in zijn kamer gelokt en aan een liaak
opgchangen. Toen het koord brak en de
kleine hud om hu^p schreeuwde, heeft
Schaper haar met een hamer dood-
geslagen.
OMOFKOMEN BlJ EEN BRAND.
In i«n mouterij te Straatsburg brak en
kele dagen geloden brand uit. Met veel
moeite slaagde de brandweer er in het
vuur meester te worden, doch de fabriek
was totaal vemield. Men schat de schads
op 1 millioen francs. Toen men den voi-
genden morgen het pmn ging opruimen,
zakte eensklaps een vloer in, tengevolige
waarvan 2 brandweerheden onder het puin
bedolven raakten. Een hunnejr kon men
zwaar gcwond, doch nog leVend te voor-
schijn brengen, de ander blcek reeds te zijn
overladen.
OOK EEN MIDDEL OM RIJK TE
WORDEN.
Een concierge in Parijs heeft dezer dagen
een middel uitgedacht om spoedig rijk te
worden, dat echter geen and'eren naam ver-
dient dan oplichting op groote schaal.
Zij plaatste n.l. eenige ann-onces in de
groote bladen, waarin zij 'n woning te huur
aanbood. Gezien den uiterst grooten w-o-
ningnood in Parijs, is het begrijpelijk, dat
een stroom van 'huurlusti-gen zich tot haar
wendde. Maarieder hunner moest een
bedirag van vier tot vijfhomderd francs be-
talen als sleutelgeld en bovendien 3 maan
den huur vooruit. De woning kon echter
raiet eerder worden bezichtigd dan begin
April, daar de tegenwoordige huurders zich
nog in die woning bevonden. Tientallen
dachtoffers iiepen in de val en betaalden
hum 400 of 500 franc en drie maanden huur,
om toch maar zeker te zijn, die besfe kans
te'hebben. En de concierge gaf in ruil daar-
voor d'e meest hoop voile be 1 often en een
behoorlijk geteekende kwiitantie.
Toen zij op deze wijze voldoende geld had
imgezameld, verdween de concierge uit haar
schamete woning, zonder haar adres achter
te latent Het spreekt vanzelf, dat de „huur-
ders", toen zij er de lucht van kregen, dat
alles slechts oplichting was, de politie in de
zaak mengd-en. Deze doet thans ijverig na-
sporing naar de vrouw, tot m toe echter
zonder het minste succes.
HET TORPEDEEREN VAN DE
..HAMPSHIRE",
Een zekere Heinz Hicikmann, die thans
ziek ligt in het St. Agnes Hospitaal te Phi
ladelphia en tijdens den oorlog machinist
was op een Duitsche duiikiboot, heeft be-
langrijke bijizonderi leden medegedeeld over
het t-or-pedeeren van den Birtschen kruiser
Hampshire", aan board waarvan zich lord
Kitchener bevond. Hickmann weigert hals-
starrig den naam te noemen van den kapi-
tein der Duitsche U-boot, uit vrees, dat an-
ders de Engelschen hem alsnog zullen straf-
fen. Hij verklaart, dat 'die kapitein een
draadiloos telegram kreeg van de Duitsche
marine-autoriteiten, waarin werd medege
deeld, dat zij dank zij Duitschen spionnen
fe Louden, te weten waren gekomen, dat
iord Kitohener zich aan boord bevond van
de Hampshire" en op weg was naar Rus-
larnd. Men moest geen moeite sparen om de
..Hampshire" op te sporen en tot zinken te
brengen. „Geen genade", waren de iaatste
wioorden van het draadlooze telegram.
De beVelhebber van de U-boot, de U 32,
ontdekte's morgens om 6 uur de „H,'imps-
hire" in de Oostzee. Na de voor de
Hampshire" noodlottige torpedo te heb-
ben afgevuurd dook de U-boot diep onder
om eerst eenige mijlen verder weer boven te
komen. Hickmann verklaart er zeker van te
zijn, dat het de ..Hampshire" is gtweest,
omdat de commandant der Duitsche marine
den gezagvoerder van die U-boot en de le
den der bemanming persoonlijk heeft gehik-
gewenscht met hun „succes".
Tot zoover het verhaal van den zieke. De
Chicago Tribune twij-felt aan de waarheid
ervan, daar de Hampshire" niet zooals
Hickmann vertelt in de Oostzee, doch in
de Noordzee bij de Shetlandsche eilanden
is getorpedeerd.
EEN NOG AL GRIEZEL1G VERHAAL.
Volgens de Los Angeles Times hebben
eenige Amerikaansohc reizigers die van de
Solomon Eilanden (de vroegere Duitsche
kolonie die nu Onder Amerikaansch bewind
staat) in California teruggekeerd zijn, een
nog al griezelig verhaal meegeoracht,
waaraan echter de humoristisolie zijde niet
ontbreekt.
Onder lieiding van eenige „modeme" in-
boorlingen die op Hawaii met Amerikaan-
sche z-eden en gewoonten in aanraking wa
ren gekomen, had de bevolking van het
eilamd Madang, zich in twee groepen ge-
spfitst, die zich uit gebrek aan deugdelijker
inheemsche namen „Democraten" en ,,Re-
puiblikeinen" gingen noemen. De Republi-
keinen wonen in het heuvelachtig 'oinnen-
land, moeten niets hoegenaamd van de be-
schaving der blanken hebben, en houden
streng vast aan hun oude gewoonten en
rechten! De democraten daarentegen bewo-
nen de kuststreken, hebben al eenige be-
schaafde gebruiken ingevoerd en toonen
zich zelfs al ontvankelijk voor de woorden
der Amerikaansche zendelingen. De demo-
craten wonnen den laatsten tijd zoo veel in- j
.«!u ^e ai0eniceite stemming der bevol-
king, dat de Republikeinen een waarlijk af- J
doende middel toepastem om hun vciioren
prestige te herwinnen. Op zekeren nacht
kwam een gewapende troep republikeinen
van de heuvels neerdalen, nam een zestal
goed in 't vleesch zittende democraten ge-
vangen en verdween met hen naar hun heu-
velen. Aldaar werden de zes onfortuinlijke
poiitieke tegenstanders gedood, en daarna
volgens de beste plaatselijke keuken-recep-
ten toebereid en opgepeuzeld
Toen de berichtgevers het eiland verlieten
waren de blanke kolonisten en de zendeling
bezig met de uiterste poginig in 't werk te
stelleni om de kustbewoners af te houden
van 't uitzenden eener expeditie ter wraak
oefening.
LOOPT ER NIET IN
Het jaar 1924 is een „kritiek en onheil
spelLend jaar". Voor wiien. Voor ieder, die
door een zich professor in de astrologische
berekeningen, noemenden Haarlemmer uit-
gepikt wordt en een circulaire onrvangt,
waarin hem wordt aangeraden van, de „zie-
nersgaven" van den professor partij te trek-
ken, aldus lezen wij in het „Hbld." Wie zoo
gelukkig is de aandacht van den professor
te trekkem, krijgt de blijkbaar in groote
hoeveelheden getypte waarschuwing, dat
„belangrijike en verbazingwekkende voor-
vallen en gebeurtenissen op het punt zijn in
zijn leven te verschijnen" pas op, zegt deze
architect van toekomstigheid": „Uw leven
hangt aan een zijden draad" dat heeft hij
al gezien voordat hij iets meer van u weet
te vertellen maar als gij van zijn „ver-
kwikkende levensdruppels" wilt gebruik
maken,, dan zal er .jen glorieuze dageraad
aanbreken over uw geheele loopbaan en be
staan". En dat allesvoor f 1,50, per
postwissel te zenden, niet per brief, wtnt
dan brengt men de beambten in verzoekimg
(en professor krijgt het geld niet en komt
zelfs in de verdenking, dat hij het geid op-
steekt, zonder er iets voor te doen).
Voor f 1,50, het is geen geld.
Wed den, dat er toch dwazen zijn, die er
inloopen!
EEN HANDSCHOEN ALS SCHRIJF-
MACH1NE.
De ..Scientific Revue of the United Sta
tes" vertelt, dat de nieiiwste vinding op het
gebied van den typewriter bestaat in rub-
berhandschoenen, waarbij de letters van het
alfabet aan de vingers zijn bevestigd. De
meest gebruikte letters bevinden zich aan
den top der vingers, de andere aan de on-
derzijde, en de nagels dragen de minder ge
bruikte teekens. Het lint is vervangen door
een soort stempelkussen, dat in de palm der
hand is bevestigd, zoodat bij het sluiten der
hand alle letters van inkt worden voorzien.
De moeilijkheid is bij het typen alle letters
op eGi rechte lijn te krijgen. Hiervoor is bij-
zondere vaardigheid noodig. Zij zou zijn te
krijgen na vier weken oefening.
Op die manier zou iedereen zijn eigen
type-machine met zich kunnen meedragen.
EEN INBREKER DIE ZIJN INKOMSTEN-
BELASTING BETAALT.
Een „eerlijke" inbreker, die zijn inkom-
stenbelasting betaalt, en „nog nimmer een
mensch kwaad deed, of een arme beroofde,
is de Iaatste nouveaute in Amerika.
Volgens den correspondent van de Daily
Chronicle te New-York woord deze ware
patriot te St. Paul Minnesota, doch behalve
deze vage aanduiding, zijn de belastingau-
toriteiten in die stad niet van plan iets om-
trent hem mede te deelen,, met name niet aan
de politie. Zijn brief aan het bebsting-
kantoor luidde aldus:
Geachte belastingrnan. Hierbij de opgave
van mijn inikomen over 1923. Verleden jaar
heb ik geen aangifte gedaan, omdat ik toen
minder dan 1000 dollar verdiende, daar ik
adit maanden in- de gevangenis moest door-
brengen.
Mij-n bedrijf is in-breken en ik schaam mij
er niet voor, u dat te zeggen, want ik heb
nog nooit in mijn leven iemand kwaad ge
daan, of een arme bestolen. Indien de mil-
lionnairs hier in het land hun belasfingbil-
jet even eerlijk zouden invullen, zou ci veel
meer geld in de schatkist komen.
EeN DAG OUDE KUIKENTJES.
Reizigers, die in deze dagen de lar.detijke
tusschenstation-s in het Oosten van Lancas
hire en het westen van Yorkshire aandoen,
zullen op alle spoorweg-emplacementen
stapels kartonn-en doozen aantreffen, uit
welke een zacht tjilpend geluid opstijgt.
Deze doozen bevatten de producten van een
der minst 'bekende, maar niettemin Uiterst
bloeiende takken van landbouw-industrie
uit de streek tusscben Burnley en Bradford.
Er bevinid'en zich hier talrijke hoenderfok-
k-ers, die nu per week tot tienduizend stuks
een dag oude kuikentjes naar alle deelen
van Engeland verzenden; obk boerenarbei-
ders plegen een extratje te verdienen met
den verkoop hunner 150 tot 200 stuks per
week.
Het klinkt bijna ongeio-oflijk, dat een kui-
ken van 24 uur oud, dat eigen-lijk niet veel
meer dan een balletje dons is, al over af-
stan-den tot p-l.m. 500 K.M. vervoerd kan
worden, maar de ondervinding heeft bewe-
zen, dat hun levenskansen dan veel grooter
zijn dan bij verzending als volwassen hoen.
De handel begint gewoonlijk al half Fe-
bruari (dit jaar wat later als gevolg van de
langdurige vorst- en sneeuwperiode) en ein-
digt begin jumi, en -m-eer dan een millioen
kuikentjes worden op deze wijze in die paar
maanden verzonden. In vroeger jaren was
bet een tamelijk onizekere soort van handel,
maar door opgedane ondervinding en lang
durige proefnemingen is het risico in den
laatsten tijd zoozeer verm-inderd, dat vele
hoemdeirfokkers drie tot vier stuivcrs per
kuikentje verdienen, en vier maanden lang
een inkomen hebben van ongeveer 150 gul
den per week.
ERNST1G ONGELUK IN EEN FABRIEK
VAN CREUSOT.
Te Champagne-sur-Sei-n-e (Seine et Mar-
ne) is Zaterdag een ernstig ongeluk ge-
beurd, dat den dood van- vier arbeiders ten
gevolige had. Terwijl ten nieuwe electrische
machine gep/r-obeerd werd, spr-ong een iur-
bine-omvormer uit elkaar. Drie man werden
op de plaats gedood. Een vier-de werd met
gebroken beenen in bet hospitaal opgeno-
m-en, en stierf kort daarna.
V-oorts werden nog vele ingenieurs en
voorwer-kers licht gewo-nd. De fabriek be-
hoo-rt aan de wereld-firma Cretiso-t, die haar
hoofdzetel te Chal-ons-su-r-Marne heeft.
OPZIENBARE D1EFSTAL.
Volgens een bericht uit Graz wekt daar
een di-efstal in de allerbeste ikringen groote
en pijinl-ijke sensatie. Op een feest bij baro-
nes Von Konradheim verscheen o.a. ook de
gravin Von Herberstein, die een paarl-en
collier d'roeg van zee-r groote waarde. Tij
dens het bal brak het snoer, zoodat de paar
l-en ov-eral heen ral-den. De gev-onden paar-
len werden in een- etui bewaard, doch den
volgeniden dag bemerkte de gravin, dat er
een groot aan-tal aan ontbrak. A'Sngiite bij
de pol-itie -had tengevolge, dat zich een ju-
welier aanmekide, die een hoeveelheid paar
l-en van een -dame had gekocht. Deze dame
bleek bij n-ad-er onderzoek de gastvr-ouw zelf
t-e zijn, die zich van niet minder dan 70
paarlen, deels uit het 6tui, deels op den
grond gev-onden, had m-eester gPmaakt.
GROOTE MAnNEN LEVI N HET
LANGST.
In hot jongste numiner van de Nineteenth
Century heeft Zekere mr. A. Wyatt Tilby
een artikel geschreven A Study ot Life
Values, waarin hij den gemiddelden levens-
duur nagaat van groepen personen die een
vooraanstaande rol spelen op verschillende
gebieden van menschelijke werkzaamheid.
Tilby komt tot de conclusie dat gewone
menschen met rijp verstand een gemiddel
den leeftijd halen Van 62 jaar. Het gemid-
delde van 500 mtgezoch.te [evens was
67.538 "jaar, dat van 191 vooraanstaande
mannen 68.46 jaar, dat van 264 uitgezoch-
te levens van bijzonder uitblipkende lie-den
69.1 jaar. Het is dan ook duidelijk, zegt
de schrijver, dat groote mannen over't ge-
heel 1 anger leven dan gewone menschen.
Wanneer hij dan onder de uitgezocbte
levens onderscheidt tusschen de leyens
van menschen van ache krijgslieden,
staatslieden, Pausen; aartsbisschoppen
en menschen van contempla-tieve n arbeid
denkers, musici; schrijvers; kerkheili-
gen komt hij tot het resultaat, dat het
gemiddelde bij de aetieve groep 73.8 jaar
is, dat van de contemplatieve groep slechts
64.3. Het leven van speakers in het Lager-
huis is zeer lang: 80 jaar gemiddeld, dat
van Lord-Kansehers 79.6, van Pausen 73.9;
van aartsbisschoppen van Canterbury 73.
Het gemiddelde van staatsli'dcn is 69.2,
krijgslieden 68 5 gewone geestelijken 68.4;
koningen van Engeland 57, konipgen van
Frankrijk 47.
Bij het contemplatieve type heeft men
de volgende gemiddelde-n: mannen van we-
tenschap 74.47, wiisgeeren 66.7; schilders
65.7, Engelsche schrijvers 62.4; buiten-
landsche schrijvers 62.2, musici 59.5 en
kerkheiligen 59.2.
Het alg«meen verspreide denkbeeld dat
dicbters vroeg sterven gaat in zoover op,
dat ze een gemiddelden leeftijd van slechts
59.4 jaar bere;ken, terwijl daarentegen pro-
zaschrijvers het gemiddeld tot 61 jaar
Drengen.
EEN VREK.
Te Chatham is dezer dagen een vrek
gestorven die zicti bij zijn leven nauwe-
lijks eten gunde en 30 duizend pond ster
ling heeft nagdaten ten behoeve van -de
stadsarmen. Zaterdag kwam zijn huisraad
onder den hamer en dit bracht een buiten-
spongen prijs op, omdat de koopers hoop-
ten er verstopt geld in te zullen vinden.
Totdusver is daar echter niets over be-
kend g«worden.
Het bericht dat bij een rijk: man was
had groote qpschudding verwekt in de
ouurt waar hij woonde en waar algemeen
bekend was hoe sober hij leefde. Soms
vroeg hij zijn buren om een kop thee en
cen kaakje, om de kosten voor een twaalf-
uurtje uit te halen.
LUCIFERSFABRIEK VERNIELD.
Uit Milaan wordt aan de Matin gemeld
dat cen groote lucifersfabriek bij Turijn
door ten ontploffing vernield is. Van de
personen die in de fabriek arbeidden, zijn
er 23 gedood, waaronder 15 jonge meisjes;
terwijl er tal van gewonden zijn.
EEN ANECDOTE VAN DEN PR1NS VAN
WALES.
Het aantal anecdot-en, dat -in omloop is
over den populair-en prins van Wales is
gro-ot en stijgt met den dag. Een-igen tijd
geleden- ging de prins met twee vrien-ien na
het diner naar een bioscoop. Als -zewcon
burger ging hij in de queue staan, maar
t-oen hij het loket bereikte, kreeg hij mede-
d-eeling, dat de zaal geheel uitv-erkocht was.
Bij twee an-dere bioscopen verging het hem
al niet beter. Intusschen had niemand hem
nog herkend, tot bij de derde cinema een
bedelaar h-em aanstaarde en verwor.derd
z-ei: „Meneer, wat lijkt u spreke-nd op den
prins van Wales.
,,Inderdaad", antwooxdde de prins on-
middebijk, ,,dat i»ebben ze weleens meer
tegen mij gezegd" en hij liet het getd, dat
had moeten di-enen om hem toegang tot den
bioscoop te verschaffen, in de pet van den
ouden bedelaar glijden.
V1NGERAFDRUKKEN VAN AREN.
In Amarika, waar men veel aan dactylo
scopic doet, heeft men ook van apen in
dlierentui-n-en vingerafdrukken gen-omen. Een
Ame-rikaamsch vaktijdschirift „The Finger
Print Magazine" te Chicago geeft een af-
beelding van den vingerafdruk van ee;i aap,
die men even goed voor harkomstig van een
mensch zou kunnen houden. Te New-York
heeft men eens aan 15 deskun-digen een
reeks van vingerafdrukken van men-sclien
en apen dooreen voorgelegd en zij konden
geen verschil van beteekenis aanwijzen. Als
het nog noodig ware, zou daarin -ee-n n'euw
bewijs kunnen wo-rden gezien voor d? nau-
w-e verwantschap tusschen apen ei men
schen.
Onderzoekiingen door een Duitschen spe-
cialit-eit te Berlsjn gedaan, zouden intus
schen hebben geleard, dat er heel wat ver
schil is op te liter ken tusschen een vinger
afdruk van een oerang-oetang en van een
mensch.
ZWAAR OP DE MAAG.
De Daily Mai! vertelt uit Aldershot, de
bekende Engelsche garnizoenstad, dat de
soldaat, Michael Murtagh, van het tank-
corps, die wegens desertie in de afdeeling
vooir gedetineerden was -o-ndergeb-racht, den
laatsten tijd klaagde over pijn in 't onder-
lij-f.
De man werd naar h-et hospitaal gezon-
den en geopereerd.
Het „zware op de maag" bleeks geens-
zins een denkbeel-di-g verschijn-.,el bij dezen
patient te zijn. De ohirurg toch, die -hem
behan-d-elde, mocht het gen-oegen- smaken om
een halv-e hoefsme-darij uit's mans spijsver-
teringsorgaan te verwijderen.
De maag-in-houd van den goeden piot be-
stond namelijk uit 87 hoefnagels, twee stuk-
ken metaaldraad, t-wee veiligheidsspelden,
een pen en een broeksknoop.
HET VUlLSTE DORP TER WERELD.
W anneer de Mount Everest-expeditie
naar haar hoog doel ondci-weg is, zal ze
verscheidene weken do-orbrengen te Phari-
jong. Dit Tibetaansche dorp" wint hef in
smengheid wel van alle andere mensche
lijke nederzettingen ter wereld.
Phan-jong ligt op een soort heuvel mid
den in de vlakte waaraan het zijn naam
ontleent en een paar mijl van lde,n voet
an den berg Chomolhari, een der prach-
tijgs-te toppen van Tibet. De metropolis
Phari-jong bestaat uit e«n fort, waai-oin-
heen een tweehonde.rd:taI nnserabele hut-
ten de inboorlingeii huisvesten.
Toen het dorp werd gebouwd, dat
minstens 500 jaar geleden, verhicjveii do
hmzen zich b-oven den beganen grond,
maar tegenwoordig liggen, ten gjevolge van
de lieflijke gewoonte der dorpeli,ngen om
de ruimte voor de straatdeur als mestvaalt
te gebruiken, de gebouwen begraven ach
ter wallen vuil, waarin men paden heeft
gehakt om op de straat te komen. Hef
wegniv eau ligt op tal van piaatsen ver bo-
ven de daken van de huizien die erlangs
staan.
Moeten we nog vragen, dat de menschen
zich e-r no-o't wasschen?
Phari bevindt zich 4800 meter boven
den zeegpiegel ejt its de hoo-gstgeljegen
voortdurend bevvoonde plaajts op aarde.
Jammer dat de sail it aire vroorwaarden te
slechts vervuld worden, om er een Ho-
heluftkurort van te maken.
De leden der Evereist-expediltie kunnen
het zich gelukkigerwijs well iets geriefe['ij-
ker maken dan bet dorp zoo naar den
schijn vergunt. Ze zullen nl. niet achter
den mestwal in zoo'n Phari-sche hut be-
hoeven te kruipen, maar wonen in een uit-
stekende bungalow, gebouwd door de
Britsch-Indische regeering ten gerieve van
haar in Tibet werkzame ambtenaren. Ook
is er een post- en telcgraafkantoor, vermoe-
delijk het hoogste dat bestaat, Daarvan-
daan wordt het expeditienieuws ove(r do
wereld verkondigd.
Phari heeft beteekenis als handelsmi-
trum, want het ligt in de Chumbivajl-ei
waardoor het gnootste deel van den Tibe-
taanschen ex-port gaat, in de eerste plaats
wexl het belangrijke artikel vvol.
De mwoners leiden cen erbarmelijk le
ven. Het te velde staand gewas kan er nooit
rijpen, do-ordien de zomer te kort is en de
ligging te hoog. Brandstof is er haast
niet, daarom eten de bewoners bijna al
les rauw. De kost begjtaat hoofdzakelijk
uit gedroogd schapenvleesch en gersje-
meel, die naar binnen worden gewerkt met
behulp van z.g. boterthee. 's Winters zijn
temperafturen van 52 graden Fahr. vorst
geen zejdzaamheid.
RIJWIEL-BELASTING.
Speenhoff schrijft in het R. Nwsbl.:
Gaan we voor ons fietsje dokken,
Moet daar ook wat van gehaald?
Willen onze Haagsche wijzen
Dat daar ook wordt voor betaald?
Voor de dui/jenden ,vgesjochten"
Democrtaenzoo gezegd,
Komt er dan van zorgvnj fietsen
Niet zo-o heel veel meer terecht.
Waarom karretjes belasten
Van den brandkastloozien man....
Die er, na een Iustig trapje
Eventjes thuis eten kan?
Loopend is het niet te halen
Trammen, bussen is te duur
Haagsche Tv\erde Kamer-bonzen
Maakc het ons met al te zuur.
Medelijden met ons fietsvolk,
Dat toch om den broode rijdt.
En dat hoogstens Zondagsmiddags
Peddelt voor de aardigheid.
Gunt ons ook een klein verzetje,
Laat ons ook tens buiten zijn....
Wij, die zonder dure wagens
H-osBen... derde.. klasse.. trein;
Edele bdasting-snorders,
Gunt ons armen ook eens iets,
En belast dus wat ge wilt, maar
Niet het volkspaardniet de fiets.
GEMEENTERAAD VAN AXEL.
Vergadering van Dinsdag 11 Maart 1924,
des voormiddags 10 uur.
Voorzitter de heer F. Blok, Burgemeester.
Tegenwoordig de leden: J. M. Ogge), M. V/.
Koster, Ph. J. van Dixhoorn, J. Weijns, J. M.
Baert, A. Tlr. 't Gilde, E. van de Casteel,
F. Dieleman, J. de Feijter en P. de Feyter.
Secretaris de heer J. L. J. Maris.
Afwezig de heer A. E. C. Kruijsse.
(3. Slot).
Bij tie h--r opening der vergaderinig stelt de
VOORZITTER aan de orde de bespreking van
de concept-aetie van concessie en geeft daar-
voor het woord aan den heer HEGGE ZIJNEN.
Deze merkt op, dat, nu uit de voorgaajide
besprekingen gebleken is, dat een gemeente-
Iijke exploitatie van stroomvoorzienang in de
geheele gemeemte, in plaats van haar geld te
kosten, ten slotte een niet onaanzieailijke bate
za-1 afwerpen, de gemeenteraad zal te over-
wegen hebben, of hij deze lucratieve exploi
tatie al dan niet voor lange jaren uit handen
zal geven aan een concessionaris, die tegenover
de vrij zekere groote win-sten geen enkel finan-
cieel risico zal loopen.
Indien de raad dit uit handen heeft, zal het
moeten geschieden onder bepaalde voorw-aar-
den, dat de gemeemte in staat blijft voor de
belangen zoowel van haarzelf als van haar
ingezetenen behoorlijk te waken, wat z. i. noo
dig is tegenovev een concessionaris die het uit
den aard der zaak in de eerste plaats te doen
is om het maken van winst en die bovendien
door haar speciaal karakter beschikken kan
over maohtsmiddelen die aan particulieien niet
ter beschikking staan.
Spreker heeft op grond van die overwegin-
gen een act# van concessie ontworpen, waarin
naar zijn beet* weten een en ander zooveel
mogelijk is geregeld. Indien de raad tot het
verleenen van concessie mocht besluiten zou
het z. i. overweging verdienen, het ontwerp
vooraf nog ter controle in handen te stellen
van een in dereeliike handelsaangelegenheden
ervaren reehtsgeleerde, want, hoewel spreker
reeds tal van- ontwerpen voor contraoten en
acien van concessie opmaakte, zou het toch
mogeiijik zijn, dat hij in dit geval onbewust
gezondug-d had tegen een of andere wetmbe-
paling en de gemeente zou de eventueeie ge-
volgen daarvan z. i. niet rnogen risceeren.
V oorzichtjgheid is gewenscht, want het is een
contract, dat de gemeente voor 30 jaar bindt.
in zijn inlea-ding tot de concessievoorwaar-
den merkt de heer Hegge Zijnen in zyn rap
port op, dat bij bestudeering der tusschen de
gemeente en ile P. Z. E. M. gewisselde stuk-
ken de twijfel zou kunnen rijzen, of de P. Z.
E. M. al dan niet een concessie voor strooni-
leverm-g aan de ingezetenen had verzocht.
ttij laat een opsomming volgen van de ge
wisselde stukken en gehouden besprekiMen.
- lerkwaar<hg noemt hij het Iaatste sehrijven
der P. Z. E. M., d.d. 18 Januari 1,1., een ant-
woord op het sehrijven het gemeenteoestuur
aan de 1Z. E. M., dat de heer Hegge Zynen
door haar ge-nachtigd was, om voor de ge
meente over een eventueele concessie te on-
derhandelen.
De directie der P. Z. E. M. schrijft n.l.:
„Naar aanleidin-g van uw sehrijven waarbjj u
ons meedeslt, dat wij met den heer Hegge
Zijnen zullen moeten orwler handel en omtrent
onze concessie-aanvraag, moge het volgende
dienen.
Indien u onder onze concessie aanvraag be-
doelt onze vraag om vergunning voor het aan-
leggen, hebben en onderhouden van electrische
gelekiingen in, op en boven de gemeeniegron-
den en ei-gendommen, dan begrijpen wij niet,
waarom wij met een electro-technisch inge-
meur te maken krijgen, daar dit eerder het
werk voor een bouwkundige is. Indien u onder
onze concessie-aanvraag ook wilt begrijpen het
recht van stroom te leveren binnen de gemeen-
tegrenzen, dan mogen wij u in dit verband wij-
zen op de aan onze vennootschap door Gedepu-
teerde Staten verleende concessie voor stroom-
levermg door geheel Zeeland. Deze concessie
is ons verleend op grond van de electriciteits-
verordening voor Zeeland, volgens welke ver-
ordening indertijd alle gemeentebesturen ge.
hoord zijn.
Wij maken er u daarom attent op, dat wij
ons met zullen inlaten over voorwaarden de
stroomlevering beti«ffende. Het gaat bij eaae
aanvraag enkel en alleen over voorwaarden
over de electrische leidingen.
voorwaarflen welke u op uw verzoek op
27 November 1923 werden toegezonden zijn ook
alleen op die basis gesteld.
De adviseur merkt in zij-n rapport omtrent
dit sehrijven lop:
1. Dat het schijnt, alsof hetgeen onder
„concessie-aanvraag" -te begrijpen is, than*
plotsehng voor de directie der P. Z. E. M. on-
liuidelijk is geworden. In brieven van 8 em 26
ictober, 13 en 15 November wist zij blyken*
haar brieven en besprekingen zeer goed, dat
het gmg „om een door haar zelf Verricht recht
t ot het aanleggen van leidingen en het stroom-
leveren aan de ingezetenen", doch toen Buree-
meester en Weithouders op 21 Novemboi vroe-
gen om een concept-akte van concessie werd
geantwoord met een concept-vergunning",
uie met geen woord rept van stroomlevering
aan de ingezetenen en die overigens van ecu
werkelijk verbluffenden eenvoud en onvolle«fig-
heid is. In de daarop volgende bespreking met
yurgemeester en Wethouders is de stroom
levering aan particulieren weer behandeld en
in aansluiti-ng aan dat onderhoud schrijfl de
P. Z. E. M. op 22 Dec., dat zij er mede accoord
gaat indien haar concessie verleend wordt,
„voor stroomlevering aan particulieren".
2. Niet de gemeente wil onder het recht
van concessie begrijpen het stroomleveren bin
nen de grenzen der gemeente, doch dit werd
door de P. Z. E. M. herhaaldelijk verzocht en
daartoe bestond alle aanleiding daar zij dit
recht zonder een dergelijlee vergunning ten
eenenroale mist".
3. Wat de bedoeling is der passage, waarin
gezegd wordt, dat de P. Z. E. M. een conoessie
bezit voor stroomlevering in geheel Zeeland
is den adviseur niet recht duidelijk. Het komt
hem het meest waarschijnlijk voor, dat de P Z
E. M. daarmede bedoelt te zeggen, indien I-
gemeente, mij geen vergunning wilt geven, heb
ik u niet noodig, en zal ik toch binnen aw ter-
reiri stroom leveren op grond mjjner conces
sie. Indien dit inderdaad de bedoeling is, dan
is met duidelijk, waarom zij dit eerst zelf yer
zoekt, en schijnt de P. Z. E. M. niet te weten
dat de bevoegdheid van het bestuur der Piv,.
vincie en van de gemeente in de Grondwet
regeLd is en dat er ook nog een wetsbepaling
bestaat, die zoo on-geveer zegt, dat niemand
xan beschikken over rechten en bevoegdheden,
-lie hij niet bezit. Het in die passage uitge-
drukte verkapte dreigement kan dan ook be-
zwaarlijk eenigen meerderen indruk maken
dan die van groote woorden, zonder beteeke
nis! Op die passage zou slechts een kort en
krachtig antwoond passen: probeer zonder
onze vergunning stroom in de gemeente te le
veren, en wij zullen het u weten te beletten!
4. De P. Z. E. M. verklaart zich niet te
zullen inlaten met voorwaarden de stroom-
levering betreffende. Een fraai standpunt voor
een maatschappij, die eerst daarom verzoekt,
dan vraagt de voorwaarden te mogen kennen,
vervolgens te kennen geeft (althans de tidvi-
seur kan er niet anders uit lezen), dat zy het
verzochte recht reeds bezit en zich derhalve
niet op voorwaarden zal inlaten. Afgezien van
de al geheele afwezigheid van iets dat zweemt
naar logica in het verloop dezer zaak, voor zoo
ver gebleken uit de brieven d-er P. Z. E. it., is
dit sehrijven weer een voorbeeld te meer ran
de z. i. ongepaste wijze, waarop de directie
der P. Z. E. M. tegen de gemeemten meent te
mogen optreden.
De voor de gemeente in dit geval aangewe-
zen gediagslijn is deze, dat, indien zy in prin-
cipe besloten heeft, tot het verleenen eener
concessie aan de ingezetenen, daaraan onver-
brekelijk verbonden wordt het recht tot het
aanleggen van laagspanningsleidingen. Ver-
moedelyk zal het niet mogelyk blijken te be
letten, dat er hoogspanningsleidingen door het
gron-dgebied der gemeente gelegd worden, we I
echter, dat daarmede aan de ingezetenen
stroom geleverd zou worden.
De heer HEGGE ZIJNEN deelt mede, dat l-
zich bij de opstelling der concept-akte op het
standpunt heeft gesteld, dat, indien concessie
gegeven wordt, deze voor de geheele gemeen
te zal moeten gelden. De P. Z. E. M treed t
dan op als concessionaris, voor de gemeente.
doch blijft bovendien de maatschappij voor
proyinciale stroomvoorziening; met beide kwa-
liteiten is rekening gehouden, echter werden
zij zorguldig gescheiden.
(In artikel 1 wordt bepaald, dat de gemeerd?
aan de P. Z. E. M. het uitsluitend recht ver-
leent om ten behoeve van de electriciteitsleve-
ring voor de gemeemtegebouwen (de straat-
verlichting) en de ingezetenen, geleidingen en
alle voor de exploitatie nood-zakelijke inrich-
tingen aan te leggen, te onderhouden, te ver-
nieuwem en te exploiteeren, langs, onder, op of
boven de openbare gemeentewegen en -wate-
ren, en dat de P. Z. E. M. verklaart dit recht
te aanvaarden.
Hij he-eft de straatverlachting er in op geno
men, ofschoon hij niet weet, of het voornemen
bestaat deze te electrificeeren dan wel de gas-
verlichting te behouden.
De heer OGGEL meent, dat het voordeeliger
zal zhin voor de straatverlichting, gas te hou
den, aangezien de kostprijs van dat gas voor
de gemeente zeer laag is.
